«Η πεθερά μου με ρώτησε πώς αισθάνομαι και της είπα ότι είμαι καλά, αλλά ήξερα ότι δεν ήμουν», λέει η Ngozi, μια 28χρονη μικροέμπορος από το Abakaliki. Αφού δοκίμασε διάφορες θεραπείες στο σπίτι, η Ngozi μεταφέρθηκε σε νοσοκομείο στο Abakaliki, στην πολιτεία Ebonyi της νοτιοανατολικής Νιγηρίας, όπου διαγνώστηκε με πυρετό Lassa. «Μετά από δύο ημέρες εκεί, η υγεία μου επιδεινώθηκε και κάποια στιγμή έχασα ακόμη και τις αισθήσεις μου», λέει.

Ο πυρετός Lassa είναι ένας αιμορραγικός πυρετός που προκαλεί σοβαρές βλάβες σε διάφορα όργανα, μειώνοντας την ικανότητα λειτουργίας του οργανισμού. Ο ιός είναι μεταδοτικός και μπορεί να μεταδοθεί από άτομο σε άτομο. Η ασθένεια προσβάλλει 100.000 έως 300.000 άτομα κάθε χρόνο στη Δυτική Αφρική και προκαλεί περίπου 5.000 θανάτους. Πέρυσι στη Νιγηρία, υπήρχαν 8.978 ύποπτα κρούσματα και 1.227 επιβεβαιωμένα κρούσματα του πυρετού Lassa (Νιγηριανό Κέντρο Ελέγχου Ασθενειών).

Όταν μια ομάδα των Γιατρών Χωρίς Σύνορα έφτασε το 2018 για να βοηθήσει στον εντοπισμό ατόμων με συμπτώματα και στη φροντίδα ασθενών στο Ομοσπονδιακό Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Alex-Ekueme (AE-FUTHA), η πόλη Abakaliki είχε ήδη επαναλαμβανόμενα ξεσπάσματα της νόσου. Περίπου 600 χιλιόμετρα βορειότερα, μια δεύτερη ομάδα των Γιατρών Χωρίς Σύνορα βοηθά στη φροντίδα ασθενών με πυρετό Lassa στο νοσοκομείο Tafawa Balewa, στην πολιτεία Bauchi, από το 2022. Πέρυσι, δύο ομάδες των Γιατρών Χωρίς Σύνορα φρόντισαν 618 ασθενείς με ύποπτο ή επιβεβαιωμένο πυρετό Lassa.

Οι ομάδες των Γιατρών Χωρίς Σύνορα συζητούν με κατοίκους της κοινότητας σχετικά με τους τρόπους προστασίας από τον πυρετό Lassa. MSF Abba Adamu Musa

«Η μετάδοση του πυρετού Lassa γίνεται καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, όπως και μεγάλες εποχιακές επιδημίες εμφανίζονται κατά τη διάρκεια της ξηρής περιόδου, από τον Δεκέμβριο έως τον Απρίλιο, όταν τρωκτικά εγκαταλείπουν τα χωράφια για να βρουν τροφή από άλλες πηγές, όπως τα σπίτια των ανθρώπων», λέει ο Ben Uzoma, Διευθυντής προαγωγής της υγείας των Γιατρών Χωρίς Σύνορα.

Δυσκολίες στη διάγνωση

Όταν ένα άτομο μολύνεται από τον ιό, μπορεί να εμφανίσει συμπτώματα όπως πυρετό, πόνους στο σώμα και στομαχόπονο – συμπτώματα πολύ παρόμοια με εκείνα της ελονοσίας, γεγονός που μπορεί να καταστήσει δύσκολη την έγκαιρη αναγνώριση των περιπτώσεων του πυρετού Lassa.

 

Η Oluchi, μια 26χρονη μητέρα τεσσάρων παιδιών, από το Ebonyistate, δεν γνωρίζει πώς προσβλήθηκε από τη νόσο, αλλά θυμάται πότε άρχισαν τα συμπτώματα. «Άρχισα να έχω υψηλό πυρετό», λέει. «Ο σύζυγός μου με πήγε σε ιδιωτικό νοσοκομείο, όπου μου χορηγήθηκε φάρμακο για την ελονοσία, αλλά τα συμπτώματα επιδεινώθηκαν. Οι γιατροί δεν μπορούσαν να καταλάβουν τι μου συμβαίνει, οπότε με παρέπεμψαν στο νοσοκομείο Alex-Ekueme για να εξεταστώ για πυρετό Lassa».

Για να βοηθήσουν στην έγκαιρη ανίχνευση κρουσμάτων του πυρετού Lassa, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα έχουν αναπτύξει ένα έντυπο διαλογής σε συνεργασία με το νοσοκομείο Alex-Ekueme, με το οποίο οι εργαζόμενοι στον τομέα της υγείας μπορούν να εντοπίσουν ύποπτες περιπτώσεις καταγράφοντας και αναλύοντας τα γενικά και κύρια συμπτώματα των ασθενών και συνδυάζοντας τα με το ιστορικό υγείας τους και την επαφή τους με τρωκτικά ή με κάποιο μολυσμένο άτομο.

Φροντίδα ασθενών

Μόλις ένας ασθενής φτάσει στο AE-FUTHA με υποψία πυρετού Lassa, εισάγεται στο κέντρο απομόνωσης του νοσοκομείου, που κατασκευάστηκε από τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα. Οι ασθενείς που έχουν θετικό αποτέλεσμα μεταφέρονται αμέσως στη «μονάδα ιολογίας» για θεραπεία. Αυτό το μέτρο εφαρμόζεται για να διαχωρίσει τους ασθενείς με πυρετό Lassa από τους άλλους ασθενείς και να ελαχιστοποιήσει τον κίνδυνο μόλυνσης για τους εργαζόμενους στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης και τους συγγενείς των ασθενών.

