H (σωστή) απάντηση στον κ. Ντάισελμπλουμ
Κυριακή, 02/04/2017 - 12:35
Του Τάκη Μίχα
Δυστυχώς πολλές από τις απαντήσεις στις πρόσφατες παρατηρήσεις του κ. Ντάισελμπλουμ αναλώθηκαν σε αφορισμούς κατηγορώντας των Ευρωπαίο αξιωματούχο για «ρατσισμό» κ.λπ., που ασφαλώς δεν πρόκειται να μεταπείσουν κανέναν.
Κρίμα. Γιατί έτσι χάθηκε μια ευκαιρία να καταδειχθεί με επιχειρήματα πως μια αρκετά διαδεδομένη άποψη είναι λανθασμένη.
Ας δούμε γιατί.
Σύμφωνα με τον κ. Ντάισελμπλουμ, το πρόβλημα της κρίσης στην Ελλάδα ήταν το μέγεθος του χρέους το οποίο δημιουργήθηκε από τη διάθεση των πολιτικών να μεγιστοποιήσουν την ωφελιμότητά τους.
Αν ο κ. Ντάισελμπλουμ είχε δίκιο, τότε έχουμε το εξής παράδοξο:
Από την αρχή της διεθνούς χρηματοπιστωτικής κρίσης, το ποσοστό του δημόσιου χρέους της Βρετανίας αυξήθηκε περισσότερο από αυτό της Ισπανίας.
Αυτό είχε αποτέλεσμα το 2011, το ποσοστό του ΑΕΠ του δημόσιου χρέους της Βρετανίας να είναι 17% υψηλότερο από το ισπανικό δημόσιο χρέος (89% έναντι 72%).
Με άλλα λόγια, οι πολιτικοί της Βρετανίας «διασκέδασαν περισσότερο με σναπς και γυναίκες» από ό,τι οι πολιτικοί της Ισπανίας!
Ομως οι χρηματοπιστωτικές αγορές δεν επέλεξαν τη Βρετανία αλλά την Ισπανία ως υποψήφιο θύμα κρίσης χρέους!
Αυτό φαίνεται από το γεγονός ότι από τις αρχές του 2010 οι αποδόσεις ισπανικών κρατικών ομολόγων αυξήθηκαν σημαντικά σε σχέση με αυτές των βρετανικών, γεγονός που δείχνει ότι οι αγορές θεωρούσαν πως υπήρχε μεγαλύτερο ρίσκο χρεοκοπίας με τα ισπανικά παρά με τα βρετανικά ομόλογα.
Με άλλα λόγια, αυτό που έχει σημασία δεν είναι τόσο το μέγεθος του χρέους όσο η φερεγγυότητα του δανειζομένου - δηλαδή η αντίληψη που επικρατεί στις αγορές σχετικά με τις δυνατότητες που έχει ο δανειζόμενος να εκπληρώνει τα συμφωνηθέντα με τον δανειστή.
Η κρίση στην Ελλάδα δεν ήταν τόσο κρίση του χρέους όσο κρίση φερεγγυότητας:Οι αγορές σε κάποια στιγμή άρχισαν να αμφιβάλλουν για το αν η Ελλάδα θα μπορούσε να εκπληρώσει τις δανειστικές της υποχρεώσεις με αποτέλεσμα να μην έχει πια η χώρα πρόσβαση στις διεθνείς αγορές.
Τι ήταν αυτό που επηρέασε τη φερεγγυότητα της χώρας;
Για να γυρίσουμε στο παράδειγμα της Βρετανίας και της Ισπανίας.
Γιατί οι αγορές θεωρούσαν ότι υπήρχε μεγαλύτερος κίνδυνος χρεοκοπίας στην Ισπανία παρά στη Βρετανία - παρά το γεγονός ότι το χρέος ήταν μεγαλύτερο στη δεύτερη παρά στην πρώτη;
H Βρετανία είχε ένα τεράστιο πλεονέκτημα σε σχέση με την Ισπανία.
