Όταν ο βιολόγος Κρίστιαν Νάροθ, ένας επιστήμονας που ερευνά τη γνωστική λειτουργία σε ανθρώπους και πρωτεύοντα θηλαστικά, έριξε στο τραπέζι ενός συνεδρίου τον προβληματισμό για το αν οι επιστήμονες πρέπει να ασχοληθούν με τις γνωστικές λειτουργίες των αγελάδων και των γουρουνιών, η απάντηση που πήρε από τους συναδέλφους του ήταν αποστομωτική.

Όπως σημειώνει ο Πέτρος Κατσάκος, στην Αυγή, «γιατί να σπαταλάμε τον χρόνο μας, αν αυτό δεν πρόκειται να αυξήσει την παραγωγή του γάλακτος ή του κρέατος;» του είπαν, καθώς δεν έβρισκαν κανέναν απολύτως λόγο να ασχοληθούν με ζώα τα οποία ο άνθρωπος αποκαλεί «παραγωγικά» ή απλώς «ζωικό κεφάλαιο» και κανείς δεν ενδιαφέρεται για αυτά πέραν της αναπαραγωγής και της εκμετάλλευσής τους.

Σε μια εποχή που στον πλανήτη ζουν περίπου 80 δισεκατομμύρια «παραγωγικά ζώα» και η επιστήμη έχει με κάθε λεπτομέρεια αποκωδικοποιήσει τον εγκέφαλο του αρουραίου, ελάχιστα γνωρίζουμε για τα γουρούνια, τις αγελάδες, τα πρόβατα και τις κατσίκες, καθώς το ενδιαφέρον του ανθρώπου περιορίζεται στο πώς θα φάει το κρέας και τα παράγωγά του.

Αυτά τα κενά επιχειρεί να καλύψει την τελευταία δεκαετία το Ινστιτούτο Έρευνας και Βιολογίας των Παραγωγικών Ζώων [Research Institute for Farm Animal Biology (FBN)], το μεγαλύτερο ερευνητικό κέντρο του κόσμου, εκεί όπου οι επιστήμονες προσπαθούν να ανακαλύψουν αυτά που συμβαίνουν μέσα στο μυαλό αιγοπροβάτων, γουρουνιών και αγελάδων.

Το FBN είναι ένα ερευνητικό κέντρο με έδρα τη Γερμανία, εκεί όπου οι επιστήμονες έχουν τα τελευταία χρόνια αποδείξει ότι τα γουρούνια εμφανίζουν δείγματα ενσυναίσθησης, οι κατσίκες ανταγωνίζονται τους σκύλους σε δοκιμασίες κοινωνικής νοημοσύνης και ότι ακόμα και οι αγελάδες, πίσω από το κενό βλέμμα του μηρυκαστικού, είναι σε αρκετά μεγάλο βαθμό εκπαιδεύσιμες και διαθέτουν αυτεπίγνωση.

Τα 10 μικρά γουρουνάκια
Σε ένα δωμάτιο-αχυρώνα του FBN ο Νάροθ και οι συνεργάτες του μελετούν την ενσυναίσθηση των γουρουνιών. Δέκα γουρουνάκια 6 μηνών κάθονται μαζεμένα σε μια γωνιά του δωματίου μέχρις ότου οι ερευνητές τοποθετούν στην άλλη άκρη ένα μεγάλο ξύλινο κουτί με ένα δικτυωτό παράθυρο και μια πόρτα.

Μετά από λίγα λεπτά τα γουρουνάκια αρχίζουν να συγκεντρώνονται γύρω από το άνοιγμα της πόρτας για να εξερευνήσουν το καινούργιο αντικείμενο. Κανένα δεν έχει διδαχθεί πώς να ανοίγει ένα τέτοιο κουτί, σύντομα όμως αρχίζουν να μυρίζουν και να δαγκώνουν τον μοχλό, μέχρις ότου δύο από αυτά αντιλαμβάνονται ότι, σπρώχνοντας τον μοχλό με το ρύγχος τους, η πόρτα ανοίγει. Ύστερα μερικά μπαίνουν μέσα στο κουτί και αρχίζουν να το εξερευνούν. Στο επόμενο πείραμα το κουτί μετατρέπεται σε παγίδα και μόλις ένα γουρουνάκι μπει μέσα σε αυτό, η πόρτα κλείνει. Το τι ακολούθησε είναι πράγματι εντυπωσιακό.

