Του ΠΕΤΡΟΥ ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ  

Το αποτυχημένο πραξικοπήμα στην Τουρκία θα έχει μεγάλες επιπτώσεις στην εσωτερική εξέλιξη της χώρας, στις σχέσεις της με τη Δύση- συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας- στο Συριακό και το Κουρδικό πρόβλημα, γενικότερα στην κρίση που μαστίζει την ήδη εκρηκτικά αποσταθεροποιημένη περιοχή της Ανατολικής Μεοσγείου και της Μέσης Ανατολής. Πολλά ερωτήματα σχετικά με το τι ακριβώς συνέβη τη δραματική νύχτα της 15ης προς 16η Ιουλίου παραμένουν ακόμη αναπάντητα. Είναι ωστόσο υποχρεωμένος κανείς να αποτολμήσει, με την επιφύλαξη που επιβάλλει η σοβαρότητα των εξελίξεων, κάποιες πρώτες υποθέσεις, βασισμένες σε αυτά που έχουν ήδη γίνει γνωστά.

-Ποιοι οργάνωσαν και γιατί την απόπειρα πραξικοπήματος; Η δημοφιλής, στο Διαδίκτυο και σε εθνικιστικούς κύκλους, "θεωρία" περί πραξικοπήματος- οπερέτα, μιας προβοκάτσιας που οργανώθηκε από τον ίδιο τον Ερντογάν για να ξεκαθαρίσει τους αντιπάλους του, δεν μπορεί να υποστηριχτεί στα σοβαρά. Το πραξικόπημα ήταν μια πολύ σοβαρή, μεγάλων διαστάσεων και από καιρό σχεδιασμένη κίνηση με στόχο την ανατροπή του Ερντογάν και του ΑΚΡ. Σ'αυτό συμμετείχαν στρατηγοί, διοικητές στρατιών, οι οποίοι κατέλαβαν αστραπιαία τα αεροδρόμια, κατέβασαν τανκς στο κέντρο της Άγκυρας και της Κωνσταντινούπολης, εισέβαλαν στην κρατική τηλεόραση, βομβάρδισαν το κοινοβούλιο, τα αρχηγεία της αστυνομίας και της κεντρικής υπηρεσίας Πληροφοριών, σκότωσαν τον επικεφαλής της πολιτικής εκστρατείας του Ερντογάν και αποπειράθηκαν να σκοτώσουν τον ίδιο τον πρόεδρο της χώρας, στη Μαρμαρίδα. Ήδη έχουν συλληφθεί 11 στρατηγοί, οι οποίοι είναι πιθανό να αντιμετωπίσουν τη θανατική ποινή. Το να επιμένει κανείς ότι όλα αυτά σχεδιάστηκαν από τον Ερντογάν δεν φαίνεται και πολύ λογικό.

Από την άλλη, δεν φαίνεται να έχει βάση η εκδοχή ότι η απόπειρα πραξικοπήματος οργανώθηκε από τις ΗΠΑ. Όχι επειδή η απόπειρα απέτυχε- και άλλα πραξικοπήματα, που ξεκάθαρα υποστηρίχθηκαν από τις ΗΠΑ, από την εισβολή στον Κόλπο των Χοίρων, στην Κούβα, μέχρι το στρατιωτικό κίνημα εναντίον του Τσάβες, στη Βενεζουέλα- απέτυχαν. Αλλά γιατί η Ουάσιγκτον, παρότι ασφαλώς δεν συμπαθεί καθόλου, για τους δικούς της λόγους, τον Ερντογάν, είχε πλήρη συνείδηση ότι ένα "επιτυχημένο" πραξικόπημα θα της δημιουργούσε πολύ περισσότερα προβλήματα από όσα θα έλυνε. Η Τουρκία, μια στρατηγικής σημασίας χώρα του ΝΑΤΟ, θα βυθιζόταν σε ανοιχτό εμφύλιο πόλεμο, μπροστά στον οποίο το λουτρό αίματος στην Αίγυπτο μετά την ανατροπή του Μόρσι από τον στρατηγό Σίσι θα έμοιαζε με τρικυμία σε ένα ποτήρι νερό. Το γεγονός ότι ο άνθρωπος που κατονομάζεται από τον Ερντογάν ως ιθύνων νους του πραξικοπήματος, ο Φετουλάχ Γκιουλέν, βρίσκεται αυτοεξόριστος στιςΗΠΑ δεν αποτελεί απόδειξη. Άλλωστε, ο Γκιουλέν βρίσκεται στις ΗΠΑ από το 1999, κυνηγημένος όχι από τον Ερντογάν, με τον οποίο ήταν μέχρι πρόσφατα στενός σύμμαχος, αλλά από την Κεμαλική στρατοκρατία.

