ΑΝΑΣΤΑ ΑΡΓΥΡΟΠΟΥΛΟΥ

The Art Project: «Πρώτη Αγάπη» στο θέατρο Άλμα

Τρίτη, 12/03/2019 - 23:21

H αριστουργηματική νουβέλα του κρητικού διηγηματογράφου Ιωάννη Κονδυλάκη για το πρόωρο ξύπνημα του έρωτα με ένα «αταίριαστο» –ηλικιακά- ζευγάρι σε ένα ορεινό χωριό της Κρήτης στα τέλη του 19ου αιώνα, για πρώτη φορά επί σκηνής από την «Ομάδα Παραστατικών Τεχνών προΤΑΣΗ», σε μια μινιμαλιστική ανάγνωση καθαρής χειροτεχνίας με κεντρικό σκηνοθετικό άξονα: τη διεκδίκηση ενός ανήλικου αγοριού από τη μητρική εξουσία και το γυναικείο φύλο.

ΤΟ ΕΡΓΟ

Η εκτενής νουβέλα «Πρώτη αγάπη»(1919) του Ιωάννη Κονδυλάκη (Βιάννος 1862 – Ηράκλειο 1920) αποτελεί το κύκνειο άσμα του σπουδαίου, πλην παραγκωνισμένου λογοτέχνη. Σε αυτό το αμιγώς νατουραλιστικό έργο τρία πρόσωπα αναμετρούνται με αφορμή το παρθενικό σκίρτημα του ωραιότερου συναισθήματος. Ο έφηβος Γιώργης ερωτεύεται σφόδρα την κατά δεκαπέντε περίπου χρόνια μεγαλύτερή του Βαγγελιώ. Η μητέρα του αντιδρά εντόνως. Τη στιγμή που διαφαίνεται πως καταφέρνει να απομακρύνει τον μονάκριβο γιο της από την αγαπημένη του, η ανύμφευτη κόρη αρρωσταίνει. Το πάθος του αγοριού αναζωπυρώνεται, οδηγώντας στα άκρα τη σύγκρουση των δύο γυναικών. Ο Κονδυλάκης συνθέτει μια πρωτότυπη αφήγηση με θέμα την αφύπνιση του ερωτικού ενστίκτου, καταγράφοντας τον αγώνα του κεντρικού ήρωα να ισορροπήσει ανάμεσα στην αγάπη για τη μάνα και στον έρωτα για τη Βαγγελιώ. Το κείμενο διατηρεί ατόφιες τις ηθογραφικές συνήθειες της εποχής και αποδίδει ανάγλυφα την κρητική νοοτροπία με τις απόλυτες αντιλήψεις, τις καθημερινές συνήθειες, το λαογραφικό πλαίσιο της νησιωτικής Ελλάδας. Ακόμη και η γλώσσα (σ.σ.: του παντογνώστη αφηγητή και, πρωτίστως, των ηρώων) μάς μεταφέρει στη μεγαλόνησο, εισάγοντας μας στο κλίμα μιας παραδοσιακής κλειστής κοινωνίας.Ένα έργο βαθύτατα ρομαντικό, φροϋδικό και ευαίσθητο. Μια ιδιότυπη αγάπη πουμε μαθηματική ακρίβεια θα προκαλέσει την κοινωνική κατακραυγή με το νεανικό δίδυμο να συνθλίβεται από τη μοίρα και να βρίσκεται εξ αρχής φυλακισμένο στις αυστηρές επιταγές ενός συντηρητικού περιβάλλοντος, το οποίο κατακρίνει και δαιμονοποιεί οποιαδήποτε αυθόρμητη έλξη τολμά να παραβεί τα ασφυκτικά πλαίσια που επιμόνως επιβάλλει.

Η ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ

Επικεντρωμένη στο θηλυκό ζεύγος της διεκδίκησης του αγοριού, στο δίπολο ΜΑΝΑ-ΕΡΩΜΕΝΗ, η σκηνοθεσία αναδεικνύει και τα πέντε κεφάλαια του έργου ειδικά διασκευασμένα για τη Σκηνή. Η φωνή του πρωταγωνιστή, σε ώριμη ηλικία πλέον, παραθέτει την αλληλουχία των γεγονότων που σημάδεψαν τη ζωή του και καταγράφει το νεανικό βίωμα υπό το καθοριστικό φίλτρο της μνήμης. Η voiceoverαφήγηση ενεργοποιεί μηχανικά τα σώματα των γυναικών, καταδεικνύοντας συνάμα τη θέση της γυναίκας στην ορεινή Κρήτη του Κονδυλάκη, μέσω μιας σειράς εργασιών αυστηρά οικιακού χαρακτήρα. Παράλληλα, τα έντονα συναισθήματα διατρέχουν τα σώματα των ηθοποιών αναδημιουργώντας ισχυρά τοπία του τότε ως θολή ανάμνηση. Μια λιτή, μινιμαλιστική ανάγνωση του έργου, μια παράσταση χειροτεχνίας που εξετάζει τον αντίκτυπο της γραφής (ηχητικό πλαίσιο) στην ψυχολογία των γυναικών (οπτικό πλαίσιο), καταγγέλλοντας –σκηνικά- μια απαράδεκτη ηθική που διαιωνίζεται. Η σπανίως παρουσιαζόμενη κρητική μουσική της εποχής εκείνης, acapella, διαχωρίζει τις πράξεις και σχολιάζει τη δράση που προηγήθηκε ή ακολουθεί, ενώ η χορωδιακή εκδοχή της σύνθεσης του Νικολάου Μάντζαρου επάνω στη «Φαρμακωμένη» του εθνικού μας ποιητή απελευθερώνει τα γενετήσια ένστικτα στη σκηνή του ονείρου, προδίδοντας την επικράτηση του Θανάτου στον Έρωτα.

Η παράσταση έκανε πρεμιέρα το καλοκαίρι, στην ιδιαίτερη πατρίδα του Ιωάννη Κονδυλάκη, τη Βιάννο και στο Πνευματικό Κέντρο Άνω Βιάννου «Περικλής Βλαχάκης». Αμέσως μετά παίχτηκε στο Ηράκλειο (Μικρό Κηποθέατρο Μάνος Χατζιδάκις, artspaceMateriaPrima), το Ρέθυμνο (studioTheGarage) και τη Σητεία (Σπίτι του Θεάτρου της Σητείας).

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ

Σκηνοθεσία – διασκευή: Δημήτρης Φοινίτσης

Όψη - ανδρείκελο: Κωστής Μακάκης

Μουσική επιμέλεια: Κάτια Ηγουμενάκη

Επιμέλεια κίνησης: Μικαέλα Κεφαλογιάννη

Παίζουν:

Βαγγελιώ: Ανάστα Αργυροπούλου

Μάνα: Ελένη Σφακιανάκη

Αφήγηση: Δημήτρης Φοινίτσης

«Πρώτη Αγάπη» Μικρή Σκηνή του θεάτρου Άλμα

Από τις 15 Μαρτίου έως τις 17 Μαρτίου 2019. Για τρεις παραστάσεις

Διεύθυνση: Ακομινάτου 15, Αθήνα