Με σοβαρά προβλήματα στον τομέα της ασφάλειας συνεχίζει να λειτουργεί ο ελληνικός σιδηρόδρομος, ενάμιση χρόνο μετά την τραγωδία των Τεμπών.
Εδώ και ένα τρίμηνο λοιπόν, ο ΟΣΕ στέλνει τρένα να περάσουν από τμήματα του δικτύου για τα οποία ο ίδιος έχασε την Εγκριση Ασφαλείας ως Διαχειριστής της Υποδομής μετά τις μεγάλες πλημμύρες τον Σεπτέμβριο του 2023.
Όπως αναφέρει σε ρεπορτάζ της η «Εφημερίδα των Συντακτών», πρόκειται για τμήματα του κεντρικού σιδηροδρομικού άξονα Αθηνών-Θεσσαλονίκης στη νότια Θεσσαλία, από τον Αγιο Στέφανο Φθιώτιδας μέχρι το Μεζούρλο της Λάρισας, όπου σημειώθηκαν μεγάλες καταστροφές στις κακοκαιρίες Daniel και Elias.
Η διπλή σιδηροδρομική γραμμή (άνοδος προς Θεσσαλονίκη-κάθοδος προς Αθήνα) υπέστη σημαντικές βλάβες με συνέπεια τα δρομολόγια να διακοπούν εντελώς για αρκετές εβδομάδες. Σημαντικές ήταν οι ζημιές και σε άλλες γραμμές (Παλαιοφάρσαλο-Καλαμπάκα, Λάρισα-Βόλος) που επίσης έκλεισαν.
Οπως ανακοινώθηκε τότε, υπενθυμίζει το ρεπορτάζ, ο ΟΣΕ θα ανέθετε αυτές τις εργολαβίες ύψους 14 εκατομμυρίων ευρώ σε εταιρείες με τις οποίες συνεργάζεται. Τον Δεκέμβριο του 2023, τα δρομολόγια ξεκίνησαν μόνο στη γραμμή καθόδου και τα τρένα περνούσαν με ταχύτητες έως 80 χιλιόμετρα ανά ώρα. Τότε, η κυβέρνηση ανακοίνωνε ότι αμέσως θα προχωρούσαν οι προκηρύξεις για την οριστική αποκατάσταση των βλαβών σε όλα τα κατεστραμμένα δίκτυα. Εναν χρόνο αργότερα, σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, δεν έχει προκηρυχθεί διαγωνισμός, ενώ η ανάθεση δεν θα γίνει από τον ΟΣΕ αλλά από το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών.
Μάλιστα, το περασμένο καλοκαίρι, η Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων (ΡΑΣ) απέρριψε την αίτηση του ΟΣΕ για επικαιροποίηση της Εγκρισης Ασφάλειας που διαθέτει ως Διαχειριστής Υποδομής στα τμήματα που είχαν κλείσει για την κυκλοφορία, κάτι που σημαίνει πως κανείς δεν είναι υπεύθυνος για την ασφαλή κυκλοφορία των τρένων.
Σύμφωνα με την «Εφ.Συν», o ΟΣΕ επισκεύασε κάποια τμήματα της γραμμής ανόδου και στέλνει τα τρένα σε αυτήν χωρίς όμως να υπάρχει Εγκριση Ασφαλείας. Η εκτροπή γίνεται στο τμήμα μήκους 25,5 χιλιομέτρων Αγιος Στέφανος-Δομοκός από τον περασμένο Αύγουστο και στο τμήμα Παλαιοφάρσαλος-Μεζούρλο (44,5 χιλιόμετρα) από τον Σεπτέμβριο.
Το ζήτημα ανέδειξαν την περασμένη Τρίτη οι μηχανοδηγοί των τρένων, στον ιστότοπό τους «Το στέκι της έλξης».
Το σχετικό σημείωμα των μηχανοδηγών της Hellenic Train απευθυνόταν στον διευθύνοντα σύμβουλο του ΟΣΕ και ανέφερε τα εξής: «Κύριε Τερεζάκη, Δ/ντά Σύμβουλε του ΟΣΕ, ρωτάμε και ζητάμε την επιστημονική σας γνώση και επάρκεια, σήμερα οι αμαξοστοιχίες διέρχονται κατόπιν εντολής του ΟΣΕ από κάποια από αυτά τα τμήματα τα οποία δεν είναι ενταγμένα στην Εγκριση Ασφάλειας; Κύριε Τερεζάκη, ζητάμε από τον ΟΣΕ να μας απαντήσει επίσημα. Αν γίνει σήμερα ένα συμβάν σε αυτό το τμήμα γραμμής, ποιες πρέπει να είναι οι δράσεις των αρμόδιων φορέων; Ποιος φέρει την αντικειμενική ευθύνη αν κάτι συμβεί;».
ΣΥΡΙΖΑ: 22 μήνες μετά τα Τέμπη, η κυβέρνηση της ΝΔ αδιαφορεί για τον σιδηρόδρομο
Ανακοίνωση μετά τις αποκαλύψεις εξέδωσε ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση, «όπως αποκαλύπτει σήμερα σε δημοσίευμά της η Εφημερίδα των Συντακτών, δίνονται εντολές σε τρένα να κινηθούν σε γραμμές χωρίς πιστοποιητικά ασφάλειας. Η Διοίκηση του ΟΣΕ απαντά με διαρροές για “τυπικά κωλύματα”.
Είκοσι δύο μήνες μετά το έγκλημα των Τεμπών, η Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας παραμένει αδιάφορη για τον Ελληνικό Σιδηρόδρομο.
Επικεφαλής του ΟΣΕ παραμένει ο κ. Τερεζάκης, πρωταγωνιστής στον Οργανισμό πριν και μετά το δυστύχημα των Τεμπών. Βίντεο χάνονται από τη στιγμή της φόρτωσης της εμπορικής αμαξοστοιχίας, ηχητικά ντοκουμέντα κόβονται και ράβονται.
Ο κ. Μητσοτάκης αλλά και ο κ. Σταϊκούρας οφείλουν να απαντήσουν γιατί παραμένει ακόμα στη θέση του ο κ. Τερεζάκης. Και, κυρίως, οφείλουν να απολογηθούν για το ότι 22 μήνες μετά τα Τέμπη, τίποτα δεν έχει αλλάξει στον Ελληνικό Σιδηρόδρομο παρά τις εξαγγελίες της Κυβέρνησης».
Σοβαρά ζητήματα ασφαλείας στον ελληνικό σιδηρόδρομο εντοπίζουν για ακόμα μία φορά οι μηχανοδηγοί, αυτή τη φορά με γραπτό υπόμνημα προς τον Διευθυντή Λειτουργίας της Hellenic Train, μέσω του οποίου αποκαλύπτουν μεταξύ άλλων ότι στα πολυδιαφημισμένα ETR 470 έχει πέσει... επιδημία βλαβών, με αποτέλεσμα να παραμένουν καθηλωμένα τα περισσότερα εξ αυτών.
Το υπόμνημα των μηχανοδηγών στη Hellenic Train
Από το υπόμνημα της Πανελλήνιας Ενωσης Προσωπικού Ελξης (ΠΕΠΕ), η οποία εκπροσωπεί τους μηχανοδηγούς με αφορμή τις επικείμενες συζητήσεις για τη νέα ΣΣΕ, προκύπτει ότι οι διπλοί συρμοί Railbus δεν επανδρώνονται ακόμα και σήμερα, ύστερα από τα απανωτά περιστατικά ασφαλείας στις ράγες, με δύο μηχανοδηγούς κατά παράβαση των διατάξεων του Γενικού Κανονισμού Κυκλοφορίας (ΓΚΚ άρθρο 120 παρ β ii). Να σημειωθεί ότι στην απαρέγκλιτη τήρηση του ΓΚΚ επαφίεται αποκλειστικά η ασφάλεια της σιδηροδρομικής κυκλοφορίας ελλείψει σύχρονων συστημάτων ασφαλείας σε μεγάλο τμήμα του δικτύου.
Σύμφωνα με τους μηχανοδηγούς, η εταιρία δεν έχει χορηγήσει φορητές συσκευές gsmr στον Προαστιακό Θεσσαλονίκης, παρά το γεγονός ότι αυτό έχει συμφωνηθεί από τον Μάιο του 2023.
Στην αγωνία για τα κρίσιμα ζητήματα ασφαλείας του ελληνικού σιδηροδρόμου αποδίδει η ΠΕΠΕ και τις 11 παραιτήσεις μηχανοδηγών που σημειώθηκαν στο διάστημα μετά την τραγωδία των Τεμπών με την τελευταία μάλιστα να λαμβάνει χώρα πριν λίγο καιρό.
Οι μηχανοδηγοί καταγγέλλουν επίσης ότι δεν εφαρμόζεται η 11ωρη ανάπαυση στις εκτός έδρας υπηρεσίες, ενώ προγραμματίζεται και διπλή ανάληψη εργασίας εντός της ίδιας ημέρας και δεν έχουν χορηγηθεί οι προβλεπόμενες αναπαύσεις του Νοεμβρίου στο σύνολο του προσωπικού. Επιπροσθέτως σημειώνουν ότι οι υπηρεσίες του Προαστιακού Αθήνας δεν έχουν το απαιτούμενο 30λεπτο διάλλειμα στη μέση της βάρδιας.
Επαναλαμβάνουν ότι τα δρομολόγια στην Αλεξανδρούπολη ξεκίνησαν, παρά το γεγονός ότι η εταιρία γνώριζε ότι «δεν υπάρχει επάρκεια επικοινωνιών ενώ υπάρχουν και αφύλακτες σιδηροδρομικές διαβάσεις». Ζητούν μάλιστα να μάθουν τον λόγο, για τον οποίο η Hellenic Train δε ασκεί πίεση στον ΟΣΕ για την αποκατάσταση των προβλημάτων αλλά μεταφέρει τις ευθύνες στους μηχανοδηγούς «λαμβάνοντας αυτές τις βιαστικές αποφάσεις».
Ζητούν επίσης ενημέρωση για τα μέτρα που θα λάβει η εταιρία ώστε «να καταγράφονται οι συνομιλίες μηχανοδηγών και σταθμαρχών από την HellenicTrain καθώς σε πρόσφατο συμβάν ο μηχανοδηγός ανέφερε ότι επανειλημμένα επικοινώνησε με σταθμό χωρίς να λάβει απάντηση, αλλά δεν μπορεί να το αποδείξει καθώς μοναδικός κάτοχος των στοιχείων είναι ο ελεγχόμενος (δηλαδή ο ΟΣΕ)», αναφέρουν.
