«Δυστυχία σου Ελλάς»: Το (οδυνηρά επίκαιρο) ποίημα του Γιωργου Σουρή

Πέμπτη, 26/08/2021 - 18:21
Σαν σήμερα το 1853 γεννήθηκε στην Ερμούπολη της Σύρου ο σατιρικος ποιητής, δημοσιογράφος και εκδότης Γεώργιος Σουρής, ο οποίος αγαπήθηκε πολύ από το κοινό της εποχής του για την κοφτερή του σάτιρα που δε... λυπόταν κανέναν. 

Ίσως το πιο γνωστό από όλα τα ποιήματά του να είναι εκείνο το οποίο έγραψε το 1893, περιγράφοντας με τον δικό του τρόπο την κατάσταση στη χώρα μετά την πτώχευση της χρονιάς εκείνης. Το "Δυστυχία σου Ελλάς", όπως έγινε γνωστό, παραμένει, δυστυχώς, τρομακτικά επίκαιρο μέχρι τις μέρες μας...

Ας θυμηθούμε τους στίχους του:

Ποιὸς εἶδε κράτος λιγοστὸ
σ᾿ ὅλη τὴ γῆ μοναδικό,
ἑκατὸ νὰ ἐξοδεύῃ
καὶ πενήντα νὰ μαζεύῃ;
Νὰ τρέφῃ ὅλους τοὺς ἀργούς,
νἄχῃ ἑπτὰ Πρωθυπουργούς,
ταμεῖο δίχως χρήματα
καὶ δόξης τόσα μνήματα;
Νἄχῃ κλητῆρες γιὰ φρουρὰ
καὶ νὰ σὲ κλέβουν φανερά,
κι ἐνῷ αὐτοὶ σὲ κλέβουνε
τὸν κλέφτη νὰ γυρεύουνε;
Κλέφτες φτωχοὶ καὶ ἄρχοντες μὲ ἅμαξες καὶ ἄτια,
κλέφτες χωρὶς μία πῆχυ γῆ καὶ κλέφτες μὲ παλάτια,
ὁ ἕνας κλέβει ὄρνιθες καὶ σκάφες γιὰ ψωμὶ
ὁ ἄλλος τὸ ἔθνος σύσσωμο γιὰ πλούτη καὶ τιμή.
Ὅλα σ᾿ αὐτὴ τὴ γῆ μασκαρευτῆκαν
ὀνείρατα, ἐλπίδες καὶ σκοποί,
οἱ μοῦρες μας μουτσοῦνες ἐγινῆκαν
δὲν ξέρομε τί λέγεται ντροπή.
Ὁ Ἕλληνας δυὸ δίκαια ἀσκεῖ πανελευθέρως,
συνέρχεσθαί τε καὶ οὐρεῖν εἰς ὅποιο θέλει μέρος.
Χαρὰ στοὺς χασομέρηδες! χαρὰ στοὺς ἀρλεκίνους!
σκλάβος ξανάσκυψε ὁ ρωμιὸς καὶ δασκαλοκρατιέται.
Γι᾿ αὐτὸ τὸ κράτος, ποὺ τιμᾶ τὰ ξέστρωτα γαϊδούρια,
σικτὶρ στὰ χρόνια τὰ παλιά, σικτὶρ καὶ στὰ καινούργια!
Καὶ τῶν σοφῶν οἱ λόγοι θαρρῶ πὼς εἶναι ψώρα,
πιστὸς εἰς ὅ,τι λέγει κανένας δὲν ἐφάνη...
αὐτὸς ὁ πλάνος κόσμος καὶ πάντοτε καὶ τώρα,
δὲν κάνει ὅ,τι λέγει, δὲν λέγει ὅ,τι κάνει.
Σουλούπι, μπόϊ, μικρομεσαῖο,
ὕφος τοῦ γόη, ψευτομοιραῖο.
Λίγο κατσούφης, λίγο γκρινιάρης,
λίγο μαγκούφης, λίγο μουρντάρης.
Σπαθὶ ἀντίληψη, μυαλὸ ξεφτέρι,
κάτι μισόμαθε κι ὅλα τὰ ξέρει.
Κι ἀπὸ προσπάππου κι ἀπὸ παπποῦ
συγχρόνως μποῦφος καὶ ἀλεποῦ.
Καὶ ψωμοτύρι καὶ γιὰ καφὲ
τὸ «δὲ βαρυέσαι» κι «ὢχ ἀδερφέ».
Ὡσὰν πολίτης, σκυφτὸς ραγιᾶς
σὰν πιάσει πόστο: δερβεναγᾶς.
Θέλει ἀκόμα -κι αὐτὸ εἶναι ὡραῖο-
νὰ παριστάνει τὸν εὐρωπαῖο.
Στὰ δυὸ φορώντας τὰ πόδια πού ῾χει
στό ῾να λουστρίνι, στ᾿ ἄλλο τσαρούχι.
Δυστυχία σου Ἑλλάς, μὲ τὰ τέκνα ποὺ γεννᾶς.
Ὦ Ελλάς, ἡρώων χώρα, τί γαϊδάρους βγάζεις τώρα;
 