Στη μελέτη που δημοσίευσαν οι ερευνητές του FBN το 2022 περιγράφουν ότι τα γουρουνάκια κατάφεραν να απεγκλωβίσουν τον σύντροφό τους μέσα σε 20 λεπτά. Τα γουρουνάκια-διασώστες έτρεχαν να ανοίξουν το κουτί όταν ένας σύντροφός τους βρισκόταν παγιδευμένος μέσα σε αυτό. Και το έκαναν για να τον σώσουν και όχι από απλή περιέργεια όπως συνέβαινε όταν το κουτί ήταν άδειο.

Και έσπευδαν περισσότερο όσο το παγιδευμένο γουρουνάκι ξεφώνιζε από δυσφορία. Αυτό σημαίνει ότι οι «διασώστες» είχαν ευαισθητοποιηθεί από τη συναισθηματική κατάσταση του εγκλωβισμένου γουρουνιού. Φανταστείτε, λοιπόν, τη συναισθηματική κατάσταση ενός ζώου με τόσο υψηλή αντιληπτική ικανότητα στον δρόμο προς τη σφαγή, όταν ακούει, βλέπει, αισθάνεται και συναισθάνεται το μαρτυρικό τέλος των συντρόφων του, που και το ίδιο θα έχει σε λίγο από το χέρι του σφαγέα.

Δεν θέλουμε να ξέρουμε ποιους τρώμε
Αλλες έρευνες έχουν δείξει ότι σημεία αισιοδοξίας και απαισιοδοξίας εμφανίζουν επίσης στον χαρακτήρα τους και οι αγελάδες. Και αυτές, όπως και τα γουρούνια, έχουν νοητικές και συναισθηματικές δυνατότητες πολύ περισσότερες από όσες (θα θέλαμε να) γνωρίζουμε, μιας και ο άνθρωπος προτιμά την άγνοια όσον αφορά τα συναισθήματα των ζώων τα οποία η βιομηχανική κτηνοτροφία κακοποιεί σε ασύλληπτο βαθμό προκειμένου να καλύπτονται οι διατροφικές του προτιμήσεις.

Σύμφωνα με τους ερευνητές του FBN, είναι βολικό για τη συνείδηση του ανθρώπου να πιστεύει πως τα γουρούνια είναι απλώς κάποια όντα που αρέσκονται να ζουν στη λάσπη και οι αγελάδες κάποια ανόητα και αναίσθητα πλάσματα που υπάρχουν στον πλανήτη μόνο για να του δίνουν το γάλα και το κρέας των μοσχαριών τους.

Είναι βολικό για την ανθρώπινη συνείδηση να θαυμάζει τη νοημοσύνη των δελφινιών και ηθελημένα να αγνοεί τις ικανότητες των ζώων που έχει κατατάξει αξιακά στα είδη που του είναι χρήσιμα μόνο για να τα τρώει. «Είναι βολικό για τους ανθρώπους να μην γνωρίζουν αν τα ζώα που προορίζονται για το πιάτο τους έχουν έναν πλούσιο σε συναισθήματα εσωτερικό κόσμο» λέει η Ρεμπέκα Νόρκβιστ, βιολογική ψυχολόγος στο Πανεπιστήμιο της Ουτρέχτης, η οποία είναι από τους λίγους επιστήμονες που ειδικεύονται στη μελέτη κοτόπουλων και γουρουνιών, σε αντίθεση με τις εκατοντάδες μελέτες που κάθε χρόνο δημοσιεύονται μόνο για τους σκύλους. Πηγή: www.rosa.gr

Αυτήν την εβδομάδα, ο δημοσιογράφος Πέτρος Κατσάκος γράφει στη στήλη του «Ιστορίες Χωρίς Φωνή» στην Αυγή, για το αίμα χιλιάδων αθώων ζώων που δολοφονούνται για το δέρμα και τη γούνα τους.

Κάθε χρόνο περίπου μισό εκατομμύριο νεαρές φώκιες δολοφονούνται σε όλο τον κόσμο με τον πιο βάρβαρο τρόπο για χάρη της ανθρώπινης ματαιοδοξίας, που για ακόμα μια φορά βρίσκει έκφραση μέσω της μόδας. Παρά την παγκόσμια κατακραυγή για τη βαναυσότητα της σφαγής και την απαγόρευση των προϊόντων φώκιας σε πολλές χώρες του πλανήτη, ο πάγος εξακολουθεί να βάφεται κόκκινος κάθε χρόνο από το αίμα χιλιάδων αθώων ζώων που δολοφονούνται για το δέρμα και τη γούνα τους. Περίπου 400.000 φώκιες ηλικίας μόνο λίγων ημερών θα βάψουν με το αίμα τους μόνο τις ακτές του Ανατολικού Καναδά σε μία από τις μεγαλύτερες μαζικές σφαγές ζώων στον κόσμο, ενώ οι υπόλοιπες φώκιες δολοφονούνται στη Γροιλανδία, στη Ναμίμπια, στη Νορβηγία και στη Ρωσία.