Μετά τη διάγνωση του πυρετού Lassa σε έναν κάτοικο του χωριού Ndiovu, μια ομάδα επισκέπτεται το χωριό για να απολυμάνει το σπίτι του ασθενούς. Ο επικεφαλής της ομάδας Gilkenny Okonkwo βοηθά το προσωπικό να φορέσει σωστά τον απαραίτητο εξοπλισμό. MSF Albert Masias

«Αφού η εξέτασή μου βγήκε θετική, άρχισα να λαμβάνω θεραπεία», λέει η Ngozi. «Μου έδωσαν φαγητό, νερό και ό,τι χρειαζόμουν. Τόσοι πολλοί γιατροί και νοσηλευτές με φρόντιζαν συνεχώς, και μετά από επτά ημέρες τα αποτελέσματα των εξετάσεών μου βγήκαν αρνητικά».

Συναισθηματική υποστήριξη

Ο πυρετός Lassa μπορεί να επηρεάσει τη συναισθηματική και ψυχολογική ευεξία του ατόμου. Οι ομάδες ψυχικής υγείας των Γιατρών Χωρίς Σύνορα παρέχουν συμβουλευτική και ψυχοκοινωνική υποστήριξη σε ασθενείς με υποψία ή επιβεβαίωση του πυρετού Lassa καθ’ όλη τη διάρκεια της παραμονής τους στο νοσοκομείο, μέσω ατομικών και ομαδικών συνεδριών, καθώς και με παιχνίδια, όπως παζλ.

«Η θεραπεία μου ήταν ταχεία και έλαβα μεγάλη υποστήριξη από τους συμβούλους ψυχικής υγείας» λέει η Ngozi. Ήταν πάντα παρόντες κατά τη διάρκεια της θεραπείας μου».

Προκλήσεις για την αντιμετώπιση του πυρετού Lassa

Παρά τις προσπάθειες των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, οι προκλήσεις παραμένουν στην αντιμετώπιση των κρουσμάτων της νόσου στη Νιγηρία. Σε αυτές περιλαμβάνονται η έλλειψη ευαισθητοποίησης των εργαζομένων στον τομέα της υγείας, η έλλειψη κατάρτισης και έρευνας για τον πυρετό Lassa, οι περιορισμένοι πόροι σε σχέση με το κόστος της θεραπείας και η περιορισμένη πρόσβαση σε δομές υγειονομικής περίθαλψης. Το ομοσπονδιακό εκπαιδευτικό νοσοκομείο Alex-Ekueme είναι το μοναδικό κέντρο θεραπείας για τον πυρετό Lassa στη νοτιοανατολική Νιγηρία, ενώ τα περισσότερα νοσοκομεία σε όλη τη Δυτική Αφρική δεν είναι πλήρως εξοπλισμένα για να αντιμετωπίσουν πολύπλοκα περιστατικά.

Οι επιζώντες του πυρετού Lassa αντιμετωπίζουν επίσης συχνά το στίγμα των κοινοτήτων τους λόγω της εκτεταμένης έλλειψης γνώσεων σχετικά με την ασθένεια-ορισμένοι άνθρωποι πιστεύουν λανθασμένα ότι οι επιζώντες είναι μεταδοτικοί και ότι η προσβολή από την ασθένεια είναι ένδειξη κακής υγιεινής ή τιμωρία από τον Θεό.

Μετά την έξοδό τους από το νοσοκομείο και την επιστροφή στις κοινότητές τους, οι επιζώντες συνεχίζουν να λαμβάνουν υποστήριξη από το προσωπικό ψυχικής υγείας των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, το οποίο κάνει ό,τι καλύτερο μπορεί για να διασφαλίσει την επανένταξή τους στις κοινότητές τους.

Συνεργασία με τις κοινότητες

Ταυτόχρονα, οι προαγωγοί υγείας των Γιατρών Χωρίς Σύνορα συνεργάζονται με τις κοινότητες για την αντιμετώπιση της παραπληροφόρησης και της έλλειψης γνώσεων σχετικά με τον πυρετό Lassa. «Ενημερώνουμε τους ανθρώπους ότι όσοι έχουν θεραπευτεί και ιαθεί από τον πυρετό Lassa δεν είναι πλέον μεταδοτικοί», λέει ο Uzoma.

Οι ομάδες των Γιατρών Χωρίς Σύνορα πραγματοποιούν ενημέρωση για τον πυρετό Lassa. MSF Hussein Amri

Κατά τη διάρκεια της περιόδου αιχμής της νόσου, οι ομάδες προαγωγής υγείας των Γιατρών Χωρίς Σύνορα οργανώνουν δραστηριότητες προαγωγής υγείας και εμπλοκής της κοινότητας, στοχεύοντας σε θρησκευτικά κέντρα, αγορές και σχολεία σε περιοχές με έντονα προβλήματα. Με τη βοήθεια φυλλαδίων, ενημερωτικών, flip charts και ραδιοφωνικών σποτ, οι ομάδες μοιράζονται πληροφορίες για τον πυρετό Lassa και φροντίζουν να γνωρίζουν οι άνθρωποι πού μπορούν να λάβουν δωρεάν ιατρική περίθαλψη.

Ο δημοφιλής YouTuber γνωστός ως MrBeast, με πραγματικό όνομα Jimmy Donaldson, έχει κερδίσει την παγκόσμια προσοχή για τις πρωτοβουλίες του στον τομέα της φιλανθρωπίας. Είναι γνωστός για τις δράσεις του που περιλαμβάνουν τη βοήθεια σε παράλυτους σκύλους, τη χρηματοδότηση νοσοκομείων για παιδιά, και πολλές άλλες ενέργειες.

