Καπέλο 300% στις τιμές των οπωροκηπευτικών

Καπέλο 300% στις τιμές των οπωροκηπευτικών

Κυριακή, 31/03/2024 - 11:27

ΧΡΗΣΤΟΣ ΛΟΓΑΡΑΣ

Βαθιά το χέρι στην τσέπη βάζουν οι καταναλωτές για να προμηθευτούν φρούτα και λαχανικά, με την ακρίβεια να «τσακίζει» τον καθημερινό προϋπολογισμό των νοικοκυριών.

Πλέον τα οπωροκηπευτικά προϊόντα φτάνουν στους καταναλωτές ακόμα και τρεις φορές ακριβότερα από την τιμή που πουλάει ο παραγωγός. Χαρακτηριστικό παράδειγμα τα πορτοκάλια μέρλιν που φεύγουν από το χωράφι 0,15-0,25 ευρώ το κιλό και καταλήγουν να πωλούνται στο σουπερμάρκετ 0,80-0,85 ευρώ το κιλό.

Τα οπωροκηπευτικά προϊόντα φτάνουν στους καταναλωτές ακόμα και τρεις φορές ακριβότερα από την τιμή που πουλάει ο παραγωγός

Αντίστοιχα, τα μήλα στάρκιν φεύγουν από τους παραγωγούς με 0,60 ευρώ το κιλό και στο ράφι αγγίζουν τα 1,80 ευρώ. Η ντομάτα με τιμή παραγωγού που κυμαίνεται από 0,80 έως 1 ευρώ το κιλό, φτάνει στον καταναλωτή με 1,85 ευρώ.

Κάποιοι από τους λόγους γι’ αυτές τις αυξήσεις είναι αντικειμενικοί. Η κλιματική κρίση φέρνει άκαιρες βροχοπτώσεις, ξηρασίες και καύσωνες που πλήττουν τις σοδειές και μειώνουν την παραγωγή που δυσκολεύεται να ανταποκριθεί στη ζήτηση.

Επιπλέον, οι γεωπολιτικές συγκρούσεις φέρνουν αυξήσεις σε λιπάσματα, μεταφορές, ενέργεια. Ομως, πολύ σημαντικό μέρος των αυξήσεων οφείλεται στα χρυσά δρομολόγια που ακολουθούν τα αγροτικά προϊόντα πριν καταλήξουν στο πιάτο μας.

Επιπλέον, το πλήθος μεσαζόντων που λειτουργούν ως κρίκοι της εφοδιαστικής αλυσίδας φουσκώνει βήμα βήμα τις τιμές. Δεν λείπουν, όμως, και οι παραδοξότητες των άσκοπων πηγαινέλα προϊόντων από την περιφέρεια στην πρωτεύουσα και από εκεί ξανά πίσω σε όμορες περιοχές από όπου ξεκίνησαν το ταξίδι τους, για να τοποθετηθούν τελικά στα ράφια.

Τα δρομολόγια και οι αυξήσεις

«Τα προϊόντα δεν φεύγουν από εμάς για να πάνε κατευθείαν στον καταναλωτή. Η τιμή τους επηρεάζεται από τον αριθμό των χεριών από τα οποία θα περάσουν πριν φτάσουν στον καταναλωτή. Αυτά τα χέρια είναι οι λεγόμενοι μεσάζοντες. Δηλαδή, είναι ο χονδρέμπορος, ο έμπορος. Μπορεί να περάσουν ακόμα και από έξι χέρια πριν φτάσουν, για παράδειγμα, στο μανάβικο. Οσο πιο πολλά τα χέρια, τόσο αυξάνεται η τελική τιμή. Ωστόσο, ο παραγωγός απολαμβάνει μόλις το 1/3 της τιμής του προϊόντος που αγοράζει ο καταναλωτής», αναφέρει στα «ΝΕΑ» ο πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού «Ανατολή» Γιώργος Καραλάκης.

