Ενάμιση χρόνο μετά τη σύγκρουση στο Σουδάν, οι πρόσφυγες εξακολουθούν να καταφεύγουν στο ανατολικό Chad σε αναζήτηση ασφάλειας, όπου φτάνουν σε καταυλισμούς υπό άθλιες συνθήκες. Η πρόσβαση σε καθαρό νερό, αποχέτευση και δομές υγειονομικής περίθαλψης είναι περιορισμένη, όπως αναφέρουν οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα. Και συνεχίζουν χαρακτηριστικά: Συναντήσαμε τους Aziz, Salwa, Youssef και Amina για να ακούσουμε τις ιστορίες τους για τη φυγή τους από την περιοχή Darfur του Σουδάν και την επιβίωσή τους στο ανατολικό Chad.

Aziz Adam, εκτοπισμένος από το Δυτικό Darfur του Σουδάν. Chad, 2024 MSF Hareth Mohammed

Aziz Adam, εκτοπισμένος από το Δυτικό Darfur

«Η οικογένειά μου είναι μισή εδώ. Η μητέρα μου, ο πατέρας μου, επτά από εμάς τα αδέλφια – είμαστε εννέα συνολικά. Αλλά ο πόλεμος μας χώρισε. Κάποιοι από την οικογένειά μου κατάφεραν να φύγουν από το Δυτικό Darfur, αλλά οι υπόλοιποι δεν έχουν έρθει ακόμα μαζί μας.

Φύγαμε πανικόβλητοι, τρομοκρατημένοι από τον πόλεμο. Δεν προλάβαμε να πάρουμε τίποτα μαζί μας και κάποιοι από εμάς έφτασαν ξυπόλητοι.

Περπατήσαμε 20 χιλιόμετρα για να φτάσουμε εδώ, με τα πόδια. Στη διαδρομή συναντήσαμε τις Δυνάμεις Ταχείας Υποστήριξης που μας απειλούσαν. Κάποιοι από τους νεαρούς που ταξίδευαν μαζί μας κατηγορήθηκαν ότι ανήκαν στη φυλή Masalit. Τους συνέλαβαν και τους σκότωσαν. Νομίζαμε ότι θα πεθάνουμε κι εμείς. Δεν μπορούσα να φανταστώ ότι θα επιβιώναμε.

Οι αναμνήσεις της φυγής μου παραμένουν μαζί μου. Όταν σκέφτομαι τις τραγωδίες, τον πόνο που αφήσαμε πίσω μας, δεν υπάρχει περίπτωση να γυρίσω.

Αλλά ακούω κάποιους να λένε ότι προτιμούν να επιστρέψουν στον πόλεμο στο Σουδάν παρά να υπομείνουν την κόλαση που αντιμετωπίζουμε στον καταυλισμό.

Ήρθα εδώ τον Ιούλιο του περασμένου έτους, οπότε έχει περάσει σχεδόν ένας χρόνος, και τώρα είμαι 24 ετών. Η κατάστασή μας είναι τραγική. Φύγαμε από μια δύσκολη κατάσταση, μόνο και μόνο για να βρεθούμε σε μια ακόμη χειρότερη.

Μας λείπουν τα βασικά αγαθά για να ζήσουμε – πόσιμο νερό και φαγητό. Έχουν περάσει τέσσερις ή πέντε μήνες στον καταυλισμό Iridimi από την τελευταία φορά που λάβαμε επισιτιστική βοήθεια.

Τώρα, η οικογένειά μου και εγώ είμαστε απελπισμένοι. Χρειαζόμαστε εκπαίδευση, υγειονομική περίθαλψη και ένα καλύτερο μέλλον. Αλλά η πραγματικότητα στην οποία ζούμε είναι ζοφερή. Αισθάνομαι εγκλωβισμένος, παγιδευμένος ανάμεσα στο Σουδάν, όπου το μέλλον είναι αβέβαιο, και στο Chad, όπου δεν ανήκω».

Salwa Saleh, εκτοπισμένη από το Νότιο Darfur του Σουδάν, Chad MSF Hareth Mohammed

Salwa Saleh, εκτοπισμένη από το Νότιο Darfur

«Ζούσαμε μια αστική ζωή, αλλά έχουμε εκτοπιστεί από τις πόλεις μας. Είναι δύσκολο να δεχτούμε να ζούμε σε έναν καταυλισμό. Και μάλιστα ορισμένα από τα μέλη της οικογένειάς μου βρίσκονται ακόμη στο Σουδάν. Πάντα λένε ότι δεν θα φύγουν γιατί το Σουδάν είναι η χώρα τους. Όλοι ελπίζουμε ότι ο πόλεμος θα τελειώσει σύντομα, όλοι θέλουμε να επιστρέψουμε στην πατρίδα μας.

Ο πόλεμος μας αιφνιδίασε. Φύγαμε τόσο βιαστικά που δεν προλάβαμε να πάρουμε κανένα από τα σημαντικά μας αντικείμενα ή τις αναμνήσεις μας. Άφησα πίσω μου τόσα πολλά όμορφα πράγματα στη Nyala. Τα παιδιά μου έχασαν τον πατέρα τους- τώρα είναι ορφανά. Για να φτάσουμε εδώ έπρεπε να ταξιδέψουμε από τη Nyala στην Tina, και αυτό συνήθως διαρκεί δύο ημέρες. Εμείς όμως χρειαστήκαμε τέσσερις. Περάσαμε μέσα από περιοχές με μάχες μεταξύ των Δυνάμεων Ταχείας Υποστήριξης και των Σουδανικών Ενόπλων Δυνάμεων. Ήταν τρομακτικό και εξαντλητικό.

Βρίσκομαι σε αυτόν τον καταυλισμό εδώ και ένα χρόνο και δύο μήνες. Το να ζεις εδώ, είναι σαν να ζεις σε ένα σπίτι χωρίς τοίχους ή φράχτη. Εξακολουθούμε να υποφέρουμε από έλλειψη τροφίμων, καθαρού πόσιμου νερού, σωστής εκπαίδευσης, νοσοκομείων και ιατρικής περίθαλψης.

Πριν από τον πόλεμο, πηγαίναμε στη δουλειά και επιστρέφαμε στο σπίτι στα παιδιά μας. Μπορούσαμε εύκολα να καλύψουμε τις ανάγκες μας. Αλλά από τότε που ξεκίνησε ο πόλεμος, η ζωή έχει γίνει πολύ πιο δύσκολη. Ελπίζω για την ημέρα που η ζωή θα επιστρέψει στο φυσιολογικό, που θα βρούμε ασφάλεια και σταθερότητα. Όταν τα παιδιά μας θα μπορούν να επιστρέψουν στα σχολεία τους.

Ελπίζω σε ένα καλύτερο μέλλον για τα παιδιά μου. Όταν τελειώσει ο πόλεμος στο Σουδάν, ονειρεύομαι να έχω την ευκαιρία να ταξιδέψω, να ολοκληρώσω την εκπαίδευσή μου, να μάθω νέες γλώσσες και να βρω δουλειά. Θέλω να εξασφαλίσω τα παιδιά μου και να στηρίξω την οικογένειά μου».

Youssef Mohamed, εκτοπισμένος από το Βόρειο Darfur του Σουδάν, Chad MSF Hareth Mohammed

Youssef Mohamed, εκτοπισμένος από το Βόρειο Darfur

«Σκέφτομαι συνεχώς, ένα πράγμα που με δυσκολεύει να κοιμηθώ. Η οικογένειά μου είναι μακριά, ο πόλεμος συνεχίζεται και κάθε μέρα φέρνει νέα για περισσότερους θανάτους. Έχω τη γυναίκα μου και δύο παιδιά, ένα αγόρι και ένα κορίτσι, αλλά βρίσκονται όλοι στην Kabkabiya, περίπου 156 χιλιόμετρα δυτικά του El Fasher.

Είμαι εδώ περίπου οκτώ μήνες και κατάγομαι από το Βόρειο Darfur, και είμαι 57 ετών τώρα. Ήρθα εδώ στην Iriba στο ανατολικό Chad προερχόμενος από τo Adré, ψάχνοντας για δουλειά, αλλά δυστυχώς δεν μπόρεσα να βρω. Άφησα την οικογένειά μου πίσω γι’ αυτό, οπότε είναι δύσκολο. Η γυναίκα μου, τα αδέλφια μου και οι αδελφές μου είναι διασκορπισμένοι σε διάφορα μέρη. Τα παιδιά μου έχουν μείνει εκτός σχολείου εδώ και σχεδόν ένα χρόνο. Ο πόλεμος κατέστρεψε τα πάντα.

Ζω με διαβήτη εδώ και 12 χρόνια. Πριν από τον πόλεμο, πήγαινα στο Khartoum για θεραπεία. Ήμουν στο Khartoum όταν ξέσπασε ο πόλεμος. Πέρασα ένα μήνα εκεί, στη συνέχεια μετακόμισα στην πολιτεία Gezira για πέντε μήνες πριν πάω στο El Fasher. Στην πορεία αντιμετώπισα παρενοχλήσεις, ξυλοδαρμούς, απειλές και εξευτελισμούς από τις ένοπλες δυνάμεις.