Πρόσφατα, σε ένα νέο βίντεο, μας παρουσιάζει την πρωτοβουλία του να παλέψει μια εκ των σοβαρότερων προκλήσεων στην Αφρική – την ανάγκη για πρόσβαση σε καθαρό νερό. Ο MrBeast έχει θέσει τον φιλόδοξο στόχο να κατασκευάσει 100 πηγάδια σε διάφορες τοποθεσίες της ηπείρου!

Το πρώτο πρότζεκτ έχει ήδη ολοκληρωθεί σε ένα χωριό στην Κένυα. Στο βίντεο βλέπουμε τον MrBeast και την ομάδα του να επισκέπτονται το σχολικό σύστημα Nairiri και το πηγάδι που πλέον εξυπηρετεί τις ανάγκες των μαθητών για καθαρό, πόσιμο νερό.

Η δράση του συνεχίστηκε με την επίσκεψη του στη Ζιμπάμπουε, όπου χτίστηκε μια γέφυρα που προσφέρει ασφαλή πρόσβαση σε ένα πηγάδι που κατασκεύασε η ομάδα του, παρέχοντας λύση στον κίνδυνο που επέφερε το ποτάμι για τους ντόπιους. Η δράση του επεκτάθηκε και στο Σουδάν, όπου επιχορήγησε την κατασκευή ενός ακόμα πηγαδιού.

Ο MrBeast δεν σταματά εδώ. Έχει δεσμευτεί να συνεχίσει την κατασκευή πηγαδιών σε όλη την Αφρική, με στόχο να αλλάξει θετικά τη ζωή εκατομμυρίων ανθρώπων που αντιμετωπίζουν την έλλειψη καθαρού νερού καθημερινά. Με αυτό το σχέδιο, επιχειρεί να διευρύνει την επιρροή του πέρα από το YouTube, προσφέροντας πρακτικές λύσεις σε μία από τις πιο κρίσιμες ανθρωπιστικές προκλήσεις.

Η χειρότερη ξηρασία των τελευταίων 40 ετών που πλήττει το Κέρας της Αφρικής αναμένεται ότι θα συνεχιστεί, καθώς ο Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός (WMO) ανακοίνωσε σήμερα ότι οι προβλέψεις για την περίοδο Οκτωβρίου –Δεκεμβρίου δείχνουν πιο ξηρές από το κανονικό συνθήκες.

Οι πιο πρόσφατες προβλέψεις επιβεβαιώνουν τους φόβους των ανθρωπιστικών οργανώσεων, οι οποίες προειδοποιούν εδώ και μήνες για τις επιπτώσεις της ξηρασίας στην Αιθιοπία, τη Σομαλία και περιοχές της Κένυας, όπως και για τον κίνδυνο λιμού στη Σομαλία

Τρομακτικές προβλέψεις για επισιτιστική κρίση

«Δυστυχώς τα μοντέλα μας δείχνουν με υψηλό βαθμό βεβαιότητας ότι εισερχόμαστε στην πέμπτη συνεχή φτωχή εποχή βροχών στο Κέρας της Αφρικής», δήλωσε ο Γκουλέιντ Αρτάν, διευθυντής του κέντρου ICPAC το περιφερειακό κέντρο κλίματος για την ανατολική Αφρική.

«Στην Αιθιοπία, την Κένυα και τη Σομαλία βρισκόμαστε στα πρόθυρα μιας πρωτοφανούς ανθρωπιστικής καταστροφής», πρόσθεσε.

Η ξηρασία συμπίπτει με την άνοδο των τιμών των τροφίμων και των καυσίμων παγκοσμίως, που αυξήθηκαν λόγω του πολέμου στην Ουκρανία, και η οποία έχει επηρεάσει ιδιαίτερα την Αφρική.

Η Παγκόσμια Τράπεζα είχε ανακοινώσει τον Ιούνιο ότι σχεδόν 66,4 εκατομμύρια άνθρωποι στο Κέρας της Αφρικής θα αντιμετώπιζαν επισιτιστικό στρες ή επισιτιστική κρίση, έκτακτη ανάγκη ή λιμό ως τον Ιούλιο.

«Ο ΠΟΥ ανησυχεί ιδιαίτερα για την κατάσταση αυτή. Θα οδηγήσει πολλές οικογένειες να λάβουν ακραία μέτρα για να επιβιώσουν», δήλωσε η Κάρλα Ντράισντεϊλ εκπρόσωπος του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας.

«Έχουν εντοπιστεί 11 επιβεβαιωμένα κρούσματα δάγκειου πυρετού στην Ακτή Ελεφαντοστού, κυρίως (...) στην Αμπιτζάν», ανέφερε σε ανακοίνωσή της η Virgil, επιστημονική επιθεώρηση του υπουργείου Υγείας

Το υπουργείο Υγείας της Ακτής Ελεφαντοστού ανακοίνωσε χθες Τρίτη ότι η επιδημία δάγκειου πυρετού, ιογενούς ασθένειας που μεταδίδεται από τα κουνούπια, η οποία κηρύχθηκε την 22η Μαρτίου και πλήττει κυρίως την οικονομική πρωτεύουσα Αμπιτζάν, έχει στοιχίσει τη ζωή σε έναν άνθρωπο επί συνόλου ένδεκα καταγεγραμμένων κρουσμάτων.

«Έχουν εντοπιστεί 11 επιβεβαιωμένα κρούσματα δάγκειου πυρετού στην Ακτή Ελεφαντοστού, κυρίως (…) στην Αμπιτζάν», ανέφερε σε ανακοίνωσή της η Virgil, επιστημονική επιθεώρηση του υπουργείου Υγείας.

