Τι είναι η Αφρικανική Πανώλη των Χοίρων και πώς «απειλεί» τη ζωή των ασθενών στην Ευρώπη και τη χώρα μας
Σάββατο, 08/02/2020 - 10:00του Αλέξανδρου Γιατζίδη,
διευθυντή σύνταξης, medlabnews.gr iatrikanea
διευθυντή σύνταξης, medlabnews.gr iatrikanea
Η Αφρικανική Πανώλη των Χοίρων ΑΠΧ είναι ιογενές νόσημα των χοίρων και των αγριόχοιρων. ΔΕ ΜΕΤΑΔΙΔΕΤΑΙ ΣΕ ΑΛΛΑ ΕΙΔΗ ΖΩΩΝ ΟΥΤΕ ΣΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ αλλά μπορεί να προκαλέσει τεράστιες οικονομικές απώλειες στη χοιροτροφία. Ο ιός μεταδίδεται πολύ εύκολα μεταξύ των χοίρων και των αγριόχοιρων, είναι ιδιαίτερα ανθεκτικός στο περιβάλλον και μεταφέρεται εύκολα με τις συνήθεις μετακινήσεις εξοπλισμού και ατόμων που ήρθαν σε επαφή μαζί του.
Χαρακτηριστικά συμπτώματα της νόσου είναι η ερυθρότητα έως και νέκρωση του δέρματος σε διάφορα σημεία του σώματος (πτερύγια αυτιών, ρύγχος, κορμός – κοιλιά, πόδια), ανορεξία και απίσχνανση και τελικά θάνατος σε λίγες μέρες. Νεκροτομικά παρατηρούνται διόγκωση της σπλήνας και αιμορραγίες σε διάφορα όργανα.
Η αφρικανική πανώλη των χοίρων «σκοτώνει» τους χοίρους και καταστρέφει ζωτικό ζωικό κεφάλαιο στην Κίνα και ταυτόχρονα «απειλεί» τη ζωή των ασθενών στην Ευρώπη και τη χώρα μας.
Διεθνή Μέσα Ενημέρωσης που καταγράφουν τις εξελίξεις στο θέμα της αφρικανικής πανώλης των χοίρων, επεκτείνουν το πρόβλημα, πέρα από την επάρκεια και τις τιμές του χοιρινού κρέατος, κάνοντας λόγο για πιθανές ελλείψεις σε κρίσιμα για την υγεία φάρμακα.
Από τις σημαντικότερες «παρενέργειες» της επιδημίας στην ανθρώπινη υγεία είναι η ενδεχόμενη έλλειψη ηπαρίνης, τονίζοντας ότι «γιατροί και φαρμακοποιοί σε όλο τον κόσμο κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για πιθανή παρατεταμένη έλλειψη ηπαρίνης».
Η ηπαρίνη είναι ένα βιολογικό προϊόν, του οποίου η αρχική πρώτη ύλη προέρχεται από τους χοίρους και χρησιμοποιείται για την παρασκευή φαρμάκων. Πρόκειται για ένα παρεντερικό αντιπηκτικό φάρμακο ταχείας δράσης και φυσικής προέλευσης, που περιλαμβάνεται στον Κατάλογο Βασικών Φαρμάκων του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Ανακαλύφθηκε πριν από έναν αιώνα και σήμερα χρησιμοποιείται μόνο στις ΗΠΑ, από 10-12 εκατομμύρια ασθενείς. Η παγκόσμια αγορά υπολογίζεται σε 200 τόνους ή 5 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως, με δεδομένο ότι η τιμή των φαρμάκων είναι ιδιαίτερα χαμηλή.
Από τις σημαντικότερες «παρενέργειες» της επιδημίας στην ανθρώπινη υγεία είναι η ενδεχόμενη έλλειψη ηπαρίνης, τονίζοντας ότι «γιατροί και φαρμακοποιοί σε όλο τον κόσμο κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για πιθανή παρατεταμένη έλλειψη ηπαρίνης».
