Η Φλωρεντία, παγκόσμιο σημείο αναφοράς για τις τέχνες, τον πολιτισμό και την ιστορία της ανθρωπότητας, μετατρέπεται σε «πόλη της Airbnb», αλλά και σύμβολο αντίστασης κατά του υπερτουρισμού στην Ιταλία. Η εξάπλωση των βραχυχρόνιων μισθώσεων έχει εκτοξεύσει τα ενοίκια στα ύψη, ωθώντας τους μονίμους κατοίκους να τραπούν σε φυγή. Τα καταστήματα για τους ντόπιους πλέον σπανίζουν, ενώ στο κέντρο της πόλης, τα περισσότερα κτίρια διαθέτουν ηλεκτρονικές κλειδαριές που επιτρέπουν στους ενοικιαστές να έχουν πρόσβαση στο διαμέρισμά τους για μικρή διάρκεια, χωρίς να πρέπει να συναντήσουν τον ιδιοκτήτη.

Στο ιστορικό κέντρο της Φλωρεντίας –μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO– το 30% των σπιτιών είναι καταχωρισμένα στην Airbnb, σύμφωνα με μελέτη από το Πανεπιστήμιο La Sapienza της Ρώμης. «Ακόμη κι αν έχεις πολλά χρήματα, δεν μπορείς να βρεις μέρος για ενοικίαση στη Φλωρεντία, γιατί όλα τα διαμερίσματα είναι στην Airbnb», λέει η Λίντα Σανέζι, η οποία ζει εκτός κέντρου και διατηρεί με τον σύζυγό της ένα κομμωτήριο κοντά στον καθεδρικό ναό της Φλωρεντίας. Το 60% των πελατών της είναι τουρίστες.

Η Ιταλία έχει επιτρέψει στις πλατφόρμες βραχυπρόθεσμης ενοικίασης να λειτουργούν κατά κύριο λόγο χωρίς ρύθμιση, με αποτέλεσμα οι καταχωρίσεις της Airbnb μόνον στη Φλωρεντία να έχουν υπερδιπλασιαστεί από το 2016. Τα μακροπρόθεσμα ενοίκια έχουν αυξηθεί κατά 42% την ίδια περίοδο, σύμφωνα με τον δήμαρχο της πόλης, Ντάριο Ναρντέλα. Οι 40.000 κάτοικοι που παραμένουν στο κέντρο της Φλωρεντίας «βρέθηκαν ξαφνικά να ζουν σε συγκροτήματα ξενοδοχείων με τεράστιο κόστος, βρώμικα σεντόνια και θόρυβο», επισημαίνει ο Ναρντέλα.

«Αν είσαι ο μοναδικός κάτοικος ενός κτιρίου και τα άλλα επτά διαμερίσματα είναι στην Airbnb, αντιστέκεσαι για λίγο, μετά όμως φεύγεις», σχολιάζει ο Μάσιμο Τορέλι, γέννημα θρέμμα της Φλωρεντίας και μέλος μιας ένωσης που αγωνίζεται για προσιτή στέγαση για όλους. «Πόσο καιρό θα αντέχεις τους ανθρώπους να έρχονται και να φεύγουν όλες τις ώρες, τα πάρτι, όλα αυτά που κάνουμε όταν είμαστε διακοπές; Είναι φυσιολογικό, αλλά θέλεις πράγματι να ζήσεις εκεί; Η Βενετία έχει χαθεί, αλλά μπορούμε ακόμη να σώσουμε τη Φλωρεντία».

Η πόλη ψήφισε νόμο που απαγορεύει τις νέες καταχωρίσεις στην πλατφόρμα.

Το ζήτημα της οικονομικά προσιτής στέγασης ήρθε φέτος στο προσκήνιο στην Ιταλία, αφότου οι φοιτητές άρχισαν να κατασκηνώνουν μπροστά σε πανεπιστήμια στο Μιλάνο, στη Ρώμη και σε άλλες πόλεις για να διαμαρτυρηθούν για τα υψηλά ενοίκια. Οι ιδιοκτήτες ακινήτων στη χώρα συχνά προτιμούν να προσφέρουν τα διαμερίσματά τους μέσω Airbnb παρά να έχουν μακροχρόνιο μισθωτή, όχι μόνο γιατί είναι πιο κερδοφόρο αλλά και λιγότερο επικίνδυνο. Η ιταλική νομοθεσία καθιστά δύσκολη την έξωση μακροχρόνιων ενοικιαστών που δεν πληρώνουν ενοίκιο, αν μάλιστα έχουν παιδιά που ζουν μαζί τους, είναι σχεδόν αδύνατο.

Οι κάτοικοι της Φλωρεντίας, ωστόσο, έχουν «χορτάσει» από το Airbnb. Τον Οκτώβριο, η πόλη ψήφισε νόμο που απαγορεύει τις νέες καταχωρίσεις στην πλατφόρμα. Η πόλη ελπίζει να είναι πρωτοπόρος στην Ιταλία, δείχνοντας ότι η εξάπλωση της Airbnb μπορεί και πρέπει να σταματήσει. «Προσπαθούμε να ξεπεράσουμε την αδράνεια της χώρας», τονίζει ο δήμαρχος Ναρντέλα, υπογραμμίζοντας ότι η Ιταλία χρειάζεται εθνική νομοθεσία για το θέμα. Η εταιρεία «αναγνωρίζει τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι ιστορικές πόλεις και χαιρετίζει την πρόοδο σχετικά με νέους κανόνες, οι οποίοι θα βοηθήσουν πόλεις όπως η Φλωρεντία», δήλωσε εκπρόσωπος της Airbnb.

Ιδιοκτήτες ακινήτων και επαγγελματίες διαχειριστές βραχυχρόνιων μισθώσεων υπόσχονται να πολεμήσουν νομικά τους περιορισμούς. Η εθνική κυβέρνηση, πάλι, έχει συζητήσει το θέμα, αλλά δεν έχει κάνει μέχρι στιγμής κάποια σοβαρή παρέμβαση. Το προσχέδιο του προϋπολογισμού για το 2024 θα αυξήσει τον φορολογικό συντελεστή για τα κέρδη από ενοίκια στο 26% από 21%, ξεκινώντας από το δεύτερο διαμέρισμα που νοικιάζει ένας ιδιοκτήτης. Το πρώτο θα εξακολουθεί να φορολογείται με 21%, σε μία αλλαγή που σύμφωνα με τους επικριτές θα έχει μικρή διαφορά.

Αλλοι ευρωπαϊκοί τουριστικοί προορισμοί έχουν περιορίσει επίσης τις βραχυχρόνιες ενοικιάσεις. Το Αμστερνταμ εισήγαγε τους πρώτους κανονισμούς το 2014, βάσει των οποίων τα διαμερίσματα δεν μπορούν να ενοικιαστούν σε πλατφόρμες όπως η Airbnb για περισσότερες από 30 ημέρες τον χρόνο. Η Βαρκελώνη, το Παρίσι και το Βερολίνο έχουν επίσης περιορίσει επιθετικά τις βραχυχρόνιες μισθώσεις. Η πόλη της Νέας Υόρκης άρχισε να επιβάλλει νέους κανόνες τον Σεπτέμβριο, με την Airbnb να επικρίνει την «ντε φάκτο απαγόρευση των βραχυχρόνιων ενοικιάσεων».

Κλειδοθήκες για τα διαμερίσματα βραχυχρόνιας μίσθωσης, δίνουν την όψη υπαίθριας ρεσεψιόν στις εισόδους των αθηναϊκών πολυκατοικιών, ακόμη και σε περιοχές που έχουν χαρακτηριστεί αποκλειστικές ζώνες κατοικίας. Παραμένουν, όμως, κατοικίες ακίνητα που πλέον προορίζονται αποκλειστικά για τουριστική χρήση; [ΝΙΚΟΣ ΚΟΚΚΑΛΙΑΣ]

Γιώργος Λιάλιος

Στην κρίση του Συμβουλίου της Επικρατείας βρίσκεται η νομιμότητα ή μη των βραχυχρόνιων μισθώσεων μέσα σε περιοχές όπου επιτρέπεται μόνο η κατοικία. Την υπόθεση άνοιξε η Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού (ΕΛΛΕΤ) καταθέτοντας 16 προσφυγές στο Συμβούλιο της Επικρατείας κατά της μετατροπής ολόκληρων κτιρίων σε Airbnb στην Πλάκα.

Αν οι προσφυγές γίνουν δεκτές, ανοίγει ο δρόμος για ανάλογες αποφάσεις κατ’ αρχάς σε περιοχές που διέπονται από ειδικά πολεοδομικά καθεστώτα προστασίας, όπως, λόγου χάρη, οι παραδοσιακοί οικισμοί. Το βασικότερο όμως είναι ότι θα κριθεί για πρώτη φορά αν οι βραχυχρόνιες μισθώσεις είναι, όπως ορίζει ο νόμος, ένα είδος αστικής μίσθωσης ή πρόκειται για «συγκεκαλυμμένη» τουριστική δραστηριότητα, που μπορεί να έρχεται σε αντίθεση με τις χρήσεις γης που ισχύουν σε κάθε περιοχή.

Οι 16 προσφυγές που κατέθεσε η ΕΛΛΕΤ είναι πανομοιότυπες. Η οργάνωση εντόπισε 16 ακίνητα στην Πλάκα, τα οποία έχουν μετατραπεί ολόκληρα σε τουριστικά καταλύματα. Ζήτησε από την υπηρεσία δόμησης του Δήμου Αθηναίων τη σφράγισή τους, με το επιχείρημα ότι μέσω της μετατροπής της χρήσης των ακινήτων παραβιάζεται το προστατευτικό για την κατοικία καθεστώς που ισχύει για την περιοχή της Πλάκας (δύο προεδρικά διατάγματα του 1979 και 1993).

Η υπηρεσία δόμησης απάντησε, όπως αναμενόταν, αρνητικά, δεδομένου ότι «δεν ορίζεται στην πολεοδομική/τουριστική νομοθεσία ότι οι κατοικίες που μισθώνονται βραχυχρόνια μέσω ψηφιακής πλατφόρμας αποτελούν τουριστικά καταλύματα». Και η ΕΛΛΕΤ προσέφυγε στο Συμβούλιο της Επικρατείας ζητώντας την ακύρωση της πράξης αυτής.