Ως διαβητικός, χρειάζομαι τακτική ιατρική περίθαλψη, συμπεριλαμβανομένων εξετάσεων για τα μάτια, το συκώτι και τα νεφρά κάθε τρεις μήνες. Αλλά από τότε που ήρθα εδώ, δεν έχω βρει καμία από αυτές τις υπηρεσίες. Η θεραπεία για τον διαβήτη είναι είτε πολύ ακριβή είτε μη διαθέσιμη στο Chad. Χρειάζομαι επίσης μια συγκεκριμένη διατροφή, αλλά εδώ, πράγματα όπως τα λαχανικά και τα φρούτα είναι δύσκολο να βρεθούν.

Πριν από τον πόλεμο, είχα το δικό μου γραφείο στην αγορά και ήμουν διευθυντής ενός σχολείου. Καλλιεργούσα φασόλια, σουσάμι και αραβόσιτο, αλλά ο πόλεμος τα διέκοψε όλα αυτά.

Η μόρφωση των παιδιών μου είναι το πιο σημαντικό πράγμα για μένα τώρα, αλλά βρίσκονται ακόμα στην Kabkabiya και δεν γνωρίζω την τύχη τους. Μερικές φορές γίνονται αεροπορικές επιδρομές και ανησυχώ μήπως χτυπηθούν, επειδή η περιοχή βρίσκεται σε πόλεμο.

Η μητέρα μου, ο αδελφός και οι αδελφές μου ζουν στη Shaqra, αλλά ακόμη και εκεί, κανένα μέρος στο Σουδάν δεν είναι ασφαλές από τις οβίδες. Έφερα μαζί μου μόνο μερικές φωτογραφίες των παιδιών και της οικογένειάς μου.

Ελπίζω να επιστρέψω στο Σουδάν. Θέλω τα παιδιά μου να πάνε σχολείο, η οικογένειά μου να είναι σταθερή και το Σουδάν να είναι καλύτερο από ό,τι ήταν πριν».

Amina Suleiman, εκτοπισμένη από το Κεντρικό Darfur MSF

Amina Suleiman, εκτοπισμένη από το Κεντρικό Darfur

«Ο πόλεμος ξεκίνησε στο Zalingei, απ’ όπου κατάγομαι, στις 15 Απριλίου 2023 – την ίδια μέρα που ξεκίνησε και στο Khartoum. Ελπίζαμε ότι θα τελείωνε, αλλά δεν τελείωσε. Αυτό που έζησα στο Zalingei και κατά τη διάρκεια του εκτοπισμού μας δεν θα με αφήσει ποτέ. Οι αναμνήσεις είναι χαραγμένες στο μυαλό μου και στοιχειώνουν και τα παιδιά μας. Παίζουν με ραβδιά, προσποιούμενα ότι έχουν όπλα. Τα παιδιά ζουν με το τραύμα του πολέμου.

Στο Σουδάν, κρυβόμασταν κάτω από τα κρεβάτια για να προστατευτούμε από τους βομβαρδισμούς. Αυτές οι αναμνήσεις είναι οδυνηρές, αλλά εδώ, αντιμετωπίζουμε ακόμη μεγαλύτερες δυσκολίες. Είμαι 24 ετών τώρα και δεν ξέρω αν έχω μέλλον. Τα παιδιά εδώ, μερικά είναι δύο ή τριών ετών, αξίζουν κάτι καλύτερο.

Ζω σε αυτόν τον καταυλισμό εδώ και ένα χρόνο και ένα μήνα, από τις 4 Αυγούστου 2023. Η ζωή εδώ είναι δύσκολη. Έχουμε λάβει οικονομική βοήθεια μόνο πέντε φορές από τότε που φτάσαμε. Και τα τρόφιμα και το νερό είναι ελάχιστα. Συνήθως τα παίρνουμε κάθε δύο ημέρες, αλλά ακόμη και μερικές φορές είναι μετά από αναμονή τεσσάρων ημερών.

Δεν υπάρχουν δουλειές εδώ, ακόμη και για όσους από εμάς είναι μορφωμένοι. Η κατάστασή μας είναι κρίσιμη. Αντιμετωπίζουμε επίσης μια κρίση υγείας. Δεν υπάρχει κανένα κέντρο υγείας στον καταυλισμό. Δεν έχουμε ειδικούς γιατρούς για καρδιακές ή οφθαλμολογικές παθήσεις και πολλοί υποφέρουν, συμπεριλαμβανομένων των γυναικών που χρειάζονται μαιευτική φροντίδα. Στον προηγούμενο καταυλισμό μας, αυτό το κέντρο υγείας δεν είχε φάρμακα.

Χρειαζόμαστε ψυχολογική υποστήριξη. Πολλοί από εμάς έχουν χάσει μέλη της οικογένειάς τους στον πόλεμο. Άνθρωποι αγνοούνται, είναι διασκορπισμένοι σε όλο το Σουδάν ή βρίσκονται ακόμα στο Darfur. Ο πόλεμος μας έχει χωρίσει, μας έχει χωρίσει από τους αγαπημένους μας. Σε όλους μας εδώ στον καταυλισμό λείπει κάποιος.

Αν είχα την επιλογή, θα προτιμούσα να επιστρέψω στο Σουδάν, ακόμη και αν αυτό σήμαινε να πεθάνω εκεί. Αυτό θα ήταν καλύτερο από το να πεθάνω σε αυτόν τον καταυλισμό».

Μόνο η περιοχή Ουαντάι έχει υποδεχθεί περισσότερους από 443 χιλ. από τους 628 χιλ. Σουδανούς πρόσφυγες (στοιχεία του ΟΗΕ από τον Ιούλιο του 2024) που εγκατέλειψαν την περιοχή του Νταρφούρ από τον Απρίλιο του 2023.

Ενώ περίπου 200 χιλ. άνθρωποι ζουν και συνεχίζουν να φτάνουν στο χώρο διέλευσης Adré που βρίσκεται ακριβώς στα σύνορα με το Σουδάν, περίπου 200 χιλ. άλλοι έχουν μετεγκατασταθεί σε 5 διαφορετικούς νεοσύστατους επίσημους καταυλισμούς (Aboutengue, Metche, Alacha, Arkoum και Dougi) ή σε νέες επεκτάσεις πρώην υφιστάμενων καταυλισμών (όπως ο Farchana) που βρίσκονται πολύ πιο μακριά από τα σύνορα και υποτίθεται ότι ανταποκρίνονται καλύτερα στα ανθρωπιστικά πρότυπα και παρέχουν όλες τις απαραίτητες υπηρεσίες.

Σε όλους αυτούς τους καταυλισμούς, οι άνθρωποι βασίζονται σχεδόν αποκλειστικά στις ανθρωπιστικές οργανώσεις για την κάλυψη των πιο βασικών τους αναγκών, συμπεριλαμβανομένης της παροχής τροφίμων. Παρόλα αυτά, λόγω της παγκόσμιας ανεπαρκούς και μη βιώσιμης χρηματοδότησης της αντιμετώπισης (σε συνδυασμό με τις δυσκολίες εφοδιασμού λόγω της εποχής των βροχών), οι κύριες οργανώσεις διανομής τροφίμων που εργάζονται εδώ αναγκάστηκαν να μειώσουν τις μερίδες τους λίγο-λίγο τους τελευταίους μήνες, τόσο σε ποσότητα όσο και σε ποικιλία.

Στον καταυλισμό Aboutengue, για παράδειγμα, η τελευταία διανομή που έγινε στα τέλη Ιουλίου περιλάμβανε μόνο ζαχαρόχορτο και λάδι.

Συνάντηση μεταξύ ομάδων των Γιατρών Χωρίς Σύνορα και πρεσβυτέρων από κοινότητες υποδοχής και πρόσφυγες στην επαρχία Sila, στο ανατολικό Τσαντ. Οι συναντήσεις είναι απαραίτητες για την ομαλή διεξαγωγή των δραστηριοτήτων και την εξασφάλιση της υποστήριξης των κοινοτήτων. MSF Johnny Vianney Bissakonou

Η κατάσταση σε άλλους καταυλισμούς είναι παρόμοια. Στο Metche, δύο ώρες από το Adré, πολλοί πρόσφυγες επιβιώνουν με ένα μόνο γεύμα την ημέρα. Ενώ έχουν γίνει διανομές τροφίμων στο Metche, το Alacha και το Arkoum, η κύρια ανησυχία είναι η χαμηλή πρόσληψη θερμίδων σε αυτές τις μερίδες. Το κέντρο θεραπευτικής σίτισης εσωτερικών ασθενών (ITFC) στο νοσοκομείο των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στο Metche είναι η πιο πολυσύχναστη μονάδα, με αυξανόμενες εισαγωγές υποσιτισμένων παιδιών. Από τον Ιανουάριο έως τον Αύγουστο, ο αριθμός των σοβαρά υποσιτισμένων παιδιών με επιπλοκές από Alacha και Arkoum έχει αυξηθεί.

