Μόνο με την ενεργό συμμετοχή της κοινότητας των ατόμων που ζουν με HIV και των ευάλωτων στον HIV κοινωνικών ομάδων είναι δυνατός ο τερματισμός της επιδημίας του HIV/AIDS. Αυτό είναι το κεντρικό μήνυμα του UNAIDS, του “Κοινού Προγράμματος του ΟΗΕ για τον ιό του AIDS” με αφορμή την φετινή Παγκόσμια Ημέρα.

Η 1η Δεκεμβρίου είναι μια ημέρα μνήμης για όσες και όσους χάθηκαν τις περασμένες δεκαετίες από επιπλοκές που σχετίζονται με το AIDS, όσο ακόμα η HIV λοίμωξη δεν ήταν μια χρόνια και διαχειρίσιμη κατάσταση όπως είναι σήμερα. Είναι όμως και μία μέρα διεκδίκησης για όσα μένουν ακόμα να επιτευχθούν στο πεδίο της πρόληψης, της καταπολέμησης του στίγματος, των προκαταλήψεων και των διακρίσεων. Η μεγάλη πλειονότητα της ελληνικής κοινής γνώμη δε γνωρίζει, για παράδειγμα, ότι με την τήρηση της αγωγής ο ιός δεν ανιχνεύεται στο αίμα και άρα το άτομο γίνεται μη μεταδοτικό ακόμα και σε απροφύλακτη σεξουαλική επαφή, η περίφημη εξίσωση U=U (Undetectable = Untransmittable).

Η σημασία του ηγετικού ρόλου των κοινοτήτων είναι κομβική για την επίτευξη του στόχου 95-95-95 του UNAIDS, έως το 2025. Ο στόχος αυτός σημαίνει πως μέχρι το 2025 το 95% των ατόμων που ζουν με HIV θα πρέπει να το γνωρίζουν, το 95% των ατόμων που έχουν διαγνωστεί με HIV να λαμβάνουν αντιρετροϊκή αγωγή και το 95% των ατόμων που βρίσκονται σε αγωγή να έχουν επιτυχημένη καταστολή του ιικού φορτίου.

Καθοριστικός είναι επίσης ο ρόλος που μπορούν να διαδραματίσουν οι κοινότητες στο πεδίο της πρόληψης και της προαγωγής της εξέτασης για τον HIV τόσο στο γενικό πληθυσμό όσο και στις ίδιες τις ευάλωτες στον HIV κοινότητες. Η λειτουργία των Κέντρων Πρόληψης και Σεξουαλικής Υγείας «Checkpoint σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη είναι μια πρωτοβουλία της Θετικής Φωνής, με την υποστήριξη του AHF, που παρέχει υπηρεσίες εξέτασης και συμβουλευτικής γρήγορα, εμπιστευτικά και δωρεάν και από την οποία προέκυψε το 20% των φετινών διαγνώσεων. Το Ref Checkpoint, η δομή της Θετικής Φωνής που απευθύνεται σε μετακινούμενους πληθυσμούς που πολλές φορές δεν φέρουν καν νομιμοποιητικά έγγραφα, τιμήθηκε με το Βραβείο Ευρωπαίου Πολίτη για το 2023 από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Σύμφωνα με τα προκαταρκτικά δεδομένα του ΕΟΔΥ οι νέες διαγνώσεις HIV στην Ελλάδα για το πρώτο δεκάμηνο του 2023 είναι 531, αριθμός μεγαλύτερος σε σχέση με πέρυσι, όπου κατά το ίδιο χρονικό διάστημα καταγράφηκαν 448 διαγνώσεις. Η αύξηση αυτή πρέπει να αξιολογηθεί προσεκτικά, καθώς ενδέχεται να οφείλεται και σε αύξηση του αριθμού των διενεργούμενων εξετάσεων μετά την πανδημία, αλλά σε κάθε περίπτωση υπογραμμίζει την ανάγκη επιτάχυνσης των αναγκαίων βημάτων στο πεδίο της πρόληψης και της έγκαιρης διάγνωσης αλλά και δημιουργεί μεγαλύτερες ανάγκες στο πεδίο της θεραπείας που πρέπει αποφασιστικά να καλυφθούν. Ταυτόχρονα θα πρέπει να μας προβληματίσει έντονα το ζήτημα των καθυστερημένων διαγνώσεων, καθώς, όπως φαίνεται από τα στοιχεία που ανακοίνωσε η Ελληνική Εταιρεία Μελέτης και Αντιμετώπισης  AIDS (ΕΕΜΑΑ), από τις νέες διαγνώσεις του 2022, 198 (52,5%) είχαν <350 κύτταρα/mm3 και 126 (33,4%) είχαν <200 κύτταρα/mm3, ενώ 10,6% άτομα είχαν ήδη εμφανίσει ή ανέπτυξαν προχωρημένη νόσο AIDS. Η έναρξη διάθεσης της PrEP (Pre–Exposure Prophylaxis) τους επόμενους μήνες αναμένεται να επιφέρει ουσιαστική βελτίωση με κατεύθυνση από τη μείωση των διαγνώσεων στην ελάττωση των νέων μεταδόσεων. Δυστυχώς, ως χώρα καθυστερήσαμε στην διάθεσή της. Επίσης, υπάρχει ιδιαίτερη ανάγκη προσοχής των δεδομένων που δείχνουν πως οι καθυστερημένες διαγνώσεις είναι ιδιαίτερα αυξημένες στις γυναίκες (72,6%) στα άτομα που μολύνθηκαν μέσω ετεροφυλοφιλικής σεξουαλικής επαφής (74,4%) και στους άνω των 50 ετών κατά τη διάγνωση (68%).