Επιλέγουν «οικονομικά» όπλα
Το λεγόμενο «εμπορικό κυνήγι» της φώκιας, το οποίο ξεκινά κάθε χρόνο στις αρχές Απριλίου στις ακτές της Νέας Γης του Καναδά, αποτελεί τη μεγαλύτερη εγκεκριμένη μαζική σφαγή θαλάσσιων θηλαστικών στον κόσμο, που, παρά την κατακραυγή αλλά και τη με τον χρόνο μειούμενη ζήτηση των προϊόντων, εξακολουθεί να αφήνει πίσω του χιλιάδες θύματα χάρη στην επιμονή της καναδικής κυβέρνησης να το επιδοτεί με εκατομμύρια δολάρια ετησίως. Κάθε χρόνο, στις αρχές της άνοιξης, εκατοντάδες κυνηγοί παίρνουν μέρος σε μια ανελέητη σφαγή που όμοιά της σε αγριότητα δεν συναντάται πουθενά στον κόσμο. Εκατοντάδες κυνηγοί που, για να μειώσουν το κόστος, χρησιμοποιούν ολοένα και λιγότερα πυροβόλα όπλα και προτιμούν ρόπαλα, τα λεγόμενα χάκαπικ, στις άκρες των οποίων βρίσκονται τοποθετημένα καρφιά ή μεγάλα μεταλλικά άγκιστρα, και χτυπούν τις νεαρές φώκιες στο κεφάλι, ώστε να μην καταστραφεί η γούνα που καλύπτει το σώμα τους. Στη συνέχεια, τα ημιθανή ζώα σέρνονται αιμόφυρτα πάνω στον πάγο και στο χιόνι μέχρι τα πλοία, όπου πολλές φορές θα γδαρθούν ζωντανά. Μολονότι οι επαγγελματίες κυνηγοί ισχυρίζονται πως σκοτώνουν τις φώκιες με πυροβόλα όπλα, εικόνες και βίντεο που συχνά φιλοζωικές οργανώσεις και ακτιβιστές φέρνουν στη δημοσιότητα αποδεικνύουν ότι οι περισσότεροι εξακολουθούν να χρησιμοποιούν το παραδοσιακό ρόπαλο για να συντρίβουν το κρανίο των βρεφών καθώς και γάντζους για να σέρνουν έξω από το νερό όσα προσπαθούν να διαφύγουν.

Μισός αιώνας διαμαρτυριών
Το 1969 ήταν που το Διεθνές Ταμείο για την Ευημερία των Ζώων ηγήθηκε της πρώτης οργανωμένης εκστρατείας για τον τερματισμό του λεγόμενου «εμπορικού κυνηγιού» της φώκιας στον Καναδά. Έπειτα από συνεχείς και επίμονες προσπάθειες και συστηματική ενημέρωση της κοινής γνώμης, τα πρώτα αποτελέσματα άρχισαν να φαίνονται τη δεκαετία του ’80, όταν και παρατηρήθηκε μια αρχική κάμψη στη ζήτηση προϊόντων φώκιας στην παγκόσμια αγορά. Η Ευρώπη υπήρξε τότε η κύρια κινητήρια δύναμη πίσω από τη διεθνή πίεση ενάντια στο κυνήγι, απαγορεύοντας το 1983 την εισαγωγή προϊόντων από φώκιες, με αποτέλεσμα πάνω από 1 εκατομμύριο νεογέννητες φώκιες να σωθούν από τη σφαγή την επόμενη δεκαετία. Σήμερα, αν και συνολικά 36 χώρες στον κόσμο έχουν απαγορεύσει την εισαγωγή προϊόντων φώκιας -γιατί, πέραν του δέρματος, υπάρχει ενδιαφέρον τόσο για το κρέας όσο και για το λίπος τους-, ο Καναδάς δεν δείχνει διατεθειμένος να απαγορεύσει την ετήσια σφαγή, συνεχίζοντας να επιδοτεί με εκατομμύρια δολάρια τη συγκεκριμένη βιομηχανία θανάτου και εξόντωσης των ζώων. Αν και χρόνο με τον χρόνο διακεκριμένοι οίκοι μόδας αλλά και εταιρείες μαζικής παραγωγής αφαιρούν σταδιακά το δέρμα φώκιας από τις βασικές πρώτες ύλες για τα προϊόντα τους, οι κυβερνήσεις του Καναδά συνεχίζουν να στηρίζουν έναν κλάδο που όχι μόνο προκαλεί εδώ και χρόνια την παγκόσμια κατακραυγή αλλά και δεν προσφέρει ουσιαστικά τίποτα στην οικονομία της χώρας.