Είχε τη δική της Κεντρική Τράπεζα που ανά πάσα στιγμή μπορούσε να λειτουργήσει ως «τελευταίος δανειστής», κάτι που δεν είχε η Ισπανία.
Η Βρετανία ανά πάσα στιγμή, όντας έξω από την ΟΝΕ και έχοντας το δικό της νόμισμα, μπορούσε να ξεπληρώσει τα δάνεια - που ήταν και σε δικό της νόμισμα (βρετανικά ομόλογα στερλίνας).
Αυτή τη δυνατότητα ασφαλώς δεν την είχαν ούτε η Ισπανία ούτε η Ελλάδα, που εξαρτώνται από μια ξένη τράπεζα, την ΕΚΤ, στην οποία έχουν ελάχιστη επιρροή.
Αρα για να επανέλθουμε στο αρχικό μας επιχείρημα, το πρόβλημα με την Ελλάδα (και την Ισπανία) δεν ήταν το μέγεθος του δανεισμού.
Ηταν το γεγονός ότι συμμετείχαν σε μια νομισματική ένωση και δεν είχαν τη δική τους Κεντρική Τράπεζα που θα εμπόδιζε τη χρεοκοπία τυπώνοντας χρήμα.
Ενας άλλος τρόπος να το δει κανείς είναι ότι χώρες που μετέχουν σε μια νομισματική ένωση στην ουσία δανείζονται σε «ξένο χρήμα» - όπως ακριβώς έκαναν οι αποικίες κάποτε.
Το επιχείρημα που ανέπτυξα πιο πάνω ανήκει στη μεγαλύτερη ίσως σήμερα αυθεντία σε θέματα ΟΝΕ που είναι ο Βέλγος οικονομολόγος Paul De Grauwe, το εγχειρίδιο του οποίου Economics of Monetary Union έχει ξεπεράσει τις 12 εκδόσεις!
Υπήρξε επίσης σύμβουλος του πρώην προέδρου της Κομισιόν, Μπαρόζο.
Το επιχείρημά του -κάπως απλοποιημένο- είναι το εξής:
Οταν μια χώρα αποφασίζει να γίνει μέλος μιας νομισματικής ένωσης, αλλάζει ριζικά η φύση του δημόσιου χρέους της χώρας.
Σταματάει να έχει έλεγχο στο νόμισμα στο οποίο δανείστηκε. Αυτό έχει αποτέλεσμα οι αγορές να μπορούν να αναγκάσουν τη χώρα σε χρεοκοπία.
Αυτό όμως δεν ισχύει σε χώρες που δεν αποτελούν μέλη μιας νομισματικής ένωσης και διατηρούν τον έλεγχο του νομίσματος στο οποίο δανείζονται.
Αλλά για να επανέλθουμε στον κ. Ντάισελμπλουμ, το λάθος με το επιχείρημά του είναι ότι εστιάζεται στη χρόνια γρίπη από την οποία έπασχε η Ελλάδα και αρνείται να δει τον καρκίνο που την προσέβαλε με την ένταξη στην ευρωζώνη.
Το πελατειακό κράτος, η έλλειψη μεταρρυθμίσεων και όλα τα σχετικά που υπονοεί ο Ευρωπαίος αξιωματούχος είναι η γρίπη - μια ασφαλώς βαριά γρίπη αλλά σε τελική ανάλυση γρίπη.
Αντίθετα η ένταξη της Ελλάδας στην ευρωζώνη υπήρξε ο καρκίνος.
Πρόσθεσε σε όλες τις αδυναμίες που ήδη είχε η χώρα την τελειωτική: την αδυναμία να τυπώσει χρήμα. Από εκείνη τη στιγμή το τέλος είχε δρομολογηθεί.
Η θεωρία του Βέλγου ειδήμονα σε θέματα ΟΝΕ εξηγεί γιατί νομοτελειακά σε κάποια φάση, αργότερα ή νωρίτερα, θα γινόταν ο στόχος των διεθνών αγορών.
Θα γινόταν «πρόβατο επί σφαγή», με τα απίστευτα αποτελέσματα που βιώνουμε τα τελευταία 7 (!) χρόνια.