«Σουρής ο σατιρικός, ο προφητικός» στο θέατρο ΠΑΛΛΑΣ

Δευτέρα, 28/01/2019 - 14:29

Ο Πασχάλης Τόνιος παρουσιάζει στο θέατρο Παλλάς το έργο του

«Σουρής ο σατιρικός, ο προφητικός»

Μια μοναδική μουσικοαφηγηματική παράσταση,

με συμμετοχή πληθώρας καταξιωμένων καλλιτεχνών

και σκοπό τη στήριξη των ασυνόδευτων παιδιών προσφύγων

 

Τη Δευτέρα 18 Φεβρουαρίου, στο θέατρο Παλλάς, θα έχουμε την ευκαιρία να γνωρίσουμε το εξαιρετικό έργο του «Αριστοφανικού» ποιητή Γεώργιου Σουρή - ο οποίοςείχε προταθεί πέντε φορές για το βραβείο Νόμπελ - σε μια μουσικοαφηγηματική παράσταση, αφιερωμένη στα 100 χρόνια από τον θάνατό του. Ο συνθέτης και ερμηνευτής Πασχάλης Τόνιος θα μας παρουσιάσει το νέο μουσικό έργο του, βασισμένο στην ποίηση του Γ. Σουρή, πλαισιωμένος από πολυμελή ομάδα καταξιωμένων ερμηνευτών και ηθοποιών, όπως η Μυρτώ Αλικάκη, ο Γρηγόρης Βαλτινός, η Μαίρη Βιδάλη, ο Κώστας Βουτσάς, ο Γιάννης Ζουγανέλης, η Νικολέττα Καρρά, ο Ηλίας Λογοθέτης, ο Αντώνης Λουδάρος, η Μπέττυ Μαγγίρα, ο Μιχάλης Μαρίνος, η Δήμητρα Ματσούκα, ο Ιεροκλής Μιχαηλίδης, ο Αλέξανδρος Μπουρδούμης, ο Παναγιώτης Πετράκης, η Μαριάννα Πολυχρονίδη, ο Γεράσιμος Σκιαδαρέσης, ο Νικήτας Τσακίρογλου, ο Πέτρος Φιλιππίδης, ο Παύλος Χαϊκάλης, η Αντιγόνη Ψυχράμη, και ο NiVo Νίκος Βουρλιώτης, συνοδεία δεκαμελούς ορχήστρας και δύο χορωδιών, σε σκηνοθεσία τουΜεγακλή Βιντιάδη, με παρουσιαστή τον Δημήτρη Μακαλιά. Οι δεκάδες συντελεστές θα συμμετάσχουν αφιλοκερδώς, με σκοπό τη στήριξη των δράσεων της οργάνωσης ΜΕΤΑδραση για τα ασυνόδευτα παιδιά πρόσφυγες στην Ελλάδα.