Επομένως; Τείνουμε να πιστέψουμε- χωρίς να μπορεί κανείς, αυτή τη στιγμή, να είναι απολύτως βέβαιος- ότι το αποτυχημένο πραξικόπημα οργανώθηκε από μια ισχυρή, αλλά μειοψηφική, όπως αποδείχθηκε, μερίδα του στρατεύματος, σε συνεργασία με κύκλους της Δικαιοσύνης και των δυνάμεων ασφαλείας, οι οποίοι βεβαίως υπολόγιζαν ότι θα τύχουν της υποστήριξης ή τουλάχιστον της ανοχής των ΗΠΑ στο βαθμό που θα επικρατούσαν. Είναι πολύ πιθανό ότι το δίκτυο του Γκιουλέν, το Hizmet, έπαιξε βασικό ρόλο στον συντονισμό όλων των αντι- Ερντογάν στοιχείων και στην προετοιμασία του πραξικοπήματος. Οι ταπεινώσεις που υπέστη ο στρατός με τις υποθέσεις Εργκένεγκον και Βαρειοποούλα, αλλά και η καταπόνησή του λόγω των τυχοδιωκτισμών του Ερντογάν στο Συριακό μέτωπο και στο Κουρδικό, προφανώς δημιούργησαν ένα περιβάλλον εκτεταμένης δυσαρέσκειας στους κόλπους των ενόπλων δυνάμεων, την οποία προσπάθησαν να εκμεταλλευθούν οι πραξικοπηματίες. Οι επικείμενες κρίσεις για την ηγεσία του στρατού, στα τέλη Ιουλίου, ίσως να έδρασαν όντως ως ο καταλύτης που επιτάχυνε τις εξελίξεις.

-Γιατί απέτυχε το πραξικόπημα; Πρώτα απ' όλα, γιατί οι κινηματίες δεν κατάφεραν να εξασφαλίσουν την πειθαρχία όλων ή τουλάχιστον των περισσότερων κρίσιμων κρίκων στους κόλπους του στρατεύματος, όπως θα πρέπει να υπολόγιζαν. Ένα πρώτο, εξ όσων γνωρίζουμε, πλήγμα ήρθε από τον διοικητή της Α' Στρατιάς, στρατηγό Νουντάρ, ο οποίος ανακατέλαβε το αεροδρόμιο τηςΚωνσταντινούπολης. Το γεγονός ότι οι ειδικές δυνάμεις του στρατού, η στρατοχωροφυλακή και η ΜΙΤ τάχθηκαν από την πρώτη στιγμή εναντίον των κινηματιών έδωσε μια πολύ ισχυρή, κρίσιμη μάζα στο στρατόπεδο Ερντογάν.

Ο δεύτερος λόγος είναι ότι οι κινηματίες δεν εξασφάλισαν ερείσματα στη φιλοδυτική αντιπολίτευση, κάτι που θα τους έδινε ένα πολιτικό πρόσωπο- μεταξύ άλλων, εμφανίζοντας αμέσως μετά την εκδήλωση του κινήματος, έναν μεταβατικό, πολιτικό πρωθυπουργό. Σύσσωμη η αντιπολίτευση συμπαρατάχθηκε με τον πρωθυπουργό του ΑΚΡ Μπιναλί Γιλντιρίμ στο πολιορκημένο κοινοβούλιο, ενώ το CNN Turk ήταν το κανάλι που μετέδωσε το μήνυμα του κρυπτόμενου Ερντογάν, μέσω FaceTime, στο λαό, καλώντας τον να βγει στους δρόμους και να φράξει το δρόμο στους πραξικοπηματίες. (Το γεγονός ότι το CNN Turk και γενικότερα ο αντιπολιτευόμενος, φιλοδυτικής κατεύθυνσης, όμιλος Ντογάν πρωτοστάτησαν, τις κρίσιμες ώρες, στις προσπάθειες απόκρουσης του πραξικοπήματος, προφανώς λέει πολλά).