Ακόμη και στον άτυπο καταυλισμό διέλευσης Adré, η παρουσία μιας τοπικής αγοράς και λίγων ευκαιριών βιοπορισμού προσφέρει στις οικογένειες εναλλακτικούς τρόπους πρόσβασης σε τρόφιμα. Ωστόσο, η κατάσταση είναι πολύ πιο δύσκολη στους επίσημους καταυλισμούς, οι οποίοι συχνά κατασκευάζονται σε απομακρυσμένες περιοχές όπου δεν υπάρχουν αυτές οι εναλλακτικές λύσεις. Στην πραγματικότητα, οι μαρτυρίες που συνέλεξαν οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα στον καταυλισμό Adré ανέφεραν ότι ορισμένοι άνθρωποι επέστρεφαν από τους επίσημους καταυλισμούς για αυτόν τον λόγο. Στο Aboutengue, οι τελευταίες καταγραφές δείχνουν ότι περίπου το 25% των καταυλισμών ήταν άδειοι, υποτίθεται επειδή πολλοί άνθρωποι προτιμούσαν να εργαστούν στα χωράφια για να θρέψουν τις οικογένειές τους.

Πορτρέτο της Aziza Idriss και τριών παιδιών της. MSF Thibault Fendler

Η Aziza βρίσκεται στον καταυλισμό Aboutengue εδώ και ένα χρόνο (έφτασε τον Ιούλιο του 2023) με την εννεαμελή οικογένειά της: την ίδια, τη μητέρα της και τα επτά παιδιά της, συμπεριλαμβανομένης της μεγαλύτερης κόρης της και του μωρού της, που μοιράζεται το καταφύγιό τους παρά το γεγονός ότι είναι παντρεμένη.

«Η ζωή στον καταυλισμό είναι δύσκολη. Ζούμε με πολλές δυσκολίες. Δεν έχουμε αρκετό φαγητό. Οι διανομές τροφίμων γίνονται μια φορά το μήνα, αλλά οι μερίδες είναι τόσο μικρές που συνήθως μας τελειώνουν τα τρόφιμα πολύ πριν από την επόμενη διανομή».

Για να συντηρήσει την οικογένειά της, η Aziza εργάζεται συνήθως σε κοντινά αγροκτήματα. «Μας λείπουν τα πάντα. Υποτίθεται ότι θα δούλευα σήμερα, αλλά είμαι άρρωστη».

«Αλλά το να πηγαίνουμε στο δάσος ενέχει κίνδυνο, καθώς μερικές φορές απειλούμαστε από κάποιους ανθρώπους εκεί που μας λένε να μην μαζεύουμε ξύλα».

«Είμαι ευγνώμων για όσα παρέχουν οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα, όπως πλαστικά φύλλα, κανάτες, κουνουπιέρες, σαπούνια και φυσικά ιατρική περίθαλψη. Αλλά χρειαζόμαστε πραγματικά κατάλληλα καταλύματα και αρκετό φαγητό για να επιβιώσουμε».

«Όταν συγκρίνω πώς ήταν η ζωή μας στο Σουδάν με αυτό που έχουμε τώρα, πραγματικά με προβληματίζει. Το μόνο που θέλουμε είναι να ζήσουμε με αξιοπρέπεια, όπως παλιά.»

Πορτρέτο της Jimiya. MSF Thibault Fendler

Η Jimiya και η δεκαμελής οικογένειά της – η ίδια, ο σύζυγός της και τα οκτώ παιδιά τους – ζουν στον καταυλισμό Aboutengue εδώ και ένα χρόνο, από τότε που διέφυγαν από το Σουδάν τον Ιούλιο του 2023. Κατάγεται από την Umm Dukhn: «Η ζωή μας εδώ είναι τραγική σε σύγκριση με το Σουδάν (πριν από τον πόλεμο). Δεν έχουμε αρκετούς πόρους, ιδίως τρόφιμα».

Για να κερδίσουν χρήματα, η Jimiya και άλλες γυναίκες ταξιδεύουν μακριά στο δάσος γύρω από τον καταυλισμό για να μαζέψουν καυσόξυλα. «Το δάσος είναι πολύ μακριά, αλλά είναι ο μόνος τρόπος για να κερδίσω κάποια χρήματα για να θρέψω την οικογένειά μου. Δεν υπάρχουν ευκαιρίες εργασίας εδώ».

Στην αρχή, όταν έφτασαν, τους δόθηκε αρκετό φαγητό. «Λάβαμε φασόλια και τα παιδιά τα λάτρευαν πολύ. Αλλά τώρα, οι μερίδες έχουν μειωθεί. Πρόσφατα, πήραμε μόνο ζαχαρόχορτο και λάδι, τα οποία είναι πολύ δύσκολο να μαγειρευτούν μόνα τους. Συνήθως φτιάχνουμε σούπα με ζαχαρόχορτο, αλλά χωρίς φρέσκα υλικά, όπως λαχανικά ή κρέας, δύσκολα ξέρουμε πώς να τη φάμε.

«Γνωρίζουμε τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα, καθώς μας προμήθευσαν με σαπούνια και κανάτια κατά τη διάρκεια των προηγούμενων διανομών. Όταν τα παιδιά μας αρρωσταίνουν, μπορούμε να πάμε στην κλινική των Γιατρών Χωρίς Σύνορα και να θεραπευτούμε».

«Γνωρίζουμε επίσης ότι οι οργανώσεις εδώ εργάζονται σκληρά, αλλά χρειαζόμαστε αρκετό φαγητό. Χρειαζόμαστε επίσης εκπαίδευση για ευκαιρίες εργασίας – τεχνικές δεξιότητες όπως η ραπτική – ώστε να μπορούμε να συντηρήσουμε τις οικογένειές μας. Και ελπίζουμε να λάβουμε σύντομα κατάλληλα καταλύματα. Έχουμε χτίσει ένα μόνοι μας, αλλά είναι προσωρινό καταφύγιο. Δεν έχουμε στρώματα, μαγειρικά σκεύη, κουβέρτες ή στρώματα. Δεν υπάρχει αρκετός χώρος για δέκα άτομα, γι’ αυτό φτιάξαμε δύο καταφύγια, αλλά πήραμε πλαστική μεμβράνη μόνο για το ένα. Το πλαστικό δεν είναι αρκετό όταν βρέχει δυνατά».

Πορτρέτο της Mariam Yahia MSF Thibault Fendler

“Η μεγαλύτερη επιθυμία μου είναι να επιστρέψει η ειρήνη στο Σουδάν. Το δικό μου Σουδάν”

«Φτάσαμε στον καταυλισμό Aboutenge τον Αύγουστο του 2023. Είμαστε μια οικογένεια 11 ατόμων: οι γονείς μου, εγώ και τα οκτώ αδέλφια μου. Είμαι 22 ετών. Προερχόμαστε από την Ελ Γκενέινα.

Οι συνθήκες διαβίωσης εδώ είναι δύσκολες. Το φαγητό που λαμβάνουμε δεν είναι αρκετό και δεν μπορούμε να βγάλουμε το μήνα με αυτά που μας δίνουν. Όχι μόνο η ποσότητα έχει μειωθεί, αλλά και η ποικιλία. Παλαιότερα λαμβάναμε φασόλια στις μερίδες, τα οποία ήταν ιδανικά για το μεσημεριανό γεύμα, αλλά όχι πια.

Το νερό είναι επίσης ανεπαρκές. Τα σημεία υδροδότησης στα οποία βασιζόμαστε μοιράζονται από πάρα πολλούς ανθρώπους και με το μέγεθος της οικογένειάς μας, πρέπει να ξαναγεμίζουμε τον τενεκέ μας δύο φορές την ημέρα.

Επίσης, δεν έχουμε κατάλληλο καταφύγιο. Παρόλο που χτίσαμε αυτό εδώ με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, δεν είναι αρκετά μεγάλο για όλη την οικογένεια.

Ανησυχώ επίσης όταν βλέπω νέους στην ηλικία μου να μην έχουν τίποτα να κάνουν. Πολλοί από αυτούς δούλευαν στο Σουδάν και συντηρούσαν τις οικογένειές τους. Τώρα, βλέπω πολλούς από αυτούς χωρίς προορισμό…

Τέσσερα από τα αδέλφια μου βρίσκονται τώρα σε άλλα μέρη του Τσαντ και εργάζονται. Δύο επέστρεψαν στον καταυλισμό Adré πριν από λίγους μήνες και ένας από τους μικρότερους αδελφούς μου εργάζεται τώρα σε ένα ορυχείο, μακριά από εδώ. Το κάνουν αυτό για να μπορούν να μας στέλνουν χρήματα για να επιβιώσουμε.

