Η αρχαιολόγος Δρ. Αναστασία Κουμούση, διευθύντρια της Εφορείας Αρχαιοτήτων Αχαΐας, εντόπισε τη μοναδική προσωπογραφία του τελευταίου αυτοκράτορα του Βυζαντίου Κωνσταντίνου ΙΑ' Παλαιολόγου,  το οποίο χρονολογείται στα μέσα του 15ου αιώνα.

Η προσωπογραφία βρέθηκε στο Καθολικό της Παλαιάς Μονής Ταξιαρχών Αιγιαλείας, μόλις 15 χλμ από το Αίγιο.

Σύμφωνα με την ανακοίνωση του υπουργείου Πολιτισμού: «στην τοιχογραφία απεικονίζεται η μορφή ενός ώριμου άνδρα που φέρει αυτοκρατορικά "διάσημα" (πολυτελή λώρο πάνω από τον ανοιχτόχρωμο σάκκο, διάλιθο στέμμα) και κρατά σταυροφόρο σκήπτρο. Ο χρυσοκέντητος πορφυρός του μανδύας διακοσμείται με μετάλλια, στα οποία εγγράφονται δικέφαλοι αετοί με στέμμα ανάμεσα στις κεφαλές τους, διακριτικό των μελών της οικογένειας των Παλαιολόγων. Η παρουσία των δικέφαλων αετών στο ένδυμα της μορφής, σε συνδυασμό με τα υπόλοιπα insignia, αποτελούσαν ένα εικονογραφημένο μήνυμα που επέτρεπε στον θεατή να ταυτοποιήσει αδιαμφισβήτητα τον άντρα με αυτοκράτορα».

«Ο αυτοκράτορας που απεικονίζεται είναι ιστορικό πρόσωπο και ταυτίζεται με τον Κωνσταντίνο ΙΑ' Παλαιολόγο, αδελφό των χορηγών της ανακαίνισης της Μονής, των δεσποτών Δημήτριο και Θωμά. Είναι η τελευταία χρονολογικά σωζόμενη προσωπογραφία αυτοκράτορα στη βυζαντινή μνημειακή ζωγραφική και το μοναδικό πορτρέτο του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου, σύγχρονο με τη σύντομη βασιλεία του (6 Ιανουαρίου 1449-29 Μαΐου 1453). Ως πορτρέτο δεν είναι ιδεαλιστικό ή τυποποιημένο. Πρόκειται για αυθεντική προσωπογραφία, που αποδίδει με ακρίβεια τα φυσιογνωμικά χαρακτηριστικά του τελευταίου βυζαντινού αυτοκράτορα. Είναι μια μορφή γήινη, ένας ώριμος άντρας, με λεπτό πρόσωπο και εξατομικευμένα χαρακτηριστικά, που αποπνέει ηρεμία και ευγένεια.»

Στον Μυστρά απ' όπου πιθανότατα προερχόταν ο ζωγράφος που εικονογράφησε το δεύτερο στρώμα του Καθολικού, ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος είχε ζήσει πέντε χρόνια ως δεσπότης, πριν στεφθεί αυτοκράτορας. Το αυτοκρατορικό πορτραίτο συνδέεται με τη γνωστή από τις γραπτές πηγές γενναιόδωρη χορηγία των αδελφών του στη μονή, μετά τη λήξη του πρώτου μεταξύ τους εμφυλίου πολέμου (1449-1450), που επιτεύχθηκε με τη «διαιτησία» του Κωνσταντίνου, όπως αναφέρει ο Λαόνικος Χαλκοκονδύλης.

Συγκέντρωση διαμαρτυρίας έξω από το υπουργείο Πολιτισμού πραγματοποίησαν την Τρίτη οι εργαζόμενοι στην Εθνική Λυρική Σκηνή, μετά το σοβαρό εργατικό ατύχημα με θύμα τεχνικό ο οποίος έπεσε από μεγάλο ύψος και κατέληξε στην εντατική. Καταγγέλλουν την έλλειψη επαρκών μέτρων ασφαλείας στην Εθνική Λυρική Σκηνή (ΕΛΣ), τονίζοντας μάλιστα ότι «δεν είναι το πρώτο εργατικό ατύχημα του Θεάτρου». Οι διαμαρτυρόμενοι ακόμη τονίζουν ότι το περιστατικό αποτελεί συνέπεια της «αύξησης της εντατικοποίησης της εργασίας σε συνδυασμό με έλλειψη μέτρων ασφαλείας».

Σύμφωνα με την κοινή ανακοίνωση των δύο σωματείων, πριν από τέσσερις ημέρες τεχνικός θεάτρου τραυματίστηκε σοβαρά μετά από πτώση από μεγάλο ύψος, με αποτέλεσμα να νοσηλεύεται στην εντατική.

Όπως καταγγέλλουν το Σωματείο Εκτελεστών Μουσικών Ορχήστρας Λυρικής Σκηνής (Σ.Ε.Μ.Ο.Λ.Σ) και το Σωματείο Εργαζομένων Εθνικής Λυρικής Σκηνής (Σ.Ε.Ε.Λ.Σ) “τα τελευταία χρόνια με ευθύνη του ΥΠΠΟ και της διοίκησης της ΕΛΣ, υπάρχει όλο και μεγαλύτερη πίεση, ώστε να γίνονται ταυτόχρονα πολλές παραγωγές. Χαρακτηριστικά αυτή τη στιγμή που εσείς παρακολουθείτε την παράσταση, προετοιμάζονται 5 παραγωγές, χωρίς να υπάρχει η αντίστοιχη τεχνική υποδομή. Το σοβαρό ατύχημα έγινε «έλλειψη μέτρων ασφαλείας με σοβαρή ευθύνη του ΥΠΠΟ και της Διοίκησης της Λυρικής Σκηνής.». Οι ίδιοι καταγγέλλουν δε εντατικοποίηση της εργασίας καθώς «τα τελευταία χρόνια υπάρχει όλο και μεγαλύτερη πίεση, ώστε να γίνονται ταυτόχρονα πολλές παραγωγές».

«Η αύξηση της εντατικοποίησης της εργασίας σε συνδυασμό με έλλειψη μέτρων ασφαλείας, είχε ως αποτέλεσμα το σοβαρότατο τραυματισμό του συνάδελφου μας τεχνικού του θεάτρου, ο οποίος έπεσε από μεγάλο ύψος και νοσηλεύεται στην εντατική» τονίζουν σε κοινή τους ανακοίνωση τρία σωματεία της ΕΛΣ, εγκαινιάζοντας μπαράζ κινητοποιήσεων.

«Έχουν τεράστιες ευθύνες το Υπουργείο Πολιτισμού, ως αρμόδιο για την ΕΛΣ, το Υπουργείο Εργασίας και η Διοίκηση του Θεάτρου για την πίεση προς τους εργαζόμενους προκειμένου “να βγει η δουλειά”, να βγει ο βαρύς προγραμματισμός, σε συνδυασμό με το ολοένα μεγαλύτερο κόψιμο κρατικών δαπανών, δαπάνες οι οποίες θα μπορούσαν να διασφαλίσουν αξιοπρεπή και ασφαλή εργασία σε όλους μας.

»Μάλιστα δεν είναι το πρώτο εργατικό ατύχημα του Θεάτρου αλλά ένα ακόμα και αν συνεχιστεί αυτή η κατάσταση θα έχουμε σίγουρα και άλλα. Κρούουμε τον κώδωνα του κινδύνου πριν είναι αργά.

»Διεκδικούμε ανθρώπινες συνθήκες δουλειάς, που με τη σειρά τους θα έχουν και άλλο καλλιτεχνικό αποτέλεσμα.

Εξαγγέλλουμε στάσεις εργασίας για:

• Τρίτη 15/10 από ώρα 12.00 έως 15.00 και παράσταση διαμαρτυρίας στο ΥΠΠΟ.
• Τετάρτη 16/10 από ώρα 18.00 έως 21.00 και συγκέντρωση έξω από το θέατρο.
• Πέμπτη 17/10 παράσταση διαμαρτυρίας σε πρωινό ωράριο στο ΥΠΠΟ, ΥΠΕΚΑ και ΥΠΟΙΚ σε συνεννόηση με Ομοσπονδία και τα άλλα Κρατικά Θέατρα.

Διεκδικώντας:

• Πλήρη οικονομική υποστήριξη του συνάδελφου μας τεχνικού για την αποκατάσταση της υγείας του και της επιβίωσής του μέχρι να επανέλθει στη δουλειά και άμεση μετατροπή της σύμβασής του σε αορίστου χρόνου.
• Να διαμορφωθούν όλες εκείνες οι συνθήκες, υποδομές του θεάτρου ώστε να μπορούν να γίνονται εργασίες με ασφάλεια για τους εργαζόμενους, ώστε οι εργαζόμενοι να μην αναγκάζονται για παράδειγμα να σηκώνουν τα σκηνικά με τα χέρια αφού όλα τα μοτέρ είναι κατειλημμένα, από τον τεράστιο όγκο των σκηνικών και των παραγωγών που πέφτουν μαζί.
• Να μονιμοποιηθούν όλοι εργαζόμενοι, να σταματήσει το αίσχος και η ανασφάλεια των συμβάσεων ορισμένου χρόνου. Δεν γίνεται οι εργαζόμενοι ορισμένου χρόνου (που είναι οι μισοί και πάνω του συνόλου) να φτάνουν και τα 16 χρόνια συμβασιούχοι, να ανανεώνουν τον εαυτό τους!
• Πρόσληψη του αναγκαίου προσωπικού για να γίνονται όλες οι παραγωγές.
• Να παρέχονται από την πρώτη στιγμή σε όλους τους εργαζόμενους όλα τα απαραίτητα μέσα ατομικής προστασίας, ΔΕΝ ΓΙΝΕΤΑΙ να υπάρχουν εργαζόμενοι χωρίς αυτά ή όταν τα έχουν να είναι ακατάλληλα.
• Να ενταχθούν οι ειδικότητες στα βαρέα και ανθυγιεινά με απόδοση του επιδόματος επικίνδυνης και ανθυγιεινής εργασίας.
• Να υπογραφεί εδώ και τώρα νέα ΣΣΕ με αυξήσεις και σύγχρονους όρους δουλειάς για όλους, ώστε να μην αναγκάζονται οι εργαζόμενοι να ετεροαπασχολούνται, να είναι συνεχώς εξαντλημένοι.
• Να τηρούνται και να γνωστοποιούνται σε όλους τα πρωτόκολλα και οι κανόνες ασφαλείας.
• Να γίνεται περιοδικά, δωρεάν εκπαίδευση – επιμόρφωση των ειδικοτήτων που είναι αναγκαίες στα πρωτόκολλα ασφαλείας

Τα Δ.Σ. των Σωματείων.

ΣΩΜΑΤΕΙΟ ΤΕΧΝΙΚΟΥ ΚΑΙ ΒΟΗΘΗΤΙΚΟΥ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ Ε.Λ.Σ

ΣΩΜΑΤΕΙΟ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΕΘΝΙΚΗΣ ΛΥΡΙΚΗΣ ΣΚΗΝΗΣ

ΣΩΜΑΤΕΙΟ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΣΤΗΝ Ε.Λ.Σ»

ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΤΖΕΛΕΒΕΓΚΟΥ

Επί έξι, περίπου, ώρες κατέθετε ο αρχαιολόγος ορισμένου χρόνου κατά τη χθεσινή Ενορκη Διοικητική Εξέταση (ΕΔΕ) στα γραφεία της ΕΦΑ Κυκλάδων στην Πλάκα. Σύμφωνα με πληροφορίες μας, το θύμα θα συνεχίσει και σήμερα με συμπληρωματική κατάθεση στην επιτροπή όπου προεδρεύει ο Παύλος Τριανταφυλλίδης, προϊστάμενος της Εφορείας Αρχαιοτήτων Λέσβου, ενώ πρόκειται επίσης να καταθέσει και ο Δημήτρης Αθανασούλης, προϊστάμενος της ΕΦΑ Κυκλάδων, ο οποίος ασκεί καθήκοντα και αναπληρωτή προϊσταμένου της ΕΦΑ Δωδεκανήσου. Στο πλευρό του αρχαιολόγου τάχθηκαν οι συνάδελφοί του οι οποίοι συγκεντρώθηκαν έξω από τα γραφεία της ΕΦΑ. Παράλληλα, ο Σύλλογος Εκτακτων Αρχαιολόγων (ΣΕΚΑ) είχε προκηρύξει για χθες 4ωρη (07.30-11.30) πανελλαδική στάση εργασίας.

