του Γιώργου Διαμαντόπουλου
Μουσικού
Τα τραγούδια είναι ο καθρέφτης της κοινωνίας. Καταγράφουν αισθήματα ,σκέψεις, επιθυμίες αλλά και συμβάντα και γεγονότα ,την καθημερινότητα, τα πιο σημαντικά η και τα ασήμαντα, από τα πιο απλά έως τα πιο σύνθετα
Τι είναι το τραγούδι τελικά ,τι εκφράζει ,τι καταγράφει ,τι αντιπροσωπεύει για τον καθένα;
Πόσο μας επηρεάζουν οι στίχοι η μουσική, ο ρυθμός; μην ξεχνάμε ότι ο Έλληνας διασκεδάζει με μελαγχολικά τραγούδια
Τι επιπτώσεις μπορούνε να έχουν στον ψυχισμό μας; και εάν ξεπεράσουν κάποια όρια να οδηγήσουν , σε χαρά ,ευθυμία, μέθεξη, έπαρση αλλά και σε προβληματικές σχέσεις, ψυχολογικές διαταραχές, μελαγχολία ,θλίψη ,θυμό κ.α
Γιά να δούμε μερικά παραδείγματα ίσως ¨κακοποιητικών¨ τραγουδιών
‘Μπέμπα’ 1946
Με τον Νίκο Γούναρη
Στίχοι: Γιώργου Τζαβέλλα ? και Αλέκου Σακελλάριου
Τραγούδι του 1946, κατείχε την τρίτη θέση στην πασίγνωστη λίστα των "απαγορευμένων ρεμπέτικων" (!!!) που δημοσίευσε το 1951 η Γενική Ασφάλεια Αθηνών.
Μπέμπα, μπέμπα, μπέμπα,
Πριν πατήσει τα δεκάξι Ήταν όλα της εντάξει
Οι καμπύλες και τα φρούτα της τα γνώριμα μέσα σ' ένα δύο μήνες γίναν ώριμα
Θαύμαζαν γνωστοί και φίλοι κάθε νέα της καμπύλη
Τα παιδιά της γειτονιάς της την πειράζανε κι όταν έβγαινε στους δρόμους της φωνάζανε
Μπέμπα Πόσο έχεις μεγαλώσει, μπέμπα, μπέμπα Κι έχεις γίνει άλλη τόση
και κάνεις πια και μιζ αν πλι – ταπ-πιρί-ριράρα
Βρε, τι μπόι έχεις ρίξει, μπέμπα, μπέμπα Λες και σ' έχουνε τραβήξει
σε μέρες έγινες διπλή
Μπέμπα, μπέμπα Πώς το λένε, σ' αγαπώ
Μπέμπα, μπέμπα Στο στενάκι εδώ που 'χω δυο λόγια να σου πω - ουάμ
Βρε, πώς έχεις στρογγυλέψει, μπέμπα, μπέμπα Την καρδιά μου έχεις κλέψει
στο λέω δίχως να ντραπώ
Πόσο έχεις μεγαλώσει...Βρε, τι μπόι έχεις ρίξει..