Καθηλωμένα τα «ασημένια βέλη» λόγω βλαβών
Οσον αφορά τα γρήγορα «βέλη» της εταιρίας, επισημαίνεται ότι τα περισσότερα εξ αυτών έχουν αποσυρθεί από την κυκλοφορία, ενώ υπάρχει έντονη φημολογία για σοβαρό τεχνικό πρόβλημα. Σύμφωνα με τον Αντώνη Κλειδαρά, μέλος του Δ.Σ της ΠΕΠΕ, τα περισσότερα δρομολόγια εκτελούνται σήμερα με ηλεκτράμαξες. Την προσωρινή απουσία των ETR470 από την κυκλοφορία επιβεβαιώνουν και πηγές της ΗΤ, στην οποία απευθύνθηκε το «Εθνος». Σύμφωνα με αυτές, το ένα βρίσκεται σε προγραμματισμένη βαριά συντήρηση «και δε θα αργήσει να κυκλοφορήσει ξανά», ενώ στα άλλα δύο έχουν προκληθεί βλάβες με αποτέλεσμα σήμερα να δρομολογείται μόνο το ένα ώστε το τελευταίο που απομένει να αποτελεί ρεζέρβα.
Οι μηχανοδηγοί επαναλαμβάνουν επίσης το αίτημά τους για προγραμματισμό δρομολογίων σε χρόνους που να ανταποκρίνονται στις πραγματικές συνθήκες κυκλοφορίας ώστε να σταματήσουν οι μεγάλες καθυστερήσεις, οι οποίες τους φέρνουν σε συχνή αντιπαράθεση με τους επιβάτες.
Ταυτόχρονα η ΠΕΠΕ ζητά να της χορηγούνται αντίγραφα των πορισμάτων με βάση τα οποία τιμωρούνται μηχανοδηγοί «και μάλιστα με εξοντωτικές ποινές», όπως αναφέρεται στο υπόμνημα, υπογραμμίζοντας ότι έως και σήμερα, δεν έχουν χορηγηθεί τα πρακτικά των συνεδριάσεων των Πρωτοβάθμιων Πειθαρχικών Συμβουλίων σε όσους τα αιτήθηκαν για την προάσπιση των νόμιμων συμφερόντων τους. Ως προς τα ζητήματα αυτά, πηγές της ΗΤ σημείωναν ότι η κοινοποίηση των πορισμάτων δεν εντάσσεται στις υποχρεώσεις της εταιρίας, ενώ τα πρακτικά δεν είχαν ζητηθεί από τους ενδιαφερόμενους, κάτι το οποίο η ΠΕΠΕ διαψεύδει κατηγορηματικά εμφανίζοντας δύο επιστολές του περασμένου Ιουνίου και Ιουλίου, με τις οποίες το Σωματείο τα ζητούσε.
Στη δεύτερη μάλιστα με ημερομηνία 24 Ιουλίου 2024 με αποδέκτη τον δευθύνοντα σύμβουλο της ΗΤ, R. Rinaudo, η ΠΕΠΕ όχι μόνο ζητά τα πρακτικά των σχετικών συνεδριάσεων και τα πορίσματα, αλλά αναφέρει ότι αιτήσεις είχαν υποβάλει και οι ενδιαφερόμενοι μηχανοδηγοί. «Καρφώνουν» μάλιστα την εταιρία και για την απώλεια του ταχογράφου στο περιστατικό του Δεκεμβρίου του 2023, όταν στο παρά ένα αποφεύχθηκε μετωπική σύγκρουση συρμών του Προαστιακού: «Στην δε μια εκ των ως άνω περιπτώσεων, χάθηκε με δική σας υπαιτιότητα (της Hellenic Train) ο ταχογράφος αμαξοστοιχίας, η ανάλυση του οποίου θα έδινε σημαντικά στοιχεία προς αξιοποίηση στον εν λόγω μηχανοδηγό και ενδεχόμενα να είχε οδήγησει είτε στην μη επιβολή πειθαρχικής ποινής άλλως σε σημαντικότερα ελαττωμένης από αυτή που εν τέλει του επιβλήθηκε», ανέφερε η ΠΕΠΕ στην επιστολή.
Αυτό, το οποίο φαίνεται να οδεύει προς επίλυση, σύμφωνα με τις πηγές της εταιρίας, είναι ο εξορθολογισμός των δρομολογίων ώστε να μειωθούν σημαντικά οι καθυστερήσεις, ενώ οι ίδιες πηγές σημειώνουν πως πολλά από τα αιτήματα «υποβάλλονται πρώτη φορά». Υπογραμμίζουν ότι δεν ισχύει η μη χορήγηση αναπαύσεων, ενώ και το θέμα των διαλειμμάτων «δεν είχε τεθεί ποτέ».
Εντονη η ανησυχία των επιβατών του Προαστιακού
Στο μεταξύ κατεπείγουσα συνάντηση με την ηγεσία του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών ζητά το Σωματείο Εργαζομένων Επιβατών Προαστιακού, το οποίο έχει 2.000 μέληπου χρησιμοποιούν το μέσο καθημερινά και είναι στην πλειονότητά τους κάτοικοι των νομών Αττικής και Κορινθίας. Με επιστολή που απέστειλαν στο υπουργείο στις 31 Οκτωβρίου και την έφερε στη Βουλή με τη μορφή αναφοράς ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Γιώργος Ψυχογιός, ζητούν ενημέρωση σχετικά με τα μετρα που προτίθεται να λάβει όσον αφορά την αναγκαία ενίσχυση της ασφάλειας και τη βελτίωση των υπηρεσιών μετακίνησης.
Αιτία για το αίτημα αυτό είναι όπως αναφέρεται στο υπόμνημα:
τα άκρως ανησυχητικά περιστατικά που σημειώνονται συχνά στο σιδηροδρομικό δίκτυο και έχουν μάλιστα πολλαπλασιαστεί κατά το τελευταίο διάστημα (αντίθετη κίνηση δύο συρμών επί της ίδιας γραμμής στον Στ. Αγίων Αναργύρων στις 13 Σεπτεμβρίου, πρόσκρουση του Προαστιακού σε δέντρα επί της σιδηροδρομικής γραμμής στη Σφενδάλη στις 14 Σεπτεμβρίου, παρολίγο είσοδος συρμού σε σήραγγα του μετρό στον σταθμό Δουκίσσης Πλακεντίας στις 9 Οκτωβρίου).
Τη διαρκώς επιδεινούμενη ποιότητα μετακίνησης με τον Προαστιακό (αλλεπάλληλες καθυστερήσεις ή και ακινητοποιήσεις, πολλές από τις οποίες, όπως έχουμε ενημερωθεί, οφείλονται στην παλαιότητα ή την ελλιπή συντήρηση των τρένων, επεισόδια βίας και παραβατικότητας εντός των συρμών, αδικαιολόγητος και άκρως επικίνδυνος συνωστισμός επιβατών σε κεντρικούς σταθμούς μετεπιβίβασης, όπως στον σταθμό Κάτω Αχαρνών, χωρίς να διαφαίνεται στον ορίζοντα ο παραμικρός εναλλακτικός προγραμματισμός).
Την εκκρεμή αποκατάσταση της λειτουργίας της τηλεδιοίκησης σε σημαντικά σημεία του δικτύου, καθώς και την απουσία νέου συστήματος σηματοδότησης και ETCS στη γραμμή Ανω Λιόσια – Κιάτο (η ολοκλήρωση του οποίου κατά την επίσημη εκτίμηση του υπουργείου τον Μάρτιο του 2024 τοποθετείται στο έτος 2028).
«Προφανώς κατανοείτε ότι η ανησυχία όλων των επιβατών του Προαστιακού, όπως άλλωστε και των εργαζομένων σε αυτόν, δεν είναι απλώς εύλογη αλλά επιτεινει συνεχώς την αίσθηση ότι ταξιδεύουμε καθημερινά με ίδιον κίνδυνο», υπογραμμίζεται με αγωνία στην επιστολή.
Τα μέλη του επισημαίνουν ότι είναι εργαζόμενοι, οι οποίοι εδώ και χρόνια έχουν δομήσει τη ζωή τους με βαση την ύπαρξη του εν λόγω μέσου σταθερής τροχιάς, «η ασφαλής και εύρυθμη λειτουργία του οποίου αποτελεί για μας ζήτημα καίριας σημασίας. Το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών οφείλει να λάβει σοβαρά υπόψη την ανησυχία όλων των επιβαινόντων στον Προαστιακό και να προβεί άμεσα στα απαραίτητα μέτρα ενίσχυσης της ασφάλειας και βελτίωσης της ποιότητας των υπηρεσιών μετακίνησης».
Τι απαντά για τη σύμβαση 717, για το σύστημα ραδιοεπικοινωνίας GSM-R, για την παράλειψη περιορισμού της ταχύτητας των αμαξοστοιχιών αλλά και για τον ορισμό δύο σταθμαρχών αντί ενός κατά τη νυχτερινή βάρδια στον Σ.Σ. Λάρισας.
Μπαλάκι οι ευθύνες σε ΟΣΕ και υπουργείο Μεταφορών
Της Ελένης Καρανικόλα Κοντορούση
Στοιχεία για τα συστήματα ασφαλείας του σιδηροδρόμου αλλά και απαντήσεις για τις φερόμενες ευθύνες της προέδρου της Ρυθμιστικής Αρχής Σιδηροδρόμων (ΡΑΣ), Ιωάννας Τσιαπαρίκου, προκύπτουν από την απολογία της στον εφέτη ανακριτή ως μιας εκ των 41 κατηγορουμένων στην υπόθεση των Τεμπών, την οποία δημοσιεύουν σήμερα οι Data Journalists.
Ακόμη, μέσω του απολογητικού υπομνήματος αποκαλύπτεται μία πολύ σημαντική εξέλιξη, αυτή της εκ νέου απόρριψης των εθνικών κανόνων από τον ευρωπαϊκό οργανισμό σιδηροδρόμων (ERA). Yπενθυμίζεται πως η κ. Τσιαπαρίκου βαρύνεται με την κατηγορία για το κακούργημα της διατάραξης της ασφάλειας των συγκοινωνιών και για τα πλημμελήματα της ανθρωποκτονίας, της βαριάς σωματικής βλάβης και ελαφράς σωματικής βλάβης από αμέλεια κατά συρροή.
