Έναν δεύτερο μεγαλύτερο Τρωικό αστεροειδή, μετά από εκείνον που ανακαλύφθηκε το 2010, θα μοιράζεται την τροχιά της γης και θα συνοδεύει το πλανήτη τα επόμενα 4.000 χρόνια.

Οι αστρονόμοι επιβεβαίωσαν ότι η Γη συνοδεύεται από έναν δεύτερο Τρωικό αστεροειδή, μεγαλύτερο από τον πρώτο που είχε ανακαλυφθεί το 2010. Οι πρώτες ενδείξεις για έναν δεύτερο σύντροφο του πλανήτη μας είχαν βρεθεί τον Δεκέμβριο του 2020 και τώρα υπήρξε η επιβεβαίωση ότι όντως ένας ακόμη μεγαλύτερος αστεροειδής κινείται μαζί με τη Γη.

Οι Τρωικοί αστεροειδείς κινούνται πέριξ του Ήλιου αλλά μοιράζονται την ίδια τροχιά με έναν πλανήτη. Έχουν βρεθεί πολλοί τέτοιοι αστεροειδείς γύρω από διάφορους πλανήτες του ηλιακού συστήματος. Για παράδειγμα, ο Δίας έχει πάνω από 5.000, τους οποίους θα επισκεφτεί η νέα αποστολή Lucy της NASA που εκτοξεύθηκε πρόσφατα. Τώρα γίνεται αντιληπτό ότι κάτι ανάλογο συμβαίνει, επίσης, στην περίπτωση του δικού μας πλανήτη, ο οποίος έχει βρεθεί να διαθέτει δύο τέτοιους συντρόφους, μέχρι στιγμής.

Ο πρώτος ήταν ο «2010 TK» με διάμετρο 400 μέτρα και ο δεύτερος είναι ο «2020 XL5» με διάμετρο περίπου 1,2 χιλιόμετρα, δηλαδή έχει τριπλάσιο μέγεθος. Και οι δύο έχουν βρεθεί στο λεγόμενο σημείο Λαγκράνζ L4 μεταξύ Ήλιου και Γης. Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Τόνι Σαντάνα-Ρος των πανεπιστημίων του Αλικάντε και της Βαρκελώνης, οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Nature Communications», εκτιμούν ότι στο μέλλον μπορεί να βρεθούν και άλλοι Τρωικοί αστεροειδείς να συνοδεύουν τη Γη.

Η αρχική ανακάλυψη του «2020 XL5», ο οποίος είναι σκουρόχρωμος και πλούσιος σε ποσότητα άνθρακα, έγινε με το τηλεσκόπιο Pan-STARRS 1 της Χαβάης και η επιβεβαίωση με τα τηλεσκόπια SOAR στη Χιλή και Lowell στην Αριζόνα. Οι υπολογισμοί των επιστημόνων δείχνουν ότι ο μεγαλύτερος Τρωικός αστεροειδής «2020 XL5"»θα συνεχίσει να συντροφεύει τη Γη για τουλάχιστον 4.000 χρόνια ακόμη, αλλά σταδιακά θα διαταραχθεί βαρυτικά η τροχιά του και κάποια στιγμή θα «δραπετεύσει» στο διάστημα εγκαταλείποντας την παρέα της Γης.

Οι επιστήμονες θέλουν -εν τω μεταξύ- να μελετήσουν τους γήινους Τρωικούς αστεροειδείς επειδή αποτελούνται από αρχέγονα υλικά που ανάγονται στην πρώιμη εποχή γέννησης του ηλιακού συστήματός μας και άρα πιθανώς περιέχουν τμήματα των υλικών που σχημάτισαν την ίδια τη Γη.

«Αν μπορέσουμε να ανακαλύψουμε περισσότερους Τρωικούς αστεροειδείς και αν μερικοί από αυτούς έχουν πιο "βολικές" τροχιές, πιθανώς θα είναι φθηνότερο να φτάσουμε σε αυτούς παρά στη Σελήνη. Συνεπώς θα μπορούσαν να γίνουν ιδανικές βάσεις για μία προωθημένη εξερεύνηση του ηλιακού συστήματος ή ακόμη και πηγή πρώτων υλών», δήλωσε ο αστρονόμος Σέζαρ Μπρισένο του αστεροσκοπείου Cerro Tololo Inter-American Observatory στη Χιλή.

Σύνδεσμος για την επιστημονική δημοσίευση:

https://www.nature.com/articles/s41467-022-27988-4

Κατά τη χαρτογράφηση των ραδιοκυμάτων σε όλο το σύμπαν, οι αστρονόμοι «έπεσαν» πάνω σε ένα ουράνιο αντικείμενο που απελευθερώνει γιγάντιες εκρήξεις ενέργειας - και δεν μοιάζει με τίποτα από όσα έχουν δει ποτέ στο παρελθόν.

Το διαστημικό αντικείμενο, που εντοπίστηκε τον Μάρτιο του 2018, εξέπεμπε ακτινοβολία τρεις φορές την ώρα. Σε αυτές τις στιγμές, γινόταν η φωτεινότερη πηγή ραδιοκυμάτων που μπορεί να δει κανείς από τη Γη, λειτουργώντας σαν ουράνιος φάρος.

Οι αστρονόμοι πιστεύουν ότι μπορεί να είναι απομεινάρι ενός άστρου που έσβησε, είτε ενός πυκνού άστρου νετρονίων είτε ενός νεκρού άστρου "λευκού νάνου", με ισχυρό μαγνητικό πεδίο - ή μπορεί να είναι κάτι εντελώς διαφορετικό. Μια μελέτη σχετικά με την ανακάλυψη δημοσιεύθηκε την Τετάρτη στο περιοδικό Nature.

