Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ) καταδίκασε σήμερα την Ουγγαρία επειδή επί ημέρες υπέκλεπτε τα τηλεφωνήματα μιας δημοσιογράφου με στόχο να ανακαλύψει τις πηγές της στους κόλπους της αστυνομίας.

Η ενάγουσα, η Κλαούντια Τσίκος, είναι μια ουγγαρέζα δημοσιογράφος η οποία εργάζεται για την εφημερίδα Blikk. Το τηλέφωνό της παρακολουθούνταν από τις τρεις ως τις έξι Νοεμβρίου 2015 από τις αρχές, οι οποίες ήθελαν να εντοπίσουν μία από τις πηγές της στους κόλπους της αστυνομίας, σε μια περίοδο που η δημοσιογράφος διεξήγε έρευνα για κατάχρηση εξουσίας.

Ένας γνωστός της αστυνομικός τιμωρήθηκε στη συνέχεια επειδή της έδωσε πληροφορίες.

Η δημοσιογράφος υπέβαλε μήνυση υπογραμμίζοντας ότι το τηλέφωνό της παρακολουθήθηκε παρανόμως και πως αυτό έβλαψε τη δουλειά της. Όμως οι ουγγρικές αρχές απέρριψαν τις διάφορες προσφυγές της.

Στη συνέχεια η δημοσιογράφος στράφηκε στο ΕΔΔΑ, επικαλούμενη κυρίως τα άρθρα 8 (δικαίωμα στο σεβασμό της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής) και 10 (ελευθερία της έκφρασης) της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου.

Το δικαστήριο, το οποίο έχει την έδρα του στο Στρασβούργο, αποφάνθηκε ότι η ουγγρική νομοθεσία, μολονότι προσδιορίζει καλά τους τύπους των εγκλημάτων και αδικημάτων για τα οποία οι ερευνητές μπορούν να προχωρούν σε υποκλοπές, «δεν περιγράφει τις κατηγορίες των προσώπων που μπορεί να αποτελέσουν αντικείμενα παρακολούθησης και δεν αναφέρει εξαιρέσεις ούτε περιορισμούς».

Στην περίπτωση της Τσίκος, οι αρχές δεν εξέτασαν «αν η υποκλοπή επικοινωνιών αφορούσε εμπιστευτικές δημοσιογραφικές πηγές» ή αν ο δικαστής που επέτρεψε την παρακολούθησή της «θα μπορούσε να έχει αρνηθεί ένα τέτοιο μέτρο για να αποφύγει το ξεσκέπασμα των πηγών».

Το ΕΔΔΑ εκτιμά έτσι πως η Ουγγαρία παραβίασε τα άρθρα 8 και 10 της Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου. Η Βουδαπέστη θα πρέπει να καταβάλει 6.500 ευρώ στην Κλαούντια Τσίκος για ηθική βλάβη και 7.000 για τα έξοδά της.

Η Κάτω Βουλή της Ελβετίας απέρριψε την ιστορική απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρώπινων Δικαιωμάτων που υποχρέωνε τη χώρα να κάνει περισσότερα για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, μια κίνηση που ίσως ενθαρρύνει κι άλλες κυβερνήσεις να αγνοούν αποφάσεις διεθνών δικαστηρίων.

Tον Απρίλιο, το δικαστήριο στο Στρασβούργο εξέδωσε μια άνευ προηγουμένου απόφαση, κρίνοντας ότι η Βέρνη παραβίασε τα ανθρώπινα δικαιώματα μιας ομάδας ηλικιωμένων Ελβετίδων, των αποκαλούμενων KlimaSeniorinnen, επειδή απέτυχε να αντιμετωπίσει την κλιματική αλλαγή.

Η στάση της Ελβετίας «θα υπονομεύει τον ρόλο της νομικής εποπτείας στη δημοκρατική διακυβέρνηση»

Αρκετοί πολιτικοί και μέσα ενημέρωσης στην Ελβετία υποστήριξαν ότι η δικαστική απόφαση αποτελεί πρόκληση για τους δημοκρατικούς θεσμούς.