«Οι τιμές χονδρικής της λαχαναγοράς έχουν μεγάλη διαφορά από τις τιμές παραγωγού, με το χάσμα τους να τοποθετείται στο 60%-65%»

Τη συχνά δαιδαλώδη διαδρομή των οπωροκηπευτικών και των επακόλουθων επιβαρύνσεων στην τελική τιμή τους αναλύει στα «ΝΕΑ» ο ειδικός σύμβουλος του Συνδέσμου Ελληνικών Επιχειρήσεων Εξαγωγής – Διακίνησης Φρούτων, Λαχανικών και Χυμών «Incofruit-Hellas» Γιώργος Πολυχρονάκης:

«Εχουμε την παραγωγή του προϊόντος, τη συγκομιδή του και τη μεταφορά του στο τυποποιητήριο – συσκευαστήριο. Εκεί το προϊόν δέχεται επεξεργασία, διαχωρίζεται, τυποποιείται και κατατάσσεται σε ποιοτικές κατηγορίες. Απομακρύνονται οι μη βρώσιμοι καρποί, τυποποιείται και συσκευάζεται σε μεγαλύτερες και μικρότερες συσκευασίες. Η διαδικασία αυτή έχει μια επιβάρυνση στην τιμή με τα εργατικά του συσκευαστηρίου και τα υλικά. Στη συνέχεια, φορτώνεται και διακινείται προς το επόμενο στάδιο που είναι είτε οι χονδρικές αγορές είτε η εξαγωγή σε χώρα του εξωτερικού. Οπου δεν υπάρχουν αντιπρόσωποι υπάρχουν μεσάζοντες που διαμεσολαβούν για την πώληση ή για την αγορά του προϊόντος. Επειτα διοχετεύεται στις αγορές λιανικής πώλησης, όπως τα σουπερμάρκετ, τα μανάβικα, οι λαϊκές. Τα μεταφορικά φέρνουν μια επιβάρυνση στην τιμή περίπου 35%».

Πέραν των παραπάνω, ο ίδιος επισημαίνει πως οι τιμές χονδρικής της λαχαναγοράς έχουν μεγάλη διαφορά από τις τιμές παραγωγού, με το χάσμα τους να τοποθετείται στο 60%-65%.

Αδικαιολόγητο χάσμα

Από την πλευρά του ο πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Αγιάς Λάρισας, Γιώργος Ζέικος, μιλώντας στα «ΝΕΑ», κάνει λόγο για αδικαιολόγητο χάσμα ανάμεσα στην τιμή με την οποία ξεκινά ένα προϊόν από το χωράφι και σε εκείνη με την οποία καταλήγει στο ράφι:

«Από τους παραγωγούς φεύγουν τα προϊόντα 0,30-0,35 ευρώ και καταλήγουν στα 2,50-3 ευρώ. Σίγουρα ένα μέρος της αύξησης δικαιολογεί η τυποποίηση, που τα επιβαρύνει με 0,40 ευρώ και μια φύρα που στο σύνολο διαμορφώνουν την τιμή στα 0,90 ευρώ. Από εκεί και πέρα, όμως, την υπόλοιπη αύξηση δεν μπορώ ούτε να την εξηγήσω ούτε να την καταλάβω. Και είναι άδικο για τον αγρότη που επωμίζεται τα τεράστια κόστη παραγωγής. Οταν πουλάς στο 1 ευρώ ή στα 0,90 και βλέπεις να φτάνει το προϊόν τα 2,5 ή 3 ευρώ, απογοητεύεσαι γιατί αυτά τα λεφτά δεν πάνε στον παραγωγό για να κάνουν βιώσιμη την καλλιέργεια. Δεν μπορεί εμείς να μειώνουμε τις τιμές και άλλοι να συνεχίζουν να αισχροκερδούν εις βάρος μας».

Οι δύο μέθοδοι

Πώς επιτυγχάνεται, όμως, η κερδοσκοπία; Κατά τον αντιπρόεδρο της Εθνικής Ενωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών Χρήστο Γιαννακάκη, υπάρχουν δύο μέθοδοι με τους οποίους οι μεσάζοντες φουσκώνουν τις τιμές και κερδοσκοπούν στις πλάτες παραγωγών και καταναλωτών:

Μεσάζοντες, άσκοπες μετακινήσεις από νομό σε νομό και η απαραίτητη επεξεργασία είναι κατά τους παραγωγούς οι βασικές αιτίες της αύξησης που βλέπουμε στα ράφια

«Μια εταιρεία δέχεται τα προϊόντα από έναν συνεταιρισμό και τα τιμολογεί σε υψηλότερη τιμή σε σχέση με αυτή που τα αγόρασε. Επειτα, μεσολαβεί μια δεύτερη εταιρεία η οποία τα τιμολογεί ακόμα υψηλότερα, αυξάνοντας εκ νέου την αξία τους.

