Δικαστήριο του Χονγκ Κονγκ διέταξε να τεθεί υπό εκκαθάριση ο Evergrande, γιγαντιαίος κινεζικός όμιλος του τομέα των ακινήτων σε μεγάλη δυσχέρεια, καθώς δεν παρουσίασε πειστικό σχέδιο αναδιάρθρωσης εντός της καθορισμένης προθεσμίας.
Με δεδομένη «την προφανή έλλειψη προόδου από πλευράς της εταιρείας στην παρουσίαση βιώσιμου σχεδίου αναδιάρθρωσης (…) κρίνω πως είναι προσήκον το δικαστήριο να προχωρήσει στην έκδοση απόφασης για την εκκαθάριση της εταιρείας, και αυτό διατάσσω», ανέφερε η δικάστρια Λίντα Τσαν.
Η μετοχή του ομίλου Evergrande βρέθηκε σε ελεύθερη πτώση -απώλεσε πάνω από το 20% της αξίας της αμέσως μόλις έγινε γνωστή η δικαστική απόφαση- με αποτέλεσμα το χρηματιστήριο του Χονγκ Κονγκ να ανακοινώσει πως προχωρά στην αναστολή της διαπραγμάτευσής της.
«Οι αγοραπωλησίες των τίτλων του (…) Evergrande Property Services Group Limited ανεστάλησαν στις 10:19» (σ.σ. τοπική ώρα· 04:19 ώρα Ελλάδας), ανέφερε το χρηματιστήριο του Χονγκ Κονγκ, διευκρινίζοντας πως ανεστάλη επίσης η διαπραγμάτευση της μετοχής της θυγατρικής του ομίλου που δραστηριοποιείται στον τομέα των ηλεκτρικών αυτοκινήτων, της Evergrande NEV.
Το άνοιγμα του Πεκίνου στο Ισλάμ και οι νέες ισορροπίες στη Μέση Ανατολή.
Η παρουσία των Ταλιμπάν στην τεράστια συγκέντρωση που έγινε τον Οκτώβρη στο Πεκίνο για τον εορτασμό του δέκατου έτους του φιλόδοξου εμπορικού σχεδίου της Κίνας, του Belt and Road Initiative (BRI), δεν ήταν τυχαία. Αποτελεί μέρος της περιφερειακής στρατηγικής του Πεκίνου. (σ.σ. η πρωτοβουλία μιας “Ζώνης και ενός Δρόμου” είναι μια παγκόσμια στρατηγική ανάπτυξης υποδομών που υιοθέτησε η κινεζική κυβέρνηση επενδύοντας σε σχεδόν 70 χώρες και διεθνείς οργανισμούς)
“Η σκέψη ότι μια ισλαμιστική ομάδα όπως οι Ταλιμπάν θα μπορούσε να συμμαχήσει με την κατ’ όνομα κοσμική και κομμουνιστική Κίνα μπορεί να προκαλεί έκπληξη σε κάποιους”, γράφει το Conversation. “Εντούτοις, κάτι τέτοιο είναι λογικό απότοκο του φόβου που πάντα είχε η Κίνα για την επιθετικότητα των ισλαμιστών στο εσωτερικό και στο εξωτερικό της”.
Αποτελεί επίσης μέρος της εμβάθυνσης των δεσμών που επιχειρεί τα τελευταία χρόνια η Κίνα με πολλά ισλαμικά έθνη. Ιστορικά αν το δει κανείς, το Πεκίνο δεν είχε ποτέ κανένα πρόβλημα να συνεργαστεί με θρησκευτικές ομάδες ή θρησκευτικές χώρες, παρά την καχυποψία που επιδεικνύει για τη θρησκεία στο εσωτερικό της χώρας.
Ο νέος πρέσβης της Κίνας στο Αφγανιστάν, Τζάο Σινγκ, με τον πρωθυπουργό της χώρας, Μοχάμεντ Χασάν Αχούντ TALIBAN PRIME MINISTER MEDIA OFFICE VIA AP
Ωστόσο, για να κατανοήσουμε τα κίνητρα του Πεκίνου να εδραιώσει τους δεσμούς του με το Αφγανιστάν υπό την ηγεσία των Ταλιμπάν, χρειάζεται να ρίξουμε μια ματιά στην πρόσφατη ιστορία του Αφγανιστάν. Με την ολοκλήρωση του Σοβιετικού-Αφγανικού Πολέμου (1979-1989) και την κατάρρευση της κυβέρνησης Νατζιμπουλάχ που είχε εγκατασταθεί από τη Μόσχα το 1992, το Αφγανιστάν εξελίχθηκε σε εστία του ισλαμικού ριζοσπαστισμού. Έγινε πόλος έλξης για μαχητές από όλο τον κόσμο, από τους Τσετσένους αυτονομιστές που πολεμούσαν τη Ρωσία του Γέλτσιν μέχρι τον ισλαμιστή Αμπού Σαγιάφ, με έδρα τις Φιλιππίνες.
Η Κίνα ήταν ένας από τους μεγαλύτερους υποστηρικτές των Μουτζαχεντίν, της ισλαμικής ομάδας που διοικούσε το Αφγανιστάν από το 1978 έως το 1992, παρέχοντας τους εκπαίδευση και όπλα. Αυτό υποκινήθηκε εν μέρει και από την επιθυμία του Πεκίνου να ενισχύσει τους δεσμούς του με τις Ηνωμένες Πολιτείες και να χτυπήσει τη Σοβιετική Ένωση, τον κύριο κομμουνιστή αντίπαλό της.
Αυτήν την εποχή όμως, το Πεκίνο ανησυχεί πολύ λιγότερο για τη Ρωσία. Όχι μόνο την έχει σύμμαχο του αλλά είναι και ο κυρίαρχος εταίρος στη μεταξύ τους σχέση. Αυτή η βοήθεια όμως που είχε προσφέρει κάποτε προς τους Μουτζαχεντίν γέννησε κάποιες απ’ τις προκλήσεις στην ασφαλεία που αντιμετωπίζει σήμερα η Κίνα, καθώς δημιούργησε ένα γόνιμο έδαφος για εξτρεμισμό δίπλα στα σύνορά της.
Η απειλή των ισλαμιστών μαχητών στα σύνορα με το Αφγανιστάν έχει φέρει το Πεκίνο μπροστά σε μια πραγματική πρόκληση. Αυτό αποδείχθηκε και μέσα από ένα κύμα επιθέσεων που πραγματοποιήθηκαν από Ουιγούρους μαχητές στη δυτική επαρχία Σιντζιάνγκ της Κίνας κατά τη διάρκεια των δεκαετιών του 1990 και του 2000, με αποκορύφωμα την επίθεση με μαχαίρι στο Κουνμίνγκ το 2014, η οποία κόστισε τη ζωή σε 31 άτομα και τραυμάτισε άλλα 141 άτομα.
Επιθέσεις όπως αυτές στο Κουνμίνγκ οδήγησαν στις αμφιλεγόμενες και κατασταλτικές πολιτικές της Κίνας που χρησιμοποιήθηκαν κατά των Ουιγούρων, ενισχύοντας ταυτόχρονα τους φόβους του Πεκίνου για τον εξτρεμισμό που διαχέεται μέσω των συνόρων από το Αφγανιστάν.
Αυτή η κατάσταση θα μπορούσε να απειλεισει τα κινεζικά συμφέροντα στην κεντρική Ασία και στις δυτικές συνοριακές περιοχές της Κίνας, που έχουν γίνει κομβικής σημασίας για το BRI. Οπότε η παρουσία των Ταλιμπάν στη σύνοδο κορυφής του BRI μπορεί να θεωρηθεί ως παράδειγμα του πώς η Κίνα ελπίζει να δημιουργήσει έναν σύμμαχο σε μια προσπάθεια να στηρίξει τα πολιτικά και οικονομικά της συμφέροντα.
ΟΙ ΔΕΣΜΟΙ ΤΗΣ ΚΙΝΑΣ ΜΕ ΤΟΝ ΙΣΛΑΜΙΚΟ ΚΟΣΜΟ
Η παρουσία των Ταλιμπάν στη σύνοδο κορυφής του BRI καταδεικνύει επίσης τους ολοένα αυξανόμενους δεσμούς της Κίνας με τον ισλαμικό κόσμο, μια σχέση, η οποία έχει τραβήξει πάνω της τα τελευταία χρόνια μία αξιοσημείωτη προσοχή.
Δες για παράδειγμα πώς το Πεκίνο μεσολάβησε μεταξύ του Ιράν και της Σαουδικής Αραβίας για να λειανθεί κάπως ο μακροχρόνιος ανταγωνισμός τους στην περιοχή ή πώς συμμετείχε στη συμφωνία για την προσθήκη πολλών ισλαμικών εθνών στην εταιρική σχέση των Brics (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα, Νότια Αφρική).
TALIBAN PRIME MINISTER MEDIA OFFICE VIA AP
Μάλιστα πιο πρόσφατα, οι στρατιωτικοί δεσμοί της Κίνας με την περιοχή υπογραμμίστηκαν περαιτέρω από την ανάπτυξη κινεζικών πολεμικών πλοίων στο πλαίσιο μιας ναυτικής άσκησης με τη Σαουδική Αραβία.