Μπέμπα, μπέμπα Πώς το λένε, σ' αγαπώ
Μπέμπα, μπέμπα Στο στενάκι εδώ που 'χω δυο λόγια να σου πω
Βρε, πώς έχεις στρογγυλέψει...Στο λέω δίχως να ντραπώ
Μπέμπα, μπέμπα, μπέμπ,
Οι Λογοκριμένοι στίχοι
Ένας θειός μου που κοντά του
μ΄έπαιρνε στα γονατά του
τελευταίως πιά μου ρίχνει άλλα βλέμματα
και μου κάνει κομπλιμέντα και παινέματα
όλο έρχεται και πάει
τρέμει όταν μ΄ακουμπάει
και προχτές το βράδυ
σπίτι πάλι γύρισε
και με τρόπο στην κουζίνα μου ψιθύρισε
Έχεις γίνει σαν την φράπα μπέμπα μπέμπα
Έλα πίσω απ΄τη ντουλάπα
Να μην μας δει και ο μπαμπάς
Έχεις γίνει σαν μπουγάτσα μπέμπα μπέμπα
Κοίτα γάμπες κοίτα μπράτσα
Για πιάνο πες μου πότε πας
Μπέμπα μπέμπα
Αν δεν είσαι δεσποινίς
Μπέμπα μπέμπα
Μην ξεχνάς και τους καλούς που έχεις συγγενείς
Έχεις γίνει σαν την φράπα μπέμπα μπέμπα
Έλα πίσω απ΄ την ντουλάπα
Δεν θα μας δει εκεί κανείς
Από το Youtube
Ηρώδειο 9-10-2008. Βραδιά αφιερωμένη στον Μ. Σουγιούλ. Πολύ καλή σκηνοθεσία από τον Λουκιανό Κηλαηδόνη. Μοναδική εκτέλεση του γνωστού τραγουδιού Μπέμπα από την Χρυσούλα Στεφανάκη και τον Θάνο Πολύδωρα με τους ΑΡΧΙΚΟΥΣ στίχους που είχαν λογοκριθεί. Στο πιάνο ο Ναχμίας.
Επίσης άλλη ανάρτηση "Μπέμπα" Συνθέτης:Μιχάλης Σουγιούλ-Θεόδωρος Παπαδόπουλος Στιχουργός:Χρήστος Γιαννακόπουλος-Αλέκος Σακελλάριος. Από την εκπομπή "ΣΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΜΑΣ " 26 Φεβρουαρίου 2011. Τραγουδά: Χρυσούλα Στεφανάκη, Θάνος Πολύδωρας, Πιάνο:Δαυίδ Ναχμίας
Η διαπίστωση είναι από άνδρα πολύ μεγαλύτερης ηλικίας με κακοποιητική πρόθεση, και τι περιγράφει ο στίχος; την φαντασία και την επιθυμία ενός μεσήλικα συγγενή για την ανεψιά του εξ αίματος ή αγχιστείας !!!
Ερχόμαστε τώρα σε τραγούδια που σήμερα δεν θα γραφόταν
¨Θέλω άντρα ν' αγαπάει και να δέρνει¨1950
(Οι Ντιντήδες)
Στέλλα Χασκίλ
Στίχοι : Ρούτσου Μουσική:Μανώλη Χιώτη
Μανούλα τ' αποφάσισα, και μάγκα θε να πάρω,
τους άλλους άντρες μάνα μου, εγώ δεν τους γουστάρω.
Refrain Να μου λείπουν , οι ντιντήδες οι μοντέρνοι,
θέλω άντρα ,ν' αγαπάει και να δέρνει.
Τον θέλω να 'ναι ζόρικος,πιοτό πολύ να πίνει
κι αν τύχει για φιλότιμο,το αίμα του να χύνει.
Μανούλα τ' αποφάσισα,μονάχα αυτόν θα πάρω
κι αν θες να ξέρεις μου 'δωσε,κι ένα φιλί καπάρο.