«Το αντικείμενο αυτό εμφανιζόταν και εξαφανιζόταν μέσα σε λίγες ώρες κατά τη διάρκεια των παρατηρήσεών μας», δήλωσε σε ανακοίνωσή της η επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης Natasha Hurley-Walker, αστροφυσικός στον κόμβο του Διεθνούς Κέντρου Έρευνας Ραδιοαστρονομίας του Πανεπιστημίου Curtin. «Αυτό ήταν εντελώς απροσδόκητο. Ήταν κάπως τρομακτικό για έναν αστρονόμο επειδή δεν υπάρχει τίποτα γνωστό στον ουρανό που να το κάνει αυτό. Και είναι πραγματικά αρκετά κοντά σε εμάς - περίπου 4.000 έτη φωτός μακριά. Είναι στην γαλαξιακή μας αυλή». Ο διδακτορικός φοιτητής του Πανεπιστημίου Curtin Tyrone O'Doherty έκανε την ασυνήθιστη ανακάλυψη ενώ χρησιμοποιούσε το τηλεσκόπιο Murchison Widefield Array στη Δυτική Αυστραλία. «Είναι συναρπαστικό το γεγονός ότι η πηγή που εντόπισα πέρυσι αποδείχθηκε ότι είναι ένα τόσο περίεργο αντικείμενο», δήλωσε ο O'Doherty. «Το ευρύ οπτικό πεδίο και η εξαιρετική ευαισθησία του MWA είναι ιδανικά για την εξερεύνηση ολόκληρου του ουρανού και τον εντοπισμό του απρόσμενου».

Τι απομένει από το θάνατο ενός τεράστιου άστρου

Τα φωτεινά διαστημικά αντικείμενα που φαίνεται να ανάβουν και να σβήνουν είναι γνωστά ως μεταβατικά. «Όταν μελετάμε τους παροδικούς αστέρες, παρακολουθούμε τον θάνατο ενός τεράστιου αστέρα ή τη δραστηριότητα των υπολειμμάτων που αφήνει πίσω του», ανέφερε σε δήλωσή της η συν-συγγραφέας της μελέτης Gemma Anderson, αστροφυσικός του ICRAR-Curtin. «Αργά μεταβατικά φαινόμενα - όπως οι σουπερνόβα - μπορεί να εμφανιστούν κατά τη διάρκεια μερικών ημερών και να εξαφανιστούν μετά από μερικούς μήνες. Οι "γρήγοροι παροδικοί" -- όπως ένας τύπος αστέρα νετρονίων που ονομάζεται πάλσαρ-- αναβοσβήνουν και σβήνουν μέσα σε χιλιοστά του δευτερολέπτου ή δευτερόλεπτα».

Αυτό το νέο, απίστευτα φωτεινό αντικείμενο, ωστόσο, ανάβει μόνο για περίπου ένα λεπτό κάθε 18 λεπτά. Οι ερευνητές δήλωσαν ότι οι παρατηρήσεις τους μπορεί να ταιριάζουν με τον ορισμό ενός μαγνήτηρα εξαιρετικά μεγάλης περιόδου. Τα μαγνητάρια συνήθως αναβοσβήνουν ανά δευτερόλεπτο, αλλά αυτό το αντικείμενο χρειάζεται περισσότερο χρόνο.

«Είναι ένας τύπος αργά περιστρεφόμενου αστέρα νετρονίων που έχει προβλεφθεί θεωρητικά ότι υπάρχει», δήλωσε η Hurley-Walker. «Αλλά κανείς δεν περίμενε να ανιχνεύσει άμεσα ένα τέτοιο, επειδή δεν περιμέναμε να είναι τόσο φωτεινά. Με κάποιο τρόπο μετατρέπει τη μαγνητική ενέργεια σε ραδιοκύματα πολύ πιο αποτελεσματικά από οτιδήποτε έχουμε δει στο παρελθόν». Οι ερευνητές θα συνεχίσουν να παρακολουθούν το αντικείμενο για να δουν αν θα ξαναενεργοποιηθεί, ενώ στο μεταξύ αναζητούν στοιχεία για άλλα παρόμοια αντικείμενα. «Aν εντοπιστούν και άλλα παρόμοια αντικείμενα θα μπορούν οι αστρονόμοι να γνωσίζουν αν αυτό ήταν ένα σπάνιο μεμονωμένο γεγονός ή ένας τεράστιος νέος πληθυσμός που δεν είχαμε παρατηρήσει ποτέ πριν», δήλωσε η Hurley-Walker.

Οι επιστήμονες, με επικεφαλής τον καθηγητή Έρικ Γκάιντος του Πανεπιστημίου της Χαβάης, έκαναν τη σχετική προδημοσίευση στο arXiv.org και θα κάνουν στη συνέχεια κανονική δημοσίευση στο περιοδικό «Monthly Notices» της βρετανικής Βασιλικής Αστρονομικής Εταιρείας.

Χιλιάδες εξωπλανήτες έχουν ανακαλυφθεί μέχρι σήμερα, αλλά αυτό που διακρίνει το νέο πλανήτη, με την ονομασία 2M0437b, είναι ότι είναι πολύ νεαρός και επιπλέον μπορεί να παρατηρηθεί άμεσα από τη Γη. Οι αστρονόμοι κατάφεραν να τον φωτογραφήσουν με το Τηλεσκόπιο Σουμπαρού στο όρος Μαουνακέα της Χαβάης.

Εκτιμάται ότι ο εξωπλανήτης έχει μάζα μερικές φορές μεγαλύτερη του Δία και δημιουργήθηκε, μαζί με το μητρικό άστρο του, πριν μερικά εκατομμύρια χρόνια, περίπου την εποχή που τα κυριότερα νησιά της Χαβάης αναδύθηκαν από τον ωκεανό.

Ο πλανήτης είναι τόσο νέος που είναι ακόμη καυτός από την ενέργεια που απελευθερώθηκε κατά τη δημιουργία του, έχοντας θερμοκρασία παρόμοια με τη λάβα που χύνεται από το ηφαίστειο Κιλαουέα της Χαβάης. Η απόστασή του από το άστρο του είναι περίπου 100 φορές η απόσταση Γης-Ήλιου.

Μελλοντικές παρατηρήσεις με το υπό εκτόξευση μεγάλο αμερικανικό διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb, τον διάδοχο του Hubble, θα ρίξουν περισσότερο φως στο κατά πόσο ο πλανήτης έχει ατμόσφαιρα και τι είδους.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Γράφουν ιστορία η Spacex του Έλον Μάσκ και η ΝΑSA μετά την απόλυτα επιτυχημένη εκτόξευση το Σάββατο 30/5/2020 στις 22:22, από το Κέιπ Κανάβεραλ, που παρακολουθείτε απευθείας από το ert.gr, μέσω της τηλεόρασης της NASA.