Η ηπαρίνη είναι ένα βιολογικό προϊόν, του οποίου η αρχική πρώτη ύλη προέρχεται από τους χοίρους και χρησιμοποιείται για την παρασκευή φαρμάκων. Πρόκειται για ένα παρεντερικό αντιπηκτικό φάρμακο ταχείας δράσης και φυσικής προέλευσης, που περιλαμβάνεται στον Κατάλογο Βασικών Φαρμάκων του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Ανακαλύφθηκε πριν από έναν αιώνα και σήμερα χρησιμοποιείται μόνο στις ΗΠΑ, από 10-12 εκατομμύρια ασθενείς. Η παγκόσμια αγορά υπολογίζεται σε 200 τόνους ή 5 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως, με δεδομένο ότι η τιμή των φαρμάκων είναι ιδιαίτερα χαμηλή.
Τι είναι η ηπαρίνη και που χρησιμοποιείται
Η χρήση της κρίνεται αναντικατάστατη στα καρδιολογικά χειρουργεία και στις διαδικασίες αιμοκάθαρσης. Xρησιμοποιείται για την πρόληψη και θεραπεία φλεβικών θρομβώσεων και της πνευμονικής εμβολής και είναι απαραίτητη στους ογκολογικούς ασθενείς, νεφροπαθείς ασθενείς και στις έγκυες. Αποτελεί σημαντικό παράγοντα στην θεραπεία των οξέων στεφανιαίων συνδρόμων, όπως η ασταθής στηθάγχη και το οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου. Επίσης χρησιμοποιείται συχνά για την επικάλυψη υλικών, όπως στεφανιαίων στεντ που έρχονται σε επαφή με το αίμα.
Το ενεργό φαρμακευτικό συστατικό (Active Pharmaceutical Ingredient, API) της ηπαρίνης προέρχεται από τον χοίρειο εντερικό βλεννογόνο. Όμως, η εμφάνιση της Αφρικανικής Πανώλης των Χοίρων (African Swine Fever, ASF) τον Αύγουστο 2018 στην Κίνα, οδήγησε στη θανάτωση του 50% των χοίρων της Κίνας, ποσοστό το οποίο αντιπροσωπεύει το 25% του παγκόσμιου χοίρειου πληθυσμού.
Το 60% έως 80% της παγκόσμιας παραγωγής της πρώιμης μορφής ηπαρίνης προέρχεται από την Κίνα, όπου κατοικούν οι μισοί χοίροι του πλανήτη.
Υπό το πρίσμα αυτό η απώλεια εκατομμυρίων ζώων στη Κίνα αλλά και σε άλλες χώρες – πλην της καταστροφής του ζωικού κεφαλαίου- προκαλεί μεγάλη πτώση της παραγωγής ηπαρίνης. Η εξέλιξη αυτή στερεί από τις υπηρεσίες υγείας μια «στρατηγικής» σημασίας φαρμακευτική ουσία, που ανήκει στην κατηγορία των Βασικών Φαρμάκων του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και είναι κρίσιμη για την υγεία και τη ζωή των ασθενών.
Αποτέλεσμα αυτού ήταν ότι η μέση τιμή της επεξεργασμένης ηπαρίνης σημείωσε αύξηση πάνω από 100% (~113%) από τον Ιανουάριο 2017 έως τον Αύγουστο 2019. Αύξηση που αναμένεται να υπερβεί το 150% στο δεύτερο μισό του 2020.
Στην Ελλάδα, τα μέτρα που έχουν ληφθεί μέχρι στιγμής αφορούν την αντιμετώπιση και τον περιορισμό εξάπλωσης της επιδημίας.