Η Κίνα έβρισκε ανέκαθεν στα μουσουλμανικά έθνη τις αγορές και τους φυσικούς πόρους που χρειαζόταν, και έτσι σήμερα τη βλέπουμε να κινείται σε αγορές της Μέσης Ανατολής που παραδοσιακά κυριαρχούνταν από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Υπήρξε επίσης μια ανάπτυξη στους πολιτιστικούς δεσμούς, με το ενδιαφέρον για την εκμάθηση της κινεζικής γλώσσας να αυξάνεται σε όλη τη Μέση Ανατολή.
Αυτές οι εξελίξεις μπορούν επίσης να θεωρηθούν ως μια ευρύτερη προσπάθεια του Πεκίνου να παρουσιάσει την Κίνα ως εταίρο στα μουσουλμανικά έθνη σε μια εποχή όπου οι ισορροπίες ισχύος στην περιοχή φαίνονται να έχουν διαταραχτεί.
Μια τέτοια προσπάθεια μπορεί να φανεί και στη Γάζα, όπου το Πεκίνο έχει πάρει έναν πιο επικριτικό τόνο σχετικά με την επιθετικότητα του Ισραήλ, και η οποία σηματοδοτεί μια αξιοσημείωτη αλλαγή από την πιο προσεκτική γλώσσα του παρελθόντος. Αυτό συνοδεύτηκε επίσης και από ένα κύμα υποστήριξης προς την Παλαιστίνη και στα κινεζικά μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Οι προσπάθειες της Κίνας να παρουσιαστεί ως φίλος του ισλαμικού κόσμου φαίνονται να αποδίδουν καρπούς. Αυτό φαίνεται και απ’ το πώς μια δήλωση του Ηνωμένου Βασιλείου που καταδίκαζε τις πολιτικές της Κίνας στο Σιντζιάνγκ, προσέλκυσε κυρίως την υποστήριξη δυτικών εθνών, αλλά πολύ λίγων ισλαμικών. Αυτό δείχνει τη διπλωματική επιρροή που έχει χτίσει η Κίνα στον μουσουλμανικό κόσμο.
“Οι πρόσφατες εξελίξεις έδειξαν ότι η Κίνα συνεχίζει να ενισχύει τη διπλωματική της επιρροή στα ισλαμικά έθνη, γεγονός που θα μπορούσε να αποτελέσει μια περαιτέρω στρατηγική πρόκληση για τα δυτικά έθνη”, καταλήγει το Conversation.
Προ των πυλών του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών φαίνεται ότι είναι η επίσημη κατάρρευση του διαγωνισμού για 650+120 καινούργια αστικά λεωφορεία που είχε προκηρύξει το 2021 ο πρώην υπουργός Μεταφορών, Κώστας Αχ. Καραμανλής, ακυρώνοντας προηγουμένως αντίστοιχη προσπάθεια του Χρήστου Σπίρτζη από την άνοιξη του 2019.
Το mantra που επαναλαμβάνουν με προσήλωση σε κάθε ομιλία ή συνέντευξη τόσο ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, Χρήστος Σταϊκούρας, όσο και η αρμόδια υφυπουργός Μεταφορών, Χριστίνα Αλεξοπούλου, είναι ότι «δρομολογούμε την προμήθεια των πρώτων 250 νέων “πράσινων” λεωφορείων στις αρχές του 2024, ενώ ξεκινούμε τους επόμενους μήνες και τις διαδικασίες για τη δεύτερη φάση του διαγωνισμού προμήθειας επιπλέον 650 λεωφορείων αντιρρυπαντικής τεχνολογίας, κυρίως ηλεκτρικών, αργής και ταχείας φόρτισης».
Η λέξη «δρομολογούμε» είναι κομβική, καθώς μέχρι χθες Κυριακή 1η Οκτωβρίου δεν είχε ανέβει στο ΚΗΜΔΗΣ η υπογεγραμμένη σύμβαση με τον κατασκευαστή Yutong Bus co. ltd., ο οποίος συνεργάζεται με την Damco Energy του ομίλου Κοπελούζου, για τα 250 ηλεκτρικά λεωφορεία αυτονομίας τουλάχιστον 180 χιλιομέτρων και 7 ταχυφορτιστές, συνολικού προϋπολογισμού 155 εκατ. ευρώ, με ΑΔΑΜ 21PROC009332531, παρότι ανακοινώνεται από τις αρχές Σεπτεμβρίου ως συμβασιοποιημένη (άρα έχει ειδοποιηθεί ο ανάδοχος) και θεωρητικά τρέχουν οι συμβατικές προθεσμίες της υπογραφής -με ό,τι αυτό συνεπάγεται- και φυσικά οι προθεσμίες παράδοσης.
Κρίσιμες προθεσμίες
Υποθέτοντας ότι η Επιτροπή Αξιολόγησης έχει παραλάβει και ελέγξει την εγγύηση συμμετοχής (2.493.900 ευρώ για το πέμπτο τμήμα) και τον χρόνο ισχύος της ώστε να είναι ακόμη ενεργή, μένει να κατατεθεί ακόμη μία κρίσιμη εγγυητική επιστολή «καλής εκτέλεσης σύμβασης» (4% επί της εκτιμώμενης αξίας, δηλαδή περίπου 6 εκατ. ευρώ) μέχρι και την υπογραφή του συμφωνητικού από τον ανάδοχο «εντός 15 ημερών από την κοινοποίηση της σχετικής ειδικής πρόσκλησης».
Στην περίπτωση που ο ανάδοχος δεν προσέλθει να υπογράψει το συμφωνητικό, κηρύσσεται έκπτωτος, καταπίπτει υπέρ της αναθέτουσας αρχής η εγγυητική επιστολή συμμετοχής του και η αναθέτουσα αρχή μπορεί να αναζητήσει αποζημίωση, πέρα από την καταπίπτουσα εγγυητική επιστολή, σύμφωνα με τα 197 & 198 Α.Κ., οδηγώντας σύμφωνα με την προκήρυξη σε forcé ματαίωση της διαδικασίας (και όχι... force majeure), αφού σε κανένα τμήμα δεν έχει απομείνει δεύτερη ενεργή προσφορά.
Ομως και ο προσωρινός ανάδοχος έχει δικαιώματα και εάν η αναθέτουσα αρχή δεν απευθύνει την ειδική πρόσκληση για την υπογραφή του συμφωνητικού εντός 60 ημερών από την οριστικοποίηση της απόφασης κατακύρωσης, δικαιούται να αναζητήσει αποζημίωση και να απέχει από την υπογραφή του συμφωνητικού χωρίς να εκπέσει η εγγύηση συμμετοχής.
Προφανώς αποκτούν ιδιαίτερο ενδιαφέρον η ημερομηνία και ώρα της πρόσκλησης του υπουργείου, των εγγυητικών επιστολών και της ψηφιακής υπογραφής κάθε μέρους σε αυτή τη σύμβαση (αν και όταν κατατεθούν), καθώς, όπως λένε στελέχη που γνωρίζουν από συναλλαγές με κινεζικές εταιρείες, «δεν γεννήθηκε ακόμη ο άνθρωπος που θα εντάξει στην κινεζική πολιτισμική και εταιρική κουλτούρα την έννοια της εγγυητικής επιστολής -κι όταν προσπαθούμε να τους εξηγήσουμε τέτοιες έννοιες, τους ακούγονται… ελληνικά».
Επιστημονική φαντασία
Η συγκεκριμένη επιλογή είχε περάσει από 40 κύματα μέχρι να προκριθεί τον Νοέμβριο 2022 και να κηρυχθεί προσωρινός ανάδοχος τον Φεβρουάριο 2023. Προεκλογικά η πρόταση σύμβασης απορρίφθηκε από το Ελεγκτικό Συνέδριο με την αιτιολογία ότι δεν προβλέπεται συμμετοχή κατασκευάστριας από την Κίνα σε ευρωπαϊκό διαγωνισμό ή το αντίστροφο (δεν υπάρχει διακρατική συμφωνία αμοιβαιότητας), αλλά τον Ιούλιο, αμέσως μετά τις εκλογές, η ένσταση έγινε δεκτή με ιδιαιτέρως διασταλτική ερμηνεία (…επειδή δεν έχει γίνει σχετική προσφυγή, με δεδομένο ότι είχαν αποσυρθεί οι άλλες προσφορές) και η κυβέρνηση ανακοινώνει ότι μεταξύ Φεβρουαρίου και Απριλίου 2024 τα 250 ηλεκτρικά λεωφορεία θα είναι στην Ελλάδα.
Φυσικά τα περί Απριλίου που ανακοίνωσε ο Χρ. Σταϊκούρας και νωρίτερα μέσα στο καλοκαίρι ο πρωθυπουργός, για την παράδοση των 250 λεωφορείων από την Κίνα, αγγίζουν τα όρια… επιστημονικής φαντασίας, αφού, πέρα από τον χρόνο κατασκευής τους, θα χρειαστούν 15-25 καράβια για τη μεταφορά τους στον Πειραιά.