Τέλος, καταλήγουν στο σουπερμάρκετ σε ακόμα υψηλότερη τιμή. Αυτές οι ενδιάμεσες τιμολογήσεις, οι οποίες έχουν έναν σημαντικό βαθμό εικονικότητας και ουσιαστικά αποφεύγουν τη φορολόγηση, αποτελούν μία από τις απαντήσεις στο ‘γιατί φτάνουν στην αγορά ακριβά τα προϊόντα’. Μια άλλη μέθοδος – εξαιτίας της αδυναμίας τροφοδοσίας του συνόλου της αλυσίδας από έναν παραγωγικό φορέα – είναι η διαμεσολάβηση για τη συγκέντρωση του προϊόντος.

Για παράδειγμα, ένας παραγωγός παράγει 20 τόνους ενός προϊόντος. Η αλυσίδα, όμως, χρειάζεται 500 τόνους. Εκεί, λοιπόν, υπάρχει ένας ενδιάμεσος ο οποίος θα κάνει τη συγκέντρωση του προϊόντος, δηλαδή 20 τόνους από τον έναν αγρότη, 50 από τον άλλον, 30 από τον τρίτο κ.ο.κ., έτσι ώστε να συγκεντρώσει την αιτούμενη ποσότητα για να καλυφθούν οι ανάγκες της αλυσίδας.

Σε αυτή την περίπτωση λοιπόν, όπου μεταξύ του αγρότη και του λιανοπωλητή μεσολαβεί ένας ή και δύο, οι οποίοι κάνουν τη λεγόμενη συγκέντρωση προϊόντος, βρίσκει κανείς την αισχροκέρδεια. Αποτέλεσμα όλων των παραπάνω είναι ενώ η πραγματική αξία ενός προϊόντος στο χωράφι είναι, για παράδειγμα, στα 0,70 ευρώ το κιλό, αυτό να φτάνει στον καταναλωτή στα 2-2,30 ευρώ».

Υπάρχει απάντηση;

Οι μεσάζοντες, οι άσκοπες μετακινήσεις από νομό σε νομό αλλά και η απαραίτητη επεξεργασία είναι κατά τους εκπροσώπους των παραγωγών οι τρεις βασικές αιτίες που φρούτα, λαχανικά και άλλα οπωροκηπευτικά φτάνουν στα ράφια σε τιμές έως και 300% πάνω από ό,τι όταν συλλέχθηκαν.

Σε αυτό το πλαίσιο, ο αντιπρόεδρος της Εθνικής Ενωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών Χρήστος Γιαννακάκης αναφέρει πως η Ενωση ετοιμάζεται να συστήσει τον επόμενο μήνα μια εξαγωγική εταιρεία εθνικής εμβέλειας που θα εμπορεύεται απευθείας τα προϊόντα τόσο στις διεθνείς αγορές όσο και στην εγχώρια:

«Εμείς θέλουμε να κάνουμε τη λεγόμενη συγκέντρωση του προϊόντος και να μπούμε σε αγορές με προωθητικά προγράμματα, ώστε να προωθήσουμε τα αγροτικά προϊόντα και να δώσουμε ένα καλό εισόδημα και μια διέξοδο για να μην πλεονάζουν άλλοι πάνω στον έλληνα αγρότη και παράλληλα να οργανώσουμε και ένα σύστημα για την αγορά του εσωτερικού, έτσι ώστε οι αλυσίδες σουπερμάρκετ να προμηθεύονται απευθείας από την παραγωγή χωρίς ενδιάμεσους φορείς. Κι αν μεσολαβεί κάποιος ενδιάμεσος φορέας, να είναι μόνο ένας. Να μην είναι τόσοι οι οποίοι ουσιαστικά συγκαλύπτουν την κερδοσκοπία».

Για τη δημιουργία συνεταιρισμών και ομάδων παραγωγών που «θα μπορούν να διακινούν τα προϊόντα χωρίς να υπάρχουν όλοι αυτοί οι μεσάζοντες που κερδίζουν αρκετά χρήματα και επιβαρύνουν τις τιμές του ραφιού», κάνει λόγο και ο πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Αγιάς Λάρισας Γιώργος Ζέικος.