Θυμίζουμε ότι ο αρχαιολόγος, ο οποίος εργαζόταν σε έργο του υπουργείου Πολιτισμού στην Κω για λογαριασμό της ΕΦΑ Δωδεκανήσου, είχε δεχθεί στις 30 Ιουλίου βίαιη επίθεση από τον ιδιώτη εργολάβο ο οποίος εκτελούσε το έργο. Σύμφωνα με τις καταγγελίες που έγιναν γνωστές, μετά τις παρεμβάσεις του ΣΕΚΑ και του Πανελλήνιου Σωματείου Εκτακτου Προσωπικού του υπουργείου Πολιτισμού (ΣΕΠ-ΥΠΠΟ), ο δράστης εξαπέλυσε αρχικά λεκτικές προσβολές και στη συνέχεια επιτέθηκε και ξυλοκόπησε τον αρχαιολόγο με γρονθοκόπημα και αλλεπάλληλα χτυπήματα. Το βαρύτατο και πρωτοφανές περιστατικό είχε διαδραματιστεί μάλιστα εντός του χώρου εργασίας, ενώ δημοσιοποιήθηκε σχεδόν έναν μήνα μετά, στα τέλη Αυγούστου. Παρότι το θύμα είχε απευθυνθεί προς την υπηρεσία του, την ΕΦΑ Δωδεκανήσου, είχε προκαλέσει εντύπωση ότι δεν είχε ενημερωθεί η κεντρική πολιτική ηγεσία. Σύμφωνα με την απάντηση του ΥΠΠΟ, την οποία είχε λάβει η «Εφ.Συν.» μετά τη δημοσίευση του γεγονότος («ΕΔΕ για τον ξυλοδαρμό του αρχαιολόγου», 30.8.24), «η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη μόλις έλαβε γνώση του περιστατικού διέταξε, διά της Γενικής Διεύθυνσης Αρχαιοτήτων, Ενορκη Διοικητική Εξέταση η οποία ήδη βρίσκεται σε εξέλιξη».

Αυτό όμως που προκαλεί αλγεινή εντύπωση είναι ότι ενώ κατ’ αρχήν ο εργολάβος απομακρύνθηκε, επανήλθε σύντομα. Σύμφωνα με πληροφορίες μας επανεμφανίστηκε την περασμένη Τρίτη να εκτελεί εργασίες στο έργο «Αποκατάσταση Μεσαιωνικών Οχυρώσεων (νοτιοανατολικός Προμαχώνας και τμήματα επί της οδού Ιπποκράτους)» στην Κω, εκεί δηλαδή που χειροδίκησε εναντίον του αρχαιολόγου. Να σημειώσουμε επίσης ότι κατά του εργολάβου δεν κινήθηκε νομικά, όπως θα όφειλε, η υπηρεσία, δηλαδή η ΕΦΑ Δωδεκανήσου, αλλά το θύμα το οποίο έχει προσφύγει στα ποινικά δικαστήρια.

Εύλογα ο ΣΕΚΑ συνδέει το περιστατικό με την επίθεση που είχε δεχθεί περίπου πριν από έναν χρόνο ο αρχαιολόγος Μανώλης Ψαρρός και όπως αναφέρει στο ψήφισμα της Γενικής Συνέλευσης, «...Θεωρούμε ότι η φετινή βίαιη επίθεση του υπεργολάβου στον ΙΔΟΧ συνάδελφό μας στο νησί της Κω έχει αναλογίες με την περσινή, ακόμη πιο βίαιη επίθεση μπράβων σε βάρος μονίμου συναδέλφου μας, υπευθύνου για το νησί της Μυκόνου. Τα ιδιωτικά συμφέροντα εφορμούν ενάντια στους συναδέλφους μας την ώρα που αυτοί ασκούν το καθήκον τους υπηρετώντας την Αρχαιολογική Υπηρεσία και την προστασία των αρχαίων μνημείων της χώρας».

Καταγγέλλει το νέο συμβάν και «απαιτεί από το υπουργείο Πολιτισμού να προστατέψει τους εργαζομένους του. Καθίσταται πια επιτακτική η ανάγκη νομικής κάλυψης των αρχαιοτήτων και των αρχαιολόγων, ανεξαρτήτως εργασιακής σχέσης, για την απόδοση όλων των νομικών και ποινικών ευθυνών. Ζητάμε από τη Δικαιοσύνη στην οποία έχει προσφύγει ο συνάδελφος τον άμεσο καταλογισμό ευθυνών και την παραδειγματική τιμωρία των θυτών. Στεκόμαστε στο πλευρό του αρχαιολόγου Λαδιά Φ. και αγωνιζόμαστε για να μη γίνουμε μάρτυρες ξανά στο μέλλον ανάλογων περιστατικών. Καμία ανοχή, καμία κάλυψη, καμία συνεργασία των Εφορειών και του ΥΠΠΟ με τους θύτες τέτοιων γεγονότων. Καταγγέλλουμε τη μεροληπτική συμπεριφορά της τοπικής ΕΦΑ και την υποβάθμιση του περιστατικού από την πλευρά μονίμων συναδέλφων. Καλούμε τα σωματεία και τους συλλόγους εργαζομένων, όλους τους συναδέλφους μας, είτε εργάζονται στον Πολιτισμό είτε όχι, να στηρίξουμε την κοινή προσπάθεια να σπάσει η τρομοκρατία στους χώρους δουλειάς».

Πηγή: ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ

Σάλο έχει προκαλέσει η εξάρθρωση σπείρας εκβιαστών που λειτουργούσε εντός των υπηρεσιών του δήμου Αθηναίων και φέρεται να εκβίαζε καταστηματάρχες του κέντρου της πόλης προκειμένου τα μέλη της να αποκομίζουν οικονομικά οφέλη.

Όπως έγινε γνωστό πως στη σπείρα συμμετείχαν δεκάδες άτομα με τις αρχές να προχωρούν στη σύλληψη 14 ατόμων, ενώ συνολικά έχουν αποδοθεί κατηγορίες σε 22 άτομα, στην συντριπτική τους πλειοψηφία υπάλληλοι του δήμου Αθηναίων.

Ωστόσο, σύμφωνα με τα στοιχεία που έχει στη διάθεσή του το documentonews.gr, ανάμεσα στους 22 εμπλεκόμενους υπάρχουν και τρεις υπάλληλοι του υπουργείου Πολιτισμού, που τα τελευταία χρόνια μοιάζει να έχει μετατραπεί σε… προσωποπαγή υπηρεσία της Λίνας Μενδώνη.

Συγκεκριμένα, όπως προκύπτει από τα έγγραφα, ένα εκ των προσώπων που έχουν συλληφθεί είναι υπάλληλος της υπηρεσίας Νεώτερων Μνημείων και Τεχνικών Έργων Αττικής, Αν. Στερεάς, και Κυκλάδων και κατηγορείται για «ένταξη σε εγκληματική οργάνωση», «δωροδοκία υπαλλήλου, ψευδή βεβαίωση, παραβίαση υπηρεσιακού απορρήτου και παράβαση καθήκοντος» κατ’ επάγγελμα και κατ’ εξακολούθηση.

Οι άλλοι δύο υπάλληλοι του υπουργείου Πολιτισμού δεν έχουν συλληφθεί, ωστόσο αντιμετωπίζουν τις κατηγορίες της «δωροληψίας υπαλλήλου, παραβίασης υπηρεσιακού απορρήτου και παράβασης καθήκοντος».

Αντίστοιχες κατηγορίες αντιμετωπίζουν και οι υπόλοιποι κατηγορούμενοι, εκτός από δύο οι οποίοι κατηγορούνται μεταξύ άλλων και για «διεύθυνση εγκληματικής οργάνωσης».

Σύμφωνα με πληροφορίες, οι υπάλληλοι του Δήμου Αθηναίων που συνελήφθησαν κατηγορούνται για εκβίαση καταστηματαρχών. Ζητούσαν χρήματα για να έχουν ευνοϊκή μεταχείριση, οι επιχειρήσεις τους, στην Αθήνα.

Πληροφορίες αναφέρουν ότι τα άτομα που συνελήφθησαν φέρονται να έρχονταν σε επαφή με ιδιοκτήτες καφέ και εστιατορίων που βρίσκονται στο κέντρο της Αθήνας και τους ζητούσαν ανταλλάγματα για να έχουν ευνοϊκή μεταχείριση.

Αυτή η ευνοϊκή μεταχείριση προέβλεπε αποφυγή ελέγχων και σβήσιμο παραβάσεων. Σύμφωνα με πληροφορίες, έχουν βρεθεί αρκετά μεγάλα χρηματικά ποσά στην κατοχή τους.

Ο δήμος Αθηναίων πάντως έθεσε άμεσα σε αργία τους υπαλλήλους που φέρονται να εμπλέκονται στην υπόθεση μέχρι να αποφανθεί η δικαιοσύνη.

Σε ανακοίνωσή του ο δήμος Αθηναίων αναφέρει:

«Αναφορικά με την εξάρθρωση εγκληματικής οργάνωσης στην οποία συμμετείχαν δημοτικοί υπάλληλοι, με δράση τουλάχιστον από τον Ιανουάριο του 2023, ξεκαθαρίζουμε ότι η Δημοτική Αρχή του Δήμου Αθηναίων επιδεικνύει μηδενική ανοχή σε φαινόμενα διαφθοράς και στη δράση εγκληματικών κυκλωμάτων. Γι’ αυτό, όλο το προηγούμενο διάστημα συνεργάστηκε με τις αρμόδιες αρχές και συνεχίζει να υποστηρίζει το έργο τους με όποιον τρόπο κρίνεται αναγκαίος για την ταχύτερη διαλεύκανση της υπόθεσης».

Και προσθέτει: «Εξυπακούεται ότι όλοι οι εμπλεκόμενοι υπάλληλοι τίθενται αμέσως σε αργία, ενώ θα προχωρήσουν ταυτόχρονα όλες οι προβλεπόμενες διαδικασίες από τις αρμόδιες υπηρεσίες του Δήμου».

Πηγή: documentonews.gr

«Για πρώτη φορά στα μεταπολιτευτικά κοινοβουλευτικά χρονικά, σε σχέδιο νόμου του Υπουργείου Πολιτισμού αποκλείστηκε από την ακρόαση φορέων της αρμόδιας Επιτροπής Μορφωτικών Υποθέσεων ο καθ’ ύλην αρμόδιος Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων» καταγγέλλει ο ΣΕΑ.

«Παρότι όλα τα κόμματα της δημοκρατικής αντιπολίτευσης αιτήθηκαν την πρόσκληση του Συλλόγου στην ακρόαση φορέων της 10/4/2024, ο Σύλλογος αποκλείστηκε, καθώς, κατά τα φαινόμενα, ο Πρόεδρος της Επιτροπής δεν έλαβε την έγκριση της Υπουργού Πολιτισμού», σημειώνει ο ΣΕΑ και επισημαίνει:

«Ιδιαίτερη εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι επελέγη να κληθεί η ΠΟΕ ΥΠΠΟ, παρά το γεγονός ότι μέλη του Προεδρείου της και ο ίδιος ο Πρόεδρός της είναι κατηγορούμενοι σε δίκη υπό εξέλιξη για τέσσερα κακουργήματα και ένα πλημμέλημα, για διασπάθιση δημοσίου χρήματος (συγκρότηση κι ένταξη σε εγκληματική οργάνωση, πλαστογραφία, ηθική αυτουργία σε πλαστογραφία, νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες, υπεξαίρεση από κοινού και κατ’ εξακολούθηση) μετά από ελέγχους του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους και του Σώματος Ελεγκτών Δημόσιας Διοίκησης, στο Ταμείο Αλληλοβοήθειας Υπαλλήλων ΥΠΠΟ, την διοίκηση του οποίου ασκούσε από το 2002 ως το 2018 το προεδρείο της ΠΟΕ ΥΠΠΟ».

Ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων αποτελεί τον κατεξοχήν φορέα τον οποίο αφορούν οι διατάξεις καθώς εκπροσωπεί τους αρχαιολόγους της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας που διεξάγουν σωστικές ανασκαφές, αναστηλώσεις και παντός είδους αρχαιολογικό έργο ανά την επικράτεια, έχει συμμετάσχει στη διαβούλευση του νομοσχεδίου, έχει εκδώσει σχετικές ανακοινώσεις και τις έχει αποστείλει σε όλα τα μέλη της Επιτροπής της Βουλής, σημειώνεται στην ανακοίνωση των αρχαιολόγων.

«Καλούνται λοιπόν στη Βουλή από την υπουργό συνδικαλιστές εκπρόσωποι υπόδικοι για αδικήματα κατά του δημοσίου και όχι το σωματείο των οποίων τα μέλη είναι επιστημονικά και διοικητικά υπεύθυνα για τα αρχαιολογικά έργα και τις σωστικές ανασκαφές» καταλήγει η ανακοίνωση του ΣΕΑ

Στις αρχές του Φεβρουαρίου το Συμβούλιο της Επικρατείας εξέδωσε προσωρινή διαταγή αναστολής των εργασιών επί του άλσους στην Ακαδημία Πλάτωνος, σηματοδοτώντας έτσι την πρώτη δικαίωση στον αγώνα των κατοίκων ενάντια στην ισοπέδωση του αρχαιολογικού άλσους που αποτελεί τον σημαντικότερο πνεύμονα πρασίνου για τη δυτική Αθήνα και έναν από τους σημαντικότερους αρχαιολογικούς χώρους. Το ΣτΕ έκρινε σύννομο το αίτημα των κατοίκων, οπότε οι καταστροφικές εργασίες αναστέλλονται μέχρι την τελική έκδοση της απόφασης στη δίκη τον Απρίλιο. Οι 22 κάτοικοι, που έχουν προσφύγει στο ΣτΕ και υποστηρίζονται από τις συλλογικότητες, που δίνουν συντεταγμένο αγώνα από την άνοιξη του 2021 για το δικαίωμα στον δημόσιο χώρο, κατέθεσαν τον Φεβρουάριο του 2024 και δεύτερη αίτηση ακύρωσης, η οποία αφορά τον διαγωνισμό για το Αρχαιολογικό Μουσείο των Αθηνών που χωροθετείται εντός του πάρκου.