Μετά την απολογία της τις προηγούμενες ημέρες αφέθηκε ελεύθερη, ενώ οι δικαστικές αρχές της επέβαλαν περιοριστικούς όρους. Εν ολίγοις κατά την απολογία της η πρόεδρος της ΡΑΣ, Ιωάννα Τσιαπαρίκου -η οποία είναι η μόνη από τη συγκεκριμένη αρχή που αντιμετωπίζει κατηγορίες και η μόνη που κλήθηκε από τον ανακριτή (κάτι αντίστοιχο δεν έχει συμβεί με άλλους εμπλεκόμενους φορείς)- αρνείται οποιαδήποτε εμπλοκή με το βαρύ κατηγορητήριο που έχει σχηματιστεί σε βάρος της.
Σύμφωνα πάντα με τα όσα ισχυρίστηκε η Ι. Τσιαπαρίκου, δεν προκύπτει πως η ΡΑΣ είναι πραγματικά υπεύθυνη για να παίρνει ουσιαστικές αποφάσεις, όπως ποια έργα και ποιες συμβάσεις θα υλοποιηθούν, σε ποιες θα δοθεί προτεραιότητα αλλά και πώς αυτές θα χρηματοδοτηθούν. Στο ίδιο πλαίσιο, στο απολογητικό της υπόμνημα αρνείται κάθε κατηγορία και παραθέτοντας εδάφια της ισχύουσας νομοθεσίας, μεταξύ άλλων επισημαίνει πως η ΡΑΣ είναι μία ανεξάρτητη διοικητική αρχή που ως επί το πλείστον έχει εποπτικό ρόλο ως εθνική αρχή ασφάλειας. «Η ΡΑΣ ασκεί επί της ουσίας εποπτεία, σε ανώτερο επίπεδο, επί των διαδικασιών που περιλαμβάνονται στα συστήματα διαχείρισης ασφάλειας του διαχειριστή υποδομής και των σιδηροδρομικών επιχειρήσεων» αναφέρεται χαρακτηριστικά.
Τα σκέλη του κατηγορητηρίου και οι εξηγήσεις
Πάντως, το κατηγορητήριο που βαραίνει την Ι. Τσιαπαρίκου αναφέρεται σε συγκεκριμένα συστήματα και μέτρα ασφαλείας τα οποία κατά την έλευση του δυστυχήματος δεν βρίσκονταν σε λειτουργία. Πρόκειται για την σηματοδότηση, την τηλεδιοίκηση, το σύστημα GSM-R και άλλα μέτρα, όπως η μείωση της ταχύτητας με την οποία κινούνταν τα τρένα, ο ορισμός δύο σταθμαρχών κατά τη νυχτερινή βάρδια και τέλος η θέσπιση νέου εθνικού κανόνα.
-Για τη σηματοδότηση και την τηλεδιοίκηση, υποστήριξε στην απολογία της πως η μη λειτουργία τους υφίστατο πριν η ίδια αναλάβει πρόεδρος της αρχής και όχι το 2019 (όπως υποστηρίζει το κατηγορητήριο), ενώ για αυτά τα συστήματα ασφαλείας είχε άλλωστε υπογραφεί η περιβόητη σύμβαση 717 μεταξύ ΕΡΓΟΣΕ και αναδόχου.
-Σχετικά με το σύστημα ραδιοεπικοινωνίας GSM-R επί αμαξοστοιχιών, η κ. Τσιαπαρίκου εξηγεί πως καθίσταται απαραίτητη η υποβολή σχετικής αίτησης από την ΓΑΙΟΣΕ (κάτοχο του τροχαίου υλικού) με σκοπό να χορηγηθούν στη συνέχεια οι απαραίτητες εγκρίσεις από την ΡΑΣ. Όπως μάλιστα αναφέρει, μέχρι την 28.02.2023 δεν είχε υποβληθεί κάποια σχετική αίτηση για τις επίμαχες αμαξοστοιχίες, ενώ η ΓΑΙΑΟΣΕ μόλις λίγες ημέρες πριν το δυστύχημα στα Τέμπη είχε υποβάλει αιτήσεις για άλλες.
-Για το τρίτο σκέλος του κατηγορητηρίου που αφορά στην παράλειψη περιορισμού της ταχύτητας των αμαξοστοιχιών αλλά και στον ορισμό δύο σταθμαρχών αντί ενός κατά τη νυχτερινή βάρδια στον Σ.Σ. Λάρισας, εξηγεί στο υπόμνημα πως «τα εν λόγω μέτρα δεν αποτελούν, κατά τον Γενικό Κανονισμό Κίνησης, προϋποτιθέμενους όρους για την ασφαλή σιδηροδρομική κυκλοφορία (και, συνεπώς, η εφαρμογή τους δεν ήταν υποχρεωτική), η δε ρύθμιση των ζητημάτων που σχετίζονταν με αυτά εμπίπτει στις αρμοδιότητες του διαχειριστή υποδομής κι όχι της ΡΑΣ».
-Τέλος, για το επίσης μείζον ζήτημα της θέσπισης εθνικών κανόνων η θέση της είναι πως η ΡΑΣ «έχει απλώς γνωμοδοτική (κι όχι αποφασιστική) αρμοδιότητα» και πως «η θέσπιση εθνικών κανόνων συντελείται με απόφαση του αρμόδιου Υπουργού, ύστερα από εισήγηση του Διαχειριστή Υποδομής και γνώμη της ΡΑΣ. Τέτοια εισήγηση ουδέποτε υποβλήθηκε προς τη ΡΑΣ, και ούτε υπήρχε λόγος να υποβληθεί».
Μάλιστα, κρίνει πως το κατηγορητήριο είναι «αντιφατικό, στο μέτρο που, από τη μία κατηγορούμαι ότι παρέλειψα να επιβάλω στον ΟΣΕ τον περιορισμό ταχύτητας αμαξοστοιχιών στο επίμαχο τμήμα, με την επιβολή εγκυκλίου βραδυπορίας, καθώς και τον ορισμό δύο σταθμαρχών κατά τη νυχτερινή βάρδια στον Σ.Σ. Λάρισας, ενώ από την άλλη φέρομαι, για τα ίδια ακριβώς ζητήματα, να παρέλειψα να εισηγηθώ στον Υπουργό Υποδομών και Μεταφορών τη θέσπιση νέων εθνικών κανόνων. Με άλλα λόγια, από τη μία φέρομαι να παρέλειψα, για τα ως άνω ζητήματα, να ενεργήσω προς επιβολή υφιστάμενου κανόνα, ενώ από την άλλη φέρομαι, για τα ίδια ακριβώς ζητήματα, να παρέλειψα να ενεργήσω προς θέσπιση νέου κανόνα».
Με αφορμή σοβαρά συμβάντα στο σιδηροδρομικό δίκτυο, η ΡΑΣ απέστειλε τον Δεκέμβριο του 2021 επιστολή με θέμα «Συστάσεις για τη βελτίωση της ασφάλειας των σιδηροδρόμων» και αποδέκτες τους ΟΣΕ ΑΕ, ΤΡΑΙΝΟΣΕ, ΣΤΑΣΥ, RCLG, PEARL, GFR-Ελληνικό Υποκατάστημα, το Γραφείο Υπουργού, Υφυπουργού, Γενικού Γραμματέα και Γενικού Διευθυντή Μεταφορών του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών. Με την εν λόγω επιστολή γινόταν σαφές πως υπάρχει ανησυχία και προβληματισμός για την αύξηση των ατυχημάτων στο σιδηροδρομικό δίκτυο, ενώ σκοπός της ήταν να επιστήσει την προσοχή των αρμοδίων φορέων ως προς την τήρηση της νομοθεσίας για την ασφάλεια των σιδηροδρόμων.
Επιπλέον, προς υποστήριξη της θέσης της κ. Τσιαπαρίκου πως ο ρόλος της ΡΑΣ είναι εποπτικός και γνωμοδοτικός, η ίδια κάνει αναφορά στην υποστελέχωση της Αρχής αλλά και στην έλλειψη πόρων, κατάλληλου υλικοτεχνικού εξοπλισμού και υπαλλήλων με εξειδίκευση που μόνο αν υπήρχαν θα μπορούσε η ΡΑΣ να έχει περισσότερες αρμοδιότητες. Ενδεικτικά και ο ERA σε έκθεσή του έχει επισημάνει σχετικά: «Ο Οργανισμός διαπίστωσε ότι οι εξουσίες και η ικανότητα της Ρ.Α.Σ (RAS) να εκπληρώσει αυτό το καθήκον (όπως είναι τα νομοθετικά και διοικητικά εργαλεία και οι πόροι), είναι περιορισμένα». Μάλιστα, κατά το χρονικό διάστημα που επήλθε το δυστύχημα, η ΡΑΣ διέθετε 19 άτομα, από τα οποία τα 6 ανήκαν στο Τμήμα Ασφάλειας Σιδηροδρόμων (ο ένας ήταν ο Γενικός Διευθυντής). Για τα παραπάνω ήταν επίσης ενήμερος ο Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, Ιωάννης Ξιφαράς με επιστολή της ΡΑΣ τον Ιούλιο του 2021 αλλά και ο Παναγιώτης Πικραμένος (τότε αντιπροέδρος της Κυβέρνησης), με υπόμνημα της ΡΑΣ τον Απρίλιο του 2021.