Η μεγαλύτερη επιθυμία μου είναι να επιστρέψει η ειρήνη στο Σουδάν. Το δικό μου Σουδάν. Προς το παρόν, ελπίζω ότι η κατάσταση στον καταυλισμό θα βελτιωθεί, για μένα, για την οικογένειά μου, για όλους».

Ένα στα τέσσερα παιδιά κάτω των πέντε ετών υποσιτίζεται στις περιοχές Shinkafi και Zurmi της πολιτείας Zamfara της Νιγηρίας, σύμφωνα με μαζικό έλεγχο που διεξήγαγαν τον Ιούνιο οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα και το Υπουργείο Υγείας. Από τα 97.149 παιδιά που εξετάστηκαν σε 21 διαφορετικές αστικές και αγροτικές περιοχές, το 27% βρέθηκε να πάσχει από οξύ υποσιτισμό, ενώ το 5% είχε σοβαρό οξύ υποσιτισμό.

Τα ανησυχητικά αυτά ποσοστά υπερβαίνουν κατά πολύ το κρίσιμο όριο που έχει θεσπίσει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) όσον αφορά την αύξηση του υποσιτισμού.

Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα καλούν τις υγειονομικές αρχές, τους διεθνείς οργανισμούς και τους δωρητές να εντείνουν άμεσα τις προσπάθειές τους για την αντιμετώπιση της κλιμακούμενης κρίσης υποσιτισμού στην πολιτεία Zamfara καθώς και σε ολόκληρη τη βορειοδυτική Νιγηρία – μια περιοχή που δεν έχει ακόμη συμπεριληφθεί στο Σχέδιο Ανθρωπιστικής Αντιμετώπισης των Ηνωμένων Εθνών.

Η Dr. Beauty εξετάζει ένα παιδί στο Γενικό Νοσοκομείο Shinkafi, πολιτεία Zamfara, βορειοδυτική Νιγηρία. © Abba Adamu Musa/MSF

Ο μαζικός έλεγχος που πραγματοποιήθηκε τον Ιούνιο στις περιοχές Shinkafi και Zurmi αποκάλυψε περαιτέρω ότι περίπου το 22% των παιδιών που ελέγχθηκαν είναι μέτρια υποσιτισμένα. Επί του παρόντος, οι διατροφικές προμήθειες που είναι απαραίτητες για τη θεραπεία αυτών των παιδιών, γνωστές ως έτοιμες προς χρήση θεραπευτικές τροφές, δεν είναι διαθέσιμες, καθώς η UNICEF σταμάτησε τις προμήθειές της στις αρχές του έτους.

Αυτή η τρέχουσα έλλειψη ανθρωπιστικής ανταπόκρισης για τη θεραπεία των μετρίως υποσιτισμένων στη βορειοδυτική Νιγηρία θέτει σε κίνδυνο τη ζωή αυτών των παιδιών, τα οποία, χωρίς άμεση περίθαλψη, θα οδηγηθούν σε σοβαρό οξύ υποσιτισμό που απειλεί την επιβίωσή τους και θέτει σε κίνδυνο μακροπρόθεσμα την υγεία τους.

«Τα αποτελέσματα του ελέγχου από τους Shinkafi και Zurmi δεν είναι τίποτα λιγότερο από ανησυχητικά, αποκαλύπτοντας μια καταστροφική κρίση υποσιτισμού σε ολόκληρη τη βορειοδυτική Νιγηρία», λέει ο Abdullahi Mohammad, εκπρόσωπος των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στη Νιγηρία. «Η ανταπόκριση σε αυτή τη συντριπτική καταστροφή είναι κατάφωρα ανεπαρκής. Με τα ποσοστά υποσιτισμού να έχουν εκτοξευθεί πέρα από τα κρίσιμα επίπεδα και χωρίς να υπάρχει άμεση θεραπεία για τον μέτριο οξύ υποσιτισμό, εκτός από τις δομές των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, αφήνουμε ουσιαστικά περισσότερα παιδιά να βρεθούν σε συνθήκες απειλητικές για τη ζωή τους. Είναι ζωτικής σημασίας να διασφαλίσουμε ότι κάθε παιδί θα λάβει την ιατρική φροντίδα που χρειάζεται απεγνωσμένα».

Νοσηλευτής των Γιατρών Χωρίς Σύνορα βρίσκεται στη διαλογή του κέντρου θεραπευτικής σίτισης εσωτερικών ασθενών στο γενικό νοσοκομείο Zurmi, στην πολιτεία Zamfara. © Abba Adamu Musa/MSF

Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα διαχειρίζονται σήμερα τέσσερις δομές νοσηλείας και 17 εξωτερικά ιατρεία στις τοπικές κυβερνητικές περιοχές Shinkafi, Zurmi, Gummi και Talata Mafara στη Zamfara. Σε όλες τις τέσσερις δομές νοσηλείας, οι ομάδες των Γιατρών Χωρίς Σύνορα έχουν θεραπεύσει πάνω από 7.000 παιδιά από τον Ιανουάριο έως τον Ιούλιο του 2024. Τα στοιχεία αυτά για τις εισαγωγές είναι 34% υψηλότερα από ό,τι για την ίδια περίοδο το 2023. Στο Shinkafi και στο Zurmi, όπου οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα διεξήγαγαν τον πρόσφατο έλεγχο υποσιτισμού, η αύξηση των εισαγωγών είναι 50% μεγαλύτερη σε σχέση με την ίδια περίοδο πέρυσι. Στις ιατρικές δομές στο Gummi, οι εισαγωγές τον Ιούλιο του 2024 ήταν σχεδόν διπλάσιες σε σύγκριση με τον ίδιο μήνα πέρυσι.

Παράλληλα με τη σημαντική αύξηση των εισαγωγών για υποσιτισμό, οι ομάδες των Γιατρών Χωρίς Σύνορα βλέπουν μεγάλο αριθμό παιδιών με ασθένειες που μπορούν να προληφθούν με εμβόλια, όπως η ιλαρά. Στη Zamfara, έχουν αντιμετωπίσει τουλάχιστον 5.700 κρούσματα ιλαράς μέχρι στιγμής φέτος. Λοιμώδη νοσήματα όπως η ιλαρά, η ελονοσία και η οξεία υδαρής διάρροια, υποβαθμίζουν σοβαρά τη διατροφική κατάσταση των παιδιών. Με τη σειρά του, ο υποσιτισμός τα καθιστά πολύ πιο ευάλωτα σε αυτές τις ασθένειες, με υψηλότερο κίνδυνο θανάτου.

Η Dr. Beauty εξετάζει ένα παιδί στο Γενικό Νοσοκομείο Shinkafi, πολιτεία Zamfara, βορειοδυτική Νιγηρία. © Abba Adamu Musa/MSF

«Όταν έφερα για πρώτη φορά τον γιο μου στο νοσοκομείο, δεν ήξερα αν θα επιβίωνε», λέει η Hafsat Lawal, μια μητέρα της οποίας το παιδί νοσηλεύεται για υποσιτισμό σε μια δομή των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στη Zamfara. «Πίσω στο σπίτι λόγω της ανασφάλειας δεν έχουμε φαγητό. Οι τιμές των τροφίμων έχουν υπερδιπλασιαστεί. Αν είχαμε χρήματα, θα είχαμε αγοράσει κάποια δημητριακά, αλλά δεν μπορούμε».

Οι κοινότητες αντιμετωπίζουν υψηλά επίπεδα βίας στη Zamfara και έχουν πει στις ομάδες των Γιατρών Χωρίς Σύνορα ότι φοβούνται να μετακινηθούν στην πολιτεία, αναλαμβάνοντας τεράστιους κινδύνους για να φτάσουν σε λειτουργικές δομές υγειονομικής περίθαλψης. Οι υγειονομικές αρχές εκτιμούν ότι από το 2023, μόνο περίπου 200 από τα 700 κέντρα υγειονομικής περίθαλψης στη Zamfara είναι προσβάσιμα και τα υπόλοιπα είναι μη λειτουργικά. Ένας από τους λόγους είναι ότι οι εργαζόμενοι στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης δυσκολεύονται να τα προσεγγίσουν.

Η Maryam και η Hauwa, νοσηλεύτρια και κοινωνική λειτουργός των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, βλέπουν ασθενείς στο κέντρο θεραπευτικής σίτισης εσωτερικών ασθενών στο Γενικό Νοσοκομείο Zurmi, στην πολιτεία Zamfara. © Abba Adamu Musa/MSF

Εν μέσω της συνεχιζόμενης ανθρωπιστικής κρίσης και τα υψηλά επίπεδα ανασφάλειας, οι κοινότητες στα βορειοδυτικά έχουν επί μακρόν αποκλειστεί από τη συντονισμένη ανθρωπιστική ανταπόκριση. Είναι σημαντικό οι υγειονομικές αρχές της περιοχής αυτής, μαζί με τους διεθνείς οργανισμούς και τους δωρητές, να κλιμακώσουν επειγόντως την ανταπόκρισή τους.

