Έγγραφη καταγγελία για την απευθείας ανάθεση των 30.000 ευρώ για το λογότυπο του μετρό Θεσσαλονίκης έκανε ο Σύλλογος Αρχιτεκτόνων της πόλης, με φόντο και τον σάλο που ξέσπασε στα social media.
Ειδικότερα, ο ΣΑΘ αναφέρει μία σειρά περιστατικών για την υπόθεση, κάνοντας λόγο ουσιαστικά για εσκεμμένο αποκλεισμό από όσους συμμετείχαν στους δύο αρχικούς ανοιχτούς διαγωνισμούς, οι οποίοι τελικά ακυρώθηκαν.
Στην ανακοίνωση επισημαίνεται δε ότι η απευθείας ανάθεση έγινε μια άσημη νεοσύστατη εταιρεία, η οποία την ημέρα της ανάθεσης δεν είχε ούτε καν ενεργό ιστότοπο.
Η ανακοίνωση του ΣΑΘ
«Ο Σύλλογος Αρχιτεκτόνων Θεσσαλονίκης έλαβε τον Φεβρουάριο του 2024 από την εταιρία Ελληνικό Μετρό ΑΕ το έγγραφο με αρ. πρ. ALX- 80564/28-02-2024 προς ενημέρωση των Μελών του σχετικά με το διαγωνισμό με αρ.πρ., RFP-457/2024, που αφορούσε το σχεδιασμό του λογότυπου για το Μετρό Θεσσαλονίκης με ημερομηνία τελικής κατάθεσης των προτάσεων έως τις 22-04-2024 και με αμοιβή για το πρώτο βραβείο στον συγκεκριμένο διαγωνισμό το ποσό των 8.000€. Ο ΣΑΘ, υποστηρίζοντας την διαγωνιστική διαδικασία, έστειλε έγκαιρα σχετική ενημέρωση στα μέλη του, ώστε το Μετρό της Θεσσαλονίκης να αποκτήσει ένα λογότυπο αντάξιο των προσδοκιών.
Ενάμιση μήνα μετά και 12 ημέρες πριν την προθεσμία ολοκλήρωσης του διαγωνισμού η εταιρία Ελληνικό Μετρό επανήλθε με το έγγραφο της ALX-80717/09-04-2024 που ενημέρωνε για τη ματαίωση του, χωρίς επεξήγηση των λόγων της ματαίωσης του και χωρίς ίχνος σεβασμού για συναδέλφους, που είχαν εργαστεί σύμφωνα με την διακήρυξη που είχε σταλεί.
Μέσα από τα μέσα ενημέρωσης της πόλης, που επιβεβαιώνεται από το έγγραφο της απευθείας ανάθεσης με αρ.πρ. ΣΗΕΟ-253/02.10.2024, έγινε ενημέρωση, ότι η ελληνικό μετρό ΑΕ προκήρυξε δεύτερη διαγωνιστική ανοιχτή διαδικασία με την πρόσκληση με αρ.πρ. RFP-461/24 με αμοιβή 30.000€. Στον δεύτερο διαγωνισμό όλες οι συμμετοχές απορρίφθηκαν από την εταιρία.
Με αυτή τη μεθόδευση και με τον ισχυρισμό ότι σε μικρό χρονικό διάστημα ανοίγει τις πόρτες του το Μετρό επιλέχθηκε με απευθείας ανάθεση η εταιρία MARKETING AND MEDIA SERVICES MON. IKE με αμοιβή 30.000€.
Ο Σύλλογος Αρχιτεκτόνων Θεσσαλονίκης δημοσιοποιεί τα παραπάνω για να γίνει κατανοητό πως πρόκειται για μια προσχηματική διαδικασία – εις βάρος συναδέλφων αρχιτεκτόνων και άλλων συναφών επαγγελματιών (γραφιστών, καλλιτεχνών) και εν τέλει της τοπικής κοινωνίας – ώστε το έργο σχεδιασμού του λογότυπου του Μετρό Θεσσαλονίκης να αποτελεί ένα ακόμα έργο στη μακριά λίστα έργων απευθείας αναθέσεων.