Από πλευράς μας ως Θετική Φωνή, συνεχίζουμε να διεκδικούμε:

- την υιοθέτηση ενός Εθνικού Σχεδίου Δράσης για τον HIV βασισμένο στο τρίπτυχο «Πρόληψη-Φροντίδα-Δικαιώματα»,

- την ενίσχυση των Μονάδων Λοιμώξεων με ιατρικό, νοσηλευτικό και διοικητικό προσωπικό

- πολιτικές καταπολέμησης του στίγματος και των διακρίσεων και την καθολικη κάλυψη των αναγκών για υπηρεσίες μείωσης βλάβης που απευθύνονται τους χρήστες ψυχοδραστικών ουσιών

Τίποτα για εμάς χωρίς εμάς.

Δείτε τη φετινή καμπάνια της Θετικής Φωνής για το στίγμα στο https://www.positivevoice.gr/90s.

Η νέα διάταξη που ψηφίστηκε ομόφωνα στη Βουλή, απαγορεύει τις διακρίσεις σε βάρος φορέων HIV λοίμωξης, στους εργασιακούς χώρους

Για μια «ξεχωριστή μέρα στην καταπολέμηση του HIV στίγματος» κάνει λόγο ο Σύλλογος Οροθετικών Ελλάδος (Θετική Φωνή) με αφορμή το χθεσινό ομόφωνο ψήφισμα της Βουλής για «την απαγόρευση διακρίσεων στην εργασία εις βάρος των ατόμων που ζουν με τον HIV».
Όπως αναφέρεται, «η καθολική στήριξη της διάταξης, γεγονός σπάνιο στην κοινοβουλευτική πρακτική, αφενός καταδεικνύει την ορθότητα και τη σημασία της και αφετέρου τονίζει ότι ζητήματα όπως η προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων δεν μπορούν  να  αποτελούν πεδίο κομματικής αντιπαράθεσης, αλλά συμφωνίας, στέλνοντας ηχηρό μήνυμα για την άρση των διακρίσεων και τον περιορισμό του στίγματος».

