Νιγηριανές γυναίκες που στρατολογήθηκαν για να εργαστούν ως οικιακές βοηθοί στο Ιράκ λένε ότι αντιμετωπίζουν άγρια κακοποίηση, με τις μαρτυρίες στο Al Jazeera, να συγκλονίζουν.

Η φρίκη για την 27χρονη Νιγηριανή οικιακή βοηθό ξεκίνησε τον Μάρτιο στην πόλη Βασόρα του Ιράκ, όταν ο εργοδότης της τη βίασε υπό την απειλή όπλου. Έμεινε έγκυος και στη συνέχεια ο άντρας την ανάγκασε να κάνει μια επώδυνη έκτρωση. Ήταν τόσο δύσκολο, είπε η Άγκνες, που δεν μπορούσε να καθίσει για τρεις μέρες. Από τότε, οι έντονοι κοιλιακοί πόνοι δεν υποχωρούν και δεν υπάρχει κανείς να τη μεταφέρει στο νοσοκομείο.

«Θέλω απλώς να πάω σπίτι και να φροντίσω τον εαυτό μου, αλλά δεν μπορώ να το κάνω αυτό», είπε στο Al Jazeera μέσω τηλεφωνήματος, από τη Βασόρα, όπου βρίσκεται κρυμμένη σε έναν ξενώνα που ανήκει στην εταιρεία στρατολόγησης που την προσέλαβε από τη Νιγηρία πέρυσι. «Ο άνδρας αρνήθηκε να πληρώσει τον μισθό μου. Δεν ξέρω αν είμαι έγκυος, αλλά δεν έχω δει την έμμηνο ρύση μου από τότε. Θέλω απλώς να πάω σπίτι και να ελέγξω τον εαυτό μου και να δω τι συμβαίνει μέσα μου», πρόσθεσε με τρεμάμενη φωνή.

Το Al Jazeera δεν αναφέρει το πραγματικό της όνομα επειδή φοβάται αντίποινα από το προσωπικό ενός υποτιθέμενου γραφείου εύρεσης εργασίας. Είναι ένας από τους εκατοντάδες, αν όχι χιλιάδες, ανθρώπους που έχουν παγιδευτεί σε ένα διεθνικό δίκτυο που συχνά βλέπει γυναίκες από τη Νιγηρία και άλλες αφρικανικές χώρες να εξαπατούνται με το να τις καλούν να εργαστούν σε πόλεις του Ιράκ, είπαν ακτιβιστές.

Στη Νιγηρία, οι γυναίκες προσλαμβάνονται από ένα κύκλωμα τοπικών «πρακτόρων» που τους πωλούν ένα όνειρο καλών αμοιβών και καλών συνθηκών εργασίας στο εξωτερικό. Βάζουν τις γυναίκες να συμφωνήσουν, φτιάχνοντας τις βίζες τους και τις στέλνουν σε εταιρείες στο Ιράκ έναντι προμήθειας περίπου 500 δολαρίων ανά γυναίκα, σύμφωνα με ακτιβιστές που γνωρίζουν το σύστημα.

Εκεί ιρακινές εταιρείες ζητούν από τις γυναίκες -που ονομάζονται «shagalas» (που σημαίνει «εργάτρια στο σπίτι» στα αραβικά)- να υπογράψουν διετές συμβάσεις. Καλούνται να εργαστούν για οικογένειες ή ιδρύματα για περισσότερες από 20 ώρες την ημέρα με μηνιαία αμοιβή 200 έως 250 δολαρίων.

Σε πολλά σπίτια, οι γυναίκες υπόκεινται σε απάνθρωπη μεταχείριση: μένουν μέρες χωρίς φαγητό, δέχονται ξυλοδαρμούς και δεν τους παρέχεται χώρος για να μείνουν, ενώ άλλες -όπως η Άγκνες- πέφτουν  θύματα σεξουαλικής κακοποίησης και βιασμού.

Αρκετές γυναίκες περιέγραψαν στο Al Jazeera ιστορίες θυμάτων που αντιμετώπισαν τέτοια κακοποίηση και βασανιστήρια που έχασαν τη ζωή τους - περιπτώσεις βέβαια που δεν έχουν επαληθευτεί ανεξάρτητα.

«Είναι μια μορφή σύγχρονης δουλείας», είπε ο Damilola Adekola, συνιδρυτής του Hopes Haven Foundation, μιας νιγηριανής ΜΚΟ που βοηθά στην παρακολούθηση των γυναικών στο Ιράκ και σε άλλες χώρες της Μέσης Ανατολής όπου η κακοποίηση αφρικανών οικιακών βοηθών είναι διαδεδομένη. «Αυτοί οι Ιρακινοί ατζέντηδες και οι οικογένειες [για τις οποίες εργάζονται οι γυναίκες] συχνά τους λένε: «Σας αγοράσαμε, άρα πρέπει να δουλέψετε». Οι συμβάσεις που υπογράφουν έρχονται σε αντίθεση με οποιοδήποτε είδος διεθνούς δικαίου, επειδή δεν υπάρχει ιατρική περίθαλψη και πρέπει να εργάζονται αισχρά πολλές ώρες».

Αυτές οι γυναίκες συχνά δεν γνωρίζουν πώς θα έπρεπε να είναι ένας κανονικός χώρος εργασίας, επειδή οι Νιγηριανοί που τις στρατολογούν στοχεύουν γυναίκες από αγροτικές κοινότητες που συνήθως δεν είναι ενημερωμένες για τους κινδύνους, πρόσθεσε ο Adekola.. 

Γεννημένη στο Ekiti της Νιγηρίας, μια μικρή πολιτεία βορειοανατολικά της εμπορικής πρωτεύουσας, η Άγκνες εργαζόταν ως οικιακή βοηθός σε ένα σπίτι όταν άκουσε για μια ευκαιρία που θα μπορούσε να την οδηγήσει στο εξωτερικό. Πλήρωσε 100.000 νάιρα (64 δολάρια) σε έναν τοπικό ατζέντη, έναν οικογενειακό φίλο τον οποίο εμπιστευόταν, πιστεύοντας ότι θα μπορούσε να βγάλει πολύ περισσότερα χρήματα για να στείλει σπίτι στην άρρωστη μητέρα της και στον εννιάχρονο γιο της.

Ο αυξανόμενος πληθωρισμός στη Νιγηρία έχει σακατέψει το νάιρα από το 2019. Το αποτέλεσμα ήταν οι Νιγηριανοί, νέοι και μεγάλοι, να εγκαταλείπουν τη χώρα για να αναζητήσουν καλύτερες ευκαιρίες.  Σύμφωνα με μια έκθεση του Afrobarometer αυτόν τον μήνα, περισσότερο από το ήμισυ του πληθυσμού των 200 εκατομμυρίων δήλωσε ότι θέλει να εγκαταλείψει τη χώρα λόγω οικονομικών δυσκολιών με τους περισσότερους να κοιτάζουν προς την Ευρώπη, τη Βόρεια Αμερική και τη Μέση Ανατολή.

Για την Άγκνες, η οικιακή εργασία οπουδήποτε αλλού και με την υπόσχεση αμοιβής που ήταν τριπλάσια από αυτή που κέρδιζε συνήθως, ήταν σαν θείο δώρο. Έφυγε για τη Βασόρα από το αεροδρόμιο του Λάγκος τον Σεπτέμβριο του 2023 και έφτασε στην ιρακινή εταιρεία στην οποία είχε «πουληθεί» μετά από μια μέρα ταξίδι.

Μόλις έφτασε στο Ιράκ, τα όνειρα της Άγκνες για μια άνετη ζωή στο εξωτερικό μετατράπηκαν σε εφιάλτη. Το πρώτο της σοκ ήταν στην εταιρεία στο Ιράκ. Της ανέθεσε ένα σπίτι για να εργαστεί στο οποίο δεν της έδιναν τακτικά φαγητό, αν και το αφεντικό της την ανάγκαζε να δουλεύει όλη μέρα και το τηλέφωνό της κατασχέθηκε, όπως είπε.