Η διαστημική κάψουλα Dragon Crew με τους δύο Αμερικανούς αστροναύτες, έφτασε στις 17:16 στο Διεθνή Διαστημικό Σταθμό στο ύψος των συνόρων Κίνας και Ιαπωνίας.

Η αποστολή αυτή, στην οποία συμμετέχουν οι αστροναύτες της NASA Νταγκ Χάρλεϊ και Μπομπ Μπένκεν είναι ιστορική, καθώς είναι η πρώτη επανδρωμένη διαστημική πτήση που εκτοξεύεται από αμερικανικό έδαφος, από το 2011.

Aξίζει να σημειωθεί ότι η SpaceX, είναι η πρώτη ιδιωτική εταιρεία στην οποία εμπιστεύθηκε η Nasa μία τόσο πολύτιμη αποστολή.

Αναλυτικά

Μέσα σε εκκωφαντικό θόρυβο που έφθασε χιλιόμετρα μακριά στις ακτές της Φλόριντα, ένας πύραυλος Falcon 9 της εταιρείας SpaceX του Ελον Μασκ απογειώθηκε στις 15.22 τοπική ώρα (22.22 ώρα Ελλάδος) και τα πρώτα λεπτά της πτήσης εκτυλίχθηκαν χωρίς προβλήματα, σύμφωνα με την απευθείας αναμετάδοση της αποστολής της NASA.

Ο πρώτος όροφος του πυραύλου αποκολλήθηκε όπως ήταν προγραμματισμένο έπειτα από πτήση δύο λεπτών, καθώς ο πύραυλος πετούσε με ταχύτητα 4000χλμ/ώρα, ενώ ο δεύτερος όροφος εξακολουθούσε να προωθεί την κάψουλα Crew Dragon προς τον προορισμό της, τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό.

Με επιτυχία στέφθηκε και η αποκόλληση της κάψουλας, που αναμένεται να φτάσει το απόγευμα της Κυριακής στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό.

To CNN αναφέρει ότι οι δημοσιογράφοι που κάλυπταν το γεγονός εργάστηκαν κάτω από αυστηρές πολιτικές και οδηγίες κοινωνικής απόστασης σχετικά με τη χρήση μάσκας.

Ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ και ο αντιπρόεδρος Μάικ Πενς παρακολούθησαν την εκτόξευση αναφέρει το CBS, ενώ «η εκτόξευση ξεκίνησε σε μια νέα εποχή στα εμπορικά διαστημικά ταξίδια και επαναφέροντας τις Ηνωμένες Πολιτείες στην επιχείρηση εκτόξευσης αστροναυτών σε τροχιά από το έδαφος των ΗΠΑ για πρώτη φορά σε σχεδόν μια δεκαετία».

Όπως τονίζει η New York Times: «Οι Ηνωμένες Πολιτείες άνοιξαν μια νέα εποχή διαστημικών ταξιδιών στον άνθρωπο το Σάββατο, καθώς μια ιδιωτική εταιρεία ξεκίνησε για πρώτη φορά τους αστροναύτες σε τροχιά, σχεδόν μια δεκαετία μετά την αποχώρηση της κυβέρνησης από το πρόγραμμα διαστημικών λεωφορείων»..

Πηγή: ΕΡΤ με στοιχεία από ΑΠΕ-ΜΠΕ, AFP, Reuters
Φωτογραφίες: NASA TV

Το σκάφος Voyager 2 (Ταξιδευτής) της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας (NASA) έχει γίνει πλέον το δεύτερο ανθρώπινο κατασκεύασμα που ταξιδεύει στην αχανή περιοχή του γαλαξία ανάμεσα στα άστρα, στο μεσοαστρικό διάστημα, όπως επιβεβαίωσαν οι επιστήμονες. Είχε προηγηθεί το Voyager 1, που είχε «δραπετεύσει» από την ηλιακή επικράτεια στις 25 Αυγούστου 2012.

Η έξοδος του Voyager 2 στο διαστρικό ή μεσοαστρικό χώρο εκτιμάται ότι είχε συμβεί στις 5 Νοεμβρίου 2018. Τώρα οι επιστήμονες -μεταξύ των οποίων και ο Σταμάτης Κριμιζής και ο συνεργάτης του στην Ακαδημία Αθηνών Κωνσταντίνος Διαλυνάς- όχι μόνο επιβεβαίωσαν το ιστορικό γεγονός, αλλά και έδωσαν στη δημοσιότητα τα πρώτα στοιχεία που έστειλε το σκάφος, καθώς διήλθε την ηλιόπαυση, το εξωτερικό όριο όπου σταματούν τα φορτισμένα σωματίδια του ηλιακού «ανέμου», ο οποίος «φυσάει» με πολύ μεγάλη ταχύτητα έως εκεί πού φθάνουν τα σύνορα της λεγόμενης ηλιόσφαιρας (η βαρυτική επίδραση του Ήλιου εκτείνεται αρκετά πέρα από την ηλιόπαυση, έως τουλάχιστον το Νέφος Όορτ).

Τα δύο δίδυμα σκάφη είχαν εκτοξευθεί το 1977 σε διάστημα λίγων εβδομάδων το ένα από το άλλο, ακολουθώντας διαφορετικές τροχιές, γι' αυτό αν και το «Βόγιατζερ 2» είχε ελαφρώς προηγηθεί, βγήκε με καθυστέρηση από το ηλιακό μας σύστημα. Μια βλάβη στον ανιχνευτή πλάσματος του «Βόγιατζερ 1» το 1980 είχε ως συνέπεια να μην καταστεί δυνατό να συλλεχθούν άμεσα ακριβή δεδομένα κατά τη μετάβαση στο μεσοαστρικό διάστημα. Κάτι ευτυχώς που δεν συνέβη στην περίπτωση του «Βόγιατζερ 2», από το οποίο πλέον υπάρχουν τα πρώτα στοιχεία στα χέρια των επιστημόνων για τη διάσχιση της ηλιόπαυσης.

