• Γιατί υπάρχει τόσο μεγάλη αδυναμία στην έγκαιρη μεταφορά ασθενών και τραυματιών από νησιά του Αιγαίου.
• Που είναι τα ελικόπτερα που έχουν αγοραστεί και πληρωθεί με πολλά δισ. από τους φορολογούμενους.
• Το ελληνικό έλλειμμα στις αεροδιακομιδές και στην έρευνα-διάσωση αφήνει χώρο στην Τουρκία.
• Πόσο κοστίζουν οι καθυστερήσεις στις αεροδιακομιδές στο δημόσιο ταμείο; Ένα εκατομμύριο ευρώ η κάθε ώρα καθυστέρησης.
• Τα εικονικά ελικοδρόμια στα νοσοκομεία.
• Πόσο επηρέασε η «βύθιση» του Στεφανοβικείου τις επιχειρησιακές δυνατότητες στις αεροδιακομιδές ασθενών και τραυματιών.

 

Του Πάρι Καρβουνόπουλου

Στις 27 Οκτωβρίου, ένας νέος άνθρωπος χάθηκε τελείως άδικα. Μόλις 22 ετών ο νεαρός υπέστη ανακοπή καρδιάς στη Νάξο, ένα από τα πλέον τουριστικά νησιά του Αιγαίου που δεν συγκαταλέγεται στην κατηγορία των «ακριτικών». Σε απόσταση αναπνοής η Σύρος, όπου θεωρητικά τουλάχιστον υπάρχει το πιο οργανωμένο νοσοκομείο των Κυκλάδων. Εκεί υπήρχε μόνιμα και ένα ελικόπτερο των Ενόπλων Δυνάμεων. Όπως αποδείχτηκε στην περίπτωση του 22χρονου κι αυτό… θεωρητικά υπήρχε. Από τις 14 Αυγούστου το ελικόπτερο NH-90 της Αεροπορίας Στρατού είχε αποσυρθεί.

Περίπου τρεις εβδομάδες πριν η βάση της 1ης Ταξιαρχίας Αεροπορίας Στρατού βυθιστεί από τα νερά της λίμνης Κάρλα και της κακοκαιρίας Daniel. Η εξαφάνιση της βάσης, ελικοπτέρων που στάθμευαν εκεί αλλά κυρίως η απώλεια πολύ κρίσιμου τεχνικού εξοπλισμού για συντηρήσεις ελικοπτέρων, ήταν το τελειωτικό χτύπημα στο έτσι κι αλλιώς σαθρό σύστημα εναέριων διακομιδών από τα νησιά του Αιγαίου. Το ελικόπτερο δεν επέστρεψε ποτέ στη Σύρο και αυτό ίσως να έκρινε την τύχη ενός νέου ανθρώπου. Αναφερόμαστε στον 22χρονο, που αναμένοντας ένα ελικόπτερο στην τουριστική Νάξο, υπέστη και δεύτερη ανακοπή.

Τις κρίσιμες ώρες που παιζόταν η ζωή του, ένα ελικόπτερο AW-109 TREKKER από αυτά που το Ίδρυμα Νιάρχου έχει δωρίσει, βρισκόταν στον αέρα. Ούτε Super Puma, ούτε NH-90, ούτε Chinook. Το ένα από τα δύο AW-109 TREKKER, βρισκόταν σε αποστολή στην Άνδρο. Επέστρεψε στην Ελευσίνα και μετά δόθηκε εντολή για απογείωση, αρχικά για να παραλάβει μία Γερμανίδα από την Τήνο και μετά τον νεαρό από την Νάξο. Όταν το ελικόπτερο προσγειώθηκε για να τον παραλάβει είχαν χαθεί ήδη πολλές ώρες. Το ελικόπτερο προσγειώθηκε στην Ελευσίνα, απ΄ όπου ασθενοφόρο τον παρέλαβε για να τον μεταφέρει στον Ευαγγελισμό. Πριν φθάσει στο νοσοκομείο, υπέστη την τρίτη και μοιραία ανακοπή… Το πρόβλημα στην καρδιά του προκλήθηκε από ίωση που προκάλεσε μυοκαρδίτιδα, λένε οι πληροφορίες.

Αυτό ήταν το πιο πρόσφατο τραγικό περιστατικό άδικου θανάτου στο Αιγαίο. Δεν ήταν το πρώτο και δυστυχώς αν συνεχιστεί η ίδια κατάσταση δεν θα είναι και το τελευταίο.

Εύλογο το ερώτημα που προκύπτει: αν όλα αυτά συμβαίνουν στην τουριστική και όχι τόσο απομακρυσμένη Νάξο, τι γίνεται στα νησιά που βρίσκονται μια ανάσα από τα τουρκικά παράλια;

Ο δήμαρχος της Σύμης Λευτέρης Παπακαλοδούκας περιγράφει τον μεγαλύτερο φόβο των κατοίκων του νησιού και αναφέρει την απόλυτη γύμνια του ελληνικού κράτους όχι μόνο στον αέρα με τα άφαντα ελικόπτερα, αλλά και στη θάλασσα με σκάφη του Λιμενικού που μπορούν να ταξιδέψουν μέχρι ….5 μποφόρ!

Δήμαρχος Σύμης Λευτέρης Παπακαλοδούκας: Ο φόβος των νησιωτών 

Στα χαρτιά η χώρα διαθέτει δύο κέντρα αεροδιακομιδών. Το ένα στη Σύρο, όπου όπως προαναφέραμε από τις 14 Αυγούστου, δεν υπάρχει ελικόπτερο και όπως όλα δείχνουν μετά από την καταστροφή στο Στεφανοβίκειο (Διαβάστε την έρευνα των DT: Στεφανοβίκειο: Πώς φθάσαμε στον «Τιτανικό» των Ενόπλων Δυνάμεων ), δεν θα υπάρξει για πολύ καιρό ακόμη. Η δεύτερη είναι στο Άκτιο και μαντέψτε: βρίσκεται ακόμη σε λειτουργία όχι με κάποια από τα πανάκριβα εναέρια μέσα που έχουν πληρώσει οι Έλληνες φορολογούμενοι (ελικόπτερα Super Puma ή ΝΗ-90 για παράδειγμα», αλλά με δύο αεροσκάφη  Beechcraft King Air 350C το 2021, δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος. Τα αεροσκάφη έχουν τη δυνατότητα αεροδιακομιδής δύο ασθενών, ενώ διαθέτουν ειδικό μηχανισμό ανύψωσης των φορείων. Επιπλέον, τα αεροσκάφη περιλαμβάνουν υποδομή μεταφοράς θερμοκοιτίδας για τη διακομιδή νεογνών.