Τα εννέα κρούσματα επιβεβαιώθηκαν στην Αμπιτζάν και δύο στις πόλεις Αντιακέ (90 χλμ. από την οικονομική πρωτεύουσα των 5,6 εκατομμυρίων κατοίκων) και Νταλοά (κεντροδυτικά), κατά τη Virgil.

Ο τρόπος μετάδοσης του δάγκειου πυρετού είναι ο ίδιος με αυτόν της ελονοσίας. Η περίοδος των βροχών, που βρίσκεται σε εξέλιξη, ευνοεί την αναπαραγωγή των κουνουπιών στην Ακτή Ελεφαντοστού, όπου είχε επίσης κηρυχθεί επιδημία δάγκειου πυρετού το 2019, με δύο θανάτους επί συνόλου 130 επιβεβαιωμένων κρουσμάτων.

Η κυβέρνηση είχε τότε αρχίσει εκστρατεία εξάλειψης των κουνουπιών και ευαισθητοποίησης των πολιτών για να αποτραπεί η εξάπλωση αυτής της ασθένειας, που «επανεμφανίζεται» σε παγκόσμια κλίμακα.

Toumani Diabate and The London Symphony Orchestra : Elyne Road {Korolen (World Circuit Records, 2021)}

Η Συμφωνική Ορχήστρα του Λονδίνου μας έχει καλομάθει εδώ και πολλές δεκαετίες στις συνεργασίες της με κορυφαία ονόματα από κάθε μουσικό χώρο. Αυτήν διάλεξε και ο Μαλινέζος μαέστρος της αφρικάνικης άρπας (kora) Toumani Diabate για να δώσει συμφωνική διάσταση στον διαλογιστικό ήχο της μουσικής του. Στο άλμπουμ ''Korolen'' ένα από τα κομμάτια που ξεχώρισαν είναι και το ''Elyne Road's'' γραμμένο από τον Αμερικάνο συνθέτη Nico Muhly. 

Ο Nico λέει για την ιστορία του κομματιού: '' Η kora είναι ένα συναρπαστικό όργανο. Έχει έναν απίστευτο ήχο, ικανό να δημιουργήσει υφές οικείες και μεγαλύτερη και πιό λαμπερή ηχητική αρχιτεκτονική. Ήθελα να κρατήσω την ορχήστρα σε διαφορετικό χώρο από τον Toumani, ώστε εκείνος, απερίσπαστος να παίξει όπως ήθελε και η ορχήστρα να στολίσει με αυθορμητισμό και να παρέχει κάποιες λεπτές προτροπές στις οποίες εκείνος να αντιδράσει με την αυτοσχεδιαστική του ικανότητα''

 

Επιλογή - κείμενο - επιμέλεια : Μιχάλης Πολυχρόνης

Όλα τα κομμάτια της στήλης ''ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ'' ακούγονται κάθε Τρίτη στην εκπομπή ''ΚΑΡΑΒΑΝΙ ΤΩΝ ΗΧΩΝ'' 15.00-17.00μμ στον διαδικτυακό αέρα της ΕΡΤΟΠΕΝ, www.ertopen.com 

 Vis-A-Vis: Obi agye me dofo {Obi Agye Me Dofo, We Are Busy Bodies 2021 (1977)}

Χαράς ευαγγέλια για τους φανατικούς του αφρικάνικου χορευτικού ιδιώματος highlife όταν στις αρχές του 2021 ανακοινώθηκε ότι επανακυκλοφορεί το περιζήτητο άλμπουμ ''Obi Agye Me Dofo''. Πρωτοκυκλοφόρησε στην Γκάνα το 1977 από τον ντόπιο μουσικό Isaac 'Superstar' Yeboah ο οποίος μαζί με άλλους το 1975 δημιούργησαν το γκρουπ Vis-A-Vis και μέχρι το 1982 κυκλοφόρησαν 13 άλμπουμ, με το παρόν να κάνει τεράστια επιτυχία κυρίως λόγω του ομώνυμου κομματιού. Εδώ χορεύουμε όλοι! 

Επιλογή - κείμενο - επιμέλεια : Μιχάλης Πολυχρόνης

Όλα τα κομμάτια της στήλης ''ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ'' ακούγονται κάθε Τρίτη στην εκπομπή ''ΚΑΡΑΒΑΝΙ ΤΩΝ ΗΧΩΝ'' 15.00-17.00μμ στον διαδικτυακό αέρα της ΕΡΤΟΠΕΝ, www.ertopen.com 

Η χώρα, όπως επισημαίνει σε ρεπορτάζ του ο Guardian, διαθέτει υψηλά ποσοστά παιδοκτονιών. Μάλιστα, η παιδοκτονία είναι ο δεύτερος πιο συνηθισμένος λόγος για τον οποίο οι γυναίκες φυλακίζονται. Οι κύριοι λόγοι φαίνεται πως είναι η ντροπή για την εγκυμοσύνη εκτός γάμου, αλλά και η παραδοσιακή έλλειψη υποστήριξης προς τις νέες γυναίκες.

Ο θρησκευτικός συντηρητισμός, οι οικονομικές δυσκολίες, η έλλειψη πρόσβασης στην αντισύλληψη αλλά και στην σεξουαλική διαπαιδαγώγηση, σημειώνει ο Guardian, έχουν ως αποτέλεσμα πολλές γυναίκες να αισθάνονται πλήρως απομονωμένες.

Στο παρελθόν, τα κορίτσια μπορούσαν να στραφούν στην «La Badiane», δηλαδή την μεγαλύτερη θεία τους, η οποία τους έδινε συμβουλές για το σεξ και την αντισύλληψη.