Χρειάζεται άμεση επέκταση των υγειονομικών δομών για τη θεραπεία υποσιτισμένων παιδιών, ώστε να διασφαλιστεί ότι περισσότερα νοσοκομεία μπορούν να προσφέρουν το είδος της ενδονοσοκομειακής περίθαλψης που απαιτείται απεγνωσμένα για να σωθούν ζωές. Επιπλέον, η UNICEF, ως ο κύριος προμηθευτής έτοιμων προς χρήση θεραπευτικών τροφίμων, πρέπει να διασφαλίσει τη συνεπή και επαρκή παράδοση αυτών των βασικών θεραπευτικών τροφίμων για να αποτρέψει να γίνουν περισσότερα παιδιά θύματα αυτής της κρίσης.

«Η πεθερά μου με ρώτησε πώς αισθάνομαι και της είπα ότι είμαι καλά, αλλά ήξερα ότι δεν ήμουν», λέει η Ngozi, μια 28χρονη μικροέμπορος από το Abakaliki. Αφού δοκίμασε διάφορες θεραπείες στο σπίτι, η Ngozi μεταφέρθηκε σε νοσοκομείο στο Abakaliki, στην πολιτεία Ebonyi της νοτιοανατολικής Νιγηρίας, όπου διαγνώστηκε με πυρετό Lassa. «Μετά από δύο ημέρες εκεί, η υγεία μου επιδεινώθηκε και κάποια στιγμή έχασα ακόμη και τις αισθήσεις μου», λέει.

Ο πυρετός Lassa είναι ένας αιμορραγικός πυρετός που προκαλεί σοβαρές βλάβες σε διάφορα όργανα, μειώνοντας την ικανότητα λειτουργίας του οργανισμού. Ο ιός είναι μεταδοτικός και μπορεί να μεταδοθεί από άτομο σε άτομο. Η ασθένεια προσβάλλει 100.000 έως 300.000 άτομα κάθε χρόνο στη Δυτική Αφρική και προκαλεί περίπου 5.000 θανάτους. Πέρυσι στη Νιγηρία, υπήρχαν 8.978 ύποπτα κρούσματα και 1.227 επιβεβαιωμένα κρούσματα του πυρετού Lassa (Νιγηριανό Κέντρο Ελέγχου Ασθενειών).

Όταν μια ομάδα των Γιατρών Χωρίς Σύνορα έφτασε το 2018 για να βοηθήσει στον εντοπισμό ατόμων με συμπτώματα και στη φροντίδα ασθενών στο Ομοσπονδιακό Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Alex-Ekueme (AE-FUTHA), η πόλη Abakaliki είχε ήδη επαναλαμβανόμενα ξεσπάσματα της νόσου. Περίπου 600 χιλιόμετρα βορειότερα, μια δεύτερη ομάδα των Γιατρών Χωρίς Σύνορα βοηθά στη φροντίδα ασθενών με πυρετό Lassa στο νοσοκομείο Tafawa Balewa, στην πολιτεία Bauchi, από το 2022. Πέρυσι, δύο ομάδες των Γιατρών Χωρίς Σύνορα φρόντισαν 618 ασθενείς με ύποπτο ή επιβεβαιωμένο πυρετό Lassa.

Οι ομάδες των Γιατρών Χωρίς Σύνορα συζητούν με κατοίκους της κοινότητας σχετικά με τους τρόπους προστασίας από τον πυρετό Lassa. MSF Abba Adamu Musa

«Η μετάδοση του πυρετού Lassa γίνεται καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, όπως και μεγάλες εποχιακές επιδημίες εμφανίζονται κατά τη διάρκεια της ξηρής περιόδου, από τον Δεκέμβριο έως τον Απρίλιο, όταν τρωκτικά εγκαταλείπουν τα χωράφια για να βρουν τροφή από άλλες πηγές, όπως τα σπίτια των ανθρώπων», λέει ο Ben Uzoma, Διευθυντής προαγωγής της υγείας των Γιατρών Χωρίς Σύνορα.

Δυσκολίες στη διάγνωση

Όταν ένα άτομο μολύνεται από τον ιό, μπορεί να εμφανίσει συμπτώματα όπως πυρετό, πόνους στο σώμα και στομαχόπονο – συμπτώματα πολύ παρόμοια με εκείνα της ελονοσίας, γεγονός που μπορεί να καταστήσει δύσκολη την έγκαιρη αναγνώριση των περιπτώσεων του πυρετού Lassa.

Η Oluchi, μια 26χρονη μητέρα τεσσάρων παιδιών, από το Ebonyistate, δεν γνωρίζει πώς προσβλήθηκε από τη νόσο, αλλά θυμάται πότε άρχισαν τα συμπτώματα. «Άρχισα να έχω υψηλό πυρετό», λέει. «Ο σύζυγός μου με πήγε σε ιδιωτικό νοσοκομείο, όπου μου χορηγήθηκε φάρμακο για την ελονοσία, αλλά τα συμπτώματα επιδεινώθηκαν. Οι γιατροί δεν μπορούσαν να καταλάβουν τι μου συμβαίνει, οπότε με παρέπεμψαν στο νοσοκομείο Alex-Ekueme για να εξεταστώ για πυρετό Lassa».

Για να βοηθήσουν στην έγκαιρη ανίχνευση κρουσμάτων του πυρετού Lassa, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα έχουν αναπτύξει ένα έντυπο διαλογής σε συνεργασία με το νοσοκομείο Alex-Ekueme, με το οποίο οι εργαζόμενοι στον τομέα της υγείας μπορούν να εντοπίσουν ύποπτες περιπτώσεις καταγράφοντας και αναλύοντας τα γενικά και κύρια συμπτώματα των ασθενών και συνδυάζοντας τα με το ιστορικό υγείας τους και την επαφή τους με τρωκτικά ή με κάποιο μολυσμένο άτομο.

Φροντίδα ασθενών

Μόλις ένας ασθενής φτάσει στο AE-FUTHA με υποψία πυρετού Lassa, εισάγεται στο κέντρο απομόνωσης του νοσοκομείου, που κατασκευάστηκε από τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα. Οι ασθενείς που έχουν θετικό αποτέλεσμα μεταφέρονται αμέσως στη «μονάδα ιολογίας» για θεραπεία. Αυτό το μέτρο εφαρμόζεται για να διαχωρίσει τους ασθενείς με πυρετό Lassa από τους άλλους ασθενείς και να ελαχιστοποιήσει τον κίνδυνο μόλυνσης για τους εργαζόμενους στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης και τους συγγενείς των ασθενών.

Μετά τη διάγνωση του πυρετού Lassa σε έναν κάτοικο του χωριού Ndiovu, μια ομάδα επισκέπτεται το χωριό για να απολυμάνει το σπίτι του ασθενούς. Ο επικεφαλής της ομάδας Gilkenny Okonkwo βοηθά το προσωπικό να φορέσει σωστά τον απαραίτητο εξοπλισμό. MSF Albert Masias

«Αφού η εξέτασή μου βγήκε θετική, άρχισα να λαμβάνω θεραπεία», λέει η Ngozi. «Μου έδωσαν φαγητό, νερό και ό,τι χρειαζόμουν. Τόσοι πολλοί γιατροί και νοσηλευτές με φρόντιζαν συνεχώς, και μετά από επτά ημέρες τα αποτελέσματα των εξετάσεών μου βγήκαν αρνητικά».

Συναισθηματική υποστήριξη

Ο πυρετός Lassa μπορεί να επηρεάσει τη συναισθηματική και ψυχολογική ευεξία του ατόμου. Οι ομάδες ψυχικής υγείας των Γιατρών Χωρίς Σύνορα παρέχουν συμβουλευτική και ψυχοκοινωνική υποστήριξη σε ασθενείς με υποψία ή επιβεβαίωση του πυρετού Lassa καθ’ όλη τη διάρκεια της παραμονής τους στο νοσοκομείο, μέσω ατομικών και ομαδικών συνεδριών, καθώς και με παιχνίδια, όπως παζλ.

«Η θεραπεία μου ήταν ταχεία και έλαβα μεγάλη υποστήριξη από τους συμβούλους ψυχικής υγείας» λέει η Ngozi. Ήταν πάντα παρόντες κατά τη διάρκεια της θεραπείας μου».

Προκλήσεις για την αντιμετώπιση του πυρετού Lassa

Παρά τις προσπάθειες των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, οι προκλήσεις παραμένουν στην αντιμετώπιση των κρουσμάτων της νόσου στη Νιγηρία. Σε αυτές περιλαμβάνονται η έλλειψη ευαισθητοποίησης των εργαζομένων στον τομέα της υγείας, η έλλειψη κατάρτισης και έρευνας για τον πυρετό Lassa, οι περιορισμένοι πόροι σε σχέση με το κόστος της θεραπείας και η περιορισμένη πρόσβαση σε δομές υγειονομικής περίθαλψης. Το ομοσπονδιακό εκπαιδευτικό νοσοκομείο Alex-Ekueme είναι το μοναδικό κέντρο θεραπείας για τον πυρετό Lassa στη νοτιοανατολική Νιγηρία, ενώ τα περισσότερα νοσοκομεία σε όλη τη Δυτική Αφρική δεν είναι πλήρως εξοπλισμένα για να αντιμετωπίσουν πολύπλοκα περιστατικά.