Τα δεδομένα αυτά δείχνουν ομοιότητες αλλά και διαφορές με όσα στοιχεία είχε στείλει το «Βόγιατζερ 1», μερικές από τις οποίες ίσως οφείλονται στη μεταβαλλόμενη δραστηριότητα του Ήλιου, ενώ άλλες πιθανώς σχετίζονται με τις διαφορετικές τροχιές των δύο σκαφών. Μεταξύ άλλων, τα νέα στοιχεία δείχνουν μια πιο λεπτή και ομαλή συνοριακή περιοχή της ηλιόσφαιρας, με ένα ισχυρότερο μεσοαστρικό μαγνητικό πεδίο πέραν από αυτήν. 

Οι ερευνητές από τις ΗΠΑ, την Ελλάδα, την Ελβετία και την Αργεντινή, έκαναν πέντε σχετικές δημοσιεύσεις στο περιοδικό αστρονομίας "Nature Astronomy". Επικεφαλής της μίας από τις πέντε μελέτες του Voyager 2 είναι ο ακαδημαϊκός καθηγητής Σταμάτης Κριμιζής, επικεφαλής του Γραφείου Διαστημικής Έρευνας και Τεχνολογίας της Ακαδημίας Αθηνών και εδώ και πολλά χρόνια συνεργάτης του Εργαστηρίου Εφαρμοσμένης Φυσικής του Πανεπιστημίου Τζονς Χόπκινς των ΗΠΑ, ενώ συμμετέχει και ο Κωνσταντίνος Διαλυνάς, μεταδιδακτορικός ερευνητής στο ίδιο Γραφείο.

Οι επιστήμονες διαπίστωσαν μια χαρακτηριστική αύξηση στην πυκνότητα του πλάσματος, κάτι που επιβεβαιώνει ότι το «Βόγιατζερ 2» βγήκε από το καυτό και χαμηλότερης πυκνότητας πλάσμα του ηλιακού ανέμου και εισήλθε στο ψυχρό και μεγαλύτερης πυκνότητας πλάσμα του μεσοαστρικού/γαλαξιακού χώρου.

Τα δύο είδη πλάσματος -το ηλιακό και το μεσοαστρικό- έχουν διαφορετικές συνθέσεις, πυκνότητες, θερμοκρασίες και μαγνητικά πεδία διαφορετικής προέλευσης, συνεπώς δεν αλληλεπιδρούν ελεύθερα, αλλά διαχωρίζονται από ένα σύνορο. Όπως έγινε αντιληπτό, δεν ισχύει η επικρατούσα έως τώρα θεωρία ότι υπάρχει μια σταδιακή μετάβαση από την ηλιακή επικράτεια στο μεσοαστρικό διάστημα, καθώς φαίνεται ότι υπάρχει ένα διακριτό σύνορο στην άκρη της ηλιόσφαιρας, τη σχήματος φυσαλίδας περιοχή όπου φθάνει ο ηλιακός άνεμος των σωματιδίων.

Σύμφωνα με μια από τις πέντε μελέτες, η μετάβαση μέσω της ηλιόπαυσης έγινε σε λιγότερο από μια μέρα, ενώ μια άλλη μελέτη βρήκε ένα ενδιάμεσο στρώμα ανάμεσα στην ηλιόπαυση και στο μεσοαστρικό διάστημα, δηλαδή στο σύνορο όπου ο ηλιακός άνεμος συναντά τον μεσοαστρικό άνεμο (τα σωματίδια κοσμικής ακτινοβολίας γαλαξιακής προέλευσης), κάτι που δεν είχε ανιχνεύσει το «Βόγιατζερ 1».

Σε κάθε περίπτωση, παραμένουν ακόμη αναπάντητα ερωτήματα σχετικά τις ιδιότητες του μεσοαστρικού διαστήματος, που ελπίζεται να απαντηθούν όσο το «Βόγιατζερ 2» ταξιδεύει πιο μακριά. 

Η είσοδος του σκάφους Voyager 2 στο μεσοαστρικό χώρο συνέβη σε απόσταση 119,7 αστρονομικών μονάδων από τον πλανήτη μας, δηλαδή σχεδόν 120 φορές την απόσταση Γης-Ήλιου, πιο κοντά από ό,τι είχε συμβεί με το «Voyager 1» (σε απόσταση 122,6 αστρονομικών μονάδων), το οποίο πλέον έχει φθάσει σε απόσταση περίπου 146 αστρονομικών μονάδων.

Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι τα δύο «Βόγιατζερ» θα ζήσουν περισσότερο και από τη Γη, ταξιδεύοντας στον γαλαξία μας για τουλάχιστον πέντε δισεκατομμύρια χρόνια. Βέβαια πολύ νωρίτερα, ίσως μετά από μια δεκαετία, θα πάψουν να στέλνουν στοιχεία. Προς το παρόν, είναι αβέβαιο πότε θα υπάρξει μια νέα διαστημική αποστολή που θα ακολουθήσει τα χνάρια των «Ταξιδευτών» στο αχανές μεσοαστρικό διάστημα.

Σύνδεσμοι για τις επιστημονικές δημοσιεύσεις:

   https://www.nature.com/articles/s41550-019-0928-3

   https://www.nature.com/articles/s41550-019-0929-2

   https://www.nature.com/articles/s41550-019-0918-5

   https://www.nature.com/articles/s41550-019-0920-y

   https://www.nature.com/articles/s41550-019-0927-4 (με ελληνική συμμετοχή)




ΑΠΕ

Πριν από ακριβώς 50 χρόνια οι Αμερικανοί Νιλ Άρμστρονγκ και Μπαζ Όλντριν πάτησαν στη Σελήνη, ένα επίτευγμα που παρακολούθησαν από τις τηλεοράσεις τους σχεδόν μισό δισεκατομμύριο άνθρωποι.
Το ιστορικό γεγονός γιορτάζεται σήμερα στις ΗΠΑ και σε όλον τον κόσμο, σε μια περίοδο που η NASA προσπαθεί να εντείνει τις προετοιμασίες της για να επιστρέψει και πάλι στον δορυφόρο της Γης.