Τα Beechcraft King Air 350 ανήκουν στην 356 Μοίρα Τακτικών Μεταφορών «Ηρακλής», η οποία εδρεύει στο αεροδρόμιο της Ελευσίνας.

Υπάρχει όμως κι άλλος παραλογισμός, που έχει να κάνει με το τι λεφτά πληρώνουμε για τις αεροδιακομιδές αλλά και για τις πολύωρες καθυστερήσεις τους.

Ο μέσος όρος μιας πτήσης έχει προσδιοριστεί στα 20.000 ευρώ. Πολλές από αυτές θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί. Για παράδειγμα οι μεταφορές νεογνών που έχουν ανάγκη θερμοκοιτίδας. Μία ώρα πτήσης κοστίζει 20.000 ευρώ όταν το κόστος μίας θερμοκοιτίδας είναι μόλις 5.000 ευρώ. Ποτέ κανένας δεν εξήγησε γιατί δεν φροντίσαμε να αγοράσουμε τις απαραίτητες θερμοκοιτίδες για το νοσοκομείο Ρόδου για παράδειγμα και προτιμήσαμε όλες οι περιπτώσεις νεογνών να μεταφέρονται με ελικόπτερα στην Κρήτη. Όταν είχαμε ελικόπτερα. Τα χρήματα που θα εξοικονομούσαμε θα ήταν πολλά και θα μπορούσαν να διατεθούν σε περισσότερο ιατρικό προσωπικό για τα νησιά μας.

Αντί γι΄ αυτά τα απλά, η σημερινή κυβέρνηση έκανε ανακοινώσεις για τη δημιουργία …έξι βάσεων αεροδιακομιδών. Στην Πολεμική Αεροπορία κρυφογελάνε, αφού για να υλοποιηθεί ένα τέτοιο σχέδιο χρειάζεται κόσμος -8 πληρώματα για κάθε βάση τουλάχιστον- που δεν υπάρχει και ελικόπτερα που σίγουρα δεν υπάρχουν. Αυτή τη στιγμή πετάνε …δύο Super Puma και το ένα από αυτά πολύ σύντομα θα πρέπει να περάσει από μεγάλη συντήρηση. Το δεύτερο που βρίσκεται στη Ρόδο, το «ταλαιπωρούν» και το φορτώνουν αχρείαστες ώρες πτήσης για να συμμετέχει σε …αεροπορικές επιδείξεις στην Αθήνα. Το έφεραν λίγα 24ωρα πριν χτυπήσει ο Daniel στη Θεσσαλία, όχι για να το έχουν σε ετοιμότητα για την καταστροφή που αναμενόταν αλλά για να πετάξει στο… Athens Flying Week. Δεύτερη φορά το έφεραν από τη Ρόδο για να πετάξει στην αεροπορική επίδειξη που έγινε στον Φλοίσβο, για την Εορτή της Πολεμικής Αεροπορίας.

Υπολογίζεται ότι κάθε χρόνο προκύπτει ανάγκη για 3.500 αεροδιακομιδές, με το κόστος τους να υπολογίζεται περίπου στα 70.000.000 ευρώ. Ακόμη κι όταν είναι εφικτό να γίνουν όμως, οι καθυστερήσεις που προκύπτουν προσθέτουν σημαντικό κόστος. Σύμφωνα με μελέτες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και του Ευρωπαίκού Οργανισμού Υγείας, για κάθε ώρα καθυστέρησης, προστίθεται στο σύστημα υγείας κόστος 1.000.000 ευρώ. Δυστυχώς οι καθυστερήσεις είναι πάντα δεδομένες, αφού όλοι οι ασθενείς και οι τραυματίες προσγειώνονται στην Ελευσίνα και από εκεί πρέπει με ασθενοφόρο να μεταφερθούν σε νοσοκομεία των Αθηνών, τα οποία όπως λέει ο Παναγιώτης Παπανικολάου, γενικός γραμματέας της Ομοσπονδίας Ενώσεων Νοσοκομειακών Γιατρών Ελλάδας στα χαρτιά έχουν …ελικοδρόμια. Αλλά μόνο στα χαρτιά.

Παναγιώτης Παπανικολάου: Γενικός γραμματέας της Ομοσπονδίας Ενώσεων Νοσοκομειακών Γιατρών

Το χειρότερο είναι ότι η κατάσταση τους τελευταίους μήνες έχει επιδεινωθεί δραματικά και οι καθυστερήσεις στις κλήσεις νησιωτών για ελικόπτερο είναι σχεδόν μάταιες.

Υποτίθεται ότι το μεγάλο βάρος των αεροδιακομιδών στο Αιγαίο θα έπρεπε να το έχουν ελικόπτερα όπως τα Super Puma. Υπάρχουν μόνο δύο που μπορούν να πετάξουν. Τα προβλήματα με τη συντήρηση τους είναι τελικά ανυπέρβλητα; Το θέμα του «κενού» στις αεροδιακομιδές έχει να κάνει πρωτίστως με τις ανθρώπινες ζωές, αλλά και με τα εθνικά θέματα. Αυτό δεν μπορεί να περάσει απαρατήρητο. Ο Απόστρατος Αξιωματικός της ΠΑ Παναγιώτης Κουρής, ο οποίος έχει τεράστια εμπειρία από συμβάσεις εξοπλισμών εξηγεί.