Οι κάτοικοι λένε «ναι» στη δημιουργία του μουσείου και αντιπροτείνουν την ανέγερσή του εκτός του άλσους, προκειμένου να μη «θυσιαστούν» τα γήπεδα ποδοσφαίρου και μπάσκετ, μαζί με ζωτικό χώρο πρασίνου και ελεύθερης χρήσης. «Εχουν την ευκαιρία» αναφέρει η Λαϊκή Συνέλευση Κολωνού- Ακαδημίας Πλάτωνος-Σεπολίων και η Πρωτοβουλία Αγώνα για το Πάρκο της Ακαδημίας Πλάτωνα, η χωροθέτηση του μουσείου να μεταφερθεί «στα δεκάδες τεράστια οικόπεδα-χωματερές δίπλα στο Πάρκο, στο πρώην οικόπεδο της Reds, όπως τους έχουμε καλέσει, ή σε άλλες εκτάσεις, επεκτείνοντας έτσι τον αρχαιολογικό χώρο που συρρικνώθηκε διαχρονικά με πολύ συγκεκριμένες πολιτικές ευθύνες κυβερνήσεων και δημοτικών αρχών».

Μέσω της εναλλακτικής μορφής χρηματοδότησης crowdfunding, οι κάτοικοι προσπαθούν να συγκεντρώσουν το ποσόν των 5.000 ευρώ για τα δικαστικά έξοδα (ακόμα και η ελάχιστη ενίσχυση είναι σημαντική στο https://www.firefund.net/akadimiaplatona) και όπως σημειώνουν στη σχετική σελίδα «Για μας τους κατοίκους της Ακαδημίας Πλάτωνος, αλλά και της Αθήνας στο σύνολό της, που χρησιμοποιούμε το πάρκο καθημερινά, ωφέλιμη θα ήταν μια ανάπλαση που θα περιλάμβανε νέες δεντροφυτεύσεις αντί της καταστροφής της υπάρχουσας βλάστησης, ζωντανούς χώρους κοινωνικοποίησης, νέους χώρους άθλησης και παιδικών χαρών αντί της οικοπεδοποίησης και της τουριστικοποίησης ενός ακόμα δημόσιου χώρου, ποδηλατόδρομους διασύνδεσης των γειτονικών αρχαιολογικών και πολιτιστικών χώρων, αντί της ανυπαρξίας συγκοινωνιολογικής μελέτης στη χωροθέτηση ενός μουσείου σε μια γειτονιά με πεπερασμένο οδικό δίκτυο. Ωφέλιμος θα ήταν ένας σχεδιασμός που θα μας χωρούσε. Στα προγραμματιζόμενα έργα τους, στα συμφέροντά τους, στη ζωή σε μακέτες και στα κλουβιά από μπετό, προτάσσουμε την αναγκαιότητα της επέκτασης του πρασίνου, του ελεύθερου δημόσιου χώρου, της αρχαιολογικής έρευνας που συνυφαίνει τη γνώση του παρελθόντος με το παρόν, τον σεβασμό στο περιβάλλον και τους κατοίκους, το δικαίωμα στην πόλη».

Η θέση του μουσείου ορίστηκε με νόμο του 2002, που ψηφίστηκε από την κυβέρνηση Σημίτη, αλλά έκτοτε δεν προωθήθηκε ούτε η ανέγερσή του, ούτε άλλες ρυθμίσεις (στο πλαίσιο για την «Ολυμπιάδα 2004») που περιλάμβαναν την ενοποίηση του Αρχαιολογικού Χώρου της Ακαδημίας Πλάτωνος με Δημόσιο Σήμα – Κεραμεικό και Ιππιο Κολωνό. Η ανάπλαση του αρχαιολογικού άλσους της Ακαδημίας Πλάτωνος προωθήθηκε από την υπουργό Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη και τον τέως δήμαρχο Κώστα Μπακογιάννη. «Δημιουργούμε έναν σημαντικό πόλο ανάπτυξης και αναβάθμισης ευρύτερα για την Αθήνα» έχει δηλώσει η υπουργός Πολιτισμού. Η προγραμματική συμφωνία μεταξύ υπουργείου Πολιτισμού και Δήμου Αθηναίων, η οποία υπεγράφη πριν από δύο χρόνια, καταγγέλλεται από πολίτες της ευρύτερης περιοχής ότι αποσκοπεί στην υποβάθμιση του πάρκου, στην εμπορευματοποίηση και την τουριστικοποίηση της περιοχής όπως και της Αθήνας γενικότερα.

Η κυβέρνηση Μητσοτάκη ευνοεί τα ιδιωτικοποιημένα περιβάλλοντα και την εμπορευματοποίηση του δημόσιου χώρου που συρρικνώνει σταθερά και μεθοδικά. Ωστόσο η ελεύθερη πρόσβαση των πολιτών στον δημόσιο χώρο και η χρήση του συνδέεται απ’ ευθείας με τη δημοκρατία, με την καλή ποιότητα ζωής των πολιτών, με την προστασία του περιβάλλοντος.

Τα έργα της Ακαδημίας Πλάτωνος που προωθούνται από το υπουργείο Πολιτισμού και την προηγούμενη δημοτική διοίκηση του Δήμου Αθηναίων (Κώστα Μπακογιάννη) χαρακτηρίζονται καταστροφικά για την περιοχή, όχι μόνον από τους κατοίκους, αλλά από αρχαιολόγους, πολεοδόμους, αρχιτέκτονες, μηχανικούς. Για την πραγμάτωσή τους θα καταστραφεί μέρος της υπάρχουσας βλάστησης και του τοπικού οικοσυστήματος, θα κοπούν 580 μεγάλα δέντρα, ορισμένα εκ των οποίων ακόμα και τέσσερα μέτρα, από τα 100 στέμματα συνολικής έκτασης του πάρκου θα αποκοπούν τα 60 στρέμματα ελεύθερης χρήσης.

Ο Σύλλογος Ελλήνων Πολεοδόμων και Χωροτακτών (ΣΕΠΟΧ) εξέδωσε πρόσφατα ψήφισμα (5/2/24) με το οποίο υποστηρίζει τον δικαστικό αγώνα των κατοίκων και το σύνολο των κινητοποιήσεών τους. «Πρακτικά με την υλοποίηση του προγράμματος εκτιμάται ότι το Πάρκο θα μικρύνει κατά τουλάχιστον 30%, χάνοντας ζωτικές λειτουργίες από την καθημερινή χρήση του καθώς και την οικολογική του ισορροπία. Ας σημειωθεί ότι το αρχαιολογικό άλσος Ακαδημίας Πλάτωνος, που αποτελεί έναν από τους πολύτιμους ελεύθερους δημόσιους χώρους που σπανίζουν στην αθηναϊκή πρωτεύουσα, χρησιμοποιείται εντατικά από τους κατοίκους τόσο των γύρω περιοχών όσο και από κατοίκους λοιπών δήμων της Αττικής» αναφέρει ο ΣΕΠΟΧ. Σημειώνει, δε, ότι το «“Αρχαιολογικό άλσος” (αρχαιολογικός χώρος και πάρκο) θα πρέπει να διατηρήσει τον διττό χαρακτήρα του -όπως άλλωστε και στην αρχαιότητα- και να συνεχίσει να αποτελεί “ανοιχτό” αρχαιολογικό χώρο ως τόπο προβολής πολιτισμικής/ιστορικής κληρονομιάς και συγχρόνως χώρο πρασίνου και αναψυχής με ελεύθερη πρόσβαση, μεταξύ άλλων και για τη θωράκιση της ευρύτερης περιοχής έναντι των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής». Για το Αρχαιολογικό Μουσείο των Αθηνών προτείνει να αναζητηθεί εναλλακτική χωροθέτηση «σύμφωνα και με τις αντίστοιχες προτάσεις του ΣΑΔΑΣ, των τοπικών συλλογικοτήτων, καθώς και επώνυμες προτάσεις ειδικών που έχουν δει το φως της δημοσιότητας, με δεδομένο ότι η γύρω περιοχή προσφέρει σημαντικό αριθμό κτιρίων που αποτελούν βιομηχανική κληρονομιά της πόλης ιδανικά για να στεγάσουν ένα τέτοιο μουσείο σύμφωνα και με αντίστοιχα επιτυχημένα ευρωπαϊκά παραδείγματα».

Ο αρχαιολογικός χώρος της Ακαδημίας Πλάτωνος ανήκει αποκλειστικά στην Αρχαιολογική Υπηρεσία. Αρχαιολόγοι έχουν επισημάνει ότι τα μνημεία της αποτελούν «ένα απλώς εντοπισμένο αλλά σχεδόν παρθένο πεδίο για ανασκαφική και επιστημονική έρευνα. Ουδείς γνωρίζει τον χαρακτήρα τους, την έκτασή τους και την πιθανή συμπλοκή τους. Στη δομή του έργου αυτού που επαγγέλλεται την ανάδειξη του χώρου και των μνημείων δεν έχουν καν ενταχθεί αρχαιολογικές διανοίξεις και ανασκαφικοί έλεγχοι, οι οποίοι θα έπρεπε να προηγηθούν μιας τέτοιας μείζονος επέμβασης στον χώρο των μνημείων. Η απαράδεκτη αυτή παράλειψη, σε συνδυασμό με την ευρεία χρήση εκσκαφικών μηχανημάτων κάθε είδους, η οποία προβλέπεται σε όλα τα υποέργα, αποτελεί πρωτοφανή τρόπο προσέγγισης της έννοιας της “ανάδειξης” σε χώρο με άγνωστες υποκείμενες αρχαιότητες, ο οποίος μάλιστα είναι κηρυγμένος κατά κύριο λόγο απαλλοτριωμένος από το ελληνικό δημόσιο είτε παραχωρημένος ως προς κάποια τμήματα για αρχαιολογικό σκοπό».

Οι συλλογικότητες που δραστηριοποιούνται από το 2008 αντιπροτείνουν ένα φιλόδοξο σχέδιο ενοποίησης των αρχαιολογικών χώρων, δημιουργίας του μουσείου, διατήρησης του αρχαιολογικού πάρκου και ουσιαστικής αναβάθμισης της ευρύτερης περιοχής καθώς δεν υπάρχει δίκτυο ομβρίων υδάτων, το σχέδιο πόλης δεν έχει εφαρμοστεί από το 1968, «υπάρχουν αδιάνοιχτοι και τυφλοί δρόμοι, δεν έχουν γίνει αντιπλημμυρικά έργα με αποτέλεσμα η περιοχή να πλημμυρίζει με την παραμικρή βροχή». Οι συλλογικότητες έχουν ζητήσει ραντεβού με τον νέο δήμαρχο Χάρη Δούκα, η παράταξη του οποίου είναι πλήρως ενημερωμένη. Ακόμα, ωστόσο, δεν έχει καταστεί εφικτή μια συνάντηση μαζί του και, όπως μαθαίνουμε, δεν φαίνεται να αντιμετωπίζει το ζήτημα με την ίδια ζέση που έχει επιδείξει για την πεζοδρόμηση της Αμαλίας και τον λόφο του Στρέφη. Γιατί άραγε;

Πηγή: efsyn.gr

• ΓΕΩΡΓΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ

Ένας χρόνος κλείνει σήμερα (16/2) από την ημέρα που δημοσιεύτηκε ο νόμος 5021/2023, με τον οποίο τα πέντε μεγάλα αρχαιολογικά Μουσεία της χώρας μετατράπηκαν σε Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου και αποκόπηκαν από τον κορμό της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, εν μέσω απεργιών των εργαζόμενων στο Υπουργείο Πολιτισμού.

Ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων εξέδωσε αναλυτική -και άκρως ανησυχητική- ανακοίνωση αναφορικά με την κατάσταση που επικρατεί σήμερα σε αυτά τα Μουσεία, οι Διοικήσεις των οποίων έχουν διοριστεί από την Υπουργό Πολιτισμού.

Ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων διαπιστώνει ότι «έναν χρόνο μετά η εμφανιζόμενη ως “μεταρρύθμιση” δεν έχει δικαιώσει κανέναν από τους διακηρυγμένους στόχους της».