Τις προσφυγές κατέθεσε εκ μέρους της ΕΛΛΕΤ ο Δημήτρης Μέλισσας, δικηγόρος και καθηγητής Δικαίου Πολεοδομίας, Χωροταξίας και Περιβάλλοντος στη Σχολή Πολιτικών Μηχανικών του ΕΜΠ. «Η Πλάκα διέπεται από ένα ειδικό πολεοδομικό καθεστώς που προστατεύει την κατοικία, ενώ επιτρέπει διάφορες συμπληρωματικές χρήσεις (λ.χ. καταστήματα) σε πολύ συγκεκριμένα σημεία. Εκεί που ο νομοθέτης ήθελε να επιτρέψει τα ξενοδοχεία, το προσδιόρισε με πολύ μεγάλη ακρίβεια», εξηγεί. «Η μετατροπή ενός ακινήτου που ήταν κατοικία σε συγκεκαλυμμένο ξενοδοχείο είναι μια ευθεία παραβίαση του προστατευτικού πλαισίου της Πλάκας.

Δεν είναι “τυπικό” ζήτημα, αλλά ουσιαστικό. Με τη δημιουργία πολλών μικρών τέτοιων ξενοδοχείων στην Πλάκα, η κατοικία εκδιώκεται και η Πλάκα αλλάζει χαρακτήρα. Επιπλέον, η λειτουργία των τουριστικών μονάδων επηρεάζει αρνητικά τη ζωή των μόνιμων κατοίκων».

Οι ταράτσες και τα βαν

Δύο πολύ κατανοητά παραδείγματα είναι οι ταράτσες και τα βαν μεταφοράς. «Στα καταλύματα αυτά οι ταράτσες μετατρέπονται σε λειτουργικούς χώρους του καταλύματος. Εκεί σερβίρονται διάφορα γεύματα της ημέρας, συχνά το βράδυ υπάρχει δυνατά μουσική. Ολο αυτό είναι μια μόνιμη πηγή ηχορρύπανσης. Επιπλέον, η Πλάκα έχει γεμίσει με τα γνωστά μαύρα βαν με φιμέ τζάμια, με τα οποία γίνεται η μεταφορά των τουριστών όχι μόνο κατά την άφιξη και την αναχώρησή τους από το κατάλυμα, αλλά και για διάφορες δραστηριότητες.

Τα βαν επιβαρύνουν κυκλοφοριακά μια περιοχή με στενούς δρόμους και ιδιαίτερο χαρακτήρα, ενώ τοπικά αποτελούν πηγή ρύπανσης, καθώς αναμένουν για μεγάλα διαστήματα με αναμμένες μηχανές για να συντηρούν τον κλιματισμό. Ολα αυτά στην Πλάκα, που είναι ούτως ή άλλως μια περιοχή που προσελκύει επισκέπτες λόγω του χαρακτήρα της και της γειτνίασης με την Ακρόπολη».

Την υπόθεση άνοιξε η Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού (ΕΛΛΕΤ) καταθέτοντας 16 προσφυγές για ακίνητα στην Πλάκα, όπου επιτρέπεται χρήση κατοικίας.

Και οι 16 προσφυγές αφορούν εταιρείες (συνήθως ΙΚΕ, Ιδιωτικές Κεφαλαιουχικές Εταιρείες) και όχι φυσικά πρόσωπα. Αυτό δεν είναι τυχαίο. «Βλέπουμε ότι τα ακίνητα αυτά τα κατέχουν εταιρείες διαχείρισης ακινήτων. Η Πλάκα όπως και άλλες περιοχές έχουν βρεθεί στο επίκεντρο ενός παιχνιδιού του διεθνούς real estate, που αγοράζει ολόκληρα κτίρια, τα οποία στη συνέχεια τα διαχειρίζονται εταιρείες παροχής υπηρεσιών. Μάλιστα, συχνά οι εταιρείες αυτές εναλλάσσονται: σε κάποιες από τις 16 περιπτώσεις με τις οποίες ασχοληθήκαμε, ο ιδιοκτήτης άλλαξε μέσα σε λίγους μήνες».

Οπως τονίζει ο κ. Μέλισσας, η ΕΛΛΕΤ δεν στρέφεται γενικώς κατά του Αirbnb, αλλά συγκεκριμένα υπέρ της μετατροπής ολόκληρων κτιρίων σε χώρους φιλοξενίας στην Πλάκα. «Στόχος μας είναι η διαφύλαξη της Πλάκας από την τεράστια αλλαγή στον χαρακτήρα της, που συντελείται παράνομα, με την παραβίαση των χρήσεων γης. Δεν αφορά γενικώς τις βραχυχρόνιες μισθώσεις», καταλήγει.

Απόφαση για όλους

Υποβάλλοντας τις προσφυγές, η ΕΛΛΕΤ προχωρεί σε μια κίνηση τακτικής: προσπαθεί να προκαλέσει τη διαδικασία της «πρότυπης δίκης», ως ζήτημα ευρύτερου ενδιαφέροντος με συνέπειες σε μεγάλο αριθμό προσώπων, που επιτρέπει να παρακαμφθεί η συνηθισμένη, μακρόχρονη διαδρομή μιας τέτοιας υπόθεσης στη Δικαιοσύνη. Στόχος είναι να εκδικαστεί ταχύτερα και να χαραχθεί μια νομολογική θέση η οποία υποχρεωτικά θα οδηγήσει σε τροποποίηση της νομοθεσίας.

Παρότι η κίνηση της ΕΛΛΕΤ είναι εστιασμένη χωρικά στην Πλάκα, είναι επόμενο ότι μια θετική απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας θα αφορούσε δυνητικά και όλες τις περιοχές της χώρας που υπάγονται σε πολεοδομικό καθεστώς προστασίας (λ.χ. παραδοσιακοί οικισμοί). Διασταλτικά, θα μπορούσε να αφορά όλες τις περιοχές όπου από τον σχεδιασμό απαγορεύονται οι χρήσεις φιλοξενίας (περιοχές αποκλειστικής κατοικίας). Σε κάθε περίπτωση, για να απαγορεύσει το ΣτΕ τη μετατροπή κτιρίων κατοικιών σε Αirbnb στην Πλάκα, το ανώτατο ακυρωτικό δικαστήριο θα πρέπει να αναγνωρίσει την ασυμβατότητά τους με τις καθορισμένες εκεί χρήσεις γης. Επομένως, να αναγνωρίσει ότι οι βραχυχρόνιες μισθώσεις θα πρέπει να λογίζονται όσον αφορά τις χρήσεις γης ως τουριστικά καταλύματα.

Ποσοτικά όρια, χωρίς περιορισμούς, υπέρ της κατοικίας

Αποκλειστικά φορολογικού χαρακτήρα είναι οι ρυθμίσεις για τις βραχυχρόνιες μισθώσεις που έδωσε σε δημόσια διαβούλευση το υπουργείο Οικονομικών. Οπως επισημαίνουν οι ειδικοί, από αυτές απουσιάζει το ζήτημα του σεβασμού των χρήσεων γης και ιδίως της κατοικίας, ώστε να μπορούν να ληφθούν μέτρα για την προστασία της.

«Το βασικό ζήτημα, αν μια βραχυχρόνια μίσθωση είναι τουριστική χρήση ή αστική δεν έχει ακόμα μπει στη συζήτηση. Η νέα ρύθμιση αφορά μόνο φορολογικά ζητήματα», εκτιμά η Δήμητρα Σιατίτσα, ερευνήτρια για θέματα πόλης και κατοικίας. «Κατά συνέπεια, μένει εκτός μια σειρά θεμάτων για τα οποία απαιτούνται ειδικού τύπου παρεμβάσεις, όπως ο καθορισμός περιοχών κορεσμού (με υπερβολικά μεγάλο αριθμό βραχυχρόνιων μισθώσεων), το ζήτημα της συνύπαρξης των μισθωμένων διαμερισμάτων με τις κατοικίες στις πολυκατοικίες και πολλά ακόμη. Με προβληματίζει επίσης η “απομόνωση” του Airbnb από το ευρύτερο ζήτημα της κατοικίας. Δεν ευθύνεται μόνο το Airbnb για την άνοδο των τιμών, είναι όμως ένα σημαντικό όχημα γιατί διευκολύνει όσους βλέπουν την κατοικία ως επενδυτική ευκαιρία. Υπάρχουν πολλές δυναμικές που πλήττουν την παροχή οικονομικά προσιτής κατοικίας και δεν τις συζητούμε».

Σύμφωνα με την κ. Σιατίτσα, ένα ακόμη θέμα που μένει εκτός της συζήτησης είναι η έλλειψη εργαλείων, από πλευράς πολιτείας, για την καταγραφή των τάσεων. «Οι άνθρωποι που καταγράφουν, μελετούν και παράγουν γνώση για τα θέματα κατοικίας είναι μόνο οι παράγοντες της αγοράς. Από πλευράς Δημοσίου δεν έχουν αναπτυχθεί τα εργαλεία ώστε να κατανοούν τι συμβαίνει με την κατοικία, ποιες είναι οι τιμές, οι τάσεις, οι συγκεντρώσεις, οι παίκτες. Πρέπει να δημιουργηθεί ένα Παρατηρητήριο Στέγης, το οποίο να χρησιμοποιείται για να ενημερώνει τις κρατικές πολιτικές».

Οριο 60 ημερών

Με κάποιες από τις προτεινόμενες ρυθμίσεις τίθεται όριο 60 ημερών σε κάθε μίσθωση ώστε αυτή να λογίζεται ως βραχυχρόνια, ενώ φυσικά πρόσωπα με περισσότερα από τρία ακίνητα υποχρεούνται να κάνουν έναρξη επιχειρηματικής δραστηριότητας. «Η διαφορετική αντιμετώπιση ανάλογα με τον αριθμό των ακινήτων είναι στη σωστή κατεύθυνση, καθώς είναι σαφές ότι δεν πρόκειται για την περίπτωση ενός φυσικού προσώπου που αξιοποιεί για βραχυχρόνια μίσθωση ένα ακίνητο που διαθέτει για να συμπληρώνει το εισόδημά του, το οποίο μπορεί να είναι ζωτικής σημασίας εν καιρώ μιας βαθιάς και συνεχιζόμενης οικονομικής κρίσης», εκτιμά ο Δημήτρης Μπαλαμπανίδης, πολεοδόμος-γεωγράφος.