Ευθύνες ΟΣΕ και υπουργείου Μεταφορών
Διαβάζοντας κανείς το απολογητικό υπόμνημα της προέδρου της ΡΑΣ στον εφέτη ανακριτή, (ΕΔΩ PDF) διαπιστώνει πως γίνονται αναφορές και σε ευθύνες του ΟΣΕ αλλά και του υπουργείου Μεταφορών. Αναφέρεται χαρακτηριστικά πως «σύμφωνα με το άρθρο 1 παρ. 3 του ν. 2671/1998, στις αρμοδιότητες του ΟΣΕ ανήκει, μεταξύ άλλων, η διαχείριση των συστημάτων ρύθμισης και ασφάλειας της σιδηροδρομικής κυκλοφορίας» και πως σύμφωνα με το άρθρο 3 περίπτ. 2 του ν. 4408/2016, ως διαχειριστής υποδομής “ορίζεται κάθε φορέας ή εταιρεία που έχει την ευθύνη για τη λειτουργία, τη συντήρηση, την αναβάθμιση και την ανακαίνιση της σιδηροδρομικής υποδομής σε ένα δίκτυο, καθώς και την ευθύνη για τη συμμετοχή στην ανάπτυξή της, σύμφωνα με τους κανόνες που καθορίζει το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, στο πλαίσιο της γενικής πολιτικής του για την ανάπτυξη και τη χρηματοδότηση της υποδομής». Αρμοδιότητες επί των ζητημάτων ασφάλειας του σιδηροδρόμου έχει σαφώς και το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών για το οποίο μεταξύ άλλων αναφέρεται: «Κατά τη λειτουργία τους, τόσο οι εταιρείες που αποτελούν αντικείμενο του παρόντος, δηλαδή η ΟΣΕ Α.Ε. και η ΕΡΓΟΣΕ Α.Ε., όσο και η εν γένει σιδηροδρομική αγορά εποπτεύονται όσον αφορά σε θέματα λειτουργίας και αρμοδιοτήτων τους από τον Υπουργό Υποδομών και Μεταφορών» (παρ. 2 εδαφ. α ́ του άρθρο 40 του ν. 4974/2022) ενώ «το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών ορίζεται υπεύθυνο για τον καθορισμό των συνθηκών, του πλαισίου χρηματοδότησης και των στρατηγικών προτεραιοτήτων για τον τομέα των σιδηροδρόμων» (παρ. 3 του άρθρ. 40 ν. 4974/2022).
Απορρίφθηκαν ξανά οι εθνικοί κανόνες από τον ERA
Πλησιάζοντας στα δύο χρόνια από την τραγωδία των Τεμπών, που 57 συνάνθρωποί μας έχασαν βίαια τη ζωή τους, σημαντική είναι και η νέα εξέλιξη η οποία προκύπτει από την δικογραφία της υπόθεσης των Τεμπών. Η κ. Τσιαπαρίκου έχει προσκομίσει έγγραφο από το οποίο φαίνεται πως οι εθνικοί κανόνες ασφαλείας απορρίφθηκαν για ακόμα μία φορά από τον ERA. Ο ευρωπαϊκός οργανισμός λειτουργώντας με μία εντελώς διαφορετική φιλοσοφία από την ελληνική, η οποία στηρίζεται στο ότι οι ίδιοι οι οργανισμοί πρέπει είναι υπεύθυνοι για τη λειτουργία τους, απέρριψε και τους 34 κανόνες που προτάθηκαν από το υπουργείο Μεταφορών, αφού αξιολογήθηκαν αρνητικά. Η Ελλάδα έχει προθεσμία δύο μηνών έως τις 29 Νοεμβρίου (δίνεται δυνατότητα παράτασης) να απαντήσει σχετικά και τελικά να αποδεχτεί ή όχι την αξιολόγηση του ERA. Από την άλλη πλευρά βέβαια η ΡΑΣ λαμβάνει ως δεδομένο πως υπάρχουν εθνικοί κανόνες, από τη στιγμή που το υπουργείο δεν τους έχει απορρίψει, ενώ μάλιστα στην πλατφόρμα του ERA εμφανίζονται ως υπό αξιολόγηση. Σοβαρά δεδομένα που επιβάλλεται να αξιολογηθούν με σκοπό να εξασφαλίζεται η ασφαλής λειτουργία του σιδηροδρομικού δικτύου και η μετακίνηση των επιβατών σε αυτό.
Επανάληψη του ίδιου λάθους με τα Τέμπη ● Το σοβαρό περιστατικό συνέβη πριν από μία εβδομάδα και το δημοσιοποίησαν οι μηχανοδηγοί της Hellenic Train ● Στο ίδιο έγγραφο καταγγέλλονται και οι σοβαρές καθυστερήσεις των δρομολογίων από τις βραδυπορίες που επιβάλλει ο ΟΣΕ λόγω της κακής κατάστασης του δικτύου ● Τα τρένα θα έπρεπε να κινούνται με 120 χλμ./ώρα, αλλά σε πολλά σημεία πέφτουν στα 30 ή και κάτω από τα 10 χλμ./ώρα, προκαλώντας τις διαμαρτυρίες των επιβατών
ΑΡΗΣ ΧΑΤΖΗΓΕΩΡΓΙΟΥ
Τρένο του Προαστιακού παραλίγο να μπει και να σφηνώσει, με άγνωστες συνέπειες, στο υπόγειο δίκτυο του Μετρό στον σταθμό Δουκίσσης Πλακεντίας μετά από λάθος διευθέτηση των γραμμών από τους ρυθμιστές του ΟΣΕ! Το σοβαρό περιστατικό, που συνέβη πριν από μία εβδομάδα, δημοσιοποίησαν οι μηχανοδηγοί της Hellenic Train, συνεχίζοντας τον πόλεμο που ξεκίνησαν με βαριές καταγγελίες για τις ενέργειες που δεν έχουν γίνει μετά το έγκλημα των Τεμπών.
Το έγγραφο που περιγράφει την είσοδο του συρμού του Προαστιακού σε λάθος γραμμή, όπως δηλαδή συνέβη και στα Τέμπη το μοιραίο βράδυ της 28ης Φεβρουαρίου 2023, συντάχθηκε από την Πανελλήνια Ενωση Προσωπικού Ελξης (ΠΕΠΕ) και απευθύνεται στη Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων (ΡΑΣ) και τον Εθνικό Οργανισμό Διερεύνησης Ατυχημάτων (ΕΟΔΑΣΑΑΜ).
Το κείμενο του εγγράφου χωρίζεται σε δύο μέρη αφού, εκτός από το συμβάν με τον συρμό του Προαστιακού, καταγγέλλονται και οι σοβαρές καθυστερήσεις των δρομολογίων από τις βραδυπορίες που επιβάλλει ο ΟΣΕ λόγω της κακής κατάστασης του δικτύου.
Τριακόσια μέτρα με την όπισθεν
«Την Τετάρτη 9/10/2024 ο συρμός 4245 αναγκάστηκε σε οπισθοπορία στη γραμμή του Προαστιακού Αθήνας καθώς είχε λάβει εντολή από Σταθμάρχη (Τηλεδιοίκηση Σ.Κ.Α.) για να εισέλθει σε λάθος γραμμή (και συγκεκριμένα σε αυτήν του Μετρό) στην περιοχή της Δουκίσσης Πλακεντίας». Ετσι περιγράφεται στο έγγραφο της ΠΕΠΕ το περιστατικό που συνέβη το απόγευμα της 9ης Οκτωβρίου.
Τα τρένα του Προαστιακού έχουν μεγαλύτερο εκτόπισμα («περιτύπωμα» είναι ο ακριβής όρος), είναι δηλαδή πιο ψηλά και δεν επιτρέπεται να μπουν στο υπόγειο δίκτυο του Μετρό. Ο συγκεκριμένος συρμός 4245 είχε ξεκινήσει από την Κάντζα με προορισμό τα Ανω Λιόσια. Στο ύψος της Δουκίσσης Πλακεντίας τα τρένα του Προαστιακού δεν στρίβουν για να μπουν στο υπόγειο δίκτυο (όπως οι συρμοί του Μετρό), αλλά συνεχίζουν ευθεία ακολουθώντας την πορεία της Αττικής Οδού.
Το σημείο όπου αλλάζουν οι πορείες ανάμεσα στα τρένα του Προαστιακού και τους συρμούς του Μετρό είναι γνωστό και όλοι οφείλουν να προσέχουν εκεί μήπως έχει γίνει κάποιο λάθος. Ο μηχανοδηγός του τρένου είδε ότι τα κλειδιά ήταν στραμμένα σε λάθος πορεία και τον έστελναν προς το Μετρό και προσπάθησε να επικοινωνήσει με τους ρυθμιστές του ΟΣΕ στο Σιδηροδρομικό Κέντρο Αχαρνών (ΣΚΑ).
Σύμφωνα με πληροφορίες, κάλεσε δύο και τρεις φορές το ΣΚΑ μέσω ασυρμάτου χωρίς να λάβει απάντηση. Σε εκείνο το σημείο αποφάσισε να κάνει μια κίνηση που δεν προβλέπεται από τον κανονισμό. Προχώρησε με πολύ αργή ταχύτητα και μπήκε στη λάθος γραμμή. Μόλις το τρένο πέρασε έναν αισθητήρα η εσφαλμένη πορεία έγινε αντιληπτή από την τηλεδιοίκηση στο ΣΚΑ και μόνο τότε απάντησε ο ρυθμιστής του ΟΣΕ και του ζήτησε να γυρίσει με την όπισθεν. Ακολούθησαν σκηνές παραλογισμού με τον ρυθμιστή να απολογείται για το λάθος και το τρένο να οπισθοπορεί σε απόσταση 300 μέτρων για να ελευθερωθεί η γραμμή.
Υπενθυμίζεται ότι πριν από έναν μήνα, στις 13 Σεπτεμβρίου 2024, δύο τρένα του Προαστιακού βρέθηκαν να κινούνται με αντίθετη πορεία στην ίδια γραμμή στους Αγίους Αναργύρους λίγες εκατοντάδες μέτρα μακριά από τον κεντρικό σταθμό Λαρίσης. Η σύγκρουση αποφεύχθηκε καθώς ο μηχανοδηγός του ενός τρένου έτυχε να ακούσει από τον ασύρματο τη λάθος εντολή που είχε δοθεί και πάλι από τον ρυθμιστή κυκλοφορίας του ΟΣΕ στο ΣΚΑ.
Στο πιο πρόσφατο περιστατικό η Hellenic Train επέβαλε ποινή αφαίρεσης του πιστοποιητικού πλοήγησης στον μηχανοδηγό που μπήκε στη λάθος γραμμή έστω και με πολύ αργή ταχύτητα. Ομως από τον ΟΣΕ δεν έχει ανακοινωθεί κάποια ποινή για τον ρυθμιστή που δεν είχε διευθετήσει ορθά τα κλειδιά και δεν απαντούσε και στις κλήσεις του μηχανοδηγού.