Γεννάται το εύλογο ερώτημα, πώς μπορεί κάποιος φορέας να αξιολογεί ένα λογότυπο, που θα κέρδιζε μέσα από μια διαγωνιστική διαδικασία, δηλαδή ένα λογότυπο που θα κρίνονταν ως το καλύτερο αναμεσά σε δεκάδες άλλες προτάσεις, με αμοιβή του ποσού των 8.000€, και ο ίδιος φορέας για το ίδιο λογότυπο να προβαίνει σε απευθείας ανάθεση με αμοιβή 30.000€, όχι σε κάποια διάσημη εταιρία για το αναγνωρισμένο σχετικό έργο της, αλλά σε μια άσημη νεοσύστατη εταιρεία, η οποία την ημέρα της ανάθεσης δεν είχε ούτε καν ενεργό ιστότοπο.
Επίσης, ο ισχυρισμός περί μικρού χρονικού διαστήματος, σε ένα έργο που εξελίσσεται για 15 και πλέον χρόνια στην πόλη, μόνο θυμηδία μπορεί να προκαλέσει.
Ο Σύλλογος Αρχιτεκτόνων Θεσσαλονίκης καταγγέλλει τη μεθόδευση αυτή, που κατά τη γνώμη μας, συνειδητά κατέληξε στην απευθείας ανάθεση εις βάρος πιο αξιοκρατικών διαγωνιστικών διαδικασιών και, φυσικά, της ποιότητας του υπό σχεδιασμού λογότυπου ενός πολύπαθου έργου, που φρόντισε μέχρι το τέλος του να προκαλεί την πόλη με τις αποφάσεις των διαχειριστών του.
Με διαδικασίες σαν αυτές ο αριθμός των απευθείας αναθέσεων έχει καταλήξει σε άνευ προηγουμένου ποσοστό (σύμφωνα δημοσιεύματα άνω το 70% των Δημοσίων Συμβάσεων). Ο Σύλλογος ζητά να σταματήσει η ασυδοσία και η ατελέσφορη διασπάθιση δημοσίου χρήματος και να δημιουργηθούν ευκαιρίες για την ανάδειξη και αξιοποίηση των βέλτιστων πρακτικών για το κοινό όφελος.
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ Ο Γ. ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
Δ. Κονταξάκης Κ. Σαμδάνης»
Μετρό Θεσσαλονίκης: Τι απαντά η Ελληνικό Μετρό Α.Ε. για την απευθείας ανάθεση
Από τη μεριά της, η Ελληνικό Μετρό Α.Ε. εξέδωσε ανακοίνωση με την οποία επιχειρεί να εξηγήσει τους λόγους για τους οποίους ακυρώθηκαν οι δύο διαγωνισμοί για το λογότυπο και εν τέλει έγινε η απευθείας ανάθεση του έργου στην εταιρεία MARKETING AND MEDIA SERVICES MON. IKE., με αμοιβή 30.000 ευρώ.
Αναλυτικά η ανακοίνωση:
Η ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΜΕΤΡΟ Α.Ε. στο πλαίσιο ολοκλήρωσης του Έργου του Μετρό Θεσσαλονίκης και της επικείμενης θέσης σε λειτουργία, στις 28/02/24 προχώρησε σε διενέργεια διαγωνισμού, με ανοικτή διαδικασία, για τη «ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΛΟΓΟΤΥΠΟΥ ΓΙΑ ΤΟ ΣΗΜΑ ΤΟΥ ΜΕΤΡΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ», που είχε ως αντικείμενο τη δημιουργία ενός απεικονιστικού σήματος/εμβλήματος (λογότυπο), το οποίο θα αποτελούσε το διακριτικό σήμα του Μετρό στην πόλη της Θεσσαλονίκης. Ο Διαγωνισμός προέβλεπε την απονομή χρηματικών βραβείων στις τρεις πρώτες, κατά την αξιολόγηση της Επιτροπής, προτάσεις, συνολικής αξίας δεκατεσσάρων χιλιάδων ευρώ (14.000,00 €), χωρίς Φ.Π.Α.
Κατά τη διαδικασία του Διαγωνισμού, η ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΜΕΤΡΟ Α.Ε. επαναξιολόγησε τις επιλογές της σχετικά με το αντικείμενο και προέβη στον ανασχεδιασμό του, λόγω της ανάγκης για τη δημιουργία οπτικής ταυτότητας του έργου. Για το λόγο αυτό προχώρησε στη ματαίωση του Διαγωνισμού.
