Δημογραφικό / Ρεκόρ υπογεννητικότητας το 2023 – Προς δραματική μείωση του πληθυσμού της Ελλάδας

Δημογραφικό / Ρεκόρ υπογεννητικότητας το 2023 – Προς δραματική μείωση του πληθυσμού της Ελλάδας

Σάββατο, 20/01/2024 - 14:53

Ο μικρότερος που καταγράφηκε μέχρι στιγμής αναμένεται να είναι ο αριθμός των γεννήσεων το 2023, όπως τονίστηκε σε διεθνές συνέδριο του Economist, στο Καβούρι.

Σύμφωνα με την ΕΡΤ, για τα τελευταία 91 χρόνια, από το 1932, οι γεννήσεις το 2023 είναι λιγότερες από 73.000, για την ακρίβεια 72.244, που αναμένεται βεβαίως να οριστικοποιηθούν από τα ληξιαρχεία και την ΕΛΣΤΑΤ το επόμενο διάστημα.

Ο δείκτης γονιμότητας έχει πέσει κάτω από το 1,5% από το 1987 και μετά. Αυτό σημαίνει ότι έχουμε ενάμισι παιδί ανά γυναίκα αναπαραγωγικής ηλικίας, κάτι ιδιαίτερα ανησυχητικό.

Αυτό μεταφράζεται σε συρρίκνωση του πληθυσμού, ο οποίος αναμένεται, σύμφωνα με τις πιο ζοφερές εκτιμήσεις, να μειωθεί την τελευταία 25ετία έως και 1,5 εκατομμύριο, ενώ με κάποια πιο αισιόδοξα στοιχεία, ίσως η μείωση του πληθυσμού θα είναι 1,15 εκατομμύριο.

Αυτό σημαίνει ότι η μείωση του πληθυσμού κάτω των 65 ετών θα είναι 1,8 εκατομμύρια άτομα.

Οι αυτόχθονες αρρωσταίνουν από επεξεργασμένα τρόφιμα

Τρίτη, 31/10/2023 - 10:17

 

Τάσος Σαραντής

Προβλήματα υγείας και ανάπτυξης παρατηρούνται στα παιδιά των ιθαγενών Yanomami του Αμαζονίου που έρχονται σε επαφή με τους ξένους πληθυσμούς, οι οποίοι διεισδύουν στην περιοχή τους, και καταναλώνουν βιομηχανικά τρόφιμα πλούσια σε υδατάνθρακες, ζάχαρη, αλάτι, λιπαρά και συντηρητικά.

Οι υγειονομικές συνθήκες που πλήττουν την κοινότητα Yanomami στον βραζιλιάνικο Αμαζόνιο, όπως ο υποσιτισμός και οι χρόνιες ασθένειες, είναι αποτέλεσμα της παραβίασης των δικαιωμάτων τους, των ασταθών κοινωνικοοικονομικών συνθηκών και των συνεχιζόμενων εδαφικών διαμαχών. Αυτές οι συνθήκες οδήγησαν σε μια κοινωνικο-περιβαλλοντική ευπάθεια τον πληθυσμό τους, βάζοντας τις οικογένειές τους, ιδιαίτερα τα παιδιά, στον κίνδυνο της κατανάλωσης υπερεπεξεργασμένων τροφίμων.

Πάνω από το 90% των Yanomami ηλικίας έξι μηνών έως 5 χρόνων εμφανίζουν χαμηλό ανάστημα –που ονομάζεται γραμμική καθυστέρηση ανάπτυξης– σύμφωνα με μια μελέτη που διεξήχθη από το Ιδρυμα Oswaldo Cruz της Βραζιλίας (Fiocruz).

«Χωρίς αμφιβολία, η αυξημένη κατανάλωση υδατανθράκων, ζάχαρης, αλατιού, λίπους, πρόσθετων τροφίμων και υψηλά επεξεργασμένων τροφίμων χαμηλής περιεκτικότητας σε θρεπτικά συστατικά συμβάλλει σε διατροφικά και μεταβολικά προβλήματα για την υγεία, ειδικά μεταξύ των παιδιών τους», εξηγούν στον ισότοπο Εcologist ερευνητές του Ινστιτούτου. Σύμφωνα με τους ίδιους, η αυξημένη κατανάλωση υπερεπεξεργασμένων τροφίμων μεταξύ των παιδιών των Yanomami όχι μόνο επιδεινώνει σημαντικά τα προϋπάρχοντα προβλήματα υγείας τους, αλλά προκαλεί και νέα. Αλλωστε, πολυάριθμα ερευνητικά ευρήματα έχουν αποδείξει συσχετίσεις μεταξύ υπερεπεξεργασμένων τροφίμων και διαφόρων προβλημάτων για την υγεία, όπως η παχυσαρκία, ο διαβήτης τύπου 2, ο καρκίνος, η κατάθλιψη, η σκλήρυνση κατά πλάκας, οι καρδιαγγειακές παθήσεις, ακόμη και η θνησιμότητα.

Οι ερευνητές ανέφεραν ότι τα εξαιρετικά επεξεργασμένα τρόφιμα που καταναλώνονται πιο συχνά από τους Yanomami ήταν κέικ ή μπισκότα (25%) και σοκολάτα ή σκόνη σοκολάτας (6%). Μερικοί καταναλώνουν επίσης αναψυκτικά, σόδα, καραμέλες, τεχνητούς χυμούς και γιαούρτια, κονσερβοποιημένα τρόφιμα, στιγμιαία νουντλς, μεταξύ άλλων.