Στην ανακοίνωση διαβάζουμε πως “Τα Μουσεία σήμερα λειτουργούν με τις μισές αίθουσες κλειστές. Από τις αρχές του περασμένου Νοεμβρίου, στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο από τις 64 αριθμημένες αίθουσες, ανοιχτές είναι μόνον οι 27.

Στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου, το οποίο αμέσως μετά τη μετατροπή του σε «ευέλικτο» ΝΠΔΔ, έμεινε για μήνες χωρίς κλιματισμό για επισκέπτες και υπαλλήλους εν μέσω θέρους, σήμερα λειτουργούν μόνο οι αίθουσες του ισογείου. Όλες οι αίθουσες του πρώτου ορόφου του Μουσείου παραμένουν κλειστές, και μόνο μία (τοιχογραφίες) είναι ανοιχτή για τους επισκέπτες.

Στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης η περιοδική έκθεση του 2023 δεν είναι ανοιχτή στους επισκέπτες, αίθουσες της μόνιμης έκθεσης είναι κλειστές, ενώ το Μουσείο που μέχρι πέρσι ήταν όλες τις μέρες ανοιχτό, τώρα παραμένει κλειστό μία μέρα την εβδομάδα.

Στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο, εκτός από τις κλειστές αίθουσες (περισσότερες από τις μισές), οι επισκέπτες αντικρίζουν και την έλλειψη καθαριότητας, καθώς δεν υπήρξε σύμβαση με συνεργείο καθαριότητας ήδη από το 2023, και μία εργαζόμενη επιφορτίζεται την καθαριότητα όλων των χώρων του Μουσείου.

Στο Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού Θεσσαλονίκης δεν λειτουργεί πλέον ούτε το καφέ του Μουσείου”.

SOOC

Αίσθηση προκαλεί στην ανακοίνωση του ΣΕΑ το σημείο που αναφέρεται στους προϋπολογισμούς: “Τα «ευέλικτα» Μουσεία ΝΠΔΔ από 1/1/2024 δεν μπορούν να πραγματοποιήσουν καμία δαπάνη. Οι προϋπολογισμοί των πέντε Μουσείων για το 2024, που είναι αποκλειστική ευθύνη των διορισμένων Διοικητικών Συμβουλίων, έχουν εγκριθεί μόνο σε δύο από τα πέντε Μουσεία ΝΠΔΔ.

Το γεγονός ότι δεν υπάρχουν εγκεκριμένοι προϋπολογισμοί, ενώ βρισκόμαστε στα μέσα Φεβρουαρίου, σημαίνει ότι καμία δαπάνη δεν μπορεί να γίνει ακόμη για το 2024, για πιεστικά ζητήματα όπως η καθαριότητα, οι εκθέσεις, οι συντηρήσεις εξοπλισμού, οι επισκευές κ.ά. Ούτε καν σε αυτό το θέμα δεν κατάφεραν τα διορισμένα ΔΣ να επιτελέσουν τις αρμοδιότητές τους εμπρόθεσμα και ολοκληρωμένα.»

Και σε άλλο σημείο αναφέρει: «Η υποτονική παραγωγή δράσεων σε σχέση με το παρελθόν, η μη ύπαρξη εγκεκριμένου εκθεσιακού προγράμματος σε κανένα από τα Μουσεία ΝΠΔΔ καταδεικνύουν την προβληματική κατάσταση που έχει φέρει ο νόμος 5021 και η υποβιβασμός των μεγάλων δημόσιων αρχαιολογικών μουσείων σε κυβερνητικά υποχείρια.»

Σε κάθε περίπτωση, καμία μεγάλη έκθεση ή καινοτόμα δράση δεν έχει ανακοινωθεί από τα πέντε Μουσεία που έγιναν Νομικά Πρόσωπα, ώστε να δικαιολογηθούν τα όσα υποσχόταν η Υπουργός Πολιτισμού πέρσι τέτοια εποχή στη Βουλή, για τη «νέα εποχή» που θα έφερνε για τα Μουσεία η μεταρρύθμιση του διοικητικού τους καθεστώτος.

SOOC

Το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο έναν χρόνο μετά

Σύμφωνα και με δικές μας πληροφορίες, από τις αρχές του περασμένου Νοεμβρίου, στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο οι κλειστές αίθουσες είναι περισσότερες από τις ανοιχτές. Συγκεκριμένα από τις 64 αριθμημένες αίθουσες, ανοιχτές είναι μόνον οι 27, δηλαδή η μεγάλη Μυκηναϊκή αίθουσα, η κύρια διαδρομή της Συλλογής Γλυπτών, η αίθουσα του Μηχανισμού των Αντικυθήρων και η αίθουσα της Σαντορίνης. Κάποιες Κυριακές ανοίγει η Αιγυπτιακή Συλλογή, η Κυκλαδική και η Νεολιθική αίθουσα. Ερμητικά κλειστές ως τον Απρίλιο, στην καλύτερη περίπτωση, θα παραμένουν οι αίθουσες των Συλλογών Αγγείων, Μικροτεχνίας, Σταθάτου, Σερπιέρη-Βλαστού, Κυπριακή, το σύνολο της Συλλογής Χαλκών (πλην του Μηχανισμού).

Παράλληλα, η ψηφιακή αναβάθμιση του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, που παρουσιάστηκε με συνέντευξη τύπου τον Δεκέμβριο 2023 είναι ένα έργο που σχεδίασε και υλοποίησε το προσωπικό του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου από το 2020, με την προηγούμενη νομική του μορφή, ως υπηρεσία του ΥΠΠΟ. Περιέργως αυτό η Υπουργός, που ήταν παρούσα, «ξέχασε» να το αναφέρει. Όπως ξέχασε να αναφέρει και ότι ο ψηφιακός οδηγός του Μουσείου μιλά σε 6 γλώσσες για εκθέματα τα οποία από Οκτώβριο ως Απρίλιο ο επισκέπτης δεν μπορεί να δει, καθώς βρίσκονται στις κλειστές αίθουσες.

ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ/EUROKINISSI

Ένα χρόνο πριν, η Υπουργός έλεγε ότι τα Μουσεία δεν καταφέρνουν να επιτελέσουν τους σκοπούς τους, παρέλειψε να πει ότι ουδέποτε έδωσε στα Μουσεία το αναγκαίο προσωπικό που ζητούσαν για να λειτουργήσουν. Αντιθέτως τώρα -όπως μαθαίνουμε από την ανακοίνωση του ΣΕΑ- βγήκαν προκηρύξεις για απόσπαση προσωπικού από όλες τις Υπηρεσίες του ΥΠΠΟ στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο (και στο Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού της Θεσσαλονίκης).

Πριν την ψήφιση του Νόμου 5021 η Υπουργός ισχυριζόταν ότι δεν φταίει η έλλειψη προσωπικού, φταίει η νομική μορφή για τις ελλείψεις των Μουσείων. Μετά την ψήφιση του Νόμου 5021, ξαφνικά σπεύδει να καλύψει τις κενές οργανικές θέσεις! Φαίνεται ότι είναι άλλο να της το ζητάνε οι εργαζόμενοι και άλλο τα διορισμένα από την ίδια ΔΣ και οι Γενικές Διευθύντριες. Επιτελικό κράτος…

Σημειώστε επίσης, πως το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο δεν έχει ακόμη εγκεκριμένο προϋπολογισμό. Πληροφορίες μας λένε ότι ο προϋπολογισμός που συνέταξε το ΔΣ του Μουσείου είναι… εξωπραγματικός και ζητήθηκαν αλλαγές και μειώσεις από το Υπουργείο Πολιτισμού. Έτσι δεν μπορεί να γίνει καμία δαπάνη, ούτε για να αγοραστεί ένας…συνδετήρας.

Ούτως ή άλλως, είναι απορίας άξιον γιατί η Υπουργός επέμενε να μιλά για “οικονομική αυτοτέλεια”, ειδικά για το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, αφού σύμφωνα με τις ανακοινώσεις του ίδιου του Πρωθυπουργού, το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο θα κλείσει για να επεκταθεί υπόγεια. Βέβαια, από την παρουσίαση της πρότασης Τσίπερφιλντ, παρουσία του Πρωθυπουργού πριν ένα χρόνο, δεν έχει υπάρχει καμία ανακοίνωση για το αν έχουν βρεθεί κονδύλια για να προχωρήσουν οι μελέτες.

Αν όμως θεωρήσουμε ότι θα προχωρήσουν τα σχέδια που παρουσίασαν ο Πρωθυπουργός και η Υπουργός Πολιτισμού, το Μουσείο στο προσεχές μέλλον δεν θα έχει έσοδα, αφού δεν θα εισπράττει ούτε εισιτήρια, ούτε έσοδα από το καφέ, το εστιατόριο ή το πωλητήριο.

Πηγή: news247.gr

Το Υπουργείο Πολιτισμού, μετά την ολοκλήρωση των εργασιών των τριών αρμόδιων Επιτροπών (Επιτροπή Κρατικού Βραβείου Συγγραφής Θεατρικού Έργου, Επιτροπή Κρατικού Βραβείου Συγγραφής Θεατρικού Έργου για Παιδιά και Επιτροπή Κρατικού Βραβείου για Νέους Θεατρικούς Συγγραφείς «Χρύσα Σπηλιώτη»), ανακοινώνει τα Κρατικά Βραβεία Συγγραφής Θεατρικού Έργου 2022.

Εντύπωση μας προκάλεσαν τα σχόλια που έγιναν από την Επιτροπή για την ανάδειξη του φετινού Κρατικού Βραβείου Συγγραφής Θεατρικού Έργου για Παιδιά. Τα μέλη της Επιτροπής παρατήρησαν ότι αφενός οι συμμετοχές υπήρξαν ανησυχητικά χαμηλές σε αριθμό, και επιπλέον υπήρξαν έργα με σαφείς στερεοτυπικές, σεξιστικές έως και εθνικιστικού χαρακτήρα αναφορές, που δεν έχουν θέση στη σύγχρονη δραματουργία και, κυρίως, στη δραματουργία για παιδικό και νεανικό κοινό.

Δείτε αναλυτικά τα βραβεία και τις παρατηρήσεις των Επιτροπών.

1. Κρατικό Βραβείο Συγγραφής Θεατρικού Έργου

Πρώτο βραβείο, απονέμεται ομοφώνως, από κοινού στα έργα:

α) «Οι αποκάτω» του Ζέτης (Γεωργίας-Παρασκευής) Φίτσιου, που υποβλήθηκε στο διαγωνισμό με το ψευδώνυμο «Αλίκη Καρνέζου».

β) «Terra Incognita» της Ελευθερίας Μιχαηλίδη, που υποβλήθηκε στο διαγωνισμό με το ψευδώνυμο «Ειρήνη Αγγελίδη»

Σύμφωνα με το σκεπτικό της Επιτροπής, πρόκειται για δύο θεατρικά έργα που χαρακτηρίζονται από πρωτότυπη και ενδιαφέρουσα δραματουργία, καθαρό χειρισμό χαρακτήρων και φαντασία. Η θεματολογία τους διακρίνεται από πρωτοτυπία και η ανθρώπινη παρουσία συνομιλεί με σύγχρονα θέματα.

Το Κρατικό Βραβείο Θεατρικού Έργου έτους 2022 συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο επτά χιλιάδων (7.000) ευρώ.

Επιπλέον, η Επιτροπή απονέμει Επαίνους σε τέσσερα έργα:

α) «Η κοιλάδα με τις παπαρούνες» του Δημητρίου Αλέξιου, που υποβλήθηκε στο διαγωνισμό με ψευδώνυμο «Βλαντίμιρ Ζελέτιν»,

β) «Τση Λένης Η Μιλιά» της Στυλιανής Χαιρέτη, που υποβλήθηκε στο διαγωνισμό με το ψευδώνυμο «Μυρσίνη Ζαχαρία»,

γ) «Blood Ντέμη» της Ελένης Κωστοπούλου, που υποβλήθηκε στο διαγωνισμό με το ψευδώνυμο «Dylan_Akulinos» και

δ) «Το Πέρασμα» της Άννας Πίττα, που υποβλήθηκε στο διαγωνισμό με το ψευδώνυμο «Κάπως».

Η Επιτροπή ξεχωρίζει τα τέσσερα αυτά έργα, σύμφωνα με το σκεπτικό της, για τις αρετές τους και επισημαίνει τις πολύ σημαντικές υποσχέσεις που τα έργα αυτά και οι συγγραφείς τους αφήνουν για το μέλλον.

Επίσης, η Επιτροπή προτείνει ομοφώνως προς το Υπουργείο Πολιτισμού την άμεση και διαρκή στήριξη του κειμένου και του ελληνικού λόγου.

Συνολικά υποβλήθηκαν στο διαγωνισμό 76 έργα.