Την Τετάρτη, η Κάτω Βουλή στη Βέρνη ακολούθησε την απόφαση της Άνω Βουλής και εξέδωσε μη δεσμευτική πρόταση με 111 ψήφους υπέρ και 72 κατά, με την οποία επικρίνει τον  «δικαστικό ακτιβισμό» του ευρωπαϊκού δικαστηρίου. Το κείμενο αναφέρει ότι η Ελβετία δεν υπάρχει λόγος να προχωρήσει σε περαιτέρω ενέργειες, καθώς έχει ήδη κάνει αρκετά.

Στη διάρκεια της συνεδρίασης, βουλευτές καταδίκασαν την «ανάμειξη» του δικαστηρίου στην ελβετική δημοκρατία, ενώ ηλικιωμένες γυναίκες που είχαν προσφύγει στο Στρασβούργο παρακολουθούσαν τη διαδικασία.

Μάλιστα ένας από τους βουλευτές του σκληροπυρηνικού συντηρητικού Ελβετικού Λαϊκού Κόμματος (SVP), το οποίο είναι το μεγαλύτερο κόμμα στο κοινοβούλιο, χλεύασε τις γυναίκες επειδή προσέφυγαν  «γιατί παραζεσταίνονται το καλοκαίρι».

Το σχόλιο προοριζόταν ως απάντηση στο επιχείρημα οι ανεπαρκείς προσπάθειες της κυβέρνησης να καταπολεμήσει την κλιματική αλλαγή εκθέτουν τους πολίτες σε κίνδυνο να πεθάνουν όταν έχει καύσωνα.

To κτήριο του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρώπινων Δικαιωμάτων στο Στρασβούργο (Reuters)

«Ανησυχητικό προηγούμενο»

«Είναι πραγματικά απαράδεκτο αυτό που μόλις συνέβη» δήλωσε στο Reuters με τρεμάμενη φωνή η 68χρονη Στεφανί Μπραντέ. «Είναι προσβολή και ασέβεια προς τα δικαιώματά μας που επιβεβαιώθηκαν από διεθνές δικαστήριο» είπε.

Έξω από το Κοινοβούλιο, μικρή ομάδα διαδηλωτών για το κλίμα κρατούσαν πλακάτ με συνθήματα όπως «Προδομένοι», «Σοκαρισμένοι» και «Ανήσυχοι».

Αν και το Ομοσπονδιακό Συμβούλιο, δηλαδή η κυβέρνηση της Ελβετίας, είναι ελεύθερο να μην ακολουθεί τις αποφάσεις της Βουλής, ένα από τα μέλη του, η υπουργός Περιβάλλοντος, επίσης εμφανίστηκε να αμφισβητεί την απόφαση.

Η Ιζαμπέλα Κέσνιγκ, νομική ερευνήτρια στο London School of Economics, δήλωσε ότι αν η κυβέρνηση αρνηθεί να εφαρμόσει την απόφαση θα είναι «ένα ανησυχητικό νομικό προηγούμενο που θα υπονομεύει τον ρόλο της νομικής εποπτείας στη δημοκρατική διακυβέρνηση».

Μια τέτοια ενέργεια, εφόσον επισημοποιηθεί, θα είναι πρωτόγνωρη για το Συμβούλιο της Ευρώπης.

Θα είναι επίσης απόδειξη πολιτικής οπισθοδρόμησης ενάντια στη διεθνή κλιματική δράση, ειδικά μετά τα οφέλη που αποκόμισε ευρέως η ακροδεξιά στις πρόσφατες ευρωεκλογές.

Η υπόθεση εντάσσεται σε ένα κίνημα προσφυγών για το κλίμα σε διεθνή δικαστήρια.

Το δικαστήριο ανθρωπίνων δικαιωμάτων της Λατινικής Αμερικής αναμένεται να εκδώσει φέτος συμβουλευτική γνωμοδότηση.