Όταν εκείνη παραπονέθηκε και αρνήθηκε να εργαστεί, την επέστρεψαν στον ατζέντη ζητώντας επιστροφή χρημάτων. Θυμωμένοι μαζί της δύο εργοδότες από την εταιρεία την ξυλοκόπησαν και της έσπασαν τον κινητό της, πρόσθεσε η ίδια.

«Έπρεπε να  έχω έναν επίδεσμο στο μάτι μου για τρεις ημέρες», είπε η Άγκνες. Σε μια φωτογραφία που τραβήχτηκε μέρες μετά τον ξυλοδαρμό και είδε το Al Jazeera, το δεξί μάγουλό της, ήταν κόκκινο και πρησμένο. Στη συνέχεια, η εταιρεία την ανάγκασε να πάει σε ένα δεύτερο σπίτι, όπου είπε ότι έπεσε θύμα βιασμού.

Τώρα  είναι πίσω στον ξενώνα της εταιρείας, χωρίς να μπορεί να κάνει κάτι. Αφού οι πόνοι στην κοιλιά της την δεν της επιτρέπουν να εργαστεί, είπε ότι το αφεντικό που τη βίασε την εγκατέλειψε εκεί και αρνήθηκε να πληρώσει έξι μήνες από τον μισθό της. «Αν ήξερα πώς είναι αυτή η χώρα, δεν θα είχα έρθει εδώ. Αν ήξερα ότι δεν είναι ασφαλές και δεν υπάρχει σεβασμός για τη ζωή, δεν θα είχα έρθει. Παρακαλώ βοηθήστε με να φύγω από εδώ».

Παρόλο που έχει ένα μέρος για να κοιμηθεί και η ίδια, όπως και δεκάδες γυναίκες στον ξενώνα, παίρνει χυλοπίτες και ρύζι καθημερινά για να μαγειρέψει, η Άγκνες είναι φοβισμένη. Το πρακτορείο αρνήθηκε να την στείλει πίσω στη Νιγηρία, επιμένοντας ότι έχει ακόμη έναν χρόνο για να εργαστεί με βάση το συμβόλαιό της, παρά τον εξουθενωτικό πόνο της.

Η Άγκνες είπε ότι προσπαθεί να μην επιβαρύνει το προσωπικό της εταιρείας για να αποφύγει τους ξυλοδαρμούς. Πολλές γυναίκες εκεί είτε έχουν ξυλοκοπηθεί είτε έχουν περάσει μέρες χωρίς φαγητό επειδή τα αφεντικά τους παραπονέθηκαν για τη συμπεριφορά τους, είπε. 

Το Al Jazeera δεν αποκαλύπτει το όνομα της εταιρείας για να προστατεύσει τις γυναίκες, αλλά αναζητήσει επίσημες απαντήσεις σχετικά με το εν λόγω πρακτορείο από το ιρακινό Υπουργείο Εσωτερικών, χωρίς να έχει λάβει ακόμα καμία απάντηση.

Παρά τους αρκετούς νόμους κατά της σωματεμπορίας, η πρακτική είναι διάχυτη στο μεταπολεμικό Ιράκ. Η χώρα είναι και χώρα προέλευσης και προορισμού για τα θύματα εμπορίας, με περίπου 221.000 άτομα αυτή τη στιγμή να βρίσκονται σε συνθήκες δουλείας, σύμφωνα με έκθεση του Νοεμβρίου από τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης (ΔΟΜ). Τα περισσότερα τεκμηριωμένα θύματα είναι από το Ιράν και την Ινδονησία.

Οι εμπειρίες των Αφρικανών οικιακών βοηθών στο Ιράκ δεν είναι σε μεγάλο βαθμό καταγεγραμμένες, αλλά οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν συνεχίζονται εδώ και χρόνια. Οι μαύροι θεωρούνταν ιστορικά ως σκλάβοι στη χώρα και εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν διακρίσεις μέχρι σήμερα.

Το 2011, δημοσιεύματα μέσω ενημέρωσης τεκμηρίωσαν πώς δεκάδες γυναίκες από την Ουγκάντα ​​εξαπατήθηκαν από τοπικούς ατζέντηδες ότι δήθεν θα εργάζονταν σε βάσεις του στρατού των Ηνωμένων Πολιτειών όταν η χώρα βρισκόταν υπό αμερικανική κατοχή μετά την πτώση της κυβέρνησης του Σαντάμ Χουσεΐν. Αντίθετα, οι γυναίκες «πουλήθηκαν» σε ιρακινές εταιρείες για περίπου 3.500 δολάρια και αναγκάστηκαν να εργαστούν σε άθλιες συνθήκες. Τελικά, κάποιοι διέφυγαν με τη βοήθεια του προσωπικού του αμερικανικού στρατού, αλλά άλλες περιπτώσεις δεν καταγράφηκαν ποτέ.

Παρόμοιες περιπτώσεις εκμετάλλευσης έχουν αναφερθεί σε όλη τη Μέση Ανατολή, όπου εκατοντάδες χιλιάδες μετανάστες εργάτες από αφρικανικές και ασιατικές χώρες διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο σωματεμπορίας, σύμφωνα με τον ΔΟΜ.

Σύμφωνα με το σύστημα «kafala», το οποίο είναι νόμιμο σε χώρες όπως ο Λίβανος, οι εργοδότες πληρώνουν για τα έγγραφα και τα ταξιδιωτικά έξοδα των αλλοδαπών εργαζομένων και τα χρησιμοποιούν ως μοχλό για την κακομεταχείρισή τους τους, κατάσχοντας τα διαβατήριά τους ή την αμοιβή τους, έχουν δείξει αναφορές. Το σύστημα δεν δίνει στον εργαζόμενο το δικαίωμα να αναζητήσει άλλον εργοδότη, αλλά επιτρέπει στους εργοδότες να μεταβιβάζουν συμβάσεις σε άλλους. 

Τα γραφεία πρόσληψης συχνά χρησιμοποιούν το νομικό σύστημα για να απασχολήσουν πολλούς εργαζόμενους και στη συνέχεια να δημοπρατήσουν τις συμβάσεις στο διαδίκτυο για τεράστια χρηματικά ποσά. Δεν είναι σαφές σε ποιο βαθμό οι ιρακινές αρχές ερευνούν πράκτορες που προσλαμβάνουν και «πουλούν» Αφρικανούς εργάτες ή τα άτομα που κακοποιούν αυτές τις γυναίκες. Ωστόσο, οι αρχές φαίνεται να διερευνούν μια υπόθεση που έχει συγκεντρώσει ευρεία προσοχή στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης της Νιγηρίας.

Η Ενιόλα, 28 ετών, είχε, όπως και οι ομόλογοί της, την ευκαιρία να κερδίσει περισσότερα χρήματα στο εξωτερικό ως οικιακή βοηθός και έφτασε στη Βαγδάτη τον Φεβρουάριο του 2023. Ωστόσο, το αφεντικό της την ανάγκασε να εργάζεται το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας και της επέτρεπε μόνο τρεις με τέσσερις ώρες ύπνου. Όταν παραπονέθηκε, η γυναίκα τη βασάνιζε συνήθως με τέιζερ ή τη χτυπούσε με σιδερένια ράβδο. Την έλουζε επίσης με ζεστό τσάι ή νερό σε πολλές περιπτώσεις επίσης.

Σε βίντεο που έστειλε η Ενιόλα στο Al Jazeera, τα δάχτυλά της, τα οποία φαίνονταν να είναι σπασμένα, είναι δεμένα και ουλές από εγκαύματα και πληγές διακρίνονται στο σώμα της. Βρήκε το κουράγιο να δραπετεύσει τελικά τον Αύγουστο μετά από περισσότερο από ένα χρόνο κακοποίησης. Το Al Jazeera χρησιμοποιεί μόνο το μικρό όνομα της Ενιόλα για να προστατεύσει την ταυτότητά της.

«Μόλις με είχε χτυπήσει όταν έβαλε λίγο νερό στη φωτιά και μου είπε να μπω στο μπάνιο», είπε η Eniola στο Al Jazeera. Φοβόταν ότι το αφεντικό της ήθελε να της ρίξει ζεστό νερό και έτσι τράπηκε σε φυγή. «Δεν ξέρω πού βρήκα το κουράγιο, αλλά έτρεξα έξω».