Ο τρίτος και αποφασιστικότερος παράγοντας που οδήγησε στην αποτυχία του πραξικοπήματος ήταν η μαζική, ηρωική αντίσταση εκατοντάδων χιλιάδων Τούρκων πολιτών, τόσο οπαδών του Ερντογάν, όσο και Κεμαλιστών, αριστερών, φιλοκουρδικών και προοδευτικών δυνάμεων. Σε αντίθεση με τα πραξικοπήματα του 1960 και του 1980, που επικράτησαν σχεδόν χωρίς να συναντήσουν αντίσταση- αντίθετα, για συγκεκριμένους ιστορικούς λόγους, στην αρχική φάση τους είχαν συναντήσει την επιδοκιμασία σημαντικού τμήματος του κοινωνικού σώματος- το αποτυχημένο κίνημα των στασιαστών προσέκρουσε, αυτή τη φορά, σε μια πραγματική λαϊκή εξέγερση. Ο τουρκικός λαός, μεγάλο μέρος του οποίου είχε υποστεί την περιφρόνηση, την καταπίεση ή και την ωμή καταστολή από το καθεστώς Ερντογάν τα προηγούμενα χρόνια, ήταν αυτός που έσωσε την τουρκική δημοκρατία, ένα μάθημα που ο επίδοξος "σουλτάνος" δεν μπορεί, ακόμη κι αν το θέλει, να υποτιμήσει.

-Τι θα γίνει τώρα στην Τουρκία; Βραχυπρόθεσμα, ο Ταγίπ Ερντογάν βγαίνει κατά πολύ ενισχυμένος- όπως πάντα συμβαίνει με τα παρ' ολίγον θύματα αποτυχημένων πραξικοπημάτων. Ο δεσμός του με μεγάλο μέρος των λαϊκών στρωμάτων ανανεώθηκε και σφυρηλατήθηκε με το αίμα εκατοντάδων δημοκρατών. Οι διαρκείς καταγγελίες του περί συνωμοσιών για την ανατροπή του φαίνονται τώρα, στο φώς της νωπής, δραματικής εμπειρίας, ότι δεν ήταν κραυγές ενός ψεύτη βοσκού. Ο "λύκος" αποδείχθηκε πραγματικός. Τον επικαλείται ήδη για ένα σαρωτικό κύμα κάθαρσης των Γκιουλενικών και άλλων στασιαστών σε στρατό, αστυνομία, δικαιοσύνη και άλλους τομείς του κρατικού μηχανισμού. Όσο κι αν παρόμοια μέτρα ασφαλώς και επιβάλλονται, γνωρίζοντας κανείς την αυταρχική νοοτροπία του ανδρός έχει κάθε λόγο να υποψιαστεί ότι οι εκκαθαρίσεις είναι πιθανό να περιλάβουν κάθε ενοχλητική, αντιπολιτευόμενη φωνή. Κρίσιμο τεστ των προθέσεων του Ερντογάν θα είναι αν επιμείνει στην αλλαγή του πολιτεύματος, με συγκέντρωση των εξουσιών στα χέρια του, σε βάρος των δημοκρατικών δικαιωμάτων και εγγυήσεων.