Ο απόστρατος αξιωματικός Πολεμικής Αεροπορίας Παναγιώτης Κουρής για τα Super Puma

 

Η λύση του προβλήματος δεν είναι και τόσο πολύπλοκη. Όταν έχουν σπαταληθεί τόσα δισεκατομμύρια για εξοπλισμούς αμφιβόλου χρησιμότητας και αναγκαιότητας, προκαλεί καχύποπτα ερωτήματα η απροθυμία ή η αδυναμία του ελληνικού κράτους να κάνει τα απλά που χρειάζονται για να αισθάνονται στοιχειωδώς ασφαλείς οι κάτοικοι των νησιών του Αιγαίου.

Παναγιώτης Παπανικολάου: Γενικός γραμματέας της Ομοσπονδίας Ενώσεων Νοσοκομειακών Γιατρών

Ο δήμαρχος Σύμης επικεντρώνει στην εξαφάνιση των ελικοπτέρων Super Puma και προτείνει μια εναλλακτική λύση. Μέχρι στιγμής δεν φαίνεται να τον ακούνε στην Αθήνα.

Ο Δήμαρχος Σύμης Λευτέρης Παπακαλοδούκας

Ως γνωστόν στην Ελλάδα υπάρχουν πάντα κάποιοι που φαίνεται ότι βλέπουν σε κάθε κρίση μία ευκαιρία. Αυτό φαίνεται ότι συμβαίνει και με την υπόθεση των ελικοπτέρων που έχουμε «χρυσοπληρώσει» αλλά δεν πετάνε, γιατί κάποιοι «ξέχασαν» ή δεν φρόντισαν να εξασφαλίσουν την απρόσκοπτη συντήρηση τους. Κάπως έτσι φθάσαμε στις τραγικές διαθεσιμότητες των… δύο ελικοπτέρων. Υπάρχει λύση; Πάντα υπάρχουν λύσεις ,αλλά στην Ελλάδα για κάποιους λόγους, επιλέγονται πάντα οι πιο ακριβές και σίγουρα οι αχρείαστες.

Έτσι για την υπόθεση της συντήρησης-αναβάθμισης 10 ελικοπτέρων Super Puma, κυκλοφορεί πρόταση κόστους 120 εκατομμυρίων ευρώ. Άγνωστο γιατί όμως προωθείται η «λύση» αγοράς νέων ελικοπτέρων – 14 Α139 από την Ιταλία – με το κόστος να φθάνει μαζί με την εκπαίδευση των πληρωμάτων και πακέτο συντήρησης τα 500 εκατομμύρια. Εκτός από τη μεγάλη διαφορά κόστους, υπάρχει ένα ερώτημα που κάθε λογικός άνθρωπος θέτει: πόσους διαφορετικούς τύπους ελικοπτέρων μπορεί να συντηρήσει μία χώρα όπως η Ελλάδα; Κάθε τύπος ελικοπτέρου απαιτεί διαφορετική εκπαίδευση, διαφορετικά ανταλλακτικά και συντήρηση. Χώρες πολύ πιο ισχυρές οικονομικά από την Ελλάδα, διαθέτουν έναν -το πολύ δύο- τύπους εναέριων μέσων για τις αποστολές αεροδιακομιδών-μεταφορών ασθενών.

Η Ελλάδα διαθέτει αυτή τη στιγμή έξι (6) διαφορετικούς τύπους ελικοπτέρων.

Πηγή: datajournalists.co.uk

•  Η Ελλάδα διαθέτει πολλά αλλά γηρασμένα πυροσβεστικά αεροσκάφη
•  Γιατί δεν φρόντισε η κυβέρνηση για αγορά νέων;
•  Η χαμένη ευκαιρία από την Ιαπωνία
•  Οι ανεξήγητες μεταθέσεις κρίσιμου τεχνικού προσωπικού, έμπειρου στη συντήρηση πυροσβεστικών αεροσκαφών

Του Πάρι Καρβουνόπουλου

Η πτήση με πυροσβεστικό αεροσκάφος Canadair, πολλές φορές  έχει μεγαλύτερο ρίσκο ακόμη και από τις πτήσεις με μαχητικό αεροσκάφος. Τα ξεπερασμένης τεχνολογίας «γέρικα» αεροσκάφη, πρέπει να «βουτάνε» μέσα σε δύσβατες χαράδρες για να σβήσουν τις φωτιές. Αυτό αρκετές φορές αποδεικνύεται μοιραίο. Όπως μοιραία ήταν και η πτήση του Canadair (CL-215) στην Κάρυστο…

Κάθε χρόνο, σε κάθε μεγάλη φωτιά, όλοι κοιτάνε προς τον ουρανό. Στην Ελλάδα για κάποιο ανεξήγητο ρόλο έχουμε συνδέσει την κατάσβεση των πυρκαγιών αποκλειστικά με τα εναέρια μέσα. Αν και όλοι οι ειδικοί έχουν εξηγήσει ότι τα εναέρια μέσα πυρόσβεσης είναι πραγματικά χρήσιμα στην αρχή μιας φωτιάς, κάθε φορά που καιγόμαστε, η συζήτηση περιορίζεται στο πόσα πυροσβεστικά αεροσκάφη έχουμε. Έχουμε πολλά σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες. 17 Canadair πλέον μετά από την απώλεια του CL-215 στην Κάρυστο. Ικανοποιητικός αριθμός, αν όλα ήταν πάντα διαθέσιμα. Δεν είναι σχεδόν ποτέ…

Αν και φέτος η ΕΑΒ είχε ολοκληρώσει εγκαίρως τις εργασίες συντήρησης των αεροσκαφών που είχε αναλάβει να συντηρήσει, οι βλάβες που παρουσιάζουν τα γέρικα αεροσκάφη -πάνω από 40 έτη έχουν «γράψει»- κρατούν πολλά από αυτά καθηλωμένα. Οι τεχνικοί της Πολεμικής Αεροπορίας είναι οι πρώτοι ήρωες της υπόθεσης αεροπυρόσβεση.