Τα λεωφορεία πρέπει να είναι στο Τελωνείο Πειραιά μέχρι τις 30 Ιουνίου για να μπορέσουν να ταξινομηθούν έστω με διαδικασία «τέλους σειράς», αφού από την 1η Ιουλίου 2024 θα επιτρέπεται η ταξινόμηση σε ευρωπαϊκό έδαφος μόνο σε όσα καλύπτουν τις νέες προδιαγραφές ασφαλείας GSR2 για τον μεταλλικό κλωβό και το αμάξωμα του λεωφορείου, δηλαδή μόνο τα μοντέλα της επόμενης γενιάς. Στην πραγματικότητα ο συμβατικός χρόνος παράδοσης των 580 ημερών σήμερα δεν επιτρέπεται να ξεπεράσει τις 270 ημέρες και καθημερινά μειώνεται το περιθώριο ταξινόμησης στην Ευρωπαϊκή Ενωση, όσο κι αν επιταχυνθεί η υπογραφή της σύμβασης.
Ετσι όπως «σίτεψε» ο διαγωνισμός, τα λεωφορεία θα είναι ήδη απηρχαιωμένα πριν καν κυκλοφορήσουν τόσο από πλευράς προδιαγραφών ασφαλείας του αμαξώματος, όσο και σε ό,τι αφορά στην αποδοτικότητα των ηλεκτροκινητήρων, στη χωρητικότητα και στην τεχνολογία των μπαταριών, στην κατανάλωση ενέργειας και στην αυτονομία, αφού η νέα γενιά ξεπερνά ήδη τα 300-350 χιλιόμετρα με κάθε φόρτιση. Και φυσικά το κόστος για τον προμηθευτή θα είναι μικρότερο από την ώρα που παρουσιάζονται τα νεότερα μοντέλα στην έκθεση Busworld -την ερχόμενη Παρασκευή 6 Οκτωβρίου- στις Βρυξέλλες.
Αδιευκρίνιστα
Προφανώς δεν υιοθετούμε λογικές περί «πολιτικής διαχείρισης» ούτε καν «αδιευκρίνιστες» σκέψεις τρίτων, αλλά δύο χρόνια μετά την εκκίνηση του διαγωνισμού και την ώρα που καθ’ ομολογίαν οι φάκελοι έχουν παραδοθεί στην πολιτική ηγεσία του υπουργείου τέτοιες καθυστερήσεις δεν ακούγονται καλά. Και προφανώς η έλλειψη αποτελέσματος δεν αφορά μόνο τους υποψήφιους προμηθευτές· μεγάλο μερίδιο ευθύνης έχουν και όσοι σχεδίασαν και τρέχουν αυτόν τον διαγωνισμό.
Τα δεδομένα δείχνουν ότι η ολοκλήρωση δεν είναι εφικτή εάν δεν βρεθούν «χθες» από το Ταμείο Ανάκαμψης τα απαιτούμενα χρήματα ή δεν ανανεωθούν για δεύτερη φορά οι εγγυητικές επιστολές και οι από διετίας δεσμεύσεις τιμής.
Το κενό που δημιουργείται τουλάχιστον μέχρι το 2027 θα κληθούν να καλύψουν και πάλι τα ΚΤΕΛ με παρατάσεις των συμβάσεων που λήγουν, μαζί με τα νέα τζάκια που «σκουπίζουν» ό,τι ερείπιο με τροχούς έχει απομείνει στην Ευρώπη, εντός ή εκτός κυκλοφορίας, έτσι ώστε στο τέλος να μην υπάρχουν σοβαρές αντιδράσεις για τους δύο διεθνείς διαγωνισμούς ανάθεσης συγκοινωνιακού έργου σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη που έχουν δρομολογηθεί για να ανατεθούν στα ΚΤΕΛ –στα οποία καταγράφεται τους τελευταίους μήνες ιδιαίτερα επιθετική δραστηριότητα εξαγορών μεριδίων.
Ο διαγωνισμός ξεκίνησε χωρίς να έχουν δεσμευτεί κονδύλια για πληρωμή των αναδόχων
Σύμφωνα με το υπουργείο, επίκειται η κήρυξη προσωρινού αναδόχου και για το δεύτερο τμήμα για 200 λεωφορεία φυσικού αερίου 12 μέτρων με την Industria Italiana Autobus S.P.A. (πρ. BredaMenarinibus), προϋπολογισμού 73,16 εκατ. ευρώ, αλλά το επόμενο βήμα θα εξαρτηθεί από τα χρήματα που θα βρει ο ελληνικός προϋπολογισμός για να χρηματοδοτήσει την εκ νέου… διάσωση της ιταλικής εταιρείας, καθώς από το 2016 (αλλά και πρόσφατα) έχει αναζητήσει από την ιταλική κυβέρνηση κρατική στήριξη επειδή δεν μπορούσε να εξυπηρετήσει σημαντικές διεθνείς παραγγελίες που είχε κερδίσει.
Το βασικό πρόβλημα με τα λεωφορεία φυσικού αερίου είναι ότι δεν χρηματοδοτούνται από την Ευρώπη (δεν θεωρούνται «πράσινα») και χρειάζεται να δεσμευτούν εθνικοί πόροι.
Είχαμε επισημάνει πολύ νωρίς το έλλειμμα χρηματοδότησης («Εφ.Συν.» 10/11/2021 - Ψάχνουν εθνικό «ευεργέτη» για τα καινούργια λεωφορεία), θυμίζοντας ότι σύμφωνα με τις αποφάσεις έγκρισης ή τροποποίησης ένταξης στο πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων (βλ. ΑΔΑ 9ΙΔΝ46ΜΤΛΡ-ΔΘ6) «το ευάριθμο έργο 2019ΣΕ38000000 “Ανανέωση στόλου αστικών λεωφορείων με νέα αντιρρυπαντικής τεχνολογίας” εγκρίνεται υπό την προϋπόθεση ότι η Προϊσταμένη Αρχή δεν θα προχωρήσει σε κοινοποίηση προς τους ανακηρυχθέντες ανάδοχους της εγκριτικής απόφασης του αποτελέσματος των δημοπρασιών, πριν την οριστική ένταξη του έργου σε Ε.Π. της Προγραμματικής Περιόδου 2014-2020».
Σε αυτό τον κωδικό προϋπολογισμού βασίζεται το μεγαλύτερο μέρος της πληρωμής των αναδόχων (205,9 εκατ. ευρώ) μαζί με τα λεωφορεία φυσικού αερίου, μεταξύ άλλων, σε έναν διαγωνισμό που ξεκίνησε χωρίς να έχουν δεσμευτεί κονδύλια για την πληρωμή των αναδόχων.
Το τέταρτο τμήμα του διαγωνισμού για 100 μικρότερης αυτονομίας ηλεκτρικά λεωφορεία (και 3 ταχυφορτιστές), προϋπολογισμού 56,35 εκατ. ευρώ με ενδιαφερόμενη την κινεζική BYD, που κατασκευάζει λεωφορεία στην Ευρώπη (Ουγγαρία) και τους συνεργάτες της στην εισαγωγική Π. Πετρόπουλος ΑΕΒΕ, δεν έχει μπει καν στον χρονικό προγραμματισμό της επιτροπής του υπουργείου Μεταφορών και το μόνο που έχει γίνει γνωστό είναι ότι «ολοκληρώθηκε η αξιολόγηση των τεχνικών προσφορών, συνεχίζεται η αξιολόγηση των δικαιολογητικών (!) και θα ακολουθήσει το άνοιγμα της οικονομικής προσφοράς».
Προβλήματα και στα άλλα τμήματα
Το ημερολόγιο καταγράφει νωρίς τη ματαίωση του πρώτου τμήματος (στο ΕΣΗΔΗΣ φαίνεται ακόμη… υπό επεξεργασία), για 100 υβριδικής τεχνολογίας λεωφορεία. Είχαν προηγηθεί αρκετές προσφυγές και οι προδιαγραφές του διαγωνισμού κρίθηκαν «μονομερείς» (από τους πιο ψύχραιμους), οδηγώντας σε αποχή όλους τους κατασκευαστές λεωφορείων από την Ευρώπη όπως οι Daimler Bus-Mercedes Benz, Solaris, MAN, Volvo κ.λπ.
Στο ΕΣΗΔΗΣ το πρώτο τμήμα του διαγωνισμού (υβριδικά), για το οποίο δεν υποβλήθηκε καμία προσφορά, φαίνεται ακόμη υπό αξιολόγηση. Το πέμπτο τμήμα φαίνεται «συμβασιοποιημένο», αλλά μέχρι χθες το μεσημέρι, Κυριακή 1η Οκτωβρίου, στο ΚΗΜΔΗΣ δεν υπήρχε υπογεγραμμένη σύμβαση για το τμήμα του διαγωνισμού προμήθειας 250 ηλεκτρικών αστικών λεωφορείων, όπως δείχνει η... μύγα έξω από το κουτάκι των αποτελεσμάτων
Οι προσφορές για άλλα τμήματα τελικά υποβλήθηκαν τον Μάρτιο 2022 και όταν τον Ιανουάριο 2023 ολοκληρώθηκαν οι προδικαστικές προσφυγές και προέκυψε ανάγκη για ανανέωση εγγυητικών και προσφορών που στο μεταξύ είχαν λήξει, από κάθε τμήμα ανταποκρίθηκε μόλις ένας ενδιαφερόμενος.