Τα ελάχιστα επεξεργασμένα «τοπικά» τρόφιμα που κατανάλωναν οι Yanomami αποτελούνταν κυρίως από φρούτα (69%), ακολουθούμενα από καλαμπόκι, ρίζες ή βολβούς (45%), καρδιά φοίνικα (33%), ψάρια ή καβούρια (33%) και κουσκούς (32%). Η μελέτη του βραζιλιάνικου ινστιτούτου ήταν μια ολοκληρωμένη έρευνα για παιδιά που κατοικούν σε χωριά σε τρεις απομακρυσμένες περιοχές του βραζιλιάνικου Αμαζονίου, προσφέροντας πολύτιμα δεδομένα για αυτή την ιδιαίτερα υποεκπροσωπούμενη ομάδα. Η ομάδα που ερευνήθηκε αποτελούνταν από παιδιά των Yanomami ηλικίας από έξι μηνών έως πέντε ετών και η έρευνα πραγματοποιήθηκε σε τρεις κοινότητες των Yanomami που βρίσκονται στον Αμαζόνιο της Βραζιλίας: Maturaca, Ariabu και Auaris.

Οι κάτοικοι των χωριών Maturaca και Ariabu έχουν συνήθως πιο τακτικές αλληλεπιδράσεις με μη αυτόχθονες κοινότητες, οι οποίες περιλαμβάνουν στρατιωτικό προσωπικό, εργαζόμενους στον τομέα της υγείας, παράνομους ανθρακωρύχους, υλοτόμους και εγκληματικές ομάδες. Αντίθετα, ο πληθυσμός του Ariabu είναι σχετικά απομονωμένος, έχοντας περιορισμένη επαφή με τις αστικές κοινότητες. Κατά συνέπεια, απολαμβάνουν μεγαλύτερη εδαφική κινητικότητα, κάτι που τους παρέχει την ελευθερία να ασκούν τον παραδοσιακό τρόπο ζωής τους. Στη μακρινή βόρεια περιοχή της Βραζιλίας, ο πληθυσμός των Yanomami αποτελείται από περίπου 27.000 άτομα, κατανεμημένα σε περισσότερα από 300 χωριά στην Ιθαγενή Επικράτεια Yanomami, σε μια περιοχή 9.664.975 εκταρίων.

Τα ευρήματα της έρευνας έδειξαν ότι η κατανάλωση υπερεπεξεργασμένων τροφίμων ήταν σημαντικά πιο διαδεδομένη στα παιδιά από το Maturaca (11,6 φορές υψηλότερη) και το Ariabu (9,2 φορές υψηλότερη) σε σύγκριση με τα παιδιά από το Auaris. Αυτή η παρατήρηση υπογραμμίζει τη σημασία της κοινωνικής επαφής με μη αυτόχθονες κοινότητες ως κρίσιμο παράγοντα που επηρεάζει την κατανάλωση υπερεπεξεργασμένων τροφίμων.

Οι Yanomami παραδοσιακά κατηγοριοποιούνται ως κυνηγοί-τροφοσυλλέκτες, αλλά οι συχνές εισβολές παράνομων ανθρακωρύχων, υλοτόμων και εγκληματικών οργανώσεων στην επικράτειά τους έχουν άμεση επίδραση στις περιοχές από τις οποίες συγκεντρώνουν την τροφή τους, επηρεάζοντας κατά συνέπεια τα διατροφικά τους πρότυπα. Οι οικογένειές τους αναγκάζονται να αλληλεπιδρούν με μη αυτόχθονες κοινότητες, με αποτέλεσμα την έκθεσή τους στα αστικά κέντρα και την κατανάλωση εξαιρετικά επεξεργασμένων τροφίμων με φτωχό θρεπτικό περιεχόμενο, υψηλή ενεργειακή πυκνότητα, χαμηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες και μικροθρεπτικά συστατικά και αφθονία συντηρητικών και βιομηχανικών πρόσθετων.

Αυτό που τράβηξε το ενδιαφέρον της ομάδας των επιστημόνων ήταν η συσχέτιση μεταξύ της αυξημένης κατανάλωσης υπερεπεξεργασμένων τροφίμων από τους Yanomami και της μεγαλύτερης πιθανότητας να εγκαταλείψουν τις γεωργικές τους πρακτικές. «Οι Yanomami ήταν ιστορικά γνωστοί για τον ημινομαδικό τρόπο ζωής τους, μετακινούμενοι σε νέες περιοχές κάθε δύο χρόνια για να επιτρέπουν στα προηγούμενα εδάφη να αναγεννηθούν. Σήμερα, είναι απρόθυμοι να εγκαταλείψουν το έδαφός τους λόγω της εισβολής παράνομων ανθρακωρύχων, υλοτόμων και διακινητών ναρκωτικών, που τους έχει ενσταλάξει φόβο για την πιθανότητα βίαιων επιθέσεων».

Δύο γυναίκες Yanomami κάθονται με τα μωρά τους έξω από το Κέντρο Υγείας που είναι υπεύθυνο για την παροχή βοήθειας στους αυτόχθονες πληθυσμούς στην πόλη Μπόα Βίστα της Βραζιλίας | AP Photo/Edmar Barros

Οι επιστήμονες ανέφεραν ότι οι Yanomami βασίζονταν παραδοσιακά στην κατανόησή τους για τους κύκλους του ήλιου και της σελήνης, καθώς και για τα μοτίβα της βροχής και της ξηρασίας, για να παρατηρήσουν και να διαχειριστούν τη δυναμική του εδάφους και της γης. Ωστόσο, οι πρόσφατες αλλαγές στα καιρικά πρότυπα, συμπεριλαμβανομένων των ακραίων κλιματικών συνθηκών, έχουν διαταράξει την ικανότητα προσδιορισμού με ακρίβεια των βέλτιστων χρόνων φύτευσης για καλλιέργειες όπως το καλαμπόκι και η μανιόκα. Επιπλέον, τώρα ανησυχούν για την αλιεία λόγω της μόλυνσης των ποταμών τους από παράνομες δραστηριότητες εξόρυξης, ιδιαίτερα την παρουσία υδραργύρου. Αυτές οι περιβαλλοντικές προκλήσεις έχουν οδηγήσει τους Yanomami να βασίζονται όλο και περισσότερο σε υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα, καθώς δυσκολεύονται να διατηρήσουν τις παραδοσιακές τους πρακτικές.