Η Επιτροπή αποτελείται από τους:

• Νίκο Διαμαντή, σκηνοθέτη, ως πρόεδρο

και τα μέλη:

• Αμαλία Κοντογιάννη, θεατρολόγο, υπεύθυνη δραματολογίου και μέλος της Επιτροπής αξιολόγησης και κρίσης παραστάσεων του Κ.Θ.Β.Ε.,
• Πέγκυ Σταθακοπούλου, ηθοποιό,
• Ανδρέα Φλουράκη, θεατρικό συγγραφέα,
• Μπέτυ Αρβανίτη, ηθοποιό.

2. Κρατικό Βραβείο Συγγραφής Θεατρικού Έργου για Παιδιά

Κρατικό Βραβείο Θεατρικού Έργου για Παιδιά έτους 2022 απονέμεται ομοφώνως στο έργο, «Ο αδερφός μου από τ’ αστέρια» της Αγγελικής Δαρλάση, που υποβλήθηκε στο διαγωνισμό με το ψευδώνυμο «Άννα Δήμου».

Το σκεπτικό της βράβευσης:

Πρόκειται για ένα θεατρικό κείμενο με σύγχρονο και πρωτότυπο θέμα το οποίο αναφέρεται στη σχέση δύο αδελφών, ενός κοριτσιού και ενός αγοριού. Εστιάζει με τρυφερότητα, ευαισθησία και, κυρίως, με σεβασμό, στον τρόπο με τον οποίο το κορίτσι προσπαθεί να διερευνήσει τον ιδιαίτερο κόσμο του αδελφού της, ο οποίος βρίσκεται στο φάσμα του αυτισμού. Γύρω από αυτή την κεντρική δραματική συνθήκη χτίζεται ένα έργο με γοργό ρυθμό, εξωτερική αλλά και εσωτερική δράση το οποίο διαθέτει μορφολογικές και δραματουργικές αρετές: οι χαρακτήρες είναι στέρεοι και ολοκληρωμένοι, η πλοκή στρωτή και συνεπής, η χρήση της αφήγησης μέσα από τον κύριο χαρακτήρα ως εργαλείο επικοινωνίας με το παιδικό κοινό είναι ισορροπημένη, ο λόγος σύγχρονος, απλός και στρωτός ενώ οι τεχνικές αποστασιοποίησης διασφαλίζουν την έλλειψη μελοδραματισμού, Η χρήση πολλών οπτικοακουστικών μέσων στην απόδοση του κόσμου όπως την αντιλαμβάνεται ένα αυτιστικά παιδί είναι επίσης δραματουργικά λειτουργική. Είναι φυσικά δεδομένο ότι σε περίπτωση παρουσίασης στο κοινό θα πρέπει να προηγηθεί περαιτέρω έρευνα και διάλογος με ειδικούς πάνω στο ιδιαίτερα ευαίσθητο θέμα της παρουσίασης των ατόμων που βρίσκονται στο φάσμα του αυτισμού και της πρόσληψης που έχουν οι άλλοι πάνω στο τρόπο που αντιλαμβάνονται τον κόσμο καθώς πρόκειται για ένα θέμα που ελάχιστα έχει απασχολήσει έως τώρα την επαγγελματική ελληνική παιδική δραματουργία.

«Ο αδερφός μου από το αστέρια» αποτελεί ένα πρωτότυπο κείμενο δυνάμει παραστάσιμο το οποίο παραμένει «ανοικτό», αναζητώντας τη σκηνοθετική διαμεσολάβηση και ανάδειξή του στη σκηνή του Θεάτρου για ανήλικους θεατές και το οποίο μπορεί να συγκινήσει, να τέρψει, αλλά και να προβληματίσει τους νεαρούς αναγνώστες και θεατές αγγίζοντας θέματα όπως η δύναμη της αγάπης, της αποδοχής της διαφορετικότητας, της ενσυναίσθησης.

Το βραβείο συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 5.000 ευρώ.

Επίσης, η Επιτροπή, ομόφωνα απονέμει Έπαινο στο έργο «Κάποτε στο Χάμελιν» της Μαρίας Χίου, που υποβλήθηκε στο διαγωνισμό με το ψευδώνυμο «Μέλισσα».

Το σκεπτικό του Επαίνου έχει ως εξής:

Το έργο αποτελεί μία απόπειρα δραματοποίησης του παραμυθιού «Ο Αυλητής του Χάμελιν», το οποίο κατεγράφη και έγινε γνωστό από τους αδελφούς Γκριμ. Πρόκειται για ένα καλογραμμένο κείμενο το οποίο διαθέτει μια μεγάλη αίσθηση οικονομίας στα δραματουργικά μέσα (4 ρόλοι /ένας σκηνικός χώρος). Η θεατρική φόρμα υπηρετείται ορθώς σε μεγάλο βαθμό με, ανάγλυφες σχέσεις προσώπων επί σκηνής ζωντανό διάλογο, παρότι σε ορισμένα σημεία υπολείπεται προφορικότητας. Η εξέλιξη της ιστορίας γίνεται μέσα από τα διαλογικά μέρη κυρίως μέσω της περιγραφής (μέσα από τους χαρακτήρες) γεγονότων που συμβαίνουν σε άλλους –εκτός της σκηνής– χώρους και χρόνους. Μια αρτιότερη και ευρύτερη ανάπτυξη θα μπορούσε πιθανώς να επιτύχει τον στόχο αυτόν με μεγαλύτερη πληρότητα, ξεφεύγοντας από τον «μαγικό» κόσμο του παραμυθιού και επεκτείνοντας το ιδεολογικό και αξιακό υπόβαθρο στο σήμερα. Παραμένει, ωστόσο, ένα έργο με θεατρικές αρετές στην ανάπτυξή του, με τρυφερότητα, ευαισθησία και σεβασμό απέναντι στο ανήλικο κοινό.

Η απόφαση της Επιτροπής, στο σύνολό της, συνοδεύεται από το εισαγωγικό/επεξηγηματικό κείμενο που ακολουθεί:

Η Επιτροπή μελέτησε με ιδιαίτερη προσοχή τα δεκατρία (13) έργα που υποβλήθηκαν στο διαγωνισμό και επισημαίνει τα παρακάτω:

Ο ανησυχητικά χαμηλός αριθμός συμμετοχών αποτέλεσε σημείο έντονου προβληματισμού και κεντρικό σημείο των συζητήσεων της Επιτροπής καθώς ο διαγωνισμός φαίνεται να ακολουθεί μια φθίνουσα πορεία τα τελευταία χρόνια. Επιπλέον, στην πλειονότητα των έργων παρατηρήθηκε η απουσία ενός στέρεου δραματικού πλαισίου που να ευνοεί και να αναδεικνύει δραματικές καταστάσεις, συγκρούσεις και χαρακτήρες, με δεδομένη επιπλέον την έλλειψη προφορικότητας στο λόγο, τη διαγραφή σχηματικών χαρακτήρων, τα δραματουργικά χάσματα και την έλλειψη σαφούς στόχου. Επίσης, εντύπωση προκάλεσε το γεγονός ότι υπήρξαν έργα με σαφείς στερεοτυπικές, σεξιστικές έως και εθνικιστικού χαρακτήρα αναφορές, που δεν έχουν θέση στη σύγχρονη δραματουργία και, κυρίως, στη δραματουργία για παιδικό και νεανικό κοινό. Διαπίστωση της Επιτροπής είναι ότι ο Διαγωνισμός πρέπει να απευθυνθεί στοχευμένα σε νέες δημιουργικές δυνάμεις που υπάρχουν και δρουν σήμερα στο χώρο της θεατρικής γραφής ενθαρρύνοντας την ενασχόληση με τη συγγραφή για ανήλικους θεατές.

Παρά τον προβληματισμό που προκάλεσε σε πολλαπλά επίπεδα η πλειονότητα των έργων που κατατέθηκαν, τα δύο που απολύτως ομόφωνα ξεχώρισε η Επιτροπή και προτείνονται για το Βραβείο και τον Έπαινο αποτελούν εξαιρετικά αξιόλογα θεατρικά εγχειρήματα τα οποία μπορούν άμεσα να πάρουν το δρόμο για τη σκηνή.

Η Επιτροπή αποτελείται από τους:

• Τάκη Τζαμαργιά, σκηνοθέτη, ηθοποιό, εκπαιδευτικό, μέλος του Ειδικού Εκπαιδευτικού Προσωπικού (Ε.Ε.Π.) του Ε.Κ.Π.Α., ως πρόεδρο

και τα μέλη:

• Μαρία Καρανάνου, θεατρολόγο, υπεύθυνη Εκδόσεων και Βιβλιοπωλείου-Πωλητηρίου του Εθνικού Θεάτρου,
• Μαρία Δημάκη - Ζώρα, Επίκουρη Καθηγήτρια Θεατρολογίας Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης του ΕΚΠΑ, με γνωστικό αντικείμενο «Θεατρολογία: Νεοελληνική Δραματουργία και Πολιτισμός» και Σύμβουλο – Καθηγήτρια στο ΕΑΠ, στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα «Δημιουργική Γραφή»,
• Δήμητρα - Βικτωρία Πανάγου, θεατρική συγγραφέα, σκηνογράφο,
• Εδουάρδο - Δημήτριο Γεωργίου, σκηνογράφο, αρχιτέκτονα.

3. Κρατικό Βραβείο Συγγραφής για Νέους Θεατρικούς Συγγραφείς «Χρύσα Σπηλιώτη»

Πρώτο βραβείο απονέμεται ομοφώνως στο έργο «Αλμυρά Γράμματα» της Μαρίας Ψαρολόγου, το οποίο υποβλήθηκε στο διαγωνισμό με το ψευδώνυμο «Δαίμων Εαυτού».

Σύμφωνα με το σκεπτικό της Επιτροπής, πρόκειται για ένα θεατρικό κείμενο το οποίο, στο σύνολό του, συγκεντρώνει αρετές που το καθιστούν άρτιο και ενδιαφέρον προς παράσταση υλικό. Διαθέτει ολοκληρωμένη σύλληψη της ιδέας, επάνω στην οποία στέρεα δομείται και εξελίσσεται η δράση, με τα εκφραστικά εργαλεία της θεατρικής γλώσσας σαφώς επιστρατευμένα. Πετυχαίνει, μέσα από δύο μόνο πρόσωπα επί σκηνής και της μεταξύ τους σχέσης (όπως αυτή κλιμακώνεται από εικόνα σε εικόνα), να ζωντανέψει με γνήσια συγκίνηση έναν ολόκληρο κόσμο που έχει παρέλθει –στα κυρίαρχα χαρακτηριστικά του– ανεπιστρεπτί, αντλώντας μεν την πλοκή του από το παρελθόν, αλλά στοχεύοντας στο συναίσθημα του σύγχρονου θεατή. Συνιστά, επομένως δραματουργικά, ένα καλλιτεχνικό προϊόν κατάλληλο να αξιοποιηθεί με γόνιμο τρόπο σε μια πιθανή θεατρική πραγμάτωση του.

Το Κρατικό Βραβείο Συγγραφής για Νέους Θεατρικούς Συγγραφείς «Χρύσα Σπηλιώτη» έτους 2022 συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 5.000 ευρώ.

Συνολικά υποβλήθηκαν στο διαγωνισμό 26 έργα.

Η Επιτροπή Κρατικού Βραβείου για Νέους Θεατρικούς Συγγραφείς αποτελείται από τους: Αντώνη Αντωνίου, σκηνοθέτη, ηθοποιό, ως πρόεδρο και τα μέλη:

• Λεία Βιτάλη, θεατρική συγγραφέα,
• Λεωνίδα Προυσαλίδη, θεατρικό συγγραφέα,
• Λίλλυ Μελεμέ, σκηνοθέτιδα, ηθοποιό,
• Γεώργιο Βουδικλάρη, κριτικό θεάτρου και χορού

Οι θίασοι του ελεύθερου θεάτρου οι οποίοι θα εντάξουν στο ρεπερτόριό τους έργα που έχουν τιμηθεί με Κρατικό Βραβείο Συγγραφής Θεατρικού έργου επιχορηγούνται από το ΥΠΠΟ για το ανέβασμα τους, με τους όρους που εκάστοτε ισχύουν.

Ο Συρτός Κρήτης, το Καρναβάλι Μεσότοπου Λέσβου, το Μοιρολόι της Παναγίας στην Κοπάνη Δωδώνης και το Πανηγύρι του Αγίου Πέτρου στα Σπάτα είναι μεταξύ των νέων εγγραφών στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς.

Συγκεκριμένα, το υπουργείο Πολιτισμού ανακοίνωσε την εγγραφή δέκα (10) νέων στοιχείων στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς. Η διαδικασία εμπλουτισμού του Εθνικού Ευρετηρίου Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας είναι ετήσια και ξεκινάει τον Ιανουάριο, με τη δημόσια πρόσκληση που απευθύνει η Διεύθυνση Νεώτερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς, σύμφωνα με τις προβλεπόμενες διαδικασίες και συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα.

