Μια ματιά στα γεγονότα και στην κάλυψή τους από τον ημερήσιο Τύπο της εποχής.

Έρευνα : Μανιώ Μάνεση

Μία νέα κυβέρνηση καλείται να αναλάβει το πολιτικό κόστος των κακών χειρισμών που οδήγησαν τη νικήτρια Ελλάδα σε δεινή θέση τον Αύγουστο του 1922. ‘’Η νέα υπό τον εξ Ευβοίας πολιτευτήν Κυβέρνησις πώς θα δυνηθή ν’ αντιμετωπίση τον ενώπιόν της άθλον, ο οποίος και δι’ άλλους, ισχυροτέρους, θα ήτο ανυπολογίστως επίμοχθος;’’ Η αποκάλυψη της αλήθειας, παρά τη λογοκρισία στον Τύπο, αναδεικνύει ‘’εν και μόνον καθήκον […] Την μέριμναν διά την συντήρησιν της τάξεως’’. Λίγες ημέρες πριν την ολοκλήρωση της καταστροφής…

ΑΘΗΝΑΙ

• ΜΕ ΠΑΛΑΙΑΣ ΚΑΡΑΜΠΙΝΑΣ

«Αλλ’ αν πρόκειται να διαδεχθώσι τους ηττημένους νεκροθράπτας της εθνικής τιμής και μωραίνοντες – υπνοβάται φύλακες της εσωτερικής τάξεως θα αντιδράσωμεν δι’ όλης ημών της ψυχής κατί του νέου συγκροτήματος. Η ανατροπή του και προ της εν τη Συνελεύσει εμφανίσεώς του θα είνε έργον υπέρ του Έθνους, υπέρ της Δυναστείας, υπέρ της κοινωνικής γαλήνης. Διότι βρυκολάκων υπολείμματα δεν αντικρύζουσι ζώσαν πραγματικότητα, όπως ούτε με παλαιάς καραμπίνας διεξάγονται μάχαι κατά πανόπλων διά πολυβόλων εχθρών»

ΑΘΗΝΑΪΚΗ

• ΣΩΣΑΤΕ ΤΗΝ ΤΑΞΙΝ

«Η αλήθεια των εν Μικρά Ασία συμβαινόντων εγνώσθη ήδη, όσον και αν εζήτησε να την αποσιωπήση ηλιθίως επεμβαίνουσα η λογοκρισία του τύπου. Η γνώσις δε της πραγματικής καταστάσεως εν και μόνον καθήκον επιβάλλει σήμερον εις όσους Έλληνας έχουν ακόμη ασυσκότιστον από το πολιτικόν πάθος τον νουν και αμόλυντον την ψυχήν από τας αθεμίτους επιδιώξεις. Την μέριμναν διά την συντήρησιν της τάξεως»

ΑΣΤΡΑΠΗ

• ΣΥΣΠΕΙΡΩΘΩΜΕΝ ΠΕΡΙ ΤΗΝ ΝΕΑΝ ΚΥΒΕΡΝΗΣΙΝ

«Είναι βαρύ και επίμοχθον το έργον της νέας Κυβερνήσεως. Αλλ’ υπάρχει ελπίς ότι ο πατριωτισμός όλων των Ελλήνων δεξιώς, χειραγωγούμενος, θα επιτύχη όπως το Έθνος εξέλθη της δεινής κρίσεως με τας ολιγωτέρας, όσον είνε δυνατόν θυσίας. Και το έργον της εξομαλύνσεως της εθνικής περιπετείας δεν απόκειται μόνον εις την μέριμναν της νέας κυβερνήσεως. Είνε έργον το οποίον ανήκει σήμερον εις όλους τους Έλληνας. Συσπειρωθώμεν περί την νέαν Κυβέρνησιν χάριν της σωτηρίας της Πατρίδος»

ΕΘΝΟΣ

• ΔΕΙΚΝΥΟΥΝ ΤΟΝ ΔΡΟΜΟΝ

«Οι πολιτευόμενοι, οίτινες, επιβάλλοντες σιγήν εις τα ατομικά των αισθήματα, εζήτησαν την συνεργασίαν του Ελευθερίου Βενιζέλου, δεικνύουν τον δρόμον, ον πρέπει ν’ ακολουθήση η Ελλάς. Αυτός μόνος, ο δημιουργήσας την μεγάλην Ελλάδα, δύναται να σώση ό,τι υπολείπεται»