Τα δύσκολα καλοκαίρια, όπως το φετινό, καλούνται να εργάζονται με ταχύτητες Formula 1, προκειμένου να αποδίδονται σε πτήση όσο το δυνατόν περισσότερα πυροσβεστικά αεροσκάφη. Ήρωες επίσης οι χειριστές που καλούνται να κουμαντάρουν το Canadair με τα συρματόσχοινα. Κι όμως για πολλά χρόνια, όταν τα κομματικά πάθη ήταν πολύ πιο έντονα απ΄ ότι σήμερα, η μετάθεση στα πυροσβεστικά αεροσκάφη ήταν η «τιμωρία» για τους μη αρεστούς ιπτάμενους και μηχανικούς.

Ακόμη και σήμερα όμως φαίνεται ότι αυτά τα πάθη δεν έχουν τελειώσει οριστικά. Λίγες ώρες πριν τη συντριβή του πυροσβεστικού αεροσκάφους στην Κάρυστο, έγινε γνωστό ότι έμπειροι μηχανικοί αεροσκαφών CL-415 μετατίθενται άνευ λόγου και αιτίας, Περισσότεροι από 10 μηχανοσυνθέτες απομακρύνονται από την 113ΠΜ όπου σταθμεύουν τα πυροσβεστικά Canadair CL-415!

Φεύγουν πάνω από δέκα μηχανοσυνθέτες από την 113ΠΜ (CL-415), αφήνοντας δυσαναπλήρωτο κενό και έρχεται μόλις ένας και αυτός αφού πρώτα υπηρέτησε σε παραμεθόριο νησί; Οι ανεξήγητες απομακρύνσεις «χρεώνονται» στο στρατιωτικό γραφείο του ΥΕΘΑ.

Αυτές οι μετακινήσεις είναι δεδομένο ότι προκαλούν «αναταράξεις» στο σύστημα υποστήριξης των πυροσβεστικών αεροσκαφών της Πολεμικής Αεροπορίας. Όταν έμπειρα στελέχη σε αυτόν τον τομέα μετατίθενται, είναι βέβαιο ότι θα υπάρξουν επιπτώσεις.

Ποια «καινούργια αεροσκάφη» έταξε ο πρωθυπουργός

Ώρες πριν από την τραγωδία με το CL-215 στην Κάρυστο, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης είχε επισκεφθεί την Ελευσίνα όπου σταθμεύουν πυροσβεστικά αεροσκάφη. Αναγνώρισε τις μεγάλες δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι πιλότοι λόγω παλαιότητας των αεροσκαφών και τους υποσχέθηκε ότι «σύντομα θα έχουμε νέα αεροσκάφη». Από που;

Νέα αεροσκάφη Canadair δεν υπάρχουν αυτή τη στιγμή στην αγορά. Η κατασκευάστρια εταιρεία Canadair σταμάτησε την παραγωγή των αεροσκαφών το 2015. Τα δικαιώματα κατασκευής έχουν αγοραστεί από την Viking Air, η οποία όμως για να ξεκινήσει νέα γραμμή παραγωγής, περιμένει να συγκεντρώσει παραγγελίες για τουλάχιστον 25 αεροσκάφη. Ακόμη και αν βάζαμε υπογραφές αύριο το πρωί, αεροπλάνο θα δούμε μετά από 3 χρόνια το νωρίτερο. Ποια νέα αεροπλάνα λοιπόν;

Η πρόταση από την Ιαπωνία

Υπήρχε μία σοβαρή πρόταση για ανανέωση του στόλου των πυροσβεστικών αεροσκαφών, την οποία όμως η σημερινή κυβέρνηση αγνόησε. Άγνωστο γιατί.

Το 2017 ο τότε επικεφαλής της Γενικής Διεύθυνσης Εξοπλισμών Αντιναύαρχος ε.α Κυριάκος Κυριακίδης επισκέφθηκε το Τόκιο. Οι Ιάπωνες του έδειξαν το αμφίβιο αεροσκάφος βραχείας από-προσγείωσης (Short Take-Off and Landing  – STOL) ShinMaywa US-2, το οποίο σχεδιάστηκε αρχικά ως αεροσκάφος Έρευνας & Διάσωσης (SAR – Search & Rescue).

Οι Ιάπωνες χρησιμοποιούν αυτό το αεροσκάφος στο ναυτικό τους από το 2007, για επιχειρήσεις έρευνας-διάσωσης. Υπάρχει όμως και «έκδοση» πυροσβεστικού αεροσκάφους με μία και μόνο τροποποίηση: η μία δεξαμενή καυσίμου αντικαθίσταται με δεξαμενή νερού, χωρητικότητας 15 τόνων, χωρισμένη σε οκτώ (8) τμήματα και διαθέτει οκτώ αντίστοιχες θύρες ρίψης νερού.

Η τροποποίηση αυτή έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση της μέγιστης εμβέλειας του αεροσκάφους της αρχικής έκδοσης SAR, από τα 4.600 χλμ, στα 2.300 χλμ. Το αεροσκάφος διαθέτει τέσσερις ελικοστρόβιλους (turboprop) κινητήρες Rolls-Royce AE 2100J ισχύος 4,592 ίππων έκαστος.

Σε σχέση με τα Canadair αλλά και τα ρωσικά Beriev, η ShinMaywa προβάλλει τα δύο κύρια χαρακτηριστικά που υπερτερούν:

•Δεξαμενή χωρητικότητας 15 τόνων (τα Canadair CL-415 διαθέτουν δεξαμενή 5,5 τόνων, ενώ τα ρωσικά Beriev Βε-200 δεξαμενή χωρητικότητας 12 τόνων.

•Από-προσνήωση σε υδάτινη επιφάνεια με ιδιαίτερα μεγάλο ύψος κυματισμού : Απογείωση με κυματισμό 2,8 μ, προσγείωση με κυματισμό 3.1 μ. (αντίστοιχα ύψη κυματισμού για τα Canadair CL-415: 0,7μ. και για τα Beriev Be-200: 1,2 μ.).

Το αεροπλάνο μας έκανε, αλλά είχαμε το γνωστό πρόβλημα. Δεν είχαμε λεφτά.