Δυστυχώς, οι εξελίξεις που παρατηρούνται μεταξύ των Yanomami τις τελευταίες δύο δεκαετίες είναι παρόμοιες με τις εμπειρίες σχεδόν όλων των αυτόχθονων πληθυσμών στη Βραζιλία που έχουν άμεση επαφή με μη αυτόχθονες κοινότητες για περισσότερα από 50 χρόνια.

Πηγή: ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ

Σε κίνδυνο φτώχειας-κοινωνικού αποκλεισμού το 26,3% του πληθυσμού στην Ελλάδα

Δευτέρα, 08/05/2023 - 17:35

Απογοητευτικά τα στοιχεία της Έρευνας Εισοδήματος και Συνθηκών Διαβίωσης των Νοικοκυριών 2022. Σύμφωνα με αυτά o πληθυσμός που βρίσκεται σε κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικό αποκλεισμό ανέρχεται στο 26,3% του πληθυσμού της χώρας (2.722.000 άτομα).

Το ποσοστό είναι ελαφρώς μικρότερο (κατά 2%) σε σχέση με το 2021 (28,3%).

Σημειώνεται ότι η Ελλάδα έχει τη δεύτερη χειρότερη επίδοση μετά τη Βουλγαρία σε σχέση με τις εννέα ευρωπαϊκές χώρες για τις οποίες υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία.

Το κατώφλι της φτώχειας για μονοπρόσωπο νοικοκυριό ανέρχεται στο ποσό των 5.712 ευρώ ετησίως και σε 11.995 ευρώ για νοικοκυριά με δύο ενήλικες και δύο εξαρτώμενα παιδιά ηλικίας κάτω των 14 ετών. Ορίζεται στο 60% του διάμεσου συνολικού ισοδύναμου διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών, το οποίο εκτιμήθηκε σε 9.520 ευρώ, ενώ το μέσο ετήσιο διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών της χώρας εκτιμήθηκε σε 18.563 ευρώ.

Από την έρευνα της ΕΛΣΤΑΤ για τον κίνδυνο φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού, προκύπτουν επίσης τα εξής:

Τα νοικοκυριά που βρίσκονται σε κίνδυνο φτώχειας εκτιμώνται σε 742.235 σε σύνολο 4.049.102 νοικοκυριών, και τα μέλη τους σε 1.945.199 στο σύνολο των 10.399.329 ατόμων του εκτιμώμενου πληθυσμού της χώρας που διαβιεί σε ιδιωτικά νοικοκυριά.

Σε πέντε περιφέρειες (Κρήτη, Αττική, Νότιο Αιγαίο, Ήπειρος και Θεσσαλία) καταγράφονται ποσοστά κινδύνου φτώχειας χαμηλότερα από αυτό του συνόλου της χώρας, ενώ στις υπόλοιπες οκτώ περιφέρειες (Ιόνια Νησιά, Βόρειο Αιγαίο, Δυτική Ελλάδα, Πελοπόννησος, Δυτική Μακεδονία, Στερεά Ελλάδα, Κεντρική Μακεδονία και Ανατολική Μακεδονία και Θράκη) τα αντίστοιχα ποσοστά είναι υψηλότερα.

Ο κίνδυνος φτώχειας εκτιμάται σε 25,9% για όσους έχουν ολοκληρώσει προσχολική, πρωτοβάθμια και το πρώτο στάδιο της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, σε 18% για όσους έχουν ολοκληρώσει το δεύτερο στάδιο της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και μεταδευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, και σε 7,2% για όσους έχουν ολοκληρώσει το πρώτο και το δεύτερο στάδιο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.

Ο κίνδυνος φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού είναι υψηλότερος στην περίπτωση των παιδιών ηλικίας 17 ετών και κάτω (28,1%), μειωμένος κατά 3,9 ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με το 2021 (32,0%).


Αναλυτικά τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ

H Ινδία έγινε η πολυπληθέστερη χώρα στον κόσμο και το Spiegel το σχολίασε μ' ένα κακόγουστο σκίτσο

Τετάρτη, 26/04/2023 - 21:26

Επιβεβαιώθηκαν οι προβλέψεις που ήθελαν την Ινδία να γίνεται η πολυπληθέστερη χώρα του κόσμου, ξεπερνώντας την Κίνα.

Μια είδηση που στάθηκε αφορμή για το περιοδικό "Der Spiegel" να δημιουργήσει ένα ιδιαίτερα προκλητικό σκίτσο που προκάλεσε τις εντονότατες αντιδράσεις πολλών και ιδιαίτερα, των Ινδών πολιτών.

Στην εν λόγω γελοιογραφία του γερμανικού περιοδικού αποτυπώνεται ένα τρένο, σε φανερά κακή κατάσταση, γεμάτο Ινδούς επιβάτες, που έχουν ανέβει ακόμη και στην οροφή του και δίπλα του να κινείται ένα κινεζικό, με μεγάλη ταχύτητα.