Από τον Μάιο 2023 που κηρύχθηκε στο τρίτο τμήμα προσωρινός ανάδοχος η Iveco France SAS με τους συνεργάτες της στην Ελλάδα, παραμένει σε εκκρεμότητα η εξέλιξη της προμήθειας 100 αρθρωτών 18μετρων αστικών λεωφορείων με φυσικό αέριο (CNG) προϋπολογισμού 53,32 εκατ. ευρώ.
Μετά από μαραθώνιες διαβουλεύσεις, η ομάδα των πέντε χωρών με αναδυόμενες οικονομίες γνωστή ως BRICS, η οποία θεωρεί εαυτόν αντίβαρο στη Δύση, προσκάλεσε έξι ακόμη χώρες να ενταχθούν -οι περισσότερες από τη Μέση Ανατολή– κατά τη διάρκεια της συνόδου κορυφής της στο Γιοχάνεσμπουργκ αυτή την εβδομάδα.
Το μπλοκ, το οποίο αρχικά ήταν ένα ακρωνύμιο που επινοήθηκε από τον επικεφαλής οικονομολόγο της Goldman Sachs Τζιμ Ο’Νιλ, το 2001, ιδρύθηκε ως άτυπη λέσχη τεσσάρων χωρών το 2009. Στο αρχικό σχήμα συμμετείχαν οι Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία και Κίνα και το 2010 προστέθηκε η Νότια Αφρική.
Την περασμένη Πέμπτη (24/8) αποφασίστηκε η πρώτη διεύρυνση του μπλοκ εδώ και 13 χρόνια.
Πριν τη σύνοδο κορυφής του Γιοχάνεσμπουργκ, περισσότερες από 20 χώρες είχαν υποβάλει επίσημα αίτημα για να ενταχθούν στη BRICS -η συμμαχία θέλει να βασίζεται στη συναίνεση και χρειάζεται όλα τα μέλη να συμφωνούν στις αποφάσεις- και περισσότερες από 20 άλλες είχαν εκδηλώσει ενδιαφέρον, γεγονός που δείχνει πώς το μπλοκ μπορεί να έχει απήχηση σε πολλούς ως εναλλακτική λύση.
Διακηρυγμένος στόχος των BRICS είναι να ενισχυθεί η φωνή του Παγκόσμιου Νότου. Τόσο τα σημερινά πέντε μέλη, όσο και δεκάδες άλλες αναπτυσσόμενες χώρες που εκπροσωπήθηκαν στη σύνοδο κορυφής απηύθυναν επανειλημμένα έκκληση για μια δικαιότερη παγκόσμια τάξη και τη μεταρρύθμιση διεθνών θεσμών όπως τα Ηνωμένα Έθνη, το ΔΝΤ και η Παγκόσμια Τράπεζα.
Αν και υπήρχε δυναμική για την επέκταση της BRICS εδώ και μήνες, που προωθήθηκε κυρίως από την Κίνα και τη Ρωσία, οι πέντε ηγέτες είχαν κλειδωθεί σε συζητήσεις κεκλεισμένων των θυρών για δύο ημέρες, την Τρίτη (22/8) και την Τετάρτη (23/8), προτού καταλήξουν σε συμφωνία για την επέκταση την τελευταία ημέρα της συνόδου.
Το Ιράν και η Σαουδική Αραβία ήταν μεταξύ των έξι χωρών που προσκλήθηκαν, σε μια κίνηση που αποτιμάται ως σημάδι ενίσχυσης του συνασπισμού Κίνας-Ρωσίας, καθώς οι εντάσεις με τη Δύση αυξάνονται συνεχώς. Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, η Αργεντινή, η Αίγυπτος και η Αιθιοπία πρόκειται επίσης να εισέλθουν στην BRICS από την 1η Ιανουαρίου 2024.
Παράλληλα, η διεύρυνση αντανακλά την έλλειψη προόδου στην εμβάθυνση της υφιστάμενης συμμαχίας BRICS, η οποία, παρά το γεγονός ότι αντιπροσωπεύει το ένα τρίτο του παγκόσμιου ΑΕΠ, έχει αποκλίνοντα συμφέροντα – από την άνοδο της Κίνας ως παγκόσμιας υπερδύναμης, μέχρι την πολιτική της «μη προσήλωσης» της Ινδίας σε στρατιωτικές υποθέσεις και την ιδιότητα της Βραζιλίας ως εξαγωγέα γεωργικών προϊόντων. Ορισμένα από τα νέα μέλη, ιδίως η Σαουδική Αραβία και το Ιράν, έχουν ιστορικό προβληματικών σχέσεων, που δεν αφήνουν πολλές προοπτικές για συνεκτική δράση πέρα από την ενίσχυση της εκπροσώπησης της Μέσης Ανατολής και της Αφρικής στο μπλοκ.
Η διεύρυνση θεωρείται νίκη για τον ηγέτη της Κίνας, Σι Τζινπίνγκ, ο οποίος υποστήριξε σθεναρά την ταχεία προσθήκη νέων μελών. Ωστόσο, ο πρωθυπουργός της Ινδίας Ναρέντρα Μόντι φέρεται να ανησυχεί για την προσθήκη κρατών που βρίσκονται κοντά στο Πεκίνο – Ινδία και Κίνα έχουν συνοριακές διαφορές και τείνουν να θεωρούν η μία την άλλη δυνητικούς αντιπάλους.
Ο Σι Τζινπίνγκ, που ταξίδεψε στην Αφρική για πρώτη φορά μετά από πέντε χρόνια, δεσμεύτηκε για μεγαλύτερη συνεργασία με τη Νότια Αφρική για την ενίσχυση της φωνής των φτωχών εθνών και επαίνεσε τις αναπτυσσόμενες χώρες που «αποτίναξαν το ζυγό της αποικιοκρατίας».
EPA/GIANLUIGI GUERCIA / POOL
Ο Μοχαμάντ Τζαμσίντι, πολιτικός αναπληρωτής του προέδρου του Ιράν Εμπραχίμ Ραΐσι, χαρακτήρισε την ένταξη στις BRICS «στρατηγική νίκη για την εξωτερική πολιτική του Ιράν».
Ο Ραΐσι συμμετείχε στη σύνοδο κορυφής, όπως και ο υπουργός Εξωτερικών της Σαουδικής Αραβίας πρίγκιπας Φαϊζάλ μπιν Φαρχάν, ο οποίος δήλωσε ότι το πλούσιο σε πετρέλαιο βασίλειο θα μπορούσε να είναι ηγέτης του μπλοκ, δεδομένων των πόρων, του πλούτου και της πρόσβασής του στην Ερυθρά Θάλασσα και τον Περσικό Κόλπο.
Η «ακτινογραφία» των νέων μελών
Ιράν
Το Ιράν, το οποίο κατέχει τη δεύτερη θέση σε αποθέματα φυσικού αερίου στον κόσμο και το ένα τέταρτο των αποθεμάτων πετρελαίου στη Μέση Ανατολή, επιδίωξε να γίνει μέλος των BRICS για να ενισχύσει τους οικονομικούς και πολιτικούς δεσμούς του με μη δυτικές δυνάμεις.
Τα τελευταία χρόνια, το Ιράν έχει σφυρηλατήσει μια βαθύτερη εταιρική σχέση ασφάλειας και στρατιωτικής συνεργασίας με τη Ρωσία και έχει ενισχύσει τους οικονομικούς δεσμούς του με την Κίνα. Η πρόσκληση να γίνει μέλος των BRICS θεωρήθηκε από πολλούς ως ανταμοιβή.
Η προσθήκη του Ιράν θα αυξήσει σχεδόν αναμφίβολα τις γεωπολιτικές εντάσεις με τη Δύση, γεγονός που θα μπορούσε να κάνει άλλα σημερινά μέλη του μπλοκ, όπως η Ινδία, να αισθανθούν άβολα.
Η οικονομία του Ιράν, που κατατάσσεται στην 22η θέση της παγκόσμιας κατάταξης το 2022, μαστίζεται από τον πληθωρισμό, την αργή ανάπτυξη και τις οικονομικές κυρώσεις των ΗΠΑ. Αλλά οι ελιγμοί του θεοκρατικού καθεστώτος και η πώληση πετρελαίου στην Κίνα σε ανταγωνιστική τιμή, διασώζει για την ώρα τη χώρα. Έχει επίσης διαφοροποιήσει την οικονομία της από το πετρέλαιο και έχει αυξήσει το εμπόριο με τα μέλη των BRICS.
Σαουδική Αραβία
Η ένταξη της Σαουδικής Αραβίας και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, των δύο μεγαλύτερων δυνάμεων του Περσικού Κόλπου και δύο από τους μεγαλύτερους προμηθευτές ενέργειας στον κόσμο, είναι πιθανό να προσδώσει στο μπλοκ πρόσθετο βάρος στην προσπάθειά του να αμφισβητήσει την παγκόσμια τάξη πραγμάτων που κυριαρχείται από τις ΗΠΑ.
Και οι δύο χώρες είναι μακροχρόνιοι σύμμαχοι των ΗΠΑ, στις οποίες βασίζονται για την προστασία τους σε μια ασταθή περιοχή. Ταυτόχρονα, όμως, και οι δύο ακολουθούν τον δικό τους δρόμο όλο και περισσότερο τα τελευταία χρόνια, ιδίως σε ζητήματα όπως η παραγωγή πετρελαίου, ο πόλεμος στην Ουκρανία και οι σχέσεις τους με το Ιράν και τη Συρία – χώρες που οι Ηνωμένες Πολιτείες θα προτιμούσαν να κρατήσουν απομονωμένες.