Το 2018 που οι Ιάπωνες ήρθαν στην Ελλάδα για να επισκεφθούν την ΕΑΒ και την 112 ΠΜ στην Ελευσίνα, ο επικεφαλής της ΓΔΑΕΕ είχε ένα σχέδιο που έβαζε στο παιχνίδι τους Ευρωπαίους. Το παρουσίασε στον ομόλογό του της Κυβέρνησης της Ιαπωνίας κ. Yoshiyuki Suzuki, ο οποίος δεν είχε καμία αντίρρηση.

Το σχέδιο προέβλεπε οι Ευρωπαίοι να αγοράσουν ή να ενοικιάσουν 8 έως 12 αεροσκάφη, σε πρώτη φάση. Η Ελλάδα θα μπορούσε να επωφεληθεί απ΄ αυτό με την μόνιμη στάθμευση έως έξι αεροσκαφών σε ελληνική βάση, όχι απαραίτητα στην Ελευσίνα. Υπήρχε σκέψη τα αεροσκάφη να χρησιμοποιούνται το χειμώνα για έρευνα και διάσωση και το καλοκαίρι για πυρόσβεση.

Οι Ιάπωνες ήταν πολύ θετικοί να συνεργαστούν με την Ελλάδα, λόγω της μεγάλης εμπειρίας που υπάρχει στην κατάσβεση πυρκαγιών. Θα ήταν μεγάλη διαφήμιση για το αεροσκάφος τους.

Οι συζητήσεις προχωρούσαν πολύ καλά και τον Ιούλιο του 2018, το Bloomberg έγραφε:

“Η Ιαπωνία θα ξεκινήσει διαπραγματεύσεις με την Ελλάδα για την πώληση διασωστικών της αεροσκαφών US-2 σε μία συμφωνία που θα σηματοδοτήσει την πρώτη πώληση αμυντικού εξοπλισμού της χώρας”, αναφέρει η εφημερίδα «Nikkei» επικαλούμενη ανώνυμες πηγές.

Η Ελλάδα έχει εκφράσει ενδιαφέρον για την αγορά αμφίβιων αεροσκαφών της ιαπωνικής βιομηχανίας ShinMaywa, κόστους περίπου 10 δισ. γιεν το καθένα, για να αντικαταστήσει τα δεκάδες παλιά πυροσβεστικά της αεροσκάφη, αναφέρει η εφημερίδα. Τα συγκεκριμένα ιαπωνικά αεροσκάφη θα εξοπλιστούν με δεξαμενές νερού πριν πωληθούν στην Ελλάδα.

Όμως η πρόταση που φαινόταν ότι θα είχε τύχη, για άγνωστους λόγους, δεν προχώρησε μετά από το 2019.

Πηγή: datajournalists.co.uk

Οι σκιές για τα μυστικά κονδύλια των υπηρεσιών παρακολουθήσεων των Ενόπλων Δυνάμεων. Ποιος δίνει τις εντολές των στόχων και ποιος τους ελέγχει; Ένα ανεξερεύνητο μυστήριο

Τι προέκυψε από την έρευνα με λίγα λόγια:

• Λίγες εβδομάδες μετά την αποκάλυψη της παρακολούθησης Ανδρουλάκη και κυριολεκτικά στη σκιά του σκανδάλου, ο Αρχηγός ΓΕΕΘΑ εγκαινίασε τον ειδικό «Κόμβο Πληροφοριών Δυνάμεων Ειδικών Επιχειρήσεων».
• Με αυτόν τον τρόπο κατ’ ουσίαν παρέκαμψε την ΕΥΠ και απέκτησε ολοκληρωμένο δικό του σύστημα παρακολουθήσεων. Για ποιο λόγο προέκυψε άραγε αυτή η ανάγκη;
• Οι «κοριοί» των Ενόπλων Δυνάμεων, του Λιμενικού και της Αστυνομίας όχι μόνο υπάρχουν και χρησιμοποιούνται, αλλά δεν υπόκεινται σε κανέναν έλεγχο.
• Με νόμο του 1953 δίνεται η άδεια των παρακολουθήσεων και ουδείς γνωρίζει (ούτε οι νομικοί σύμβουλοι του υπουργείου Εθνικής Άμυνας) αν τηρείται ο νόμος.
• Σκηνικό χάους επικρατεί και με τους «πληροφοριοδότες» και τα χρήματα που λαμβάνουν. Ίσως τελικά η ΕΥΠ να είναι το μικρότερο πρόβλημα σε σχέση με άλλα…

του Πάρι Καρβουνόπουλου

Ο σύμβουλος του υπουργού διάβαζε με μεγάλο προβληματισμό την «αναφορά πληροφοριών» που του είχαν προωθήσει. «Πληροφορίες» που προέρχονταν από «ακροάσεις ένστολου κοριού», αλλά και από πληροφοριοδότες αμφιβόλου αξιοπιστίας. Ο προβληματισμός του συμβούλου ήταν διπλός: έπρεπε να παρουσιάσει στον υπουργό του αυτές τις πληροφορίες που έκαναν λόγο για «εθνική απειλή» χωρίς να υπάρχουν χειροπιαστές αποδείξεις; Το δεύτερο σκέλος τους προβληματισμού του ήταν «πόσο κόστισαν αυτές οι πληροφορίες» που πληρώθηκαν από τα περιβόητα «μυστικά κονδύλια»;

Η ιστορία δεν είναι φανταστική και δεν έχει συμβεί μόνο μία φορά σε έναν «σύμβουλο υπουργού». Ένας απ΄ αυτούς ο Δημοσθένης Μπακόπουλος, με θητεία στα υπουργεία Εθνικής Άμυνας και Ναυτιλίας μιλά στους Data Journalists για όσα ο ίδιος έζησε και γνωρίζει για τον «σκοτεινό κόσμο» των «ένστολων κοριών»!

Παρακολουθήσεις δεν κάνει μόνο η ΕΥΠ και οι «ιδιώτες» που τους τελευταίους μήνες απασχολούν την έρευνα και την επικαιρότητα. Υπάρχουν κι άλλοι «κοριοί» τους οποίους η κρατική μηχανή μπορεί να χρησιμοποιήσει. Κοριοί που επί της ουσίας δεν υπόκεινται σε κανένα έλεγχο και η χρήση τους δεν διέπεται από κανένα θεσμικό πλαίσιο! Για αυτό είναι ίσως και η πιο επικίνδυνη κατηγορία «κοριών».

Ο Δημοσθένης Μπακόπουλος είναι δικηγόρος. Από τον Μάρτιο του 2008 έως τον Οκτώβριο του 2009 υπηρετούσε στο γραφείο του νομικού συμβούλου του Γενικού Επιτελείου Αεροπορίας και στην συνέχεια έως τον Ιούνιο του 2012 υπήρξε νομικός σύμβουλος του Γραφείου Υπουργού Εθνικής Άμυνας. Από το 2015 έως το 2017 ήταν σύμβουλος του υπουργού Ναυτιλίας που έχει στην ευθύνη του το Λιμενικό. Είναι Λέκτορας στη Σχολή Ικάρων. Κοινό σημείο των υπουργείων Άμυνας και Ναυτιλίας στα οποία υπηρέτησε είναι ότι διαθέτουν και τα δύο δικούς τους «κοριούς». Κι αν στο ΥΠΕΘΑ υπάρχει μυστικοπάθεια για το θέμα των «τεχνολογικών δυνατοτήτων παρακολούθησης» που διαθέτει, στο υπουργείο Ναυτιλίας, ο «σούπερ κοριός» του Λιμενικού συχνά έχει διαφημιστεί μετά από επιτυχημένες επιχειρήσεις. Το ίδιο ισχύει και για τον «σούπερ κοριό» της Ελληνικής Αστυνομίας. Στο ΥΠΕΘΑ οι «δυνατότητες συλλογής πληροφοριών» περιγράφονται στη δομή της Διακλαδικής Διεύθυνσης Στρατιωτικών Πληροφοριών.

Το ενδιαφέρον στην προσέγγιση του Δημοσθένη Μπακόπουλου για τη λειτουργία των «ένστολων κοριών» είναι ότι τους συνδέει άμεσα με τα περιβόητα «μυστικά κονδύλια» που υπάρχουν στα υπουργεία που έχουν υπό τον «έλεγχο» τους συστήματα παρακολούθησης. Ή που νομίζουν ότι ελέγχουν, όπως λέει.

«Ξέρετε με βάση ποιον νόμο μπορούν οι Αρχηγοί της Αστυνομίας και του Λιμενικού να διαχειρίζονται μυστικά κονδύλια για «πληροφορίες εθνικής ασφάλειας»;  Είναι ο νόμος του 1953! Τότε που το κράτος κυνηγούσε τον «εσωτερικό εχθρό», μετά από τον Εμφύλιο Πόλεμο. Από το 1953, πόσες κυβερνήσεις πέρασαν; Ποιες απ΄ όλες αυτές άλλαξαν αυτό το νόμο; Μόνο ο Κοτζιάς πήγε να αλλάξει την κατάσταση με τα μυστικά κονδύλια και αποπέμφθηκε», λέει ο Δημοσθένης Μπακόπουλος.

Πώς συνδέονται οι παρακολουθήσεις από τους «ένστολους κοριούς» και τα μυστικά κονδύλια; Έχοντας ζήσει την πραγματικότητα μέσα σε δύο υπουργεία που είχαν και μυστικά κονδύλια και «πληροφορίες από συστήματα παρακολούθησης», ο Δημοσθένης Μπακόπουλος περιγράφει:

«Τι είναι τα μυστικά κονδύλια; Μία τριμελής επιτροπή που αποτελείται από αξιωματικούς που παίρνουν διαταγές και έχουν υπηρεσιακή υποχρέωση να τις εκτελέσουν, βεβαιώνουν ότι δαπάνες που εκταμιεύει ο  κάθε Αρχηγός για συλλογή πληροφοριών, είναι νόμιμες. Είναι ίσως το πιο γρήγορο δεκαχίλιαρο στην Ελλάδα. Γρηγορότερο από τις αναλήψεις στο ATM! Έθεσα πολλές φορές το ερώτημα: έχει ελεγχθεί ποτέ αν αυτά τα χρήματα πηγαίνουν εκεί που μας λένε; Είναι δυνατόν να μας αρκεί ότι μια τριμελής επιτροπή που αποτελείται από χαμηλόβαθμους Αξιωματικούς βεβαιώνει, ας πούμε, ότι μια κυρία μας έδωσε μια πληροφορία για το που κρύβεται κάποιος καταζητούμενος; Ακόμη χειρότερα όταν έχουμε να κάνουμε με θέματα Εθνικής Ασφάλειας. Μπορούμε έτσι απλά να δεχόμαστε την πληροφορία οποιασδήποτε άγνωστης πηγής ότι επίκειται «τουρκική ενέργεια» και να καλούμαστε να αποφασίσουμε αν θα θέσουμε σε επιφυλακή τις Ένοπλες Δυνάμεις της χώρας; Κι όλα αυτά επειδή σε ένα χαρτί αναφέρεται ότι κάποια κυρία, συνάντησε κάποιον που έτυχε να ξέρει κάποιον άλλον, ο οποίος με κάποιο τρόπο είχε σχέση με το περιβάλλον κάποιου Τούρκου στρατηγού και έτσι μάθαμε ότι ίσως να γίνει τουρκική ενέργεια»; Τα γεγονότα δεν είναι φανταστικά, έχουν συμβεί.

