Είναι η εποχή που είθισται να κάνουμε προληπτικές εξετάσεις, προκειμένου να διαπιστώσουμε ότι όλα είναι εντάξει με την υγεία μας. Από αυτές τις ιατρικές εξετάσεις δεν πρέπει να απουσιάζει ο έλεγχος του λάρυγγα στους ενήλικες και ο έλεγχος της ακοής στα παιδιά.

Ειδικά ο προληπτικός ακοολογικός, όπως λέγεται, έλεγχος είναι απαραίτητος, λόγω του ότι η ακοή αποτελεί μία από τις πιο σημαντικές αισθήσεις μας.

Όσο για τον λάρυγγα, ο έλεγχός του καθίσταται επιτακτικός για συγκεκριμένες ομάδες πληθυσμού.

«Ο λάρυγγας προστατεύει τους πνεύμονες, ρυθμίζει την αναπνοή μας, μας βοηθά να επικοινωνούμε μέσω της φώνησης. Επιπλέον από αυτόν περνάνε οι τροφές, που καταλήγουν στο στομάχι μας», εξηγεί η Ανατολή Παταρίδου, Χειρουργός Ωτορινολαρυγγολόγος Κεφαλής - Τραχήλου, Παιδο-ΩΡΛ, επιστημονική συνεργάτης του Νοσοκομείου ΥΓΕΙΑ-ΜΗΤΕΡΑ.

«Όταν δεν προσέχουμε τον λάρυγγα, επηρεάζεται η φωνή μας κι έχουμε βραχνάδα. Όταν αυτή η βραχνάδα επιμένει για πάνω από δύο, τρεις εβδομάδες, είναι απαραίτητη η επίσκεψη στον ειδικό ιατρό», προσθέτει.

Έλεγχος του λάρυγγα: Σε ποιους;

Ο έλεγχος του λάρυγγα είναι σημαντικό να γίνεται σε όσους ανθρώπους μιλάνε πολύ λόγω επαγγέλματος (π.χ. σε εκπαιδευτικούς), σε όσους καπνίζουν, σε όσους εργάζονται σε χώρους με χημικές ουσίες (π.χ. επιπλοποιοί, εργαζόμενοι σε εργοστάσια κ.ά.).

«Η χροιά της φωνής μπορεί να επηρεαστεί από διάφορα αίτια. Εκτός από τους παράγοντες, που προαναφέρθηκαν, ο κλιματισμός και η έντονη ομιλία σε χώρους με θόρυβο τραυματίζουν τις φωνητικές χορδές. Επίσης η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση προκαλεί μια χημικού τύπου λαρυγγίτιδα και μπορεί να επηρεάσει τη φωνή. Όλα αυτά έχουν ως συνέπεια ο ασθενής να έχει βραχνάδα, ξηρό βήχα και μια σειρά άλλων συμπτωμάτων, όπως το σπάσιμο της φωνής και ένα αίσθημα κόμπου», αναφέρει η χειρουργός ωτορινολαρυγγολόγος κεφαλής – τραχήλου.

Οι πιο συχνές αιτίες, για να εμφανιστούν αυτά τα προβλήματα, είναι οι πολύποδες, οι κύστες, οι κάλοι και σπανιότερα ο καρκίνος. Τα καλά νέα είναι ότι υπάρχει σημαντική πρόοδος στο κομμάτι της διάγνωσης. Τα νέας γενιάς ενδοσκόπια, εύκαμπτα ή άκαμπτα, συνδέονται με monitor και ο ιατρός μπορεί να έχει ξεκάθαρη εικόνα της βλάβης που υπάρχει.

«Επιπλέον υπάρχει μία ακόμη εξέταση, πιο εξειδικευμένη. Πρόκειται για τη λεγόμενη στροβοσκόπηση, με την οποία ελέγχουμε τη δόνηση του ελεύθερου χείλους των χορδών. Μπορεί να μας δείξει την ύπαρξη τυχόν παθολογικών ευρημάτων, τα οποία δεν γίνεται να εντοπιστούν με την απλή λαρυγγοσκόπηση», λέει η κα Ανατολή Παταρίδου.