Στο έγγραφο προς τη ΡΑΣ και τον ΕΟΔΑΣΑΑΜ η ΠΕΠΕ ζητά την άμεση διερεύνηση του συμβάντος και παρακαλεί για την αποστολή του πορίσματος, καταγγέλλοντας τη διοίκηση της Hellenic Train η οποία «συστηματικά αρνείται να κοινοποιεί τα εσωτερικά της πορίσματα στο Σωματείο μας». Θυμίζει επίσης και ένα άλλο περιστατικό που είχε συμβεί στις 9/9/2024 στη Λιβαδειά με συρμό που ξεκίνησε, ενώ επιβάτης κρεμόταν από την πόρτα και κινδύνευσε να τραυματιστεί σοβαρά.
Για το περιστατικό της Λιβαδειάς η ΠΕΠΕ υποστηρίζει ότι οι μηχανοδηγοί είχαν τηρήσει στο ακέραιο τις διαδικασίες, αλλά η Hellenic Train προσπάθησε να μοιράσει τις ευθύνες γράφοντας σε δημόσια ανακοίνωσή της ότι «τόσο οι μηχανοδηγοί όσο και οι συνοδοί καμπίνας δεν συμμορφώθηκαν με τις προβλεπόμενες διαδικασίες». Σε εκείνη την ανακοίνωση η Hellenic Train υποστήριζε ότι το συμβάν ερευνήθηκε «ενδελεχώς», όμως η πειθαρχική διαδικασία δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί ενώ, σύμφωνα με πληροφορίες, ασκούνται πιέσεις και από πολιτικά πρόσωπα.
Κοροϊδεύουν τους επιβάτες
Οπως συνέβη και μετά τη ματαίωση της πρόσφατης 24ωρης απεργία τους, οι μηχανοδηγοί δείχνουν να βρίσκονται σε οριακό σημείο καθώς θεωρούν ότι είναι οι πιο εκτεθειμένοι όχι μόνο στους κινδύνους ενός δικτύου που υπολειτουργεί με πολλά κενά, αλλά και σε αυστηρές τιμωρίες, την ώρα που σε άλλους κλάδους επικρατεί ατιμωρησία. Η Hellenic Train ζήτησε από το δικαστήριο και πέτυχε την κήρυξη της απεργίας ως παράνομης και καταχρηστικής με το επιχείρημα ότι τα προβλήματα που καταγγέλλουν οι εργαζόμενοι είναι «αρμοδιότητας ΟΣΕ».
Και η ΠΕΠΕ κατηγόρησε τη Hellenic Train ότι «δεν ενδιαφέρεται για την υγεία και ασφάλεια εργαζομένων και επιβατών», ενώ προκάλεσε τη διοίκησή της να δημοσιοποιήσει άμεσα τις ενέργειες που έχει κάνει μετά τα Τέμπη, αλλά και πριν από αυτά, για την επίλυση των προβλημάτων «αρμοδιότητας ΟΣΕ». Ολα τα παραπάνω σαφώς σχετίζονται με τον φόβο που καλλιεργείται καθώς προχωρούν οι ανακρίσεις και ο καταλογισμός ευθυνών για το έγκλημα των Τεμπών.
Στο πλαίσιο της απόσεισης ευθυνών ο ΕΟΔΑΣΑΑΜ ανάρτησε στη Διαύγεια με καθυστέρηση 20 ημερών, στις 8/10, μια σύσταση που είχε αποφασίσει στις 18/9/24, μέσω της οποίας ζητούσε από τους μηχανοδηγούς να τηρούν τα όρια ταχύτητας. Στο χθεσινό έγγραφο η ΠΕΠΕ ζητά από ΡΑΣ και ΕΟΔΑΣΑΑΜ να ενεργήσουν προς αποκατάσταση της κανονικότητας, καθώς «οι δρομολογιακοί χρόνοι που εκδίδει ο ΟΣΕ δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα, λόγω της κακής κατάστασης της υποδομής».
Το δρομολόγιο Αθήνα-Θεσσαλονίκη υποτίθεται πως γίνεται σε 5 ώρες, αλλά αυτό δεν είναι εφικτό από τις πολλές βραδυπορίες που επιβάλλει ο ίδιος ο ΟΣΕ σε διάφορα σημεία, όπως φαίνεται και στα υποδείγματα που παραθέτουμε. Στη γραμμή αυτή τα τρένα θα έπρεπε να κινούνται με 120 χλμ./ώρα, αλλά σε πάμπολλα σημεία πέφτουν στα 30, τα 20 ή και κάτω από τα 10 χλμ./ώρα χάνοντας χρόνο και προκαλώντας τις διαμαρτυρίες των επιβατών.
Ακόμη χειρότερη είναι η κατάσταση στη γραμμή Θεσσαλονίκη - Σέρρες, όπου τα δρομολόγια ξεκίνησαν πανηγυρικά από την 1η Οκτωβρίου 2024. Ομως μεγάλο μέρος της διαδρομής γίνεται με βραδυπορίες, ενώ ένα τμήμα της μήκους 27 χιλιομέτρων έχει όριο ταχύτητας τα 30 χλμ./ώρα. Η κατάσταση αυτή λειτουργεί προς όφελος άλλων ανταγωνιστικών μέσων μεταφοράς, για παράδειγμα των ΚΤΕΛ, όπως ανέφερε σε πρόσφατη ανακοίνωσή του ο Σύλλογος Φίλων Σιδηροδρόμου.
Η ανακοίνωση της Εταιρείας
«Η Hellenic Train ανακοινώνει ότι διερευνά τα αίτια του περιστατικού, που σημειώθηκε την Τετάρτη 9 Οκτωβρίου, κατά το οποίο συρμός του Προαστιακού παραβίασε τις ενδείξεις εισόδου στη γραμμής του ΜΕΤΡΟ στον σταθμό Δουκίσσης Πλακεντίας. Η διερεύνηση πραγματοποιείται σε συνεργασία με τις αρμόδιες αρχές, ενώ παράλληλα έχει ενεργοποιηθεί η πειθαρχική διαδικασία για την απόδοση ευθυνών. Το προσωπικό που εμπλέκεται στο περιστατικό έχει τεθεί σε διαθεσιμότητα.
Η εταιρεία ακολουθεί αυστηρά πρωτόκολλα ασφαλείας σε όλες τις διαδικασίες της και εφαρμόζει σύγχρονα συστήματα εκπαίδευσης και αξιολόγησης για το προσωπικό της. Η Hellenic Train παραμένει προσηλωμένη στη συνεχή βελτίωση της ασφάλειας του σιδηροδρομικού δικτύου, αναλαμβάνοντας τις απαραίτητες ενέργειες όπου απαιτείται».
Επίθεση από τον ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. και τον τομεάρχη Υποδομών και Μεταφορών, Γ. Καραμέρο
«Τα επικίνδυνα συμβάντα στο σιδηρόδρομο δεν έχουν τέλος. Η ανασφάλεια στην καθημερινή μετακίνηση των πολιτών και στις συνθήκες για τους εργαζόμενους εντείνεται, ενώ η κυβέρνηση απλά απεύχεται νέο μοιραίο.
Πιο πρόσφατο παράδειγμα, την Τετάρτη 9 Οκτωβρίου όταν όπως αποκαλύπτει η Εφημερίδα των Συντακτών ο συρμός 4245 αναγκάστηκε σε οπισθοπορεία στην γραμμή του Προαστιακού Αθήνας καθώς είχε οδηγία της τηλεδιοίκησης του Σιδηροδρομικού Κέντρου Αχαρνών να εισέλθει σε λάθος γραμμή και συγκεκριμένα σε αυτήν του Μετρό στην περιοχή της Δουκίσσης Πλακεντίας.
Είναι ευτύχημα που ο μηχανοδηγός αντελήφθη από την φωτοσήμανση ότι πήγαινε προς λανθασμένη κατεύθυνση και ακινητοποίησε εγκαίρως το συρμό που κινούνταν στο ρεύμα προς Πειραιά. Υπενθυμίζεται πως είχε αποφευχθεί την τελευταία στιγμή πριν ένα μήνα περίπου και πάλι, παραλίγο μετωπική σύγκρουση δύο συρμών του Προαστιακού προς το Αεροδρόμιο.
Τα δύο αυτά σοβαρότατα περιστατικά δεν αφήνουν καμία αμφιβολία ότι τα άλυτα και χρονίζοντα προβλήματα στο σιδηρόδρομο όχι απλώς αφήνουν αδιάφορη την κυβέρνηση της ΝΔ αλλά είναι μία ανεξήγητη πολιτική επιλογή της. Στο χώρο των μεταφορών καταναλώνει όλη την ενέργειά της προκειμένου να συγκαλύψει τις πολιτικές ευθύνες και ποινικές ευθύνες για την τραγωδία των Τεμπών.
Ρωτάμε επισήμως, ποια θα είναι η τύχη της καταγγελίας άμεσης διερεύνησης του συμβάντος στη Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων (ΡΑΣ) που κατέθεσε η Πανελλήνια Ένωση Προσωπικού Έλξης (ΠΕΠΕ) η οποία εκπροσωπεί τους μηχανοδηγούς, αλλά και ποια ήταν η τύχη της έρευνας -αν κι εφόσον έγινε- του συμβάντος που προηγήθηκε αυτού της 9ης Οκτωβρίου, όταν η Hellenic Train συστηματικά αρνείται να κοινοποιεί τα εσωτερικά της πορίσματα και ταυτόχρονα μεταθέτει συστηματικά τις ευθύνες της με σκοπό τον αποπροσανατολισμό της κοινής γνώμης και των αρμόδιων αρχών;
Οι πολίτες ζητούν τεκμηριωμένες απαντήσεις και ρεαλιστικές λύσεις που δεν θα αφήνουν αναπάντητα ερωτήματα και δεν θα υπονομεύουν άλλο στην κοινωνική συνείδηση την ασφάλεια του σιδηρόδρομου. Είναι αδιανόητο οι μηχανοδηγοί να λαμβάνουν οδηγίες για βραδυπορίες και χαμηλές ταχύτητες ακόμα και με 6 χλμ/ώρα εξαιτίας της κατάστασης του δικτύου, ο ΟΣΕ και η Hellenic Train να μην προσαρμόζει τους δρομολογιακούς χρόνους. Οι πολίτες δικαίως να διαμαρτύρονται για μεγάλες καθυστερήσεις στη μετακίνησή τους, καθώς τα πραγματικά δρομολόγια και οι ώρες άφιξης και αναχώρησης των τρένων δεν αντιστοιχούν με εκείνες που αναγγέλλονται.