«Οι προτεινόμενες ρυθμίσεις θέτουν ένα (θεμελιώδες) ζήτημα ορισμού της βραχυχρόνιας μίσθωσης ακινήτων, αν είναι “αστική μίσθωση ακινήτου” (όπως την ορίζει ο ισχύων σχετικός νόμος 4472/2017) ή εάν είναι “τουριστική δραστηριότητα”, με άλλα λόγια εάν ένα Airbnb διαμέρισμα είναι “κατοικία” ή “τουριστικό κατάλυμα” (είτε πρόκειται για το σύνολο των διαμερισμάτων μιας πολυκατοικίας είτε για μεμονωμένα διαμερίσματα). Εάν τα Airbnb διαμερίσματα αναγνωρίζονταν από τον νόμο ως «τουριστικά καταλύματα», τότε θα είχαμε την ευκαιρία να συζητήσουμε μία σειρά κρίσιμων ερωτημάτων που προκύπτουν: Πόσα “μικρά ξενοδοχεία” (και μεγάλα βεβαίως) αντέχουν οι πόλεις και οι γειτονιές μας, τα νησιά και άλλοι τουριστικοί προορισμοί υψηλής ζήτησης; Επιτρέπεται να λειτουργούν “μικρά ξενοδοχεία” εντός κτιρίων κατοικίας; Ποια δημόσια υπηρεσία (ενδεχομένως η πολεοδομία) εκδίδει σχετική άδεια, υπό ποιες προϋποθέσεις και σε ποιες περιοχές;», αναφέρει. Ο κ. Μπαλαμπανίδης σημειώνει ότι για ακόμη μια φορά οι ρυθμίσεις είναι «οριζόντιες». «Τα προτεινόμενα μέτρα δεν διαφοροποιούνται γεωγραφικά. Ας θυμίσουμε ότι στην ισχύουσα νομοθεσία προβλέπεται η έκδοση υπουργικής απόφασης προκειμένου σε συγκεκριμένες “γεωγραφικές περιοχές” και “για λόγους που σχετίζονται με την προστασία της κατοικίας” να επιβληθούν ειδικά μέτρα περιορισμού των βραχυχρόνιων μισθώσεων. Για παράδειγμα, στο κέντρο της Αθήνας και άλλων πόλεων ή σε νησιά των Κυκλάδων, όπου ο τουρισμός ασκεί ασφυκτικές πιέσεις και τα ενοίκια έχουν φτάσει σε απαγορευτικές τιμές, η εν λόγω ΚΥΑ θα μπορούσε να περιγράφει πιο αυστηρά μέτρα (ενώ βέβαια σε περιοχές που δεν δέχονται πιέσεις η αντιμετώπιση των βραχυχρόνιων μισθώσεων θα μπορούσε να είναι πιο ευνοϊκή, ενδεχομένως στο πνεύμα “αποκέντρωσης του τουρισμού”)».

Πηγή: kathimerini.gr

Γιώργος Καραγιάννης

H μία μετά την άλλη, οι μεγαλύτερες πόλεις του κόσμου βάζουν στη... γωνία τις πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης ακινήτων. Για τις τοπικές -και κεντρικές- κυβερνήσεις, αυτό προβάλλει ως μια επείγουσα ανάγκη, στην προσπάθειά τους να αντιμετωπίσουν τα τρία τεράστια προβλήματα που προκάλεσαν το Airbnb και οι ανταγωνιστές του. Την οικιστική κρίση, καθώς έμειναν ελάχιστα αδιάθετα κτίρια προς ενοικίαση, και αυτά σε παράλογα υψηλές τιμές, την αλλοίωση των πληθυσμιακών χαρακτηριστικών στα ιστορικά κέντρα των πόλεων και τη φοροδιαφυγή.

«Αυτό δεν είναι τουρισμός, είναι εισβολή», έγραφαν τα πανό των περισσότερων από 2.000 διαδηλωτών στη Βαρκελώνη, που διαμαρτύρονταν για τις τεράστιες μάζες τουριστών που έφερναν τα διαμερίσματα από τα οποία εκδιώκονταν οι ενοικιαστές τους-μόνιμοι κάτοικοι, ώστε να μετατραπούν σε ενοικιαζόμενα στο Airbnb. Και όταν οι διαδηλώσεις στην πόλη κατέληξαν στη δημιουργία ομάδων οι οποίες βανδάλιζαν καταστήματα, τουριστικά λεωφορεία και επιχειρήσεις με συνθήματα «Ο τουρισμός σας, η φτώχεια των νέων», η τοπική κυβέρνηση έγινε η πρώτη στον κόσμο που πήρε σκληρά μέτρα κατά της βραχυχρόνιας μίσθωσης. Το παράδειγμα με τον δικό τους τρόπο ακολουθούν εκατοντάδες πόλεις σε κάθε γωνιά του πλανήτη.

Αλλού η βραχυχρόνια εκμίσθωση απαγορεύεται, αλλού απαγορεύεται στο ιστορικό κέντρο, αλλού επιτρέπεται μόνο για μερικές ημέρες τον χρόνο, αλλού επιβάλλεται βαριά φορολογία, αλλού δίνονται φορολογικά κίνητρα στη μακροχρόνια μίσθωση. Το παράδειγμα αυτό ακολουθεί και η ελληνική κυβέρνηση, η οποία, με προσεκτικά βήματα, βάζει κανόνες και περιορισμούς στη βραχυχρόνια μίσθωση, καθώς ήδη οι τοπικές κοινωνίες σε όλη τη χώρα αυτοοργανώνονται για να αντιμετωπίσουν μια οικιστική κρίση πριν εξελιχθεί σε τεράστιο κοινωνικό πρόβλημα.

Μέτρα στην Ελλάδα

Με τα ενοίκια σε όλη την Ελλάδα και ιδιαίτερα στην Αττική να έχουν πάρει φωτιά, φαινόμενο που αποδίδεται στην προτίμηση των ιδιοκτητών να τα διαθέτουν για βραχυχρόνια μίσθωση που είναι πιο προσοδοφόρα (άρα μένουν λιγότερα αδιάθετα, τα οποία ακριβαίνουν λόγω ζήτησης), η κυβέρνηση επιχειρεί να ελέγξει το πρόβλημα. Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης παραδέχτηκε ότι «είναι μεγάλο πρόβλημα» οι τιμές των ενοικίων, υποσχόμενος εντατικοποίηση των παρεμβάσεων για τη στέγη σε ό,τι αφορά την επιδότηση ενοικίου, αλλά και προγράμματα όπως το «Σπίτι μου», που δίνει τη δυνατότητα χαμηλότοκου δανεισμού για απόκτηση πρώτης κατοικίας, ή τη δυνατότητα ανακαίνισης σπιτιών, ώστε να μπουν στην αγορά κλειστά διαμερίσματα. Ομως αυτό είναι το ένα σκέλος.

Στο πλαίσιο των μέτρων που λαμβάνονται για την αντιμετώπιση του οικιστικού προβλήματος το οποίο έχει προκαλέσει η ανεξέλεγκτη άνοδος των τιμών των ενοικίων, ο πρωθυπουργός περιλαμβάνει τους «περιορισμούς που θα βάλουμε στο Airbnb». Η κυβέρνηση, με τα μέτρα τα οποία θα τεθούν σε ισχύ στις αρχές του επόμενου έτους, θα επιβάλλει ένα σαφές φορολογικό πλαίσιο για όσους μισθώνουν τα ακίνητά τους μέσα από πλατφόρμες τύπου Airbnb, εξισώνοντάς τους με τις ξενοδοχειακές επιχειρήσεις και θα κυνηγήσει όσους φοροδιαφεύγουν νοικιάζοντας τα σπίτια τους σε τουρίστες... στα μουλωχτά.

Πέρα από αυτά, ωστόσο, το κυβερνητικό επιτελείο εξετάζει το ενδεχόμενο η δέσμη των μέτρων που αφορά τη βραχυχρόνια μίσθωση να ακολουθήσει το παράδειγμα των περισσότερων  ευρωπαϊκών χωρών που, σε μια προσπάθεια να περιορίσουν την «εισβολή», επιτρέπουν τη βραχυχρόνια μίσθωση για συγκεκριμένο αριθμό ημερών. Στην Ελλάδα εξετάζεται να ισχύει το μάξιμουμ των 90 ημερών για τα μεγάλα αστικά κέντρα και των 60 για νησιά και πόλεις κάτω των 10.000 κατοίκων. Το τελευταίο εξετάζεται καθώς παρατηρείται το φαινόμενο σε νησιά να παραιτούνται (!) οι αγροτικοί γιατροί, οι δάσκαλοι ή και αστυνομικοί που μετατίθενται εκεί, αφού δεν βρίσκουν κανένα διαθέσιμο σπίτι για ενοικίαση ή, αν βρίσκουν, το μίσθωμα είναι πολύ υψηλότερο από τον μισθό τους.

Ερευνα σε 1.800 οικοδεσπότες στην Ελλάδα αποκαλύπτει ότι οι βραχυχρόνιες μισθώσεις έδωσαν στο 48% των ιδιοκτητών το απαραίτητο επιπλέον εισόδημα για να καλύψουν τις ανάγκες στέγασης και συντήρησης του ακινήτου τους, στο 52% να καλύψουν τα καθημερινά τους έξοδα και στο 70% να διατηρήσουν ένα οικογενειακό σπίτι που κληρονόμησαν

Ανεξάρτητα από το αν θα προχωρήσει αυτός ο περιορισμός στις μέρες μίσθωσης, αυτό που σίγουρα θα προχωρήσει είναι το αυστηρότερο νομοθετικό και φορολογικό πλαίσιο που εγκαινιάζει η χρήση στο καθεστώς λειτουργίας των βραχυχρόνιων μισθωμάτων, καθώς απώτερος στόχος του ΥΠΟΙΚ είναι είτε να οδηγείται κάποιος σε μακροχρόνια μίσθωση, είτε να γίνει ο κλάδος πιο επαγγελματικός και να μην υπάρχουν φαινόμενα ανταγωνισμού ανάμεσα σε επιχειρήσεις τουρισμού α’ κατηγορίας με β’ κατηγορίας.

Πλέον είναι πιθανό να εκλαμβάνεται ως βραχυχρόνια μίσθωση, για την οποία δημιουργείται νέος ΚΑΔ (υποχρεωτικός για όσους δραστηριοποιούνται σε αυτή), η μίσθωση για διάρκεια κάτω των 60 ημερών ακινήτου που είναι αναρτημένο σε ψηφιακή πλατφόρμα και εφόσον δεν παρέχονται άλλες υπηρεσίες πλην της διαμονής και της παροχής κλινοσκεπασμάτων.