 

Όπως δηλώνει ο Πασχάλης Τόνιος: «Ο λόγος που με ώθησε να μελοποιήσω τον Γεώργιο Σουρή ήταν αφ’ ενός, ο σεβασμός που αισθάνομαι για το ιστορικό αυτό πρόσωπο και το σημαντικό και άκρως επίκαιρο ποιητικό του έργο, γραμμένο με την αιχμηρή, γενναία και πνευματώδη του πένα, με το ιδιαίτερο και χαρισματικό αυτοσαρκαστικό του χιούμορ. Αφ’ ετέρου, η κοινωνική ευθύνη που ένιωσα ως δημιουργός, μελετώντας τον, αφού η διαχρονική ποίησή του φωτίζει κριτικά τη σύγχρονη πραγματικότητα. Ο Γεώργιος Σουρής προσέφερε τον σαρκαστικό μα και προφητικό του σπόρο για να θρέψει και να αφυπνίσει τους συμπατριώτες του, τους συνανθρώπους του. Αυτό το έργο τρόχισε και φλόγωσε επίμονα τη συνείδησή μου...»

 

«Μας συγκινεί η στήριξή σας στην καθημερινή προσπάθειά μας να καλύψουμε τις ανάγκες και να είμαστε δίπλα σε αυτά τα παιδιά που βρίσκονται μόνα τους στη χώρα μας», αναφέρει η πρόεδρος της ΜΕΤΑδρασης, Λώρα Παππά, ευχαριστώντας όλους τους συντελεστές της παράστασης. «Περισσότερα από 3.700 ασυνόδευτα παιδιά πρόσφυγες και μετανάστες βρίσκονται σήμερα στην Ελλάδα, ενώ τουλάχιστον 2.200 από αυτά διαβιούν σε ακατάλληλες συνθήκες, λόγω έλλειψης επαρκών θέσεων σε δομές φιλοξενίας. Τα παιδιά αυτά έχουν χάσει τους γονείς τους ή έχουν χωριστεί από αυτούς, λόγω πολέμου ή βίαιων συγκρούσεων στις χώρες καταγωγής τους».

 

Η μοναδική αυτή βραδιά θα μας ταξιδέψει με τρόπο μαγικό στο παρελθόν, προκειμένου να ατενίσουμε το μέλλον και να αναγνωρίσουμε την Ελλάδα στην οποία ζούμε και που ζει μέσα μας.

 

Πληροφορίες:

Πότε: Δευτέρα 18 Φεβρουαρίου, στις 20:30
Πού: Θέατρο Παλλάς, Βουκουρεστίου 5, τηλ. 210 3213100
Τιμές εισιτηρίων: από €15 έως €50
Προπώληση εισιτηρίων: Θέατρο Παλλάς και www.viva.gr

Facebook event: bit.ly/100yrsSouris

 

Συντελεστές:

 

Σύνθεση-Καλλιτεχνική Διεύθυνση: Πασχάλης Τόνιος
Σκηνοθεσία: Μεγακλής Βιντιάδης

Video: Μεγακλής Βιντιάδης, Γιάννης Δεσινιώτης

Ενορχήστρωση: Χρήστος Ζούμπος

 

Τραγουδούν και αφηγούνται: Αλικάκη Μυρτώ, Βαλτινός Γρηγόρης, Βιδάλη Μαίρη, Βουτσάς Κώστας, Ζουγανέλης Γιάννης, Καρρά Νικολέττα, Λογοθέτης Ηλίας, Λουδάρος Αντώνης, Μαγγίρα Μπέττυ, Μαρίνος Μιχάλης, Ματσούκα Δήμητρα,Μιχαηλίδης Ιεροκλής, Μπουρδούμης Αλέξανδρος, Πετράκης Παναγιώτης, Πολυχρονίδη Μαριάννα, Σκιαδαρέσης Γεράσιμος, Τσακίρογλου Νικήτας, Φιλιππίδης Πέτρος, Χαϊκάλης Παύλος, Ψυχράμη Αντιγόνη, NiVo Βουρλιώτης Νίκος.