‘Ο άνθρωπός μου’ 1956
Με την Σοφία Βέμπο
Στίχοι: Μίμης Τραϊφόρος & Δημήτρης Βασιλειάδης
Μουσική: Μενέλαος Θεοφανίδης
Χρόνια και χρόνια με τυραννάει
κι ούτε μια στάλα δεν με πονάει γιατί;
Και ζω κοντά του μες τη μιζέρια
χειμώνες τώρα και καλοκαίρια
γιατί;
Και με βαριέται και μ’άλλες πάει
και μου τα παίρνει και με χτυπάει
γιατί;
Μα τον λατρεύω κι είναι το φως μου
γιατί είναι βλέπεις ο άνθρωπός μου
Δεν είναι γόης δεν είναι ωραίος
και κολυμπάει μέσα στο χρέος
γιατί;
κι ένα κοστούμι μονάχα έχει
που το φοράει χιονίζει βρέχει
γιατί;
κι όλο τα πίνει κι όλο τα σπάει
κι όλο σε μένα μετά ξεσπάει
γιατί;
Δε μου μιλάει για το φεγγάρι
κι ένα λουλούδι δε μου `χει πάρει
γιατί;
Μονάχα πίκρες μου `χει χαρίσει
ποτέ δε μου `χει γλυκομιλήσει
γιατί;
Ποτέ δε μου `χει χαμογελάσει
κι ο έρωτάς του μ’ έχει γεράσει
γιατί;
Εάν ακούγαμε σαν είδηση σήμερα το περιεχόμενο αυτού του τραγουδιού ’Ο άνθρωπός μου΄ θα ξεσήκωνε δικαίως θύελλα αντιδράσεων
Κατά τ΄άλλα συγκλονιστική η ερμηνεία της Βέμπο, σπαρακτική ,αναδεικνύει τον πόνο και το βίωμά της, με μια υπέροχη βεβαίως μουσική
‘Η Σκλάβα’
Τζένη Βάνου
Γιώργος Μουζάκης - Γιώργος Γιαννακόπουλος
Παιδί μου παράξενο παιδί μου περίεργο
παιδί μου ωραίο
Τυχαία σε γνώρισα τυχαία σ' αγάπησα
γιατί ήταν μοιραίο
Παιδί μου αλλιώτικο παιδί μου απίθανο
καρδιά μου μεγάλη
τα πάντα χαλάλι σου χαλάλι τα δάκρυα
κι πίκρες χαλάλι
Δεν ξέρω που πάω
δεν ξέρω τι κάνω
και τι θα απογίνω
Η σκλάβα σου ήμουν
Η σκλάβα σου είμαι
και σκλάβα θα μείνω
‘Άσε με να σ’ αγαπάω’ 1977
Με την Λίτσα Διαμάντη
Στίχοι: Μάρω Μπιζάνη - Μουσική: Σπύρος Παπαβασιλείου
Τι σου ζητάω να ’μαι η σκιά σου όπου πας,
τι σου ζητάω να ’μαι το χώμα που πατάς τι σου ζητάω.
Τι σου ζητάω άσε με, άσε με, άσε με να σ’ αγαπάω.
Άσε με κάθε στιγμή στην αγκαλιά σου να πεθαίνω,
άσε με να με σκοτώνεις και να λέω “ανασαίνω”,
άσε με εσύ να φταις κι εγώ συγγνώμη να ζητάω,
άσε με, άσε με, άσε με να σ’ αγαπάω.
Τι σου ζητάω όταν πονάς εγώ για σένα να πονάω
κι όταν γελάς από χαρά να τραγουδάω.
Τι σου ζητάω άσε με, άσε με, άσε με να σ’ αγαπάω.
Άσε με κάθε στιγμή στην αγκαλιά σου να πεθαίνω,
άσε με να με σκοτώνεις και να λέω “ανασαίνω”,
άσε με εσύ να φταις κι εγώ συγγνώμη να ζητάω,
άσε με, άσε με, άσε με να σ’ αγαπάω.
‘Ποια θυσία’ 1985
Με την Δημητρίου Άντζελα
Στιχοι: Μάνος Κουφιανάκης Μουσική: Χάρης Καλούδης
Όταν η νύχτα προχωρά, σε συλλογίζομαι.
Μόλις εσένανε σκεφτώ παραλογίζομαι.
Και θέλω να ’ρθω να σ’ αρπάξω από την άλλη
να την ρωτήσω με τα μάτια δακρυσμένα
με ποιο δικαίωμα σε πήρε από μένα
και ποια θυσία, ποια θυσία έχει κάνει αυτή για σένα.
Όταν η νύχτα προχωρά, για σένα καίγομαι.
Ξέρω πως η άλλη σε κρατά, κι εγώ τρελαίνομαι.