Η ακριβής στιγμή της προσσελήνωσης της σεληνιακής ακάτου Eagle ήταν η 20.17 ή 20.18 ώρα Γκρίνουιτς -όπως αναφέρεται σε έγγραφα της αμερικανικής διαστημικής υπηρεσίας- της 20ής Ιουλίου 1969.

Εδώ και πολλές εβδομάδες η NASA προετοιμάζεται πυρετωδώς για την επέτειο, την οποία θα τιμήσει με εκατοντάδες εκθέσεις και εκδηλώσεις, ιδίως στα διαστημικά κέντρα της Φλόριντας (Κένεντι) και του Χιούστον (Τζόνσον).

Η επέτειος αυτή αναζωπύρωσε και τη συζήτηση για τα τρέχοντα σχέδια της υπηρεσίας να επιστρέψει στη Σελήνη, δηλαδή το πρόγραμμα "Άρτεμις". Πολλοί ειδικοί, ακόμη και στελέχη της NASA, θεωρούν ότι είναι μη ρεαλιστικό να το υλοποιήσουν μέχρι την καταληκτική ημερομηνία που τους έχει θέσει η κυβέρνηση του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, το 2024.

Στη συζήτηση αυτή δεν έμειναν αμέτοχοι τα δύο εν ζωή μέλη του πληρώματος του Apollo 11, ο Μπαζ Όλντρι και ο Μάικλ Κόλινς -ο οποίος δεν πάτησε στη Σελήνη, καθώς είχε παραμείνει σε τροχιά γύρω της. Σε πολλές πρόσφατες δημόσιες εμφανίσεις τους μάλιστα επέκριναν τη NASA, ρίχνοντας νερό στον μύλο του Τραμπ ο οποίος πνέει μένεα με τη διαστημική υπηρεσία.

Ο "Μπαζ" μίλησε την Παρασκευή στο κανάλι Fox News. "Δεν αναπτύξαμε πυραύλους και ακάτους υψηλής απόδοσης, τους οποίους χρειαζόμαστε", τόνισε ο 89χρονος αστροναύτης, τον οποίο κανείς δεν τολμά να αντικρούσει.

Την προηγουμένη, στο Οβάλ Γραφείο, ο διευθυντής της NASA Τζιμ Μπριντενστάιν δέχτηκε ευθέως και δημοσίως επίθεση. Ο Μάικλ Κόλινς πρότεινε να ματαιωθεί το σεληνιακό πρόγραμμα για να προετοιμαστεί στη θέση του μια αποστολή για τον Άρη, ενώ ο Μπαζ Όλντριν συνέχισε να δίνει τεχνικές συμβουλές.

"Ακούτε τον Μπαζ και τους άλλους; Σύμφωνοι;" είπε ο Ντόναλντ Τραμπ, απευθυνόμενος στον Μπριντενστάιν. Ο Αμερικανός πρόεδρος δήλωσε άλλωστε πρόσφατα ότι ο πραγματικός στόχος είναι να υψωθεί η αμερικανική σημαία στον Άρη (η NASA σκοπεύει να πραγματοποιήσει μια αποστολή στον Κόκκινο Πλανήτη τη δεκαετία του 2030).

"Η κυβέρνησή μου έχει δεσμευτεί να αποκαταστήσει την κυριαρχία και την ηγεσία της χώρας μας στο διάστημα για τους επόμενους αιώνες", ανέφερε σήμερα σε μια ανάρτησή του.

Αργότερα σήμερα, ο αντιπρόεδρος Μάικ Πενς θα εκφωνήσει ομιλία από το διαστημικό κέντρο Κένεντι, απ' όπου είχε γίνει η εκτόξευση της αποστολής Apollo 11. Η τελευταία ομιλία του Πενς με θέμα το διάστημα -ο Λευκός Οίκος έχει αναθέσει στον αντιπρόεδρο αυτήν την αρμοδιότητα- προκάλεσε σοκ στη NASA: τον Μάρτιο, ανακοίνωσε αιφνιδίως ότι το πρόγραμμα επιστροφής των αστροναυτών στη Σελήνη επιταχύνεται και αντί για το 2028, όπως σχεδιαζόταν, θα πρέπει να γίνει μέχρι το 2024.

Τις τελευταίες δεκαετίες, πολλοί Αμερικανοί πρόεδροι έχουν ανακοινώσει παρόμοια σχέδια, που όμως δεν κατέληξαν πουθενά. Πριν από ακριβώς 30 χρόνια, στην επέτειο των 20 ετών από την προσσελήνωση, ο Τζορτζ Μπους ο πρεσβύτερος δήλωνε ότι επρόκειτο να δημιουργηθεί μια σεληνιακή βάση και να εκτοξευτεί μια επανδρωμένη αποστολή για τον Άρη. Και τον Ιανουάριο του 2004 ο συνονόματος γιος του όριζε ως στόχο του "να επιστρέψουμε στη Σελήνη μέχρι το 2020".

Όμως το χάσμα μεταξύ των προθέσεων και της οικονομικής πραγματικότητας καταδίκασε αυτά τα σχέδια. Το μέλλον του προγράμματος Άρτεμις θα εξαρτηθεί επομένως από τη βούληση του Κογκρέσου να αυξήσει σημαντικά τον προϋπολογισμό της NASA, πολύ πάνω από τα 21 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως, κάτι που δεν φαίνεται πρόθυμο να κάνει μέχρι τώρα. Πολλά θα εξαρτηθούν επίσης από τις προεδρικές εκλογές του 2020. Στην περίπτωση που ηττηθεί ο Ντόναλντ Τραμπ, κάποιος άλλος πρόεδρος θα πρέπει να αποφασίσει προς τα πού θα στραφούν οι ΗΠΑ, στο ηλιακό μας σύστημα.



ΑΠΕ

Μνημόνια συνεργασίας μεταξύ του Ελληνικού Διαστημικού Οργανισμού (ΕΛΔΟ) και των εταιρειών Thales Hellas & Thales Alenia Space από τη Γαλλία, καθώς και της Worldview Enterprises Inc από τις ΗΠΑ, υπεγράφησαν την Δευτέρα 1 Ιουλίου 2019 στο υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής, Τηλεπικοινωνιών και Ενημέρωσης, παρουσία του υπουργού, Νίκου Παππά. 

