Προσοχή στα μανιτάρια. Ποια στη χώρα μας προκαλούν δηλητηρίαση και ποια τα συμπτώματα;
Τρίτη, 04/08/2020 - 12:00της Κλεοπάτρας Ζουμπουρλή, μοριακής βιολόγου, medlabnews.gr
Στη χώρα μας φύονται περίπου 2.000 είδη μανιταριών, αλλά κυρίως δύο (2) είναι τα είδη (muscaria και phalloides), που προκαλούν δηλητηρίαση με διαφορετικής βαρύτητας συμπτώματα, (έμετοι, διάρροιες, εφιδρώσεις, βραδυκαρδίες κλπ), και με διαφορετικό χρόνο έναρξης των συμπτωμάτων μετά το γεύμα : στην περίπτωση του είδους muscaria από 2 έως 4 ώρες, ενώ για το είδος phalloides που προκαλεί και την πιο επικίνδυνη δηλητηρίαση, η έναρξη των συμπτωμάτων προσδιορίζεται σε 6 με 24 ώρες.
Στην περίπτωση αυτή, μία ελάχιστη ποσότητα κατανάλωσης από ένα παιδί μπορεί να είναι θανατηφόρος.
Εάν δεν δοθεί άμεσα η κατάλληλη θεραπεία (αντίδοτο που ονομάζεται σιλλιμπινίνη) μέσα σε 24 με 48 ώρες μετά τα πρώτα συμπτώματα, μπορεί να εμφανιστούν και διαταραχές της ηπατικής και νεφρικής λειτουργίας έως και ηπατική ανεπάρκεια.
Κάθε χρόνο καταγράφονται στη χώρα μας 80 έως 140 περιστατικά δηλητηριάσεων από άγρια μανιτάρια, λόγω της άγνοιας του πληθυσμού και της αδυναμίας διάκρισης μεταξύ εδωδίμων και μη, που βασίζεται μόνο σε ειδικές μεθόδους ταυτοποίησης.
Amanitas Muscaria
Ένα πολύ όμορφο είδος μανιταριού. Είναι αυτό που περιγράφεται πάντα στα παραμύθια. Το καπέλο του είναι κίτρινο ως κόκκινο, ενώ διαθέτει κηλίδες άσπρου χρώματος στο πάνω μέρος. Ζει σε ολόκληρο το βόριο ημισφαίριο. Αν και η οικογένεια των μανιταριών στην οποία ανήκει (Amanita) θεωρείται υπεύθυνη για το 90% των θανάτων που σχετίζονται με τα μανιτάρια, η κατανάλωση του Amanitas Muscaria έχει ψυχοδραστικά αποτελέσματα στον άνθρωπο.
Τα συμπτώματα συνήθως εμφανίζονται μέσα στις 2 πρώτες ώρες ενώ διαρκούν αρκετές ώρες. Πολύ συχνή είναι η ναυτία και η εμετική τάση, αλλά τα κυριότερα συμπτώματα της δηλητηρίασης εμφανίζονται στο κεντρικό νευρικό σύστημα: σύγχυση, οπτική παραμόρφωση, ψευδαισθήσεις και σπασμοί. Συχνή είναι επίσης και η εμφάνιση υπνηλίας, ενώ αυτοί στους οποίους εμφανίζεται ξυπνάνε πολύ δύσκολα.
Τα συμπτώματα συνήθως εμφανίζονται μέσα στις 2 πρώτες ώρες ενώ διαρκούν αρκετές ώρες. Πολύ συχνή είναι η ναυτία και η εμετική τάση, αλλά τα κυριότερα συμπτώματα της δηλητηρίασης εμφανίζονται στο κεντρικό νευρικό σύστημα: σύγχυση, οπτική παραμόρφωση, ψευδαισθήσεις και σπασμοί. Συχνή είναι επίσης και η εμφάνιση υπνηλίας, ενώ αυτοί στους οποίους εμφανίζεται ξυπνάνε πολύ δύσκολα.
Amanita pantherina
Ακόμα ένα μέλος της οικογένειας pantherina, εξίσου τοξικό αν και συνήθως όχι θανατηφόρο. Το καπέλο του έχει ανοιχτό καφέ χρώμα και έντονες άσπρες βούλες. Βρίσκεται συνήθως σε δασικές εκτάσεις και πάρκα, ενώ εύκολα μπορεί να μπερδευτεί με το Amanita rubescens που είναι πολύ πιο κοινό. Η τοξίνη που περιέχεται στο είδος αυτό (a-pantherina) επιδρά στο κεντρικό νευρικό σύστημα του ανθρώπου, σε συνδιασμό με άλλες ουσίες που επίσης περιέχονται στο μανιτάρι. Τα συμπτώματα εμφανίζονται περίπου 2 ώρες μετά την κατανάλωση. Τα πιο συνηθισμένα είναι ατονία, αταξία, τριχόπτωση, υπερκινητικότητα και ψευδαισθήσεις.
ΠΡΟΣΟΧΗ
Η μετάβαση στο νοσοκομείο και η ενδοφλέβια χορήγηση υγρών και ηλεκτρολυτών έχει ως αποτέλεσμα τη βελτίωση της κλινικής εικόνας, η οποία διαρκεί περίπου 48 ώρες. Στις περισσότερες περιπτώσεις, όταν η ιατρική βοήθεια είναι άμεση, η νοσηλεία διαρκεί μέχρι και 10 ημέρες ενώ με τα κατάλληλα αντίδοτα το επεισόδιο θεωρείται παρελθόν.
Στις βαριές όμως περιπτώσεις, την παροδική αυτή βελτίωση διαδέχεται το στάδιο της ηπατικής και νεφρικής ανεπάρκειας, το οποίο χαρακτηρίζεται από την εμφάνιση ίκτερου (κίτρινο δέρμα και μάτια) και νευρολογικών συμπτωμάτων. Υπάρχουν περιπτώσεις που η τοξίνη του μανιταριού έκανε τέτοια ζημιά στο ήπαρ που χρειάστηκε μεταμόσχευση!
Η μετάβαση στο νοσοκομείο και η ενδοφλέβια χορήγηση υγρών και ηλεκτρολυτών έχει ως αποτέλεσμα τη βελτίωση της κλινικής εικόνας, η οποία διαρκεί περίπου 48 ώρες. Στις περισσότερες περιπτώσεις, όταν η ιατρική βοήθεια είναι άμεση, η νοσηλεία διαρκεί μέχρι και 10 ημέρες ενώ με τα κατάλληλα αντίδοτα το επεισόδιο θεωρείται παρελθόν.
Στις βαριές όμως περιπτώσεις, την παροδική αυτή βελτίωση διαδέχεται το στάδιο της ηπατικής και νεφρικής ανεπάρκειας, το οποίο χαρακτηρίζεται από την εμφάνιση ίκτερου (κίτρινο δέρμα και μάτια) και νευρολογικών συμπτωμάτων. Υπάρχουν περιπτώσεις που η τοξίνη του μανιταριού έκανε τέτοια ζημιά στο ήπαρ που χρειάστηκε μεταμόσχευση!