Καλούμε το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων και να μην παραμένει εγκληματικά άπραγο στις εκκλήσεις των εργαζομένων για δραστική παρέμβαση. Είναι χρέος της Πολιτείας να πράξει αυτό που της αναλογεί στο δικαίωμα των πολιτών για ασφαλείς μετακινήσεις. Είναι θλιβερό, όταν η χώρα μας ετοιμάζεται να αναλάβει τα ηνία των ευρωπαϊκών Μεταφορών από τη θέση του αρμόδιου Επιτρόπου της ΕΕ, αντί να συζητούμε για αντίστοιχα βιώσιμες πολιτικές και σχέδια να αγωνιούμε για το αν θα φτάσει σώο και αβλαβές ένα τρένο και οι επιβάτες του, στον προορισμό τους».
Σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, τα δρομολόγια στο σιδηροδρομικό δίκτυο αναμένεται να πραγματοποιηθούν κανονικά.
Κατά της απεργίας είχε προσφύγει, για άλλη μια φορά, η Hellenic Train προκειμένου να μην πραγματοποιηθεί η κινητοποίηση.
Υπενθυμίζεται ότι το ίδιο είχε κάνει και πριν μερικές ημέρες για την απεργία που είχαν εξαγγείλει άλλα σωματεία εργαζομένων, η οποία και πραγματοποιήθηκε καθώς κρίθηκε νόμιμη από το δικαστήριο.
Τα αιτήματα
Τα κύρια αιτήματα της απεργίας, σύμφωνα με την ανακοίνωση της ΠΕΠΕ, είναι:
Αναβάθμιση των μέτρων ασφαλείας: Αμεση και καθολική λειτουργία της τηλεδιοίκησης και της φωτοσήμανσης σε όλο το δίκτυο, προκειμένου να αποφευχθεί ένα νέο τραγικό σιδηροδρομικό δυστύχημα, όπως αυτό των Τεμπών, που στοίχισε ζωές εργαζομένων και επιβατών.
Ολοκλήρωση των έργων υποδομής και επιδομής: Είναι επείγον να ολοκληρωθούν τα συστήματα ETCS, φωτοσήματα και τηλεδιοίκηση, που θα εξασφαλίσουν την ομαλή και ασφαλή λειτουργία των τρένων.
Συντήρηση του σιδηροδρομικού δικτύου: Η διαρκής συντήρηση της σιδηροδρομικής υποδομής είναι κομβική για την ασφαλή λειτουργία των γραμμών και τη μείωση των κινδύνων.
Καθαρισμός του δικτύου από φυσικά εμπόδια, από κορμούς δέντρων, κλπ που αποτελούν σοβαρό κίνδυνο για τους εργαζόμενους και τους επιβάτες και περίφραξη της σιδηροδρομικής υποδομής για να μην είναι εύκολη η είσοδος πεζών εντός αυτής και ιδιαίτερα στον αστικό ιστό.
Επενδύσεις σε νέο τροχαίο υλικό ιδιαίτερα στις προαστιακές γραμμές για την εξασφάλιση της ποιότητας και της ασφάλειας των μετακινήσεων.
Σε 24ωρη πανελλαδική απεργία προχωρούν την Πέμπτη 26 Σεπτεμβρίου τα σωματεία ΣΕΠ ΤΡΑΙΝΟΣΕ και ΠΕΠ ΤΡΑΙΝΟΣΕ, ζητώντας, μεταξύ άλλων, άμεσες προσλήψεις, αντικατάσταση του τροχαίου υλικού με σύγχρονους συρμούς εφάμιλλους των ευρωπαϊκών σιδηροδρόμων καθώς και ολοκλήρωση των έργων υποδομής και της ασφάλειας των μεταφορών στο σιδηροδρομικό δίκτυο.
Με ανακοίνωσή τους επισημαίνουν πως "το τραγικό δυστύχημα των Τεμπών, όπου ανάμεσα στους 57 αδικοχαμένους συνανθρώπους μας, ήταν και 11 συνάδελφοί μας, ανέδειξε τα διαχρονικά προβλήματα που αντιμετωπίζουμε οι εργαζόμενοι στον Σιδηρόδρομο και την εγκατάλειψή του από την πλευρά της πολιτείας".
"Τα σωματεία της Hellenic Τrain πριν από τέσσερις μήνες καταθέσαμε σειρά προτάσεων για την ασφάλεια του προσωπικού και των επιβατών και αναστείλαμε τις κινητοποιήσεις που είχαμε εξαγγείλει για να δώσουμε χρόνο στη νέα διοίκηση να τα αντιμετωπίσει", αναφέρουν στην ανακοίνωση και προσθέτουν: "παρότι τα διευθυντικά στελέχη δήλωναν ότι η ασφάλεια θα ήταν πρώτη στις προτεραιότητές τους, παρά τις διαβεβαιώσεις τους περί άμεσων, μεσοπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων παρεμβάσεων, τα προβλήματα παραμένουν εδώ και δυσκολεύουν την εύρυθμη και ασφαλή εργασία των συναδέλφων μας".
Ολόκληρη η ανακοίνωση των σωματείων έχει ως εξής:
"Το τραγικό δυστύχημα των Τεμπών, όπου ανάμεσα στους 57 αδικοχαμένους συνανθρώπους μας, ήταν και 11 συνάδελφοί μας, ανέδειξε τα διαχρονικά προβλήματα που αντιμετωπίζουμε οι εργαζόμενοι στον Σιδηρόδρομο και την εγκατάλειψη του από την πλευρά της πολιτείας.
Άλλωστε και η κυβέρνηση παραδέχθηκε ότι στην χώρα μας τα σιδηροδρομικά έργα και τα συστήματα που αφορούν στην ασφαλή μεταφορά επιβατών και εμπορευμάτων, καθυστέρησαν σημαντικά (σύμβαση 717 κλπ) λόγω των συνεχών αλλαγών, παρατάσεων και κυβερνητικών παρεμβάσεων.
Δυστυχώς όμως λίγο πριν την ολοκλήρωση της τοποθέτησης και λειτουργίας αυτών των συστημάτων ασφαλείας (Σηματοδότηση- τηλεδιοίκηση- επικοινωνία) βιώσαμε την καταστροφική κακοκαιρία του Daniel, η οποία διέλυσε μεγάλο τμήμα του σιδηροδρομικού δικτύου, δημιουργώντας παράλληλα πολλαπλά προβλήματα στην διακίνηση επιβατών και εμπορευμάτων, καθώς και την εύρυθμη λειτουργία της Hellenic train, με τους εργαζόμενους να σηκώνουν το μεγαλύτερο βάρος από αυτό που τους αναλογούσε.
Προβλήματα που μετά από ενάμιση χρόνο της αποφράδος ημέρας του δυστυχήματος και της φυσικής καταστροφής παραμένουν, ενώ πολλά από αυτά, που αφορούν τον ΟΣΕ και την Hellenic train, διαιωνίζονται και βαλτώνουν. Η μη ολοκλήρωση της υπογειοποίησης της γραμμής στην Αθήνα έπειτα από 17 χρόνια, η καθυστέρηση ολοκλήρωσης των έργων στον σταθμό Λαρίσης, η παντελής έλλειψη σύγχρονων μέσων αντιμετώπισης των παραβατικών επιβατών, η τραγική κατάσταση των εγκαταστάσεων των μηχανεργοστασίων, η έλλειψη αξιόλογου σύγχρονου τροχαίου υλικού και κυρίως η ΤΡΑΓΙΚΗ ΕΛΛΕΙΨΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ, αναδεικνύουν την απουσία σχεδιασμού στην λειτουργία των εταιρειών, την απουσία κυβερνητικού σχεδίου, την διαχρονική εγκατάλειψη του Σιδηροδρόμου, τις ανερμάτιστες και εκ του προχείρου αλλαγές όλων των κυβερνήσεων, οι οποίες ευθύνονται για το αλαλούμ της ασυνεννοησίας, καθώς και το κλείσιμο του 1/3 του σιδηροδρομικού δικτύου, έφεραν τον σιδηρόδρομο στην τραγική κατάσταση που βιώνουμε όσοι εργαζόμαστε σε αυτόν και φυσικά την απαξίωση του τρένου στο επιβατικό κοινό.
Η ιδιωτικοποίηση δε της ΤΡΑΙΝΟΣΕ και κατόπιν της ΕΕΣΣΤΥ έναντι πολύ μικρού τιμήματος, που δήθεν θα λειτουργούσε ευεργετικά, αποδείχθηκε στην πράξη άλλη μια λανθασμένη πολιτική επιλογή, τα αποτελέσματα της οποίας φαίνονται δια γυμνού οφθαλμού.
Γερασμένο τροχαίο υλικό, έλλειψη ανταλλακτικών, υποστελέχωση της τεχνικής βάσης, έλλειψη σύγχρονου μηχανολογικού εξοπλισμού, απαρχαιωμένες εγκαταστάσεις και μια σειρά άλλων προβλημάτων συνηγορούν στην δική μας εκτίμηση.
Παρά τα 65 εκατ. ευρώ/έτος κρατικής επιχορήγησης, οι εργαζόμενοι και κυρίως οι πολίτες-επιβάτες του μέσου δεν απολαμβάνουν σύγχρονες ευρωπαϊκού επιπέδου μεταφορές.
Οι ευθύνες όμως για την τραγική αυτή κατάσταση, καταλογίζονται και βαραίνουν όλες τις κυβερνήσεις και τις διορισμένες διοικήσεις που διαχειρίστηκαν τις τύχες της χώρας και του σιδηροδρόμου, που παρά τα δισεκατομμύρια ευρωπαϊκών και εθνικών πόρων, η αξιοπιστία του στις μεταφορές, βρίσκεται στο χαμηλότερο σημείο από την έναρξη λειτουργίας του.