Ακόμη και ο ομοσπονδιακός υπουργός Rajeev Chandrasekhar έγραψε στο Twitter: "Παρά την προσπάθειά σας να κοροϊδέψετε την Ινδία, δεν είναι έξυπνο να στοιχηματίζετε εναντίον της Ινδίας υπό τον πρωθυπουργό @narendramodi ji. Σε λίγα χρόνια, η οικονομία της Ινδίας θα είναι μεγαλύτερη από τη Γερμανία".

Πολλοί έκαναν αναρτήσεις στο twitter, λέγοντας ότι το περιοδικό είχε κολλήσει με μια ξεπερασμένη ιδέα για την Ινδία και δεν είχε αναγνωρίσει την πρόοδο που είχε σημειώσει η χώρα τις τελευταίες δεκαετίες.

Άλλοι χαρακτήρισαν το εν λόγω σκίτσο "ρατσιστικό και κακόγουστο".

ΟΗΕ: Πόσοι άνθρωποι κατοικούν στον πλανήτη;

Δευτέρα, 11/07/2022 - 15:31

Ο παγκόσμιος πληθυσμός συνεχίζει να αυξάνεται και αναμένεται να φθάσει τα 8 δισεκατομμύρια ανθρώπους περί τη 15η Νοεμβρίου, σύμφωνα με πρόβλεψη του τμήματος οικονομικών και κοινωνικών υποθέσεων του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών.

Τα στοιχεία δόθηκαν στην δημοσιότητα με αφορμή την σημερινή διεθνή Ημέρα Πληθυσμού, για την οποία μίλησε και ο γ.γ. του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες.

Η μεγάλη ανατροπή με την Ινδία

Κατά την ίδια πηγή, η Ινδία θα ξεπεράσει το 2023 την Κίνα και θα γίνει η πολυπληθέστερη χώρα στην υφήλιο.

«Καθώς αναμένουμε τη γέννηση του 8.000.000.000ού κατοίκου της Γης», το γεγονός αυτό οφείλει να αποτελέσει «υπενθύμιση της ευθύνης που μοιραζόμαστε να φροντίζουμε τον πλανήτη μας» και προσφέρεται «μια στιγμή για να σκεφθούμε ποιες είναι οι υποσχέσεις που αναλάβαμε ο ένας προς τον άλλο αλλά δεν τηρήσαμε», τόνισε σε μήνυμά του για την Ημέρα Πληθυσμού ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, ο Αντόνιο Γκουτέρες, χωρίς να γίνει πιο συγκεκριμένος.

Δίνεται επίσης «η ευκαιρία να εορτάσουμε την ποικιλομορφία μας, να αναγνωρίσουμε την κοινή ανθρωπιά μας και να θαυμάσουμε τις προόδους στο πεδίο της υγείας, που παρέτειναν τη διάρκεια ζωής και μείωσαν σημαντικά τα ποσοστά μητρικής και παιδικής θνησιμότητας», συνεχίζει ο ΓΓ του ΟΗΕ.

Οι προβλέψεις μέχρι το 2100

Σύμφωνα με το τμήμα του Οργανισμού που έκανε αυτή την πρόβλεψη, ο παγκόσμιος πληθυσμός αυξάνεται σήμερα με τον πιο βραδύ ρυθμό από το 1950. Ο παγκόσμιος πληθυσμός μπορεί να φθάσει περί τα 8,5 δισεκ. το 2030 και τα 9,7 δισεκ. το 2050, φθάνοντας στην κορύφωση, στα 10,4 δισεκ. τα χρόνια του 2080 και παραμένοντας σε αυτό το επίπεδο ως το 2100.

Ενώ διαπιστώνεται καθαρή πτώση της γεννητικότητας σε πολλές από τις λεγόμενες ανεπτυγμένες χώρες, η αύξηση του πληθυσμού η οποία αναμένεται τις επόμενες δεκαετίες θα είναι επικεντρωμένη, κατά το μισό και πλέον, σε οκτώ χώρες, σύμφωνα με τον ΟΗΕ. Πρόκειται για τη ΛΔ Κονγκό, την Αίγυπτο, την Αιθιοπία, την Ινδία, τη Νιγηρία, το Πακιστάν, τις Φιλιππίνες και την Τανζανία.

Μαύρα μαντάτα φέρνει η απογραφή πληθυσμού: Μείωση έως 500.000 σε μόνιμους κατοίκους

Σάββατο, 02/10/2021 - 14:34
  • Μείωση του πληθυσμού έως και 500.000 θα καταγράψει η απογραφή του 2021, σύμφωνα με τα πανεπιστήμια Πατρών και Θεσσαλίας

Ο πληθυσμός της Ελλάδας μειώνεται συνεχώς μετά το 2010 και η απογραφή που θα διεξαχθεί σε λίγους μήνες θα το επιβεβαιώσει καθώς πιθανότατα οι μόνιμοι κάτοικοι της χώρας μας στα τέλη του 2021 θα είναι κατά 450.000 - 500.000 λιγότεροι από αυτούς που απεγράφησαν τον Μάιο του 2011 (υπό την προϋπόθεση ότι η κάλυψη του πληθυσμού στις δυο αυτές απογραφές δεν θα διαφοροποιείται σημαντικά). Αυτά μεταξύ άλλων τονίζει πρόσφατη δημοσίευση των καθηγητών στο Παν. Πατρών και Θεσσαλίας, κκ. Βασίλη Παππά και Βύρωνα Κοτζαμάνη.