Και θέλω να ’ρθω να σ’ αρπάξω από την άλλη
να την ρωτήσω με τα μάτια δακρυσμένα
με ποιο δικαίωμα σε πήρε από μένα
και ποια θυσία, ποια θυσία έχει κάνει αυτή για σένα.
‘Για σένανε μπορώ’ 1981
Μαρινέλλα Συνθέτης: Αντώνης Στεφανίδης Στιχουργός: Σώτια Τσώτου
Για σένανε μπορώ να βγω να ζητιανέψω,
κάθε ντροπή ν’ αντέξω για σένανε μπορώ
Για σένανε μπορώ να βγω γυμνή στους δρόμους,
αντίθετα στους νόμους και κάθε ιερό
Για σένανε μπορώ τις φλέβες μου να σκίσω,
το αίμα μου ν’ αφήσω να τρέξει σαν νερό
Για σένανε μπορώ πατρίδα να προδώσω,
Χριστέ ντρέπομαι τόσο και όμως το μπορώ
Για σένανε μπορώ φονιά να προσκυνήσω,
λεπρό να τον φιλήσω, για σένανε μπορώ
Για σένανε μπορώ στον Άδη να κατέβω
και σέρνοντας ν’ ανέβω το πιο ψηλό βουνό
Για σένανε μπορώ στ’ απόσπασμα να πάω
και να χαμογελάω σαν να `τανε γιορτή,
ν’ αφήσω σαν νερό το αίμα μου να τρέξει,
χωρίς να πω μια λέξη, ούτε όχι, ούτε γιατί
Για σένανε μπορώ τις φλέβες μου να σκίσω,
το αίμα μου ν’ αφήσω να τρέξει σαν νερό
Για σένανε μπορώ πατρίδα να προδώσω,
Χριστέ ντρέπομαι τόσο και όμως το μπορώ
Σ΄ αυτά τα τραγούδια εξυφαίνεται η κακοποιητική συμπεριφορά του άνδρα συντρόφου, είναι δεδομένη όμως μια αρρωστημένη εμμονή της γυναίκας σε πρόσωπο που μπορεί και να μην έχει και την καλλίτερη των προθέσεων στη συμβίωση
Τυφλός έρωτας, υπερβολική αγάπη στα όρια της εξάρτησης ,απόρριψη ,αδυναμία διαχείρισης των αισθημάτων ,προσκόλληση στα ¨προσόντα¨ του άρρενος
‘Ξημερώνει και βραδυάζει’ 1949
του Βασίλη Τσιτσάνη
Χιλιοτραγουδισμένο και πολύ πολυχορευμένο χασαπορσέρβικο
Ξημερώνει και βραδιάζει
πάντα στον ίδιο τον σκοπό
φέρτε μου να πιω
το ακριβότερο πιοτό
εγώ πληρώνω τα μάτια π’ αγαπώ
Κι όταν βλέπεις ταβερνιάρη
να σπάω να παραμιλώ
μη με κατακρίνεις
μη με παίρνεις για τρελό
εγώ πληρώνω τα μάτια π’ αγαπώ
Η καρδιά μου συννεφιάζει
τρέχουν τα δάκρυα βροχή
σίγουρα θα πάμε
μια και φτάσαμε ως εκεί
εσύ στο χώμα κι εγώ στη φυλακή
Η τρίτη στροφή, αν και ξεκάρφωτη σ’ αυτό το τραγούδι που έχει δύο στίχους «σλόγκαν» που δανειζόμαστε μέχρι σήμερα και λέμε «εγώ πληρώνω τα μάτια π’ αγαπώ» και στην τρίτη στροφή
«Σίγουρα μιάς και φθάσαμε ως εκεί
εσύ στο χώμα και εγώ στη φυλακή»
Μιά έκφραση αφελής; γιατί έτσι ταίριαζε ο στίχος
Λέτε αυτός ακριβώς ο στίχος, να περνά από τις ψυχές και τα μυαλά ατόμων όχι και με μεγάλες αντιστάσεις και τα τελευταία χρόνια να έχουμε τόσες γυναίκες στο χώμα και άλλους τόσους στην φυλακή …και μιλάμε μόνο για εγκλήματα πάθους
Συνέχεια της παράδοσης … έρωτες με ανήλικα
‘Από ξένο τόπο’
Aπό ξένο τόπο κι απ' αλαργινό, ήρθ' ένα κορίτσι, φως μου, δωδεκα χρονώ'.