Αν ο Ερντογάν μεταφράσει την υποστήριξη που εισπράττει σήμερα από τους πολίτες ως λευκή επιταγή για μια μεγάλη στροφή προς την απολυταρχία, θα προκαλέσει τη μοίρα του. Το πραξικόπημα, παρά την αποτυχία του, άνοιξε βαθύτατες πληγές σε μια ήδη βαθύτατα διχασμένη κοινωνία. Και μόνο το γεγονός ότι, μετά από 13 χρόνια στην εξουσία, ο Ερντογάν είδε να απειλείτει το αξίωμα και το ίδιο το κεφάλι του από στρατηγούς και συνταγματάρχες, αποτελεί τεράστιο πλήγμα για το γόητρό του. Σε μια στιγμή που, λόγω Ισλαμικού Κράτους και Κουρδικού, έχει ανάγκη όσο ποτέ άλλοτε το στρατό, οι ένοπλες δυνάμεις έχουν υποστεί τεράστια ζημιά και η ιεραρχική αλυσίδα έχει κλονιστεί σε πάρα παλλούς, κρίσιμους κρίκους (ακόμη κι ο στρατιωτικός σύμβουλος του Ερντογάν εμφανίζεται ως πραξικοπηματίας). Επομένως, αν ο Ερντογάν δεν ρίξει, με κάποιο τρόπο, γέφυρες στην αντιπολίτευση και επιμείνει στον απολυταρχισμό του, ένα νέο πραξικόπημα, αυτή τη φορά "πετυχημένο" δεν μπορεί να αποκλειστεί στο μέλλον- ίσως μάλιστα να έρθει από τους στρατηγούς που σήμερα εμφανίζονται ως οι αποφασιστικοί υπερασπιστές της δημοκρατικής τάξης: έτσι εμφανιζόταν άλλωστε και ο Πινοτσέτ, ο οποίος διορίστηκε αρχηγός ΓΕΕΘΑ από τον Αλιέντε για να τον προστατεύσει από τους πραξικοπηματίες!

-Τι επιπτώσεις να περιμένουμε στην εξωτερική πολιτική της Τουρκίας; Το ερώτημα αυτό είναι το πιο δύσκολο να απαντηθεί, δεδομένου ότι η τουρκική εξωτερική πολιτική ήταν ήδη σωρός ερειπίων και το δίδυμο Ερντογάν- Γιλντιρίμ επιχειρούσε να κλείσει κάποια από τα μέτωπα που είχε ανοίξει η Άγκυρατο προηγούμενο διάστημα, σε πρώτη φάση με Ρωσία και Ισραήλ.

Το αμέσως επόμενο διάστημα θα συνεχιστούν οι αναταράξεις με τις ΗΠΑ γύρω από το τουρκικό αίτημα έκδοσης του Φετουλάχ Γκιουλέν, κάτι που είνα πάρα πολύ δύσκολο να δεχθούν οι Αμερικανοί, αν δεν θέλουν να στείλουν διεθνώς μήνυμα ότι είναι έτοιμοι, ανά πάσα στιγμή, να "πουλήσουν" τους φίλους τους. Μεσοπρόθεσμα, δεν νομίζουμε ότι ο Ερντογάν έχει τη βούληση, αλλά ούτε και διαθέτει την πολυτέλεια της αποξένωσης με τις ΗΠΑ. Άλλωστε είναι καιρός τώρα που κάνει κινήσεις σύσφιξης των σχέσεων με την Ουάσιγκτον- πρώτα με την παραχώρηση της βάσης του Ιντσιρλίκ για βομβαρδισμούς στη Συρία, έπειτα με την αποκατάσταση των σχέσεων με το Ισραήλ κ.α.

Δεν αποκλείεται, ωστόσο, η Τουρκία του Ερντογάν να στραφεί ακόμη περισσότερο στο ρόλο ενός αυτόνομου "παίχτη" στην περιοχή, με ευκαιριακές συμμαχίες προς διάφορες κατευθύνσεις και με ακόμη μεγαλύτερη καχυποψία έναντι των Αμερικανών και των Ευρωπαίων εταίρων της. Δεν θα εκλπαλούμε καθόλου αν, σε αυτό το πλαίσιο, δούμε κάποιες θεαματικές κινήσεις προσέγγισης του Ερντογάν με τον Πούτιν, προτού συμπληρωθεί χρόνος από την κατάρριψη του ρωσικού αεροπλάνου, που έφερε τις δύο χώρες στα πρόθυρα πολεμικής σύγκρουσης.