Αιμορραγώντας η Ενιόλα έτρεξε σε ντόπιους που, σοκαρισμένοι από τις πληγές της, τη βοήθησαν να φτάσει σε ένα αστυνομικό τμήμα. Δεν πληρώθηκε ποτέ από το αφεντικό της. Σε ανακοίνωσή του, το υπουργείο Εσωτερικών του Ιράκ είπε στο Al Jazeera ότι δεν γνώριζε για τις περιπτώσεις των δύο γυναικών, αλλά δεσμεύτηκε να ερευνήσει το θέμα.

Ένας αξιωματικός στη Διεύθυνση Υποθέσεων Κατοικίας της χώρας, όπου η Eniola έχει μεταφερθεί, είπε στο Al Jazeera ότι το αφεντικό της είχε «προσκληθεί από κυβερνητικές υπηρεσίες για ανάκριση και διερευνήθηκε διεξοδικά».

Την Τρίτη, η Ενιόλα επιβεβαίωσε ότι οδηγήθηκε στο δικαστήριο μαζί με το πρώην αφεντικό της και της παραδόθηκε μισθός ενός έτους. Η Eniola, που θέλει απλά να επιστρέψει σπίτι της είπε ότι αρνήθηκε να ασκήσει κατηγορίες εναντίον της γυναίκας. Οι αρχές σχεδιάζουν να αναγκάσουν το αφεντικό να πληρώσει το εισιτήριο της επιστροφής είπε, αλλά δεν είναι σαφές πότε θα συμβεί αυτό.

Υπάρχουν πολλές άλλες Νιγηριανές υπό κράτηση για διάφορα αδικήματα: τσακώνονται με τα αφεντικά τους, μένουν στη χώρα πέρα από την άδεια παραμονής τους ή «παίρνουν μισθούς και τρέπονται σε φυγή», είπε ο Ιρακινός αξιωματούχος, ο οποίος δεν ήταν εξουσιοδοτημένος να μιλήσει στον Τύπο. Οι Νιγηριανές οικιακές βοηθοί με τις οποίες μίλησε το Al Jazeera ωστόσο είπαν ότι τα αφεντικά τους είναι γνωστό ότι εκμεταλλεύονται τα γλωσσικά εμπόδια και ορισμένοι κατηγορούν άδικα τις γυναίκες για αδικήματα που δεν έχουν διαπράξει.

Η Νιγηρία αποτυγχάνει να δράσει γρήγορα, λένε ακτιβιστές

Οι ακτιβιστές κατηγόρησαν τις αρχές της Νιγηρίας ότι απέτυχαν να ρυθμίσουν τον κλάδο και επέτρεψαν σε ομάδες γυναικών να κατευθύνουν  σε χώρες της Μέσης Ανατολής για οικιακή εργασία χωρίς την κατάλληλη τεκμηρίωση ή σύστημα παρακολούθησης. 

Ορισμένες αναφορές κατηγορούν επίσης το προσωπικό της Υπηρεσίας Μετανάστευσης της Νιγηρίας (NIS) για δωροδοκία από τοπικούς πράκτορες και ότι κάνει πως δεν βλέπει στα αεροδρόμια για να ξεσκεπάσει περιπτώσεις εκμετάλλευσης. Το Al Jazeera διαβίβασε αυτούς τους ισχυρισμούς στη NIS μέσω email. Σε ανακοίνωσή του, η NIS είπε ότι θα απαντήσει στις κατηγορίες, αλλά δεν απάντησε εγκαίρως για δημοσίευση.

«Η μετανάστευση δεν είναι ποτέ έγκλημα και δεν λέμε ότι οι άνθρωποι δεν πρέπει να βρίσκουν δουλειά στο εξωτερικό, αλλά θα πρέπει να υπάρχει ένα κυβερνητικό σύστημα όπου αυτές οι γυναίκες θα εγγράφονται και θα φορολογούνται, ακόμα κι αν είναι ένα μικρό χαρτί», δήλωσε ο Adekola του Ιδρύματος Hopes Haven. Η οργάνωση βοήθησε να ειδοποιηθούν οι αρχές για τις περιπτώσεις της Eniola και της Αγκνες.

Αξιωματούχοι της Εθνικής Υπηρεσίας για την Απαγόρευση της Εμπορίας Προσώπων (NAPTIP), της νιγηριανής υπηρεσίας κατά της εμπορίας ανθρώπων, έκρουσαν για πρώτη φορά τον κώδωνα του κινδύνου σχετικά με τις στρατολογήσεις εκμετάλλευσης στο Ιράκ τον Μάιο του 2023.

Κάποιοι αδίστακτοι «πράκτορες» που συμμετέχουν στη στρατολόγηση και την «πώληση» των γυναικών είναι γνωστοί από το NAPTIP και βρίσκονται υπό έρευνα, είπε στο Al Jazeera ένας αξιωματούχος που δεν είχε εξουσιοδότηση να μιλήσει στα μέσα ενημέρωσης και ως εκ τούτου δεν κατονομάστηκε.

Οι υποθέσεις της Άγκνες και της Ενιόλα διερευνώνται, είπε ο αξιωματούχος, αλλά δεν έδωσε χρονοδιάγραμμα για το πότε θα μπορούσαν να επαναπατριστούν οι γυναίκες. Η Νιγηρία δεν έχει πρεσβεία στο Ιράκ και ο αξιωματούχος είπε ότι η υπηρεσία βρίσκεται σε επαφή με το νιγηριανό προξενείο στην Ιορδανία.

Στη Βασόρα, η Άγκνες είναι ακόμα κρυμμένη στον ξενώνα ελπίζοντας σε μια διέξοδο. Με δυσκολία μπορεί να σηκωθεί από το κρεβάτι της, είπε. Αυτή την εβδομάδα, μερικές γυναίκες έφτασαν πρόσφατα από τη Νιγηρία και την Ουγκάντα ​​και στάλθηκαν στα σπίτια που τους είχαν ορίσει για να εργαστούν, είπε. Οι γυναίκες, πρόσθεσε φοβήθηκαν όταν είδαν την κατάστασή της, αλλά αναγκάστηκαν να φύγουν.

«Θέλω απλώς να πάω σπίτι γιατί δεν είμαι καλά», είπε. «Ίσα που ζω. Παρακαλώ βοηθήστε με να φύγω. Είμαι πολύ νέα για να πεθάνω εδώ».

Ένα στα τέσσερα παιδιά κάτω των πέντε ετών υποσιτίζεται στις περιοχές Shinkafi και Zurmi της πολιτείας Zamfara της Νιγηρίας, σύμφωνα με μαζικό έλεγχο που διεξήγαγαν τον Ιούνιο οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα και το Υπουργείο Υγείας. Από τα 97.149 παιδιά που εξετάστηκαν σε 21 διαφορετικές αστικές και αγροτικές περιοχές, το 27% βρέθηκε να πάσχει από οξύ υποσιτισμό, ενώ το 5% είχε σοβαρό οξύ υποσιτισμό.

Τα ανησυχητικά αυτά ποσοστά υπερβαίνουν κατά πολύ το κρίσιμο όριο που έχει θεσπίσει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) όσον αφορά την αύξηση του υποσιτισμού.

Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα καλούν τις υγειονομικές αρχές, τους διεθνείς οργανισμούς και τους δωρητές να εντείνουν άμεσα τις προσπάθειές τους για την αντιμετώπιση της κλιμακούμενης κρίσης υποσιτισμού στην πολιτεία Zamfara καθώς και σε ολόκληρη τη βορειοδυτική Νιγηρία – μια περιοχή που δεν έχει ακόμη συμπεριληφθεί στο Σχέδιο Ανθρωπιστικής Αντιμετώπισης των Ηνωμένων Εθνών.