Η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, μετά την αποδοχή της εισήγησης της Επιστημονικής Επιτροπής για την εγγραφή των δέκα νέων στοιχείων στο Εθνικό Ευρετήριο, δήλωσε: «Το ΥΠΠΟ εφαρμόζοντας από το 2006, τη Σύμβαση της UNESCO 2003, για τη Διαφύλαξη της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς, προσθέτει σήμερα δέκα νέες εγγραφές στον, ήδη, πλούσιο κατάλογο του Εθνικού Ευρετηρίου Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς, επιβεβαιώνοντας τον πλούτο, την πολυμορφία, τις πολλαπλές επιρροές και την ενσωμάτωση στέρεων παραδόσεων, για τις οποίες είναι περήφανες οι τοπικές κοινωνίες. Ο λαϊκός πολιτισμός μας, οι τελετές, οι γιορτές, οι παραδοσιακές τέχνες μεταφέρονται από γενιά σε γενιά, παραδίδοντας στους νεότερους ένα βαθύ πολιτιστικό απόθεμα, που το διαμόρφωσαν ο μόχθος των ανθρώπων, η συνύπαρξη, η αλληλεγγύη, η ανάγκη της ταυτότητας. Ένας πλούτος διαφορετικός από περιοχή σε περιοχή, αποτέλεσμα συλλογικής δραστηριότητας, του μέτρου και της αισθητικής, που φτάνει ζωντανός στις μέρες μας, από τα βάθη του χρόνου και οφείλουμε να τον αναδείξουμε, πιστοί στις αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης. Ευχαριστώ την αρμόδια Διεύθυνση Νεώτερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς του Υπουργείου, καθώς και την Εθνική Επιστημονική Επιτροπή για την αφοσίωσή τους στην διάσωση και ανάδειξη του άυλου πολιτιστικού μας αποθέματος, με την Εφαρμογή της Σύμβασης της UNESCO».

Όπως ενημερώνει η ανακοίνωση του ΥΠΠΟ, η Ελλάδα ως κράτος-μέλος εμπλουτίζει συστηματικά το Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς, εφαρμόζοντας τη διαδικασία εμπλουτισμού του Ευρετηρίου, το οποίο και αποτελεί σημαντική προτεραιότητα του Υπουργείου Πολιτισμού. Ο λόγος δίνεται στις ίδιες τις κοινότητες, φορέων άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς, προκειμένου να τεκμηριώσουν και να αναδείξουν τα στοιχεία που οι ίδιες θεωρούν μέρος της συλλογικής τους ταυτότητας. Επιπλέον, η διαδικασία εγγραφής στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς παρέχει ένα πλαίσιο συνεργασίας των κοινοτήτων με τη διοίκηση και την επιστημονική κοινότητα, για την εκπόνηση σχεδίων και την εφαρμογή πολιτικών που στοχεύουν στη διαφύλαξη των στοιχείων και τη μετάδοσή τους στις νεότερες γενιές.

Τα δέκα νέα στοιχεία μελετήθηκαν συστηματικά από τη Διεύθυνση Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς, την Εθνική Επιστημονική Επιτροπή για την Εφαρμογή στην Ελλάδα της Σύμβασης για τη Διαφύλαξη της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς (UNESCO, 2003) και τις ίδιες τις κοινότητες φορέων. Η Εθνική Επιστημονική Επιτροπή γνωμοδότησε επί των προτάσεων στη συνεδρίαση της 7ης Απριλίου 2023. Η εισήγησή τους έγινε αποδεκτή, στο σύνολό της, από την Υπουργό Πολιτισμού.

Τα στοιχεία που εγγράφονται στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς είναι τα εξής, σύμφωνα με πληροφορίες του ΥΠΠΟ:

1. Συρτός Κρήτης
 

Ο συρτός Κρήτης είναι κυκλικός χορός, βασισμένος σε οργανικές μελωδίες με βιολί ή λύρα και λαούτο, πάνω στις οποίες τραγουδιούνται δίστιχα (μαντινάδες). Χορεύεται, κυρίως, από άνδρες. Τοπική παράδοση και έρευνα συμφωνούν ότι εντοπίζεται στη Δυτική Κρήτη (Κίσσαμος), ενισχύοντας τον μύθο που τοποθετεί τις απαρχές του συρτού στον 18ο αιώνα, ως δημιούργημα ντόπιου μουσικού. Κατά τον Μεσοπόλεμο εξαπλώθηκε σε όλη την Κρήτη. Αργότερα, μέσω της μετακίνησης Κρητών οργανοπαικτών και της διάδοσης της δισκογραφίας, εντάχθηκε στο ρεπερτόριο των χορευτικών συλλόγων όλης της Ελλάδας και της διασποράς. Η μελωδία του συρτού αναγνωρίστηκε διεθνώς, καθώς συνδέθηκε με το παγκόσμιας εμβέλειας «συρτάκι» της ταινίας «Αλέξης Ζορμπάς». Ο συγκεκριμένος χορός είναι συνυφασμένος με τη μουσικοχορευτική παράδοση και εν γένει την πολιτιστική κληρονομιά της Κρήτης και ιδιαίτερα της Δυτικής Κρήτης και της περιοχής Κίσσαμου.

2. Καρναβάλι Μεσότοπου Λέσβου

Η περίοδος της αποκριάς γιορταζόταν από παλιά στον Μεσότοπο Λέσβου με γλέντια που κρατούσαν μία εβδομάδα. Ήταν μια ευκαιρία για τους Μεσοτοπίτες να αποδώσουν φόρο τιμής στην παράδοσή τους, που απηχεί μνήμες από την Τουρκοκρατία, τη Μικρά Ασία και τη Σμύρνη. Οι απόκριες αποτελούν περίοδο ξεφαντώματος για όλο το χωριό. Στο Καρναβάλι του Μεσότοπου, που από το 1987 διοργανώνεται με τη συμμετοχή όλων των φορέων του χωριού, περιλαμβάνονται αποκριάτικα δρώμενα, σάτιρα δοσμένη στην ντοπιολαλιά, μασκαροντυμένοι όλων των ηλικιών, μουτσούνια όπως αποκαλούνται, τραγούδι, χορός και οι λεγόμενοι κουδουνάτοι, άντρες που περιφέρονται κατά ομάδες στο χωριό, φορώντας κουδούνια από πρόβατα και έχοντας βάψει τα πρόσωπά τους μαύρα με κάρβουνο και λάδι. Το Καρναβάλι Μεσότοπου Λέσβου αποτελεί σημαντικό στοιχείο συλλογικής μνήμης και ταυτότητας της κοινότητας, αλλά και δημοφιλή αποκριάτικη εκδήλωση που ενθουσιάζει το ευρύτερο κοινό.

3. Μαλεβιζιώτης

Ο Μαλεβιζιώτης είναι χορός της Κρήτης, κυκλικός και ζωηρός. Χορεύεται από άντρες και γυναίκες με πιασμένες παλάμες, σε ρυθμό 2/4, με συνοδεία λύρας ή βιολιού, λαγούτου, μαντολίνου ή ασκομαντούρας. Πρόκειται για έναν χορό μεγάλης δυναμικής και έντασης, ζωηρό και εντυπωσιακό, που επιτρέπει στους χορευτές, κυρίως στον πρωτοχορευτή, να αυτοσχεδιάσει και να επιδείξει τη δεξιοτεχνία του.

Είναι συνδεδεμένος με τη μουσικοχορευτική παράδοση, την πολιτιστική ταυτότητα και όλες τις εκφάνσεις της κοινωνικής ζωής των Κρητών και ειδικότερα των Μαλεβιζιωτών, επειδή στην επαρχία Μαλεβιζίου, του νομού Ηρακλείου, έλαβε την τελική του μορφή. Σήμερα, χορεύεται σε όλη την Ελλάδα και στον απόδημο ελληνισμό, καθώς έχει διαδοθεί ευρέως μέσω της εκμάθησης των κρητικών χορών, κυρίως στο πλαίσιο των χορευτικών συλλόγων.

4. Το Μοιρολόι της Παναγίας, στην Κοπάνη Δωδώνης

Είναι πασχαλινά κάλαντα που ψάλλονται κάθε Μεγάλη Παρασκευή σε πολλές περιοχές της Ελλάδας, μεταξύ των οποίων και στην Κοπάνη Δωδώνης. Τα κάλαντα αφηγούνται τον θρήνο της Παναγίας για τον μονογενή υιό της. Τα μέλη της κοινότητας Κοπάνης, η πλειονότητα των οποίων δεν κατοικεί πλέον μόνιμα στο χωριό, έχουν την ευκαιρία να συναντηθούν και να ανανεώσουν τους κοινούς δεσμούς τους, συμμετέχοντας στο έθιμο που διατηρεί ζωντανή την παράδοση των προγόνων τους. Το Μοιρολόι της Παναγίας αναβιώνει στην Κοπάνη από το 2006, συνιστώντας μια σημαντική έκφανση της συλλογικής μνήμης της κοινότητας.

5. Μπαμπούγερα, στην Καλή Βρύση Δράμας

Το δρώμενο τελείται στην Καλή Βρύση Δράμας, στις 6-7 και 8 Ιανουαρίου, κάθε χρόνο. Μέλη της κοινότητας, με ζωόμορφες μεταμφιέσεις, ζωσμένα με κουδούνια στη μέση τους και με προσωπίδα στο κεφάλι, κυκλοφορούν στο χωριό τραγουδώντας και χορεύοντας. Η κορύφωση του δρώμενου είναι στις 8 Ιανουαρίου με την αναπαράσταση σατυρικού γάμου. Αποτελεί σημαντικό στοιχείο συλλογικής μνήμης και ταυτότητας της κοινότητας Καλής Βρύσης Δράμας.

6. Μπαντίδοι και Γαϊτανάκι Άρτας (παραδοσιακά δρώμενα Αποκριών)

Εθιμικά αποκριάτικα δρώμενα που τελούνται στην πόλη της Άρτας, με κύρια χαρακτηριστικά τις μεταμφιέσεις, τις πατινάδες με συνοδεία παραδοσιακής ζυγιάς και τις στάσεις σε καθορισμένα σημεία, όπου επιτελούνται ορχηστικά επεισόδια με περιπαικτικά δίστιχα, με κύκλιους αποκριάτικους χορούς.

Οι Μπαντίδοι είναι μπουλούκια δέκα-δεκαπέντε ανδρών, οι οποίοι την Πέμπτη και την Παρασκευή, πριν από τη Μεγάλη Αποκριά, ξεκινούν από τις γειτονιές της Άρτας τραγουδώντας και πειράζοντας τον κόσμο. Καταλήγουν στις κεντρικές οδούς της πόλης, σατιρίζοντας την επικαιρότητα, πρόσωπα και καταστάσεις. Το Σάββατο της Αποκριάς οι συμμετέχοντες, φορώντας μάσκες και ντυμένοι είτε ως γενίτσαροι είτε ως νύφες, βγαίνουν στους κεντρικούς δρόμους της πόλης και στις γειτονιές. Κάθε λίγο σταματούν και πλέκουν το γαϊτανάκι, ένα ξύλο που στην κορυφή του δένονται και κρέμονται δώδεκα κορδέλες, όσοι και οι μήνες του χρόνου, πότε με συρτούς χορούς, πότε με τσάμικα (ιδιαίτερη μελωδία με το όνομα Γαϊτανάκι) και στο τέλος με τα μαλώματα των βιολιτζήδων. Μετά το πλέξιμο ακολουθούν αποκριάτικα δρώμενα και χοροί. Το έθιμο αποτελεί σημαντική έκφραση της συλλογικής μνήμης και ταυτότητας της πόλης της Αρτας και των απανταχού Αρτινών.

7. Η τέχνη της κατασκευής αντιγράφων παραδοσιακών ενδυμασιών, όπως ασκείται από τον Νικόλαο Πλακίδα, στην Κατοχή Αιτωλοακαρνανίας

Ο Νικόλαος Πλακίδας ράβει και κεντάει πιστά αντίγραφα παραδοσιακών ενδυμασιών. Οι φορεσιές δημιουργούνται κατόπιν παραγγελίας, προκειμένου να φορεθούν σε γάμους, πανηγύρια, αναπαραστάσεις ιστορικών γεγονότων, παρελάσεις κτλ. Το εργαστήρι του Νικόλαου Πλακίδα βρίσκεται στην Κατοχή Δήμου Ιεράς Πόλεως Μεσολογγίου, στο Νομό Αιτωλοακαρνανίας, της Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας, περιοχή όπου πραγματοποιούνται πολλές γιορτές και πανηγύρια, όπως η γιορτή της Εξόδου στο Μεσολόγγι, τα πανηγύρια της Αγίας-Αγάθης στο Αιτωλικό, του Αϊ-Συμιού στο Μεσολόγγι, της Αγίας Παρασκευής στο Νεοχώρι. Η τέχνη της κατασκευής αντιγράφων παραδοσιακών ενδυμασιών, όπως ασκείται από τον Νικόλαο Πλακίδα, στην Κατοχή Αιτωλοακαρνανίας, αποτελεί παράδειγμα προσαρμογής στο σύγχρονο πολιτιστικό περιβάλλον της τέχνης του ελληνοράπτη.