πηγή iskra

ΕΞΕΥΤΕΛΙΣΜΟΣ ΧΩΡΙΣ ΤΕΛΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΤΣΙΠΡΑ ΜΕΤΑ ΤΟ EUROGROUP

Του ΠΕΤΡΟΥ ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ

Έχοντας περάσει στη Βουλή το ασφαλιστικό, το φορολογικό, τον "κόφτη", το υπερταμείο, την παράδοση των δημοσίων εσόδων στην τρόικα και όλα τα άλλα επονείδιστα μνημονιακά μέτρα, η κυβέρνηση Τσίπρα ήθελε να πιστεύει ότι το Eurogroup της Δευτέρας θα της έδινε ένα μικρό αντίδωρο, μια ελάχιστη ανταμοιβή, μια ανάσα βρε αδελφέ, εγκρίνοντας την ποθητή δόση και κάποια, έστω οριακή, ελάφρυνση του χρέους. Για άλλη μια φορά, όμως, υποχρεώθηκε να διασπιστώσει ότι πάντα υπάρχει ένα ακόμη σκαλί παρακάτω, στου κακού τη σκάλα.

Η περίφημη ελάφρυνση του χρέους, για την οποία πολύ νωρίς- πριν ακόμη εκλεγεί πρωθυπουργός- ο Αλέξης Τσίπρας και οι φωστήρες που τον περιτριγυρίζουν είχαν επενδύσει τις ελπίδες τους στο ΔΝΤ (δηλαδή στην Ουάσιγκτον), παραπέμπεται για μετά το 2018, σαν το κόκκαλο που μετατοπίζεται ολοένα και πιο μπροστά, για να τρέχουν ξωπίσω του τα πεινασμένα σκυλιά. Το πραγματικό αφεντικό του Eurogroup, ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, δικαιολόγησε την παραπομπή του θέματος στις ελληνικές καλένδες, υπενθυμίζοντας ότι η Γερμανία έχει εκλογές του χρόνου και δεν μπορεί η σημερινή κυβέρνηση να δεσμεύσει την επόμενη για ένα τόσο σοβαρό ζήτημα. Ενώ ο Τσίπρας μπορεί να δεσμεύσει όχι την επόμενη κυβέρνηση, αλλά τρεις επόμενες γενιές, τα παιδιά, τα εγγόνια και τα δισέγγονά μας, μέχρι το...2025, φορτώνοντάς τους το αποικιακού τύπου υπερταμείο που είχε αξιώσει ο ίδιος ο Χερ Σόιμπλε, την αποφράδα νύκτα της 13ης προς 14η Ιουλίου του 2015!

Δεν τους έφτασε, όμως, η μεγαλύτερη υποθήκευση δημόσιου πλούτου στα μεταπολεμικά χρόνια, χειρότερη και από εκείνη των λεόντειων συμβάσεων της εποχής Πιουριφόι. Δεν τους έφτασε πουπαρέδωσαν εξ ολοκλήρου στην τρόικα τα δημόσια οικονομικά με άλλη μία "ανεξάρτητη (από τον ελληνικό λαό και τη Βουλή) αρχή", δηλαδή άλλον ένα μηχανισμό του ευρω- παρακράτους. Ο Σόιμπλε και οι ελάσσονες εταίροι του ήρθαν να απαιτήσουν νέα, επαχθή μέτρα προκειμένου να δώσουν, σε... υποδόσεις την υπεσχημένη δόση των 10,3 δισ (το μεγαλύτερο μέρος της οποίας πηγαίνει, ούτως ή άλλως, στα δικά τους Ταμεία, αφού προορίζεται για την αποπληρωμή του επαχθούς χρέους).

Αφού διαπίστωσαν πόσο πειθαρχημένος είναι ο λόχος της κοινοβουλευτικής ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ, τους άνοιξε η όρεξη και της ζητάνε να αλλάξει προς το χειρότερο τα μέτρα που μόλις χθες ψήφισε, προσθέτοντας ταπείνωση πάνω στην ταπείνωση: Ακόμη μεγαλύτερη επιδείνωση του ασφαλιστικού για αγρότες, μικροεπαγγελματίες, επιστήμονες, ακύρωση της πρωθυπουργικής δέσμευσης για μη επιστροφή των καταβεβλημένων του ΕΚΑΣ, εγγυήσεις για τον απόλυτο έλεγχο των διοικήσεων των τραπεζών, όπως και της αρχής δημοσίων εσόδων, από την τρόικα, άμεση προώθηση των ιδιωτικοποιήσεων στο Ελληνικό και την Εγνατία.