Σε 139 ντροπιαστικές καταδίκες της χώρας έχει προχωρήσει το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου μέχρι τα τέλη του 2023 για τις κακές συνθήκες κράτησης σε σωφρονιστικά καταστήματα και αστυνομικά κρατητήρια.

Η κατρακύλα δεν σταματά εκεί καθώς η χώρα «κατακτά» την πέμπτη θέση μεταξύ των 46 κρατών-μελών του Συμβουλίου της Ευρώπης με τον μεγαλύτερο αριθμό εκκρεμών υποθέσεων.

Τα παραπάνω ανάγκασαν τον Άρειο Πάγο να εκπέμψει σήμα κινδύνου στους εισαγγελείς μέσω εγκυκλίου για τις συνθήκες κράτησης σε σωφρονιστικά καταστήματα και αστυνομικά κρατητήρια, παραπέμποντας στις καταδίκες που έχει εισπράξει από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ).

Σύμφωνα με αυτή «το ΕΔΔΑ έχει εκδώσει μέχρι τα τέλη του 2023 σε βάρος της χώρας μας 139 καταδικαστικές αποφάσεις για παραβίαση του άρθρ. 3 της ΕΣΔΑ λόγω κακών συνθηκών κράτησης και επί πλέον η εκάστοτε Ελληνική Κυβέρνηση έχει προβεί συνολικά σε 567 φιλικούς διακανονισμούς σύμφωνα με το άρθρ. 39 της ΕΣΔΑ και επί πλέον σε 83 μονομερείς δηλώσεις» ενώ σε αρκετές περιπτώσεις διαπιστώθηκε επιπροσθέτως έλλειψη δυνατότητας προσφυγής σε ελληνικό δικαστήριο για τέτοιες υποθέσεις.

Όπως επισημαίνεται στην εγκύκλιο του Ανώτατου Δικαστηρίου «για το έτος 2023 η χώρα μας κατείχε την πέμπτη θέση μεταξύ των 46 κρατών-μελών του Συμβουλίου της Ευρώπης με τον μεγαλύτερο αριθμό εκκρεμών υποθέσεων προτεραιότητας κυρίως σε σχέση με τις συνθήκες κράτησης, ενώ για την περίοδο 2018 – 2023 οι σχετικές καταβληθείσες από την Ελλάδα αποζημιώσεις ανήλθαν περίπου σε 3.600.000 ευρώ και μόνο για το έτος 2023 καταβλήθηκαν 2.866.520 ευρώ».

Σύμφωνα με το ΕΔΔΑ «το πρόσωπο αφότου τεθεί σε καθεστώς κράτησης, περνά σε μία ειδική σχέση εξουσίασης από το κράτος, που μεριμνά και διασφαλίζει την απόλαυση κάθε παρεχομένου δικαιώματος, βεβαίως και αυτών τα οποία έξω στην κοινωνία βρίσκονται στην πλήρη και αποκλειστική εμβέλεια του αυτοκαθορισμού λ.χ. διατροφή, κανόνες υγιεινής κλπ. Έτσι οι κακές συνθήκες κράτησης έχουν ως αποτέλεσμα να πλήττουν συνταγματικά αγαθά των κρατουμένων με πρώτο και κύριο την υγεία τους, σωματική ή/και ψυχική».

Τα στοιχεία

Όπως σημειώνεται στην σχετική εγκύκλιο «σύμφωνα με τα υποβληθέντα σ’ εμάς στις 1-5-24 στοιχεία της αρμόδιας Γενικής Γραμματείας Αντεγκληματικής Πολιτικής του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη, από την ισχύ της ρύθμισης (27-10-22) μέχρι τις 15-4- 24 έχουν ασκηθεί συνολικά στα 19 από τα 34 σωφρονιστικά κατ/τα της χώρας 197 ατομικές και ομαδικές προσφυγές του άρθρ. 6 Α ́ Σωφρ. Κώδ. και έχουν εκδοθεί επ’ αυτών (μέχρι 15-4-24) 102 βουλεύματα, από τα οποία τα 98 είναι απορριπτικά και μόνο τέσσερα δέχθηκαν τις προσφυγές (όλα του Συμβ. Πλημ. Λάρισας και συγκεκριμένα τα υπ’ αριθμ. 532/23, 132/24, 137/24 και 184/24), ενώ επισημαίνεται ότι μεταξύ των 15 σωφρον. κατ/των, στα οποία δεν έχει μέχρι 15-4-24 ασκηθεί καμία προσφυγή, συμπεριλαμβάνονται το Σ.Κ Κορυδαλλού ΙΙ και το Ψυχιατρείο Κορυδαλλού».