 

Συμμετέχουν 10μελής ορχήστρα με τον δεξιοτέχνη βιολιστή Κυριάκο Γκουβέντα, η Μικτή Χορωδία του συλλόγου υπαλλήλων της Τράπεζας της Ελλάδος, υπό τη διεύθυνση του Κώστα Ευαγγελάτου και η Χορωδία Παλαιού Φαλήρου «Ανδρέας Λαζάρου», υπό τη διεύθυνση της Λώρας Πετροπούλου

Παρουσιάζει ο Δημήτρης Μακαλιάς

Σύντομη ομιλία από τον καθηγητή Κώστα Γεωργουσόπουλο

 

Λίγα λόγια για τον Γεώργιο Σουρή:

Ο Γεώργιος Σουρής είναι ένας από τους σπουδαιότερους σατιρικούς ποιητές της νεότερης Ελλάδας, έχοντας χαρακτηριστεί ως «σύγχρονος Αριστοφάνης». Γεννήθηκε το 1853 στην Ερμούπολη της Σύρου και πέθανε το 1919 στο Νέο Φάληρο. Εξαίρετος δημοσιογράφος της έμμετρης σάτιρας των γεγονότων της εποχής, σε ηλικία 30 ετών εξέδωσε την έμμετρη εβδομαδιαία σατιρική εφημερίδα «Ο Ρωμηός», η οποία κυκλοφόρησε σχεδόν μέχρι το θάνατό του. Έγραψε επίσης αρκετές έμμετρες κωμωδίες. Μέσα από το έργο του σχολίαζε την καθημερινότητα, το λαό και τους άρχοντες, καυτηριάζοντας τα κακώς κείμενα της εποχής.

 

Λίγα λόγια για τον Πασχάλη Τόνιο:

Ο Πασχάλης Τόνιος έκανε το ντεμπούτο του ως μουσικός κι ερμηνευτής δίπλα σε μεγάλους Έλληνες δημιουργούς, ενώ ο Μάνος Χατζιδάκις τον παρότρυνε να ασχοληθεί και με τη σύνθεση, για την οποία και βραβεύτηκε στο φεστιβάλ Ιθάκης. Το ρεπερτόριό του ως ερμηνευτής περιλαμβάνει το σύνολο σχεδόν της νεότερης έντεχνης μουσικής παράδοσης. Τα έργα του έχουν παρουσιαστεί τόσο στην Ελλάδα, όσο και στο εξωτερικό και σε χώρους όπως το Ηρώδειο, το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, το Ιστορικό Μουσείο της Παλαιάς Βουλής, ενώ έχει συνεργαστεί με καλλιτέχνες όπως ο Μίκης Θεοδωράκης, η Milva, ο Γιώργος Νταλάρας, ο Μίμης Πλέσσας και άλλοι. Περισσότερες πληροφορίες: www.tonios.gr

 

Λίγα λόγια για τη ΜΕΤΑδραση:

Η ΜΕΤΑδραση ιδρύθηκε το 2010 με πρωταρχικό στόχο την κάλυψη ουσιαστικών μακροχρόνιων κενών στην υποδοχή και ένταξη των προσφύγων και μεταναστών, και κυρίως των ασυνόδευτων παιδιών, στην Ελλάδα. Για την προστασία των ασυνόδευτων παιδιών έχει αναπτύξει καινοτόμες για τα ελληνικά δεδομένα δράσεις, όπως η Επιτροπεία, η Αναδοχή, η Συνοδεία, οι Μεταβατικές Δομές Φιλοξενίας & η Υποστηριζόμενη ΑυτόνομηΔιαβίωση. Η ΜΕΤΑδραση έχει διακριθεί επανειλημμένα, σε εθνικό και διεθνές επίπεδο, για το έργο, την προσφορά και την καινοτομία της. Περισσότερες πληροφορίες: www.metadrasi.org

 

Γεώργιος Σουρής: «Φορολογήστε και αυτή τη σάρκα μας ακόμα»!

Κυριακή, 03/09/2017 - 19:03
«…Ο,τι καλό κι αν έχουμε επάνω σας ας μείνει / στα πρόσωπά μας ας χυθεί του μαρασμού το χρώμα / μ’ εμάς το ισοζύγιο του έθνους μας ας γίνει /φορολογήστε και αυτή τη σάρκα μας ακόμα / του σώματός μας κόβετε καμιά παχιά λωρίδα / και τρώγετέ την λαίμαργα μαζί με την πατρίδα…».

Στις 26 Αυγούστου 1919, έφυγε από τη ζωή ο σατιρικός ποιητής, δημοσιογράφος και εκδότης Γεώργιος Σουρής (1853- 1919).
Η εβδομαδιαία εφημερίδα «Ο Ρωμηός», που εξέδιδε, τον έκανε γνωστό και άφησε εποχή με τα σατιρικά του ποιήματα. Ο Σουρής γεννήθηκε στις 2 Φεβρουαρίου του 1853.