Οσοι αναρτούν προς μίσθωση ή υπεκμίσθωση τρία ή περισσότερα ακίνητα θα καθίστανται επιχειρήσεις, ενώ τους επιβάλλεται ΦΠΑ, Τέλος Παρεπιδημούντων και Τέλος αντιμετώπισης συνεπειών της κλιματικής αλλαγής (αντί του φόρου διαμονής). Παράλληλα, θα ενταθούν οι έλεγχοι για φοροδιαφυγή ή παροχή επιπρόσθετων υπηρεσιών πλην της διαμονής και της παροχής κλινοσκεπασμάτων, ή μη εγγραφή στο Μητρώο Ακινήτων Βραχυχρόνιας Μίσθωσης με βαρύτατα πρόστιμα για τους παραβάτες (50% των ακαθάριστων ετησίων εσόδων και κατ’ ελάχιστο 5.000 ευρώ).

Επιπρόσθετα, αλλάζει και η φορολογία και βάσει του Μητρώου φέτος καλούνται να πληρώσουν ΦΠΑ και Τέλος Παρεπιδημούντων 7.440 φυσικά πρόσωπα και 5.297 νομικά πρόσωπα με 57.696 ακίνητα (το 34,2% των ακινήτων), εκτός εάν επιλέξουν μέρος αυτών να τα μετατρέψουν σε μακροχρόνια μίσθωση.

«Αντάρτικο» στις πολυκατοικίες

Ανεξάρτητα, πάντως, από τα μέτρα της κυβέρνησης για τη ρύθμιση της βραχυχρόνιας μίσθωσης, παράγοντες της αγοράς του real estate αναφέρουν ότι ήδη οι χρήστες της πλατφόρμας βρίσκονται υπό πίεση, καθώς στις πολυκατοικίες έχει αρχίσει ένα ιδιότυπο «αντάρτικο». Λόγω των παραπόνων για όχληση των μόνιμων κατοίκων και επιβάρυνση των κοινόχρηστων χώρων από τη μετατροπή διαμερισμάτων σε Airbnb, αρκετές πολυκατοικίες έχουν αλλάξει τους κανονισμούς τους (με τους ιδιοκτήτες να εκμεταλλεύονται και σχετική δικαστική απόφαση που απαιτεί τη σύμφωνη γνώμη όλων των ενοίκων για τέτοια χρήση ενός διαμερίσματος), απαγορεύοντας ρητά τη χρήση διαμερισμάτων της πολυκατοικίας ως τουριστικά καταλύματα βραχυχρόνιας μίσθωσης.

Σε αυτό, επισημαίνουν οι ίδιες πηγές, έχουν οδηγήσει φαινόμενα που προκάλεσαν... πόλεμο σε πολυκατοικίες, από ολονύχτια πάρτυ των τουριστών, φωνές και θορύβους έως καταστροφές ή ρύπανση σε κοινόχρηστους χώρους, μέχρι και το ακραίο σενάριο να χρησιμοποιούνται διαμερίσματα βραχυχρόνιας μίσθωσης ως... μετακινούμενοι οίκοι ανοχής για να ξεφεύγουν από το ραντάρ των αστυνομικών αρχών.

Γι’ αυτό τον λόγο, συμβολαιογράφοι έχουν πλέον έτοιμους... φασόν Κανονισμούς Πολυκατοικιών στους οποίους αναγράφεται ρητά ότι απαγορεύεται η βραχυχρόνια μίσθωση οποιουδήποτε διαμερίσματος, ώστε να ανταποκρίνονται στην αυξημένη ζήτηση από ιδιοκτήτες διαμερισμάτων που προσφεύγουν ζητώντας ρύθμιση. Κάτι παρεμφερές συμβαίνει και στις νεόκτιστες πολυκατοικίες, τις οποίες οι κατασκευαστές παραδίδουν με… έτοιμους Κανονισμούς, εγγυώμενοι στους ιδιοκτήτες ότι δεν θα υπάρξει υποβάθμιση του ακινήτου και της ποιότητας ζωής των ενοίκων και της γύρω περιοχής με τουριστική όχληση.

Λισαβόνα

Νέα τάση

Παράλληλα, φαίνεται ότι ήδη λειτουργεί η πρόθεση της κυβέρνησης ώστε να γίνει η βραχυχρόνια μίσθωση περισσότερο επαγγελματική, καθώς εταιρείες real estate προχωρούν projects τα οποία αφορούν αποκλειστικά τη βραχυχρόνια μίσθωση καθόλου τυχαία... Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα πολυκατοικίας η οποία ανεγείρεται από εταιρεία real estate στο Γουδί, με σκοπό να χρησιμοποιηθεί αποκλειστικά για βραχυχρόνια μίσθωση. Τα διαμερίσματα θα διατίθενται προς ενοικίαση για τους συγγενείς των ασθενών που νοσηλεύονται στα παρακείμενα νοσοκομεία (Λαϊκό, Παίδων).

Μιλάμε για την εκμετάλλευση μιας τάσης η οποία ήδη έχει αρχίσει να επικρατεί στις περιοχές όπου βρίσκονται δημόσια ή ιδιωτικά θεραπευτήρια. Λόγω της αναζήτησης από τους συγγενείς των ασθενών χώρων κοντά στα νοσοκομεία, όπου θα διαμένουν όσο οι δικοί τους άνθρωποι νοσηλεύονται (για όσους έρχονται από μακρινές περιοχές), σε αυτές τις περιοχές τα Airbnb είναι δημοφιλέστατα. Την τάση σπεύδουν να εκμεταλλευτούν οι εταιρείες real estate, με τρόπο οργανωμένο, με την ανέγερση ή εξαγορά ολόκληρων πολυκατοικιών, καθώς αποτελεί έναν προσοδοφόρο τρόπο εκμετάλλευσης των διαθέσιμων ακινήτων και της ζήτησης που υπάρχει, χωρίς να συνοδεύεται από τις συνήθεις αντιδράσεις των περίοικων για υποβάθμιση της ποιότητας ζωής των γειτονιών τους και όχληση.

Ερήμωσε τη Βενετία

Πριν από τρεις δεκαετίες, η Βενετία είχε περισσότερους από 120.000 μόνιμους κατοίκους. Σήμερα, αυτοί έχουν περιοριστεί στους 51.000, εκ των οποίων μόνο οι 20.000 είναι «μόνιμοι Βενετσιάνοι» και όχι ξένοι που αγόρασαν σπίτια και μετακόμισαν εκεί... μέχρι νεωτέρας. Οι ιταλικές αρχές υπολογίζουν ότι ως το 2030 η Βενετία δεν θα έχει κανέναν -ούτε έναν!- μόνιμο κάτοικο. Θα συνεχίσει όμως να έχει περισσότερους από 20 εκατομμύρια τουρίστες τον χρόνο, έχοντας μετατραπεί από βιώσιμη πόλη σε θεματικό πάρκο.

Για να αντιμετωπίσουν το φαινόμενο του υπερτουρισμού, οι τοπικές αρχές δοκίμασαν διάφορες ιδέες. Απαγόρευσαν την πρόσβαση σε κρουαζιερόπλοια. Σκέφτηκαν να βάλουν εισιτήριο για την είσοδο τουριστών στην πόλη, 5 ευρώ το άτομο. Εβαλαν πρόστιμο 500 ευρώ για ηχορρύπανση από τα ροδάκια των βαλιτσών. Τίποτα δεν απέδωσε. Οι «legioni» (λεγεώνες), όπως αποκαλούν οι ντόπιοι τις ορδές των τουριστών, οδηγούν με σταθερό ρυθμό τους μόνιμους κατοίκους εκτός Βενετίας. Δεν έχουν άδικο: οι 51.000 κάτοικοι έχουν να αντιμετωπίσουν περισσότερους από 120.000 τουρίστες τη μέρα. Σε κάθε Βενετσιάνο, συμπεραίνει έρευνα, αντιστοιχούν 74 τουρίστες.

«Φταίει το Airbnb», λένε διαδηλωτές, οι οποίοι σημαδεύουν με αντιτουριστικά γκραφίτι τους γεμάτους υγρασία τοίχους των πιο πολυσύχναστων περιοχών της άλλοτε ρομαντικής και σήμερα πολύβουης πόλης. Οι κάτοικοι αναγκάζονται να μετακομίζουν αλλού, καθώς τα ενοίκια είναι πια δυσβάσταχτα -χρειάζονται τουλάχιστον 800 ευρώ για ένα δωμάτιο- όσο οι ιδιοκτήτες προτιμούν να τα διαθέσουν για την πιο προσοδοφόρα βραχυχρόνια μίσθωση ή να τα πουλήσουν σε πρόθυμους ξένους επενδυτές, οι οποίοι αναζητούν ακίνητα που θα εκμεταλλευτούν ως τουριστικά καταλύματα για Airbnb.

Επισήμως, στη Βενετία υπάρχουν διαθέσιμα 140 δωμάτια ξενοδοχείων, 28 ενοικιαζόμενα δωμάτια και αντίστοιχα 5.917 διαμερίσματα και 1.557 δωμάτια διαθέσιμα για βραχυχρόνια μίσθωση. Τα περισσότερα είναι αδήλωτα. «Η Βενετία πεθαίνει. Ο δήμαρχος παραδίνεται. Θέλει η Βενετία να γίνει μια πόλη χωρίς κατοίκους», λέει ο Βενετσιάνος ακτιβιστής Μάρκο Μπαραβάλε. Ο οποίος θα αναγκαστεί να εγκαταλείψει επίσης την πατρογονική του εστία. Αλλωστε, δεν υπάρχουν πια δουλειές εκεί. Μόνο τουρίστες...

Κορνουάλη

Διωγμός σε όλο τον κόσμο

Στη Βιέννη οι ιδιοκτήτες διαμερισμάτων που τα διέθεταν για βραχυχρόνια μίσθωση μπορούν να το κάνουν πια μόνο για 90 μέρες τον χρόνο. Στο Παρίσι μπορεί κανείς να νοικιάσει την πρώτη του κατοικία έως 120 ημέρες, εκτός αν μετατρέψει το ακίνητό του σε επιχείρηση τουριστικών καταλυμάτων. Σε όλο τον κόσμο, από την Ιταλία ως τη Μαλαισία και τη Νέα Υόρκη, οι πόλεις πρώτα και οι κυβερνήσεις στη συνέχεια πατάνε πόδι. Το Airbnb βρίσκεται σε κρίση.

Η ιδέα που ξεκίνησε ως μια μορφή συνεργατικής οικονομίας αντιμετωπίζει έναν πολυμέτωπο πόλεμο φθοράς. Ηταν τα ξενοδοχεία, αρχικά, που αντιδρούσαν κάνοντας λόγο για αθέμιτο ανταγωνισμό, στη συνέχεια όμως το πράγμα πήρε μεγαλύτερες διαστάσεις, αφού καταδείχθηκε ως ο κύριος υπαίτιος της δημιουργίας οικιστικής κρίσης, παραοικονομίας και αντικατάστασης πληθυσμών. Και ήταν η δυσαρέσκεια των κατοίκων μεγάλων πόλεων, όπως η Βαρκελώνη, το Παρίσι, η Νέα Υόρκη, το Αμστερνταμ, η Βενετία, η Ρώμη κ.ά. που οδήγησαν, εάν όχι σε ban, σε αυστηροποίηση της λειτουργίας του Airbnb.