Το μήνυμα του Αρείου Πάγου στους εισαγγελείς

Πάντα, σύμφωνα με την εγκύκλιο «η σχετική κρίση του προτείνοντος στο αρμόδιο δικ/ριο εισαγγελικού λειτουργού (όπως και αυτή των δικαστών της σύνθεσης) δεν είναι «αμυντική» έναντι των «απαιτήσεων» των κρατουμένων, όταν αυτές στηρίζονται σαφώς στην Ελληνική νομοθεσία και στην νομολογία του ΕΔΔΑ, αλλά βάσει αμιγώς δικαστικών κριτηρίων είναι ανεξάρτητη, αμερόληπτη και ανεπηρέαστη από τυχόν «αλληλεγγύη» προς τις πράγματι «αδελφές» σωφρονιστικές αρχές, ενώ η ελάχιστη προσήνεια προς τους κρατούμενους, που είναι εξ ορισμού η αδύνατη («ευάλωτη» κατά την νομολογία του ΕΔΔΑ) πλευρά, σαφώς δεν βλάπτει».

Και συνεχίζει πως «Έτσι ο Έλληνας εισαγγελικός λειτουργός όπως άλλωστε και ο δικαστικός ουδέποτε διαπλάθει, αλλά με σύνεση και περίσκεψη διαπιστώνει ακριβοδίκαια την πραγματικότητα για τις συνθήκες κράτησης (χωρίς παραχωρήσεις ή εκπτώσεις προς την μια ή την άλλη κατεύθυνση) και σε καμία περίπτωση δεν είναι και δεν γίνεται μέρος του τυχόν υπάρχοντος προβλήματος, ενώ με τις αιτιολογημένες και οπωσδήποτε νουνεχείς, ισορροπημένες και πειστικές αντίστοιχα προτάσεις και αποφάσεις του αποδεικνύει καθημερινά στο πεδίο ότι είναι ουσιώδης, βαρύνουσα και σημαντική πλευρά προς επίλυση του τυχόν υπάρχοντος προβλήματος. Βεβαίως, γνωρίζει πολύ καλά ότι η τυχόν αυτόθρον, χωρίς διύλιση, «άσκεφτη» αποδοχή των υπόψη αιτήσεων των κρατουμένων δεν προσιδιάζει στην υψηλή κατά το άρθρ. 28§2 ν. 4938/22 αποστολή του, όμως γνωρίζει εξίσου καλά ότι η θέση του κρατουμένου προσώπου καθορίζεται όλο και περισσότερο από το διεθνές δίκαιο και ιδίως από την ΕΣΔΑ (βλ. την β ́ σχετική) και ότι συνεπώς η «υπόθεση» δεν τελειώνει με την έκδοση της μη υποκείμενης σε ένδικα μέσα Α’ βαθμιας απορριπτικής απόφασης/ βουλεύματος, αλλά μάλλον διεθνοποιείται «εξαγόμενη» στο εξωτερικό και μάλιστα ενώπιον του ΕΔΔΑ, που ευθέως «συνομιλεί» με την εκάστοτε εναγόμενη Ελληνική Κυβέρνηση, αλλά στις υπόψη περιπτώσεις – εμμέσως μεν, αλλά κυρίως – με την Ελληνική Δικαιοσύνη, η οποία πρέπει να εξέρχεται της εκάστοτε δοκιμασίας αλώβητη και άμωμη».