Συχνά χρειάζεται τα προβλήματα να αντιμετωπιστούν χειρουργικά. Όταν, για παράδειγμα, παρατηρείται πάρεση σε κάποια φωνητική χορδή, δηλαδή όταν η φωνητική χορδή είναι παράλυτη και δεν κινείται κατά την αναπνοή και κατά τη φώνηση. Σε κάποιους ασθενείς η κατάσταση βελτιώνεται μετά από περίπου δύο χρόνια. Για άλλους, όμως, το χειρουργείο είναι μονόδρομος.

«Η πάρεση της φωνητικής χορδής μπορεί να αντιμετωπιστεί με την έγχυση απορροφήσιμου υλικού, κάτι που γίνεται με τοπική ή με γενική νάρκωση, αλλά και με ανοιχτό χειρουργείο», επισημαίνει η κα Παταρίδου.

Τα προβλήματα των παιδιών

Τα παιδιά αντιμετωπίζουν συχνά ωτορινολαρυγγολογικά προβλήματα, όπως κρεατάκια, αμυγδαλές, ροχαλητό ή δυσκολία στην ακοή.

«Τα προβλήματα στην ακοή τα δυσκολεύουν στην απαιτητική καθημερινότητά τους, που συνεπάγεται πολλές ώρες σχολείου και εξωσχολικών μαθημάτων/δραστηριοτήτων. Σε αυτή τη χρονική φάση, λοιπόν, που τα παιδιά μπαίνουν σιγά – σιγά στην εκπαιδευτική ρουτίνα τους, η έγκαιρη διάγνωση τυχόν διαταραχών της ακοής τους εξασφαλίζει την καλύτερη δυνατή θεραπευτική παρέμβαση», αναφέρει η παιδο-ΩΡΛ.

Ο έλεγχος συνίσταται να ξεκινάει στην ηλικία των 5 ετών με τονικό ακοόγραμμα, ωτοσκόπηση και τυμπανόγραμμα.

Και εδώ τα ενδοσκόπια εξασφαλίζουν μια σωστή και ολοκληρωμένη διάγνωση, με ακρίβεια. Τα παιδιά, δε, μπορεί να τα δουν σαν παιχνίδια και να αφεθούν με εμπιστοσύνη στα έμπειρα χέρια του ειδικού ιατρού, ο οποίος καταφέρνει να κάνει μια ολοκληρωμένη διάγνωση.

«Η βαρηκοΐα επηρεάζει την ανάπτυξη της ομιλίας στα παιδιά, γι’ αυτό και η παρέμβαση του ειδικού είναι πολύ σημαντική, ώστε το παιδί να μπορέσει να αναπτύξει τις επικοινωνιακές και τις μαθησιακές του δυνατότητες», τονίζει η κα Παταρίδου.

«Το ροχαλητό και οι άπνοιες είναι συχνά χειρουργικά προβλήματα στα παιδιά, που κυρίως οφείλονται στα μεγάλα κρεατάκια και στις αμυγδαλές. Σήμερα οι επεμβάσεις αυτές γίνονται με τη χρήση ραδιοσυχνοτήτων και νέων δυναμικών εργαλείων, τα οποία εξασφαλίζουν και μικρότερο τραυματισμό και πολύ πιο ήπια και γρήγορη ανάρρωση».

Συχνή είναι και η παρουσία υγρού στα αυτιά των παιδιών, δηλαδή η εκκριτική ωτίτιδα. Σε ορισμένες περιπτώσεις το πρόβλημα αντιμετωπίζεται με παρακέντηση του τυμπάνου, με ή χωρίς τοποθέτηση σωληνίσκου αερισμού, ώστε να αποφευχθούν οι μόνιμες βλάβες στην ακοή.

Η χρόνια ιγμορίτιδα, επίσης, πρόβλημα κοινό και στους ενήλικες και στα παιδιά, αντιμετωπίζεται αποτελεσματικά με την ενδοσκοπική χειρουργική, η οποία διορθώνει την αιτία, χωρίς να βλάπτει τις υγιείς ανατομικές δομές.

Οι εξετάσεις

Κατά την ωτοσκόπηση, ο ωτορινολαρυγγολόγος ελέγχει αν το παιδί εμφανίζει ερυθρότητα, οίδημα, στένωση, βύσμα κυψελίδας, αν υπάρχει ξένο σώμα εντός του ακουστικού πόρου ή αν έχει ωτίτιδα.