Από την πλευρά του, ο ειδικός σύμβουλος του Συνδέσμου Ελληνικών Επιχειρήσεων Εξαγωγής – Διακίνησης Φρούτων, Λαχανικών και Χυμών «Incofruit-Hellas» Γιώργος Πολυχρονάκης προτείνει τη δημιουργία ενός νέου ενιαίου παρατηρητηρίου που θα καταγράφει τις τιμές από τον παραγωγό μέχρι το ράφι. «Αν δεν δημιουργηθεί ένας τέτοιος φορέας, οι τιμές στην εγχώρια αγορά θα συνεχίσουν να ξεφεύγουν από άποψη υπερτιμολογήσεων».

Premium έκδοση «Τα ΝΕΑ»

Κατά 31,36% αυξήθηκαν οι εισαγωγές φρούτων και λαχανικών τον Ιανουάριο 2024

Κατά 31,36% αυξήθηκαν οι εισαγωγές φρούτων και λαχανικών τον Ιανουάριο 2024

Τετάρτη, 07/02/2024 - 12:44

Αυξημένες κατά 31,36% είναι οι εισαγωγές νωπών φρούτων και λαχανικών τον Ιανουάριο 2024 σύμφωνα με στοιχεία του Συνδέσμου Ελληνικών Επιχειρήσεων Εξαγωγής, Διακίνησης Φρούτων Λαχανικών και Χυμών INCOFRUIT-HELLAS, φτάνοντας τους 47.070 τόνους έναντι των 35.832 τόνων τον ίδιο μήνα του 2023.

Οι μεγαλύτερες μεταβολές, ως προς τις ποσότητες, εντοπίζονται στις πατάτες, τις μπανάνες και τα κρεμμύδια.

Συγκεκριμένα, τον περασμένο μήνα εισήχθησαν 15.110 τόνοι πατάτας έναντι του Ιανουαρίου του 2023 (12.119 τόνοι - 24,68%), προερχόμενοι από τη Αίγυπτο, την Κύπρο και τη Γαλλία.

Σε ό,τι αφορά στις μπανάνες, οι εισαγωγές ανήλθαν σε 19.551 τόνους έναντι 17.099 τόνων του περσυνού Ιανουαρίου (+14,34%), προερχόμενοι κυρίως από την Ισημερινό, την Κόστα Ρίκα και τη Γουατεμάλα.

Σχετικά με τις εισαγωγές κρεμμυδιών, αυτές έφτασαν τους 2.238 τόνους έναντι των 823 τον Ιανουάριο του 2023 (170,9%), προερχόμενοι από την Αίγυπτο, την Ινδία και την Αυστρία.

Σύμφωνα με στοιχεία του Συνδέσμου, οι κοινοτικές εισαγωγές του 2023, βάσει της Eurostat εκτιμώνται από τρίτες χώρες να έχουν αυξηθεί κατά +32,9% σε όγκο σε σχέση με το 2022, φτάνοντας σε 16,289 εκατ. τόνους και με αυτές του ενδοκοινοτικού εμπορίου να είναι μειωμένες κατά -5,5% σε 28,112 εκατ. τόνους.

Κυριότερες προμηθεύτριες τρίτες χώρες είναι κατά σειρά η Κόστα Ρίκα, ο Ισημερινός, η Αίγυπτος, η Νότιος Αφρική, το Μαρόκο κ.α.

Σύμφωνα με όσα είπε στο Αθηναϊκό - Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο Ειδικός Σύμβουλος του Συνδέσμου, Γιώργος Πολυχρονάκης "οι αυξημένες εισαγωγές της ΕΕ από τρίτες χώρες οφείλονται στη υφιστάμενη απόκλιση σε εργασιακά, κοινωνικά, περιβαλλοντικά θέματα, που υπάρχει μεταξύ κοινοτικών και μη κοινοτικών παραγωγών, η οποία προκαλεί συνεχή ανάπτυξη των εισαγωγών τόσο στην αγορά της ΕΕ όσο και στην Ελληνική".

Παράλληλα ζητά το "πάγωμα" στις διαπραγματεύσεις "συμφωνιών όπως η MERCOSUR, η μη επικύρωση της συμφωνίας με τη Νέα Ζηλανδία και "το πάγωμα" των διαπραγματεύσεων με τη Χιλή, την Κένυα, το Μεξικό, την Ινδία και την Αυστραλία".

Προτείνει η Ε.Ε να "να υιοθετήσει την αρχή ότι οι εμπορικές συμφωνίες που θα συζητούνται στο μέλλον θα πρέπει να ενσωματώνουν "κατοπτρικές ρήτρες", κατ' εφαρμογή της αρχής της αμοιβαιότητας για την αποφυγή αθέμιτου ανταγωνισμού".