Η συμφωνία, μεταξύ ΕΛΔΟ και της γαλλικής εταιρείας Thales Hellas και Thales Alenia Space, υπεγράφη από τον πρόεδρο του ΕΛΔΟ, Χριστόδουλο Πρωτοπαπά, και από την πλευρά της εταιρείας Thales Alenia Space από τον αντιπρόεδρο του Domain Observation and Science στη Γαλλία, Marc-Henri Serre και τον διευθυντή της Thales Hellas, Αντώνη Δημητρόπουλο, ενώ ήταν παρών ο Γάλλος πρέσβης στην Ελλάδα, Christophe Chantepy.

Η συνεργασία του ΕΛΔΟ με την Thales Alenia Space και Thales Hellas, μια από τις μεγαλύτερες, παγκοσμίως, ηγέτιδες εταιρείες στον κλάδο της αεροδιαστημικής και άμυνας, έχει ως στόχο, σύμφωνα με το ΨΗΠΤΕ, να μεγιστοποιήσει τον ρόλο της ελληνικής βιομηχανίας και επιστημονικής κοινότητας, στο πλαίσιο των εθνικών, ευρωπαϊκών και διεθνών διαστημικών προγραμμάτων, να δημιουργηθούν συνέργειες και να ενισχυθούν οι δυνατότητες της ελληνικής διαστημικής βιομηχανίας και του διαστημικού τομέα γενικότερα.

Επιπλέον, ο ΕΛΔΟ επιδιώκει τη δημιουργία ευκαιριών ανταλλαγής προσωπικού μεταξύ των δύο εταιριών, για την ενδυνάμωση και ανταλλαγή γνώσης στον τομέα των διαστημικών προγραμμάτων.

«Η σημερινή υπογραφή συμφωνίας συνεργασίας του ΕΛΔΟ με την εταιρεία Thales Alenia Space είναι πολύ σημαντική. Η Ελλάδα επέλεξε με την πολιτική της να είναι παρούσα στο διάστημα κάτι που χαροποιεί ιδιαίτερα τη Γαλλία και με αυτή τη συμφωνία έχει την ευκαιρία για περεταίρω ανάπτυξη των τεχνολογικών και διαστημικών δραστηριοτήτων», ανέφερε ο Γάλλος πρέσβης στην Ελλάδα, Christophe Chantepy. 

Από την πλευρά του, ο πρόεδρος του ΕΛΔΟ, Χριστόδουλος Πρωτοπαπάς, σημείωσε ότι «με τη σημερινή συμφωνία συνεργασίας, ο ΕΛΔΟ κλείνει τον κύκλο υπογραφών και συνεργασιών με τις μεγάλες διαστημικές εταιρείες. Είμαστε ευχαριστημένοι, διότι η Thales Alenia Space είναι εταιρεία που δραστηριοποιείται εδώ και χρόνια στην Ελλάδα, ενώ ο μεγαλύτερος ευρωπαϊκός δορυφόρος που κατασκεύασε πρόσφατα, βρίσκεται στην ελληνική τροχιακή θέση».

Την ικανοποίησή του για την υποστήριξη του ΕΛΔΟ να αναπτύξει τη θέση του στην αγορά του διαστήματος, εξέφρασε ο αντιπρόεδρος της Thales Alenia Space, Marc-Henri Serre, ο οποίος σημείωσε ότι «αυτή η συνεργασία είναι βασισμένη στην ισχυρή τεχνογνωσία της Thales Alenia Space και στην καρποφόρα συνεργασία με την Thales Hellas» και εξέφρασε την ανυπομονησία του «να συνεργαστούμε σύντομα μέσω των ομάδων εργασίας, για συναρπαστικά διαστημικά προγράμματα».

Ο διευθυντής της Thales Hellas, Αντώνης Δημητρόπουλος, ανέφερε μεταξύ άλλων, ότι «η Ελλάδα αναμένεται να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στον τομέα του διαστήματος στην Ευρώπη μέσω του δικτύου των ταχέως αναπτυσσόμενων εταιρειών και οργανισμών που εργάζονται για το διάστημα (...) και ελπίζουμε να επιτύχουμε το όραμά μας, να ενισχύσουμε την ελληνική βιομηχανία και να υποστηρίξουμε τις δραστηριότητες που σχετίζονται με το διάστημα».

Η συμφωνία του ΕΛΔΟ με τη Worldview, υπεγράφη από τον πρόεδρο του ΕΛΔΟ, Χριστόδουλο Πρωτοπαπά και τον Thomas M. Pirrone, Senior Vice President, Business Development Worldview Enterprises Inc. Στην υπογραφή παρέστη ως εκπρόσωπος του Αμερικανού πρέσβη, ο εμπορικός ακόλουθος της αμερικανικής πρεσβείας στην Ελλάδα, Keith Silver.

«Είμαι πολύ χαρούμενος που εκπροσωπώ την πρεσβεία των ΗΠΑ στην υπογραφή συμφωνίας μεταξύ της ελληνικής κυβέρνησης και της Worldview, η οποία ακολουθεί μετά τη συμφωνία του ΕΛΔΟ με τη NASA» δήλωσε ο εκπρόσωπος της αμερικανικής πρεσβείας στη Ελλάδα, Keith Silver. 

Επίσης, ο αντιπρόεδρος της Business Development Worldview Enterprises, Inc., Thomas M. Pirrone χαιρέτισε τη συμφωνία λέγοντας:
«Είμαστε οι leaders σε ό, τι αφορά τεχνολογίες στρατόσφαιρας και χαίρομαι πολύ που η Ελλάδα μπαίνει τόσο δυναμικά στους τομείς ανάπτυξης της στρατόσφαιρας».

Τέλος, ο πρόεδρος του Ελληνικού Διαστημικού Οργανισμού, Χριστόδουλος Πρωτοπαπάς, ανέφερε ότι «με την υπογραφή της συμφωνίας συνεργασίας με την Worldview, μιας αμερικανικής εταιρείας που ασχολείται με την στρατόσφαιρα, ολοκληρώνεται ο προγραμματισμένος κύκλος των συνεργασιών του ΕΛΔΟ και ολοκληρώνεται, επίσης, ο κύκλος της παρουσίας του ΕΛΔΟ σε όλα τα στρώματα του διαστήματος».