Το τονικό ακοόγραμμα είναι ένα διάγραμμα, που απεικονίζει την ακοή σε διάφορες συχνότητες. Το παιδί φοράει ακουστικά και καλείται να εντοπίσει τους διάφορους ήχους, οι οποίοι ακούγονται, πατώντας ένα κουμπί.

«Κάποιες φορές μπορεί το παιδί να έχει φυσιολογικό τονικό ακοόγραμμα, αλλά να δυσκολεύεται να ακούσει τον συνομιλητή του. Η έγκαιρη ανίχνευση Διαταραχών Ακουστικής Επεξεργασίας (ΔΑΕ) με κατάλληλες δοκιμασίες είναι σημαντική, ώστε να διαπιστωθεί αν το παιδί έχει δυσκολίες στην αντίληψη ή και στην επεξεργασία ακουστικών πληροφοριών.

Το τυμπανόγραμμα, από την άλλη, συμβάλλει στον εντοπισμό τυχόν διαταραχών του μέσου ωτός και της τυμπανικής μεμβράνης, η οποία μπορεί να έχει περιορισμένη κινητικότητα, όταν υπάρχει υγρό πίσω από το τύμπανο και δεν μεταδίδεται σωστά ο ήχος», καταλήγει η κα Παταρίδου.

Η δυσφαγία είναι ένας όρος μάλλον άγνωστος στους περισσότερους. Όμως όσοι
αντιμετωπίζουν το πρόβλημα, γνωρίζουν από πρώτο χέρι τις προκλήσεις, με τις
οποίες είναι καθημερινά αντιμέτωποι. Μια φυσική λειτουργία, την οποία οι
περισσότεροι θεωρούμε δεδομένη, η κατάποση, για κάποιους πάει στραβά και
δυσκολεύονται. Κι αυτό έχει δυσμενείς επιπτώσεις στην καθημερινή τους ζωή.
Ο Ιούνιος είναι μήνας ευαισθητοποίησης για τη δυσφαγία και οι επιστήμονες
υποστηρίζουν ότι είναι σημαντικό να μάθουμε πού οφείλεται αυτό το σύμπτωμα και
σε ποιους αφορά, αλλά και ότι οι δυσκολίες στην κατάποση, αν διαγνωστούν σωστά,
έχουν τρόπους αντιμετώπισης.
«Η κατάποση είναι μια φυσιολογική, αλλά αρκετά περίπλοκη διαδικασία, η οποία
περιλαμβάνει πολλαπλές φάσεις, μύες και νεύρα», εξηγεί η Χειρουργός
Ωτορινολαρυγγολόγος Κεφαλής-Τραχήλου, ΠαιδοΩΡΛ, Ανατολή Παταρίδου ,
επιστημονική συνεργάτης του Νοσοκομείου ΥΓΕΙΑ-ΜΗΤΕΡΑ.
«Η κατάποση συμβαίνει σε τρία διακριτά στάδια:
 Στο στοματικό στάδιο, όταν η τροφή ωθείται από το στόμα προς τα κάτω,
στον λαιμό
 Στο στάδιο του φάρυγγα, όταν η τροφή ωθείται από το πίσω μέρος της
γλώσσας στην είσοδο του οισοφάγου
 Στο οισοφαγικό στάδιο, όταν η τροφή ταξιδεύει από τον οισοφάγο στο
στομάχι
Η όλη διαδικασία χρειάζεται περίπου 50 μύες για να συντονιστεί και να γίνει σωστά.
Προβλήματα μπορεί να προκύψουν σε κάθε φάση ή και σε όλες μαζί», προσθέτει.
Ποιος μπορεί να εμφανίσει δυσφαγία
Όλοι μπορεί σε κάποια φάση της ζωή τους να εμφανίσουν δυσφαγία. Από τα νήπια
ως τους ηλικιωμένους.
Πού οφείλεται, όμως, το πρόβλημα; Μπορεί να οφείλεται σε παθήσεις της κεφαλής
και του τραχήλου, σε κακοήθειες στην περιοχή του στόματος, του φάρυγγα, του
λάρυγγα, της υπερώας, σε νευρομυϊκές παθήσεις, σε νευρολογικές παθήσεις
(πολλαπλή σκλήρυνση, Πάρκινσον κ.ά.), σε αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια ή να
προκύπτει μετά από κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις, επιπλοκές σε χειρουργικές
επεμβάσεις ή ακτινοθεραπεία στην περιοχή της κεφαλής και του τραχήλου.