Η Dr. Beauty εξετάζει ένα παιδί στο Γενικό Νοσοκομείο Shinkafi, πολιτεία Zamfara, βορειοδυτική Νιγηρία. © Abba Adamu Musa/MSF

Ο μαζικός έλεγχος που πραγματοποιήθηκε τον Ιούνιο στις περιοχές Shinkafi και Zurmi αποκάλυψε περαιτέρω ότι περίπου το 22% των παιδιών που ελέγχθηκαν είναι μέτρια υποσιτισμένα. Επί του παρόντος, οι διατροφικές προμήθειες που είναι απαραίτητες για τη θεραπεία αυτών των παιδιών, γνωστές ως έτοιμες προς χρήση θεραπευτικές τροφές, δεν είναι διαθέσιμες, καθώς η UNICEF σταμάτησε τις προμήθειές της στις αρχές του έτους.

Αυτή η τρέχουσα έλλειψη ανθρωπιστικής ανταπόκρισης για τη θεραπεία των μετρίως υποσιτισμένων στη βορειοδυτική Νιγηρία θέτει σε κίνδυνο τη ζωή αυτών των παιδιών, τα οποία, χωρίς άμεση περίθαλψη, θα οδηγηθούν σε σοβαρό οξύ υποσιτισμό που απειλεί την επιβίωσή τους και θέτει σε κίνδυνο μακροπρόθεσμα την υγεία τους.

«Τα αποτελέσματα του ελέγχου από τους Shinkafi και Zurmi δεν είναι τίποτα λιγότερο από ανησυχητικά, αποκαλύπτοντας μια καταστροφική κρίση υποσιτισμού σε ολόκληρη τη βορειοδυτική Νιγηρία», λέει ο Abdullahi Mohammad, εκπρόσωπος των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στη Νιγηρία. «Η ανταπόκριση σε αυτή τη συντριπτική καταστροφή είναι κατάφωρα ανεπαρκής. Με τα ποσοστά υποσιτισμού να έχουν εκτοξευθεί πέρα από τα κρίσιμα επίπεδα και χωρίς να υπάρχει άμεση θεραπεία για τον μέτριο οξύ υποσιτισμό, εκτός από τις δομές των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, αφήνουμε ουσιαστικά περισσότερα παιδιά να βρεθούν σε συνθήκες απειλητικές για τη ζωή τους. Είναι ζωτικής σημασίας να διασφαλίσουμε ότι κάθε παιδί θα λάβει την ιατρική φροντίδα που χρειάζεται απεγνωσμένα».

Νοσηλευτής των Γιατρών Χωρίς Σύνορα βρίσκεται στη διαλογή του κέντρου θεραπευτικής σίτισης εσωτερικών ασθενών στο γενικό νοσοκομείο Zurmi, στην πολιτεία Zamfara. © Abba Adamu Musa/MSF

Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα διαχειρίζονται σήμερα τέσσερις δομές νοσηλείας και 17 εξωτερικά ιατρεία στις τοπικές κυβερνητικές περιοχές Shinkafi, Zurmi, Gummi και Talata Mafara στη Zamfara. Σε όλες τις τέσσερις δομές νοσηλείας, οι ομάδες των Γιατρών Χωρίς Σύνορα έχουν θεραπεύσει πάνω από 7.000 παιδιά από τον Ιανουάριο έως τον Ιούλιο του 2024. Τα στοιχεία αυτά για τις εισαγωγές είναι 34% υψηλότερα από ό,τι για την ίδια περίοδο το 2023. Στο Shinkafi και στο Zurmi, όπου οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα διεξήγαγαν τον πρόσφατο έλεγχο υποσιτισμού, η αύξηση των εισαγωγών είναι 50% μεγαλύτερη σε σχέση με την ίδια περίοδο πέρυσι. Στις ιατρικές δομές στο Gummi, οι εισαγωγές τον Ιούλιο του 2024 ήταν σχεδόν διπλάσιες σε σύγκριση με τον ίδιο μήνα πέρυσι.

Παράλληλα με τη σημαντική αύξηση των εισαγωγών για υποσιτισμό, οι ομάδες των Γιατρών Χωρίς Σύνορα βλέπουν μεγάλο αριθμό παιδιών με ασθένειες που μπορούν να προληφθούν με εμβόλια, όπως η ιλαρά. Στη Zamfara, έχουν αντιμετωπίσει τουλάχιστον 5.700 κρούσματα ιλαράς μέχρι στιγμής φέτος. Λοιμώδη νοσήματα όπως η ιλαρά, η ελονοσία και η οξεία υδαρής διάρροια, υποβαθμίζουν σοβαρά τη διατροφική κατάσταση των παιδιών. Με τη σειρά του, ο υποσιτισμός τα καθιστά πολύ πιο ευάλωτα σε αυτές τις ασθένειες, με υψηλότερο κίνδυνο θανάτου.

Η Dr. Beauty εξετάζει ένα παιδί στο Γενικό Νοσοκομείο Shinkafi, πολιτεία Zamfara, βορειοδυτική Νιγηρία. © Abba Adamu Musa/MSF

«Όταν έφερα για πρώτη φορά τον γιο μου στο νοσοκομείο, δεν ήξερα αν θα επιβίωνε», λέει η Hafsat Lawal, μια μητέρα της οποίας το παιδί νοσηλεύεται για υποσιτισμό σε μια δομή των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στη Zamfara. «Πίσω στο σπίτι λόγω της ανασφάλειας δεν έχουμε φαγητό. Οι τιμές των τροφίμων έχουν υπερδιπλασιαστεί. Αν είχαμε χρήματα, θα είχαμε αγοράσει κάποια δημητριακά, αλλά δεν μπορούμε».

Οι κοινότητες αντιμετωπίζουν υψηλά επίπεδα βίας στη Zamfara και έχουν πει στις ομάδες των Γιατρών Χωρίς Σύνορα ότι φοβούνται να μετακινηθούν στην πολιτεία, αναλαμβάνοντας τεράστιους κινδύνους για να φτάσουν σε λειτουργικές δομές υγειονομικής περίθαλψης. Οι υγειονομικές αρχές εκτιμούν ότι από το 2023, μόνο περίπου 200 από τα 700 κέντρα υγειονομικής περίθαλψης στη Zamfara είναι προσβάσιμα και τα υπόλοιπα είναι μη λειτουργικά. Ένας από τους λόγους είναι ότι οι εργαζόμενοι στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης δυσκολεύονται να τα προσεγγίσουν.

Η Maryam και η Hauwa, νοσηλεύτρια και κοινωνική λειτουργός των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, βλέπουν ασθενείς στο κέντρο θεραπευτικής σίτισης εσωτερικών ασθενών στο Γενικό Νοσοκομείο Zurmi, στην πολιτεία Zamfara. © Abba Adamu Musa/MSF

Εν μέσω της συνεχιζόμενης ανθρωπιστικής κρίσης και τα υψηλά επίπεδα ανασφάλειας, οι κοινότητες στα βορειοδυτικά έχουν επί μακρόν αποκλειστεί από τη συντονισμένη ανθρωπιστική ανταπόκριση. Είναι σημαντικό οι υγειονομικές αρχές της περιοχής αυτής, μαζί με τους διεθνείς οργανισμούς και τους δωρητές, να κλιμακώσουν επειγόντως την ανταπόκρισή τους.

Χρειάζεται άμεση επέκταση των υγειονομικών δομών για τη θεραπεία υποσιτισμένων παιδιών, ώστε να διασφαλιστεί ότι περισσότερα νοσοκομεία μπορούν να προσφέρουν το είδος της ενδονοσοκομειακής περίθαλψης που απαιτείται απεγνωσμένα για να σωθούν ζωές. Επιπλέον, η UNICEF, ως ο κύριος προμηθευτής έτοιμων προς χρήση θεραπευτικών τροφίμων, πρέπει να διασφαλίσει τη συνεπή και επαρκή παράδοση αυτών των βασικών θεραπευτικών τροφίμων για να αποτρέψει να γίνουν περισσότερα παιδιά θύματα αυτής της κρίσης.

«Η πεθερά μου με ρώτησε πώς αισθάνομαι και της είπα ότι είμαι καλά, αλλά ήξερα ότι δεν ήμουν», λέει η Ngozi, μια 28χρονη μικροέμπορος από το Abakaliki. Αφού δοκίμασε διάφορες θεραπείες στο σπίτι, η Ngozi μεταφέρθηκε σε νοσοκομείο στο Abakaliki, στην πολιτεία Ebonyi της νοτιοανατολικής Νιγηρίας, όπου διαγνώστηκε με πυρετό Lassa. «Μετά από δύο ημέρες εκεί, η υγεία μου επιδεινώθηκε και κάποια στιγμή έχασα ακόμη και τις αισθήσεις μου», λέει.