Είναι ο εκμαυλισμός του μοντέλου συνύπαρξης τουρισμού και στέγασης, η όχληση στις γειτονιές, η έλλειψη διαθέσιμων οικημάτων για μακροχρόνια μίσθωση, η έκρηξη των τιμών και το μαύρο χρήμα που έφεραν αυτή την κοινωνική έκρηξη. Και κάνουν την Airbnb να αναζητά την αναπροσαρμογή της, εξετάζοντας την επέκτασή της και σε νέες υπηρεσίες, όπως της ενοικίασης... αυτοκινήτων.

Ιστορική στιγμή

Για τη βιομηχανία της φιλοξενίας αυτή η περίοδος σηματοδοτεί μια ιστορική στιγμή στην οποία θα κριθεί το μέλλον της βραχυχρόνιας μίσθωσης ακινήτων, που ήρθε σαν θύελλα στις ζωές μας. Το μεγάλο ερώτημα είναι το αν θα ακολουθηθεί το παράδειγμα της Βαρκελώνης, η οποία το 2021 έγινε η πρώτη ευρωπαϊκή πόλη που απαγόρευσε τις ενοικιάσεις δωματίων βραχείας διάρκειας, καθώς η πόλη των 1,6 εκατομμυρίων κατοίκων δέχεται κάθε χρόνο 21 εκατομμύρια τουρίστες που μένουν για λίγες μέρες σε καταλύματα βραχυχρόνιας μίσθωσης.

Πλέον, οι ιδιοκτήτες των καταλυμάτων δεν επιτρέπεται να ενοικιάσουν δωμάτιο για λιγότερες από 31 μέρες, ενώ η πόλη έχει συστήσει ειδική ομάδα «Ράμπο» για τις παράνομες εκμισθώσεις. Παρόμοια συνταγή ακολουθεί και η Πάλμα στη Μαγιόρκα, ενώ και η Βαλένθια βρίσκεται στα δικαστήρια καθώς θέλει να απαγορεύσει τις βραχυχρόνιες μισθώσεις στο ιστορικό της κέντρο. Στη Νέα Υόρκη οι ιδιοκτήτες των διαμερισμάτων πρέπει να αποδεικνύουν ότι μένουν μαζί με τους φιλοξενούμενους στο ίδιο κατάλυμα και να δηλώνονται σε ειδική πλατφόρμα του δήμου. Απαγορεύσεις ισχύουν και σε άλλα μέρη του κόσμου, από το Μόντρεαλ του Καναδά ως το Πενάνγκ της Μαλαισίας και τη Σιγκαπούρη.

Εδιμβούργο

Σε άλλες πόλεις ακολουθείται άλλος δρόμος. Αυτός της ενοικίασης των καταλυμάτων Airbnb έως 90 ημέρες κατ’ έτος. Στη Χαβάη απαγορεύεται η ενοικίαση ακινήτου για λιγότερες από 90 μέρες στο Οάχου, ενώ στο Μέμφις όσοι νοικιάζουν με Airbnb θα πρέπει να κάνουν αίτηση και να πάρουν άδεια. Περιορισμούς έχουν επιβάλει και άλλες πόλεις σε κάθε γωνιά του πλανήτη, από το Σίδνεϊ της Αυστραλίας ως το Εδιμβούργο της Σκωτίας και την Ιρλανδία.

Η Airbnb έχει οδηγηθεί σε μια πρωτοφανή πρώτη κρίση: «Οι δουλειές δεν πάνε καλά», παραδέχεται ο CEO της Airbnb Μπράιαν Τσέσκι στο Bloomberg. Ετσι, η εταιρεία αναγκάζεται σε πρώτη φάση -μετά το φαινόμενο Airbnbust στο οποίο οι οικοδεσπότες εξέφραζαν τους φόβους τους για «φούσκα» στην αγορά βραχυχρόνιας μίσθωσης μετά τη συρρίκνωση των περιθωρίων κέρδους και την εφαρμογή προγράμματος πιστότητας από τον ανταγωνιστή της Airbnb, Vrbo- να ζητήσει από τους οικοδεσπότες να ρίξουν τις τιμές. Με αυτό τον τρόπο θα γίνει ξανά η βραχυχρόνια μίσθωση ανταγωνιστική απέναντι στα ξενοδοχεία, θεωρεί ο Τσέσκι.

Η πτώση των τιμών χωρίς εκπτώσεις στην εμπειρία, άλλωστε, είναι κάτι που ζητούν εδώ και καιρό οι επισκέπτες. Οι οικοδεσπότες, από την άλλη, δεν δείχνουν διατεθειμένοι να μειώσουν τις τιμές, ιδιαίτερα σε μια περίοδο που ανησυχούν για τα τελικά τους κέρδη και το ενδεχόμενο μείωσης των κρατήσεων ή εν μέσω επιβολής μέτρων από τις Αρχές.

Επιπλέον, η πλατφόρμα έχει να αντιμετωπίσει και ένα άλλο πρόβλημα: τους scammers. Εάν οι πελάτες γκρίνιαζαν για τη διαφάνεια στην τιμολόγηση -καθώς εφαρμόζονται συχνά κρυφές χρεώσεις ή εμφανίζονται παραπλανητικές τιμές σε σχέση με τη συνολική χρέωση-, μεγαλύτερο πρόβλημα είναι οι ψεύτικες καταχωρήσεις αγγελιών. Η πλατφόρμα έχει εισαγάγει ένα νέο σύστημα επαλήθευσης για τον εντοπισμό και την εξάλειψη των πλαστών αγγελιών, αυξάνοντας έτσι την αξιοπιστία τους, ενώ σχεδιάζονται ριζικές αλλαγές στην πλατφόρμα. Είναι, λέει ο Τσέσκι, αλλαγές σαν την ανακαίνιση και επιδιόρθωση ενός σπιτιού που έχει βαθιά και χρόνια προβλήματα.

Η νέα τάση οδηγεί τη βραχυχρόνια μίσθωση να γίνει πιο «επαγγελματική»: Εταιρείες real estate ανεγείρουν πολυκατοικίες αποκλειστικά για χρήση airbnb, όπως το κτίριο που χτίζεται στο Γουδή, με σκοπό να εξυπηρετεί συγγενείς ασθενών που νοσηλεύονται στα παρακείμενα νοσοκομεία

Πόσοι νοικιάζουν Airbnb στην Ελλάδα

Στη χώρα μας η Airbnb δεν βρίσκεται υπό διωγμό, αλλά η αγορά τίθεται επιτέλους υπό ρύθμιση από την κεντρική κυβέρνηση. Εν αναμονή τυχόν νέων αποφάσεων, η εταιρεία δημοσιεύει στοιχεία με τα οποία επιχειρεί να πείσει ότι ωφελεί την οικονομία. Από αυτά, που προέρχονται από έρευνα σε 1.800 οικοδεσπότες στην Ελλάδα, προκύπτει ότι οι βραχυχρόνιες μισθώσεις έδωσαν στο 48% των Ελλήνων οικοδεσποτών το απαραίτητο επιπλέον εισόδημα για να καλύψουν τις ανάγκες στέγασής τους και συντήρησης του ακινήτου τους, στο 52% να αντεπεξέλθουν στον πληθωρισμό και να καλύψουν τα καθημερινά τους έξοδα και στο 70% να διατηρήσουν ένα οικογενειακό σπίτι που κληρονόμησαν.

Το δείγμα είναι πολύ μικρό, πάντως, εάν σκεφτεί κανείς ότι στο Μητρώο Ακινήτων Βραχυχρόνιας Διαμονής της ΑΑΔΕ είναι καταχωρημένα 168.819 ακίνητα που ανήκουν σε 107.719 ΑΦΜ (νομικά και φυσικά πρόσωπα). Εξ αυτών, 27.367 ακίνητα ανήκουν σε 5.297 νομικά πρόσωπα και 141.452 ακίνητα σε 102.422 φυσικά πρόσωπα. Από αυτά μέχρι 2 ακίνητα έχουν 94.982 φυσικά πρόσωπα (92,7% των φυσικών προσώπων). Τρία ή περισσότερα ακίνητα έχουν 7.440 φυσικά πρόσωπα και αντιστοιχούν σε 30.329 ακίνητα.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: AFP / Visual Hellas, Getty images / Ideal Image, 123 RF / Visual Helllas

Πηγή: protothema.gr

«Τσουχτερές» και σε πολλές περιπτώσεις απλησίαστες είναι οι τιμές ενοικίασης σπιτιού στις φοιτητουπόλεις της Ελλάδας, με τις αυξήσεις από το 2017 έως και σήμερα να φθάνουν το 60% στην Αθήνα, που στέφεται πρωταθλήτρια στην ακρίβεια. Ακολουθούν Πάτρα και Θεσσαλονίκη, με το αντίστοιχο ποσοστό να φθάνει το 50-55%.

Σύμφωνα με τον πρόεδρο του Πανελλαδικού Δικτύου E-Real Estates, Θεμιστοκλή Μπάκα, ως προς τα ζητούμενα μισθώματα την τωρινή περίοδο, πιο ακριβή περιοχή είναι η Κέρκυρα και ακολουθούν τα Χανιά, ενώ πιο οικονομικές περιοχές είναι η Ξάνθη, η Τρίπολη και η Κόρινθος.

Τους «πετάνε» έξω για να κάνουν τα σπίτια Airbnb

Όπως είπε ο κ. Μπάκας, σε πολλές περιπτώσεις, για παράδειγμα στα Χανιά, ο ιδιοκτήτης νοικιάζει το σπίτι στον φοιτητή τον Οκτώβριο και τον Μάιο τού ζητά να αποχωρήσει, προκειμένου να εκμεταλλευτεί την κατοικία μέσω πλατφόρμας βραχυχρόνιας μίσθωσης ακινήτων, για τη θερινή τουριστική σεζόν. Έτσι, ο φοιτητής καλείται να διαμείνει σε κάποιο ξενοδοχείο για μεγάλο χρονικό διάστημα, με το κόστος να εκτινάσσεται.

Αυτό δεν συμβαίνει μόνο στα Χανιά. Όπως τόνισε ο πρύτανης του Ιονίου Πανεπιστημίου Ανδρέας Φλώρος, μιλώντας στην εκπομπή «Ώρα Ελλάδος» στο OPEN, την ίδια τακτική ακολουθούν και ορισμένοι ιδιοκτήτες κατοικιών στην Κέρκυρα.