«Στα παιδιά οφείλεται κυρίως σε συγγενείς διαταραχές. Στους ηλικιωμένους
οφείλεται κυρίως στον εκφυλισμό του κεντρικού νευρικού συστήματος.
Αυτό, που είναι σημαντικό να επισημάνουμε, είναι ότι οι διαταραχές κατάποσης
μπορεί να συμβούν και αιφνίδια. Για παράδειγμα μετά από ένα τροχαίο ή ως
συνέπεια ενός τραύματος ή μιας χειρουργικής επέμβασης (μετεγχειρητική επιπλοκή).
Σε αυτές τις περιπτώσεις χρειάζεται να αποκατασταθεί άμεσα η λειτουργία της
σίτισης, για να επιβιώσει ο ασθενής», αναφέρει η κα Ανατολή Παταρίδου.
Τα συμπτώματα
Η δυσφαγία έχει πολλά και ποικίλα συμπτώματα:
 Δυσκολία στον έλεγχο του υγρού ή της στερεάς τροφής στο στόμα
 Πόνος κατά την κατάποση
 Βήχας για να «καθαρίσει» ο λαιμός πριν από την κατάποση, κατά τη διάρκεια
ή μετά από αυτήν
 Μια αίσθηση ότι το φαγητό «κολλάει» στον λαιμό ή στο στήθος
 Αδυναμία κατανάλωσης συγκεκριμένων ειδών τροφής
 Ανάγκη για επιπλέον προσπάθεια για μάσηση και για κατάποση
 Απώλεια βάρους εξαιτίας του φόβου κατάποσης
 Επαναλαμβανόμενες πνευμονίες ή αναπνευστικές λοιμώξεις άγνωστης
αιτιολογίας
Η σημασία της σωστής διάγνωσης
Ο λόγος, που καθιστά απαραίτητη τη σωστή διάγνωση της δυσφαγίας, είναι για να
εκτιμήσει με ακρίβεια ο ειδικός ωτορινολαρυγγολόγος πότε ένας ασθενής με αυτά τα
προβλήματα μπορεί να λαμβάνει τροφή από το στόμα με ασφάλεια, χωρίς τον φόβο
των σιωπηλών εισροφήσεων. Επίσης για να αποφασίσει το είδος των τροφών και τον
τρόπο σίτισης του ασθενούς, να παρακολουθήσει την πορεία της αποκατάστασής του
και να κατευθύνει τη θεραπευτική του στρατηγική.
«Η διάγνωση μπορεί να γίνει με μια ειδική εξέταση, που γίνεται στο ιατρείο, στο
νοσοκομείο ή και στο σπίτι, αν ο ασθενής δεν μεταφέρεται. Λέγεται FEES (Flexible
Εndoscopic Εvaluation of Swallowing - ενδοσκοπική εκτίμηση της κατάποσης με το
εύκαμπτο ρινοφαρυγγολαρυγγοσκόπιο). Στα παιδιά η διάγνωση γίνεται με μια
αξιολόγηση κατάποσης στο ιατρείο, ίσως και με κάποιες απεικονιστικές εξετάσεις»,
λέει η χειρουργός ωτορινολαρυγγολόγος κεφαλής-τραχήλου.
Τρόποι αντιμετώπισης