Η εφημερίδα «Ρωμηός» για πολλά χρόνια (1883 -1918), με μια μικρή διακοπή το πρώτο διάστημα, διαβαζόταν ασταμάτητα και οι απολαυστικοί στίχοι του Σουρή, που έθιγαν κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα, ήταν είδηση, κάθε εβδομάδα.

O Σουρής έγραψε, επίσης, έμμετρες κωμωδίες και ημερολόγια. Ο Σουρής είχε συνεργαστεί με σατιρικές εφημερίδες της εποχής («Ασμοδαίος» του Εμμανουήλ Ροΐδη, «Μη χάνεσαι!» του Βλάσση Γαβριηλίδη, «Ραμπαγάς» του Κλεάνθη Τριανταφύλλου.  

Αξίζει να σημειωθεί πως  υπάρχει μετάφραση του Σουρή για τις Νεφέλες του Αριστοφάνη. Μάλιστα, ο Σουρής χαρακτηρίστηκε και ως ο «νέος Αριστοφάνης».

Ακολουθεί το σατιρικό ποίημα του Γεώργιου Σουρή, «Οι φόροι»: 

Βάλετε φόρους, βάλετε εις την πτωχήν μας ράχη,

ποτίστε με το αίμα μας την άρρωστη πατρίδα

σεις το κρασί και τον καπνό που πίνετε μονάχοι

κι εμείς να σας κοιτάζομε με μάτι σαν γαρίδα

Βαριά φορολογήσετε και το νερό που τρέχει

βάλετε φόρους, βάλετε, η πλάτη μας αντέχει.

Ο,τι καλό κι αν έχουμε επάνω σας ας μείνει

στα πρόσωπά μας ας χυθεί του μαρασμού το χρώμα

μ’ εμάς το ισοζύγιο του έθνους μας ας γίνει

φορολογήστε και αυτή τη σάρκα μας ακόμα

του σώματός μας κόβετε καμιά παχιά λωρίδα

και τρώγετέ την λαίμαργα μαζί με την πατρίδα.

Ο,τι κι αν τρώγουν οι πτωχοί το έθνος ας τα τρώγει

ό,τι κι αν πίνουν οι πτωχοί το έθνος ας τα πίνει

χορταίνετε σαν Λούκουλοι μ’ εμάς το σκυλολόγι

κι εμείς θα σας γνωρίζουμε γι’ αυτό ευγνωμοσύνη.

Τέτοιοι χωριάτες που ‘μαστε αντέχουμε εις όλα

και ούτε τόσον εύκολα τινάζουμε τα κώλα.

Πρέπει να είναι οι πολλοί πτωχοί και πεινασμένοι

και οι ολίγοι πάντοτε να βρίσκονται χορτάτοι

Πρέπει να στέκουν οι πολλοί στα σπίτια των κλεισμένοι

και οι ολίγοι να πηδούν επάνω στο παλάτι

Πρέπει ο κόσμος ο πολύς να δέχεται τα βάρη

κι ο λιγοστός επάνω του κανένα να μην πάρει.

Μ’ αυτόν τον νόμον έζησε ο κόσμος και θα ζήσει

τη δύναμή του προσκυνά η κάθε κοινωνία

Δεν ημπορεί καθένας μας βεβαίως να πλουτίσει

γιατί του κόσμου έπειτα χαλά η αρμονία

Φτώχεια και πλούτος – ζήτημα του καθενός αιώνος:

Ιδού το τέλος κι η αρχή του φοβερού αγώνος

Λοιπόν κανένας πρόστυχος κεφάλι μη σηκώσει

για τόσα νομοσχέδια μη βγάλει τσιμουδιά

Εις της πατρίδας τον βωμόν το αίμα του ας δώσει

χωρίς ν’ αφήσει στεναγμόν η μαύρη του καρδιά

Κι αν τώρα πάλι έπεσεν επάνω του ο κλήρος

Πρέπει και πάλι να φανεί γενναίος – μάρτυς – ήρως










πηγή imerodromos.gr