«Πολλά από τα παιδιά, αλλά και από το διδακτικό προσωπικό, αναγκάζονται και φεύγουν από το σπίτι τους τον Μάιο. Όσο διευρύνεται η τουριστική περίοδος, το πρόβλημα γίνεται ολοένα και μεγαλύτερο. Στο Ιόνιο πανεπιστήμιο φροντίζουμε η εξεταστική περίοδος του Ιουνίου να τελειώνει αρκετά νωρίς, το αργότερο μέχρι 15 Ιουνίου, για να διευκολύνουμε τα παιδιά», υπογράμμισε ο κ. Φλώρος.

Ο ίδιος τόνισε ότι η διάθεση ακινήτων προς ενοικίαση είναι εξαιρετικά περιορισμένη και «πρέπει να γίνουν κινήσεις για να αυξηθεί. Μακάρι στο μέλλον να επιταχυνθούν και οι διαδικασίες για την ανέγερση φοιτητικών εστιών, που είναι ένα ζήτημα το οποίο θα αντιμετωπίσει στη ρίζα του το πρόβλημα».

Χρήσιμες συμβουλές για την αναζήτηση φοιτητικής στέγης

Ο Θεμιστοκλής Μπάκας δίνει στην imerisia.gr 20 χρήσιμες συμβουλές για την αναζήτηση φοιτητικής στέγης.

1. Μη ψάχνετε για σπίτι έξω από την πύλη του πανεπιστημίου. Πρόκειται για σύνηθες λάθος. Λίγους δρόμους ή λίγες στάσεις πιο κάτω, υπάρχουν πολλά σπίτια που μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες σας σε καλύτερες τιμές.
2. Αποφεύγετε τη μίσθωση υπογείων, σοφιτών ή πολύ παλιών κατοικιών
3. Οργανώστε την αναζήτησή σας και μην σπεύσετε να καταλήξετε στο πρώτο που θα δείτε. Αν το κόστος μίσθωσης υπερβαίνει τα οικονομικά σας δεδομένα, μη το δεχτείτε γιατί θα βρείτε σίγουρα αυτό που ζητάτε λίγο παραπέρα.
4. Να υπογράφετε πάντοτε συμβόλαιο με τον ιδιοκτήτη της κατοικίας ή τον πληρεξούσιο του και να μην προχωρείτε ποτέ προφορικές συμφωνίες.
5. Να μην προκαταβάλετε ούτε ένα ευρώ σε διάφορες δήθεν εταιρείες συμβούλων ακινήτων ή παροχής υπηρεσιών.
6. Μην ανταποκρίνεστε σε αγγελίες με χαμηλές τιμές ενοικίων, τις οποίες για να τις δει κάποιος απαιτείται προκαταβολή.
7. Εάν απευθυνθείτε σε μεσιτικό γραφείο προσέχετε να είναι νόμιμο. Ο μεσίτης δικαιούται αμοιβή. Ρωτάτε ποια είναι η αμοιβή του και καταβάλετε την αμοιβή μόνο αν ενοικιάσετε το σπίτι που προτείνει.
8. Πριν αποφασίσετε να υπογράψετε συμβόλαιο, ενημερωθείτε για τα κοινόχρηστα, τους λογαριασμούς του σπιτιού και όλα τα έξοδα, που θα σας επιβαρύνουν, πέραν του ενοικίου.
9. Η καθυστέρηση καταβολής των δαπανών κοινοχρήστων και των λογαριασμών κοινής ωφελείας έχει τα ίδια αποτελέσματα καθυστέρησης του ενοικίου.
10. Ελέγχετε την τοποθεσία του σπιτιού, τη γειτονιά και τι παρέχει (supermarket, τράπεζες, τακτική αστική συγκοινωνία, πρόσβαση στην πανεπιστημιούπολη κ.λπ.).
11. Οι φοιτητές που θα αναζητήσουν φοιτητική στέγη στη Β. Ελλάδα (Καστοριά Φλώρινα, Κοζάνη κλπ), θα πρέπει να προσέξουν ιδιαίτερα αν το διαμέρισμα διαθέτει κοινόχρηστη ή αυτόνομη θέρμανση διότι ο χειμώνας είναι μεγαλύτερης διάρκειας και το μηνιαίο κόστος θέρμανσης μπορεί να αγγίξει ακόμη και το 50% του μισθώματος.
12. Κατά τις ημέρες των εγγραφών δεν αποκλείεται να προστεθεί «καπέλο» έως και 10%-15% σε σχέση µε το αρχικά ζητούμενο μίσθωμα.
13. Η μίσθωση κατοικίας ισχύει τουλάχιστον για τρία χρόνια και αν ακόμα έχει συμφωνηθεί μικρότερος ή αόριστος χρόνος.
14. Αν ο συμβατικός χρόνος έχει καθοριστεί μικρότερος της τριετίας και δεν υπάρχει συμφωνία αναπροσαρμογής του μισθώματος, για τον υπόλοιπο χρόνο το καταβαλλόμενο μίσθωμα αυξάνεται ετησίως κατά ποσοστό εβδομήντα πέντε τοις εκατό (75%) του τιμαρίθμου του κόστους ζωής που δίνει η Τράπεζα της Ελλάδος για τους αμέσως προηγούμενους δώδεκα (12) μήνες.
15. Η μίσθωση ορισμένου χρόνου λήγει μόλις περάσει το διάστημα αυτό χωρίς να απαιτείται τίποτε άλλο. Μάλιστα, θεωρείται ότι ανανεώνεται, για αόριστο χρόνο, μετά την τριετία, όταν, μετά την παρέλευση του συμφωνημένου χρόνου, ο μεν ενοικιαστής εξακολουθεί να χρησιμοποιεί την κατοικία, ο δε ιδιοκτήτης δεν εναντιώνεται.
16. Η μίσθωση αόριστης διάρκειας, μετά την παρέλευση της τριετίας, λήγει με καταγγελία του ιδιοκτήτη ή του ενοικιαστή.
17. Ελέγχετε καλά το σπίτι για να διαπιστώσετε τυχόν βλάβες και να τις επισημάνετε στον ιδιοκτήτη ώστε να τις διορθώσει άμεσα.
18. Το ενοίκιο καταβάλλεται την ημερομηνία που έχουν συμφωνήσει ιδιοκτήτης και ενοικιαστής.
19. Η καταβολή της εγγύησης δεν αποτελεί υποχρέωση του ενοικιαστή που πηγάζει εκ του νόμου αλλά έχει επικρατήσει ως μισθωτική συνήθεια.
20. Προσοχή! Από 01.01.2008, το χαρτόσημο έχει καταργηθεί για τις κατοικίες.

Πηγή: imerisia.gr

Περίπου 20.000 ακίνητα βραχυχρόνιας μίσθωσης Airbnb τα οποία δεν δηλώθηκαν στο ηλεκτρονικό Μητρώο, εντόπισαν οι ελεγκτές της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων. Παράλληλα, 130 ιδιοκτήτες ακινήτων με εισοδήματα από βραχυχρόνιες μισθώσεις, εντοπίστηκαν να μην τα έχουν δηλώσει στην εφορία.

Μέσω ειδικού προγράμματος αυτοματοποιημένου εντοπισμού (web scraping) οι ελεγκτές της ΑΑΔΕ σάρωσαν την ηλεκτρονική πλατφόρμα βραχυχρόνιων μισθώσεων και διαπίστωσαν ότι περίπου 20.000 ελληνικά Airbnb ακίνητα δεν είχαν δηλωθεί και δεν είχαν αποκτήσει Αριθμό Μητρώου Ακινήτου (ΑΜΑ). Ο αριθμός αυτός αναγράφεται υποχρεωτικά στις ηλεκτρονικές πλατφόρμες των βραχυχρόνιων μισθώσεων μέσω των οποίων διατίθενται τα ακίνητα.

Ήδη ο διοικητής της ΑΑΔΕ, Γιώργος Πιτσιλής, έδωσε εντολή να σταλεί το συντομότερο αίτημα προς την Airbnb, για να δοθούν στην ΑΑΔΕ όλα τα στοιχεία όσων εντοπίστηκαν να μην έχουν δηλώσει τον Αριθμό Μητρώου Ακινήτων (ΑΜΑ) στην πλατφόρμα. Παράλληλα τις επόμενες ημέρες θα γίνει ηλεκτρονική διασταύρωση για να εντοπιστούν  τα ακίνητα χωρίς ΑΜΑ και στις υπόλοιπες δημοφιλείς πλατφόρμες (Booking.com, HomeAway κλπ)

Μέχρι σήμερα έχουν εγγραφεί στο μητρώο της ΑΑΔΕ πάνω από 70.000 ακίνητα βραχυχρόνιας μίσθωσης και όσοι πιαστούν να μην έχουν δηλώσει τα ακίνητά τους θα βρεθούν αντιμέτωποι με την επιβολή προστίμου 5.000 ευρώ. 

Στο επόμενο διάστημα, η ΑΑΔΕ θα έχει στη διάθεσή της τα στοιχεία πληρωμών μέσω εμβασμάτων, καρτών κλπ από πλατφόρμες για πελάτες τους με ελληνικό ΑΦΜ τα οποία θα διασταυρωθούν με τις δηλώσεις φόρου εισοδήματος. Οσοι εντοπιστούν να έχουν κρύψει εισοδήματα θα κληθούν να πληρώσουν τα προβλεπόμενα πρόστιμα. 

Στην ηλεκτρονική τσιμπίδα της ΑΑΔΕ πιάστηκαν και 130 AΦM για αδήλωτα εισοδήματα από τις πλατφόρμες. Οι ελεγκτές έχουν στα χέρια τους στοιχεία εισπράξεων από αλλοδαπούς παρόχους πληρωμών στα οποία έχουν εντοπίσει και ελέγχουν πάνω από 130 ΑΦΜ που έλαβαν πληρωμές στο εξωτερικό μέσω πλατφορμών χωρίς να έχουν δηλώσει τα εισοδήματα. 

Η ΑΑΔΕ εντατικοποιεί τη συνεργασία με τις φορολογικές διοικήσεις των άλλων κρατών μελών της ΕΕ για το συντονισμό και την ανταλλαγή τεχνογνωσίας και πληροφοριών σχετικά με τις μισθώσεις ακινήτων μέσω πλατφορμών. Παράλληλα παρακολουθεί στενά την αποτελεσματικότητα των κανόνων για την απευθείας διαβίβαση των στοιχείων από τις πλατφόρμες που έχουν θεσπίσει χώρες όπως η Ισπανία και η Γαλλία με στόχο την άμεση υιοθέτηση τους.
 