Αποκορύφωμα του κυνισμού τους ήταν η αξίωση να εξασφαλιστεί το ακαταδίωκτο για τα μέλη της διοίκησης του κατοχικού υπερταμείου, εν όψει των εγκλημάτων σε βάρος του ελληνικού λαού που θα διαπράξουν στο μέλλον. Αν οι Αμερικανοί της εποχής του αθλιέστατου, μετεμφυλιακού προτεκτοράτου φρόντισαν να κατοχυρώσουν την ετεροδικία, ώστε οι άνδρες των στρατιωτικών τους βάσεων στην Ελλάδα να μην μπορούν να δικαστούν παρά μόνο στις ΗΠΑ, η Γερμανία της Μέρκελ και του Σόιμπλε τους ξεπερνάει κατά πολύ, αποκλείντας οποιαδήποτε δίωξη των υπαλλήλων τους, ακόμη και εκτός Ελλάδας.

Η περιφρόνηση με την οποία αντιμετωπίζουν οι ισχυροί της Ε.Ε. αυτή την απολύτως υποταγμένη κυβέρνηση φάνηκε και από την ανακοίνωση της Κομισιόν, όπου τονιζόταν ορθά- κοφτά ότι η εκταμίευση της δόσης μόνο αφού ο ESM εγκρίνει "συμπληρωματικό μνημόνιο" για την Ελλάδα. Μέχρι προ τινος και μόνο η λέξη "μνημόνιο" θα ανάγκαζε την κυβέρνηση Τσίπρα να βγει στα κάγκελα. Τώρα όμως που ο πρωθυπουργός έχει προσχωρήσει στην άποψη Δραγασάκη ότι "κακώς δαιμονοποιήθηκε από τον ΣΥΡΙΖΑ η λέξη μνημόνιο", η κυβέρνηση κατάπιε το ουσιαστικό και πήγε κάτι να ψελλίσει μόνο για το επίθετο: Συμπληρωματικό μνημόνιο; Μόνο πάνω από το κρύο κορμί μας! Αλλά "συμπληρωμένο μνημόνιο" (όπως λέμε γιαούρτι κομπλέ); Ε, αυτό να το συζητήσουμε... Έτσι, για να γελάσουν κάθε πικραμένου ΣΥΡΙΖΑίου τα χείλη με τα χάλια τους.

Εδώ δεν χωράει πια κανένας συναισθηματισμός, καμία αναστολή, κανένα ελαφρυντικό λόγω προτέρου εντίμου βίου. Οι άνθρωποι αυτοί θα μείνουν στην ιστορία με το ανεξίτηλο στίγμα ότι ήρθαν στην εξουσία με τη σημαία της αξιοπρέπειας για να καταργήσουν την Ελλάδα σαν κυρίαρχη χώρα και να την μετατρέψουν σε απλό χώρο οικονομικής λεηλασίας, κοινωνικής εξαθλίωσης και νεοαποικιακής υποδούλωσης.

Αντί για υστερόγραφο, καταθέτουμε την άποψη του διακεκριμένου, Αμερικανού πανεπιστημιακούΜάικλ Χάντσον στο εναλλακτικό περιοδικό Counter Punch. Σε πρόσφατη συνέντυξή του, υποστήριξε ότι "το χρηματοπιστωτικό κεφάλαιο είναι η σύγχρονη μορφή του πολέμου", όπως αποδεικνύει η παράδοση της δημόσιας περιουσίας από την κυβέρνηση Τσίπρα, την οποία ο ίδιος χαρακτηρίζει "ξεπουλημένη". Και καταλήγει: "Η σημερινή Ελλάδα μοιάζει από πολλές απόψεις με την βομβαρδισμένη από τους Ναζί Ισπανία, στον περίφημο πίνακα του Πικάσο (τη Γκουέρνικα). Αυτή είναι η εκδοχή του ΔΝΤ για τον βομβαρδισμό της Ισπανίας από τους Ναζί, αυτό είναι το μήνυμα στους εργαζόμενους όλης της Ευρώπης προκειμένου να υποταχθούν".  

πηγή iskra