Ούτε στην πόρτα βγαίνει ούτε στο στενό,ούτε στο παραθύρι, φως μου, δυο λόγια να της πω.
Έχει μαύρα μάτια και σγουρά μαλλιά
και στο μάγουλό του, φως μου, έχει μιαν ελιά.
Δε μου τη δανείζεις δεν μου την πουλάς,
την ελίτσα που 'χεις, φως μου, και με τυραννάς.
Δε σου τη δανείζω, δεν σου την πουλώ,
μόν' να τη χαρίσω θέλω σε κείνον π' αγαπώ
‘Μια βοσκοπούλα αγάπησα’
Μια βοσκοπούλα αγάπησα,
μιά ζηλεμένη κόρη
και την αγάπησα πολύ
ήμουν αλάλητο πουλί,
δέκα χρονών αγόρι.
Μια μέρα που καθόμαστε
στα χόρτα τ’ ανθισμένα,
Μάρω, ένα λόγο θα σου πω,
Μάρω, της είπα, σε αγαπώ,
τρελαίνομαι για σένα.
Από τη μέση με άρπαξε,
με φίλησε στο στόμα
και μου’ πε για αναστεναγμούς,
για της αγάπης τους καημούς
είσαι μικρός ακόμα.
Μεγάλωσα και την ζητώ…
άλλον ζητά η καρδιά της
και με ξεχνάει τ’ ορφανό…
Εγώ όμως δεν το λησμονώ
ποτέ το φίλημά της
Μέσα από την δημοτική μας παράδοση είναι και το παρακάτω τραγούδι που περιγράφει την κακοποίηση της γυναίκας
‘Πέρα στους πέρα κάμπους’
Πέρα στους πέρα κάμπους που είναι οι ελιές
είν’ ένα μοναστήρι που παν’ οι κοπελιές
Πάω κι εγώ ο καημένος για να λειτουργηθώ
να κάνω το σταυρό μου σαν κάθε Χριστιανός
Στο περιβόλι μπαίνω και βλέπω μια μηλιά
με μήλα φορτωμένη και πάνω κοπελιά
Της λέω έλα κάτω να χτίσουμε φωλιά
μα εκείνη κόβει μήλα και με πετροβολά
Ρωτώ ξαναρωτώ τη `πο που `σαι κοπελιά
από εδώ κοντά `μαι π’ αυτόν τον μαχαλά
Μα έχω γέρον άντρα και δυο μικρά παιδιά
που ολημερίς με δέρνει έχει σκληρή καρδιά
Βαρύ σταμνί μου δίνει κι ένα κοντό σχοινί
ν’ αργήσω να γεμίσω για να βρει αφορμή
Απορίας άξιον είναι ποιά η ανάγκη να γραφτούν τραγούδια με το συγκεκριμένο περιεχόμενο.
Περιγράφουν την πραγματικότητα ή κρυφές επιθυμίες και ανεκπλήρωτα όνειρα βιωματικές αφηγήσεις, μα με τόσο σκληρούς όσο και γλαφυρούς στίχους, όμως με πολύ ελκυστικές μελωδίες και υπέροχες ερμηνείες ,που ίσως περνάνε στο υποσυνείδητο μας και …
Τα άρθρα που δημοσιεύονται εκφράζουν τον/την συντάκτη/τριά τους και οι θέσεις δεν συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της ertopen.com
