Με τροπολογία που κατατέθηκε χθες το βράδυ στη Βουλή από το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων προτείνεται διάταξη με την οποία «παγώνουν» αναδρομικά από τις 13 Σεπτεμβρίου 2022 και για ένα χρόνο τα επιτόκια με τα οποία επιβαρύνονται οφειλές προς ασφαλιστικά ταμεία που υπάγονται προς ρύθμιση.

Στόχος της διάταξης –που έρχεται σε συνέχεια αντίστοιχης ρύθμισης του Υπουργείου Οικονομικών για τα επιτόκια των ρυθμίσεων προς την Εφορία– είναι να αποτραπεί η δυσβάσταχτη επιβάρυνση των πολιτών που έχουν οφειλές προς τα ασφαλιστικά ταμεία και επιθυμούν να τις ρυθμίσουν. Με δεδομένο αφενός ότι το επιτόκιο που επιβαρύνει ένα πλάνο ρύθμισης καθορίζεται κατά τη χρονική στιγμή της αίτησης ρύθμισης, αφετέρου ότι η αύξηση του πληθωρισμού έχει οδηγήσει την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να αυξήσει τα επιτόκια, οι οφειλέτες που επιθυμούν να ρυθμίσουν κατά την τρέχουσα περίοδο τις οφειλές τους προς τον e-ΕΦΚΑ θα ερχόντουσαν αντιμέτωποι με ιδιαίτερα υψηλά επιτόκια.

Προκειμένου λοιπόν να μην υπάρχει υπέρμετρη επιβάρυνση των ρυθμίσεων οφειλών εφεξής και αυτό να μην αποτελέσει αντικίνητρο για τους πολίτες ώστε να ρυθμίσουν τις οφειλές τους, τα επιτόκια «παγώνουν» και παραμένουν για ένα έτος στο ύψος που διαμορφώθηκαν την 13^η Σεπτεμβρίου 2022. Σημειώνεται ότι τα επιτόκια των ήδη ενεργών (όσων εκκίνησαν μέχρι και τον Σεπτέμβριο) ρυθμίσεων είναι σταθερά και δεν επηρεάζονται ούτε από τις ενέργειες της ΕΚΤ, ούτε από την παρούσα ρύθμιση.

Με την ίδια τροπολογία:

-Προβλέπεται ότι η κατώτατη σύνταξη λόγω θανάτου θα αναπροσαρμόζεται ετησίως κατά τον ίδιο τρόπο που προβλέπεται στο νόμο 4387/2016 και για τις υπόλοιπες συντάξεις, ενσωματώνοντας την επίδραση του πληθωρισμού και της ανάπτυξης. Με τον τρόπο αυτό διορθώνεται μια ακόμα παράλειψη του «νόμου Κατρούγκαλου» που δεν είχε συμπεριλάβει  τις συντάξεις χηρείας στον μηχανισμό αύξησης. Με την προτεινόμενη διάταξη και αυτές οι συντάξεις θα αυξηθούν κατά 7,75%  από 1^η Ιανουαρίου 2023.

-Προβλέπεται επίσης ότι η οικονομική ενίσχυση βαριάς αναπηρίας χορηγείται σε όσους λαμβάνουν οικονομική ενίσχυση μικρότερη από 313 ευρώ από άλλους φορείς πλην του ΟΠΕΚΑ. Το όριο αυτό θα αυξάνεται ετησίως κατά το ποσοστό αύξησης των συντάξεων σύμφωνα με το νόμο 4387/2016, ενσωματώνοντας την επίδραση του πληθωρισμού και της ανάπτυξης.

-Ανοίγει ο δρόμος για την υλοποίηση πιλοτικού προγράμματος για τη δημιουργική απασχόληση παιδιών μέσω τεχνολογίας για παιδιά 12-15 που προέρχονται από ευάλωτες οικογένειες, με χρηματοδότηση από πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Κατά την υλοποίηση του προγράμματος πρέπει να διασφαλίζεται η ενισχυμένη συμμετοχή των κοριτσιών. Στους ωφελούμενους απονέμεται αξία τοποθέτησης (voucher) για τη συμμετοχή τους. Στη διάταξη παρέχεται εξουσιοδότηση στους Υπουργούς Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Οικονομικών, Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Ψηφιακής Διακυβέρνησης και των κατά περίπτωση συναρμόδιων Υπουργών να ρυθμίσουν με απόφασή τους τις λεπτομέρειες και τα τεχνικά ζητήματα του προγράμματος, φορέας υλοποίησης του οποίου ορίζεται η Ελληνική Εταιρεία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης.

-Περιορίζεται η αστική ευθύνη των προσώπων που διορίζονται με διοικητική πράξη στην προσωρινή διοίκηση προνοιακών φορέων σε πράξεις ή παραλείψεις που τελούνται με δόλο ή βαρεία αμέλεια, ενώ δεν υπέχουν αλληλέγγυα ευθύνη με τον προνοιακό φορέα για οφειλές του προς το Δημόσιο ή τον e-Ε.Φ.Κ.Α. που δημιουργήθηκαν πριν αναλάβουν την προσωρινή διοίκηση του φορέα. Με τον τρόπο αυτό προστατεύονται τα μέλη των προσωρινών διοικήσεων από καταχρηστικές αγωγές.