Μαζί με τους πληροφοριοδότες λειτουργούν και οι «ένστολοι κοριοί». Πώς λειτουργούν; Ποιους παρακολουθούν; Ποιος τους ελέγχει; Ποιοι θα λογοδοτήσουν σε ποιον, αν κάτι αποδειχτεί ότι έγινε παράνομα; Το θέμα είναι τεράστιο, όπως επισημαίνει ο Δημοσθένης Μπακόπουλος :

«Αυτή τη στιγμή έχουμε σε εξέλιξη μία προκαταρκτική εξέταση η οποία αφορά στο πώς γίνονται οι παρακολουθήσεις. Ασχολούμαστε με τις παρακολουθήσεις από την ΕΥΠ για τις οποίες έστω σε θεωρητικό επίπεδο υπάρχει ένα θεσμικό πλαίσιο. Τηρείται ή δεν τηρείται, μας αρέσει ή όχι, πάντως υπάρχει. Μπορεί κάποιος να μας πει ποιο είναι το θεσμικό πλαίσιο με βάση το οποίο λειτουργούν τα «μηχανήματα» που διαθέτει το υπουργείο Εθνικής Άμυνας ή το υπουργείο Ναυτιλίας, όπου απλά ο Αρχηγός του Λιμενικού μπορεί να δώσει εντολή για την παρακολούθηση ενός τηλεφώνου; Δηλαδή, αναθέτει σε έναν υφιστάμενό του που πρέπει να εκτελέσει την εντολή του, μια παρακολούθηση η οποία επί της ουσίας δεν έχει εγκριθεί μέσα από ένα θεσμικό πλαίσιο που θα διασφαλίζει ότι υπάρχουν σοβαροί λόγοι για να γίνει.

Υπάρχουν κι άλλα ζητήματα: που καταλήγουν οι «ηχογραφήσεις»; Το ρωτώ, γιατί μπορώ να πω δημόσια αλλά δεν θα αποκαλύψω ονόματα, γιατί έχουν να κάνουν με τη δικηγορική μου ιδιότητα, έχω μιλήσει με ανθρώπους που είχαν πέσει θύματα τέτοιας παρακολούθησης.

Επίσης υπάρχει ένα ακόμη ερώτημα: ποιοι πούλησαν αυτά τα μηχανήματα, πώς τα πούλησαν στην Ελλάδα; Όπως πουλήθηκαν προφανώς και σε ιδιώτες. Σε ό,τι αφορά όμως σε κρατικές υπηρεσίες, ποιος τα έχει πιστοποιήσει και τα έχει αδειοδοτήσει; Είναι καταγεγραμμένα σε κάποιο Εθνικό Μητρώο»;

Ο Δημοσθένης Μπακόπουλος δεν είναι κατά της χρήσης των συστημάτων παρακολούθησης ως αντι-εγκληματικό εργαλείο. Αντιθέτως:

«Εγώ πρώτος λέω ότι τέτοια συστήματα παρακολούθησης είναι όντως εργαλεία αντεγκληματικής πολιτικής για να μπορείς να παρακολουθείς τους βαρόνους του εγκλήματος, αυτός που ξεπλένουν χρήματα, αυτούς που πουλάνε ναρκωτικά. Δεν μπορεί όμως αυτή η ιστορία να εμπλέκεται με άσχετα πράγματα και να διαπλέκεται με τον τρόπο που διακινείται το κρατικό χρήμα μέσα από τα μυστικά κονδύλια. Είναι δύο παράλληλα προβλήματα που καμία κυβέρνηση οποιασδήποτε ιδεολογίας δεν είχε το θάρρος να ακουμπήσει. Λόγω δουλειάς έχω βρεθεί στο σημείο εκείνο που άνοιγα το πρωί το πληροφοριακό δελτίο και έλεγε ότι κάποια κυρία συναντήθηκε με μια «πηγή» που το προηγούμενο βράδυ τα έπινε με τον στρατηγό τον Τούρκο και πληροφορήθηκε ότι θα εισβάλουν οι Τούρκοι. Χαριτολογώ αλλά δεν απέχει πολύ η πραγματικότητα την οποία έπρεπε να διαχειριστώ. Τι να πεις στον υπουργό; Ότι πρέπει να τεθεί η χώρα σε κόκκινο συναγερμό από μία πληροφορία που πληρώθηκε κάποιες χιλιάδες ευρώ και η αξιοπιστία της είναι μηδενική; Το θέμα λοιπόν είναι να μη μετατρέψουμε την Εθνική Άμυνα και Ασφάλεια σε κάτι άλλο που εξυπηρετεί οποιουσδήποτε άλλους σκοπούς εκτός από την Εθνική Άμυνα και Ασφάλεια».

Ποια είναι η λύση;

«Μία σοβαρή, αξιόπιστη υπηρεσία που θα αναλαμβάνει με σαφές θεσμικό πλαίσιο τις παρακολουθήσεις που πρέπει να γίνονται. Είναι δυνατόν στην Ελλάδα, η κάθε υπηρεσία να έχει δικά της μηχανήματα παρακολούθησης; Εκτός από τη σπατάλη χρημάτων είναι και αναποτελεσματικό. Ας αναβαθμίσουν την ΕΥΠ αφού λύσουν τα πολλά προβλήματα που σέρνει από το παρελθόν, ας δημιουργήσουν μια «μπετόν» διαδικασία για τις παρακολουθήσεις στην οποία θα έχει πιο ουσιαστικό ρόλο το υπουργείο Δικαιοσύνης κι ας αφήσουμε τις πατέντες του να έχει ο καθένας τον δικό του κοριό», λέει ο Δημοσθένης Μπακόπουλος.

«Ευχαρίστως να ενημερώσω τον κ. Ντογιάκο»

Ο δικηγόρος Δημοσθένης Μπακόπουλος δηλώνει ότι με μεγάλη του ευχαρίστηση θα ενημέρωνε τον Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου Ισίδωρο Ντογιάκο για όλα αυτά: «Έχω συναντηθεί πολλές φορές ως δικηγόρος υπερασπιστής με τον κ. Ντογιάκο.  Κατέχει τη νομική επιστήμη και τον Ποινικό Κώδικα. Πολύ ευχαρίστως να καταθέσω όσα γνωρίζω και σας είπα. Ας με καλέσει και θα σπεύσω να τον ενημερώσω για όλα όσα ξέρω και έζησα», λέει και καταλήγει:

«Υπάρχουν όντως θέματα που τα προσωπικά δεδομένα υποχωρούν, γιατί πράγματι εξυπηρετείται η άμυνα και η ασφάλεια μιας χώρας αλλά υπάρχουν ζητήματα όταν σηκώνουμε τους τόνους για την άμυνα και την ασφάλεια, γιατί θέλουμε να εξυπηρετηθούν άλλες σκοπιμότητες. Στην Ελλάδα η κοινωνία έχει εισπράξει ότι πιο συχνά συμβαίνει το δεύτερο και επειδή δεν έχει τρόπους να το αντιπαλέψει, για αυτό το λόγο έχει βάλει απλά την πλάτη της στον τοίχο.