Ο πυρετός Lassa είναι ένας αιμορραγικός πυρετός που προκαλεί σοβαρές βλάβες σε διάφορα όργανα, μειώνοντας την ικανότητα λειτουργίας του οργανισμού. Ο ιός είναι μεταδοτικός και μπορεί να μεταδοθεί από άτομο σε άτομο. Η ασθένεια προσβάλλει 100.000 έως 300.000 άτομα κάθε χρόνο στη Δυτική Αφρική και προκαλεί περίπου 5.000 θανάτους. Πέρυσι στη Νιγηρία, υπήρχαν 8.978 ύποπτα κρούσματα και 1.227 επιβεβαιωμένα κρούσματα του πυρετού Lassa (Νιγηριανό Κέντρο Ελέγχου Ασθενειών).

Όταν μια ομάδα των Γιατρών Χωρίς Σύνορα έφτασε το 2018 για να βοηθήσει στον εντοπισμό ατόμων με συμπτώματα και στη φροντίδα ασθενών στο Ομοσπονδιακό Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Alex-Ekueme (AE-FUTHA), η πόλη Abakaliki είχε ήδη επαναλαμβανόμενα ξεσπάσματα της νόσου. Περίπου 600 χιλιόμετρα βορειότερα, μια δεύτερη ομάδα των Γιατρών Χωρίς Σύνορα βοηθά στη φροντίδα ασθενών με πυρετό Lassa στο νοσοκομείο Tafawa Balewa, στην πολιτεία Bauchi, από το 2022. Πέρυσι, δύο ομάδες των Γιατρών Χωρίς Σύνορα φρόντισαν 618 ασθενείς με ύποπτο ή επιβεβαιωμένο πυρετό Lassa.

Οι ομάδες των Γιατρών Χωρίς Σύνορα συζητούν με κατοίκους της κοινότητας σχετικά με τους τρόπους προστασίας από τον πυρετό Lassa. MSF Abba Adamu Musa

«Η μετάδοση του πυρετού Lassa γίνεται καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, όπως και μεγάλες εποχιακές επιδημίες εμφανίζονται κατά τη διάρκεια της ξηρής περιόδου, από τον Δεκέμβριο έως τον Απρίλιο, όταν τρωκτικά εγκαταλείπουν τα χωράφια για να βρουν τροφή από άλλες πηγές, όπως τα σπίτια των ανθρώπων», λέει ο Ben Uzoma, Διευθυντής προαγωγής της υγείας των Γιατρών Χωρίς Σύνορα.

Δυσκολίες στη διάγνωση

Όταν ένα άτομο μολύνεται από τον ιό, μπορεί να εμφανίσει συμπτώματα όπως πυρετό, πόνους στο σώμα και στομαχόπονο – συμπτώματα πολύ παρόμοια με εκείνα της ελονοσίας, γεγονός που μπορεί να καταστήσει δύσκολη την έγκαιρη αναγνώριση των περιπτώσεων του πυρετού Lassa.

 

Η Oluchi, μια 26χρονη μητέρα τεσσάρων παιδιών, από το Ebonyistate, δεν γνωρίζει πώς προσβλήθηκε από τη νόσο, αλλά θυμάται πότε άρχισαν τα συμπτώματα. «Άρχισα να έχω υψηλό πυρετό», λέει. «Ο σύζυγός μου με πήγε σε ιδιωτικό νοσοκομείο, όπου μου χορηγήθηκε φάρμακο για την ελονοσία, αλλά τα συμπτώματα επιδεινώθηκαν. Οι γιατροί δεν μπορούσαν να καταλάβουν τι μου συμβαίνει, οπότε με παρέπεμψαν στο νοσοκομείο Alex-Ekueme για να εξεταστώ για πυρετό Lassa».

Για να βοηθήσουν στην έγκαιρη ανίχνευση κρουσμάτων του πυρετού Lassa, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα έχουν αναπτύξει ένα έντυπο διαλογής σε συνεργασία με το νοσοκομείο Alex-Ekueme, με το οποίο οι εργαζόμενοι στον τομέα της υγείας μπορούν να εντοπίσουν ύποπτες περιπτώσεις καταγράφοντας και αναλύοντας τα γενικά και κύρια συμπτώματα των ασθενών και συνδυάζοντας τα με το ιστορικό υγείας τους και την επαφή τους με τρωκτικά ή με κάποιο μολυσμένο άτομο.

Φροντίδα ασθενών

Μόλις ένας ασθενής φτάσει στο AE-FUTHA με υποψία πυρετού Lassa, εισάγεται στο κέντρο απομόνωσης του νοσοκομείου, που κατασκευάστηκε από τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα. Οι ασθενείς που έχουν θετικό αποτέλεσμα μεταφέρονται αμέσως στη «μονάδα ιολογίας» για θεραπεία. Αυτό το μέτρο εφαρμόζεται για να διαχωρίσει τους ασθενείς με πυρετό Lassa από τους άλλους ασθενείς και να ελαχιστοποιήσει τον κίνδυνο μόλυνσης για τους εργαζόμενους στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης και τους συγγενείς των ασθενών.

Μετά τη διάγνωση του πυρετού Lassa σε έναν κάτοικο του χωριού Ndiovu, μια ομάδα επισκέπτεται το χωριό για να απολυμάνει το σπίτι του ασθενούς. Ο επικεφαλής της ομάδας Gilkenny Okonkwo βοηθά το προσωπικό να φορέσει σωστά τον απαραίτητο εξοπλισμό. MSF Albert Masias

«Αφού η εξέτασή μου βγήκε θετική, άρχισα να λαμβάνω θεραπεία», λέει η Ngozi. «Μου έδωσαν φαγητό, νερό και ό,τι χρειαζόμουν. Τόσοι πολλοί γιατροί και νοσηλευτές με φρόντιζαν συνεχώς, και μετά από επτά ημέρες τα αποτελέσματα των εξετάσεών μου βγήκαν αρνητικά».

Συναισθηματική υποστήριξη

Ο πυρετός Lassa μπορεί να επηρεάσει τη συναισθηματική και ψυχολογική ευεξία του ατόμου. Οι ομάδες ψυχικής υγείας των Γιατρών Χωρίς Σύνορα παρέχουν συμβουλευτική και ψυχοκοινωνική υποστήριξη σε ασθενείς με υποψία ή επιβεβαίωση του πυρετού Lassa καθ’ όλη τη διάρκεια της παραμονής τους στο νοσοκομείο, μέσω ατομικών και ομαδικών συνεδριών, καθώς και με παιχνίδια, όπως παζλ.

«Η θεραπεία μου ήταν ταχεία και έλαβα μεγάλη υποστήριξη από τους συμβούλους ψυχικής υγείας» λέει η Ngozi. Ήταν πάντα παρόντες κατά τη διάρκεια της θεραπείας μου».

Προκλήσεις για την αντιμετώπιση του πυρετού Lassa

Παρά τις προσπάθειες των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, οι προκλήσεις παραμένουν στην αντιμετώπιση των κρουσμάτων της νόσου στη Νιγηρία. Σε αυτές περιλαμβάνονται η έλλειψη ευαισθητοποίησης των εργαζομένων στον τομέα της υγείας, η έλλειψη κατάρτισης και έρευνας για τον πυρετό Lassa, οι περιορισμένοι πόροι σε σχέση με το κόστος της θεραπείας και η περιορισμένη πρόσβαση σε δομές υγειονομικής περίθαλψης. Το ομοσπονδιακό εκπαιδευτικό νοσοκομείο Alex-Ekueme είναι το μοναδικό κέντρο θεραπείας για τον πυρετό Lassa στη νοτιοανατολική Νιγηρία, ενώ τα περισσότερα νοσοκομεία σε όλη τη Δυτική Αφρική δεν είναι πλήρως εξοπλισμένα για να αντιμετωπίσουν πολύπλοκα περιστατικά.