Οι επιζώντες του πυρετού Lassa αντιμετωπίζουν επίσης συχνά το στίγμα των κοινοτήτων τους λόγω της εκτεταμένης έλλειψης γνώσεων σχετικά με την ασθένεια-ορισμένοι άνθρωποι πιστεύουν λανθασμένα ότι οι επιζώντες είναι μεταδοτικοί και ότι η προσβολή από την ασθένεια είναι ένδειξη κακής υγιεινής ή τιμωρία από τον Θεό.

Μετά την έξοδό τους από το νοσοκομείο και την επιστροφή στις κοινότητές τους, οι επιζώντες συνεχίζουν να λαμβάνουν υποστήριξη από το προσωπικό ψυχικής υγείας των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, το οποίο κάνει ό,τι καλύτερο μπορεί για να διασφαλίσει την επανένταξή τους στις κοινότητές τους.

Συνεργασία με τις κοινότητες

Ταυτόχρονα, οι προαγωγοί υγείας των Γιατρών Χωρίς Σύνορα συνεργάζονται με τις κοινότητες για την αντιμετώπιση της παραπληροφόρησης και της έλλειψης γνώσεων σχετικά με τον πυρετό Lassa. «Ενημερώνουμε τους ανθρώπους ότι όσοι έχουν θεραπευτεί και ιαθεί από τον πυρετό Lassa δεν είναι πλέον μεταδοτικοί», λέει ο Uzoma.

Οι ομάδες των Γιατρών Χωρίς Σύνορα πραγματοποιούν ενημέρωση για τον πυρετό Lassa. MSF Hussein Amri

Κατά τη διάρκεια της περιόδου αιχμής της νόσου, οι ομάδες προαγωγής υγείας των Γιατρών Χωρίς Σύνορα οργανώνουν δραστηριότητες προαγωγής υγείας και εμπλοκής της κοινότητας, στοχεύοντας σε θρησκευτικά κέντρα, αγορές και σχολεία σε περιοχές με έντονα προβλήματα. Με τη βοήθεια φυλλαδίων, ενημερωτικών, flip charts και ραδιοφωνικών σποτ, οι ομάδες μοιράζονται πληροφορίες για τον πυρετό Lassa και φροντίζουν να γνωρίζουν οι άνθρωποι πού μπορούν να λάβουν δωρεάν ιατρική περίθαλψη.

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ

21/11/2023

Γιατροί των Γιατρών Χωρίς Σύνορα σκοτώθηκαν σε επίθεση στο νοσοκομείο Al Awda στη Βόρεια Γάζα
 

21 Νοεμβρίου 2023 - Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα είναι τρομοκρατημένοι από τη δολοφονία δύο γιατρών τους, του Δρ Mahmoud Abu Nujaila και του Δρ Ahmad Al Sahar, και ενός τρίτου γιατρού που συνεργάζεται με το Al Awda, του Δρ Ziad Al-Tatari, μετά από επίθεση στο νοσοκομείο Al Awda, ένα από τα τελευταία εναπομείναντα λειτουργικά νοσοκομεία στη Βόρεια Γάζα. Οι σκέψεις μας είναι με τις οικογένειές τους και όλους τους συναδέλφους που θρηνούν τον θάνατό τους.

Ο Δρ Abu Nujaila και ο Δρ Al Sahar βρίσκονταν στο νοσοκομείο όταν αυτό χτυπήθηκε στον τρίτο και τέταρτο όροφο. Άλλο ιατρικό προσωπικό, συμπεριλαμβανομένου του προσωπικού των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, τραυματίστηκε επίσης σοβαρά. Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα μοιράζονται τακτικά πληροφορίες για το Al Awda ως λειτουργικό νοσοκομείο και την παρουσία του προσωπικού τους στο Al Awda στα αντιμαχόμενα μέρη. Οι συντεταγμένες GPS μοιράστηκαν επίσης με τις ισραηλινές αρχές χθες. 

Καταδικάζουμε αυτή την επίθεση με τον πιο έντονο τρόπο και ζητάμε για άλλη μια φορά τον σεβασμό και την προστασία των ιατρικών δομών, του προσωπικού και των ασθενών.

Την ώρα που γράφεται αυτό το κείμενο, περισσότεροι από 200 ασθενείς εξακολουθούν να βρίσκονται στο Al Awda και δεν μπορούν να λάβουν την περίθαλψης που χρειάζονται. Αυτοί οι ασθενείς πρέπει να μεταφερθούν επειγόντως και με ασφάλεια σε άλλα νοσοκομεία που εξακολουθούν να λειτουργούν, αν και όλα τα νοσοκομεία στη Γάζα λειτουργούν πέρα από τις δυνατότητές τους από τον Οκτώβριο λόγω των συνεχιζόμενων ελλείψεων, των επιθέσεων και του εξαιρετικά μεγάλου φόρτου εργασίας.

Αυτό είναι ένα ακόμη περιστατικό που έχει υποστεί το προσωπικό των Γιατρών Χωρίς Σύνορα τις τελευταίες ημέρες. Οι συνάδελφοί μας που βοηθούν εκατοντάδες ασθενείς στη Γάζα αντιμετωπίζουν εξαιρετικά δύσκολες στιγμές στην παροχή της λιγοστής ιατρικής φροντίδας που τους επιτρέπεται να παρέχουν. Το να βλέπουμε γιατρούς να σκοτώνονται δίπλα σε νοσοκομειακά κρεβάτια είναι πέρα για πέρα τραγικό και αυτό πρέπει να σταματήσει τώρα.

Οι επιθέσεις σε ιατρικές δομές αποτελούν σοβαρή παραβίαση του Διεθνούς Ανθρωπιστικού Δικαίου και αυτό έχει γίνει συστηματικό τις τελευταίες εβδομάδες. Επαναλαμβάνουμε την έκκλησή μας για άμεση κατάπαυση του πυρός στη Γάζα, τώρα περισσότερο από ποτέ, την άρση της πολιορκίας και την προστασία των ιατρικών δομών και του ιατρικού προσωπικού.

Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα εργάζονται στο Al Awda από το 2018, πραγματοποιώντας επανορθωτικές επεμβάσεις για ενήλικες και επεμβάσεις τραύματος για παιδιά. Αποτίνουμε φόρο τιμής στο θάρρος των συναδέλφων μας και θα τους θυμόμαστε πάντα.
 

Αντώνης Ρηγόπουλος

Ασφυκτικά γεμάτη ήταν την Πέμπτη η κεντρική αίθουσα της ΕΣΗΕΑ όπου οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα παρουσίασαν σε εκπροσώπους του Τύπου και της κοινωνίας των πολιτών, την αποκαλυπτική τους έκθεση για τις πρακτικές της Ελλάδας στα θαλάσσια σύνορά της απέναντι σε πρόσφυγες και μετανάστες που επιχειρούν να εισέλθουν στην Ευρώπη μέσω Τουρκίας.

Η έκθεση των ΓΧΣ που έχει τίτλο «Σε κοινή θέα: Το ανθρώπινο κόστος των μεταναστευτικών πολιτικών και των βίαιων πρακτικών στα ελληνικά θαλάσσια σύνορα» αποτυπώνει με σκληρό τρόπο τη βιωμένη πραγματικότητα που έχουν αντιμετωπίσει χιλιάδες αιτούντες άσυλο στις ελληνικές θάλασσες λόγω των πρακτικών επαναπροώθησης που έχει αποδειχτεί ότι έχει χρησιμοποιήσει σε πολλές περιπτώσεις η Ελλάδα.

Το γεγονός ότι η έκθεση δεν είναι ποσοτική, αλλά καταγράφει πραγματικές μαρτυρίες ασθενών των ΓΧΣ, αυξάνει ακόμη περισσότερο την αξία της, καθώς πλέον βλέπει κανείς τις ανθρώπινες ιστορίες πίσω από τους αριθμούς των αναφορών που διαβάζαμε έως σήμερα.

Πρόκειται για μαρτυρίες 56 ασθενών, καθώς και τα ιατρικά δεδομένα και τις παρατηρήσεις των Γιατρών Χωρίς Σύνορα. Η έκθεση αποκαλύπτει τη σοκαριστική πραγματικότητα της υποδοχής που έλαβαν άνθρωποι που αναζητούν καταφύγιο στην Ευρώπη, πολλοί από τους οποίους προσπαθούν να ξεφύγουν από τη βία και τις διώξεις στις χώρες καταγωγής τους και έχουν ήδη βιώσει επικίνδυνα και συχνά τραυματικά ταξίδια για να φτάσουν ως εδώ.

Στην εκδήλωση μίλησαν ο Διεθνής Πρόεδρος των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, Χρήστος Χρήστου, ο Αναπληρωτής Γενικός Διευθυντής του Ελληνικού Τμήματος των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, Αχιλλέας Τζέμος, η Επικεφαλής των προγραμμάτων των Γιατρών Χωρίς Σύνορα σε Αθήνα, Σάμο και Βουλγαρία, Sonia Balleron και ο Επικεφαλής των προγραμμάτων των Γιατρών Χωρίς Σύνορα σε Λέσβο και Βαλκάνια, Duccio Staderini, ενώ τη συζήτηση συντόνισε ο γνωστός δημοσιογράφος, πολεμικός ανταποκριτής, Πάνος Χαρίτος.

Ανάμεσα στις εισηγήσεις, ο Χρήστος Χρήστου επεσήμανε ότι η αναγκαιότητα της δημοσίευσης της συγκεκριμένης έκθεσης εκπορεύεται από το γεγονός ότι παρατηρείται ένα μοτίβο στις συμπεριφορές της Ελλάδας, αλλά και άλλων κρατών, σε ό,τι αφορά τα pushbacks. Όπως είπε, αυτό το φαινόμενο πρέπει να επισημανθεί και να σταματήσει πριν μετατραπεί σε μια νέα κανονικότητα. Όπως είπε, η αποτυχία η κατάσταση αποτελεί αποτυχία της ΕΕ να τείνει χείρα βοηθείας προς τους κατατρεγμένους πολίτες άλλων χωρών.

Στο ζήτημα του κινδύνου να κανονικοποιηθεί η βία στα σύνορα στάθηκε στην εισήγησή του και ο Αχιλλέας Τζέμος, ενώ από την πλευρά της η Sonia Balleron τόνισε το γεγονός ότι το βασικό χαρακτηριστικό των ατόμων που φτάνουν στα ελληνικά νησιά είναι ο φόβος, αποκαλύπτοντας ότι υπάρχουν μαρτυρίες ατόμων που επαναπροωθήθηκαν ακόμη και 12 φορές από την Ελλάδα προς τα τουρκικά παράλια, πριν καταφέρουν να φτάσουν σε ελληνικό έδαφος.

Πιάνοντας το νήμα από αυτό το στοιχείο, και ο Duccio Staderini τόνισε ότι η πρακτική των επαναπροωθήσεων είναι πλήρως αποτυχημένη όχι μόνο της τρομερής βίας που ασκεί στα άτομα που την υφίστανται, αλλά επειδή τελικά όλοι αυτοί οι απελπισμένοι άνθρωποι κατορθώνουν τελικά ύστερα από κάποιον αριθμό προσπαθειών να καταφέρνουν πάντα να φτάσουν στη χώρα υποδοχής.

Ο Πάνος Χαρίτος μοιράστηκε με τους παρευρισκόμενους εμπειρίες από τις αποστολές του σε εμπόλεμες ζώνες απ’ όπου διέφευγαν πρόσφυγες, αποκαλύπτοντας άγνωστες στο ευρύ κοινό πτυχές της εκμετάλλευσης και της κακοποίησης που δέχονται όλοι αυτοί οι άνθρωποι.

Τι αναφέρουν οι ασθενείς των ΓΧΣ

Όπως αναφέρουν ΓΧΣ, μερικοί ασθενείς τονίζουν ότι αντιμετωπίζουν βία ακόμη και πριν φτάσουν στη στεριά. «Μόλις μπήκαμε στα ελληνικά ύδατα, μια μικρή γκρίζα βάρκα ήρθε προς την κατεύθυνσή μας», δήλωσε η Fatima [δεν είναι το πραγματικό της όνομα]. «Ένας άνδρας ντυμένος στα μαύρα με καλυμμένο πρόσωπο πήδηξε πάνω στη βάρκα μας. Είχε ένα μπαστούνι στο χέρι του και άρχισε να χτυπάει το άτομο μπροστά του. Στη συνέχεια έβγαλε τη μηχανή και την έριξε στο νερό. Μείναμε στη μέση της θάλασσας χωρίς μηχανή».

Άλλοι ασθενείς των Γιατρών Χωρίς Σύνορα περιγράφουν πώς, έχοντας φτάσει στη Λέσβο ή τη Σάμο με μικρές βάρκες, συνελήφθησαν από ένστολους ή άγνωστα άτομα με καλυμμένα πρόσωπα και υποβλήθηκαν σε εξευτελιστική και βίαιη μεταχείριση, συμπεριλαμβανομένης της ακινητοποίησης των καρπών ή των αστραγάλων τους με πλαστικές χειροπέδες, ξυλοδαρμού με ρόπαλα και μπαστούνια, λεκτικών προσβολών και εξαναγκασμού να υποβληθούν σε εξευτελιστικές σωματικές έρευνες μπροστά σε αγνώστους.

Η Elisabeth [δεν είναι το πραγματικό της όνομα] περιέγραψε πώς τους ανθρώπους στην ομάδα της, συμπεριλαμβανομένης μιας εγκύου γυναίκας, τους έδεσαν με χειροπέδες και τους χτύπησαν: «Την έσυραν στο έδαφος… Τους έδεσαν έτσι [έβαλε τους καρπούς μαζί μπροστά από το σώμα της], έδεσαν επίσης την έγκυο γυναίκα. Πάτησαν ακόμη και πάνω στο στομάχι της άλλης γυναίκας, χτυπώντας την».

Ορισμένοι ασθενείς αναφέρουν ότι τα υπάρχοντά τους, συμπεριλαμβανομένων κινητών τηλεφώνων, χρημάτων και φαρμάκων, κατασχέθηκαν, προτού επιβιβαστούν διά της βίας σε βάρκες, ριχτούν στη θάλασσα, μεταφερθούν σε σχεδίες και στη συνέχεια αφεθούν ακυβέρνητοι – μια παράνομη πρακτική γνωστή ως επαναπροώθηση.

Πηγή φωτογραφιών: MSF/Evgenia Chorou

Πηγή: documentonews.gr

Και το 2022, όπως κάθε χρόνο, οι ομάδες των Γιατρών Χωρίς Σύνορα σε όλο τον κόσμο συνέχισαν να ανταποκρίνονται σε κρίσεις, παλιότερες αλλά και καινούργιες.

H COVID-19 δεν ήταν πια μία επείγουσα κατάσταση όπως τα προηγούμενα δύο χρόνια, όμως νέες προκλήσεις έκαναν την εμφάνισή τους.

Ο πόλεμος στην Ουκρανία κλιμακώθηκε τον Φεβρουάριο, η πολιτική, ανθρωπιστική και οικονομική κρίση στην Αϊτή επιδεινώθηκε, η κλιματική κρίση επηρέασε πολλές χώρες, όπως η Μαδαγασκάρη, η χολέρα εμφανίστηκε σε εξαιρετική κλίμακα σε πολλές περιοχές.

Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα αποτυπώνουν μέσα από τον φωτογραφικό τους φακό εικόνες από διαφορετικά σημεία του πλανήτη και διαφορετικές παρεμβάσεις, με την ευχή το 2023 να γεμίσει με περισσότερα χαμόγελα!

Η ομάδα μέσα στο ιατρικό τρένο των Γιατρών Χωρίς Σύνορα συζητά για την κατάσταση της υγείας ενός τραυματία πολέμου κατά τη διάρκεια του ταξιδιού τους από το Pokrovsk της ανατολικής Ουκρανίας στο Lviv στα δυτικά της χώρας. Το ταξίδι διαρκεί περίπου 20 ώρες. Ουκρανία - Μάιος 2022. ©Andrii Ovod

Ένας ψαράς επισκευάζει τη βάρκα του, καθώς δεν μπορεί να βγει για ψάρεμα. Δεν υπάρχουν ψάρια από τότε που ο κυκλώνας Batsirai έπληξε την περιοχή στις αρχές Φεβρουαρίου. Μαδαγασκάρη – Μάρτιος 2022. ©Iako M. Randrianarivelo/Mira Photo

Η Aminata κοιτάζει το νεογέννητο μωρό της, το οποίο γεννήθηκε στο κοινοτικό κέντρο υγείας που υποστηρίζεται από τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα στο Mile 91, Tonkolili. Σιέρα Λεόνε - Μάρτιος 2022. ©Oliver Barth/MSF

Ένας άνδρας από τη Βενεζουέλα κρατά αγκαλιά την κόρη του, κοιτάζοντας πέρα από την προβλήτα, κατά μήκος του ποταμού Tumbes. H προβλήτα απέχει 23 χιλιόμετρα από τα σύνορα Περού-Ισημερινού, εκεί όπου οι άνθρωποι ξεκουράζονται και βρίσκουν καταφύγιο πριν συνεχίσουν το ταξίδι τους προς τα σύνορα. Περού – Μάρτιος 2022 ©Max Cabello Orcasitas

Ένα παιδί παίζει με ένα μπαλόνι στον καταυλισμό για εσωτερικά εκτοπισμένους Al-Sweida, στην περιοχή Marib της Υεμένης. Πρόκειται για μέρος των δράσεων ψυχολογικής υποστήριξης που προσφέρουν σε παιδιά οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα.  Υεμένη -  Δεκέμβριος 2021. ©Hesham Al Hilali

Άποψη από ψηλά δρόμου και αναχωμάτων που κατασκεύαστηκαν από τον ΟΗΕ στο Bentiu του Νοτίου Σουδάν. Τα αναχώματα έχουν ύψος έως 2,5 μέτρα και πλάτος 5 μέτρα. Οι πλημμύρες γύρω από το Bentiu εκτείνονται σε 80 χιλιόμετρα. Νότιο Σουδάν – Αύγουστος 2022 ©Christina Simons

O Hussein γεννήθηκε με καισαρική στο νοσοκομείο Nablus στο Ιράκ. Η μητέρα του ταξίδεψε 77 χιλιόμετρα για να φτάσει στη δομή των Γιατρών Χωρίς Σύνορα και να γεννήσει. Ιράκ – Ιούνιος 2022. ©Florence Dozol / MSF

Μία ζεστή αγκαλιά στη Sanaa*, ασθενή των Γιατρών Χωρίς Σύνορα από την ψυχολόγο της ομάδας στην πόλη Hajjah. «Ένιωθα άδεια, σαν να έλειπε κάτι. Δεν ήξερα πού ήταν ο γιος μου... Ένιωθα αδύναμη και χωρίς καμία ασφάλεια. Μετά έμαθα για τις υπηρεσίες των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στην πόλη Hajjah. Ήρθα εδώ και μου προσέφεραν ψυχολογική υποστήριξη» λέει η Sanaa. Υεμένη – Σεπτέμβριος 2022. ©Jinane Saad / MSF

*Το όνομα έχει αλλάξει για λόγους ασφαλείας.

Πορτρέτο του Μ. από τη Γουινέα, ο οποίος δέχεται τις υπηρεσίες των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στο Agadez του Νίγηρα. Ο Μ. διέφυγε από τη Λιβύη, όπου τον έκαψαν, τον ξυλοκόπησαν και τον φυλάκισαν. Νίγηρας - Μάρτιος 2022. ©Yarin Trotta Del Vecchio

Ένα παιδί περπατά σε έναν πλημμυρισμένο δρόμο σε γειτονιά του Port-au-Prince στην Αϊτή. Οι πλημμύρες προκαλούνται από κανάλια που έχουν φράξει εξαιτίας κακής διαχείρισης αποβλήτων. Σε τέτοιες περιπτώσεις η χολέρα εξαπλώνεται γρήγορα λόγω της ανεπαρκούς επεξεργασίας λυμάτων και της έλλειψης πρόσβασης σε καθαρό νερό. Αϊτή – Οκτώβριος 2022 ©Alexandre Marcou / MSF

Ένα αγόρι διαβάζει τα μαθήματά του σε καταφύγιο στο χωριό Nangar Daro του Πακιστάν. Το σπίτι τους κατέρρευσε κατά τη διάρκεια ισχυρών βροχοπτώσεων και πλημμυρών στην περιοχή Dadu. Πακιστάν – Οκτώβριος 2022. ©Asim Hafeez

Μικρά παιδιά που διασώθηκαν στη Μεσόγειο παρακολουθούν κινούμενα σχέδια μέσα στο πλοίο έρευνας και διάσωσης των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, Geo Barents. Το πλοίο συνεχίζει τις επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης στην Μεσόγειο, σώζοντας ζωές που βρίσκονται σε κίνδυνο. Κεντρική Μεσόγειος  - Μάρτιος 2022 ©Kenny Karpov

Η επτάχρονη ασθενής με πολυανθεκτική φυματίωση μιλάει με την νοσηλεύτρια των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, που την επισκέφθηκε στο σπίτι της στη Βομβάη. Ινδία – Φεβρουάριος 2022. ©Prem Hessenkamp

Ένα μικρό κορίτσι μαζί με τον ψυχολόγο των Γιατρών Χωρίς Σύνορα σε καταυλισμό για εκτοπισμένους στην περιοχή Kwamouth. Εκτός από τη θεραπεία τραυματιών και ασθενών, οι ομάδες των Γιατρών Χωρίς Σύνορα πραγματοποιούν συνεδρίες ψυχικής υγείας για να βοηθήσουν άτομα που έχουν τραυματιστεί ψυχικά από τη βία. Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό – Σεπτέμβριος 2022. ©Johnny Vianney Bissakonou / MSF

Οι ομάδες των Γιατρών Χωρίς Σύνορα διασχίζουν τον ποταμό Baudó προκειμένου να φτάσουν στις τοπικές κοινότητες που ζουν στις όχθες του. Οι κάτοικοι αντιμετωπίζουν δυσκολίες πρόσβασης σε τροφή αλλά και ιατρική περίθαλψη λόγω του αποκλεισμού τους και της βίας. Κολομβία – Νοέμβριος 2022 ©Santiago Valenzuela / MSF

Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα γιορτάζουν 50 χρόνια ζωής και δράσης σε όλο τον κόσμο με την έκθεση φωτογραφίας με τίτλο «Μαρτυρίες – Βλέμματα», 1971 – 2021 Γιατροί Χωρίς Σύνορα και Magnum, 50 χρόνια στο πεδίο, η οποία φιλοξενείται στον περίβολο του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών από 6/12/2021 έως 31/1/2022.

Η 50ή επέτειος των Γιατρών Χωρίς Σύνορα αποτελεί ευκαιρία για μια αναδρομική φωτογραφική έκθεση που αποτυπώνει μέσα από τον φακό του πρακτορείου Magnum Photos τους πιο σημαντικούς σταθμούς της ιστορίας τους. Με την έκθεση αυτή θυμίζουν μερικές από τις μεγαλύτερες ανθρωπιστικές κρίσεις, τη μαρτυρία και τη δράση τους από το 1971 έως σήμερα. Το αποτέλεσμα που προκύπτει είναι εξίσου αφηγηματικό όσο και οπτικό.

«Πενήντα χρόνια τώρα βρισκόμαστε δίπλα στους ανθρώπους που έχουν ανάγκη σε κάθε γωνιά του πλανήτη για να προσφέρουμε τις ιατρικές μας υπηρεσίες. Η έκθεση αυτή είναι αφιερωμένη σε όλους όσοι δεν αφήνουν τα σύνορα να γίνουν εμπόδιο στον αγώνα για ζωή και αξιοπρέπεια, και ειδικά στους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα που έχουν χάσει τη ζωή τους στην προσπάθειά τους να σώσουν ανθρώπινες ζωές», τονίζει η Γενική Διευθύντρια του Ελληνικού Τμήματος των Γιατρών Χωρίς Σύνορα Χριστίνα Ψαρρά.

Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα είναι μια ιατρική ανθρωπιστική οργάνωση που ιδρύθηκε στις 22 Δεκεμβρίου 1971 από μια ομάδα Γάλλων γιατρών και δημοσιογράφων. Εδώ και 50 χρόνια βρίσκονται στην πρώτη γραμμή των μεγάλων κρίσεων, σε εμπόλεμες ζώνες, σε περιοχές που μαστίζονται από επιδημίες, σε χώρες που έχουν υποστεί φυσικές καταστροφές. Σημαντική στιγμή στην ιστορία της οργάνωσης είναι η απονομή του Βραβείου Νόμπελ Ειρήνης το 1999.

Η ιατρική δράση είναι η κύρια αποστολή των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, και η μαρτυρία αναπόσπαστο κομμάτι τους. Ο ρόλος της φωτογραφίας στην αποτύπωση της μαρτυρίας είναι ιδιαίτερα σημαντικός και έχει εδραιώσει τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα ως την οργάνωση που έχει το θάρρος να μιλάει για όσα βλέπει και να καταγγέλλει.

«Μαρτυρίες – Βλέμματα»

1971 – 2021 Γιατροί Χωρίς Σύνορα και Magnum,

50 χρόνια στο πεδίο

Περίβολος Μεγάρου Μουσικής Αθηνών

(Βασιλίσσης Σοφίας και Κόκκαλη)

Από 6/12/2021 έως 31/1/2022

Η έκθεση πραγματοποιείται σε συνεργασία με το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών και με την ευγενική χορηγία της FujiFilm για την εκτύπωση του φωτογραφικού υλικού.

Πληροφορίες:

https://msf.gr

 https://www.facebook.com/msf.greece   

https://www.instagram.com/msfgreece/

https://twitter.com/MSFgreece

http://www.megaron.gr

https://www.youtube.com/user/AthensConcertHall

https://twitter.com/MegaronAthens

210 72 82 333

Πρόσκληση σε κοινή Συνέντευξη Τυπου για το σχέδιο νόμου περί διεθνούς προστασίας


Τρίτη 29 Οκτωβρίου 2019 – 12.00 – Πνευματικό Κέντρο Δήμου Αθηναίων (Ακαδημίας 50)