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΑΓΓΕΛΙΔΗΣ

Η αποτυχία των ελληνικών αρχών να εξασφαλίσουν έγκαιρα σε ασυνόδευτο ανήλικο πρόσφυγα τα βασικά μιας αξιοπρεπούς ζωής, αρχής γενομένης από σταθερή και ασφαλή στέγη, οδήγησε στην ομόφωνη καταδίκη της χώρας μας από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου για απάνθρωπη και εξευτελιστική μεταχείριση.

Ο Αφγανός πρόσφυγας έφτασε στην Ελλάδα χωρίς τους γονείς του τον Νοέμβριο του 2018 σε ηλικία 15 χρονών και ενημέρωσε τις αρχές ότι θέλει να ζητήσει άσυλο και ότι δεν έχει τα στοιχειώδη για την επιβίωσή του. Δεν υπήρξε καμία μέριμνα από τις αρχές να του παράσχουν κατάλληλη στέγη, ούτε να του ορίσουν υπεύθυνο κηδεμόνα όπως προβλέπει ο νόμος.

Η αίτησή του για άσυλο καταγράφηκε περίπου έναν μήνα μετά, στα τέλη Δεκεμβρίου, αλλά ούτε τότε του προσφέρθηκε κατάλληλη στέγη, ούτε για τους επόμενους μήνες, παρότι τα προβλήματα που αντιμετώπιζε επισημάνθηκαν επανειλημμένως στις αρχές μεταξύ άλλων από την οργάνωση ΑΡΣΙΣ, η οποία ενημέρωσε αναλυτικά για την κατάσταση.

Για έξι μήνες ο 15χρονος πρόσφυγας κοιμόταν τα βράδια αρχικά σε εκκλησία στην περιοχή του Αγίου Παντελεήμονα ή για λίγες ώρες σε σπίτια γεμάτα πρόσφυγες, μαζί με ενήλικες, σε πλατείες της Αθήνας και κάποια βράδια στα καμπ της Μαλακάσας και του Σκαραμαγκά, όπου έμπαινε ανεπίσημα, χωρίς άδεια, και κοιμόταν σε κοντέινερ, αν έβρισκε, ή στους εξωτερικούς χώρους. «Είχε μείνει άστεγος για πολλούς μήνες, υπέφερε τον χειμώνα από το κρύο και την κακοκαιρία, δεν είχε πρόσβαση σε νερό, φαγητό, ζεστό νερό ή τουαλέτα» επισημαίνει η απόφαση.

Και υπογραμμίζει: «Το Δικαστήριο διαπίστωσε ότι από τις 24 Νοεμβρίου 2018 έως τις 16 Μαΐου 2019 ο προσφεύγων είχε αφεθεί να τα βγάλει πέρα μόνος του σε ένα περιβάλλον που ήταν τελείως ακατάλληλο για ανήλικους -είτε ως προς την ασφάλεια, τη στέγη, την υγιεινή, την πρόσβαση σε φαγητό και φροντίδα, είτε ως προς τα γενικότερα μέσα που του διατέθηκαν- και σε συνθήκες απαράδεκτης επισφάλειας με δεδομένο ότι είχε ζητήσει άσυλο και ότι ήταν ασυνόδευτος ανήλικος».

Επιπλέον το Δικαστήριο «αναγνωρίζει τις δυσκολίες που αντιμετώπιζαν οι αρχές, ιδίως με δεδομένο τον αριθμό των ασυνόδευτων ανηλίκων που έφταναν στη χώρα εκείνη την περίοδο». Υπογραμμίζει όμως ότι «αυτό δεν απαλλάσσει τα κράτη από τις υποχρεώσεις τους» και ότι η απαγόρευση της απάνθρωπης και εξευτελιστικής μεταχείρισης, όπως ορίζεται στο άρθρο 3 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, έχει απόλυτο και όχι σχετικό χαρακτήρα.