Τα τελευταία εννέα χρόνια (1/1/2011 -1/1/2020) με βάση τις εκτιμήσεις της ΕΛΣΤΑΤ ο μόνιμος πληθυσμός της χώρας μας, επισημαίνουν οι δυο ερευνητές, μειώθηκε κατά 3,7% (-405.000 άτομα). Οι τάσεις όμως σε περιφερειακό επίπεδο είναι μεικτές. Η πλειοψηφία των νομών (39/51) είχε απώλειες και μια μειοψηφία μόνον (12/51) είχε κάποια κέρδη. Αν δε εξετάσουμε, την ίδια περίοδο, τα ποσοστά μεταβολής και όχι τα απόλυτα μεγέθη, διαπιστώνεται ότι τέσσερεις μόνον νομοί είχαν μια σημαντική αύξηση του πληθυσμού τους (>+6%, Δωδεκάνησα, Χίος, Λέσβος, Σάμος) ενώ οκτώ μια πολύ ήπια (<+3%).

Στον αντίποδα, ανάμεσα στους 39 νομούς που έχουν απώλειες το 1/5 (8) είχαν σημαντικά αρνητικά ποσοστά μεταβολής (υψηλοτέρα του - 7%). Οι νομοί με σημαντικά κέρδη αναφέρουν οι δυο ερευνητές είναι όλοι νησιά που «φιλοξενούν» κέντρα υποδοχής προσφύγων, ενώ αυτοί με σημαντικές απώλειες βρίσκονται όλοι στην ηπειρωτική ορεινή Ελλάδα. Όσον αφορά το ισοζύγιο γεννήσεων - θανάτων, αυτό, σε εθνικό επίπεδο, σύμφωνα με τα στοιχεία που παραθέτουν οι δυο ερευνητές, είναι αρνητικό την τελευταία εννεαετή περίοδο αγγίζοντας τις 223 χιλ. Ελάχιστοι νομοί διαφοροποιούνται, έχοντας περισσότερες γεννήσεις από θανάτους: τα Δωδεκάνησα, οι Κυκλάδες, η Ξάνθη, τα Χανιά, το Ηράκλειο και το Ρέθυμνο, το θετικό Φυσικό Ισοζύγιο των οποίων συσσωρευτικά όμως δεν υπερβαίνει τα 12.000 άτομα. Από τους έξι αυτούς νομούς, μόνον τέσσερεις (Δωδεκάνησα, Ρέθυμνο, Χανιά και Ηράκλειο) είχαν αύξηση του πληθυσμού τους, ενώ στις Κυκλάδες και την Ξανθή ο πληθυσμός μειώθηκε ελαφρώς εξ αιτίας των αρνητικών Μεταναστευτικών τους Ισοζυγίων (περισσότεροι έξοδοι από εισόδους). Τα υψηλοτέρα αρνητικά Φυσικά Ισοζύγια σε απόλυτες τιμές καταγράφονται στην Αττική (σχεδόν -40 χιλ.), στον νομό Σερρών (σχεδόν -15 χιλ.) και στους νομούς, Φθιώτιδας, Μεσσηνίας, Αιτωλοακαρνανίας, Καρδίτσας, Ηλείας, Τρικάλων, Ευβοίας, Καβάλας, Έβρου, Πέλλας και Μαγνησίας (-8 έως - 6 χιλ.) συμβάλλοντας, αν και σε διαφοροποιημένο βαθμό, στην μείωση του πληθυσμού τους.

Θετικά ισοζύγιο μόνο σε 4 νομούς

ap20294318231117.jpg
AP Photo/Thanassis Stavrakis

Από τα στοιχεία που επεξεργάστηκαν οι δυο καθηγητές στο πλαίσιο του χρηματοδοτούμενο από τον Ελληνικό Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας ερευνητικού προγράμματος «Δημογραφικά Προστάγματα στην Έρευνα και Πρακτική στην Ελλάδα», προκύπτει ότι 1 στους 3 νομούς που βρίσκονται όλοι στην ηπειρωτική χώρα (με εξαίρεση το Λασίθι) έχουν λιγότερες γεννήσεις από θανάτους (αρνητικά φυσικά ισοζύγια) και ταυτόχρονα, περισσότερες εξόδους από εισόδους (αρνητικά μεταναστευτικά ισοζύγια. Στον αντίποδα 4 μόνον νομοί (τρεις στην Κρήτη + Δωδεκάνησα) έχουν θετικά Φυσικά Ισοζύγια και Μεταναστευτικά Ισοζύγια (και επομένως και μεγάλη αύξηση του πληθυσμού τους). Οι υπόλοιποι 30 νομοί εντάσσονται σε κάποια από τις άλλες τρεις ομάδες. Η πρώτη συμπεριλαμβάνει δυο μόνον νομούς, την Ξάνθη και τις Κυκλάδες, που αν και έχουν περισσότερες γεννήσεις από θανάτους χάνουν πληθυσμό καθώς οι έξοδοι είναι περισσότερες από τις εισόδους. Στην δεύτερη ομάδα εντάσσονται 20 νομοί - όλοι στην ηπειρωτική Ελλάδα-, όπου αν και τα Μεταναστευτικά τους Ισοζύγια είναι θετικά, δεν επαρκούν να καλύψουν τις απώλειες των αρνητικών Φυσικών τους Ισοζυγίων, με αποτέλεσμα να έχουν μείωση του πληθυσμού τους.