Μιλώντας στη σύνοδο κορυφής των BRICS την Πέμπτη, ο υπουργός Εξωτερικών της Σαουδικής Αραβίας, πρίγκιπας Φαϊσάλ Μπίν Φάρχαν Αλ-Σαούντ, δήλωσε ότι η χώρα του και τα μέλη των BRICS μοιράζονται την ισχυρή πεποίθηση ότι «σέβονται την ανεξαρτησία και την κυριαρχία των κρατών και δεν παρεμβαίνουν στις υποθέσεις του».
Η Σαουδική Αραβία βλέπει την ένταξή της στο μπλοκ ως ένα ακόμη βήμα στις προσπάθειές της να εξισορροπήσει τις παραδοσιακές συνεργασίες της με τις ΗΠΑ και την Ευρώπη με τους μεγαλύτερους εμπορικούς εταίρους της στην Ανατολή, την Κίνα και την Ινδία.
Ο υπουργός Εξωτερικών της Σαουδικής Αραβίας ανέφερε ότι η χώρα του δεν έχει ακόμη αποφασίσει αν θα ενταχθεί στις BRICS. Είπε ότι εκτίμησε την πρόσκληση, αλλά περίμενε περισσότερες λεπτομέρειες από την ομάδα σχετικά με τη φύση της ιδιότητας του μέλους.
«Με βάση αυτό και μετά από τις εσωτερικές μας διαβουλεύσεις, θα λάβουμε την κατάλληλη απόφαση», δήλωσε στα τοπικά μέσα ενημέρωσης την Πέμπτη (24/8).
Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα
Τα Εμιράτα, όπως και η Σαουδική Αραβία, επιδίωξαν τα τελευταία χρόνια να αποκτήσουν μεγαλύτερο ηγετικό ρόλο στη Μέση Ανατολή, ακόμη και όταν αυτό σήμαινε απόκλιση από τα αμερικανικά συμφέροντα.
Παρά το γεγονός ότι υπολογίζει στις αμερικανικές εγγυήσεις ασφαλείας, ο κυβερνήτης των Εμιράτων, ο σεΐχης Μοχάμεντ μπιν Ζαΐντ Αλ Ναχιάν, έχει συμφιλιωθεί τόσο με τη Ρωσία όσο και με την Κίνα. Επισκέφθηκε τη Ρωσία δύο φορές τον περασμένο χρόνο για να συναντηθεί με τον Βλαντιμίρ Πούτιν και συμφώνησε να εκπαιδεύσει την αεροπορία των Εμιράτων με την κινεζική αυτόν τον μήνα.
Οικονομικά, τα ΗΑΕ έχουν ωφεληθεί από τις μη δυτικές σχέσεις. Ρωσικό πετρέλαιο και χρυσός βρήκαν «στέγη» στο Ντουμπάι, μετά τις δυτικές κυρώσεις που έπληξαν τη Ρωσία λόγω της εισβολής πλήρους κλίμακας στην Ουκρανία. Παράλληλα, το εμπόριο των Εμιράτων με την Ινδία και την Κίνα έχει ανθίσει.
Η χώρα διατηρεί τη μεγαλύτερη αμυντική συνεργασία σε επίπεδο προμήθειας εξοπλισμού με τις ΗΠΑ και οι αναλυτές λένε ότι δεν πρόκειται να εγκαταλείψει σύντομα την ομπρέλα της αμερικανικής ασφαλείας. Ωστόσο, η απογοήτευση μεταξύ αξιωματούχων για ελλειπή στήριξη από πλευράς Ουάσινγκτον στον Περσικό Κόλπο από τις απειλές της Τεχεράνης, έπαιξε ρόλο στις αποφάσεις των Εμιράτων και της Σαουδικής Αραβίας να καταλήξουν σε χωριστές συμφωνίες με το Ιράν, την μακροχρόνια περιφερειακή νέμεσή τους, καθιστώντας για πρώτη φορά εδώ και χρόνια δυνατό και οι τρεις χώρες να ανήκουν στο ίδιο μπλοκ.
Αργεντινή
Η Αργεντινή έχει την τρίτη μεγαλύτερη οικονομία στη Λατινική Αμερική, μετά τη Βραζιλία και το Μεξικό. Στους υποστηρικτές της στη BRICS περιλαμβάνονται η Ινδία, η Βραζιλία – ο μεγαλύτερος εμπορικός της εταίρος, και η Κίνα, με την οποία διατηρεί ολοένα και στενότερους οικονομικούς δεσμούς.
Ο πρόεδρος της Αργεντινής Αλμπέρτο Φερνάντες δήλωσε ότι η είσοδος στο μπλοκ αντιπροσωπεύει μια οικονομική ευκαιρία για τη χώρα του, η οποία έχει βυθιστεί σε μία από τις χειρότερες οικονομικές κρίσεις των τελευταίων δεκαετιών, με τον ετήσιο πληθωρισμό να ξεπερνά το 100%.
Ο Γκάμπριελ Μερίνο, εμπειρογνώμονας διεθνών σχέσεων με έδρα το Μπουένος Άιρες, δήλωσε ότι η ένταξη στις BRICS θα ενισχύσει και θα ανοίξει νέες σημαντικές αγορές για την Αργεντινή. Θα προσφέρει επίσης νέες δυνατότητες χρηματοδότησης μόλις η χώρα γίνει δεκτή στη Νέα Αναπτυξιακή Τράπεζα των BRICS.
Αίγυπτος
Η Αίγυπτος είναι ένας από τους κορυφαίους αποδέκτες αμερικανικής βοήθειας, αλλά διατηρεί εδώ και καιρό μια ισχυρή σχέση με τη Ρωσία, με ολοένα και αυξανόμενους εμπορικούς δεσμούς με την Κίνα.
Το ενδιαφέρον της να «απεξαρτηθεί» από την Ουάσινγκτον ενισχύθηκε τον τελευταίο ενάμιση χρόνο, καθώς η Αίγυπτος έμαθε πόσο ενοχλητική μπορεί να είναι η εξάρτηση από το δολάριο. Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία πυροδότησε μια συναλλαγματική κρίση και στη συνέχεια έβαλε την αιγυπτιακή οικονομία σε κατρακύλα.
Οι επενδυτές απέσυραν πανικόβλητοι δισεκατομμύρια δολάρια από την Αίγυπτο και οι κρίσιμες εισαγωγές σιταριού και καυσίμων, που αγοράστηκαν με δολάρια, εκτοξεύτηκαν σε τιμές. Ορισμένες εισαγωγές έγιναν σπάνιες και οι τιμές αυξήθηκαν.
Η έλλειψη δολαρίων δυσκόλεψε επίσης τη χώρα να αποπληρώσει τα χρέη της και την ανάγκασε να υποτιμήσει απότομα το νόμισμά της. Εντός των BRICS, η Αίγυπτος μπορούσε να συναλλάσσεται σε τοπικό νόμισμα. Ελπίζει επίσης να προσελκύσει περισσότερες επενδύσεις από τις χώρες μέλη.
Αιθιοπία
Πριν από λίγο καιρό, η Αιθιοπία ήταν μια από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες οικονομίες του κόσμου, με επικεφαλής τον Άμπιι Αχμέτ, έναν δυναμικό νεαρό πρωθυπουργό με Νόμπελ Ειρήνης. Δύο χρόνια εμφυλίου πολέμου στo Τιγκράι οδήγησε στην οικονομική κατάρρευση. Οι Ηνωμένες Πολιτείες έκοψαν τα εμπορικά προνόμια και ανέστειλαν την επισιτιστική βοήθεια προς την Αιθιοπία.
Για τον Άμπιι Αχμέτ, η BRICS προσφέρει μια ευκαιρία να απομακρυνθεί περισσότερο από την αμερικανική τροχιά. Είναι ήδη στενά συνδεδεμένος με τα Εμιράτα, τα οποία του παρείχαν κρίσιμη στρατιωτική υποστήριξη κατά τη διάρκεια του πολέμου στο Τιγκράι.
Και οικονομικά, ο Άμπιι Αχμέτ χρειάζεται ξένη βοήθεια για να ενισχύσει το εξασθενημένο νόμισμα της Αιθιοπίας και να αναζητήσει νέες επενδύσεις: Αυτή την εβδομάδα, ο υπουργός Οικονομικών του, Ahmed Shide, εκτίμησε ότι θα κοστίσει 20 δισεκατομμύρια δολάρια μόνο για την ανοικοδόμηση από τον πόλεμο στο Τιγκράι.