Η σίτιση με τοποθέτηση ρινογαστρικού σωλήνα Levin, η γαστροστομία και η
τραχειοστομία είναι οι ενδεδειγμένες μέθοδοι αντιμετώπισης.
Σίτιση με τοποθέτηση ρινογαστρικού σωλήνα Levin: Είναι η εισαγωγή καθετήρα
από τη μύτη του αρρώστου στο στομάχι του και εξυπηρετεί όταν δεν είναι δυνατή η
λήψη τροφής από το στόμα. Το σωληνάκι Levin είναι ενοχλητικό για τον ασθενή.
Χρειάζεται αντικατάσταση τουλάχιστον κάθε δέκα μέρες, μια διαδικασία αρκετά
επώδυνη.
Όπως λέει η κα Παταρίδου: «Είναι μία μορφή σίτισης, που προτιμάται μόνο σε
έκτακτες περιπτώσεις, στις οποίες η τεχνητή σίτιση δεν προβλέπεται να γίνεται
μακροχρόνια. Το σωληνάκι Levin χρησιμοποιείται και σε πλύσεις στομάχου».
Γαστροστομία: Είναι η εναλλακτική μέθοδος σίτισης ασθενών με άνοια, Πάρκινσον
και εγκεφαλικά επεισόδια. Πλέον γίνεται αναίμακτα και χωρίς χειρουργική
επέμβαση, μέσω της γαστροσκόπησης.
Είναι μια απλή και ασφαλής, πλέον, διαδικασία. Σε αντίθεση με το Levin δεν ενοχλεί
καθόλου τον ασθενή και η αντικατάστασή του είναι μία εντελώς ανώδυνη και
ακίνδυνη διαδικασία, που συμβαίνει μία φορά τον χρόνο.
«Οι επιπλοκές, που συνδέονται με τη γαστροστομία, είναι ελάχιστες και οφείλονται
κυρίως στο ότι οι ασθενείς είναι σοβαρά περιστατικά και ηλικιωμένοι με πολλά
συνοδά νοσήματα και προϋπάρχουσες καταστάσεις, κάτι που τους καθιστά υψηλού
κινδύνου», λέει η ειδικός.
Η πιθανότητα εμφάνισης σοβαρών επιπλοκών ανέρχεται στο 3%.
Τραχειοστομία: Σε κάποιες περιπτώσεις, παράλληλα με την υποβοηθούμενη σίτιση,
ο ασθενής μπορεί να χρειαστεί και τραχειοστομία, προς αποκατάσταση και της
λειτουργίας της αναπνοής του. Πρόκειται για τη δημιουργία άμεσης επικοινωνίας της
τραχείας με το περιβάλλον, μέσω μιας οπής. Είναι η παράκαμψη της αναπνευστικής
οδού του στόματος και του λάρυγγα και μπορεί να γίνει έκτακτα ή
προγραμματισμένα, με γενική ή με τοπική νάρκωση. Ο τραχεισωλήνας χρειάζεται
αλλαγή κάθε μήνα, τακτικές αναρροφήσεις, ενώ ο ασθενής πρέπει να σιτίζεται
απαραιτήτως σε καθιστή θέση και να παραμένει σε αυτήν για μία ώρα τουλάχιστον.

Λεπτή, ψιλή, βαθιά ή βροντερή, η φωνή μας βοηθά να εκφραστούμε και δεν είναι τόσο δεδομένη, όσο τείνουμε να πιστεύουμε. Είναι ευάλωτη σε προβλήματα και σε δυσλειτουργίες. Ένα τέτοιο πρόβλημα είναι η λεγόμενη υπερλειτουργική δυσφωνία, η πάθηση, που… προτιμά τους φωνακλάδες.

Η φωνή είναι ο ήχος, ο οποίος δημιουργείται από τις δονήσεις των φωνητικών χορδών. Τις δονήσεις αυτές τις προκαλεί ο αέρας, που περνά στο λάρυγγα και κάνει τις χορδές να έρχονται πιο κοντά η μία με την άλλη.

«Όπως όλα τα όργανα, έτσι και η φωνή χρειάζεται προσοχή και φροντίδα. Η υπερλειτουργική δυσφωνία είναι ο λανθασμένος τρόπος φώνησης, με καταβολή προσπάθειας και κόπωση των μυών του λάρυγγα.
Στην υπερλειτουργική δυσφωνία, δηλαδή, υπάρχει υπερβολική πίεση των μυών του λάρυγγα κι αυτό έχει ως αποτέλεσμα οι φωνητικές χορδές να μην έχουν τη σωστή τάση. Πώς μεταφράζεται αυτό; Με μια φωνή που ακούγεται βραχνή, ασθενική και πιεσμένη. Ο ασθενής νιώθει κούραση, αν μέσα στην ημέρα έχει χρειαστεί να μιλήσει πολύ και να φωνάξει. Κάποιες φορές παραπονιέται και για πόνο στο λαιμό και συχνά τα βράδια δεν βγαίνει η φωνή του», εξηγεί η Ωτορινολαρυγγολόγος, Χειρουργός Κεφαλής – Τραχήλου, ΠαιδοΩΡΛ, επιστημονική συνεργάτης του νοσοκομείου ΥΓΕΙΑ- ΜΗΤΕΡΑ Ανατολή Παταρίδου.