ΑΠΕ

Η ΑΑΔΕ ανακοίνωσε τη λειτουργία του «Μητρώου Ακινήτων Βραχυχρόνιας Διαμονής» και της εφαρμογής για την ηλεκτρονική υποβολή Δηλώσεων Βραχυχρόνιας Διαμονής.

H είσοδος στις εφαρμογές θα γίνεται μέσω Taxisnet, ενώ όσοι έχουν συνάψει βραχυχρόνιες μισθώσεις τύπου Airbnb από την αρχή του έτος μέχρι και τις 30 Αυγούστου 2018, έχουν διορία να εγγραφούν στο Μητρώο έως τις 30 Νοεμβρίου.

Βάσει της ΑΑΔΕ, οι «Δηλώσεις Βραχυχρόνιας Διαμονής» θα υποβάλλονται μέχρι τις 20 του επόμενου μήνα από την ημέρα αναχώρησης του μισθωτή από το ακίνητο. Δηλαδή, εάν ένα ακίνητο ενοικιαστεί μέσω Airbnb για το διάστημα 9 με 13 Σεπτεμβρίου, ο διαχειριστής του ακινήτου πρέπει να κάνει δήλωση μέχρι τις 20 Οκτωβρίου.

1. Εγγραφή ως Διαχειριστής Ακινήτου στο Μητρώο Ακινήτων Βραχυχρόνιας Διαμονής που τηρείται στην Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.).

•    Για τον Διαχειριστή Ακινήτου που είναι ταυτόχρονα και ιδιοκτήτης του ακινήτου η διαδικασία εγγραφής απαιτεί υποχρεωτικά τον Αριθμό Ταυτότητας του Ακινήτου (ΑΤΑΚ) του ιδιοκτήτη.

•    Για τον Διαχειριστή Ακινήτου που δεν έχει σχέση ιδιοκτησίας με το ακίνητο απαιτείται προηγουμένως η υποβολή Δήλωσης Πληροφοριακών Στοιχείων Μίσθωσης Ακίνητης Περιουσίας, από τον ιδιοκτήτη του ακινήτου, με την οποία παραχωρείται το δικαίωμα υπεκμίσθωσης. Η διαδικασία εγγραφής του Διαχειριστή-υπεκμισθωτή στο Μητρώο Ακινήτων Βραχυχρόνιας Διαμονής απαιτεί υποχρεωτικά τον αριθμό της ανωτέρω δήλωσης.

2. Ο Αριθμός Μητρώου Ακινήτων (Α.Μ.Α) ή το Ειδικό Σήμα Λειτουργίας (Ε.Σ.Λ.) των Κύριων ή των Μη-Κύριων Καταλυμάτων ή των Τουριστικών Επαύλεων, υποχρεωτικά να συνοδεύει, σε εμφανές σημείο, την ανάρτηση του ακινήτου στις ψηφιακές πλατφόρμες, όταν ο σκοπός της ανάρτησης είναι η Βραχυχρόνια Μίσθωση. Οι τουριστικές επαύλεις δε θα λάβουν Αριθμό Μητρώου Ακινήτων (Α.Μ.Α), όμως πρέπει να καταχωρηθούν στο «Μητρώο Ακινήτων Βραχυχρόνιας Διαμονής», προκειμένου να καταστεί δυνατή η υποβολή των Δηλώσεων Βραχυχρόνιας Διαμονής.

«Ψάχνω εδώ και ένα μήνα για σπίτι, γιατί αυτό που έμενα από το 1990 πωλήθηκε σε μια κινέζικη εταιρεία και θα αξιοποιηθεί για βραχυχρόνια μίσθωση» λέει με άγχος στην «Αυγή» η Άννα, που για χρόνια ήταν κάτοικος Καλλιθέας.

«Δυστυχώς, είναι δύσκολο να βρω κάτι που να ανταποκρίνεται  στις  ανάγκες μου και το ενοίκιο να είναι λογικό, γιατί λόγω της Airbnb τα ενοίκια έχουν εκτοξευτεί σε δυσθεώρητα επίπεδα» προσθέτει, υπογραμμίζοντας ότι «από τα σπίτια που έχω δει, τα περισσότερα είναι τρώγλες με πολύ ακριβό ενοίκιο, γιατί πολλά καλά σπίτια έχουν δοθεί για βραχυχρόνια μίσθωση».

Αυτή είναι μια από τις μαρτυρίες μόνιμων κατοίκων που έρχονται αντιμέτωποι με την επέλαση των βραχυχρόνιων μισθώσεων.

Από το 2012, η Αθήνα, όπως και όλοι οι τουριστικοί προορισμοί της χώρας, είναι αντιμέτωποι με το φαινόμενο που ξεσπιτώνει τους μόνιμους κατοίκους, οι οποίοι για χρόνια ενοικιάζουν τη στέγη τους.

Τεράστιο είναι, επίσης, το πρόβλημα για φοιτητές ή για δημοσίους υπαλλήλους, που είναι αναγκασμένοι να ενοικιάσουν σπίτι και με μεγάλη δυσκολία βρίσκουν στέγη, καθώς οι ιδιοκτήτες των ακινήτων προτιμούν να εισπράττουν 100 ευρώ τη βραδιά παρά 400 ευρώ τον μήνα. Το πρόβλημα εκτείνεται σε όλους τους τουριστικούς προορισμούς της χώρας, ενώ έντονο είναι στα νησιά, όπου υπάρχει έλλειψη κατοικιών για τον μη ντόπιο πληθυσμό.

Αγοράζουν ολόκληρες πολυκατοικίες

Στο κέντρο της Αθήνας και τις ευρύτερες περιοχές της πρωτεύουσας, εταιρείες κινεζικών και ισραηλινών συμφερόντων αγοράζουν ολόκληρες πολυκατοικίες για να τις αξιοποιήσουν για βραχυχρόνια μίσθωση. Μόνιμοι κάτοικοι, με μηνιαία μίσθωση, αναγκάζονται να φύγουν και να αλλάξουν ακόμη και συνοικία. «Ήρθε χθες το μαγαζί μου ο κύριος Σπύρος, που μια φορά την εβδομάδα που τον επισκέπτεται ο γιος του με την οικογένεια του παίρνει σοκολατάκια. Τον είδα πολύ στενοχωρημένο. Όταν τον ρώτησα, μου είπε ότι ο σπιτονοικοκύρης του τον διώχνει από το σπίτι για να το δώσει για βραχυχρόνια μίσθωση» λέει η Γεωργία στην «Αυγή» περιγράφοντας μεγάλες αλλαγές στην περιοχή πέριξ της Ακρόπολης και στο Κουκάκι.

«Τα μαγαζιά που έκλεισαν τα πρώτα χρόνια της κρίσης, τώρα ανοίγουν ξανά ως μπακάλικα ή καφετέριες που προσφέρουν πρωινό γεύμα ή ακόμη και καθαριστήρια» σημειώνει. «Αλλάζει το κέντρο της Αθήνας, αλλά αυτό δεν είναι προς το καλύτερο. Μιλάμε για αλλοίωση των τελευταίων γειτονιών που έχουν απομείνει στην Αθήνα» σημειώνει η Γεωργία. Μαζί με την αλλοίωση του αστικού ιστού, διάχυτος είναι ο προβληματισμός εάν οι υποδομές ηλεκτροδότησης, ύδρευσης και αποχέτευσης θα αντέξουν, αφού οι επισκέπτες στην πρωτεύουσα έχουν πολλαπλασιαστεί τη θερινή περίοδο. Φημολογείται ότι στην Αττική τα ακίνητα που διατίθενται με βραχυχρόνια μίσθωση ανέρχονται σε 14.000 σπίτια. Εκτιμάται,   δηλαδή,   ότι   διατίθενται 42.000 κλίνες στα μισθωμένα διαμερίσματα, ενώ οι κλίνες των ξενοδοχείων της Αττικής ανέρχονται στις 22.000.

«Ανεβαίνει» η κτηματαγορά

Από την άλλη πλευρά, οι βραχυχρόνιες μισθώσεις έχουν επηρεάσει την κτηματαγορά. Οι μεσίτες βλέπουν ανάκαμψη μετά τη ραγδαία πτώση του 2015. Ωστόσο, δεν είναι λίγοι αυτοί που εκτιμούν ότι η απότομη άνοδος των τιμών στα ακίνητα ενδεχομένως να οδηγήσει σε νέα «φούσκα». Γνώστες του χώρου λένε ότι στα Εξάρχεια κάνουν «επέλαση» οι Κινέζοι, οι οποίοι αγοράζουν ολόκληρες πολυκατοικίες για να τις μισθώνουν βραχυχρόνια σε τουρίστες. Το ίδιο κάνουν και Ισραηλινοί επιχειρηματίες. Μεταφέρουν στην «Αυγή» ότι ημιυπόγειο 28 τ.μ. στο κέντρο της Αθήνας με αρχική τιμή πώλησης στα 10.000 ευρώ τελικώς. λόγω του ανταγωνισμού μεταξύ των Κινέζων με τους Ισραηλινούς αγοραστές, πωλήθηκε έναντι 74.000 ευρώ, αλλά το συμβόλαιο πώλησης έγραφε 5.000 ευρώ! «Η πρακτική αυτή είναι συνήθης από κυκλώματα που θέλουν να διαμορφώσουν μια νέα εικόνα στην κτηματαγορά της πρωτεύουσας» λένε στην «Αυγή» γνώστες της αγοράς.

Σε δυσθεώρητα επίπεδα οι τιμές των ακινήτων

Κτηματομεσίτες υποστηρίζουν ότι η άνοδος των τιμών σε περιοχές πέριξ της Ακρόπολης, ιδίως στην περιοχή του Κουκακίου, του Μεγάρου Μουσικής και του Κάραβελ, ανέρχεται στο 30%, με την τιμή ανά τετραγωνικό μέτρο να εκκινεί από τα 1.500 ευρώ. Όπως μας πληροφορούν, αυτή η άνοδος επηρεάζει όλους τους πιθανούς εγχώριους αγοραστές. Υποστηρίζουν, πάντως, ότι σε σχέση με πέρυσι περισσότεροι Έλληνες αγοράζουν σε αυτές τις περιοχές. «Στις περισσότερες περιπτώσεις είναι μικροεπενδυτές, που θέλουν να αγοράσουν ακίνητα για βραχυχρόνια μίσθωση» εξηγούν οι κτηματομεσίτες με τους οποίους επικοινώνησε η «Αυγή», σημειώνοντας ότι  «οι  περισσότεροι  αγοράζουν τοις μετρητοίς ή με τραπεζικό δανεισμό που αγγίζει το 30-40% του συνολικού ποσού». «Παρατηρούμε ότι η άνοδος στην κίνηση της κτηματαγοράς οφείλεται στη βραχυχρόνια μίσθωση, που λειτουργεί ουσιαστικά ως κινητήριος μοχλός», σημειώνουν. Οι εκτιμήσεις για την πορεία της κτηματαγοράς μιλούν για επέκταση της ακτίνας πέραν του κέντρου των Αθηνών και οι αισιόδοξοι υποστηρίζουν ότι οι τιμές θα σταθεροποιηθούν τα επόμενα χρόνια.