Οι επιζώντες του πυρετού Lassa αντιμετωπίζουν επίσης συχνά το στίγμα των κοινοτήτων τους λόγω της εκτεταμένης έλλειψης γνώσεων σχετικά με την ασθένεια-ορισμένοι άνθρωποι πιστεύουν λανθασμένα ότι οι επιζώντες είναι μεταδοτικοί και ότι η προσβολή από την ασθένεια είναι ένδειξη κακής υγιεινής ή τιμωρία από τον Θεό.

Μετά την έξοδό τους από το νοσοκομείο και την επιστροφή στις κοινότητές τους, οι επιζώντες συνεχίζουν να λαμβάνουν υποστήριξη από το προσωπικό ψυχικής υγείας των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, το οποίο κάνει ό,τι καλύτερο μπορεί για να διασφαλίσει την επανένταξή τους στις κοινότητές τους.

Συνεργασία με τις κοινότητες

Ταυτόχρονα, οι προαγωγοί υγείας των Γιατρών Χωρίς Σύνορα συνεργάζονται με τις κοινότητες για την αντιμετώπιση της παραπληροφόρησης και της έλλειψης γνώσεων σχετικά με τον πυρετό Lassa. «Ενημερώνουμε τους ανθρώπους ότι όσοι έχουν θεραπευτεί και ιαθεί από τον πυρετό Lassa δεν είναι πλέον μεταδοτικοί», λέει ο Uzoma.

Οι ομάδες των Γιατρών Χωρίς Σύνορα πραγματοποιούν ενημέρωση για τον πυρετό Lassa. MSF Hussein Amri

Κατά τη διάρκεια της περιόδου αιχμής της νόσου, οι ομάδες προαγωγής υγείας των Γιατρών Χωρίς Σύνορα οργανώνουν δραστηριότητες προαγωγής υγείας και εμπλοκής της κοινότητας, στοχεύοντας σε θρησκευτικά κέντρα, αγορές και σχολεία σε περιοχές με έντονα προβλήματα. Με τη βοήθεια φυλλαδίων, ενημερωτικών, flip charts και ραδιοφωνικών σποτ, οι ομάδες μοιράζονται πληροφορίες για τον πυρετό Lassa και φροντίζουν να γνωρίζουν οι άνθρωποι πού μπορούν να λάβουν δωρεάν ιατρική περίθαλψη.

Μια τρομακτική έρευνα από το πρακτορείο Reuters, αποκαλύπτει πάνω από 10.000 παράνομες αμβλώσεις στη Νιγηρία στο περιθώριο του πολέμου κατά της Μπόκο Χαράμ. Χιλιάδες γυναίκες βασανίστηκαν και από τους απαγωγείς και από τους... σωτήρες τους.

Τουλάχιστον από το 2013 οι ένοπλες δυνάμεις της Νιγηρίας πραγματοποιούν ένα μυστικό, συστηματικό και πλήρως παράνομο πρόγραμμα αμβλώσεων στα βορειοανατολικά της χώρας, με θύματα χιλιάδες γυναίκες.

Αυτό αποκαλύπτει τρομακτική έρευνα του πρακτορείου Reuters το οποίο σημειώνει ότι οι αρχές έχουν κάνει τουλάχιστον 10.000 αμβλώσεις σε γυναίκες και κορίτσια, πολλές από τις οποίες είχαν απαχθεί και βιαστεί από ισλαμιστές αντάρτες. Όσες αντιστάθηκαν έπεσαν θύματα ξυλοδαρμού, ενώ σε αρκετές περιπτώσεις, όπως καταγγέλλουν μάρτυρες, οι αμβλώσεις έγιναν υπό την απειλή όπλου ή ενώ οι γυναίκες είχαν ναρκωθεί.

Το πρόγραμμα αμβλώσεων πραγματοποιείται στις βορειοανατολικές επαρχίες Γιόμπε, Μπόρνο και Ανταμάουα, όπου ο στρατός μάχεται εδώ και χρόνια με ισλαμιστικές ένοπλες ομάδες. Αντάρτες της Μπόκο Χαράμ είναι, εξάλλου, υπεύθυνοι για πολλά περιστατικά υποχρεωτικών γάμων και συστηματικών βιασμών κατά γυναικών και κοριτσιών που έχουν πιαστεί αιχμάλωτες. 

Όπως επισημαίνουν στο πρακτορείο οκτώ πηγές που έχουν γνώση της κατάστασης, το πρόγραμμα είναι παράνομο και αρκετές φορές κρατείται μυστικό ακόμη και από νοσηλευτικό προσωπικό. Σε ορισμένα νοσοκομεία οι γυναίκες που μεταφέρονται για αναγκαστικές αμβλώσεις παραμένουν σε ξεχωριστές πτέρυγες ή καταγράφονται σε διαφορετικές λίστες.

Πρακτικά, η έρευνα αποκαλύπτει ότι χιλιάδες γυναίκες βασανίστηκαν συστηματικά τόσο από τους απαγωγείς όσο και από τους... σωτήρες τους. 

Τις έδερναν και τις απειλούσαν

Οι αμβλώσεις έγιναν στην πλειοψηφία τους χωρίς τη συγκατάθεση των εγκύων, ενώ σε αρκετές περιπτώσεις δεν ήξεραν καν τι τους συμβαίνει ιατρικά. Γυναίκες και κορίτσια σε εγκυμοσύνη, από μερικές εβδομάδες έως οκτώ μήνες, ενώ ορισμένες ήταν ακόμη και 12 ετών.

Η έρευνα του Reuters βασίζεται σε συνεντεύξεις με 33 γυναίκες και κορίτσια που λένε ότι τις εξανάγκασαν από τον νιγηριανό στρατό να κάνουν υποχρεωτικά άμβλωση. Μόνο μία δήλωσε ότι έδωσε τη συγκατάθεσή της.

Το πρακτορείο πήρε συνέντευξη από πέντε πολίτες που εργάζονται ως νοσηλευτικό προσωπικό, αλλά και εννέα άτομα που εργάστηκαν ως προσωπικό ασφαλείας στο τρομακτικό πρόγραμμα. Ανάμεσά στους συνεντευξιαζόμενους είναι στρατιώτες και άλλοι κυβερνητικοί υπάλληλοι, όπως ένοπλοι φρουροί που συνόδευαν τις εγκύους στους χώρους των αμβλώσεων.

Παράλληλα, το Reuters έχει λάβει αντίγραφα στρατιωτικών εγγράφων και αρχείων από νοσοκομεία που περιγράφουν χιλιάδες αμβλώσεις. 

Η ύπαρξη του στρατιωτικού προγράμματος αμβλώσεων καταγράφεται για πρώτη φορά, ενώ τα θύματα εξαναγκάζονταν σε επεμβάσεις είτε μέσω ψεμάτων είτε μέσω απειλών για φυσική βία, ενώ κρατούνταν σε στρατιωτικές εγκαταστάσεις για ημέρες ή και εβδομάδες.

Τρεις στρατιώτες και ένας φρουρός δηλώνουν ότι έλεγαν ψέματα στις γυναίκες ότι τα χάπια και οι ενέσεις που τους έδιναν προορίζονταν στο να βελτιώσουν την υγεία τους και να καταπολεμήσουν ασθένειες όπως η ελονοσία. Άλλες γυναίκες, όμως, παρέμεναν δεμένες ή ακινητοποιημένες, ενώ τους έδιναν υποχρεωτικά τα συγκεκριμένα φάρμακα.

Η μαρτυρία της Φατί

Νιγηριανοί στρατιώτες περικύκλωσαν το χωριό στη λίμνη Τσαντ, όπου αντάρτες της Μπόκο Χαράμ την κρατούσαν αιχμάλωτη μαζί με άλλες γυναίκες. Ακούστηκαν εκρήξεις και πυροβολισμοί και καθώς οι αντάρτες άρχισαν να υποχωρούν, εκείνη προσπάθησε να διαφύγει τρομαγμένη.

Όταν ξύπνησε βρισκόταν σε μια στρατιωτική βάση κοντά στο χωριό. «Αισθανόμουν πιο χαρούμενη από ποτέ», δηλώνει η Φατί, τώρα 20 ετών, περιγράφοντας τα όσα συνέβησαν πριν από επτά χρόνια.