*Με πληροφορίες από Associated Press, New York Times, Politico
Από ότι όλα δείχνουν η Κίνα εμπλέκεται σε νέα προσπάθεια κυβερνοεπίθεσης κατά των ΗΠΑ. Αξιωματούχοι των μυστικών υπηρεσιών, ενημερώνουν πως η κυβέρνηση Μπάιντεν κυνηγάει ήδη έναν κακόβουλο κώδικα που πιστεύει πως οι Κινέζοι έχουν κρύψει βαθιά στο δίκτυο που ελέγχει το ρεύμα, τα συστήματα επικοινωνιών και τις προμήθειες νερού που τροφοδοτούν τις στρατιωτικές βάσεις των ΗΠΑ σε όλο τον κόσμο.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τους New York Times, η ανακάλυψη του κακόβουλου λογισμικού έχει αυξήσει τους φόβους ότι Κινέζοι χάκερ, που πιθανόν εργάζονται για τον Λαϊκό Απελευθερωτικό Στρατό, έχουν εισάγει κώδικα σχεδιασμένο να διαταράξει τις στρατιωτικές επιχειρήσεις των ΗΠΑ σε περίπτωση σύγκρουσης, μεταξύ άλλων εάν το Πεκίνο κινηθεί εναντίον της Ταϊβάν τα επόμενα χρόνια.
Μία «ωρολογιακή βόμβα» έτοιμη να πλήξει τις αμερικανικές βάσεις
Το κακόβουλο λογισμικό, δήλωσε ένας αξιωματούχος του Κογκρέσου, ήταν ουσιαστικά «μια ωρολογιακή βόμβα» που θα μπορούσε να δώσει στην Κίνα τη δύναμη να διακόψει ή να επιβραδύνει τις αμερικανικές στρατιωτικές αναπτύξεις ή τις επιχειρήσεις ανεφοδιασμού, διακόπτοντας την παροχή ρεύματος, νερού και επικοινωνιών στις αμερικανικές στρατιωτικές βάσεις. Αλλά ο αντίκτυπός της θα μπορούσε να είναι πολύ ευρύτερος, επειδή οι ίδιες υποδομές συχνά τροφοδοτούν τα σπίτια και τις επιχειρήσεις των απλών Αμερικανών, σύμφωνα με Αμερικανούς αξιωματούχους.
Οι πρώτες δημόσιες ενδείξεις για το κακόβουλο λογισμικό άρχισαν να εμφανίζονται στα τέλη Μαΐου, όταν η Microsoft δήλωσε ότι είχε εντοπίσει μυστηριώδη κώδικα υπολογιστή σε συστήματα τηλεπικοινωνιών στο Γκουάμ, το νησί του Ειρηνικού στο οποίο βρίσκεται μια τεράστια αμερικανική αεροπορική βάση, αλλά και σε άλλες περιοχές στις Ηνωμένες Πολιτείες. Αλλά αυτό αποδείχθηκε ότι ήταν μόνο το ένα κομμάτι του προβλήματος που η Microsoft μπορούσε να δει μέσα από τα δίκτυά της.
Ξεκίνησε η ενημέρωση του Κογκρέσου
Περισσότεροι από δώδεκα Αμερικανοί αξιωματούχοι και εμπειρογνώμονες του κλάδου δήλωσαν σε συνεντεύξεις τους τελευταίους δύο μήνες ότι η κινεζική προσπάθεια υπερβαίνει κατά πολύ τα συστήματα τηλεπικοινωνιών και προϋπήρχε της έκθεσης του Μαΐου κατά τουλάχιστον ένα χρόνο. Είπαν ότι η προσπάθεια της αμερικανικής κυβέρνησης να κυνηγήσει τον κώδικα και να τον εξαλείψει έχει ξεκινήσει εδώ και αρκετό καιρό. Οι περισσότεροι μίλησαν υπό τον όρο της ανωνυμίας για να συζητήσουν εμπιστευτικές και σε ορισμένες περιπτώσεις διαβαθμισμένες εκτιμήσεις.
Λένε ότι οι μέχρι τώρα έρευνες δείχνουν ότι η κινεζική προσπάθεια εμφανίζεται πιο διαδεδομένη – στις Ηνωμένες Πολιτείες και σε αμερικανικές εγκαταστάσεις στο εξωτερικό – από ό,τι είχαν αρχικά αντιληφθεί. Αλλά οι αξιωματούχοι αναγνωρίζουν ότι δεν γνωρίζουν την πλήρη έκταση της παρουσίας του κώδικα σε δίκτυα σε όλο τον κόσμο, εν μέρει επειδή είναι τόσο καλά κρυμμένος.
Αξιωματούχοι της κυβέρνησης Μπάιντεν άρχισαν να ενημερώνουν τα μέλη του Κογκρέσου, ορισμένους κυβερνήτες πολιτειών και εταιρείες κοινής ωφέλειας σχετικά με τα ευρήματα και επιβεβαίωσαν ορισμένα συμπεράσματα σχετικά με την επιχείρηση σε συνεντεύξεις τους στους New York Times. Υπάρχει μια συζήτηση στο εσωτερικό της κυβέρνησης σχετικά με το αν ο στόχος της επιχείρησης αποσκοπεί πρωτίστως στην αναστάτωση του στρατού ή ευρύτερα στην πολιτική ζωή σε περίπτωση σύγκρουσης. Αλλά οι αξιωματούχοι λένε ότι οι αρχικές έρευνες για τον κωδικό επικεντρώθηκαν πρώτα σε περιοχές με υψηλή συγκέντρωση αμερικανικών στρατιωτικών βάσεων.
Ποιες εταιρείες «χτυπάει» ο κώδικας
Ο κινεζικός κώδικας, λένε οι αξιωματούχοι, φαίνεται να απευθύνεται σε συνηθισμένες επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας που εξυπηρετούν τόσο τον άμαχο πληθυσμό όσο και τις κοντινές στρατιωτικές βάσεις. Μόνο οι πυρηνικές εγκαταστάσεις της Αμερικής διαθέτουν αυτόνομα συστήματα επικοινωνίας, ηλεκτρικό ρεύμα και αγωγούς νερού. (Ο κώδικας δεν έχει βρεθεί σε διαβαθμισμένα συστήματα. Οι αξιωματούχοι αρνήθηκαν να περιγράψουν τα μη διαβαθμισμένα στρατιωτικά δίκτυα στα οποία βρέθηκε ο κώδικας).
Ακόμη, οι αξιωματούχοι λένε ότι αν το κακόβουλο λογισμικό ενεργοποιηθεί, δεν είναι σαφές πόσο αποτελεσματικό θα ήταν στην επιβράδυνση μιας αμερικανικής αντίδρασης – και ότι η κινεζική κυβέρνηση μπορεί να μην το γνωρίζει, επίσης. Σε συνεντεύξεις, αξιωματούχοι δήλωσαν ότι πιστεύουν ότι σε πολλές περιπτώσεις οι επικοινωνίες, τα δίκτυα υπολογιστών και τα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας θα μπορούσαν να αποκατασταθούν γρήγορα μέσα σε λίγες ημέρες.
Αλλά οι αναλυτές των υπηρεσιών πληροφοριών έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η Κίνα μπορεί να πιστεύει ότι υπάρχει χρησιμότητα σε οποιαδήποτε διασπαστική επίθεση που θα μπορούσε να επιβραδύνει την αμερικανική αντίδραση.
Ποιος κρύβεται πίσω από την επίθεση
Η αρχική ανακάλυψη της Microsoft στο Γκουάμ – όπου βρίσκονται σημαντικές βάσεις της Πολεμικής Αεροπορίας και των Πεζοναυτών των ΗΠΑ – αποδόθηκε σε μια κινεζική κρατική ομάδα χάκερ, η οποία λέγεται Volt Typhoon.
Μια προειδοποίηση από την Υπηρεσία Κυβερνοασφάλειας και Ασφάλειας Υποδομών του Υπουργείου Εσωτερικής Ασφάλειας, την Εθνική Υπηρεσία Ασφαλείας και άλλους φορείς που εκδόθηκε την ίδια ημέρα ανέφερε επίσης ότι το κακόβουλο λογισμικό προερχόταν από την κρατικά χρηματοδοτούμενη κινεζική ομάδα χάκερ που «ζει από τη γη».
Η φράση αυτή σημαίνει ότι απέφευγε τον εντοπισμό της αναμειγνύοντας την κανονική δραστηριότητα του υπολογιστή, η οποία διεξάγεται από εξουσιοδοτημένους χρήστες. Αλλά η προειδοποίηση δεν περιέγραφε άλλες λεπτομέρειες της απειλής. Οι Αμερικανοί εμπειρογνώμονες κυβερνοασφάλειας είναι σε θέση να αφαιρέσουν μέρος του κακόβουλου λογισμικού, αλλά ορισμένοι αξιωματούχοι δήλωσαν ότι υπάρχουν ανησυχίες ότι οι Κινέζοι θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν παρόμοιες τεχνικές για να ανακτήσουν γρήγορα την πρόσβαση.
Τι μπορεί να προκαλέσει η αφαίρεση του λογισμικού
Η αφαίρεση του κακόβουλου λογισμικού Volt Typhoon ενέχει επίσης τον κίνδυνο να υποδείξει στις ολοένα και πιο ταλαντούχες δυνάμεις hacking της Κίνας τι εισβολές είναι σε θέση να βρουν οι Ηνωμένες Πολιτείες και τι τους διαφεύγει. Εάν συμβεί αυτό, η Κίνα θα μπορούσε να βελτιώσει τις τεχνικές της και να είναι σε θέση να μολύνει εκ νέου τα στρατιωτικά συστήματα με ακόμη πιο δύσκολο να βρεθεί λογισμικό.