Τι προβλέπει το άρθρο 48

Το συγκεκριμένο άρθρο 48 ψηφίστηκε στο πλαίσιο του νόμου «Εξορθολογισμός ασφαλιστικής και συνταξιοδοτικής νομοθεσίας, ενίσχυση ευάλωτων κοινωνικών ομάδων και άλλες διατάξεις», του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων.

Τα άτομα που ζουν με HIV αποτελούν μια από τις πιο πολλαπλά ευάλωτες και περιθωριοποιημένες κοινωνικές ομάδες. Το άρθρο αυτό εκπορεύεται από τη Σύσταση 200/2010 για τον HIV/AIDS της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας βάσει της οποίας η «πραγματική ή υποτιθέμενη οροθετικότητα δεν πρέπει να συνιστά λόγο διακρίσεων που θα εμποδίζει την πρόσληψη ή τη συνέχιση της απασχόλησης ή τις ίσες ευκαιρίες σύμφωνα με τις διατάξεις της Διεθνούς Σύμβασης Εργασίας 111».

Με τη διάταξη αυτή, που εισήχθη από το υπουργείο Εργασίας, ανταποκρινόμενη σε αίτημα του Συλλόγου Οροθετικών Ελλάδας, απαγορεύονται πλέον ρητά οι διακρίσεις στην εργασία και την επαγγελματική ζωή, εις βάρος των ατόμων που ζουν με HIV και απαγορεύεται η διερεύνηση (εξέταση) της HIV λοίμωξης από τον – εν δυνάμει – εργοδότη, ζήτημα που δεν διασφάλιζε το μέχρι σήμερα νομοθετικό πλαίσιο με αποτέλεσμα να υφίστανται καταχρηστικές, στιγματιστικές και απαράδεκτες πρακτικές στον εργασιακό χώρο.

Ο Σύλλογος Οροθετικών Ελλάδος ευχαριστεί την Κυβέρνηση για την πρωτοβουλία, που έρχεται σε συνέχεια άλλων πρωτοβουλιών, όπως αυτές εξαγγέλθηκαν απο τον Πρωθυπουργό στο περσινό του μήνυμα  για τα 40 χρόνια από την εμφάνιση της πανδημίας HIV/AIDS.

Της Γιάννας Σουλάκη/iatropedia

Η Θετική Φωνή - Σύλλογος Οροθετικών Ελλάδος δηλώνει την αμέριστη συμπαράστασή της στην οικογένεια και τα οικεία πρόσωπα του Ζακ Κωστόπουλου, και απαιτεί την απόδοση δικαιοσύνης για τον άδικο, βίαιο και αναίτιο χαμό του μέλους, συναδέλφου μας και ακτιβιστή για τα δικαιώματα των ατόμων που ζουν με HIV.

Όσα αποτυπώθηκαν στη μνήμη μας εκείνη τη μέρα αλλά και το επόμενο διάστημα  –  η συνέργεια πολλών ατόμων από διαφορετικές θέσεις εξουσίας, η αδράνεια των παρευρισκομένων, μαζί με τις πολλαπλές “δολοφονίες χαρακτήρα” που ακολούθησαν – δε μας ξαφνιάζουν: δουλεύοντας με ευάλωτους πληθυσμούς στο κέντρο της πόλης γνωρίζουμε καλά την ανθρωπογεωγραφία, τους κώδικες και τις δυναμικές εξαθλίωσης που καθιστούν κατ’ ουσίαν κάποιες ζωές λιγότερο σημαντικές από άλλες.
Θρηνούμε την απώλεια του όχι μόνο ως εξίσου σημαντική με οποιουδήποτε άλλου συμπολίτη μας, αλλά οφείλουμε, ακόμη, να αποδώσουμε τιμές για την υπερβατική ζωή του, για τη δυνατή και ασυμβίβαστη φωνή του, για όσα πρέσβευε και όσα ήταν. Ο τρόπος που έζησε ο Ζακ είναι μία πολιτική αντίστασης σε όλα όσα μας σκοτώνουν - σε όλα όσα τραγικά τον σκότωσαν. Θρηνούμε τους πολλαπλούς θανάτους του Ζακ Κωστόπουλου και δεσμευόμαστε πως δε θα ξεχάσουμε ποτέ τα όσα συνεισέφερε. Η ανάμνηση του Ζακ μας δίνει δύναμη - και η άγρια δολοφονία του μας γεμίζει με αίσθημα καθήκοντος να συνεχίσουμε.