Τέλος, η τελευταία ομάδα, έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον καθώς στους 8 νομούς που την αποτελούν (Βοιωτίας, Θεσπρωτίας, Λέσβου, Πιερίας, Σάμου, Φωκίδος, Χαλκιδικής και Χίου) το ισοζύγιο είσοδοι -έξοδοι είναι θετικό σε τέτοιο βαθμό που υπερκαλύπτει τις απώλειες που προκαλεί το γεγονός ότι έχουν περισσότερους θανάτους από γεννήσεις, με αποτέλεσμα να έχουν και αυτοί, αύξηση του πληθυσμού τους. Συμπερασματικά, όπως δηλώνει στο Αθηναϊκό - Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο κ. Κοτζαμάνης, ι) στη μεταβολή του πληθυσμού καθοριστικό ρόλο παίζουν όχι μόνον τα Φυσικά (γεννήσεις- θάνατοι) αλλά και τα Μεταναστευτικά Ισοζύγια (είσοδοι-έξοδοι) και ιι) όπως τα Φ.Ι. τόσο σε επίπεδο χώρας όσο και σε επίπεδο νομών δεν πρόκειται να αλλάξουν πρόσημο (θα παραμείνουν δηλαδή και τα επόμενα χρόνια αρνητικά), αυτό που θα επηρεάσει όλο και περισσότερο τις δυο επόμενες δεκαετίες τις όποιες μεταβολές του πληθυσμού μας είναι η ζυγαριά είσοδοι-έξοδοι. Σε εθνικό δε επίπεδο, ακόμη και αν η ζυγαριά αυτή στο μέλλον γίνει από αρνητική μηδενική (όσοι δηλ. θα εγκαταλείψουν την Ελλάδα άλλοι τόσοι θα εγκατασταθούν σε αυτήν), μετά από 20 χρόνια θα είμαστε σχεδόν κατά ένα εκατομμύριο λιγότεροι από ό,τι σήμερα.

 

Ο πληθυσμός της Ελλάδας συνεχίζει να μειώνεται

Κυριακή, 06/01/2019 - 13:00

Η μείωση του πληθυσμού στην Ελλάδα που ξεκίνησε από τις αρχές της τρέχουσας δεκαετίας συνεχίζεται απρόσκοπτα.

Στη μείωση αυτή συμβάλει σημαντικά το ισοζύγιο γεννήσεων και θανάτων που είναι όλο και περισσότερο αρνητικό.

Τίθεται έτσι ένα ερώτημα: οι θάνατοι που είναι περισσότεροι από τις γεννήσεις την Ελλάδα τα τελευταία χρόνια θα συνεχίσουν να υπερτερούν και στο μέλλον, με αποτέλεσμα το φυσικό ισοζύγιο να παραμένει αρνητικό;

Απαντήσεις σε αυτό το ερώτημα δίνει πρόσφατη μελέτη του καθηγητή στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας και διευθυντή του Εργαστηρίου Δημογραφικών και Κοινωνικών Αναλύσεων Βύρωνα Κοτζαμάνη, ο οποίος μίλησε στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων.

 


Οι θάνατοι καθ' όλη τη μεταπολεμική περίοδο αυξάνονται σχεδόν σταθερά παρόλο που την τελευταία 65ετία ο μέσος όρος ζωής έχει αυξηθεί κατά, σχεδόν, 15 χρόνια. Αντίφαση; αναρωτιέται ο καθηγητής, για να απαντήσει "προφανώς όχι", εξηγώντας στη συνέχεια:

 "Η αύξηση των θανάτων οφείλεται στην προοδευτική γήρανση του πληθυσμού μας, στην αύξηση δηλαδή του «βάρους» των 65 ετών και άνω (ακόμη δε περισσότερο στην αύξηση του «βάρους» των 85 και άνω). Οι μεν 65 και άνω σε απόλυτες τιμές πενταπλασιάστηκαν σχεδόν ανάμεσα στο 1951 και το 2018 (και το ποσοστό τους στον συνολικό πληθυσμό από 6,8% αυξήθηκε στο 22%), ενώ την ίδια περίοδο, ο αριθμός των 85 και άνω υπερ-δεκαπλασιάστηκε και το ειδικό τους βάρος στο εσωτερικό της ομάδας των 65 ετών και άνω από 5,8% το 1951 εγγίζει το 15% το 2018".

 "Ταυτόχρονα", προσθέτει μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο καθηγητής "όλοι ξέρουμε ότι η θνησιμότητα αυξάνεται σημαντικά μετά τα 65 έτη, ταχύτατα δε μετά τα 85 έτη. Έτσι, παρόλο που οι πιθανότητες ζωής μας αυξήθηκαν την τελευταία 65ετία, η αύξηση του αριθμού των ηλικιωμένων οδήγησε στην αύξηση του αριθμού των θανάτων που υπερδιπλασιάσθηκαν ανάμεσα στην πρώτη μεταπολεμική πενταετία και στην τελευταία αντίστοιχη (2013-2017).
Ο αριθμός των θανάτων αναμένεται όμως να αυξηθεί και τις δυο επόμενες δεκαετίες καθώς τα κέρδη στη μέση προσδοκώμενη ζωή θα επιβραδυνθούν και ταυτόχρονα τόσο το πλήθος όσο και το ποσοστό των άνω των 65 ετών θα συνεχίσει να αυξάνεται μέχρι και το 2035 (αύξηση από 300 έως 500 χιλ και από το 21% στο 27-28% του συνολικού πληθυσμού αντίστοιχα)".

Η πορεία των γεννήσεων την ίδια περίοδο ήταν διαφορετική. Ειδικότερα, συνεχίζει ο καθηγητής, ενώ μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1970 ο αριθμός τους υπερέβαινε σταθερά τις 140.000, την επόμενη δεκαετία καταγράφεται μια σημαντική πτώση (102.000 το 1990). Η πτώση αυτή θα ανακοπεί στη συνέχεια (οι γεννήσεις θα σταθεροποιηθούν γύρω από τις 100.000 την δεκαετία του 1990), θα καταγραφεί δε ακόμη και μια μικρή αύξησή τους ανάμεσα στο 2001 και το 2008. Στη συνέχεια όμως οι πρότερες τάσεις αναστρέφονται και το 2017 οι γεννήσεις δεν υπερβαίνουν πλέον τις 85.500 με αποτέλεσμα το φυσικό ισοζύγιο να είναι αρνητικό κατά 36.000.