Μιλώντας με γυναίκες που φυλακίστηκαν για παιδοκτονία, η δημοσιογράφος Maroussia Mbaye, φωτογράφισε τη δουλειά που κάνουν στη φυλακή μαζί με την ΜΚΟ Tostan, η οποία έχει ως στόχο να εκπαιδεύσει όσο το δυνατόν περισσότερες γυναίκες μέσω εργαστηρίων, έτσι ώστε οι κρατούμενες να μπορέσουν μόλις αποφυλακιστούν να μπορούν να βγάλουν κάποια χρήματα. Αυτό που γίνεται φανερά αισθητό, είναι πως η απώλεια των παραδόσεων πλήττει σοβαρά αυτές τις γυναίκες. Ακριβώς όπως η οικογενειακή υποστήριξη έχει υποχωρήσει, έτσι και η ψυχολογική υποστήριξη είναι απούσα. Οι γυναίκες αυτές δεν έχουν κάποιον που να μπορούν να συζητήσουν και να μοιραστούν τις εμπειρίες τους.

«Εδώ, το να έχεις παιδί εκτός γάμου, είναι κάτι πολύ σοβαρό και γίνεται αντιληπτό ως κάτι πολύ άσχημο από την κοινωνία. Οι γυναίκες που βρίσκονται σε αυτή τη κατάσταση προτιμούν να πνίξουν το μωρό παρά να υποστούν αυτή την πίεση από την κοινωνία», λέει στον Guardian ο Imam Mbaye Niang, βουλευτής της Εθνοσυνέλευσης της Σενεγάλης.

Ένας άγνωστος τόπος φροντίδας

Το Dakar’s Pouponnière ιδρύθηκε το 1955 για να βοηθήσει τα φορτωμένα νοσοκομεία, ενώ παρέχει φροντίδα σε εγκαταλελειμμένα ή ορφανά μωρά. Διοικείται από Ρωμαιοκαθολικές καλόγριες, έχει φροντίσει 4.150 βρέφη, 3.496 εκ των οποίων ήταν ορφανά, 550 υιοθετήθηκαν ή βρίσκονται σε διαδικασία υιοθεσίας και 104 έχουν πεθάνει.

Σήμερα, το Pouponnière, ένα από τα ελάχιστα ορφανοτροφεία της χώρας, φροντίζει περίπου 86 παιδιά ετησίως, αν και λίγες γυναίκες της Σενεγάλης γνωρίζουν πως υπάρχει ένα τέτοιο μέρος.

 

Ξεθωριασμένες παραδόσεις

Στη χώρα αποτελεί παράδοση κάθε οικογένεια να τη «La Badiane» της, τη μεγαλύτερη θεία δηλαδή, η οποία, όπως προαναφέρθηκε, παρέχει σεξουαλική εκπαίδευση στα κορίτσια. Είναι επίσης το μόνο άτομο που επιτρέπεται να παρακολουθήσει την «μύηση» του κοριτσιού στο «άγιο ξύλο».

Αλλά η παράδοση έχει ξεθωριάσει, υποβαθμίζοντας τον ρόλο των γυναικών στην κοινωνία και με σοβαρές συνέπειες για τα κορίτσια και τις σεξουαλικές τους επιλογές. Η παλαιότερη γενιά γνωρίζει τις παραδοσιακές μεθόδους αντισύλληψης και άμβλωσης. Αντίθετα, πολλές γυναίκες που ρωτήθηκαν, δήλωσαν πως ένιωθαν εγκαταλελειμμένες από τους μεγαλύτερους, επειδή οι μητέρες και οι γιαγιάδες τους έχουν σταματήσει να τους μεταδίδουν αυτές τις πληροφορίες. Στη Σενεγάλη άλλωστε, όπως σημειώνει ο Guardian, η άμβλωση επιτρέπεται μόνο αν η ζωή της γυναίκας βρίσκεται σε κίνδυνο, ενώ η αντισύλληψη είναι ιδιαίτερα δαπανηρή.

Το «ιερό ξύλο»

Το «Le Bois Sacre», ή αλλιώς το «ιερό ξύλο», βρισκόταν στο επίκεντρο των τελετουργιών τόσο για αγόρια όσο και για κορίτσια που έφθαναν στην εφηβεία. Ωστόσο, εξαιτίας του γρήγορου εκσυγχρονισμού και της αστικοποίησης, αυτή η παράδοση έχει σχεδόν εξαφανιστεί.

Τα κορίτσια, υπό την καθοδήγηση της La Badiane, θα πήγαιναν στο ιερό δάσος για έως και τρεις μήνες, όπου θα συμμετείχαν σε τελετές για να μάθουν για την έμμηνο ρύση και τη σεξουαλικότητα, αλλά και για εναλλακτικές μεθόδους αντισύλληψης. Η απουσία αυτής της τελετής αποτελεί για πολλούς έναν σημαντικότατο λόγο για τον οποίο οι γυναίκες έχουν μικρότερο έλεγχο στη γονιμότητά τους.

Ιστορίες γυναικών

Η Fatima είναι γύρω στα 40. Πέρασε πέντε χρόνια στη φυλακή για τη δολοφονία της νεογέννητης κόρης της, και η ιστορία της έχει γίνει γενικά γνωστή. Στην μικρή θρησκευτική της κοινότητα, σε ένα νησί στα νότια της χώρας, ερωτεύτηκε, με αποτέλεσμα στα 18 της να μείνει έγκυος, ενώ δεν είχε παντρευθεί. Παρά την εξωτερική πίεση και το στίγμα, αποφάσισε να κρατήσει το παιδί. Ο πατέρα του γιου της, ένας ναυτικός, ξαφνικά εξαφανίστηκε. Υποστηρίζει πως τόσο η ίδια όσο και ο γιος της ήταν καθημερινά θύματα κακοποίησης στην κοινότητά της. Αφού την πίεσαν να παντρευτεί έναν πολύ μεγαλύτερο άνδρα, η ίδια απέκτησα 4 ακόμη παιδιά. Τότε, αποφάσισε να ζητήσει διαζύγιο, κάτι που θεωρούνταν «ταμπού» στην οικογένειά της. Τελικά, την έδιωξαν από το σπίτι και της πήραν τα παιδιά. Η ίδια κατευθύνθηκε προς την πρωτεύουσα, το Ντακάρ, και βρήκε δουλειά ως υπηρέτρια.

Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου ζήτησε τη βοήθεια ενός Marabout (τοπικός θρησκευτικός ηγέτης) για να προσπαθήσει να κερδίσει τη συγχώρεση της οικογένειάς της, ωστόσο εκείνος τη βίασε, με αποτέλεσμα να μείνει ξανά έγκυος. Επειδή δεν ήθελε το παιδί της να υποφέρει μια ζωή ως παρίας, έψαχνε μια εναλλακτική, αλλά μάταια. Η άμβλωση δεν βρισκόταν μεταξύ των επιλογών, καθώς δεν είχε ούτε τα μέσα ούτε τις συνδέσεις. Γέννησε τελικά σε ένα σοκάκι γεμάτο σκουπίδια. Για μέρες έκρυβε το κοριτσάκι από τους εργοδότες της, ώσπου το έπνιξε. Σήμερα ζει μακριά από την κοινωνία, σε ένα δάσος.

Μια άλλη γυναίκα, η Mariama, περίπου στην ίδια ηλικία, είναι μητέρα επτά παιδιών. Αποφυλακίστηκε πριν ένα χρόνο, αφού πέρασε 5 χρόνια στη φυλακή για τη δολοφονία της κόρης της. Εκείνη την εποχή ήταν χήρα, μια εργαζόμενη γυναίκα μεσαίας τάξης, ενώ βρισκόταν με κάποιον με τον οποίο δεν ήταν παντρεμένη. Έκρυψε την εγκυμοσύνη της από την οικογένεια, τους φίλους και τους συναδέλφους της. Ισχυρίζεται ότι το παιδί της γεννήθηκε νεκρό, ωστόσο παραδέχεται ότι το θήλασε μια ώρα μετά τον τοκετό. Οι αναφορές από την αυτοψία όμως αποκάλυψαν πως το είχε στραγγαλίσει, πριν το θάψει στον κήπο με τη βοήθεια του συντρόφου της. Οι γείτονες κάλεσαν την αστυνομία και την επόμενη μέρα συνελήφθη. Τώρα παντρεύτηκε ξανά, λυπάται για τις πράξεις της και προειδοποιεί τις κόρες της για τους άνδρες και τις «λανθασμένες επιλογές» τους.

*Φωτογραφίες και πληροφορίες από Guardian

 Είναι πράσινο και μια ελπίδα για το μέλλον

Μαρία Δεδούση – CNN Greece

Όσο στη Δύση επιμένουμε να φτιάχνουμε τείχη από τσιμέντο ή συρματοπλέγματα, στην Αφρική βρίσκεται σε εξέλιξη το πιο φιλόδοξο σχέδιο όλων των εποχών, ένα «τείχος» από δέντρα που όταν ολοκληρωθεί θα έχει μήκος 8.000 χιλιομέτρων και θα είναι το μεγαλύτερο φυσικό θαύμα του πλανήτη.

Το τείχος θα «κόβει» οριζόντια την Αφρική στα δύο, στο ύψος της Σαχέλ, της υποσαχάριας περιοχής που πρόσφατα μάθαμε κι εμείς, αλλά για εντελώς μη οικολογικους και μη ειρηνικούς, δηλαδή για όλους τους λάθος λόγους.

Το πρότζεκτ ξεκίνησε το 2007, αλλά ήταν στα σκαριά από τη δεκαετία του ’70. Η Σαχέλ, είναι μια από τις φτωχότερες περιοχές της γής και η φτώχεια έφτασε σε απελπιστικά σημεία όταν η κλιματική αλλαγή μεταμόρφωσε το τοπίο σε μια απέραντη ξερή λωρίδα γης.

Οι διαρκείς ξηρασίες, η έλλειψη τροφής, οι ατελείωτες πολεμικές συγκρούσεις και η ομαδική μετανάστευση των κατοίκων σε αναζήτηση καλύτερης τύχης, μετέτρεψαν την περιοχή σε έρημο, παρότι δεν είναι. Μια περιοχή που κάποτε ήταν γεμάτη από φυσικό πλούτο, έγινε μια επί γης κόλαση.

Τότε ήταν που οι τοπικές κοινότητες, από τη Σενεγάλη στα δυτικά ως το Ντζιμπουτί στα ανατολικά, αποφάσισαν να αντισταθουν. Η κατασκευή του Πράσινου Τείχους έχει ήδη προχωρήσει κατά 15%.

Αρχικά στο πρότζεκτ μετείχαν 11 χώρες, υπό τη γενική εποπτεία της Αφρικανικής Ένωσης και τη βοήθεια των Ηνωμένων Εθνών, σήμερα όμως μετέχουν πάνω 20 χώρες από όλη την Αφρική.

Τι είναι το Μεγάλο Πράσινο Τείχος;

Δέντρα. Βασικά είναι δέντρα, τα οποία φυτεύονται εκεί που υπήρχαν και παλιότερα αλλά πλέον υπάρχει ξερή γη.