αναδημοσίευση από efsyn
Δείτε την επιστημονική μελέτη του Paul De Grauwe
Δυστυχώς πολλές από τις απαντήσεις στις πρόσφατες παρατηρήσεις του κ. Ντάισελμπλουμ αναλώθηκαν σε αφορισμούς κατηγορώντας των Ευρωπαίο αξιωματούχο για «ρατσισμό» κ.λπ., που ασφαλώς δεν πρόκειται να μεταπείσουν κανέναν.
Κρίμα. Γιατί έτσι χάθηκε μια ευκαιρία να καταδειχθεί με επιχειρήματα πως μια αρκετά διαδεδομένη άποψη είναι λανθασμένη.
Ας δούμε γιατί.
Σύμφωνα με τον κ. Ντάισελμπλουμ, το πρόβλημα της κρίσης στην Ελλάδα ήταν το μέγεθος του χρέους το οποίο δημιουργήθηκε από τη διάθεση των πολιτικών να μεγιστοποιήσουν την ωφελιμότητά τους.
Αν ο κ. Ντάισελμπλουμ είχε δίκιο, τότε έχουμε το εξής παράδοξο:
Από την αρχή της διεθνούς χρηματοπιστωτικής κρίσης, το ποσοστό του δημόσιου χρέους της Βρετανίας αυξήθηκε περισσότερο από αυτό της Ισπανίας.
Αυτό είχε αποτέλεσμα το 2011, το ποσοστό του ΑΕΠ του δημόσιου χρέους της Βρετανίας να είναι 17% υψηλότερο από το ισπανικό δημόσιο χρέος (89% έναντι 72%).
Με άλλα λόγια, οι πολιτικοί της Βρετανίας «διασκέδασαν περισσότερο με σναπς και γυναίκες» από ό,τι οι πολιτικοί της Ισπανίας!
Ομως οι χρηματοπιστωτικές αγορές δεν επέλεξαν τη Βρετανία αλλά την Ισπανία ως υποψήφιο θύμα κρίσης χρέους!
Αυτό φαίνεται από το γεγονός ότι από τις αρχές του 2010 οι αποδόσεις ισπανικών κρατικών ομολόγων αυξήθηκαν σημαντικά σε σχέση με αυτές των βρετανικών, γεγονός που δείχνει ότι οι αγορές θεωρούσαν πως υπήρχε μεγαλύτερο ρίσκο χρεοκοπίας με τα ισπανικά παρά με τα βρετανικά ομόλογα.
Με άλλα λόγια, αυτό που έχει σημασία δεν είναι τόσο το μέγεθος του χρέους όσο η φερεγγυότητα του δανειζομένου - δηλαδή η αντίληψη που επικρατεί στις αγορές σχετικά με τις δυνατότητες που έχει ο δανειζόμενος να εκπληρώνει τα συμφωνηθέντα με τον δανειστή.
Η κρίση στην Ελλάδα δεν ήταν τόσο κρίση του χρέους όσο κρίση φερεγγυότητας:Οι αγορές σε κάποια στιγμή άρχισαν να αμφιβάλλουν για το αν η Ελλάδα θα μπορούσε να εκπληρώσει τις δανειστικές της υποχρεώσεις με αποτέλεσμα να μην έχει πια η χώρα πρόσβαση στις διεθνείς αγορές.
Τι ήταν αυτό που επηρέασε τη φερεγγυότητα της χώρας;
Για να γυρίσουμε στο παράδειγμα της Βρετανίας και της Ισπανίας.
Γιατί οι αγορές θεωρούσαν ότι υπήρχε μεγαλύτερος κίνδυνος χρεοκοπίας στην Ισπανία παρά στη Βρετανία - παρά το γεγονός ότι το χρέος ήταν μεγαλύτερο στη δεύτερη παρά στην πρώτη;
H Βρετανία είχε ένα τεράστιο πλεονέκτημα σε σχέση με την Ισπανία.
Είχε τη δική της Κεντρική Τράπεζα που ανά πάσα στιγμή μπορούσε να λειτουργήσει ως «τελευταίος δανειστής», κάτι που δεν είχε η Ισπανία.
Η Βρετανία ανά πάσα στιγμή, όντας έξω από την ΟΝΕ και έχοντας το δικό της νόμισμα, μπορούσε να ξεπληρώσει τα δάνεια - που ήταν και σε δικό της νόμισμα (βρετανικά ομόλογα στερλίνας).
Αυτή τη δυνατότητα ασφαλώς δεν την είχαν ούτε η Ισπανία ούτε η Ελλάδα, που εξαρτώνται από μια ξένη τράπεζα, την ΕΚΤ, στην οποία έχουν ελάχιστη επιρροή.
Αρα για να επανέλθουμε στο αρχικό μας επιχείρημα, το πρόβλημα με την Ελλάδα (και την Ισπανία) δεν ήταν το μέγεθος του δανεισμού.
Ηταν το γεγονός ότι συμμετείχαν σε μια νομισματική ένωση και δεν είχαν τη δική τους Κεντρική Τράπεζα που θα εμπόδιζε τη χρεοκοπία τυπώνοντας χρήμα.
Ενας άλλος τρόπος να το δει κανείς είναι ότι χώρες που μετέχουν σε μια νομισματική ένωση στην ουσία δανείζονται σε «ξένο χρήμα» - όπως ακριβώς έκαναν οι αποικίες κάποτε.
Το επιχείρημα που ανέπτυξα πιο πάνω ανήκει στη μεγαλύτερη ίσως σήμερα αυθεντία σε θέματα ΟΝΕ που είναι ο Βέλγος οικονομολόγος Paul De Grauwe, το εγχειρίδιο του οποίου Economics of Monetary Union έχει ξεπεράσει τις 12 εκδόσεις!
Υπήρξε επίσης σύμβουλος του πρώην προέδρου της Κομισιόν, Μπαρόζο.
Το επιχείρημά του -κάπως απλοποιημένο- είναι το εξής:
Οταν μια χώρα αποφασίζει να γίνει μέλος μιας νομισματικής ένωσης, αλλάζει ριζικά η φύση του δημόσιου χρέους της χώρας.
Σταματάει να έχει έλεγχο στο νόμισμα στο οποίο δανείστηκε. Αυτό έχει αποτέλεσμα οι αγορές να μπορούν να αναγκάσουν τη χώρα σε χρεοκοπία.
Αυτό όμως δεν ισχύει σε χώρες που δεν αποτελούν μέλη μιας νομισματικής ένωσης και διατηρούν τον έλεγχο του νομίσματος στο οποίο δανείζονται.
Αλλά για να επανέλθουμε στον κ. Ντάισελμπλουμ, το λάθος με το επιχείρημά του είναι ότι εστιάζεται στη χρόνια γρίπη από την οποία έπασχε η Ελλάδα και αρνείται να δει τον καρκίνο που την προσέβαλε με την ένταξη στην ευρωζώνη.
Το πελατειακό κράτος, η έλλειψη μεταρρυθμίσεων και όλα τα σχετικά που υπονοεί ο Ευρωπαίος αξιωματούχος είναι η γρίπη - μια ασφαλώς βαριά γρίπη αλλά σε τελική ανάλυση γρίπη.
Αντίθετα η ένταξη της Ελλάδας στην ευρωζώνη υπήρξε ο καρκίνος.
Πρόσθεσε σε όλες τις αδυναμίες που ήδη είχε η χώρα την τελειωτική: την αδυναμία να τυπώσει χρήμα. Από εκείνη τη στιγμή το τέλος είχε δρομολογηθεί.
Η θεωρία του Βέλγου ειδήμονα σε θέματα ΟΝΕ εξηγεί γιατί νομοτελειακά σε κάποια φάση, αργότερα ή νωρίτερα, θα γινόταν ο στόχος των διεθνών αγορών.
Θα γινόταν «πρόβατο επί σφαγή», με τα απίστευτα αποτελέσματα που βιώνουμε τα τελευταία 7 (!) χρόνια.
αναδημοσίευση από efsyn
Δείτε την επιστημονική μελέτη του Paul De Grauwe