 Μπορούμε μήπως να ελπίζουμε ότι τις επόμενες δεκαετίες οι γεννήσεις θα ανακάμψουν σημαντικά και το φυσικά μας ισοζύγια να γίνουν πάλι θετικά, όπως ήταν μέχρι και το 2009;

Ο κ. Κοτζαμάνης εκτιμά ότι αυτό είναι αδύνατον και εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ τους λόγους. Καταρχάς, λέει, ότι ο πληθυσμός των γυναικών αναπαραγωγικής ηλικίας τις δυο επόμενες δεκαετίες (των γυναικών δηλαδή αυτών που θα είναι σε ηλικία να τεκνοποιήσουν) αναμένεται να μειωθεί (κατά 300 χιλ. ανάμεσα στο 2018 και το 2035), ενώ ταυτόχρονα δεν υπάρχουν βάσιμες πιθανότητες ότι θα αυξηθεί ο μέσος αριθμός παιδιών που θα φέρουν στον κόσμο οι γυναίκες αυτές. Αλλά ακόμη και αυτό αν γίνει, εάν δηλαδή οι γυναίκες που γεννήθηκαν ανάμεσα στο 1980 και το 2000 αυξήσουν λίγο την γονιμότητά τους, φέρνοντας στον κόσμο κατά μέσο όρο από 1,5 παιδιά έως 1,7-1,8 παιδιά, ο μέσος ετήσιος αριθμός των γεννήσεων την περίοδο 2018-2035 δύσκολα θα ξεπεράσει τις 95.000.

Με δεδομένο, εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ότι οι θάνατοι την ίδια περίοδο θα ανέλθουν στην ευνοϊκότερη των περιπτώσεων στις 135.000 και στη δυσμενέστερη στις 140.000/έτος, ακόμη και αν υιοθετήσουμε το πλέον ευνοϊκό για τις γεννήσεις σενάριο τα φυσικά μας ισοζύγια μέχρι το 2035 δεν πρόκειται να αλλάξουν πρόσημο: θα παραμείνουν αρνητικά κατά 40.000-45.000 ανά έτος.

Με βάση τα δεδομένα αυτά, ακόμη και στην περίπτωση που το μεταναστευτικό ισοζύγιο (έξοδοι-είσοδοι) την ίδια περίοδο παραμείνει μηδενικό -όσοι έξοδοι τόσοι και είσοδοι- το 2035, στην πλέον ευνοϊκή περίπτωση θα είμαστε 700 έως 800 χιλ. λιγότεροι σε σχέση με το 2018, και ασφαλώς λιγότεροι από 10 εκατομμύρια.

Φυσικά, αν το μεταναστευτικό ισοζύγιο των επόμενων ετών -μέχρι και το 2035- παραμείνει αρνητικό (όπως και για την περίοδο 2010-2017), ο πληθυσμός της Ελλάδας θα μειωθεί ακόμη περισσότερο, καταλήγει μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Βύρωνας Κοτζαμάνης.

Δημογραφικός μαρασμός - Η Eλλάδα συρρικνώνεται: Έκθεση SOS από τον ΣΕΒ για τον πληθυσμό της χώρας που μειώνεται και γερνάει

Παρασκευή, 07/12/2018 - 09:00



Η Ελλάδα βρίσκεται σε κρίσιμη καμπή, προειδοποιεί ο Σύνδεσμος


Αυτό σημειώνει ο ΣΕΒ στο Εβδομαδιαίο Δελτίο της Πέμπτης 6 Δεκεμβρίου 2018 για την Ελληνική οικονομία - Οικονομία και τις Επιχειρήσεις με τίτλο: «SOS: Ο πληθυσμός της χώρας μειώνεται και γερνάει...»

«H Ελλάδα έχει τη δυνατότητα σε βάθος λίγων δεκαετιών να αυξήσει σημαντικά τον πληθυσμό της και μόνο υπό αυτή την προϋπόθεση θα μπορέσει να αποκτήσει βαρύνοντα γεωπολιτικό και οικονομικό ρόλο στην περιοχή της ΝΑ Μεσογείου».

Όπως αναφέρεται στην επισκόπηση του δελτίου: «Ο πληθυσμός της Ελλάδας μειώνεται από το 2011. Αυτό συμβαίνει για πρώτη φορά μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Μέχρι και το ξέσπασμα της κρίσης, ο πληθυσμός αυξανόταν, καθώς η μετανάστευση και, πιο πρόσφατα, η τροφοτοδούμενη από την κατανάλωση ανάπτυξη της δεκαετίας του 2000, δημιουργούσαν μια επίπλαστη ευημερία. Αυτοί οι παράγοντες συγκάλυπταν σε μεγάλο βαθμό την ουσιαστική στασιμότητα της φυσικής κίνησης του πληθυσμού (σχεδόν μηδενική διαφορά γεννήσεων-θανάτων), που είχε ξεκινήσει προς τα τέλη της δεκαετίας του 1990. Στα χρόνια της κρίσης και προσαρμογής, όμως, όλα άλλαξαν, και οι γεννήσεις μειώθηκαν κατά 29.380 μεταξύ 2009 και 2017, όσο περίπου είχαν μειωθεί τη δεκαετία του 1940 (- 30 χιλ.). Έτσι σταδιακά ο πληθυσμός άρχισε να μειώνεται. Η μείωση αυτή μπορεί, βεβαίως, να αποδειχθεί προσωρινού χαρακτήρα, και να αντιστραφεί καθώς η οικονομία ανακάμπτει».