Μιλώντας νωρίτερα αυτό το μήνα σε μια σύνοδο κορυφής των μυστικών υπηρεσιών, ο Τζορτζ Μπαρνς, αναπληρωτής διευθυντής της Εθνικής Υπηρεσίας Ασφαλείας, δήλωσε ότι οι επιθέσεις Volt Typhoon κατέδειξαν πόσο πιο εξελιγμένη έχει γίνει η Κίνα στη διείσδυση στα δίκτυα του κυβερνητικού και του ιδιωτικού τομέα.
Ο κ. Μπαρνς είπε ότι αντί να εκμεταλλεύεται ελαττώματα στο λογισμικό για να αποκτήσει πρόσβαση, η Κίνα είχε βρει τρόπους να κλέβει ή να μιμείται τα διαπιστευτήρια των διαχειριστών συστημάτων, των ανθρώπων που διαχειρίζονται τα δίκτυα υπολογιστών. Από τη στιγμή που αυτά είναι στα χέρια τους, οι Κινέζοι χάκερ έχουν ουσιαστικά την ελευθερία να πάνε οπουδήποτε σε ένα δίκτυο και να εμφυτεύσουν τον δικό τους κώδικα.
Παρατεταμένη ένταση γύρω από την Ταϊβάν, με το Πεκίνο να κάνει προσομοίωση "αποκλεισμού" της και να καταγγέλλει εκ νέου τις ΗΠΑ.
Η Κίνα καταδίκασε σήμερα «την παρείσφρηση» ενός αμερικανικού αντιτορπιλικού σε περιοχή της Νότιας Σινικής θάλασσας την οποία διεκδικεί το Πεκίνο, μετά την ανακοίνωση του αμερικανικού Πολεμικού Ναυτικού ότι το USS Milius διεξάγει μια «επιχείρηση ελευθερίας της ναυσιπλοΐας» στην περιοχή.
«Το πυραυλοφόρο αντιτορπιλικό USS Milius πραγματοποίησε παράνομη παρείσφρηση στα ύδατα που βρίσκονται δίπλα στον ύφαλο Μιστσίφ, στα νησιά Νάνσα της Κίνας, χωρίς την έγκριση της κινεζικής κυβέρνησης», δήλωσε ο Τιάν Γιουνλί εκπρόσωπος της Νότιας Διοίκησης του Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού της Κίνας σε ανακοίνωσή του, προσθέτοντας ότι η κινεζική Πολεμική Αεροπορία «ακολούθησε και παρακολούθησε το πλοίο».
Νωρίτερα το Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ είχε επισημάνει ότι το USS Milius διεξήγαγε «επιχείρηση ελευθερίας της ναυσιπλοΐας», την ώρα που ο κινεζικός στρατός πραγματοποιεί γυμνάσια γύρω από την Ταϊβάν.
«Αυτή η επιχείρηση ελευθερίας της ναυσιπλοΐας σεβάστηκε τα δικαιώματα, τις ελευθερίες και τις νόμιμες χρήσεις της θάλασσας», τόνισε στην ανακοίνωσή του το αμερικανικό Πολεμικό Ναυτικό, διευκρινίζοντας ότι το αντιτορπιλικό βρίσκεται κοντά στα νησιά Σπράτλι.
Τα USS Milius πέρασε σε απόσταση τουλάχιστον 12 ναυτικών μιλίων από τον ύφαλο Μιστσίφ, τον οποίο διεκδικεί η Κίνα και άλλες χώρες της περιοχής, σημείωσε το Πολεμικό Ναυτικό.
Προσομοίωση "αποκλεισμού" της Ταϊβάν
Η διέλευση του αμερικανικού αντιτορπιλικού από την αμφισβητούμενη περιοχή έγινε την ώρα που η Κίνα διεξάγει για τρίτη συνεχή ημέρα μεγάλα στρατιωτικά γυμνάσια γύρω από την Ταϊβάν, μετά τη συνάντηση της προέδρου του νησιού Τσάι Ινγκ- γουέν με τον πρόεδρο της Βουλής των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ Κέβιν Μακάρθι.
Μάλιστα, σήμερα, η Κίνα επιχείρησε με τις στρατιωτικές ασκήσεις της την προσομοίωση ενός «αποκλεισμού» της Ταϊβάν, σύμφωνα με ανακοίνωση που εκδόθηκε από τις κινεζικές ένοπλες δυνάμεις.
Δεκάδες αεροσκάφη αναπτύχθηκαν για να εφαρμόσουν έναν «αεροπορικό αποκλεισμό» του εν λόγω εδάφους που διεκδικείται από το Πεκίνο, μετέδωσε επίσης το κρατικό κινεζικό τηλεοπτικό δίκτυο CCTV.
Η Κίνα προετοιμάζεται να καταρρίψει ιπτάμενο αντικείμενο που εθεάθη πάνω από την επαρχία Shandong στα ανατολικά της χώρας κι αν η πληροφορία που έδωσαν διεθνή μέσα ενημέρωσης επαληθευτεί, θα είναι η τρίτη κατάρριψη αυτής της εβδομάδας. Και δεύτερο άγνωστο ιπτάμενο αντικείμενο επλήγη μέσα σε 24 ώρες από μαχητικά αεροσκάφη του Καναδά και των Ηνωμένων Πολιτειών με τη συνδρομή F-22.
Η Κίνα ετοιμάζεται να καταρρίψει ένα άγνωστο αντικείμενο που εντοπίστηκε να πετά πάνω από τα ύδατα κοντά στο λιμάνι της πόλης Κινγκντάο, αναφέρει η εφημερίδα The Paper. Το δημοσίευμα υποστηρίζει ότι οι κινεζικές αρχές έχουν ενημερώσει τους ψαράδες στην παράκτια πόλη να προσέχουν γιατί σκοπεύουν να καταρρίψουν το ύποπτο αντικείμενο.
Οι ΗΠΑ και ο Καναδάς κατέρριψαν τρία αερομεταφερόμενα αντικείμενα σε μεγάλο υψόμετρο αυτόν τον μήνα, συμπεριλαμβανομένου ενός που καταρρίφθηκε στα ανοικτά των ακτών της Νότιας Καρολίνας στις 4 Φεβρουαρίου. Η Ουάσιγκτον είπε ότι εστάλη σκόπιμα από την Κίνα για επιτήρηση. Το Πεκίνο επέμεινε ότι επρόκειτο για αβλαβή συσκευή παρακολούθησης του καιρού που εκτινάχθηκε εκτός πορείας.
Ο τελευταίος συναγερμός σήμανε πάνω από τον εναέριο χώρο του Καναδά στο Γιούκον της Αλάσκας, όπου άγνωστο αντικείμενο πετούσε σε ύψος επικίνδυνο για τα πολιτικά αεροσκάφη και πάλι στα 40.000 πόδια.
Ο Καναδός πρωθυπουργός Τζάστιν Τριντό είχε επικοινωνία με τον Αμερικανό πρόεδρο και στη συνέχεια έδωσε εντολή για την κατάρριψη του αντικειμένου.
Το 2022 σημαδεύτηκε από την μεγαλύτερη αύξηση των αποθεμάτων χρυσού που έχει καταγραφεί τα τελευταία 55 χρόνια.
Τις μεγαλύτερες αγορές κατέγραψαν οι κεντρικές τράπεζες της Κίνας, της Ρωσίας αλλά και της Τουρκίας.
Οι κεντρικές τράπεζες πρόσθεσαν 1.136 τόνους χρυσού στα αποθέματά τους το 2022, αξίας περίπου 70 δισ. δολαρίων, στη μεγαλύτερη επίδοση από το 1967 και με διαφορά, ανακοίνωσε το Παγκόσμιο Συμβούλιο Χρυσού (WGC).
Παράλληλα, η συνολική ετήσια ζήτηση χρυσού αυξήθηκε 18% σε σχέση με το 2021, στους 4.741 τόνους.
Πρόκειται για τη μεγαλύτερη ποσότητα από το 2011, ακριβώς λόγω του υψηλού 55 ετών στις αγορές των κεντρικών τραπεζών.
Τα στοιχεία δείχνουν αλλαγή στάσης, μεταδίδει το Reuters, καθώς τις δεκαετίες του 1990 και του 2000 οι κεντρικές τράπεζες, ιδιαίτερα της Δυτικής Ευρώπης που κατέχουν πολύ χρυσό, πουλούσαν εκατοντάδες τόνους ετησίως.
Από την οικονομική κρίση του 2008-09, όμως, οι ευρωπαϊκές τράπεζες σταμάτησαν να πουλούν, ενώ όλο και περισσότερες αναδυόμενες οικονομίες, όπως η Ρωσία, η Τουρκία και η Ινδία, αγοράζουν.
Οι κεντρικές τράπεζες προτιμούν τον χρυσό σε ταραγμένες περιόδους. Το πολύτιμο μέταλλο διατηρεί την αξία του καθώς, σε αντίθεση με τα νομίσματα και τα ομόλογα, δεν βασίζεται σε κανέναν εκδότη και καμία κυβέρνηση.
Ο χρυσός δίνει επίσης τη δυνατότητα στις κεντρικές τράπεζες να διαφοροποιηθούν από περιουσιακά στοιχεία όπως τα αμερικανικά ομόλογα και το δολάριο.