Ο πρόσφυγας προσέφυγε στο Δικαστήριο του Στρασβούργου στις 8 Μαΐου 2019 μέσω των οργανώσεων Υποστήριξη Προσφύγων στο Αιγαίο (Refugees Support Aegean – RSA) και ProAsyl με δικηγόρο τη Μαριάννα Τζεφεράκου. Δύο μέρες αργότερα, στις 10 Μαΐου, ο πρόσφυγας ενημερώθηκε ότι υπάρχει θέση σε δομή φιλοξενίας ασυνόδευτων ανηλίκων στην Αθήνα, όπου και έμεινε από τις 16 Μαΐου 2019 μέχρι τον Σεπτέμβριο του ίδιου έτους, όταν αναχώρησε για τη Γερμανία. Το Δικαστήριο επιδίκασε στο ελληνικό κράτος να καταβάλει στον πρόσφυγα αποζημίωση 8.000 ευρώ για ηθική βλάβη.

Πηγή: efsyn.gr

Μετά την προσφυγή 67 προσφύγων στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων για τις απάνθρωπες συνθήκες κράτησής τους στο κολαστήριο στη Μόρια της Λέσβου, την περίοδο 2017-2018, ήρθε η δικαίωση.

Σύμφωνα με την καταδικαστική για την Ελλάδα απόφαση του Δικαστηρίου του Στρασβούργου, οι συνθήκες κράτησης των προσφευγόντων ήταν απάνθρωπες, κυρίως λόγω του υπερπληθυσμού, των δυσκολιών που προέκυπταν από αυτόν και της οξείας έλλειψης βασικών ειδών.

Ενώ η χωρητικότητα του καταυλισμού ήταν 3.100 άτομα, σύμφωνα με τον υπουργό Μεταναστευτικής Πολιτικής, και 2.100 άτομα, σύμφωνα με τον νομάρχη Βορείου Αιγαίου, στις 27 Ιούνη 2017 ο καταυλισμός φιλοξενούσε 7.214 άτομα και στις 19 Σεπτέμβρη 2018, 9.000 άτομα.

Η απόφαση του δικαστηρίου περιγράφει τις άθλιες συνθήκες, έτι όπως τις βίωσαν οι προσφεύγοντες, οι οποίοι υποστήριξαν ότι κατά την άφιξή τους στο κέντρο της Μόριας τοποθετούνταν σε ένα είδος υπαίθριου «κλουβιού», χωρητικότητας 40 τ.μ. όπου τους έδιναν ένα σάντουιτς και ένα μπουκάλι νερό την ημέρα και κοιμόντουσαν στο πάτωμα χωρίς κουβέρτα, μέχρι να καταγραφούν.

Στη συνέχεια μεταφέρονταν σε καλοκαιρινές σκηνές, οι οποίες δεν τους προστάτευαν σε περίπτωση κακοκαιρίας, ενώ από τα σκουπίδια αναδιδόταν δυσωδία, το έδαφος ήταν λασπωμένο και πλημμυρισμένο λόγω της βροχής και των διαρροών στις τουαλέτες, τρεχούμενο νερό ήταν διαθέσιμο μόνο για 30 έως 40 λεπτά την ημέρα, το φαγητό ήταν βρόμικο και άψητο.

Η Ελλάδα υποχρεούται να καταβάλει σε κάθε προσφεύγοντα 5.000 ευρώ για ηθική βλάβη και 1.000 ευρώ ανά προσφυγή για έξοδα και δαπάνες.

 

Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ) δέχτηκε την προσφυγή του Αμπντουλάχ Οτζαλάν κατά της Ελλάδας και ζήτησε υπεράσπιση από την Αθήνα, μεταδίδει η Μαρία Ζαχαράκη από την Κωνσταντινούπολη για το Open.

Η προσφυγή αφορά στην άφιξη του Οτζαλάν στην Ελλάδα το 1998, την αίτησή του για άσυλο στη χώρα αυτή και την παράδοσή του στις τουρκικές Αρχές στην Κένυα το Φεβρουάριο του 1999.