Στην ελληνική φαρμακευτική αγορά, κυκλοφορούν αρκετά προϊόντα ηπαρίνης, των οποίων την πρώτη ύλη, οι εταιρείες την προμηθεύονται από διάφορες χώρες. Ανεξάρτητα από τη χώρα προέλευσης της, καθώς δεν τίθεται απολύτως κανένα ζήτημα ασφάλειας του φαρμάκου, το πρόβλημα που ενδέχεται να αντιμετωπίσουν οι εταιρείες φαρμάκων, τόσο στην Ελλάδα όσο και σε όλο τον κόσμο, είναι η σημαντική αύξηση της τιμής της, ως αποτέλεσμα της έλλειψης της.
3.200.000 τεμάχια ετησίως το ελάχιστο που χρειάζεται η Ελλάδα για την κάλυψη του πληθυσμού
Σύμφωνα με στοιχεία, στη θρόμβωση οφείλονται κυρίως οι 3 πρώτες καρδιαγγειακές αιτίες θανάτου παγκοσμίως: το εγκεφαλικό επεισόδιο, το έμφραγμα μυοκαρδίου και η Φλεβική Θρομβοεμβολική Νόσος (Φ.Θ.Ν.).
Στην Ελλάδα κάθε χρόνο πεθαίνουν 50.000 ασθενείς από Φ.Θ.Ν, σημειώνονται 35.000 εγκεφαλικά επεισόδια και 20.000 εμφράγματα μυοκαρδίου, 300.000 ‘Έλληνες πάσχουν από κολπική μαρμαρυγή και η φλεβική θρομβοεμβολή επηρεάζει από 1 στις 2000 έως 1 στις 500 κυήσεις και είναι πιο συχνή κατά την λοχεία παρά κατά τη διάρκεια της κύησης
Την ίδια στιγμή, 1 στους 4 ανθρώπους σε όλο τον κόσμο πεθαίνουν εξαιτίας της θρόμβωσης, η οποία αποτελεί την κυριότερη αιτία θανάτου σε όλο τον κόσμο . Παράλληλα, η Φλεβική Θρομβοεμβολική Νόσος αποτελεί την κύρια αιτία ενδονοσοκομειακών θανάτων παγκοσμίως.
Από την έκταση του προβλήματος εξαρτάται το κρίσιμο θέμα παραγωγής και επάρκειας της ηπαρίνης.
Παρόλα αυτά, τα αντανακλαστικά του ΕΟΦ φαίνεται ότι λειτούργησαν πολύ γρήγορα.
Το Νοέμβριο (2019) απαγόρευσε τις παράλληλες εξαγωγές των συγκεκριμένων προϊόντων, ενώ κάλεσε όλες τις εταιρείες σε συνάντηση προκειμένου να αποφευχθεί ο κίνδυνος ελλείψεων.
Στο πλαίσιο αυτό, ο Οργανισμός με απώτερο στόχο την εξασφάλιση ότι η εσωτερική αγορά δεν θα εμφανίσει ελλείψεις σε ηπαρίνες στο μέλλον σκοπεύει κατά πληροφορίες εντός του Φεβρουαρίου αφενός να προχωρήσει σε ορισμένες διορθώσεις τιμών από στρεβλώσεις που έχουν δημιουργηθεί λόγω των οριζόντιων μειώσεων του παρελθόντος και αφετέρου να προσδιορίσει τις πραγματικές ανάγκες που υπάρχουν με βάση τα επιδημιολογικά στοιχεία.
Επαναλαμβάνεται ότι ο ιός δε μεταδίδεται στον άνθρωπο, ωστόσο ο άνθρωπος μπορεί εύκολα να τον μεταφέρει. Για τους λόγους αυτούς: Οι χοιροτρόφοι θα πρέπει να τηρούν ΑΥΣΤΗΡΑ ΜΕΤΡΑ ΒΙΟΑΣΦΑΛΕΙΑΣ στις εκμεταλλεύσεις των και να είναι ιδιαίτερα επιφυλακτικοί σε επισκέψεις τρίτων σε αυτές.