Με συγχωρείτε, αλλά αυτή η κοινωνία είναι μία κοινωνία που ζει σε καθεστώς ανελευθερίας και αυτό είναι εμπόδιο στην πρόοδο. Να ξεκαθαρίσουμε τι είναι η Εθνική Άμυνα και Ασφάλεια. Δεν είναι πολύ δύσκολο. Η επιστήμη τα έχει ορίσει».

Ενισχυτικά όσων ανέφερε στους Data Journalists ο κ. Μπακόπουλος, είναι όσα συνέβησαν τους τελευταίους μήνες. Η «Διακλαδική Υπηρεσία Πληροφοριών», ακόμη και η ΕΥΠ φαίνεται ότι δεν ήταν αρκετές για να καλύψουν τις «ανάγκες πληροφοριών» που έχει η «νεότευκτη Διοίκηση Ειδικού Πολέμου» του ΓΕΕΘΑ. Γι΄ αυτό την ίδια περίοδο που το σκάνδαλο των υποκλοπών φούντωνε στην Ελλάδα με την αποκάλυψη της παρακολούθησης του προέδρου του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ Νίκου Ανδρουλάκη, ο Α/ΓΕΕΘΑ Κώστας Φλώρος εγκαινίασε τον νέο «Κόμβο Πληροφοριών Δυνάμεων Ειδικών Επιχειρήσεων» (Intelligence Fusion Cell – IFC), «με τον οποίο ενισχύονται οι δυνατότητες της νεότευκτης Διοίκησης Ειδικού Πολέμου (ΔΕΠ) του ΓΕΕΘΑ σε όλο το εύρος της αποστολής της». Η τελετή έγινε στις 19 Σεπτεμβρίου, κυριολεκτικά στη σκιά του σκανδάλου των υποκλοπών.

Ο Αρχηγός ΓΕΕΘΑ αναφέρθηκε τότε «στην συμβολή του νέου Κόμβου Πληροφοριών Δυνάμεων Ειδικών Επιχειρήσεων στην αναζήτηση, στην συλλογή, στην επεξεργασία και στην διανομή πληροφοριών καθώς και στην επιχειρησιακή εκμετάλλευσή τους. Τόνισε επίσης ότι ο νέος Κόμβος Πληροφοριών αποτελεί πλέον οργανικό τμήμα της ΔΕΠ, ενώ οι νέες εγκαταστάσεις του με τον αναβαθμισμένο εξοπλισμό και τις υψηλές προδιαγραφές ασφαλείας, ενισχύουν την αποστολή αυτής και των υπαγόμενων σε αυτή Μονάδων της».
Να δούμε πρώτα απ΄ όλα τι είναι αυτή η περίφημη «Διοίκηση Ειδικού Πολέμου»;

Ο Επίτιμος Α/ΓΕΣ Στρατηγός Κωνσταντίνος Γκίνης είναι αξιοσέβαστο πρόσωπο στις Ένοπλες Δυνάμεις και η άποψη του δύσκολα μπορεί να αμφισβητηθεί. Έχει υπηρετήσει σε εξαιρετικά κρίσιμες θέσεις όχι μόνο εντός συνόρων αλλά και εκτός. Σε θέσεις άκρως διαβαθμισμένες στο ΝΑΤΟ.  Δεν «μασάει τα λόγια του» όταν ερωτάται για την Διοίκηση Ειδικού Πολέμου και την χρησιμότητα της.

«Προβλήθηκε ως η απόλυτη λύση για τα προβλήματα στο χώρο του Αιγαίου. Έχω σοβαρότατες επιφυλάξεις τόσο για τη δομή, όσο και για τον τρόπο με τον οποίο θα χρησιμοποιηθούν αυτές οι δυνάμεις. Νομίζω ότι η Διοίκηση Ειδικού Πολέμου, όπως είναι δομημένη δεν μπορεί να υποκαταστήσει τον ρόλο του Στρατού Ξηράς. Όποιος σκέφτεται κάτι τέτοιο, κάνει τεράστιο λάθος», αναφέρει με έκδηλο προβληματισμό.

Με απλά λόγια οι Ειδικές Δυνάμεις αυτονομήθηκαν πλήρως από την άνοιξη του 2021. Τώρα αποκτούν και τη δική τους «μυστική υπηρεσία», τον ΚΟΜΒΟ, ο οποίος σύμφωνα με όσα έχει δηλώσει ο Α/ΓΕΕΘΑ στελεχώνεται «με εξειδικευμένο προσωπικό τόσο από τις Ένοπλες Δυνάμεις όσο και από την ΕΛΑΣ, το ΛΣ/ΕΛ.ΑΚΤ και την Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών (ΕΥΠ), προσδίδοντας σε αυτόν όχι μόνο διακλαδικό αλλά και διυπηρεσιακό χαρακτήρα».

Ποιο ακριβώς «κενό πληροφοριών» θα καλύψει ο ΚΟΜΒΟΣ που δεν κάλυπτε έως τώρα η ΕΥΠ; Ποιους θα μπορεί να παρακολουθεί και με την έγκριση τίνος; Θα αναφέρεται απ’ ευθείας στον Α/ΓΕΕΘΑ, δηλαδή ούτε καν στην πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΘΑ. Σε τι χρειαζόταν ένας ακόμη «κοριός με στολή»; Είναι όλα αυτά φυσιολογικά;

Η συγκέντρωση τόσων δυνάμεων και δυνατοτήτων σε ένα πρόσωπο θα έπρεπε να προκαλεί τουλάχιστον σκεπτικισμό. Η έρευνα συνεχίζεται…

Πηγή: datajournalists.co.uk