Ενόψει της εισαγγελικής πρότασης την Τετάρτη 13/4/2022, η Θετική Φωνή θα βρεθεί έξω από το Πρωτοδικείο Αθηνών (9πμ, Δέγλερη 4), ενώνοντας τις δυνάμεις μας με άλλες οργανώσεις και συλλογικότητες, με αίτημα την απόδοση δικαιοσύνης για τη δολοφονία του Ζακ Κωστόπουλου. 

Ακολουθούν δηλώσεις των συνηγόρων της οικογένειας του Ζακ Κωστόπουλου: 
«Η μέχρι στιγμής εξέλιξη της δίκης για την άγρια δολοφονία του Ζαχαρία Κωστόπουλου καταδεικνύει ότι οι προσπάθειες των κατηγορουμένων και της υπεράσπισής τους να αντιστρέψουν και να αλλοιώσουν την πραγματικότητα, δε μπορούν να πλήξουν την αλήθεια για την κτηνώδη και αναίτια βία που δέχθηκε ο Ζαχαρίας Κωστόπουλος το μεσημέρι της 21ης Σεπτεμβρίου 2018 στην οδό Γλάδστωνος, στο κέντρο της Αθήνας. Το κύριο χαρακτηριστικό της δίκης ήταν η προσπάθεια που καταβλήθηκε από τους κατηγορούμενους και την υπεράσπισή τους να σπιλωθεί ο νεκρός, καθώς και να τρομοκρατηθούν και να συκοφαντηθούν οι μάρτυρες που κατέθεσαν υπέρ της αλήθειας. Παράλληλα, επιχειρήθηκε μία επιστημονικοφανής ιατρικοποίηση με σκοπό να αποδοθεί στο Ζαχαρία Κωστόπουλο υποκείμενο νόσημα που για κακή τύχη εξελίχθηκε εκείνη ακριβώς την ημέρα. Ούτε λίγο ούτε πολύ, οι κατηγορούμενοι ισχυρίστηκαν ότι θα πέθαινε ούτως ή άλλως και χωρίς να μεσολαβήσουν οι δικές τους πράξεις βίας. Είναι προφανές ότι πρόκειται για την ανάπτυξη μίας παραδοξολογίας.
Είναι πολύ σημαντικό να αποκατασταθεί σε νομικό επίπεδο ο νομικός χαρακτηρισμός των πράξεών τους και να μεταβληθεί η κατηγορία που αποδίδεται στους κατηγορούμενους, από θανατηφόρο σωματική βλάβη σε ανθρωποκτονία. Το δίκαιο αυτό αίτημα της οικογένειας του Ζαχαρία Κωστόπουλου έχει τεθεί από την αρχή της ποινικής διαδικασίας και προβλήθηκε εκ νέου στην αρχή της δίκης από την πλευρά της υποστήριξης της κατηγορίας. Επισημαίνουμε δε, ότι σε πολλές, ήσσονος σημασίας υποθέσεις, έχει τεθεί από τις δικαστικές αρχές η κατηγορία της ανθρωποκτονίας, ακόμη κι όταν δεν υπάρχουν τα ακλόνητα στοιχεία που εμπεριέχονται σε αυτή τη δικογραφία, στην οποία έχουμε μάλιστα τη δυνατότητα να γνωρίζουμε ακριβώς τι συνέβη, λόγω του πρωτογενούς οπτικού υλικού που έχει καταγράψει το χρονικό της βίας.
Σε αναμονή της εισαγγελικής πρότασης στις 13 Απριλίου, προσδοκούμε τη δικαίωση του νεκρού Ζαχαρία Κωστόπουλου, της οικογένειάς του κι ενός μεγάλου τμήματος της κοινωνίας που περιμένει να δει πως θα ανταποκριθεί το δικαστικό σύστημα στο επιτακτικό αίτημα για απόδοση ουσιαστικής δικαιοσύνης στην υπόθεση του φρικτού λιντσαρίσματος του Ζαχαρία Κωστόπουλου».
– Άννυ Παπαρούσου