Σήμερα, αφενός αναγνωρίζουμε την προσπάθεια του ΟΣΕ να επισπεύσει τις εργασίες αποκατάστασης της σιδηροδρομικής υποδομής και λειτουργίας των συστημάτων ασφαλείας, όπως αναγνωρίζουμε και τις καλές προθέσεις της νέας διοίκησης της Hellenic train για την αντιμετώπιση των σοβαρών προβλημάτων που της κληροδότησαν οι προκάτοχοί της, αφετέρου όμως, διαπιστώνουμε ότι η επιλογή παραχώρησης εργασιών με εξωτερικούς συνεργάτες (outsourcing) όπως ο καθαρισμός των δένδρων και άλλων υλικών επί γραμμής από τον ΟΣΕ, καθώς και η παραχώρηση τεχνικών εργασιών λόγω ελλείψεως προσωπικού από την Hellenic train, δεν αποκατέστησε ούτε κατ' ελάχιστο τα προβλήματα και την αξιοπιστία των εταιρειών απέναντι στο επιβατικό κοινό.
Με λίγα λόγια οι καλές προθέσεις από μόνες τους δεν είναι ικανές να λύσουν τα ζητήματα αξιοπιστίας και ασφαλείας… Χρειάζονται άμεσες παρεμβάσεις, σοβαρές επενδύσεις σε προσωπικό και τροχαίο υλικό!
Άλλωστε όλοι μας γνωρίζουμε πολύ καλά ότι "ο δρόμος προς την κόλαση είναι στρωμένος με καλές προθέσεις"!!!
Τα σωματεία της Hellenic train πριν από τέσσερις μήνες καταθέσαμε σειρά προτάσεων για την ασφάλεια του προσωπικού και των επιβατών και αναστείλαμε τις κινητοποιήσεις που είχαμε εξαγγείλει για να δώσουμε χρόνο στη νέα διοίκηση να τα αντιμετωπίσει.
Παρότι τα διευθυντικά στελέχη δήλωναν ότι η ασφάλεια θα ήταν πρώτη στις προτεραιότητές τους, παρά τις διαβεβαιώσεις τους περί άμεσων, μεσοπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων παρεμβάσεων, τα προβλήματα παραμένουν εδώ και δυσκολεύουν την εύρυθμη και ασφαλή εργασία των συναδέλφων μας.
Κατόπιν όλων των παραπάνω που αναφέρουμε και έπειτα από τα συμβάντα των τελευταίων ημερών, τα σωματεία μας, σε έκτακτη συνεδρίαση των Διοικητικών τους Συμβουλίων, αποφάσισαν ΟΜΟΦΩΝΑ την προκήρυξη 24ωρης πανελλαδικής Σιδηροδρομικής απεργίας την Πέμπτη 26 Σεπτεμβρίου με τα κάτωθι αιτήματα: α)Άμεσες προσλήψεις προσωπικού ώστε να σταματήσει η εντατικοποίηση της εργασίας
β)Άμεσες ενέργειες και υλοποίηση των προτάσεων του σωματείου για την ασφάλεια των επιβατών και των εργαζομένων
γ)Άμεσες ενέργειες και υλοποίηση των προτάσεων του σωματείου για την αντιμετώπιση των παραβατικών συμπεριφορών επί των αμαξοστοιχιών καθώς και στους σταθμούς
δ)Αντικατάσταση του τροχαίου υλικού με σύγχρονους συρμούς εφάμιλλους των ευρωπαϊκών σιδηροδρόμων-Οι επιβάτες μας αξίζουν το καλύτερο!
ε)Να δοθούν άμεσα τα Μ.Α.Π.(Μέσα ατομικής προστασίας)
στ)Να προχωρήσει η εκπαίδευση των μηχανοδηγών και των τεχνιτών στο σύνολο του τροχαίου υλικού
ζ)Να θεσπιστεί η συνεχής εκπαίδευση των τεχνιτών και των συνοδών αμαξοστοιχιών
η)Άμεσες ενέργειες για τον εκσυγχρονισμό των εγκαταστάσεων και των μηχανημάτωνστα μηχανεργοστάσια
θ)Ολοκλήρωση των έργων υποδομής και της ασφάλειας των μεταφορών στο σιδηροδρομικό δίκτυο
Για όλα τα παραπάνω αιτήματα απαιτούμε σαφές χρονοδιάγραμμα υλοποίησης.
Αγαπητοί επιβάτες, συναδέλφισσες και συνάδελφοι
Αυτή η κινητοποίηση μας αφορά ΟΛΟΥΣ, σας αφορά ΟΛΟΥΣ!
Η ασφάλεια του επιβατικού κοινού και των εργαζομένων είναι για εμάς πάνω από όλα!".
Στην σκιά του δυστυχήματος στα Τέμπη, φουντώνουν τα σενάρια που θέλουν την ιταλική FSI, γνωστή και ως Trenitaliaνα είναι έτοιμη να αποχωρήσει από την Ελλάδα. Μάλιστα τα ονόματα των υποψήφιων αγοραστών έχουν αρχίσει ήδη να κυκλοφορούν και ξεκινούν από εγχώριους αγοραστές και ομίλους μέχρι σιδηροδρομικούς οργανισμούς στην Ευρώπη.
Σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας «Απογευματινή», οι Ιταλοί μέχρι σήμερα είχαν στείλει δεύτερης διαλογής στελέχη και δεύτερης διαλογής αμαξοστοιχίες στην Ελλάδα και βλέπουν ότι θα χρειαστεί περισσότερος χρόνος για να αποδώσει η επένδυση που έκαναν το 2017.
Τον Σεπτέμβριο εκείνης της χρονιάς είχε ολοκληρωθεί η αγορά της ΤΡΑΙΝΟΣΕ έναντι 45 εκατομμυρίων ευρώ. Ενάμιση χρόνο μετά το 2019 απέκτησαν την ΕΕΣΤΥ (εταιρεία συντήρησης σιδηροδρομικού υλικού) έναντι 22 εκατ. ευρώ.
Και ήρθε το 2023… η τραγωδία των Τεμπών και οι καταστροφές από την κακοκαιρία Daniel, δύο πολύ σοβαρά περιστατικά που ανέτρεψαν τα σχέδια της ιταλικής εταιρείας. Στην υπόθεση των Τεμπών μάλιστα υπήρξε μεγάλο πλήγμα για τα έσοδα του ομίλου αφού στη γραμμή Αθήνα-Θεσσαλονίκη κοβόντουσαν τα περισσότερα εισιτήρια.
Ακόμα πιο σοβαρό πλήγμα υπήρξε και στην εικόνα της ιταλικής εταιρείας από την αρνητική αντιμετώπιση που είχε στην Εξεταστική Επιτροπή, ο διευθύνων σύμβουλος της Hellenic Train και παλαίμαχος μηχανοδηγός, Μαουρίτσιο Καποτόρτο.
Από τις επενδύσεις στη μεγάλη πτώση
Οι Ιταλοί το 2017 αποφάσισαν να επενδύσουν στην Ελλάδα παρά τα πολλά και χρόνια προβλήματα του ελληνικού σιδηροδρόμου γιατί έβλεπαν ότι με ένα χαμηλό εισιτήριο σε κεντρικές και άγονες γραμμές θα ανταγωνίζονταν τις αεροπορικές μεταφορές και όχι μόνο.
Η Trenitalia λοιπόν έβαλε αντίστοιχη υπηρεσία με αυτή που είχε στη Ρώμη με βάση τις αρχές του ελληνικού σιδηροδρόμου και προσπάθησε να προσφέρει στην Ελλάδα και κατάφερε να φέρει τα έσοδα που ήθελε, μέχρι πριν την τραγωδία στα Τέμπη. Συγκεκριμένα τα έσοδα από μεταφορές επιβατών είχαν διπλασιαστεί από 36,5 εκατ. το 2021 είχαν φτάσει τα 65 εκατ. ευρώ.
Και τα έσοδα αυτά έγιναν περισσότερα αφού πούλησαν στη θυγατρική τους τις πέντε αμαξοστοιχίες ETR 470, όπως το Ασημένιο Βέλος έναντι 47,5 εκατ. ευρώ, παίρνοντας πίσω ένα μεγάλο ποσοστό που είχαν δώσει το 2017.
Τα έσοδα λοιπόν μπορεί να πήγαν καλά ωστόσο στις 28 Φεβρουαρίου του 2023 γράφτηκε η μαύρη σελίδα στην Ελλάδα και στην ιστορία του ελληνικού σιδηροδρόμου. Με τα δημοσιεύματα για παρά τρίχαδυστυχήματα στο σιδηροδρομικό δίκτυο να πληθαίνουν, με καταγγελίες για προβλήματα στην εκπαίδευση προσωπικού στον σιδηρόδρομο να προβληματίζουν, η κατάσταση στην Trenitalia δεν είναι η ιδανική.
Το μεγάλο πρόβλημα για τον ιταλικό όμιλο παραμένει ένα… να βρεθεί αγοραστής ώστε να μπορέσει να φύγει από την Ελλάδα.
Δίωξη σε βάρος δύο στελεχών της «Hellenic Train» για το έγκλημα στα Τέμπη, ασκήθηκε από τον αρμόδιο Αντεισαγγελέα Εφετών, ο οποίος μετά την ανακοίνωση των αξιόποινων πράξεων από τον Εφέτη – Ανακριτή, Σωτ. Μπακαϊμη, άσκησε χθες δίωξη σε βάρος των δύο στελεχών της εταιρείας.
Σύμφωνα με ρεπορτάζ της εφημερίδας Ελευθερία Η δίωξη αφορά στον διευθύνοντα σύμβουλο και σε διευθυντή διεύθυνσης της Α.Ε. οι οποίοι διώκονται για αξιόποινες πράξεις που τελέστηκαν δια παραλείψεως και ειδικότερα για τα πλημμελήματα, της ανθρωποκτονίας από αμέλεια κατά συρροή, της βαριάς σωματικής βλάβης από αμέλεια κατά συρροή και της απλής σωματικής βλάβης από αμέλεια κατά συρροή, ενώ να διευκρινιστεί ότι σε βάρος των υπολοίπων 31 (στελεχών ΟΣΕ και ΕΡΓΟΣΕ) έχει ασκηθεί δίωξη και για το κακούργημα της διατάραξης της ασφάλειας της συγκοινωνίας.
Συνολικά μέχρι τώρα έχει ασκηθεί δίωξη σε βάρος συνολικά 33 στελεχών, ενώ από τον Εφέτη – Ανακριτή εξετάζονται τυχόν ευθύνες και δύο ακόμη φορέων, χωρίς να αποκλείεται το ενδεχόμενο άσκησης πρόσθετων διώξεων σε βάρος υπηρεσιακών στελεχών.
