Την είδηση του θανάτου του μεγάλου Εβρίτη έκανε γνωστή ο Απόστολος Ευφραιμίδης, Πρόεδρος του Αρχείου Μουσικολαογραφικής Παράδοσης Χρόνης Αηδονίδης (ΑΜΠΧΑ).

«Με μεγάλη οδύνη ανακοινώνουμε πως ο αγαπημένος μας Δάσκαλος Χρόνης Αηδονίδης δεν είναι πια μαζί μας.

Σε ηλικία 95 ετών και μετά από 75 χρόνια συνεχούς διακονίας και προσφοράς στη διδασκαλία, διάσωση, διάδοση και καταγραφή της μουσικής παράδοσης της Θράκης, οδεύει για τον Παράδεισο, αφήνοντας πίσω του πολύτιμες μουσικές καταγραφές και τέσσερις γενιές μαθητών και συνεργατών που θα διαιωνίσουν το όνομα, το όραμα και τη διδασκαλία του ες αεί.
Αιωνία η μνήμη του και η ευγνωμοσύνη όλων μας για την προσφορά του.
Για το Αρχείο Μουσικολαογραφικής Παράδοσης «Χρόνης Αηδονίδης»»

Ο πρόεδρος
Απόστολος Ευφραιμίδης»

Βιογραφία

Ο Χρόνης Αηδονίδης γεννήθηκε στην Καρωτή Διδυμοτείχου στις 23 Σεπτεμβρίου 1928. Γιος του Ιερέα Χρήστου και της Χρυσάνθης Αηδονίδη, είναι ο δεύτερος από τα πέντε αδέλφια του. Στην Καρωτή, περνά τα παιδικά και εφηβικά του χρόνια κι εκεί είναι που μαθαίνει τα πρώτα του τραγούδια και μυείται στον κόσμο της παραδοσιακής μουσικής, πρώτα από τη μητέρα του, κι έπειτα απ’ τους ντόπιους μουσικούς που έπαιζαν στα πανηγύρια του χωριού του.

Μαθητής ακόμα, διδάσκεται βυζαντινή μουσική, από τον πατέρα του και αργότερα από τον πρωτοψάλτη Μιχάλη Κεφαλοκόπτη.

Όταν τελείωσε το οκτωτάξιο γυμνάσιο στο Διδυμότειχο, διορίστηκε ως κοινοτικός δάσκαλος στα Πετρωτά του Έβρου. Το 1950 εγκαταστάθηκε με τους γονείς του στην Αθήνα, όπου συνέχισε και ολοκλήρωσε τις σπουδές του στη βυζαντινή μουσική, στο Ελληνικό Ωδείο, κοντά στο μεγάλο δάσκαλο Θεόδωρο Χατζηθεοδώρου. Το Φεβρουάριο του ίδιου χρόνου, προσλαμβάνεται στο Σισμανόγλειο Νοσοκομείο, όπου εργάζεται ως λογιστής, ενώ παράλληλα ολοκληρώνει τις σπουδές του στα λογιστικά, στη σχολή «Πυρσός». Σ’ αυτή τη θέση θα παραμείνει ως τη συνταξιοδότησή του, το 1988.

Το 1953 ο μεγάλος λαογράφος Πολύδωρος Παπαχριστοδούλου θα τον αναζητήσει και θα του προτείνει να συμμετέχει στην εκπομπή του “Θρακικοί Αντίλαλοι”, στο κρατικό ραδιόφωνο, προκειμένου να παρουσιάσει στον κόσμο ένα ρεπερτόριο της Θράκης άγνωστο μέχρι τότε. Παρότι στην αρχή ο Χρόνης Αηδονίδης θα διστάσει, λέγοντάς του “Τα τραγούδια αυτά τα ξέρω, τα αγαπώ, αλλά…ντρέπομαι να τα πω”, τα παραινετικά λόγια και οι συμβουλές του σπουδαίου λαογράφου θα τον επηρεάσουν και θα τον προτρέψουν να αφιερώσει τελικά όλο το υπόλοιπο της ζωής του στην προσπάθεια προβολής και διάδοσης της παραδοσιακής μουσικής. Οι «Θρακικοί Αντίλαλοι» που, πριν τον Χρόνη Αηδονίδη φιλοξενούσαν μόλις 30-40 τραγούδια της Ανατολικής Θράκης, τώρα πια, με τη φωνή του, γνωρίζουν στον κόσμο για πρώτη φορά τα τραγούδια της Δυτικής και της Βόρειας Θράκης αλλά και πολλά ακόμα της Ανατολικής, που ποτέ έως τότε δεν είχαν ακουστεί πέραν από τα σύνορα της Θράκης. Αργότερα συμμετέχει στη χορωδία του Σίμωνα Καρρά, ενώ από το 1957, αναλαμβάνει τακτική εβδομαδιαία εκπομπή στο ραδιόφωνο, προβάλλοντας το μουσικό θησαυρό της Θράκης. Παράλληλα εξακολουθεί να λαμβάνει μέρος σε πολλές συναυλίες ανά την Ελλάδα και να δισκογραφεί.