Δεν είναι τόσο απλό όσο ακούγεται, όμως. Η αναδάσωση της περιοχής υπόσχεται πολύ περισσότερα από το να αλλάξει το χρώμα της στο γεωγραφικό χάρτη: Στην ουσία προσπαθεί να αποτελέσει μια εναλλακτική και βιώσιμη λύση στα προβλήματα που ταλανίζουν όχι μόνο την αφρικανική ήπειρο αλλά και όλον τον πλανήτη, την κλιματική αλλαγή, την ξηρασία, την ερημοποίηση, την πείνα, τις συγκρούσεις και τη μετανάστευση.

Όταν ολοκληρωθεί, το Μεγάλο Πράσινο Τείχος θα είναι η μεγαλύτερη οργανική δομή στον πλανήτη, τρεις φορές μεγαλύτερο από τον μεγάλο Κοραλιογενή Ύφαλο.

Ήδη τα πρώτα αποτελέσματα έχουν αρχίσει να φαίνονται, καθώς η γη δείχνει σημάδια ανάκαμψης και οι τοπικοί πληθυσμοί ανακτούν μια στοιχειώδη σταθερότητα στη ζωή τους.

Φυσικά το τείχος δεν θα λύσει από μόνο του όλα τα προβλήματα και η κατασκευή του δεν γίνεται χωρίς προβλήματα. Στο Σουδάν, ας πούμε, που μαστίζεται από πείνα και συρράξεις, ακόμη και οι καλύτερες των προθέσεων αντιμετωπίζονται εχθρικά.

Το σημαντικότερο που γίνεται, παράλληλα με τη γη που αλλάζει, είναι ότι οι τοπικές κοινότητες συσπειρώνονται γύρω από έναν κοινό σκοπό και μετά από δεκαετίες απελπισίας οι κάτοικοι βλέπουν ένα φως, μια ελπίδα για το μέλλον της γης τους και άρα και των ίδιων. Και ένα λόγο να μείνουν στον τόπο τους.

Είναι σχετικά εντυπωσιακό ότι μια τέτοια προσπάθεια έρχεται από την Αφρική ή τελικά ήταν και απόλυτα αναμενόμενο. Είναι κυρίως όμως η απόδειξη ότι οι άνθρωποι δεν φεύγουν από τον τόπο τους για να περάσουν την ώρα τους, αλλά επειδή ο τόπος τους δεν μπορεί πια να τους ζήσει.

Καθένας, τελικά, κατασκευάζει τα δικά του τείχη, ανάλογα με το όραμά του.

Απομένει να δούμε ποια θα αποδειχθούν πιο αποτελεσματικά μακροπρόθεσμα.

Σχόλιο του Πελίτι.

Σας προτείνουμε να δείτε και το βίντεο “ο άνθρωπος που φύτευε δέντρα”

 

 

 

Πηγή: peliti.gr

Σπουδαία ανακάλυψη για την Παλαιοντολογία. Οι επιστήμονες «βάφτισαν» ένα νέο ανθρώπινο είδος, τον Homo bodoensis, που πιθανώς είναι άμεσος πρόγονος του σύγχρονου ανθρώπου και ζούσε πριν 500.000 έως 600.000 χρόνια στην Αφρική, αλλά αργότερα μετακινήθηκε στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Η ονοματοδοσία δεν έγινε μετά την ανακάλυψη νέων απολιθωμάτων, αλλά μετά την επαναξιολόγηση παλαιότερων απολιθωμάτων.

Σήμερα το μοναδικό είδος του γένους Homo που έχει επιβιώσει, είναι ο Homo sapiens, αλλά κάποτε στη Γη ζούσαν και μπορεί να συνυπήρχαν διαφορετικά ανθρώπινα είδη. Η πιο πρόσφατη σημαντική ανακάλυψη υπήρξε ο μικρόσωμος Homo Floresiensis (γνωστός και ως «Χόμπιτ») που ανακαλύφθηκε στο νησί Φλόρες της Ινδονησίας. Το νέο είδος Homo bodoensis έρχεται να προστεθεί σε ένα ολοένα πιο πολύπλοκο εξελικτικό «παζλ».

Η ανάλυση των παλιότερων απολιθωμάτων

Οι ερευνητές, με επικεφαλής την καθηγήτρια Παλαιοανθρωπολογίας Μιριάνα Ρόξαντιτς του καναδικού Πανεπιστημίου του Γουίνιπεγκ, οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό εξελικτικής ανθρωπολογίας «Evolutionary Anthropology», ανέλυσαν ανθρώπινα απολιθώματα χρονολογούμενα προ 129.000 έως 774.000 ετών (Μέση Πλειστόκαινος ή περίοδος Chibanian). Για τα συγκεκριμένα απολιθώματα υπάρχει μια σχετική σύγχυση, γι’ αυτό η εν λόγω περίοδος αποκαλείται από τους επιστήμονες ήδη από τη δεκαετία του 1960 «το μπέρδεμα στη μέση», δηλαδή μεταξύ του Homo erectus (Όρθιου Ανθρώπου) και του Homo sapiens (Έμφρονος Ανθρώπου).

Τα απολιθώματα αυτής της εποχής από την Αφρική και την Ευρασία συνήθως αποδίδονται στον Homo heidelbergensis (Άνθρωπο της Χαϊδελβέργης) ή στον Homo rhodesiensis (Άνθρωπο της Ροδεσίας). Όμως πιο πρόσφατα έγινε αντιληπτό μέσω γενετικών αναλύσεων ότι στην πραγματικότητα σε ορισμένες περιπτώσεις επρόκειτο για απολιθώματα πρώιμων Νεάνταρταλ.