Η σφαγή της Ναμίμπια
Κάθε χρόνο, από τον Ιούλιο έως τα μέσα Νοεμβρίου, δεκάδες χιλιάδες νεογέννητες φώκιες δολοφονούνται για τη γούνα τους στις ακτές της Ναμίμπια. Το τρομακτικό είναι ότι η σφαγή πραγματοποιείται στα καταφύγια φώκιας Atlas Bay και Cape Cross, τα οποία τον υπόλοιπο χρόνο επισκέπτονται τουλάχιστον 50.000 τουρίστες για να παρατηρήσουν τις φώκιες. Υπολογίζεται πως κάθε χρόνο στη Ναμίμπια σφαγιάζονται βάναυσα πάνω από 30.000 φώκιες, πολλές από τις οποίες σκοτώνονται για τα γεννητικά τους όργανα, τα οποία θεωρούνται αφροδισιακά σε χώρες της Ασίας.

Σε μια εποχή που τόσο οι επιστήμονες όσο και οι περιβαλλοντολογικές οργανώσεις προειδοποιούν ότι οι πληθυσμοί φώκιας συνεχώς ελαττώνονται, καθώς οι πλάκες πάγου πάνω στον οποίο γεννούν λιώνουν λόγω της υπερθέρμανσης του πλανήτη, με αποτέλεσμα οι μητέρες να αναγκάζονται να γεννούν μέσα στο νερό και τα μικρά τους να πνίγονται, το κυνήγι της φώκιας εξακολουθεί να αποτελεί έναν από τους μεγάλους κινδύνους για τη βιωσιμότητα του είδους.

*Δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα ΑΥΓΗ, στις 13/01/2024 

Προειδοποίηση επιστημόνων των επιστημόνων για ζωονόσους που παράγονται από τις βιομηχανικές φάρμες εκτροφής ζώων - τα σύγχρονα Νταχάου της ανθρωπότητας

Σε αυτό το podcast, οι «Ιστορίες χωρίς φωνή» δεν μεταφέρουν τις φωνές κάποιων ζώων αλλά τις φωνές των επιστημόνων που προειδοποιούν πως οι βιομηχανικές φάρμες εκτροφής ζώων - τα σύγχρονα Νταχάου της ανθρωπότητας - είναι που παράγουν τις ζωονόσους και κάποια στιγμή θα κάνουν τον covid 19 να μοιάζει με μικρή περιπέτεια.

Σύντομα η ανθρωπότητα θα βρεθεί αντιμέτωπη με τα αποτελέσματα των επιλογών της καθώς η σύγχρονη κτηνοτροφία που επιμένει στην βιομηχανοποιημένη εκτροφή και σε συνθήκες που υπαγορεύονται από την μεγιστοποίηση του κέρδους θα παράγει φρίκη για τα ζώα και ασθένειες για τους ανθρώπους.

Πηγή:105,5 Sto Kokkino · Ιστορίες Χωρίς Φωνή #39

Το 2022 εκατομμύρια ευρωπαίοι πολίτες στήριξαν με την υπογραφή τους αιτήματα για την κατοχύρωση δικαιωμάτων και για την προστασία ζώων που απειλούνται με εξαφάνιση και κακοποιούνται βάναυσα από το ανθρώπινο είδος. Εκατομμύρια άνθρωποι έγιναν η φωνή για τα πλάσματα που δεν έχουν φωνή. Έγιναν η φωνή τους. Οι τέσσερις σημαντικές καμπάνιες για το 2022 αφορούν στην κατάργηση των πειραμάτων στα ζώα, στην κατάργηση της γουνοποιίας, στο σταμάτημα της σφαγής και στο αίτημα να σταματήσει το εμπόριο των φτερών των καρχαριών.