Το θρακιώτικο τραγούδι με την αριστοτεχνική και μελίρρυτη φωνή του, αγαπήθηκε από κάθε γωνιά της Ελλάδας. Αλλά έχει ταξιδέψει μαζί του στην Αμερική, στην Αυστραλία, σε πολλά κρατίδια της πρώην Σοβιετικής Ένωσης και στην Ευρώπη.
Γι’ αυτό άλλωστε επιλέχθηκε να εκπροσωπήσει την πατρίδα μας στις δύο μεγαλύτερες διοργανώσεις των τελευταίων χρόνων: στο διακρατικό παγκόσμιο τηλεοπτικό εορταστικό πρόγραμμα υποδοχής της νέας χιλιετίας, το 2000, όπου η Ελλάδα καλωσόρισε τη νέα χιλιετία με τη φωνή του, στο Σούνιο και το 2004, όταν πραγματοποίησε την έναρξη της Τελετής Λήξης των Ολυμπιακών αγώνων της Αθήνας, με το συγκινητικό καθιστικό τραγούδι: «Φίλοι μ’ καλωσορίσατε», απλώνοντας την ιερή μουσική της Θράκης σε κάθε γωνιά του κόσμου.

Το τεράστιο έργο του μπορούμε να το συνοψίσουμε σε τέσσερις λέξεις: Διέσωσε – Διαμόρφωσε – Δημιούργησε – Δίδαξε
Διέσωσε τη μουσική παράδοση της Θράκης όπως τη βίωσε, αλλά και όπως τη διδάχθηκε από την καλλίφωνη μητέρα του Χρυσάνθη. Όλος αυτός ο μουσικός πλούτος της Θράκης καταγράφηκε από τον κορυφαίο λαογράφο Παντελή Καβακόπουλο, ο οποίος σε ένα από τα βιβλία του «Τραγούδια της βορειοδυτικής Θράκης» αναφέρει πως κατά τα έτη 1951-1952 κατέγραψε περισσότερα από εκατό τραγούδια της βόρειας, ανατολικής και δυτικής Θράκης από το Χρόνη Αηδονίδη και τη μητέρα του.

Σήμερα ο Χρόνης Αηδονίδης έχει μια πλούσια δισκογραφία (πλέον των 500 τραγουδιών), με τα ωραιότερα τραγούδια της Θράκης. Τα περισσότερα μάλιστα από αυτά τα τραγούδια τα κατέγραψε δισκογραφικά δύο φορές, καθώς, όπως έλεγε ο ίδιος, τα τραγούδια αυτά καταγράφηκαν για πρώτη φορά δισκογραφικά στην Αθήνα, κυρίως τις δεκαετίες 60-70, κάτω από κακές συνθήκες με πίεση χρόνου εκτελέσεων, με ελάχιστες οικονομικές δυνατότητες παραγωγής και κυρίως με τη συνεργασία άριστων μεν επαγγελματιών μουσικών οι οποίοι όμως ήταν από άλλες περιοχές της Ελλάδας και ως εκ τούτου δεν εκφράζουν και δεν αντιπροσωπεύουν το χρώμα, το ύφος και την πολυμορφία που παρουσιάζεται στη Θράκη, ούτε μπορούν να συγκριθούν με το πρωτογενές υλικό των ντόπιων μουσικών.

Φτωχότερο από σήμερα το Δημοτικό τραγούδι καθώς έφυγε από τη ζωή ο ερμηνευτής και μελετητής του, Στυλιανός Μπέλλος. Ο Στυλιανός Μπέλλος, καθηγητής – φιλόλογος, τέως Λυκειάρχης, ερμηνευτής και μελετητής του παραδοσιακού δημοτικού τραγουδιού κατάγονταν από τη Σέλλιανη, Παραμυθιάς του Νομού Θεσπρωτίας.

Παράλληλα με τις σπουδές του στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστήμιου Αθηνών, μελέτησε συστηματικά και την ελληνική παραδοσιακή μουσική κοντά στο λαογράφο Γεώργιο Μέγα και τον λαϊκό μουσικό, Τάσο Χαλκιά. Την περίοδο 1958-1959, η γνωριμία του με τον Ελβετό λαογράφο Samuel Baud-Bovy είχε αποτέλεσμα την ηχογράφηση πολλών ραδιοφωνικών εκπομπών, καθώς και τον πρώτο του δίσκο την Ασημούλα.