«Η διάσταση της αστυνομικής βίας στην υπόθεση αυτή, η οποία δεν μπορεί να μένει ατιμώρητη σε ένα συντεταγμένο κράτος δικαίου. Κανείς δεν εξαιρείται απότον νόμο, και  αυτό -πρέπει να- ισχύει πρωτίστως  για τα αστυνομικά όργανα. Ο τρόπος σύλληψης και χειροπέδησης ενός εμφανώς αβοήθητου, αδύναμου και ημιθανούς προσώπου δεν μπορεί να γίνεται με τόσο άσκοπη και υπέρμετρη βία, όπως αυτή που όλοι είδαμε. Η χώρα μας έχει επανειλημμένα καταδικαστεί από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων Ανθρώπου για την πλημμελή έρευνα και ατιμωρησία των αστυνομικών οργάνων τόσο σε πειθαρχικό όσο και σε ποινικό επίπεδο. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατά των Βασανιστηρίων επεσήμανε, ξανά, πολύ πρόσφατα σε έκθεσή της, το δομικό και διαχρονικό πρόβλημα της ελλιπούς διερεύνησης και της ατιμωρησίας των αστυνομικών οργάνων στην Ελλάδα. Το να μείνουν ατιμώρητοι οι αστυνομικοί σε μια τόσο εμβληματική υπόθεση, θα είναι ένα σήμα από την πλευράς του δικαστικού μηχανισμού ότι κάποιοι μπορούν να δρουν ανεξέλεγκτα και να είναι υπεράνω του νόμου». 

– Κλειώ Παπαπαντολέων
 

Η Θετική Φωνή χαιρετίζει την απόφαση του Τριμελούς Εφετείου Πλημμελημάτων Αθηνών να καταδικάσει την παράνομη διάδοση ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων οροθετικού ατόμου σε τρίτους από υπάλληλο του Δήμου Αθηναίων. 

To Τριμελές Εφετείο κατέληξε σε καταδικαστική κρίση, όπως και το πρωτοβάθμιο δικαστήριο, το οποίο είχε επιβάλλει ποινή φυλάκισης δώδεκα μηνών με αναστολή, με το ελαφρυντικό του προτέρου συννόμου βίου. To Εφετείο μείωσε την ποινή κατά δύο μήνες χωρίς, όμως, να δεχτεί άλλο ελαφρυντικό.

Ταυτόχρονα, εκφράζουμε τη θλίψη μας για τον εσωτερικό χειρισμό της υπόθεσης, που αφορά ένα τόσο σοβαρό και ευαίσθητο θέμα, από τον Δήμο Αθηναίων. Για την ίδια υπόθεση, στο πλαίσιο της διενεργηθείσας ένορκης διοικητικής εξέτασης, ο Δήμος Αθηναίων είχε εκδώσει απαλλακτικό πόρισμα, “λόγω αμφιβολιών”. 