Ο Αμπντουλάχ Οτζαλάν, στην προσφυγή του στο ΕΔΑΔ μέσω των δικηγόρων του υποστήριξε ότι οι πρακτικές εναντίον του κατά τη διάρκεια της παραμονής του στην Ελλάδα ήταν αντίθετες με την Ευρωπαϊκή Σύμβαση ΑνθρωπίνωνΔικαιωμάτων (ΕΣΔΑ).

Στην προσφυγή του, ο Οτζαλάν υποστήριξε ότι είναι αντίθετο με πολλά άρθρα της ΕΣΔΑ το γεγονός ότι παραδόθηκε στις τουρκικές αρχές, ενώ βρισκόταν στα χέρια των ελληνικών αρχών της Κένυας, ότι η αίτησή του για άσυλο στην Ελλάδα δεν εξετάστηκε, ότι κρατήθηκε χωρίς νομική βάση κατά τη διάρκεια της παραμονής του στην Ελλάδα και ότι δεν του δόθηκε η δυνατότητα να αναζητήσει τα δικαιώματά του ενώπιον των ελληνικών δικαστηρίων.

Η απόφαση αφορά στην υπόθεση του δημοσιογράφου και συγγραφέα Μακάριου Δρουσιώτη ο οποίος προσέφυγε στο ΕΔΑΑ μετά από απόφαση που εκδόθηκε εναντίον του από την κυπριακή Δικαιοσύνη, για συκοφαντική δυσφήμιση. Ο Μ. Δρουσιώτης είχε γράψει άρθρο άποψης στη στήλη του «Εν-στάσεις» που δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Πολίτης» της Κύπρου στις 10.3.2005, και συνιστά ουσιαστικά τη βάση της αγωγής με τίτλο: «Το καθεστώς (του νότου) προάγει την παράνοια».

Στο άρθρο του  αναφερόταν στην παράταση από την Κυβέρνηση της θητείας του τότε βοηθού γενικού εισαγγελέα της Κυπριακής Δημοκρατίας πέραν της ηλικίας υποχρεωτικής συνταξιοδότησης.

Τα κυπριακά δικαστήρια τον καταδίκασαν, σε πρώτο και δεύτερο βαθμό, για δυσφήμιση επιδικάζοντας αποζημίωση 25.000 ευρώ.

Στον πρώτο βαθμό, το 2011, κρίθηκε πως το «Το επίδικο δημοσίευμα είναι πέρα από προφανές ότι είναι δυσφημιστικό».

Απόρριψη της έφεσης

Ωστόσο, η πλευρά του Μ. Δρουσιώτη άσκησε έφεση η οποία το 2015 απορρίφθηκε: «Με έξοδα σ΄ ότι αφορά την έφεση εναντίον των εφεσειόντων και χωρίς καμιά διαταγή για έξοδα σ΄ ότι αφορά την αντέφεση αφού αυτή συμπλέκεται με τον (ανεπιτυχή) πέμπτο λόγο της έφεσης», αναφέρεται στην απόφαση.

Προσφυγή και δικαίωση στο ΕΔΑΑ

Όμως, ο δημοσιογράφος δεν έμεινε εκεί, προσέφυγε στο ΕΔΑΑ και επικαλέστηκε το άρθρο 10 (ελευθερία της έκφρασης) της Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Και τελικά δικαιώθηκε καθώς με ημερομηνία κοινοποίησης 5 Ιουλίου του 2022 το δικαστήριο ομόφωνα κήρυξε παραδεκτή την καταγγελία σχετικά με το άρθρο 10 της Σύμβασης κρίνοντας πως υπάρχει παραβίαση του επίμαχου άρθρου.

Όπως επισημαίνει: «το εναγόμενο κράτος θα καταβάλει στον αιτούντα, εντός τριών μηνών από την ημερομηνία κατά την οποία η απόφαση καθίσταται τελεσίδικη σύμφωνα με το άρθρο 44 § 2 της Σύμβασης, τα ακόλουθα ποσά με το επιτόκιο που ισχύει κατά την ημερομηνία του διακανονισμού:

(i) 12.000 ευρώ (δώδεκα χιλιάδες ευρώ), πλέον τυχόν φόρου που μπορεί να χρεωθεί, για ηθική βλάβη·

(ii) 5.362,50 ευρώ (πέντε χιλιάδες τριακόσια εξήντα δύο ευρώ και πενήντα λεπτά), πλέον τυχόν φόρου που ενδέχεται να επιβαρύνει τον αιτούντα, για έξοδα και έξοδα.