Τι προτείνουν οι ξενοδόχοι

Πάντως, οι ξενοδόχοι από το 2012 είχαν ζητήσει από την κυβέρνηση να λάβει μέτρα όχι για να μειωθούν οι κλίνες, αλλά «για να μπει τάξη στην αγορά». Ζητούν, λοιπόν, να υπάρξει ρύθμιση της αγοράς με φορολόγηση της δραστηριότητας της βραχυχρόνιας μίσθωσης ώστε να υπάρχει ίση φορολογική μεταχείριση, αλλά και επιβολή του κανονισμού υγιεινής και ασφάλειας, που ισχύει για τα ξενοδοχεία.

«Δυστυχώς, η κατάσταση έχει ξεφύγει. Απέναντι από ξενοδοχεία αγοράζουν ολόκληρες πολυκατοικίες και μισθώνονται παράνομα για τη διαμονή τουριστών, χωρίς τα κτήρια να πληρούν τις προδιαγραφές μαζικής φιλοξενίας ως προς την υγιεινή και την ασφάλεια» τονίζει στην «Αυγή» ο Αλέξανδρος Βασιλικός, πρόεδρος του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδας. «Δεν πρόκειται για οικονομικό διαμοιρασμό. Πρόκειται για αθέμιτο ανταγωνισμό» τονίζει, χωρίς όμως να μπορεί να προσδιορίσει τυχόν ζημία των ξενοδοχείων, αφού δεν υπάρχουν στοιχεία, αφού τα έσοδα από τις βραχυχρόνιες μισθώσεις δεν είναι καταγεγραμμένα. Το δε Μητρώο αναμένεται να λειτουργήσει το επόμενο διάστημα. «Εμείς λειτουργούμε σε ένα υπεφορολογημένο και υπερ-θεσμοθετημένο περιβάλλον, ενώ αυτοί που ασχολούνται με τις βραχυχρόνιες μισθώσεις ακινήτων δεν υπόκεινται σε κανένα έλεγχο» σημειώνει.

Ρ. Αξελός: Αλλοιώνεται η φυσιογνωμία της πόλης

Το θέμα έχει φτάσει και στο Δημοτικό Συμβούλιο Αθηναίων, με την Ανοιχτή Πόλη να θέτει εκ νέου το ζήτημα προκειμένου να διαμορφωθούν θέσεις «ώστε να αντιμετωπιστούν οι συνέπειες που προκαλούνται από την εξάπλωση του φαινομένου». «Αυτές οι πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης μπορεί να θεωρούμε ότι έχουν κινήσει την αγορά ως προς τις επισκευές παλαιών σπιτιών, που ήταν κλειστά, αλλά έχουν δημιουργήσει τεράστιο πρόβλημα κατοικίας στα νέα ζευγάρια, στις οικογένειες που δεν έχουν δικό τους σπίτι, σε όσους εργάζονται σε πόλεις μακριά από την έδρα τους» σημειώνει στην «Αυγή» ο Ρήγας Αξελός, επικεφαλής της δημοτικής παράταξης Ανοιχτή Πόλη.

«Παράλληλα, δημιουργείται μια τεχνητή αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών» τονίζει, για να συμπληρώσει ότι «αλλοιώνεται η φυσιογνωμία των πόλεων και των περιοχών, αφού επιβαρύνονται οι δομές καθαριότητας, αυξάνονται τα ενοίκια». Κάνοντας ένα βήμα παραπέρα, ο Ρήγας Αξελός τονίζει ότι μέσω αυτής της δραστηριότητας «υπάρχει ανεξέλεγκτη φοροδιαφυγή, οι δήμοι και το κράτος χάνουν έσοδα και αυξάνεται η μαύρη εργασία», ενώ «προκύπτουν ζητήματα υγιεινής και ασφάλειας για τους ενοικιαστές με βραχυχρόνια μίσθωση». «Σε όλες τις χώρες και τις πόλεις της Ευρώπης αρχίζουν να θεσπίζονται μέτρα» υπογραμμίζει, για να καταλήξει πως η δημοτική παράταξη ζητά από το δημοτικό συμβούλιο Αθηναίων «να εξετάσει συνολικά μέτρα για την αντιμετώπιση του φαινομένου».

Ευρωπαϊκές πόλεις απέναντι στο φαινόμενο

Το πρόβλημα της ανεξέλεγκτης διάθεσης διαμερισμάτων έχει επηρεάσει όλες τις ευρωπαϊκές χώρες και για την αντιμετώπισή του ακολουθήθηκαν διάφορες πρακτικές. Η πιο αυστηρή είναι αυτή που πλέον εφαρμόζεται στην Πάλμα ντε Μαγιόρκα, την πρωτεύουσα των Βελεαρίδων Νήσων, όπου αποφασίστηκε η απαγόρευση των βραχυχρόνιων μισθώσεων των σπιτιών, αφού οι κάτοικοι κατήγγειλαν ότι οι τιμές ενοικίασης είχαν αυξηθεί ραγδαία. Έτσι, αποφασίστηκε η εφαρμογή νέου κανονισμού, δεν θα ενοι κιάζονται σε τουρίστες ούτε σπίτια ούτε δωμάτια για μικρό χρονικό διάστημα. Είχε προηγηθεί απόφαση με επιβολή προστίμου ύψους 300 ευρώ για τους ιδιοκτήτες που αναρτούσαν τα σπίτια τους για βραχυχρόνια μίσθωση στη διαδικτυακή πλατφόρμα της Airbnb. Πλέον, όμως, με τον νέο κανονισμό, δεν θα επιτρέπεται η βραχυχρόνια μίσθωση διαμερισμάτων, παρ’ ότι οι βίλες θα είναι διαθέσιμες εφ’ όσον δεν βρίσκονται σε προστατευόμε νες περιοχές ή σε περιοχές πέριξ του αεροδρομίου ή σε κτήρια που δεν βρίσκονται σε οικιστική περιοχή.

Πώς ρύθμισαν την αγορά

Σε άλλους τουριστικούς προορισμούς όπως το Άμστερνταμ, οι εταιρείες - πλατφόρμες ενοικίασης έχουν υποχρεωθεί να  αποδίδουν φόρο στον δήμο. Επίσης, υπάρχουν περιορισμοί ως προς τον χρόνο μίσθωσης και τον αριθμό των καταλυμάτων. Στο Βερολίνο έχουν θεσπιστεί υψηλά πρόστιμα σε όσους παραβιάζουν τις ημέρες ενοικίασης και βέβαια σε όσους ενοικιάζουν χωρίς την απαραίτητη άδεια από τις τοπικές αρχές. Επιπλέον υπάρχει όριο ενοικιαζομένων διαμερισμάτων ανά γειτονιά, ώστε να μην αλλοιώνε- ται το ύφος της πόλης. Σε Παρίσι και Βαρκελώνη υπάρχουν χρονικοί και χωροταξικοί περιορισμοί στην ενοικίαση μέσω των πλατφορμών της οικονο- μίας του διαμοιρασμού. Στο δε Βέλγιο, οι εταιρείες - πλατφόρμες ενοικία- σης υποχρεούνται να γνωστοποιούν όλα τα απαραίτητα στοιχεία για τη φορολόγηση από τις εθνικές αρχές των υπόχρεων.

Σε εγρήγορση τα υπουργεία Οικονομικών και Τουρισμού

Τάξη στο θεσμικό χάος που επικρατούσε όλα τα προηγούμενα χρόνια στη βραχυχρόνια μίσθωση ακινήτου επιχειρούν να βάλουν υπουργείο Οικονομικών και Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ). Το πιο σημαντικό βήμα που αναμένεται να πραγματοποιηθεί μέσα στο αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα είναι το Μητρώο για τις βραχυχρόνιες μισθώσεις ακινήτων, στο  οποίο  θα  δηλώνονται  οι συμφωνίες μίσθωσης που συνάπτει ο ιδιοκτήτης του ακινήτου με την ηλεκτρονική πλατφόρμα. Παράλληλα, η ΑΑΔΕ ήδη ρίχνει τις πρώτες «καμπάνες» σε όσους   αποκτούν   εισοδήματα από μισθωτή υπηρεσία ή επιχειρηματική   δραστηριότητα και αμέλησαν  ή  αδιαφόρησαν  να δηλώσουν τα  εισοδήματα  της Airbnb.

Η Αρχή καλεί τους υπόχρεους να σπεύσουν πριν από την εκπνοή της προθεσμίας υποβολής των δηλώσεων στο τέλος του  μηνός να  τα  εμφανίσουν υποβάλλοντας   τροποποιητική δήλωση. Με την ενεργοποίηση της ηλεκτρονικής πλατφόρμας, θα εντοπίζονται οι βραχυχρόνιες μισθώσεις ακινήτων μέσω της οικονομίας διαμοιρασμού (Airbnb) και οι ιδιοκτήτες ακινήτων θα πρέπει να δηλώσουν τα στοιχεία για τα ακίνητα που εκμισθώνουν. Όσοι ασχολούνται με τη συγκεκριμένη δραστηριότητα θα πρέπει να ενταχθούν στο μητρώο και να δηλώνουν τις συμβάσεις που έχουν συνάψει από την 1η Ιανουαρίου 2018,  διαφορετικά απειλούνται  με  πρόστιμα  έως 5.000 ευρώ.

Το ζήτημα της βραχυχρόνιας μίσθωσης και του νέου τρόπου μίσθωσης κατοικιών μέσω της Airbnb έχουν θέσει και παράγο- ντες της τουριστικής αγοράς στην υπουργό Τουρισμού Έλενα Κουντουρά. Η υπουργός έχει αναφερθεί μάλιστα στις σημαντικές προσπάθειες που γίνονται από την κυβέρνηση προκειμένου να ελεγχθεί μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας η βραχυχρόνια μίσθωση.

Πηγή: Η Αυγή