Στην αγόρευση των συνηγόρων του ενάγοντος τονίστηκε το βαθύ στίγμα που δυστυχώς εξακολουθεί να βαρύνει τα άτομα που ζουν με HIV:

 «Η πληροφορία της οροθετικότητας δεν είναι ένα ουδέτερο στοιχείο υγείας, ούτε μπορεί να αποτελεί αντικείμενο χαλαρού “κουτσομπολιού”, όπως, δυστυχώς, ακούστηκε κατά την απολογία», σχολίασε ο Βασίλης Σωτηρόπουλος, συνήγορος του ενάγοντος και σε δήλωσή του στη Θετική Φωνή τονίζει το αναμφισβήτητο γεγονός ότι «Η οροθετικότητα είναι ένα ιερό ευαίσθητο δεδομένο που μόνο το ίδιο το άτομο έχει το δικαίωμα να αποφασίζει εάν, πότε και σε ποιους θα το ανακοινώσει. Η σημερινή απόφαση του Εφετείου αποτελεί νομολογιακό κεκτημένο για τον πληροφοριακό αυτοκαθορισμο αυτής της περήφανης κοινότητας και επιβεβαιώνει ότι η παραβίαση από αυτούς που είναι υποχρεωμένοι να τηρούν τα σχετικά μητρώα επιδομάτων συνεπάγεται λογοδοσία και ποινική ευθύνη.»  

HIV, άγνοια & στίγμα

Στις παραπάνω διαπιστώσεις και στην ανάγκη αυξημένης προστασίας των ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων των ατόμων που ζουν με HIV συνηγορούν και τα αποτελέσματα έρευνας κοινής γνώμης για τις γνώσεις, απόψεις και στάσεις για την HIV λοίμωξη στην Ελλάδα που διεξήχθη μεταξύ Σεπτεμβρίου – Οκτωβρίου 2021 από ανεξάρτητη εταιρεία δημοσκοπήσεων στην οποία φαίνεται πως η ενημέρωση του κοινού για την HIV λοίμωξη βρίσκεται σε χαμηλά επίπεδα. 

Παρατηρείται αρνητική στάση για τους ανθρώπους που ζουν με HIV και σημαντικό ποσοστό εκφράζει εσφαλμένες και αντιεπιστημονικές αντιλήψεις σχετικά με τη μετάδοση της λοίμωξης.

Σε τυχαίο δείγμα 1.954 ατόμων, οι ερωτηθέντες:

• Πιστεύουν πως τα άτομα με HIV “αποτελούν κίνδυνο για την κοινωνία” (29%) και “δεν μπορούν να εργασθούν σε κανονικές δουλειές” (28%)
• Πιστεύουν λανθασμένα πως ο ιός μπορεί να μεταδοθεί από κοινή χρήση τουαλέτας (41%), μέσω αγκαλιάς/φιλιού (36%), από κοινή χρήση αντικειμένων (30%), από τσιμπήματα εντόμων (24%)
• 20-25% δε θα ξεκινούσαν φιλία, δε θα νοίκιαζαν σπίτι, και δε θα κάθονταν δίπλα με άτομα που ζουν με HIV
• 68% δε θα σύναπταν κάποια σχέση με άτομα που ζουν με HIV
• Παρότι 78% θεωρεί το HIV/ΑΙDS μία επικίνδυνη νόσο, μόλις το 26% έχει κάνει εξέταση για τον ΗΙV
• Ενώ τα άτομα που λαμβάνουν αγωγή και έχουν μη-ανιχνεύσιμο ιικό φορτίο δε μπορούν να μεταδώσουν τον ιό (U=U), οι ερωτηθέντες απάντησαν πως αυτό δεν ισχύει (17%) ή δε γνωρίζουν (63%) για τους άνδρες και πως δεν ισχύει (7%) ή δε γνωρίζουν (64%) για τις γυναίκες

Τα αποτελέσματα της έρευνας συμβάλλουν στην κατανόηση των προκλήσεων στην κοινωνική ζωή των ατόμων που ζουν με HIV και ενισχύουν τα αιτήματα μας για στοχευμένες δράσεις για την ενημέρωση του κοινού, την προαγωγή του προληπτικού ελέγχου και την καταπολέμηση του στίγματος.

Στην παρακάτω εικόνα παρατίθενται τα ποσοτικά δεδομένα που αφορούν στις γνώσεις τις απόψεις και τις στάσεις για την HIV λοίμωξη στην Ελλάδα και το στίγμα που τη συνοδεύει: