Βαθαίνουν οι ρωγμές στο «ευρωπαϊκό οικοδόμημα», μετά τη σύνοδο κορυφής της ΕΕ, που ολοκληρώθηκε (19/2) το βράδυ, με «κύριο μενού» το Brexit και το προσφυγικό.


Μετά από πολύωρα παζάρια, ο Κάμερον απέσπασε ένα «ειδικό καθεστώς» για τη Βρετανία στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Καμία μελλοντική αλλαγή σε ευρωπαϊκές συνθήκες δεν θα θέσει σε κίνδυνο την εξαίρεση της Βρετανίας από αναφορές σε ολοένα μεγαλύτερη ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. «Πιστεύουμε ότι (...) προσφέραμε στον Ντέιβιντ Κάμερον ένα πακέτο με το οποίο μπορεί να κάνει εκστρατεία στη Βρετανία ώστε η Βρετανία να παραμείνει εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης», είπε η Μέρκελ σε δημοσιογράφους μετά το τέλος της διήμερης Συνόδου Κορυφής.

Για πρώτη φορά μετά τον πόλεμο των Φώκλαντς το βρετανικό υπουργικό συμβούλιο συνεδρίασε Σάββατο, με τον Κάμερον να εισηγείται το «ναι» στο δημοψήφισμα για την παραμονή στην ΕΕ. Η ευρωσκεπτικιστική εκστρατεία «Vote Leave» απέρριψε αμέσως την «ρηχή συμφωνία του Κάμερον», την οποία χαρακτήρισε δυσμενή για τη Βρετανία. Το ίδιο και ο υπουργός Δικαιοσύνης Μάικλ Γκόουβ, ο πρώην αρχηγός των Συντηρητικών και νυν υπουργός Εργασίας Ίαν Ντάνκαν Σμιθ και άλλα κυβερνητικά στελέχη, που θα επιχειρήσουν να εκφράσουν την σκληρή πτέρυγα των Τόρις που θέλει μια «ανεξάρτητη Βρετανία» και θα υποστηρίξει το «όχι», στη μάχη του δημοψηφίσματος στις 23 Ιουνίου.

Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις δείχνουν οριακό προβάδισμα όσων τάσσονται υπέρ της αποχώρησης. Αν δεν δεχτούν την πρόταση οι Βρετανοί και την καταψηφίσουν, τότε αυτή θα αποσυρθεί και οποιαδήποτε περαιτέρω διαπραγμάτευση θα ξεκινήσει από μηδενική βάση.

Το τελικό κείμενο της Συνόδου είναι ένα «σουρωτήρι συμβιβασμών», όπου η κάθε πλευρά μπορεί να αναγνωρίσει τον  εαυτό της, ώστε να καθησυχαστούν οι ανησυχίες για τα  διαλυτικά φαινόμενα στην ΕΕ.

Η Βρετανία θα αποκτήσει το ρατσιστικό δικαίωμα να αρνείται την καταβολή διαφόρων επιδομάτων σε εργαζόμενους από άλλα κράτη-μέλη της ΕΕ για τα πρώτα τέσσερα χρόνια της παραμονής τους στην επικράτειά της. Παράλληλα, θα αποκτήσει τη δυνατότητα να εφαρμόζει αυτό το μέτρο για τουλάχιστον επτά χρόνια από την ημερομηνία της εφαρμογής του.

Για το «μεγάλο αγκάθι» της ιδιαίτερης μεταχείρισης του Σίτυ, έναντι άλλων οικονομικών κέντρων της Ευρώπης, προβλέπεται η «δίκαιη αντιμετώπιση» των χρηματοπιστωτικών και οικονομικών διευθετήσεων ανάμεσα στην Ευρωζώνη και τα κράτη - μέλη της Ε.Ε., που δεν ανήκουν στην οικονομική και νομισματική ένωση.

Όμως, το κείμενο τονίζει επίσης την ανάγκη να εφαρμόζονται «ισότιμοι όροι ανταγωνισμού» στο ρυθμιστικό πλαίσιο που διέπει τον χρηματοπιστωτικό τομέα και την τραπεζική. Ο Ολάντ, στις δηλώσεις του στάθηκε στο ότι ο Κάμερον «αποδέχθηκε την ισότητα των χρηματοοικονομικών κέντρων» και την εφαρμογή κοινών κανόνων σε αυτά.

Το βάθος της οικονομικής κρίσης, έχει οξύνει τις ενδοκαπιταλιστικές αντιθέσεις και τις τάσεις εθνικής αναδίπλωσης σε μια σειρά κράτη της ΕΕ. Όλο και μεγαλύτερα τμήματα των αρχουσών τάξεων της Ευρώπης, δεν βλέπουν πια τον εαυτό τους στο «κοινό ευρωπαϊκό σπίτι». Οι εθνικοί ανταγωνισμοί, σε συνδυασμό με την όξυνση της προσφυγικής τραγωδίας, απειλούν να τινάξουν στον αέρα τα θεμέλια της ΕΕ.

Προσφυγικό

Στο δεύτερο μεγάλο ζήτημα, το προσφυγικό, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, σε ρόλο επαίτη, κατάφερε να εξασφαλίσει από τους ισχυρούς της ΕΕ την «ακεραιότητα της Σένγκεν» για…μόλις 15 μέρες. Δηλαδή μέχρι τις 6 Μάρτη, οπότε και θα διεξαχθεί η έκτακτη Σύνοδος Κορυφής των «28» με τη συμμετοχή της Τουρκίας. Η ομάδα Βίζεγκραντ (Πολωνία, Ουγγαρία, Τσεχία, Σλοβακία) και η Αυστρία, προσωρινά δέχτηκαν να μη συνδράμουν στο κλείσιμο των συνόρων της ΠΓΔΜ και της Βουλγαρίας με την Ελλάδα, αλλά οι ενδείξεις ότι η Ελλάδα μπορεί να μετατραπεί σε πανευρωπαϊκό κρατητήριο για πρόσφυγες και μετανάστες, ήταν έντονη στους διαδρόμους των Βρυξελλών.   

Ταυτόχρονα, στο κείμενο συμπερασμάτων για το προσφυγικό, κυριάρχησε η «ικανοποίηση» για την κατασταλτική συνεργασία ΝΑΤΟ-Frontex στο Αιγαίο, με στόχο την «αναχαίτιση» των προσφυγικών ροών και την στρατιωτικοποίηση των ευρωπαϊκών συνόρων. Κείμενο το οποίο εκθείασε στις δηλώσεις του και ο Α. Τσίπρας.

Το διευθυντήριο των ευρωπαϊκών οικονομικών και πολιτικών ελίτ, απειλεί να μετατρέψει ολόκληρη την ήπειρο σε μια φυλακή μαζικής φτώχειας και ρατσιστικού μίσους, θρέφοντας έτσι τους «επιμέρους εθνικισμούς» και τις ακροδεξιές πολιτικές δυνάμεις. Οι συντονισμένοι αγώνες των ευρωπαϊκών λαών, ενάντια στην πολιτική της λιτότητας και του αυταρχισμού και ένα ριζοσπαστικό πολιτικό σχέδιο ανατροπής του αντιδραστικού τέρατος της ΕΕ από τη σκοπιά των εργαζομένων, αποτελεί πλέον ιστορικό στοίχημα για την Αριστερά.