– Προβλέπεται τέλος ότι οι προνοιακοί φορείς που υπάγονται σε σχέδια εξυγίανσης μπορούν να ρυθμίζουν τις οφειλές τους προς τον e-Ε.Φ.Κ.Α. κατά τρόπο αντίστοιχο με αυτόν που ισχύει για τις οφειλές προς το Δημόσιο, με δυνατότητα για διαγραφή προσθέτων τελών και προσαυξήσεων σε περίπτωση που τηρηθεί πλήρως η ρύθμιση. Η μη ύπαρξη αυτής της πρόνοιας μέχρι τώρα απέτρεπε τους προνοιακούς φορείς που αντιμετώπιζαν οικονομικά προβλήματα από το να προχωρήσουν σε διαδικασία εξυγίανσης, με αποτέλεσμα να διαιωνίζονται τα προβλήματα και να αντιμετωπίζουν κίνδυνο εκποίησης της περιουσίας τους με διαδικασίες αναγκαστικής εκτέλεσης.

View Fullscreen

Τα ήδη «αδιάφορα» επιτόκια καταθέσεων, αφού έχουν διαμορφωθεί «μια ανάσα» επάνω από το μηδέν, όλα δείχνουν ότι όχι μόνο θα μηδενιστούν και με συντονισμένη απόφαση των συστημικών τραπεζών, αλλά δεν αποκλείεται να επιβληθούν και «φύλαχτρα» των χρημάτων του κάθε καταθέτη με τη μορφή εισφορών.

Τα παραδοσιακά τραπεζικά προϊόντα για καταθέτες περνούν στο παρελθόν και ουσιαστικά οι τράπεζες δεν θα προσφέρουν κίνητρα για να τοποθετήσει κάποιος τα χρήματά του σε αυτές.

Ούτε ο πληθωρισμός που «καλπάζει» στην Ευρώπη φαίνεται να μπορεί να αυξήσει τα κίνητρα των τραπεζών για να συγκεντρώσουν τα απαιτούμενα κεφάλαια.

Την τελευταία τριετία οι αναπροσαρμογές της επιτοκιακής πολιτικής στις καταθέσεις είναι συνεχείς και έχουν οδηγήσει τις ετησιοποιημένες αποδόσεις ήδη σε ζώνες ελάχιστα άνω του 0%.

Σύμφωνα με τα τελευταία επίσημα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, το μέσο σταθμισμένο επιτόκιο στους λογαριασμούς Ταμιευτηρίου είχε υποχωρήσει τον Νοέμβριο του 2021 στο 0,02% από 0,06% το 2018, ενώ στις καταθέσεις μιας ημέρας για επιχειρήσεις διαμορφωνόταν για πρώτη φορά στη σύγχρονη οικονομική ιστορία της χώρας στο 0%.

Από εδώ και στο εξής, στόχος είναι να μην καταβάλλεται ούτε ένα ευρώ στους καταθέτες για «παρκαρισμένα» σε κλασικούς τραπεζικούς λογαριασμούς χρήματα. Οι κινήσεις των πιστωτικών ιδρυμάτων έχουν αρχίσει από πέρυσι. Η Eurobank το περασμένο φθινόπωρο κατάργησε τις κλίμακες στο Ταμιευτήριο και πλέον δεν δίνει τόκους στους πελάτες της, ανεξάρτητα από το υπόλοιπό τους.

Η Εθνική Τράπεζα, από την άλλη, εκμηδένισε τα επιτόκια για ποσά έως 60.000 ευρώ στα αντίστοιχα προϊόντα της, το ίδιο και η Alpha Bank με όριο τις 30.000 ευρώ, ενώ στην Τράπεζα Πειραιώς η απόδοση διαμορφώνεται σε 0,01% για ποσά έως 200.000 ευρώ.

Εφέτος όμως ακόμα και αυτά τα ελάχιστα επιτόκια βαίνουν προς κατάργηση. Όπως ανακοίνωσε την περασμένη εβδομάδα η Alpha Bank, από τον ερχόμενο Μάρτιο δεν θα καταβάλλει τόκους σε κανέναν καταθετικό λογαριασμό πρώτης ζήτησης.

Το ίδιο εκτιμάται ότι θα πράξουν και οι υπόλοιποι τρεις μεγάλοι του κλάδου. Εξαίρεση ενδεχομένως να αποτελέσουν οι λογαριασμοί μισθοδοσίας και σύνταξης, στους οποίους οι αποδόσεις σήμερα φτάνουν έως και το 0,20%. Σε κάθε περίπτωση όμως, αν δεν μηδενιστούν, τα επιτόκιά τους θα μειωθούν σημαντικά.

Έρχεται η ώρα να πληρωθούν... κάποιου είδους φύλακτρα

Στην Ελλάδα προς το παρόν και με τα σημερινά δεδομένα δεν θεωρείται πολύ πιθανό να φτάσουμε στο σημείο επιβολής άμεσων φυλάκτρων.

Θα κοστολογηθεί όμως η έκδοση ή ανανέωση της χρεωστικής κάρτας που συνοδεύει λογαριασμούς πρώτης ζήτησης, επιπλέον παροχές, π.χ. μπλοκ επιταγών, ή πακέτα διενέργειας ηλεκτρονικών συναλλαγών / πληρωμών με μηνιαία συνδρομή.  Ωστόσο ακόμη δεν έχει ληφθεί καμία οριστική απόφαση.