8. Το πανηγύρι του Αγίου Πέτρου στα Σπάτα

Πραγματοποιείται κατά τον τριήμερο εορτασμό των Αγίων Πέτρου και Παύλου, στα Σπάτα, στις 29 Ιουνίου, συνδυάζοντας στοιχεία της επίσημης χριστιανικής θρησκείας και της λαϊκής λατρείας. Κατά τον πανηγυρισμό προσφέρονται ζώα (ταύροι) ως τάμα, με το κρέας των οποίων παρασκευάζεται στιφάδο. Η παρασκευή του φαγητού απαιτεί τη συνεργασία όλων των κατοίκων του χωριού, που συνεισφέρουν εθελοντικά, ως εκπλήρωση του τάματος για υγεία και καλή σοδειά. Τα τελευταία χρόνια η κοινότητα, σεβόμενη τις παραμέτρους που διέπουν πλέον τη συμπεριφορά των ανθρώπων προς τα ζώα, δεν τελεί την ταυροθυσία. Το πανηγύρι του Αγίου Πέτρου στα Σπάτα αποτελεί μια εθιμική πρακτική που συμβάλλει στη διαφύλαξη της συλλογικής μνήμης και ταυτότητας των κατοίκων των Σπάτων και ενισχύει τους δεσμούς που συνέχουν τους απανταχού Σπαταναίους με τον τόπο τους.

9. «Μπέης» Πρωτοκκλησίου

Ο «Μπέης» είναι αποκριάτικο δρώμενο με περιπαικτικό - σκωπτικό χαρακτήρα που πραγματοποιείται από άντρες την Καθαρά Δευτέρα, στο προσφυγικό χωριό Πρωτοκκλήσι του δήμου Σουφλίου, στον Έβρο. Συμμετέχουν νεαρά και μεγαλύτερης ηλικίας άτομα, που σχηματίζουν θίασο και περιφέρονται στο χωριό χορεύοντας με τους ήχους της γκάιντας και του νταουλιού. «Ο Μπέης» αποτελεί σημαντική έκφραση της συλλογικής μνήμης και ταυτότητας της κοινότητας Πρωτοκκλησίου του δήμου Σουφλίου Έβρου.

10. Κάλαντα Κρυόνερου Ανατολικής Θράκης, στο Καλαμπάκι Δράμας

Πρόκειται για θρησκευτικού περιεχομένου κάλαντα που τραγουδιούνται αντιφωνικά, στο Καλαμπάκι Δράμας, τη νύχτα της παραμονής έως το ξημέρωμα των Χριστουγέννων, από ομάδες ανύπαντρων νεαρών ανδρών, με τα οποία ανακοινώνεται από τους καλαντιστές η χαρμόσυνη είδηση της γέννησης του Χριστού. Τα κάλαντα συνοδεύονται από παινέματα για τον οικοδεσπότη και την οικογένειά του. Τα κάλαντα συνιστούν σημαντική έκφανση της συλλογικής μνήμης της κοινότητας Καλαμπακίου Δράμας, ιδιαίτερα των απογόνων προσφύγων, από το Κρυόνερο Ανατολικής Θράκης.

Απάντηση έδωσε στα ερωτήματα που έθεσε η υπουργός Πολιτισμού κ. Λίνα Μενδώνη σε σχέση με τη χρήση του κτιρίου του, με αφορμή την πραγματοποίηση στον προαύλιο χώρο του εκδήλωσης σχετικά με το πρόσφατο τραγικό ναυάγιο στην Πύλο, που είχα αποτέλεσμα τον πνιγμό πολύ μεγάλου αριθμού προσφύγων και μεταναστών.

Ειδικότερα, την Τρίτη 1^η Αυγούστου η υπουργός Πολιτισμού έστειλε επιστολή στα μέλη της διοίκησης του Συλλόγου στην οποία υποστήριζε ότι η πραγματοποίηση της εκδήλωσης για το ναυάγιο της Πύλου ήταν πέρα από τους σκοπούς για τους οποίους έχει παραχωρηθεί το συγκεκριμένο κτίριο που ανήκει στο υπουργείο Πολιτισμού και ότι έπρεπε να είχε προηγηθεί σχετικό αίτημα για τη χορήγηση αδείας για την πραγματοποίηση της εκδήλωσης.

Από τη μεριά του, το Διοικητικό Συμβούλιο του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων υπενθυμίζει ότι η χρήση του συγκεκριμένου κτιρίου παραχωρήθηκε στον σύλλογο το 1982 με απόφαση της αείμνηστης Μελίνας Μερκούρη, για την εξυπηρέτηση των δράσεων και σκοπών του συλλόγου, υπογραμμίζει ότι με βάση την κείμενη νομοθεσία και το Σύνταγμα, η υπουργός δεν μπορεί να ζητά «εξηγήσεις» για ζητήματα που αφορούν την ελεύθερη συνδικαλιστική δράση του Συλλόγου, και επισημαίνει ότι εδώ και δεκαετίες ο χώρος του Συλλόγου προσφέρεται για την πραγματοποίηση εκδηλώσεων επιστημονικού και πολιτιστικού χαρακτήρα όπως και εκδηλώσεων που αφορούν ευρύτερα κοινωνικά ζητήματα. Όπως αναφέρουν χαρακτηριστικά:

«Ιδιαίτερα ο κήπος του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων έχει φιλοξενήσει, ενδεικτικά και όχι περιοριστικά, εκδηλώσεις του Δήμου Αθηναίων (οι δράσεις του Athens City Festival φιλοξενούνται πλέον κάθε χρόνο στον κήπο του Συλλόγου), την ετήσια γιορτή της Ανεξαρτησίας του Μεξικού που διοργανώνει η Πρεσβεία του Μεξικού, την ετήσια γιορτή του Συλλόγου Αλσατών, σχολικές γιορτές των γειτονικών σχολείων, το Φεστιβάλ Κόμικ, το Φεστιβάλ Women in Arts, βιβλιοπαρουσιάσεις εκδοτικών οίκων όπως οι εκδόσεις Gutenberg, Τόπος, Μέλισσα, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου, Στερέωμα κ.ά., παρουσιάσεις των αρχαιολογικών λευκωμάτων του Κοινωφελούς Ιδρύματος Ι. Λάτση («Ο Κύκλος των Μουσείων»), μουσικές εκδηλώσεις, εκθέσεις φωτογραφίας, δράσεις κατά του κοινωνικού αποκλεισμού του Υπουργείου Δικαιοσύνης, φιλανθρωπικά μπαζάρ, κινηματογραφικές προβολές. Επιπλέον, ο Σύλλογος έχει διοργανώσει με εθελοντική συνεισφορά των μελών του επί 4 χρόνια θερινό σινεμά στον κήπο, δωρεάν για όλους τους πολίτες, κατά τους μήνες Ιούλιο και Αύγουστο. Εκτός από εκδηλώσεις που προβάλλουν την αρχαιολογία και τον πολιτισμό, ο Σύλλογος έχει φιλοξενήσει εκδηλώσεις και φεστιβάλ άλλων φορέων με θέματα την οικολογία, την περιβαλλοντική κρίση, την φιλοζωία, την υπεράσπιση των δικαιωμάτων και την προβολή της επανένταξης των κρατουμένων και των τοξικοεξαρτημένων, εκδηλώσεις ενάντια στον φασισμό, εκδηλώσεις για τα δικαιώματα των γυναικών και τον φεμινισμό, τη ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα, και όλα τα θέματα που απασχολούν κάθε δημοκρατικό πολίτη, αλλά και την ευνομούμενη πολιτεία.»

Τέλος, ως προς τα ζητήματα που αφορούν το γεγονός ότι είναι ένα χαρακτηρισμένο διατηρητέο κτίριο, υπογραμμίζουν ότι τηρείται η κείμενη νομοθεσία που δεν περιλαμβάνει ειδική άδεια για κάθε εκδήλωση πραγματοποιείται, επισημαίνοντας ότι το ίδιο ισχύει και για ένα μεγάλο αριθμό κτιρίων που έχουν χαρακτηριστεί διατηρητέα στο κέντρο της Αθήνας.

Το πλήρες κείμενο της επιστολής του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων προς την υπουργό Πολιτισμού κ. Λίνα Μενδώνη έχει ως εξής:

Αξιότιμη κ. Υπουργέ,

Σε απάντηση της επιστολής σας με αρ. πρωτ. 368706/1-8-2023, την οποία παραλάβαμε όλα τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων, τόσο με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο (μέσω ηλεκτρονικού πρωτοκόλλου), όσο και με επίδοση από κλητήρα του Γραφείου σας, σας επισημαίνουμε τα εξής:

1) Ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων, σύμφωνα με το καταστατικό του (http://sea.org.gr/details.php?id=498), αποτελεί συνδικαλιστικό και επιστημονικό σωματείο των αρχαιολόγων της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας του Υπουργείου Πολιτισμού, η λειτουργία του οποίου διέπεται από τις διατάξεις του Ν. 1264/82 και το άρθρο 23 του Συντάγματος, που θεσμοθετούν ως απόλυτο και προστατευόμενο δικαίωμα την ελευθερία της συνδικαλιστικής δράσης των εργαζόμενων. Το Διοικητικό Συμβούλιο και τα λοιπά αντιπροσωπευτικά όργανα του Συλλόγου, που προβλέπονται από το καταστατικό (άρθρα 17, 35, 36), λογοδοτούν για τη συνδικαλιστική τους δράση αποκλειστικά στα μέλη του Συλλόγου, τα οποία τους εκλέγουν. Συνεπώς, το να αναζητάτε «εξηγήσεις» για θέματα που άπτονται της λειτουργίας του ΔΣ ή άλλων οργάνων του Συλλόγου δεν είναι μόνον άκομψο και αντιθεσμικό, αλλά και εμπίπτει στις απαγορευτικές διατάξεις του Ν. 1264, ο οποίος ρητά αναφέρει: «Απαγορεύεται στους εργοδότες, σε πρόσωπα που ενεργούν για λογαριασμό τους και σε οποιονδήποτε τρίτο να προβαίνουν σε οποιαδήποτε πράξη ή παράλειψη που κατατείνει στην παρακώλυση της άσκησης των συνδικαλιστικών δικαιωμάτων των εργαζομένων και ιδιαίτερα: (…) ε) να επεμβαίνουν με οποιονδήποτε τρόπο στη διοίκηση, στη λειτουργία και στη δράση των συνδικαλιστικών οργανώσεων, στ) να μεταχειρίζονται με ευμένεια ή δυσμένεια τους εργαζομένους, ανάλογα με τη συμμετοχή τους σε ορισμένη συνδικαλιστική οργάνωση». (άρθρο 14, παρ.2)

Ομοίως, η προσπάθεια ερμηνείας του καταστατικού του Συλλόγου από εσάς, με διατύπωση μάλιστα κρίσεων για το ποιες δράσεις κείνται «εκτός των σκοπών» του είναι, κατά τα ανωτέρω, όχι μόνο εκτός πεδίου αρμοδιοτήτων σας αλλά εμπίπτει στις ίδιες ως άνω απαγορευτικές διατάξεις. Κατά τούτο, κάθε παροχή εξηγήσεων ενώπιόν σας σε σχέση με τη λειτουργία και τη δράση του συλλόγου μας παρέλκει.

2) Παρά ταύτα, προς αποφυγή τυχόν εντυπώσεων, εκθέτουμε τα κάτωθι:

α. Η Γενική Συνέλευση του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων, που υπερψήφισε στις 19/6/2023 ομόφωνα ψήφισμα για το πολύνεκρο ναυάγιο της Πύλου με τίτλο «Κάνουν τη Μεσόγειο υγρό νεκροταφείο, δεν θα συνηθίσουμε ποτέ μας το σφαγείο» , είναι το ανώτερο όργανο του Συλλόγου και αρμόδια να κρίνει τα ενδιαφέροντα και συμφέροντα των μελών του Συλλόγου, όπως αυτά ορίζονται στο νομίμως δημοσιευθέν καταστατικό του (άρ. 2 και 3).

β. Τα οικονομικά πεπραγμένα του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων ελέγχονται από τα θεσμοθετημένα όργανα που προβλέπει ο Ν. 1264/82 και το καταστατικό του Συλλόγου (άρθρο 31) και εγκρίνονται από την Γενική Συνέλευση των μελών. Προς διευκόλυνσή σας σάς ενημερώνουμε ότι τα έσοδα του Συλλόγου προέρχονται αποκλειστικά από τις πηγές που αναφέρονται στο άρθρο 13 του καταστατικού. Από τη μακρόχρονη θητεία σας στο ΥΠΠΟ, άλλωστε, ήδη γνωρίζετε ότι ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων δεν έχει αιτηθεί ούτε λάβει χρηματοδότηση από το Υπουργείο Πολιτισμού ή από οποιονδήποτε άλλον κυβερνητικό φορέα για τις δράσεις του, διαφυλάττοντας την ανεξαρτησία του σωματείου και συμμορφούμενος απολύτως με την πρόβλεψη του Ν. 1264/82 που ορίζει ότι «απαγορεύεται να δέχονται οι συνδικαλιστικές οργανώσεις εισφορές και ενισχύσεις από εργοδότες ή οργανώσεις τους» (άρ. 5, παρ. 4).