Προτιμά τους φωνακλάδες

Πολλές φορές στη διάρκεια της ημέρας μπορεί να χρειαστεί να ανεβάσουμε τους τόνους, να υψώσουμε τη φωνή μας από εκνευρισμό ή για να μας ακούσουν. Όταν αυτή η συνήθεια παγιώνεται -είτε λόγω επαγγέλματος, π.χ. εκπαιδευτικός, είτε λόγω συνθηκών- τότε μπορεί να αποκτήσουμε υπερλειτουργική δυσφωνία.

«Η υπερλειτουργική δυσφωνία είναι μια λειτουργική διαταραχή και οφείλεται σε χρόνια κακή χρήση της φωνής μας. Στα πρώτα της στάδια οι οργανικές αλλοιώσεις δεν είναι εμφανείς. Όμως αυτό στην πορεία αλλάζει. Μεταξύ άλλων μπορεί να παρατηρηθούν οζίδια, πολύποδες και το λεγόμενο οίδημα του Reinke», αναφέρει η ωτορινολαρυγγολόγος, χειρουργός κεφαλής – τραχήλου, παιδοΩΡΛ.
Η έγκαιρη παρέμβαση του ειδικού ιατρού είναι σημαντική. Θα πάρει το λεπτομερές ιατρικό ιστορικό του ασθενούς και στη συνέχεια θα τον εξετάσει με τα σύγχρονα ενδοσκόπια, για να προχωρήσει με ακρίβεια στη διάγνωση του προβλήματος. 

Αυτό, που είναι σημαντικό να γνωρίζουμε, είναι ότι οι διαταραχές της φωνής, όπως είναι η υπερλειτουργική δυσφωνία, αντιμετωπίζονται καλύτερα, όταν η προσέγγιση είναι διεπιστημονική και ολιστική.
Είναι σημαντική, λοιπόν, η συνεργασία ιατρών και ειδικών διαφόρων ειδικοτήτων, για την καλύτερη δυνατή παρέμβαση στον ασθενή. Χρειάζονται ωτορινολαρυγγολόγος, λογοθεραπευτής, ψυχολόγος -σε περίπτωση που υπάρχει διαταραχή ψυχογενούς δυσφωνίας- και φυσικοθεραπευτής, για αλλαγή στη στάση του σώματος ή για τη χαλάρωση των μυϊκών ομάδων που συμμετέχουν στη φώνηση. Εννοείται ότι η αντιμετώπιση συμπεριλαμβάνει αλλαγές στη συμπεριφορά, κυρίως ως προς τις «φωνητικές συνήθειες», ασκήσεις χαλάρωσης και αναπνοής.

Υπερλειτουργική δυσφωνία στα παιδιά

«Η υπερλειτουργική δυσφωνία παρατηρείται και σε παιδιά, ο λάρυγγας των οποίων είναι πιο ευλύγιστος, με πιο ελαστικούς χόνδρους και με χαμηλό ποσοστό νευρομυϊκού συντονισμού. Είναι μικρός, ψηλότερα στο λαιμό απ’ ό,τι θα είναι σε κάθε άλλη στιγμή της ζωής τους και με βραχείες φωνητικές χορδές.
Στα παιδιά, η υπερλειτουργική δυσφωνία χαρακτηρίζεται από ένα φωνητικό «ζόρισμα» και συνοδεύεται από αλλαγή στη χροιά της φωνής - γίνεται βραχνή και κάπως βαριά. Μάλιστα έχει παρατηρηθεί ότι την πάθηση αποκτούν συχνότερα τα αγόρια, λίγο πριν ξεκινήσουν το δημοτικό», υπογραμμίζει η ειδικός.
Τι μπορεί να παρατηρήσουν οι γονείς; Το παιδί πιθανόν να δείχνει ότι χρειάζεται περισσότερη δύναμη για να προφέρει τις λέξεις. Μπορεί, επίσης, να παραπονιέται για πόνο στο λαιμό, στο πρόσωπο ή και σε όλο το σώμα. Η βραχνάδα του είναι χαρακτηριστική. 