Τέλος όπως λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, θα πρέπει τα φρούτα και τα λαχανικά που εισέρχονται σε ευρωπαϊκό έδαφος από τρίτες χώρες, να πληρούν τις ίδιες ποιοτικές προδιαγραφές που απαιτούνται για τους παραγωγούς (γεωργούς και κτηνοτρόφους) της ΕΕ, με ίσες συνθήκες εργασίας και ίδια χρήση φυτοπροστατευτικών προϊόντων, καθώς και να επιδιωχθεί όπως οι ελληνικές ελεγκτικές αρχές διενεργούν αυστηρούς ελέγχους για τήρηση των εμπορικών προδιαγραφών ποιότητας και μη ύπαρξης υπολειμμάτων φυτοφαρμάκων στα εισαγόμενα προϊόντα στην ελληνική αγορά με παράλληλη διασφάλιση της μη ελληνοποίησης τους".

Φρούτα, λαχανικά και γαλακτοκομικά στα σχολεία προτείνει η Κομισιόν

Πέμπτη, 30/01/2014 - 18:14

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε σήμερα μια νέα πρόταση για τη διάθεση φρούτων, λαχανικών, γάλακτος και γαλακτοκομικών προϊόντων στα σχολεία των χωρών μελών της Ε.Ε.

Ο στόχος της πρότασης είναι εκπαιδευτικός, ώστε να κατευθύνει τα παιδιά προσχολικής και σχολικής ηλικίας προς την υγιεινή διατροφή και την καταπολέμηση της παχυσαρκίας που αυξάνεται επικίνδυνα και στις μικρές ηλικίες, αλλά και επί της ουσίας δεδομένου ότι εξαιτίας της αύξησης της φτώχειας όλο και περισσότερα παιδιά δεν λαμβάνουν την απαραίτητη διατροφή.

Η Κομισιόν για να καταστήσει πιο αποτελεσματική τη δράση πρότεινε σήμερα τη συγχώνευση δύο ξεχωριστών προγραμμάτων σε ένα. Με τον τρόπο αυτό η διανομή φρούτων, λαχανικών, γάλακτος και γαλακτοκομικών προϊόντων στα σχολεία όλων των χωρών της ΕΕ θα είναι ενιαία από ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα. Η νέα πρόταση βασίζεται στα αποτελέσματα πανευρωπαϊκής διαβούλευσης που διοργάνωσε η Επιτροπή, στις αρχές του 2013, όπου οι γονείς και οι φορείς κλήθηκαν να υποβάλουν τις δικές προτάσεις για την καλύτερη αποτελεσματικότητα της ευρωπαϊκής αυτής δράσης.

230 εκατομμύρια ευρώ ανά σχολικό έτος

Η κοινοτική χρηματοδότηση για τη διανομή των γεωργικών και κτηνοτροφικών προϊόντων στα σχολεία θα ξεκινάει από 18 ευρώ ανά 100 λίτρα ή κιλά και θα φτάνει ανάλογα με το προϊόν μέχρι 154 ευρώ ανά 100 κιλά.

Με το νέο ενιαίο πρόγραμμα η ΕΕ θα διαθέτει από ο 2015 προϋπολογισμό 230 εκατομμυρίων ευρώ ανά σχολικό έτος, εκ των οποίων 150 εκατομμύρια ευρώ για φρούτα και λαχανικά και 80 εκατομμύρια ευρώ για γάλα, ποσό μεγαλύτερο κατά 33 εκατ. ευρώ σε σχέση με το 2014.

Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, περισσότερα από 30 εκατομμύρια παιδιά προσχολικής ηλικίας μέχρι και των πρώτων ετών της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, επωφελούνται από το πρόγραμμα σε ετήσια βάση.

Όπως επισήμανε ο αρμόδιος επίτροπος σε θέματα γεωργίας και αγροτικής ανάπτυξης Ντατσιάν Τσόλος, με τις προτεινόμενες αλλαγές επιδιώκεται η αντιστροφή της κατηφορικής πορείας της κατανάλωσης και να αύξηση της συνειδητοποίησης μεταξύ των παιδιών όσον αφορά τα δυνητικά οφέλη από τα συγκεκριμένα προϊόντα.

Πηγή DW