Εάν όμως «δεν ανακάμψει δυναμικά ο πληθυσμός, όλα τα παιδιά που δεν γεννήθηκαν ή δεν θα γεννηθούν από εδώ και πέρα, θα λείπουν ως παραγωγικό δυναμικό στις δεκαετίες του 2030 και 2040, και αυτό θα προκαλέσει καθήλωση της δυνητικής ανάπτυξης της χώρας» τονίζεται.

Όπως σημειώνεται ακόμη στο δελτίο: «Η Ελλάδα βρίσκεται σε κρίσιμη καμπή. Έχουμε υποχρέωση απέναντι στα παιδιά μας να αναστρέψουμε το δημογραφικό μαρασμό της χώρας. Και αυτό μόνο με αλλαγή προτεραιοτήτων στη δημοσιονομική και μεταναστευτική πολιτική μπορεί να επιτευχθεί. Στο πλαίσιο αυτό, εποικοδομητικό ρόλο θα παίξει η μείωση του μη μισθολογικού κόστους και του φορολογικού βάρους των οικογενειών, βελτιώσεις στην προστασία της απασχόλησης των γυναικών κατά τη διάρκεια της μητρότητας, η διευκόλυνση της απασχόλησης των γυναικών, μέσω της παροχής καθολικής βρεφονηπιακής φροντίδας, φορολογικά κίνητρα για επιστροφή Ελλήνων από το εξωτερικό και μια στοχευμένη πολιτική προσέλκυσης μεταναστών με ειδικές δεξιότητες για τις ανάγκες κλάδων της οικονομίας που βρίσκονται σε δυναμική τροχιά ανάπτυξης».

«Η Ελλάδα έχει τη δυνατότητα σε βάθος λίγων δεκαετιών να αυξήσει σημαντικά τον πληθυσμό της και μόνο υπό αυτή την προϋπόθεση θα μπορέσει να αποκτήσει βαρύνοντα γεωπολιτικό και οικονομικό ρόλο στην περιοχή της ΝΑ Μεσογείου» καταλήγει η επισκόπηση του δελτίου.

Ο πληθυσμός της Ελλάδας μειώθηκε κατά 2,5% το 2016

Τρίτη, 11/07/2017 - 13:00
Μειώθηκε ο πληθυσμός της Ελλάδας το 2016 σε σχέση με το 2015, σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας (Eurostat) που δόθηκαν στη δημοσιότητα με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Πληθυσμών στις 11 Ιουλίου.

Η αρνητική εξέλιξη στη φυσική αύξηση του πληθυσμού συνεχίζεται στη χώρα μας με τις γεννήσεις να είναι λιγότερες από τους θανάτους και το χέρι βοήθειας που μας έδιναν οι μετανάστες δεν υφίσταται πλέον λόγω της κρίσης. Είναι δύσκολο στη σημερινή εποχή να κάνεις παιδιά όταν είσαι πολίτης αποικίας , δεν υπάρχει κράτος πρόνοιας και κουβαλάς στις πλάτες σου μνημόνια, δανειστές, θεσμούς, φόρους, και χαράτσια....



Κατά 2,5% μειώθηκε ο πληθυσμός της Ελλάδας το 2016, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Eurostat, η οποία δημοσίευσε σήμερα στοιχεία για τον πληθυσμό της ΕΕ ενόψει της Παγκόσμιας Ημέρας Πληθυσμού, σήμερα Τρίτη 11 Ιουλίου. Σύμφωνα με τις ίδιες εκτιμήσεις, ο πληθυσμός της Ελλάδας την 1η Ιανουαρίου 2017 ήταν 10.757.300 σε σχέση με 10.783.700 την 1η Ιανουαρίου 2016. Ειδικότερα, εκτιμάται πως το 2016 οι θάνατοι έφτασαν τους 118.800 και οι γεννήσεις τις 92.800.

Συνολικά, σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat, την 1η Ιανουαρίου 2017 ο πληθυσμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης έφτασε τα 511,8 εκατομμύρια, έναντι 510,3 εκατομμυρίων την 1η Ιανουαρίου 2016. Με 82,8 εκατομμύρια κατοίκους (ή 16,2% του συνολικού πληθυσμού της ΕΕ την 1η Ιανουαρίου 2017), η Γερμανία είναι το πιο πυκνοκατοικημένο κράτος-μέλος της ΕΕ, έναντι της Γαλλίας (67,0 εκατομμύρια ή 13,1%), του Ηνωμένου Βασιλείου (65,8 εκατομμύρια ή 12,9% ), της Ιταλίας (60,6 εκατομμύρια ή 11,8%), της Ισπανίας (46,5 εκατομμύρια ή 9,1%) και της Πολωνίας (38,0 εκατομμύρια ή 7,4%).

Το 2016, ο πληθυσμός αυξήθηκε σε 18 κράτη-μέλη της ΕΕ και μειώθηκε σε δέκα. Η μεγαλύτερη σχετική αύξηση σημειώθηκε στο Λουξεμβούργο (+19,8 ανά 1.000 κατοίκους), τη Σουηδία (+ 14,5 ) και τη Μάλτα (+ 13,8 ). Αντίθετα, η μεγαλύτερη μείωση σημειώθηκε στη Λιθουανία (-14,2 ), τη Λετονία (-9,6) και την Κροατία (-8,7 ).