Για περίπου έναν χρόνο οι αντάρτες την είχαν παντρέψει παρά τη θέλησή της, ενώ τη βίαζαν και την ξυλοκοπούσαν συστηματικά. 

Τώρα, ενώ ήταν έγκυος, είχε διασωθεί και αισθανόταν μεγάλη ευγνωμοσύνη προς τους στρατιώτες.
Μία εβδομάδα μετά, λέει η Φατί, ενώ βρισκόταν σε ένα δωμάτιο γεμάτο κατσαρίδες, μπήκαν στον χώρο ένστολοι και έδωσαν σε αυτή και σε άλλες πέντε κοπέλες μυστηριώδεις ενέσεις και χάπια.

Πέρασαν τέσσερις ώρες προτού η Φατί αρχίσει να αισθάνεται φρικτούς πόνους στο στομάχι της, ενώ έβγαζε μαύρο αίμα. Οι υπόλοιπες γυναίκες επίσης αιμορραγούσαν και υπέφεραν στο πάτωμα.

«Οι στρατιώτες ήθελαν να μας σκοτώσουν», σχολιάζει η Φατί και υπογραμμίζει ότι προσπάθησαν να βάλουν τέλος στις εγκυμοσύνες τους χωρίς καν να τις ρωτήσουν ούτε να τις ενημερώσουν.

Αφού πλύθηκαν, οι στρατιώτες τις απείλησαν ότι θα τις χτυπήσουν πολύ άσχημα εάν πουν πουθενά τι συνέβη σε εκείνες.

Ερωτήματα στην ηγεσία και στον ΟΗΕ 

Νιγηριανοί αξιωματούχοι, πάντως, επισημαίνουν ότι εάν υπήρχε τέτοια κακοποίηση και σε τέτοιο βαθμό, θα ήταν αδύνατο να αποκρυφτεί από τις πολλές διεθνείς οργανώσεις που βρίσκονται στη χώρα δίνοντας ανθρωπιστική βοήθεια, ανάμεσά τους και απεσταλμένοι του ΟΗΕ. 

«Όλοι έχουν ελεύθερη πρόσβαση στις ενέργειές μας. Δεν υπάρχει τίποτα κρυμμένο, τίποτα. Κανένας δε μας έχει κατηγορήσει για κάτι τέτοιο. Δεν το έχουμε κάνει και δεν θα το κάνουμε», υποστηρίζει ο στρατηγός Μούσα.

Από την πλευρά του ο Ματίας Σμάλε, επικεφαλής αξιωματούχος του ΟΗΕ στη Νιγηρία σημειώνει ότι «αυτή τη στιγμή δεν είμαστε σε θέση να κάνουμε δημόσια τοποθέτηση για το συγκεκριμένο ευαίσθητο και σημαντικό θέμα».

Λεπτομέρειες για το πρόγραμμα του νιγηριανού στρατού παραμένουν θολές. Επειδή επικρατεί μεγάλη μυστικότητα, είναι αδύνατο να γνωρίζουμε ακριβώς πόσες αμβλώσεις έχουν πραγματοποιηθεί. Συνεντεύξεις και έγγραφα μιλούν για περισσότερες από 10.000 περιπτώσεις, με τους ασθενείς αρκετές φορές να έχουν ερωτηθεί εάν επιθυμούν άμβλωση, αλλά χωρίς να έχει ξεκαθαριστεί πόσες είχαν πραγματικά την επιλογή. 

Σε πρώτο πλάνο βρίσκεται η ομάδα του νιγηριανού στρατού «Έβδομη Μεραρχία», που ιδρύθηκε από τον πρώην πρόεδρο Γκούντλακ Τζόναθαν, με εκπρόσωπό του να υποστηρίζει ότι δεν είχε καμία γνώση ή καταγγελίες για τέτοιες πράξεις.

Η έρευνα του πρακτορείου, πάντως, καταγράφει ότι ορισμένες από τις πιο ισχυρές στρατιωτικές προσωπικότητες της χώρας επέβλεπαν τέτοιες επιχειρήσεις στα βορειοανατολικά.

Η τωρινή ηγεσία της χώρας, αλλά και οι Ένοπλες Δυνάμεις, δεν απάντησαν στο αίτημα του Reuters να θέσει συγκεκριμένα ερωτήματα.

Τουλάχιστον 31 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους σήμερα στη νότια Νιγηρία όταν δημιουργήθηκε συνωστισμός και ποδοπατήθηκαν κατά τη διάρκεια διανομής τροφίμων που οργάνωσε τοπική εκκλησία, ανακοίνωσε η αστυνομία.

Η τραγωδία σημειώθηκε στην πόλη Πορτ Χάρκορτ, στην Πολιτεία Ρίβερς, δήλωσε η Γκρέις Ιρίνγκε-Κόκο, εκπρόσωπος της τοπικής αστυνομίας, κάνοντας λόγο για 31 νεκρούς.

Εκατοντάδες άνθρωποι που είχαν συγκεντρωθεί για να πάρουν φαγητό στην εκκλησία νωρίς σήμερα το πρωί, έσπασαν μια πύλη, προκαλώντας το ποδοπάτημα, δήλωσε η εκπρόσωπος της αστυνομίας.

“Ο κόσμος ήταν εκεί ήδη από νωρίτερα και κάποιοι έγιναν ανυπόμονοι και άρχισαν να σπρώχνουν και να ορμούν, κάτι που οδήγησε στο ποδοπάτημα. Η αστυνομία βρίσκεται στο σημείο και παρακολουθεί την κατάσταση, ενώ η έρευνα είναι σε εξέλιξη”, είπε η Ιρίνγκε-Κόκο.

Τα νιγηριανά μέσα ενημέρωσης μετέδωσαν ότι η εκδήλωση είχε οργανωθεί από την εκκλησία King’s Assembly προκειμένου να προσφερθούν τρόφιμα και διάφορες προμήθειες στους άπορους σε ένα γήπεδο πόλο της πετρελαϊκής πόλης.

Τα τελευταία χρόνια, η Νιγηρία έχει βιώσει αρκετές τραγωδίες από ποδοπάτημα κατά τη διάρκεια συνωστισμού που συνδεόταν με διανομές τροφίμων, όπως το 2021 κατά τη διάρκεια ενός προγράμματος διανομής τροφίμων που οργανώθηκε από μια ανθρωπιστική οργάνωση στην Πολιτεία Μπόρνο, στο βόρειο τμήμα της χώρας, όπου επτά γυναίκες έχασαν τη ζωή τους όταν ποδοπατήθηκαν από το πλήθος.

 

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Ένας 26χρονος ράφτης από τη Νιγηρία, ο Αλιγιού Ιντρίς επιχείρησε να πουλήσει τον… εαυτό του σε πλειστηριασμό για να γλιτώσει από την φτώχεια!

Εκατοντάδες Νιγηριανοί μαθητές έχουν απαχθεί μετά την επίθεση ενόπλων σε γυμνάσιο στη βορειοδυτική πολιτεία της Κατσίνα, επιβεβαίωσε η αστυνομία.

Το σχολείο στην Κανκάρα δέχθηκε επίθεση το βράδυ της Παρασκευής από μια μεγάλη ομάδα ληστών που πυροβόλησαν με Καλάσνικοφ, δήλωσε ο εκπρόσωπος της κρατικής αστυνομίας, Γκάμπο Ίσα. Η αστυνομία ενεπλάκη σε ανταλλαγή πυρών με τους δράστες της επίθεσης, και έτσι έδωσε την ευκαιρία σε κάποιους μαθητές να περάσουν από τον φράχτη του σχολείου και να τρέξουν μακριά από τον τόπο του συμβάντος με ασφάλεια.