Η Αυστραλία θα αφαιρέσει τις κάμερες παρακολούθησης που έχουν κατασκευαστεί από κινεζικές εταιρείες σε περισσότερους από 200 υποδομές άμυνες, εξαιτίας φόβων για την εθνική ασφάλεια.
Η απόφαση ελήφθη αφού διαπιστώθηκε πως 900 κάμερες κατασκευάστηκαν από τις εταιρείες Hikvision και Dahua.
Το Ηνωμένο Βασίλειο και οι ΗΠΑ προέβησαν σε παρόμοιες κινήσεις πέρυσι, τονίζοντας πως υπάρχουν φόβοι ότι τα δεδομένα των συσκευών μπορεί να είναι προσβάσιμα από την κινεζική κυβέρνηση.
Η εταιρεία Hikvision λέει ότι οι φόβοι αυτοί είναι αβάσιμοι, ενώ η Dahua δεν απάντησε σε αίτημα του BBC για σχολιασμό.
Ο υπουργός Άμυνας και αναπληρωτής πρωθυπουργός της Αυστραλίας, Ρίτσαρντ Μαρλς, δήλωσε την Πέμπτη ότι η κυβέρνηση θα βρει και θα αφαιρέσει τις κάμερες από όλες τις αμυντικές εγκαταστάσεις.
«Δεν νομίζω ότι θα πρέπει να υπερβάλλουμε, αλλά είναι ένα σημαντικό στοιχείο που υπέπεσε στην αντίληψή μας και θα το διορθώσουμε», δήλωσε, προσθέτοντας ότι οι συσκευές προϋπήρχαν της θητείας του.
Ο Γενικός Εισαγγελέας Μαρκ Ντρέιφας δήλωσε ότι η κυβέρνηση θα επανεξετάσει αν πρέπει να αφαιρεθούν κάμερες και σε άλλα κτίρια.
Ο γερουσιαστής Πίτερσον υποστήριξε επίσης ότι η Αυστραλία δεν θα έπρεπε να υποστηρίζει τις εταιρείες Hikvision και Dahua για «ηθικούς» λόγους.
Επισήμανε επίσης ότι και οι δύο εταιρείες εμπλέκονται άμεσα σε φερόμενες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και στη μαζική παρακολούθηση των Ουιγούρων στη Xinjiang.
Προηγήθηκαν απαγορεύσεις σε ΗΠΑ και Βρετανία
Υπενθυμίζεται πως τον Νοέμβριο το Ηνωμένο Βασίλειο μπλόκαρε την εγκατάσταση συστημάτων παρακολούθησης των εταιρειών Dahua και Hikvision σε «ευαίσθητους χώρους» για λόγους ασφαλείας. Η τότε κυβέρνηση είχε δηλώσει πως θα επανεξετάσει αν οι συσκευές που είναι ήδη εγκατεστημένες θα πρέπει να αφαιρεθούν.
Λίγες ημέρες αργότερα οι ΗΠΑ απαγόρευσαν την πώληση και την εισαγωγή νέου εξοπλισμού επικοινωνιών από πέντε εταιρείες με έδρα την Κίνα, συμπεριλαμβανομένων των Dahua και Hikvision.
Οι σχέσεις μεταξύ Κίνας και Αυστραλίας πέρασαν κρίση μετά την απαγόρευση της Huawei από το δίκτυο 5G της Καμπέρα το 2018. Η Κίνα τότε απάντησε με εμπορικούς περιορισμούς και δασμούς σε αυστραλιανές εξαγωγές όπως ο άνθρακας, οι αστακοί και το κρασί.
Στρατηγικής σημασίας κοίτασμα σπάνιων γαιών, το μεγαλύτερο έως τώρα στην Ευρώπη, εντοπίσθηκε στην περιοχή Κίρουνα, στην αρκτική πλευρά της Σουηδίας, και ενδέχεται να σταθεί καθοριστικό στην προσπάθεια της Γηραιάς Ηπείρου να απεξαρτηθεί από την Κίνα και το σχεδόν παγκόσμιο μονοπώλιό της στις συγκεκριμένες πρώτες ύλες.
Σύμφωνα με τον κρατικά ελεγχόμενο σουηδικό μεταλλευτικό όμιλο LKAB, το κοίτασμα είναι μια μεγάλη μεταλλευτική περιφέρεια που περιλαμβάνει τουλάχιστον ένα εκατ. τόνους οξειδίων σπάνιων γαιών. Αν και θα χρειαστεί να παρέλθει μεγάλο χρονικό διάστημα μέχρις ότου αρχίσει η εκμετάλλευση του κοιτάσματος, η ανακάλυψη είναι εξαιρετικής σημασίας για την Ευρώπη. Ερχεται σε μια στιγμή που η Γηραιά Ηπειρος ανησυχεί για την εξάρτησή της, ιδιαίτερα από την Κίνα, του μεγαλύτερου παραγωγού παγκοσμίως, σχετικά με την προμήθεια αυτών των μεταλλευμάτων που χρησιμεύουν κυρίως για την κατασκευή μπαταριών ηλεκτρικών οχημάτων και αιολικών στροβίλων. Οπως τόνισε ο Γιαν Μόστρεμ, διευθύνων σύμβουλος του δημόσιου ομίλου LKAB που εντόπισε το κοίτασμα, «πρόκειται για το μεγαλύτερο γνωστό κοίτασμα στοιχείων σπάνιων γαιών στο δικό μας μέρος του κόσμου και θα μπορούσε να αποτελέσει τη βάση για την παραγωγή αποφασιστικής σημασίας πρώτων υλών απολύτως κρίσιμων για την πράσινη μετάβαση». Αναφερόμενος, άλλωστε, στην Ευρώπη, ο κ. Μόστρεμ τόνισε πως «αντιμετωπίζουμε ένα πρόβλημα εφοδιασμού. Χωρίς ορυχεία δεν μπορούν να υπάρξουν ηλεκτρικά οχήματα».
Στρατηγικής σημασίας για την απεξάρτηση της Γηραιάς Ηπείρου από την Κίνα, σε μέταλλα που χρησιμοποιούνται στην ηλεκτροκίνηση και στους υπολογιστές.
Η σουηδική εταιρεία προειδοποίησε, πάντως, ότι πρέπει να διανυθεί μακρύς δρόμος προτού δρομολογηθεί η εκμετάλλευση του κοιτάσματος και ο κ. Μόστρεμ υπογράμμισε πως κατά την εκτίμηση της LKAB «θα χρειαστούν πολλά χρόνια προκειμένου να μελετήσουμε το κοίτασμα και τις συνθήκες μιας επικερδούς και βιώσιμης εκμετάλλευσης». Ερωτηθείς σε συνέντευξη Τύπου για το πότε αναμένεται να ξεκινήσουν οι πρώτες εργασίες εξόρυξης, απάντησε πως αυτό θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από την ταχύτητα απόκτησης άδειας εκμετάλλευσης, διευκρινίζοντας πως η εμπειρία δείχνει πως κάτι τέτοιο θα απαιτούσε πιθανόν από 10 μέχρι 15 χρόνια. Από την πλευρά της η αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και υπουργός Οικονομίας και Ενέργειας της Σουηδίας, Εμπα Μπους, τόνισε πως «η στροφή στην ηλεκτροκίνηση, η αυτάρκεια και η ανεξαρτησία της Ε.Ε. απέναντι στη Ρωσία και την Κίνα θα ξεκινήσουν από αυτό το ορυχείο». Προσέθεσε παράλληλα πως «είναι ανάγκη να ενισχύσουμε τις αλυσίδες βιομηχανικής αξίας στην Ευρώπη και να δημιουργήσουμε πραγματικές ευκαιρίες για τη στροφή των κοινωνιών μας στον ηλεκτρισμό». Κάλεσε, έτσι, τις πολιτικές ηγεσίες των ευρωπαϊκών χωρών να προσφέρουν στη βιομηχανία τις αναγκαίες συνθήκες για την παραγωγή με πράσινα μέσα και χωρίς καθόλου χρήση ορυκτών καυσίμων. Η ανακοίνωση έγινε με την ευκαιρία της επίσκεψης μιας αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στη Σουηδία, που ασκεί την εναλλασσόμενη προεδρία της Ε.Ε. από τις αρχές του έτους.
Οι σπάνιες γαίες είναι τα 17 μέταλλα που είναι αναγκαία για τα ηλεκτροκίνητα οχήματα, τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές και τα έξυπνα κινητά, τους καταλύτες αλλά και τους ισχυρούς μαγνήτες. Εως τώρα η Κίνα έχει σχεδόν παγκόσμιο μονοπώλιο στις σπάνιες γαίες, καθώς ελέγχει περίπου το 80% της εξόρυξης και της παραγωγής τους. Στην Κίνα βρίσκεται, άλλωστε, και το μεγαλύτερο κοίτασμα σπάνιων γαιών στον κόσμο, με 800 εκατ. τόνους μετάλλων. Σημειωτέον ότι σύντομα αρχίζει εξορύξεις σε κοίτασμα σπάνιων γαιών στη Γροιλανδία η εταιρεία Neo Performance Materials, ή Neo όπως είναι ευρύτερα γνωστή, της οποίας ηγείται μάλιστα ένας Ελληνας, ο Κωνσταντίνος Καραγιαννόπουλος.