Στις 25/06/24 δημοπράτησε Διαγωνισμό με αναθεωρημένο αντικείμενο και ποιοτικά κριτήρια και με εκτιμώμενη αξία τριάντα χιλιάδες ευρώ (30.000,00€), χωρίς ΦΠΑ, λόγω της αλλαγής του αντικειμένου. Στο πλαίσιο του νέου Διαγωνισμού υποβλήθηκαν οκτώ (8) προσφορές, τις οποίες η Επιτροπή Διαγωνισμού ομόφωνα απέρριψε, λαμβάνοντας υπόψη τις αξιολογήσεις τόσο των δικαιολογητικών συμμετοχής όσο και των τεχνικών προσφορών. Λόγω απόρριψης όλων των προσφορών, η διαδικασία απέβη άγονη και ο Διαγωνισμός ματαιώθηκε.
Για την αυστηρή τήρηση του χρονοδιαγράμματος, λόγω της λειτουργίας του Μετρό στις 30/11/24, και προκειμένου η ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΜΕΤΡΟ Α.Ε. να έχει στη διάθεσή της την απαιτούμενη οπτική ταυτότητα του έργου προέβη στη διαδικασία της απ’ ευθείας ανάθεσης, λαμβάνοντας υπόψη ότι η εκτιμώμενη αξία της σύμβασης ήταν 30.000,00€, δηλαδή εντός του ορίου της απευθείας ανάθεσης.
Το αντικείμενο της εν λόγω σύμβασης ήταν όμοιο με του προηγούμενου Διαγωνισμού, δηλαδή περιελάμβανε τον σχεδιασμό λογοτύπου του Μετρό Θεσσαλονίκης καθώς και τη δημιουργία σήμανσης των σταθμών του Βασικού Έργου και της Επέκτασης προς Καλαμαριά, στοιχεία τα οποία αποτελούν την οπτική ταυτότητα του έργου
Συγκεκριμένα, ο Ανάδοχος θα εκπονούσε:
α. Τη Μεθοδολογική προσέγγιση υλοποίησης του αντικειμένου της Σύμβασης
β. Το Λογότυπο του Μετρό Θεσσαλονίκης και τη Σήμανση των σταθμών για το σύνολο των σταθμών του Βασικού Έργου και της Επέκτασης προς Καλαμαριά
γ. Τις Επιγραφές των σταθμών και των αποβαθρών και τις κατευθυντήριες σημάνσεις συμπεριλαμβανομένων των πικτογραμμάτων για το σύνολο των σταθμών του Βασικού Έργου και της Επέκτασης προς Καλαμαριά.
δ. Το Διάγραμμα στάσεων των γραμμών του ΜΕΤΡΟ, το οποίο θα τοποθετηθεί εντός των συρμών
ε. Το Εγχειρίδιο οπτικής ταυτότητας (brandmanual), το οποίο θα πρέπει να περιλαμβάνει κατ’ ελάχιστον:
· Κανόνες ορθής και επιτρεπτής χρήσης του λογοτύπου για διαφορετικές ανάγκες, μεγέθη, υλικά κ.λπ. και τα σχετικά lock-ups, αποστάσεις ασφαλείας κ.ο.κ.
· Λεπτομέρειες για τη σωστή χρωματική απόδοση σε διαφορετικά μεγέθη, υλικά κ.λπ.
· Πρότυπα (templates) χρήσης του λογοτύπου όπως π.χ. σε καταχωρήσεις, ανακοινώσεις, διαφημίσεις, χορηγίες, χάρτες, παρουσιάσεις κ.ο.κ.
· Κανόνες συνύπαρξης του λογοτύπου με άλλα λογότυπα.
· Χρωματική παλέτα.
· Γραμματοσειρές και ορθή χρήση τους.
· Πικτογράμματα.
Για το σκοπό αυτό, στις 02/10/24 ανατέθηκε η σχετική σύμβαση στην εταιρεία MARKETING AND MEDIA SERVICES MON. IKE, η οποία διαθέτει εμπειρία στον τομέα της επικοινωνίας και του μάρκετινγκ και δεν είχε συμμετοχή στη διαγωνιστική διαδικασία που προηγήθηκε.