Περίπου 400 μαθητές φέρεται να παραμένουν στα χέρια των δραστών, ενώ 200 έχουν βρεθεί σώοι, δήλωσε ο εκπρόσωπος της αστυνομίας.
«Η αστυνομία, ο στρατός της Νιγηρίας και η Πολεμική Αεροπορία της Νιγηρίας συνεργάζονται στενά με τις σχολικές αρχές για να εξακριβώσουν τον πραγματικό αριθμό των αγνοουμένων ή / και απαχθέντων μαθητών», δήλωσε ο Ίσα.
Ένας κάτοικος της πόλης, ο Μανσούρ Μπέλο, δήλωσε στο Associated Press ότι οι δράστες πήραν μερικούς από τους μαθητές.
Το πιο σοβαρό περιστατικό συνέβη τον Απρίλιο του 2014, όταν μέλη της τζιχαντιστικής ομάδας Μπόκο Χαράμ απήγαγαν 276 κορίτσια από τον κοιτώνα του σχολείου τους στο Τσιμπόκ, στη βορειοανατολική πολιτεία Μπόρνο. Περίπου 100 από τα κορίτσια εξακολουθούν να αγνοούνται.

Σε τραγωδία εξελίχθηκε ένας γάμος στην πόλη Κάνο που βρίσκεται στα βορειοδυτικά της Νιγηρίας καθώς έντεκα παράνυμφες σκοτώθηκαν σε τροχαίο λίγο μετά την τελετή, σύμφωνα με τα όσα μεταδίδει το κινεζικό πρακτορείο ειδήσεων Xinhua.

Οι γυναίκες συνόδευαν την νύφη κατά την επιστροφή της στο σπίτι της, το βράδυ του Σαββάτου, όταν ο οδηγός του οχήματος που τις μετέφερε για άγνωστους μέχρι στιγμής λόγους έχασε τον έλεγχο.

Ακαριαίο θάνατο βρήκαν οι οκτώ από τις έντεκα γυναίκες.

Γιώργος Τσιάρας

Αγρια κόντρα έχει ξεσπάσει στην ηγεσία της εξτρεμιστικής ισλαμιστικής οργάνωσης Μπόκο Χαράμ της Νιγηρίας, που τα τελευταία χρόνια έχει εξαπολύσει πογκρόμ κατά των χριστιανών και ανιμιστών κατοίκων της βορειοανατολικής Νιγηρίας, σκοτώνοντας τουλάχιστον 20.000 ανθρώπους, αιχμαλωτίζοντας εκατοντάδες νεαρά κορίτσια και αγόρια και οδηγώντας σε αναγκαστική προσφυγιά πάνω από 2,5 εκατομμύρια ανθρώπους, ιδίως στις περιοχές γύρω από τη λίμνη Τσαντ.

Η οργάνωση, που έχει στις τάξεις της χιλιάδες φανατικούς πολεμιστές, δήλωσε πίστη στον ISIS τον Μάρτιο του 2015. Ομως τα τελευταία 24ωρα έχει ξεσπάσει «εμφύλιος» μεταξύ του «Ισλαμικού κράτους» και του ώς τώρα «πιστού» σε αυτό ηγέτη τής Μπόκο Χαράμ, Αμπουμπακάρ Σεκάου, που δηλώνει ότι «εξαπατήθηκε» από τους ομοϊδεάτες του.

Ο Σεκάου, που ανέλαβε τα ηνία της οργάνωσης το 2009, είχε εξαφανιστεί από προσώπου γης εδώ και μήνες, και πολλοί πίστευαν πως είχε σκοτωθεί, καθώς οι ένοπλες δυνάμεις της Νιγηρίας είχαν ανακοινώσει επανειλημμένα -και εσφαλμένα- τον θάνατό του.

Ετσι, όταν πριν από λίγες μέρες ένας άλλος τζιχαντιστής πολέμαρχος, ο Αμπου Μούσαμπ αλ Μπαρναουί, εμφανίστηκε με πολυσέλιδη συνέντευξή του στο επίσημο περιοδικό του «Ισλαμικού κράτους», το Al-Nabaa, όπου μάλιστα αναφερόταν ως ο νέος «ουάλι» (κυβερνήτης) του «Χαλιφάτου» στη Δυτική Αφρική, όλοι πίστεψαν πως ο Σεκάου ήταν όντως νεκρός ή, τέλος πάντων, ανήμπορος να ηγηθεί της Μπόκο Χαράμ.

Ομως ο Σεκάου παραμένει ζωντανός και την Πέμπτη «αντεπιτέθηκε» με ένα δεκάλεπτο ηχογραφημένο μήνυμα, με το οποίο δηλώνει πως έπεσε θύμα «εξαπάτησης» από την ηγεσία του «Ισλαμικού κράτους», και μάλιστα σε βαθμό που τον υποχρεώνει «να μην τους ακολουθεί πια τυφλά».

«Με το μήνυμα αυτό θέλουμε να δηλώσουμε ότι δεν θα δεχτούμε πλέον κανέναν απεσταλμένο [του ISIS] εκτός από εκείνους που έχουν πραγματικά δεσμευτεί στον σκοπό του Αλλάχ», ακούγεται να λέει στο δεκάλεπτο μήνυμά του ο πιο καταζητούμενος άνθρωπος σε όλη την υποσαχάρια Αφρική...

Το Σάββατο, ο Αλ Μπαρναουί «αντεπιτέθηκε» με νέο βίντεο, στο οποίο κατηγορεί τον Σεκάου για διαφθορά και πολυτελή βίο, τη στιγμή που οι οικογένειες των μαχητών του λιμοκτονούν.

Τον κατηγόρησε ακόμη πως στέλνει σκόπιμα στον θάνατο τους πολεμιστές και ότι αρνείται να εξοπλίσει και να εφοδιάσει με τρόφιμα τις αντάρτικες ομάδες, ενώ υποστήριξε πως είναι σε εξέλιξη εσωτερική εξέγερση από οκτώ άλλους πολέμαρχους σε βάρος του Σεκάου, λόγω των «τυφλών» επιθέσεων αυτοκτονίας που έχει διατάξει και στις οποίες έχουν σκοτωθεί πολλοί αθώοι μουσουλμάνοι.

Υποσχέθηκε, μάλιστα, πως υπό την ηγεσία του η οργάνωση δεν θα επιτεθεί ξανά κοντά σε τζαμιά ή αγορές όπου συχνάζουν μουσουλμάνοι, αλλά μόνο κατά χριστιανικών στόχων. «Δεν είμαστε δολοφόνοι σαν κι αυτόν», είπε χαρακτηριστικά...

Ρήγμα στο τζιχάντ

Τι επιπτώσεις θα έχει αυτό το πρωτοφανές ρήγμα στον «ιερό πόλεμο» που σταδιακά απλώνεται σε μεγάλα κομμάτια της Μαύρης Ηπείρου, κανείς δεν μπορεί ακόμη να πει με σιγουριά.

Το σίγουρο είναι πως η Μπόκο Χαράμ έχει «στριμωχτεί» - τόσο από τον ίδιο τον νιγηριανό στρατό και την κεντρική κυβέρνηση της Νιγηρίας όσο από την πολυεθνική αφρικανική δύναμη που την καταδιώκει τους τελευταίους μήνες και έχει πραγματοποιήσει σειρά εκκαθαριστικών επιχειρήσεων κατά των «οχυρών» της οργάνωσης στην ευρύτερη περιοχή της πόλης Μαϊντουγκούρι και της λίμνης Τσαντ, σκοτώνοντας και αιχμαλωτίζοντας εκατοντάδες μαχητές της.

Η εμπλοκή των γειτονικών κρατών, αλλά και η μεγάλη δημοσιότητα που πήραν στη Δύση ορισμένα από τα μαζικά εγκλήματα της οργάνωσης, όπως η απαγωγή εκατοντάδων μαθητριών από το Τσιμπόκ και η χρήση νεαρών γυναικών και μικρών παιδιών για επιθέσεις αυτοκτονίας, έχει αναγκάσει σε ένα βαθμό και την ηγεσία του στρατού, που αποτελείται κυρίως από μουσουλμανους, να σταματήσει να κάνει τα στραβά μάτια στη θρησκευτική και φυλετική «εθνοκάθαρση» που συνεχίζεται στις βορειοανατολικές επαρχίες και έχει δικαίως χαρακτηριστεί «γενοκτονία χαμηλής έντασης» από τους ειδικούς.


Πηγή efsyn