Πώς πήρε το όνομά του

Οι επιστήμονες προτείνουν πλέον την ύπαρξη ενός νέου είδους, του Homo bodoensis, που παίρνει το όνομά του από ένα κρανίο ηλικίας 600.000 ετών που είχε βρεθεί στην περιοχή Bodo D’ar της Αιθιοπίας το 1976. Στο νέο αυτό είδος θα αποδοθούν πια πολλά απολιθώματα που έως τώρα είχαν ταυτοποιηθεί ως Homo heidelbergensis ή Homo rhodesiensis. Ως Homo bodoensis θα περιγράφεται πλέον η πλειονότητα των απολιθωμάτων της Μέσης Πλειστοκαίνου από την Αφρική, καθώς και μερικά από τη ΝΑ Ευρώπη, ενώ αρκετά άλλα απολιθώματα στην Ευρώπη θα θεωρούνται ότι ανήκουν στους Νεάντερταλ, πράγμα που ουσιαστικά θα «εξαφανίσει» τον Homo heidelbergensis (ο οποίος είχε ονομαστεί έτσι από ένα κρανίο ηλικίας 609.000 ετών που είχε βρεθεί στη Γερμανία).

Σύμφωνα με την πρότασή τους, ο Homo bodoensis υπήρξε άμεσος πρόγονος του homo sapiens. Αφού έζησε εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια στην Αφρική, στη συνέχεια είχε πιθανότατα επεκταθεί στην Ανατολική Μεσόγειο, στη Μέση Ανατολή και στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Οι ερευνητές θα επιχειρήσουν να βρουν απολιθώματα του Homo bodoensis στην Ευρώπη, κάτι που αφορά και την Ελλάδα.

Το ερώτημα είναι αν όντως θα επικρατήσει η ονομασία Homo bodoensis, καθώς δεν φαίνεται να έχουν πειστεί όλοι οι επιστήμονες (μεταξύ άλλων παραμένει σκεπτικιστής ο διακεκριμένος Βρετανός παλαιοανθρωπολόγος Κρις Στρίνγκερ του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας του Λονδίνου), πολύ περισσότερο που δεν υπάρχουν – ακόμη τουλάχιστον – αρκετά απολιθώματα αυτού του νέου είδους.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Η Μοζαμβίκη είναι μια μεγάλης έκτασης χώρα στις νοτιοανατολικές ακτές της Αφρικής με περίπου 31 εκατ. κατοίκους.

Μετά την ανεξαρτητοποίηση της από τους Πορτογάλους το 1975 η χώρα έγινε Λαϊκή Δημοκρατία και εγκαθιδρύθηκε σοσιαλιστικό κράτος.

Oμως πολέμιοι του νέου καθεστώτος δημιούργησαν ένα κίνημα που πήρε την μορφή ένοπλου αγώνα. Από το 1977 μέχρι το 1995 η χώρα βίωσε ένα σκληρό αιματηρό ανταρτοπόλεμο που κόστισε τη ζωή σε περίπου 1 εκατ. ανθρώπους και οδήγησε στην εξορία άλλους τόσους. Για να συντηρηθούν οικονομικά οι αντιμαχόμενες πλευρές εξόντωναν συστηματικά τους ελέφαντες για να εμπορεύονται το ελεφαντόδοντο. Υπολογίζεται ότι στο χρονικό διάστημα που υπήρχε ο πόλεμος εξοντώθηκε το 90% του πληθυσμού των ελεφάντων της Μοζαμβίκης.

Oπως αναφέρει σε δημοσίευμα της η βρετανική εφημερίδα Telegraph η κατάσταση αυτή προκάλεσε ένα εξελικτικό φαινόμενο στους εναπομείναντες ελέφαντες. Οι νεότερες γενιές ελεφάντων γεννιούνται χωρίς χαυλιόδοντες. «Είναι μια αχτίδα φωτός σε μια καταιγίδα αρνητικών ειδήσεων για την βιοποικιλότητα» αναφέρει ο Ρόμπερτ Πρινγκλ, του Πανεπιστημίου Πρίνστον και επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας που μελετά το φαινόμενο. Υπάρχει όμως και ένα ανησυχητικό σημείο σε αυτή την εξελικτική διαδικασία. Το φαινόμενο παρατηρείται σχεδόν αποκλειστικά στους θηλυκούς ελέφαντες οι οποίοι περνούν τα επίμαχα γονίδια στα παιδιά τους και ειδικά στα θηλυκά. Επιπλέον παρατηρείται ότι τα δύο τρίτα των νεογέννητων ελεφάντων στη Μοζαμβίκη τα τελευταία χρόνια είναι θηλυκοί γεγονός που περιπλέκει ακόμη περισσότερο την κατάσταση.

Οι ερευνητές λένε ότι οι γονιδιακές αναλύσεις που έχουν κάνει δείχνουν ότι υπάρχει μια μετάλλαξη στο χρωμόσωμα Χ η οποία μπορεί να δημιουργεί θανατηφόρες επιπλοκές στα αρσενικά έμβρυα ελεφάντων. Αυτό σημαίνει ότι από την μια πλευρά οι ελέφαντες μπορεί να γλιτώσουν από τους λαθροκυνηγούς που δεν θα έχουν πλέον κάποιο λόγο για να εξοντώνουν τα συμπαθή θηλαστικά αλλά από την άλλη η έλλειψη αρσενικών θα συνεχίσει να συρρικνώνει τους πληθυσμούς τους. Στο Εθνικό Πάρκο Gorongosa της Μοζαμβίκης έχουν απομείνει μόλις 700 ελέφαντες. Η Μοζαμβίκη είναι πατρίδα επίσης και του ζώου που βρίσκεται στην κορυφή της λίστας εκείνων που κινδυνεύουν άμεσα με εξαφάνιση: του λευκού ρινόκερου. Eχει απομείνει πλέον μόνο ένα θηλυκό και γίνεται μάχη για να μπορέσει το είδος αυτό να συνεχίσει να υπάρχει. 

Πηγή: Protagon.gr