Η Ιστοσελίδα του Ελληνικού Διαστημικού Οργανισμού: hellenicspaceagency

Το ρόβερ Curiosity της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας (NASA) τράβηξε μια φωτογραφία στον 'Αρη, όπου φαίνεται μια μυστηριώδης λάμψη σε ένα μακρινό λόφο. Στην ασπρόμαυρη φωτογραφία, μπροστά από ένα βραχώδες τοπίο, μια μακριά και ακανόνιστη λευκή λάμψη φαίνεται να περνάει από πάνω.

Δεν είναι η πρώτη φορά που οι κάμερες του ρόβερ έχουν τραβήξει φωτογραφίες με ανωμαλίες, οι οποίες δεν είναι εύκολο να εξηγηθούν, με πιο χαρακτηριστική περίπτωση μια φωτογραφία του 2014. Η ανωμαλία αυτή τη φορά ήταν μάλλον αστραπιαία, καθώς οι φωτογραφίες που τραβήχτηκαν ένα λεπτό πριν και ένα λεπτό μετά την επίμαχη φωτογραφία, δεν δείχνουν καμία λάμψη.

Οι συνωμοσιολόγοι και οι μονίμως καχύποπτοι για μια ακόμη φορά πιστεύουν ότι πρόκειται για εξωγήινους, αλλά η NASA θεωρεί σαφώς πιθανότερο ότι η λάμψη προέρχεται από κάποια ηλιακή αντανάκλαση στους βράχους ή από την κοσμική ακτινοβολία ή από μια αναλαμπή στον ίδιο το φακό της κάμερας.

Το Curiosity έφθασε στον γειτονικό πλανήτη το 2012 και διαθέτει 17 κάμερες. Όλα αυτά τα χρόνια περιδιαβαίνει αργά τον Άρη και έχει στείλει στη Γη ένα μεγάλο όγκο δεδομένων και φωτογραφιών.

«Σε χιλιάδες εικόνες που έχουμε πάρει από το Curiosity, βλέπουμε σχεδόν κάθε εβδομάδα μερικές με φωτεινά σημεία. Οι πιο πιθανές εξηγήσεις είναι ότι προκαλούνται από κοσμικές ακτίνες ή από το φως του Ήλιου που αντανακλάται από τις επιφάνειες των βράχων», δήλωσε ο Τζάστιν Μάκι, μέλος της επιστημονικής ομάδας του ρόβερ, σύμφωνα με τις βρετανικές «Ιντιπέντεντ» και «Ντέιλι Μέιλ».




ΑΠΕ

Ένας πύραυλος Falcon 9 έστειλε στο διάστημα το σκάφος Crew Dragon της εταιρείας Space X, στην θεωρούμενη -τουλάχιστον από τους Αμερικανούς- ιστορική πρώτη του δοκιμαστική πτήση. Το Crew Dragon, που προορίζεται να μεταφέρει Αμερικανούς αστροναύτες, ήταν αυτή τη φορά «επανδρωμένο» με μια μεγάλου μεγέθους κούκλα με διαστημική στολή, τη «Ρίπλεϊ».

Η «Ρίπλεϊ» -παραπομπή στην πρωταγωνίστρια Έλεν Ρίπλεϊ των διάσημων ταινιών «Alien», την οποία είχε υποδυθεί η ηθοποιός Σιγκούρνεϊ Γουίβερ- έρχεται να προστεθεί στον «Αστράνθρωπο», ο οποίος το 2018 στάλθηκε στο διάστημα με τον πύραυλο Falcon Heavy μαζί ένα σπορ αυτοκίνητο της Tesla, της άλλης εταιρείας του δισεκατομμυριούχου Ίλον Μασκ. Η «Ρίπλεϊ» θα είναι ζωσμένη με αισθητήρες για να καταγραφούν οι δυνάμεις που θα ασκηθούν πάνω στο μελλοντικό ανθρώπινο πλήρωμα.

Η εκτόξευση της ύψους σχεδόν πέντε μέτρων διαστημικής κάψουλας Crew Dragon έγινε από το Διαστημικό Κέντρο Κένεντι στο Ακρωτήριο Κανάβεραλ της Φλόριντα το πρωί του Σαββάτου (λίγο πριν τις 10:00 π.μ. ώρα Ελλάδας), μεταφέροντας εφόδια και εξοπλισμό βάρους 180 κιλών με προορισμό το Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ΔΣΣ), όπου θα φθάσει το μεσημέρι της Κυριακής και θα παραμείνει εκεί για πέντε μέρες. Μετά θα επιστρέψει στη Γη και θα πέσει με αλεξίπτωτο στον Ατλαντικό Ωκεανό στα ανοιχτά της Φλόριντα. Αν κάτι δεν πάει καλά και το Crew Dragon συγκρουστεί με τον ΔΣΣ, οι τρεις αστροναύτες που σήμερα ζουν σε αυτόν, θα πρέπει να διαφύγουν με μια ρωσική κάψουλα Σογιούζ που βρίσκεται «παρκαρισμένη» στον διαστημικό σταθμό.

Με τη βοήθεια του Crew Dragon, η NASA φιλοδοξεί να ξεκινήσει ξανά μέσα στο 2019 το πρόγραμμα των επανδρωμένων διαστημικών πτήσεων με δικά της μέσα, χωρίς να εξαρτάται πια από τους ρωσικούς πυραύλους Σογιούζ. Κάτι που κατέστη αναγκαίο όταν -μετά από ένα πρόγραμμα 30 ετών- αποσύρθηκε και το τελευταίο αμερικανικό διαστημικό λεωφορείο «Ατλαντίς» το 2011. Από τότε δεν έχει εκτοξευθεί ξανά Αμερικανός από το έδαφος των ΗΠΑ. Για κάθε μεταφορά αστροναύτη της στον ΔΣΣ, η NASA καταβάλλει στη Ρωσία περίπου 82 εκατ. δολάρια για ένα ταξίδι μετ' επιστροφής.