Εκτιμάται ότι η έναρξη της πολυαναμενόμενης δίκης θα γίνει τον ερχόμενο Ιούνιο και θα διεξαχθεί σε ειδικά διαμορφωμένη αίθουσα του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.
Την άρνησή του να υπογράψει την κατάθεσή του στην εξεταστική επιτροπή για «τη διερεύνηση του εγκλήματος των Τεμπών», επικαλούμενος την ποιότητα της διερμηνείας, γνωστοποίησε με επιστολή του ο διευθύνων σύμβουλος της Hellenic Train, Μαουρίτσιο Καποτόρτο.
Όπως ανέφερε στο κλείσιμο της σημερινής συνεδρίασης, ο πρόεδρος της επιτροπής Δ. Μαρκόπουλος, «τέτοιου είδους ενέργειες εκ μέρους του κ. Καποτόρτο, δυσχεραίνουν ξεκάθαρα το έργο της επιτροπής μας και ενδεχομένως υποκρύπτουν κάποιου είδους σκοπιμότητα, ενδεχομένως να λειτουργούν και παρελκυστικά».
Μετά, δε, από σχετική πρότασή του, η επιτροπή αποφάσισε ομόφωνα να ζητήσει από τους δύο διερμηνείς, που ανέλαβαν την μετάφραση, να υπογράψουν τα σχετικά πρακτικά, και αν χρειαστεί να ξανακούσουν το ηχητικό υλικό των εν λόγω συνεδριάσεων.
Αυτό σημαίνει ότι η Επιτροπή θα μπορούσε να στείλει στην εισαγγελία Εφετών την κατάθεση προκειμένου να διερευνηθεί για το αδίκημα της ψευδορκίας.
Ο CEO της Hellenic Train είχε εμφανιστεί στην Εξεταστική Επιτροπή επιρρίπτοντας ευθύνες για την τραγωδία στον ΟΣΕ, όμως η κατάθεσή του είχε προκαλέσει αντιδράσεις με αποτέλεσμα η επιτροπή να αποφασίσει ομόφωνα τη διαβίβαση της κατάθεσής του στην εισαγγελία εφετών.
Έχουν πλέον συμπληρωθεί οκτώ μήνες από το σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη, όπου έχασαν τη ζωή τους 57 άνθρωποι, ωστόσο οι πολυτραυματίες επιζώντες έχουν να αντιμετωπίσουν και μια σειρά προβλημάτων που σίγουρα δεν περίμεναν.
Εκτός του 21χρονου, μοναδικού επιζώντα από το πρώτο βαγόνι, που τόσους μήνες μετά παραμένει διασωληνωμένος με πολλαπλά τραύματα στη ΜΕΘ του Γ.Ν. Βόλου δίνοντας μάχη για να συνεχίσει να ζει, οι υπόλοιποι άνθρωποι που επέζησαν με σοβαρά τραύματα από το δυστύχημα στα Τέμπη παλεύουν με τις διαδικασίες και τη μέριμνα που δεν έλαβε ποτέ το κράτος για να τους διευκολύνει να επανέλθουν.
Το θέμα είχε θίξει μια από τις πολυτραυματίες των Τεμπών την περασμένη εβδομάδα, όμως φαίνεται πως κάθε άλλο παρά η μοναδική περίπτωση είναι.
Το NEWS 24/7 ήρθε σε επικοινωνία με ορισμένους από τους νέους ανθρώπους που βρίσκονταν στην αμαξοστοιχία Intercity62 της Hellenic Train, οι οποίοι περιέγραψαν πως έχουν αφεθεί απολύτως μόνοι τους στη διαδικασία να επανέλθουν από τα τραύματά τους, αναγκαζόμενοι να πληρώνουν με δικά τους χρήματα που σε κάποιες περιπτώσεις μετριούνται σε χιλιάδες ευρώ, τις θεραπείες και το ιατρικό υλικό που χρειάζονται.
Για τους πολυτραυματίες και τα άτομα που νοσηλεύτηκαν σε ΜΕΘ η κατάσταση είναι δραματική. Οι ανάγκες τους είναι καθημερινές και οι περισσότεροι, όπως εξηγούν, δεν έχουν δει ακόμη ούτε ένα ευρώ στους λογαριασμούς τους, 8 μήνες μετά για θεραπείες που έχουν ήδη κάνει.
Στις 3 Απριλίου 2023 ψηφίστηκε στη Βουλή ο νόμος 5039 με τα μέτρα στήριξης «των συγγενών των θυμάτων και των πληγέντων του σιδηροδρομικού δυστυχήματος της 28ης Φεβρουαρίου 2023», τα οποία όμως δεν εφαρμόζονται για τους πληγέντες σύμφωνα με τις ανάγκες τους.
Σύμφωνα με το άρθρο 62 «ο Ε.Ο.Π.Υ.Υ. καλύπτει πλήρως τις δαπάνες νοσηλείας και αποκατάστασης των τραυματιών του σιδηροδρομικού δυστυχήματος των Τεμπών της 28ης Φεβρουαρίου 2023, σε υλικά και υπηρεσίες, σε όλες τις δομές Δημοσίου και ιδιωτικού τομέα, καθώς και τα έξοδα μετάβασής τους σε δομές αποκατάστασης του εξωτερικού, χωρίς οποιαδήποτε συμμετοχή αυτών». Όμως στην πραγματικότητα οι πολυτραυματίες καλούνται να πληρώσουν προκαταβολικά τα πάντα και να περιμένουν μετά από μήνες να τους επιστραφούν τα χρήματα.
Ιατρικό υλικό χιλιάδων ευρώ το πληρώνουν από την τσέπη τους
Πρακτικά, το κράτος έχει ζητήσει από τους επιζώντες να έχουν την οικονομική δυνατότητα να πληρώνουν χιλιάδες ευρώ από χρήματα που δεν έχουν και να περιμένουν πότε θα τους επιστραφούν. Η εναλλακτική τους είναι να μην λάβουν το απαραίτητο ιατρικό υλικό.
Τη φωτογραφία που δημοσιεύει το NEWS 24/7 την τράβηξε ένα από τα άτομα που επέζησαν του δυστυχήματος. Εκεί περιλαμβάνονται οι αποδείξεις από έναν μόνο μήνα κατά τον οποίο ο συγκεκριμένος πολυτραυματίας χρειάστηκε να αγοράσει ιατρικό υλικό. Το κόστος των συγκεκριμένων αποδείξεων είναι πάνω από 2.000 ευρώ και έχει καλυφθεί με χρήματα του πολυτραυματία που μέχρι σήμερα δεν του έχουν επιστραφεί.
Αποδείξεις αγοράς ιατρικού υλικού από θύμα του δυστυχήματος των Τεμπτών, για διάστημα ενός μήνα
Τι απαιτεί η διαδικασία; Οι πολυτραυματίες καλούνται να κάνουν μια γραφειοκρατική δουλειά που μάλλον δεν τους αναλογεί. Κάθε σελίδα στη φωτογραφία περιέχει έξι διαφορετικές φωτοτυπίες πληρωμένων αποδείξεων (με όλη τη λεπτομέρεια του κάθε φαρμάκου στην πίσω σελίδα και καρφιτσωμένη την κάθε γνωμάτευση), οι οποίες πρέπει να κατατεθούν για να επιστραφούν τα χρήματα. Παρότι όμως οι συγκεκριμένες φωτοτυπίες έχουν κατατεθεί εδώ και μήνες σύμφωνα με τον πολυτραυματία που μίλησε στο NEWS 24/7, τα χρήματα δεν έχουν κατατεθεί μέχρι την ημέρα που δημοσιεύεται το ρεπορτάζ.
Τα χρήματα φυσικά δίνονται από τις οικογένειες των πολυτραυματιών, χωρίς να είναι αυτονόητο πως έχουν τη δυνατότητα να πληρώνουν αυτά τα ποσά αναμένοντας να τα πάρουν πίσω κάποια στιγμή στο μέλλον. Στις περιπτώσεις όπως τα σοβαρά εγκαύματα για παράδειγμα, ακόμη και οι κρέμες που απαιτούνται για την επούλωση έχουν μεγάλο κόστος. Ουσιαστικά αυτό που ζητούν οι επιζώντες της τραγωδίας, είναι η διαδικασία κάλυψης των δαπανών νοσηλείας να γίνεται αυτόματα με το ΑΜΚΑ τους.
Επιπροσθέτως, οι πολυτραυματίες εξηγούν στο NEWS 24/7 πως αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα με τις επιτροπές των ΚΕ.Π.Α. (Κέντρα Πιστοποίησης Αναπηρίας). Το άρθρο 57.1 του νόμου που ψηφίστηκε από την κυβέρνηση για τη στήριξη των πληγέντων, προβλέπει τη χορήγηση σύνταξης «σε όσους υπέστησαν μόνιμη αναπηρία ποσοστού πενήντα τοις εκατό (50%) και άνω λόγω του σιδηροδρομικού δυστυχήματος της 28ης Φεβρουαρίου 2023», ωστόσο οι επιτροπές χορηγούν μόνο γνωματεύσεις για ένα μικρό χρονικό διάστημα. Με άλλα λόγια, φαίνεται πως θα χρειαστεί μεγάλο χρονικό διάστημα ακόμη μέχρι να μπορεί να γνωματευτεί το ποσοστό της μόνιμης αναπηρίας που προβλέπει το άρθρο. Έτσι, ορισμένοι από αυτούς, σήμερα, αναγκάζονται να ψάξουν για δουλειά προκειμένου να ανταπεξέλθουν οικονομικά.
Όπως προκύπτει, παρά τα όσα είχαν εξαγγελθεί από την κυβέρνηση, τα μέτρα είναι προβληματικά ως προς την εφαρμογή τους και το μόνο που προκαλούν είναι περαιτέρω σωματική και ψυχολογική ταλαιπωρία σε όσους επιβάτες κατάφεραν να επιβιώσουν τη νύχτα της 28ης Φεβρουαρίου. Οκτώ μήνες αργότερα, οι επιζώντες, εκτός από την προσπάθεια να ξεπεράσουν τα τραύματά τους, έχουν να αντιμετωπίσουν μόνοι τους έναν κυκεώνα γραφειοκρατικών διαδικασιών με τον οποίο ουδείς ασχολήθηκε για να τους διευκολύνει.