«Μπορεί η φωνή του παιδιού να μας ακούγεται κάπως τραχιά. Το παιδί μπορεί να αναφέρει ότι δεν του είναι εύκολο να μιλήσει και ότι δεν μπορεί να ολοκληρώσει την πρότασή του ή να ακουστεί σε έναν χώρο με φασαρία. Επιπλέον μπορεί να παραπονεθεί ότι νιώθει κουρασμένο, αν έχει μιλήσει πολύ ή να μιλάει ψιθυριστά», καταλήγει η κα Παταρίδου.

Κάθε χρόνο στην Ελλάδα αλλά και διεθνώς πάνω από ένα εκατομμύριο άνθρωποι «θυσιάζονται» στον Μολώχ της ασφάλτου. Σχεδόν 4.000 άνθρωποι σκοτώνονται κάθε μέρα και πολλές εκατοντάδες χιλιάδες τραυματίζονται στους δρόμους σε ολόκληρο τον κόσμο.

Η Παγκόσμια Ημέρα Μνήμης για τα Θύματα των Τροχαίων Δυστυχημάτων καθιερώθηκε το 1993 από την Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Θυμάτων Τροχαίων Δυστυχημάτων (FEVR) και τιμάται κάθε χρόνο την τρίτη Κυριακή του Νοεμβρίου. Δώδεκα χρόνια αργότερα έλαβε παγκόσμιο χαρακτήρα, όταν υιοθετήθηκε από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ (ψήφισμα 60/5 της 26ης Οκτωβρίου 2005).

Στόχος της ημέρας αυτής είναι να φέρουμε στη μνήμη μας και να τιμήσουμε τους νεκρούς από τροχαία και να καταβάλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια για την αποφυγή στο μέλλον θανάτων και τραυματισμών, που μπορούν να αποφευχθούν.

Ειδικότερα τα στοιχεία για τη χώρα μας είναι ιδιαίτερα αποκαλυπτικά:

Από το 1965 έως και το 2008 είχαμε 150.000 νεκρούς και 1,5 εκατομμύριο τραυματίες.

Κάθε χρόνο, κατά μέσο όρο, έχουμε 3.650 νεκρούς, πάνω από 10.000 ανθρώπους που μένουν ανάπηροι, 45.000 τραυματίες και περίπου 2.500 μικρά παιδιά να συνεχίζουν τη ζωή τους με μόνιμες αναπηρίες.

Η Δρ. Ανατολή Παταρίδου, MD, χειρουργός ωτορινολαρυγγολόγος κεφαλής-τραχήλου, παιδο-ΩΡΛ, επιστημονική συνεργάτης του Νοσοκομείου ΥΓΕΙΑ-ΜΗΤΕΡΑ (www.pataridou.gr), εξομολογείται:

«Πριν από πολλά χρόνια έχασα τον αδερφό μου σε τροχαίο. Πέθανε ακαριαία, ήταν μόλις 21 ετών. Τον συνάντησα στο νεκροτομείο της Ιατρικής Σχολής Θεσσαλονίκης, εκεί που την προηγούμενη χρονιά κάναμε το μάθημα της Ιατροδικαστικής και όλοι οι φοιτητές αμέριμνα μελετούσαμε ανατομία του ανθρώπινου σώματος.

Έζησα την απώλεια, όχι μόνο του δικού μου ανθρώπου, αλλά ήρθα αντιμέτωπη με χιλιάδες φιλοσοφικές ερωτήσεις σε μια ηλικία 23 ετών, που νόμιζα ότι στύβω την ζωή με τα χέρια μου.

Γεγονός είναι ότι, όταν ζεις μια αιφνίδια απώλεια, είναι σα να σου σκίζουν το σώμα εν ψυχρώ, σου βγάζουν όλα τα σπλάχνα, αιμορραγείς από παντού και πρέπει να βρεις το θάρρος να τα ξαναβάλεις μέσα, να τα ταξινομήσεις και να ράψεις και το τραύμα.