Η NASA έχει συνάψει από το 2014 συμφωνίες ύψους 6,8 δισεκατομμυρίων δολαρίων με τη Space X και τη Boeing για να αναπτύξουν δύο ανταγωνιστικές διαστημικές επανδρωμένες κάψουλες, το Crew Dragon η πρώτη και το Starliner η δεύτερη. Το Starliner θα δοκιμαστεί για πρώτη φορά μάλλον τον Απρίλιο σε μια αποστολή στον ΔΣΣ παρόμοια με αυτή του σκάφους της Space X (θα χρησιμοποιηθεί ο πύραυλος Atlas V της Boeing).

Οι πύραυλοι Falcon 9 της Space X έχουν μέχρι σήμερα εφοδιάσει 15 φορές τον ΔΣΣ μέσα στην τελευταία επταετία, αλλά όλα τα ταξίδια ήσαν μη επανδρωμένα ως τώρα. Το επανδρωμένο Crew Dragon βασίζεται στο μη επανδρωμένο σκάφος Dragon της Space X, με τις κατάλληλες μετατροπές για να υποστηρίξουν τους αστροναύτες.

Παραμένει πάντως αμφίβολο κατά πόσο όντως θα καταστεί εφικτό Αμερικανοί αστροναύτες να πετάξουν φέτος με σκάφος της Space X ή της Boeing. Με βάση τον προγραμματισμό πάντως, αν η πρώτη πτήση του Crew Dragon εκτελεστεί άψογα, τότε δύο Αμερικανοί αστροναύτες θα ταξιδέψουν με αυτήν έως το τέλος του έτους.


ΑΠΕ

Εκτοξεύτηκε με απόλυτη επιτυχία την Τρίτη 5 Φεβρουαρίου 2019, στις 23:01 ο ελληνικός δορυφόρος Hellas Sat 4 , από την Γαλλική Γουιάνα, προκειμένου να λάβει την τροχιακή θέση της Ελλάδος και της Κύπρου.

Ως ένα πολύ σημαντικό βήμα χαρακτήρισε την εκτόξευση του ελληνικού δορυφόρου Hellas Sat 4 ο υπουργός Ψηφιακής Πολιτικής, Τηλεπικοινωνιών και Ενημέρωσης Νίκος Παππάς, σε δηλώσεις του στην ειδική εκπομπή της ΕΡΤ1, αμέσως μετά την επιτυχή εκτόξευσή του από τη Γαλλική Γουιάνα.

Ο Ν. Παππάς είπε ότι «η Ελλάδα με την εκτόξευση του Hellas SAT 4 θα έχει ένα σμήνος δύο δορυφόρων στην ελληνική τροχιακή θέση. Είναι ένα πολύ σημαντικό βήμα. Είμαστε, πλέον, πολύ μακριά από την περίοδο που και ένα κομμάτι του πολιτικού συστήματος δεν αντιλαμβανόταν ότι έπρεπε να έχουμε μια συμπαγή στρατηγική για το Διάστημα. Η εκτόξευση του Hellas SAT 4 θα αυξήσει τις δυνατότητές μας για αυτόνομες δορυφορικές επικοινωνίες, την άμυνα και την ασφάλεια, ενώ και η ΕΡΤ θα αξιοποιήσει τις δυνατότητές του».

Αναφερόμενος στον Ελληνικό Διαστημικό Οργανισμό, ο υπουργός ΨΗΠΤΕ σημείωσε ότι «οι αναταράξεις που συναντήσαμε είναι έτη φωτός μακριά. Όλοι αντιλαμβάνονται ότι ο ΕΛΔΟ ήταν μια αναγκαιότητα. Ο Ελληνικός Διαστημικός Οργανισμός έχει ήδη συνάψει διεθνείς συμφωνίες και τις επόμενες μέρες θα είμαστε σε θέση να ανακοινώσουμε ακόμη περισσότερα βήματα. Επιταχύνεται η ανάπτυξη της πολιτικής μας για το Διάστημα, οι πάντες έχουν αντιληφθεί τη σπουδαιότητά της, ο ΕΛΔΟ στελεχώνεται και θα είναι σε θέση να συντονίσει όλους τους φορείς του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα που ασχολούνται με το Διάστημα».

Τέλος, ο Ν. Παππάς υπογράμμισε ότι η χώρα καλώς επένδυσε στο πεδίο του διαστήματος: «Ήταν εντυπωσιακά τα βιογραφικά που κατατέθηκαν για τις θέσεις του προσωπικού του ΕΛΔΟ. Όταν η χώρα έχει συμπαγή διαστημική πολιτική αρκετός κόσμος απασχολείται όταν οι τεχνολογίες διαστήματος διαχέονται στην οικονομία και την κοινωνία. Καλώς επενδύουμε σε αυτό το πεδίο και κακώς το είχαμε εγκαταλείψει. Η σημερινή είναι μια καλή μέρα. Υπήρξε μια τομή σε αυτό το πεδίο. 'Απαντες αντιλαμβάνονται και κανείς δεν ζητάει να κάνουμε πισωγυρίσματα. Κανείς δεν λέει να "κλείσει ο ΕΛΔΟ". Καταφέραμε να κάνουμε αυτά τα πράγματα αυτονόητα και καλούνται όλοι να συμβάλλουν σε αυτό».

«Με την εκτόξευση του δορυφόρου Hellas Sat 4 η Ελλάδα καταλαμβάνει πια ισχυρή θέση στο διεθνή διαστημικό χάρτη παρέχοντας υπηρεσίες υψηλού επιπέδου όπου απαιτηθεί. Θα παρέχει στις ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις απολύτως αξιόπιστες δορυφορικές επικοινωνίες», δήλωσε στη ΕΡΤ ο υπουργός Εθνικής Άμυνας. Ευάγγελος Αποστολάκης.

Η εκτόξευση του δορυφόρου μεταδόθηκε απ΄ ευθείας από την ΕΡΤ με σχολιαστή τον απεσταλμένο του ΑΠΕ-ΜΠΕ στην Γαλλική Γουιάνα, Σ.Κυριακίδη.