β) ότι από τη λήξη του προαναφερόμενου τριμήνου μέχρι τον διακανονισμό θα καταβάλλονται απλοί τόκοι για τα ανωτέρω ποσά με επιτόκιο ίσο με το οριακό επιτόκιο δανεισμού της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας κατά την περίοδο αθέτησης υποχρέωσης συν τρεις ποσοστιαίες μονάδες».

Τις 948 αγγίζουν οι καταδίκες της Ελλάδας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ), όπως αποκάλυψε στη Βουλή ο καθηγητής και δικαστής του ΕΔΑΔ, Ιωάννης Κτιστάκις. Όπως εξήγησε, για αυτές τις καταδίκες η Ελλάδα πλήρωσε 28.256.237 ευρώ.

Ειδικότερα, κατά την ενημέρωσης της Επιτροπής της Βουλής για την Παρακολούθηση των Αποφάσεων του Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, ο κ. Κτιστάκης, τόνισε:

-Σήμερα εκκρεμούν συνολικά 2.214 ατομικές προσφυγές κατά της Ελλάδας, πολύ περισσότερες από εκείνες που εκκρεμούσαν τα προηγούμενα χρόνια.

-Από αυτές, οι 1.782, δηλαδή ποσοστό 81%, αφορούν αποκλειστικά τις συνθήκες κράτησης στα σωφρονιστικά καταστήματα της χώρας.

-Οι 432 υποθέσεις αφορούν όλα σχεδόν τα άρθρα της Ευρωπαϊκής Σύμβασης, με κυρίαρχες τις παραβιάσεις για τη μη συμμόρφωση της διοίκησης στις εθνικές δικαστικές αποφάσεις, την αστυνομική βία, την ελευθερία έκφρασης και τα περιουσιακά δικαιώματα.

Ενδεικτικό, όπως είπε ο κ. Κτιστάκις, είναι ότι το Βέλγιο, έχει μόνο 285 καταδίκες, έναντι 948 της Ελλάδας και μόνο 234 εκκρεμείς προσφυγές, έναντι 2.214 της Ελλάδας.

«Το Βέλγιο την τελευταία δεκαετία 2011-2021 πλήρωσε 1.745 909 ευρώ για αποζημιώσεις που επιδικάστηκαν από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο ενώ η Ελλάδα πλήρωσε έξι φορές περισσότερα 28.256.237 ευρώ», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Δικαστής του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.

Όπως διευκρίνισε ο κ. Κτιστάκις, οι κύριες αιτίες του προβλήματος που κατατάσσουν τη χώρα μας στις χαμηλότερες θέσεις σε ό,τι αφορά την προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, «είναι η συνεχιζόμενη, εδώ και δεκαετίες, αδυναμία της να συμμορφωθεί με τις καταδικαστικές σε βάρος της αποφάσεις και να εκμηδενίσει τις εστίες που πολλαπλασιάζουν τις παραβιάσεις». «Αυτή η αδυναμία έχει ως αποτέλεσμα κάθε χρόνο να πολλαπλασιάζει και τους αριθμούς των εκκρεμών προσφυγών, γιατί το ίδιο ζήτημα επανέρχεται με νέες ατομικές προσφυγές», επισήμανε ο κ. Κτιστάκις.

Μετά το ΣτΕ, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Η μάχη για την επαναλειτουργία της ΕΡΤ, συνεχίζεται στην Ευρώπη, μετά την απορριπτική απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ, η οποία επικύρωσε εντός των ελληνικών συνόρων το λουκέτο στην κρατική ραδιοτηλεόρασης.