Το πιο τραγικό είναι ότι δεν θα ξαναδείς ποτέ τους δικούς σου ανθρώπους, δεν θα μπορέσεις ποτέ να τους ξανα-αγκαλιάσεις και να τους φιλήσεις. Μένει μέσα σου ένας βουβός πόνος, ένα βουβό κλάμα και κάποιες φορές θες να ουρλιάξεις και να πεις "έφυγες για πάντα και δεν πρόλαβα να σου πω ένα αντίο. Γιατί;".

Ποτέ δεν είσαι ίδιος μετά από μια τέτοια εμπειρία, όμως η ζωή έχει τη δική της μαγική δύναμη και σε ξαναβάζει σε τροχιά. Χρειάζεται πίστη, αποδοχή, αγάπη, υπομονή και πολύ χρόνο».

Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Οδικής Ασφάλειας (2016), κάθε χρόνο μια μεγαλούπολη 1,4 εκατομμυρίου ανθρώπων εξαφανίζεται από τον παγκόσμιο χάρτη, μια πόλη 25.250 ανθρώπων εξαφανίζεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και ένα χωριό 700 ατόμων χάνεται στην Ελλάδα. Το ετήσιο κόστος των τροχαίων ατυχημάτων για τη χώρα μας κυμαίνεται στα 3 δισεκατομμύρια ευρώ.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας εκτιμά ότι, εάν δεν ληφθούν ριζικά μέτρα, το 2030 τα τροχαία θα προκαλούν 2.400.000 θανάτους ετησίως.

«Όταν έχασα τον αδελφό μου, κατάλαβα ότι είμαστε περαστικοί σ' αυτόν τον κόσμο κι όλο αυτό με έβαλε σε ένα μονοπάτι διερεύνησης, για να βρω τους άξονές μου, το πώς θα συνεχίσω τη ζωή μου», θυμάται η κυρία Παταρίδου.

«Ανακάλυψα το μονοπάτι της πίστης, της ουσιαστικής πίστης, και θαυμάζω τους γονείς μου για την στάση τους, που, αντί να γίνει μίζερη και πικρόχολη, είχε μια λεβεντιά και συνέχισαν να στηρίζουν εμένα και την αδελφή μου.

Όλα άλλαξαν κι εμείς, «σημαδεμένοι», έπρεπε να βρούμε το κουράγιο να κάνουμε τα πάντα χωρίς αυτόν. Με την καρδιά και το μυαλό κομμάτια μείναμε μαζί και βρήκαμε τον δρόμο μας, μόνο με αγάπη, με πίστη στον Θεό, με χαμόγελο και αποδοχή», ολοκληρώνει την αφήγηση που συγκλονίζει η γιατρός.

Σύμφωνα με τις μετρήσεις της ΕΛΣΤΑΤ, τα τροχαία ατυχήματα στην Ελλάδα, θανατηφόρα και μη, έχουν μειωθεί τα τελευταία χρόνια, αλλά και πάλι διατηρούνται σε υψηλά επίπεδα. Ο μέσος όρος θανάτων από τροχαία ατυχήματα στην ΕΕ, ανά εκατομμύριο κατοίκων, είναι 50, ενώ στην Ελλάδα φθάνει τους 69.

Να σημειωθεί ότι  το 82% των τροχαίων ατυχημάτων συμβαίνει μέσα στις πόλεις, με μέσο όρο ταχύτητας τα 60 χλμ./ώρα.

Σύμφωνα με τους ειδικούς, που ασχολούνται με το θέμα, για να μειωθεί ο αριθμός των τροχαίων ατυχημάτων, δεν αρκούν μόνο οι πιο σύγχρονοι και οργανωμένοι δρόμοι, αλλά πρέπει να αλλάξουμε και την νοοτροπία μας. Όταν πίνουμε, ας γυρίσουμε με ταξί στο σπίτι. Όταν δε νιώθουμε καλά, είμαστε κουρασμένοι ή εκνευρισμένοι, ας πάρουμε πάλι ένα ταξί.

«Δεν μπορεί να σανιδώνουμε το γκάζι στο αυτοκίνητο, σα να είμαστε σε πίστα με συγκρουόμενα αυτοκινητάκια, όχι δεν έχουμε το δικαίωμα να συμπεριφερόμαστε έτσι στον δρόμο - η ζωή είναι ένα θείο δώρο, ας μην τη χαραμίζουμε», καταλήγει η Δρ. Ανατολή Παταρίδου.