γ. Ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων καταθέτει ετήσια φορολογική δήλωση, ως οφείλει, και ελέγχεται από τις υπηρεσίες του Υπουργείου Οικονομικών, που είναι και οι καθ’ ύλην αρμόδιες να ενημερώσουν οιονδήποτε έχει έννομο συμφέρον ή να διερευνήσουν οποιαδήποτε τυχόν καταγγελία.

δ. Το επί της Ερμού 134-136 κτίριο ιδιοκτησίας ελληνικού δημοσίου/ΥΠΠΟ (κηρυγμένο ως «έργο τέχνης» και απαλλοτριωμένο «για αρχαιολογικούς σκοπούς» δυνάμει των ΦΕΚ 40/Δ/1973 και 254/Β/1994) παραχωρήθηκε κατά χρήση στον Σύλλογο Ελλήνων Αρχαιολόγων από την αείμνηστη Υπουργό Πολιτισμού Μελίνα Μερκούρη (Υπουργική Απόφαση 18/1/1982) και αποκαταστάθηκε από τις αρμόδιες υπηρεσίες του ΥΠΠΟ, στο πλαίσιο της συνολικής παρέμβασης που δρομολογήθηκε για την αποκατάσταση του ιστορικού κέντρου της Αθήνας και ιδιαίτερα της συνοικίας της Πλάκας . Η απόφαση παραχώρηση χρήσης δεν προβλέπει όρους: ήταν και είναι προφανές ότι ο Σύλλογος των επιστημόνων της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, που έχει στους σκοπούς του την εν γένει μέριμνα για τις αρχαιότητες (Κατ. άρ. 2.β) γνωρίζει πώς να διαχειριστεί με τον προσήκοντα τρόπο ένα προστατευόμενο κτίριο εντός κηρυγμένου αρχαιολογικού χώρου.

ε. Ως γνωστόν, ήδη από τη δεκαετία του 1990, ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων, στη βάση αποφάσεων του Διοικητικού Συμβουλίου και των Γενικών Συνελεύσεων, χρησιμοποιεί το κτίριο και τον κήπο του Συλλόγου για τους καταστατικούς του σκοπούς: την στέγαση των γραφείων του, της βιβλιοθήκης, του ξενώνα για τους αρχαιολόγους που δεν έχουν μόνιμη διαμονή στην Αθήνα, δράσεις του Συλλόγου, την πραγματοποίηση επιστημονικών σεμιναρίων, διαλέξεων και εκδηλώσεων του Συλλόγου, εκδηλώσεων και δράσεων Υπηρεσιών του ΥΠΠΟ, εκδηλώσεων άλλων φορέων, καλλιτεχνικών εκδηλώσεων και πολιτιστικών δρώμενων, με ιδιαίτερη έμφαση στην απεύθυνση στη γειτονιά και τους φορείς της πόλης, σε πολιτιστικούς φορείς, και στην κοινωνία των πολιτών. Ιδιαίτερα ο κήπος του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων έχει φιλοξενήσει, ενδεικτικά και όχι περιοριστικά, εκδηλώσεις του Δήμου Αθηναίων (οι δράσεις του Athens City Festival φιλοξενούνται πλέον κάθε χρόνο στον κήπο του Συλλόγου), την ετήσια γιορτή της Ανεξαρτησίας του Μεξικού που διοργανώνει η Πρεσβεία του Μεξικού, την ετήσια γιορτή του Συλλόγου Αλσατών, σχολικές γιορτές των γειτονικών σχολείων, το Φεστιβάλ Κόμικ, το Φεστιβάλ Women in Arts, βιβλιοπαρουσιάσεις εκδοτικών οίκων όπως οι εκδόσεις Gutenberg, Τόπος, Μέλισσα, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου, Στερέωμα κ.ά., παρουσιάσεις των αρχαιολογικών λευκωμάτων του Κοινωφελούς Ιδρύματος Ι. Λάτση («Ο Κύκλος των Μουσείων»), μουσικές εκδηλώσεις, εκθέσεις φωτογραφίας, δράσεις κατά του κοινωνικού αποκλεισμού του Υπουργείου Δικαιοσύνης, φιλανθρωπικά μπαζάρ, κινηματογραφικές προβολές. Επιπλέον, ο Σύλλογος έχει διοργανώσει με εθελοντική συνεισφορά των μελών του επί 4 χρόνια θερινό σινεμά στον κήπο, δωρεάν για όλους τους πολίτες, κατά τους μήνες Ιούλιο και Αύγουστο. Εκτός από εκδηλώσεις που προβάλλουν την αρχαιολογία και τον πολιτισμό, ο Σύλλογος έχει φιλοξενήσει εκδηλώσεις και φεστιβάλ άλλων φορέων με θέματα την οικολογία, την περιβαλλοντική κρίση, την φιλοζωία, την υπεράσπιση των δικαιωμάτων και την προβολή της επανένταξης των κρατουμένων και των τοξικοεξαρτημένων, εκδηλώσεις ενάντια στον φασισμό, εκδηλώσεις για τα δικαιώματα των γυναικών και τον φεμινισμό, τη ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα, και όλα τα θέματα που απασχολούν κάθε δημοκρατικό πολίτη, αλλά και την ευνομούμενη πολιτεία.

Με τον τρόπο αυτό, το δημόσιο κτίριο που έχει παραχωρηθεί από το ΥΠΠΟ στον Σύλλογο Ελλήνων Αρχαιολόγων όχι μόνο προάγει την σχέση των αρχαιολόγων της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας με την κοινωνία και το κύρος του Συλλόγου (Κατ. άρ. 2, 3, 4), αλλά και εκπληρώνει τους κοινωνικούς σκοπούς ενός δημόσιου κτηρίου, αποτελώντας πλέον ένα ζωντανό χώρο – τοπόσημο στην περιοχή του Θησείου και αποδεικνύοντας ότι τα κτήρια ιδιοκτησίας του ΥΠΠΟ μπορούν να αποτελέσουν αναζωογονητικό στοιχείο για την πόλη και τον πολιτισμό, χωρίς καμία εμπορευματική χρήση.

στ. Ο υπαινιγμός για «οικονομικό αντάλλαγμα» του Συλλόγου είναι τουλάχιστον αβάσιμος, αλλά και δυνάμει δυσφημιστικός. Κανένα οικονομικό αντάλλαγμα δεν υπήρξε από την εκδήλωση με τίτλο «Δικαιοσύνη στο έγκλημα της Πύλου», που πραγματοποιήθηκε με την εθελοντική συνεισφορά των διοργανωτών, των ομιλητών και των μουσικών αλλά και των συμμετεχόντων, οι οποίοι ανέλαβαν την τακτοποίηση του χώρου, την φύλαξη και την καθαριότητά του και παρέδωσαν τον χώρο στην προτέρα κατάσταση μετά το πέρας της εκδήλωσης, σύμφωνα με τη μεταξύ μας συμφωνία.

ζ. Εξίσου αβάσιμος και δυνάμει δυσφημιστικός είναι ο υπαινιγμός περί «πρόκλησης οιασδήποτε οικονομικής δαπάνης ή άλλης επιβάρυνσης του ΥΠΠΟ και/ή του ελληνικού δημοσίου εν γένει». Όπως γνωρίζετε, όλα τα έξοδα για τη λειτουργία, τον εξοπλισμό και τη συντήρηση του κτιρίου βαρύνουν αποκλειστικά τον Σύλλογο Ελλήνων Αρχαιολόγων και τους πόρους του.

η. Για την πραγματοποίηση εκδηλώσεων εντός κτιρίων χαρακτηρισμένων ως νεότερων μνημείων ή έργων τέχνης, ανεξαρτήτως κυριότητάς τους, είτε δηλαδή αυτά ανήκουν στο ελληνικό δημόσιο/ΥΠΠΟ και έχουν παραχωρηθεί κατά χρήση σε άλλους φορείς είτε ανήκουν σε ιδιώτες, τα οποία βρίσκονται εντός του ιστορικού κέντρου των Αθηνών (κηρυγμένου αρχαιολογικού χώρου), δεν προβλέπεται ξεχωριστή αδειοδότηση, κατά το ισχύον θεσμικό πλαίσιο, εκτός αν τέτοιος όρος έχει προβλεφθεί ρητώς στην απόφαση παραχώρησης -κάτι που, όπως γνωρίζετε, δεν ισχύει εν προκειμένω- ή αν πρόκειται για εκδήλωση ή δράση που είναι πιθανό να αλλοιώσει τα χαρακτηριστικά του ή να θέσει σε κίνδυνο το κτίριο-μνημείο και την ακεραιότητά του -κάτι που καταφανώς δεν αφορά τις εκδηλώσεις που λαμβάνουν χώρα στο κτίριο και τον κήπο του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων.

Εάν η πολιτική ηγεσία του ΥΠΠΟ έχει σκοπό να εγκαινιάσει μια νέα περίοδο γραφειοκρατικής λειτουργίας, κατά την οποία κάθε εκδήλωση που πραγματοποιείται σε νεοκλασικά ή άλλα κηρυγμένα νεότερα μνημεία στο ιστορικό κέντρο της Αθήνας (λχ στο Ζάππειο Μέγαρο, το κτίριο της Βουλής των Ελλήνων, το κτίριο της παλιάς Βουλής, την Τριλογία της Πανεπιστημίου, το Πολυτεχνείο, τα νεοκλασικά κτήρια κ.ά.) και στα κτήρια ιδιοκτησίας ΥΠΠΟ που έχουν παραχωρηθεί σε άλλους φορείς (λχ ΠΟΕ ΥΠΠΟ, Κοινωνικό Πολύκεντρο ΑΔΕΔΥ, Ίδρυμα Μητσοτάκη, Ίδρυμα Σαμαρά, Ίδρυμα Γεωργίου Παπανδρέου κ.ά.) θα εισάγονται για έγκριση ή μη στο Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων και θα απαιτούν απόφαση της Γενικής Διεύθυνσης Αναστήλωσης Μνημείων και Τεχνικών Έργων του ΥΠΠΟ, αυτό θα πρέπει να θεσμοθετηθεί με οριζόντιο τρόπο, και να ενημερωθούν όλοι οι κάτοχοι ή οι χρήστες μνημείων εντός του κηρυγμένου αρχαιολογικού χώρου της Αθήνας, καθώς και οι αρμόδιες Υπηρεσίες, που θα κληθούν να αναλάβουν το αδιανόητο διοικητικό βάρος τυχόν τέτοιας πρόβλεψης.

Τέλος, καθώς είναι η πρώτη φορά εδώ και τέσσερα χρόνια που επικοινωνείτε απευθείας με το ΔΣ του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων, έστω και με αυτόν τον ανορθόδοξο τρόπο, θα θέλαμε να σας υπενθυμίσουμε ότι παραμένουν αναπάντητες όλες οι επιστολές του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων με αίτημα για συνάντηση μαζί σας για θέματα που απασχολούν το σώμα των αρχαιολόγων της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, από το 2020 ως σήμερα.

Σας επισυνάπτουμε εκ νέου την τελευταία μας επιστολή (συν. 1), που εστάλη αμέσως μετά την πρόσφατη ανάληψη των καθηκόντων σας ως Υπουργού Πολιτισμού. Εν όψει δε της υποχρέωσης που επιβάλλει ο Νόμος («Ο εργοδότης ή εξουσιοδοτημένος εκπρόσωπός του έχει την υποχρέωση να συναντάται με τους εκπροσώπους των συνδικαλιστικών οργανώσεων μετά από αίτησή τους τουλάχιστον μια φορά τον μήνα και να μεριμνά για την επίλυση των θεμάτων που απασχολούν τους εργαζομένους ή την οργάνωσή τους», Ν. 1264, άρ. 16), αναμένουμε την πρόσκλησή σας για συνάντηση.

Για το ΔΣ

————–

1 Αποφάσεις Εκλογοαπολογιστικής Συνέλευσης http://sea.org.gr/details.php?id=1388

2 Παραχώρηση που επιπλέον ερείδεται στο άρθρο 16, παρ. 5 του Ν. 1264/1982 («Ο εργοδότης του οποίου η εκμετάλλευση απασχολεί περισσότερους από εκατό (100) εργαζομένους έχει υποχρέωση να διαθέτει κατάλληλο χώρο για γραφείο στον τόπο εργασίας στη συνδικαλιστική οργάνωση της επιχείρησης που έχει τα περισσότερα μέλη, για την εξυπηρέτηση των συνδικαλιστικών σκοπών της, εφόσον ζητηθεί και σύμφωνα με τις δυνατότητές του»).