Από τότε κυκλοφόρησε περισσότερα από 300 παραδοσιακά δημοτικά τραγούδια εκτελώντας τα όπως τα έμαθε από τους μεγαλύτερους. Συνεργάστηκε επί πολλά χρόνια με διακεκριμένους μουσικούς της λαϊκής ζυγιάς, βιρτουόζους του κλαρίνου όπως ο Τάσος Χαλκιάς, ο Πέτρος Λούκας, ο Ναπολέων Δάμος, ο Σταύρος και ο Γρηγόρης Καψάλης, ο Βασίλης και ο Βαγγέλης Σούκας, ο Θανάσης Χαλιγιάννης, ο Βασίλης Μπατζής, ο Φίλιππος Ρούντας, ο Ναπολέων Ζούμπας, κ.α. και εξέχοντες τραγουδιστές όπως ο Φώτης Χαλκιάς, ο Δημήτρης Ζάχος, ο Αλέκος Κιτσάκης, ο Γιώργος Κούρτης, ο Χρήστος Φωτίου, ο Σάββας Σιάτρας, ο Χρήστος Πανούτσος, ο Αντώνης Κυρίτσης, ο Βασίλης Κολοβός, η Γιώτα Βέη, η Αιμιλία Χατζηδάκη, η Ελένη και Ειρήνη Κονιτοπούλου, ο Χρόνης Αηδονίδης, ο Καρυοφύλλης Δοϊτσίδης, ο Χρύσανθος και ο Δημήτρης Βάγιας.

Η δραστηριότητα του δεν περιορίστηκε στον Ελλαδικό χώρο. Αποσπασμένος από το Υπουργείο Παιδείας σε σχολεία του εξωτερικού, μέσα από την ιδιότητα τού καθηγητή και ερμηνευτή προσπάθησε να μεταδώσει στα ελληνόπουλα της διασποράς την αγάπη για την μητέρα πατρίδα και το δημοτικό τραγούδι. Στα πλαίσια διακρατικών ανταλλαγών σε πολιτιστικά θέματα, διοργάνωσε συναυλίες σε διάφορες χώρες. Ασχολήθηκε με τη συστηματική συλλογή, διάσωση και διάδοση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς και προώθησε νέες καλλιτεχνικές δυνάμεις στην παραδοσιακή μουσική της χώρας μας.

Υπήρξε συνεργάτης ημερήσιου και περιοδικού τύπου Ηπείρου και Αθήνας, παρουσίασε εκπομπές δημοτικού τραγουδιού στην τηλεόραση και παρουσίασε επί σειρά ετών την ετήσια κοπή πίτας της Πανηπειρωτικής Συνομοσπονδίας Ελλάδος. Διατέλεσε αντιπρόσωπος της εθνικής ενώσεως νέων επιστημόνων εξωτερικού, διευθυντής των κοινοτικών εκπαιδευτηρίων ελληνικής κοινότητας Μανσούρας, έφορος πολιτισμού της Πανηπειρωτικής Συνομοσπονδίας Ελλάδος και αντιπρόεδρος της Ένωσης Τραγουδιστών Ελλάδος.

Έλαβε εύφημο μνεία από το Υπουργείο Παιδείας και τιμητικές διακρίσεις, επαίνους και βραβεία για την προσφορά του από συλλόγους, αδελφότητες, σωματεία, δήμους, σχολεία, ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα και ακαδημίες εντός και εκτός Ελλάδας. Επίσης έλαβε συγχαρητήριες και ευχαριστήριες επιστολές από εξέχουσες προσωπικότητες όπως ο Ανδρέας Παπανδρέου, ο Γεώργιος Ράλλης, ο Κωνσταντίνος Στεφανόπουλος, ο Κάρολος Παπούλιας, ο Ιωάννης Βαρβιτσιώτης και η Άννα Συνοδινού.

Υπήρξε μέλος και συνεργάτης επιστημονικών, πολιτιστικών και κοινωφελών Σωματείων και Ιδρυμάτων Ηπείρου και Αθήνας, μέλος κριτικών επιτροπών για την ανάδειξη νέων δημοτικών καλλιτεχνών και οργανωτής συναυλιών και ανάλογων καλλιτεχνικών εκδηλώσεων. Η εξόδιος ακολουθία θα τελεστεί την Τετάρτη 4/1/2023 στις 13:00 στην Ιερά Μονή Παναγιάς Παραμυθιώτισσας.

Πηγή: ertnews.gr