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ

• ΑΓΡΙΑ ΠΟΛΕΜΙΚΗ ΤΩΝ ‘’ΤΑΪΜΣ’’ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ – ΝΑ ΜΗ ΜΑΣ ΔΟΘΗ ΚΑΜΜΙΑ ΒΟΗΘΕΙΑ
• ΤΙ ΑΞΙΟΙ Ο ΛΑΟΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΝΕΑΝ ΚΥΒΕΡΝΗΣΙΝ
• Η ΕΞΕΓΕΡΣΙΣ ΤΩΝ ΚΑΛΥΜΝΙΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΙΤΑΛΙΑΣ – ΣΥΛΛΑΛΗΤΗΡΙΟΝ ΚΑΙ ΛΙΘΟΒΟΛΙΣΜΟΙ – ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΙΑ ΤΩΝ ΚΑΛΥΜΝΙΩΝ ΚΑΙ ΕΞΟΡΙΑ

ΕΜΠΡΟΣ

• ΑΙ ΣΥΜΜΑΧΙΚΑΙ ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΑΝΤΙΠΑΛΩΝ ΕΞΩ ΤΗΣ ΣΜΥΡΝΗΣ
• ΟΤΑΝ Η ΕΛΛΑΣ ΚΙΝΔΥΝΕΥΕΙ ΔΩΣΩΜΕΝ ΟΛΟΙ ΤΑΣ ΧΕΙΡΑΣ

«Δεν δικαιούται η Κυβέρνησις, πρό τοιούτων κινδύνων, να σκεφθή κατά τας τραγικάς ταύτας ώρας, άλλο τι ειμή μόνον την Ελλάδα και να καλέση εις τον κοινόν υπέρ αυτής αγώνα, όλους τους Έλληνας και πρώτιστα εκείνον του οποίου, η υπογραφή μετά των υπογραφών του κ. Μιλλεράν και του κ. Λόϋδ Τζώρτζ είναι εις την Συνθήκην των Σεβρών»

ΕΣΠΕΡΙΝΗ

• ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΑΒΟΥΛΟΥΣ ΠΙΠΤΟΜΕΝ ΕΙΣ ΤΟΥΣ ΑΡΤΗΡΙΟΣΚΛΗΡΩΤΙΚΟΥΣ

«Με την εγκεφαλικήν αρτηριοσκλήρωσιν, με την μεγάλην της φαυλοκρατίας σημαίαν, με το συνυπεύθυνον διά την εθνικήν απόγνωσιν, καλείται το Κράτος να ενισχύση το μέτωπον! Ο γενναίος μας στρατός ΕΠΡΟΔΩΘΗ. […] Αλλ’ έως πότε θα εμπαίζετε και θα τυραννήτε και θα βασανίζετε τον δυστυχισμένον αυτόν Λαόν; Θαυμάστε τους εκλεκτούς της 1^ης Νοεμβρίου!»…

• ΑΝ ΗΘΕΛΕ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΩΣ Η ΑΓΓΛΙΑ…

ΕΣΤΙΑ

• … ΕΚΑΜΑΝ ‘’ΠΛΗΓΗΝ’’

«Οι άτολμοι και οι δειλοί και οι άνανδροι εξηπάτησαν τον λαόν διά να λάβουν την εξουσίαν, τον εξηπάτησαν διά να τον συγκρατήσουν και προσπαθούν να των ξεπατώσουν και τώρα που φεύγουν πανικόβλητοι μετά την καταστροφήν. Με την συκοφαντίαν αυτήν ήλθον, με την συκοφαντίαν έμειναν, την συκοφαντίαν αφίνουν πίσω των»

ΝΕΑ ΗΜΕΡΑ

• Η ΜΑΤΑΙΑ ΚΥΒΕΡΝΗΣΙΣ

«Είνε Κυβέρνησις ματαία και ανωφελής. Και επειδή κατά την κρίσιμον ώραν ενός εσχάτου κινδύνου, παν μέτρον λαμβανόμενον οπωσδήποτε δέον να συντελή εις αποτροπήν του κινδύνου τούτου, παν δε άστοχον μέτρον συντελεί αναντιρρήτως εις επαύξησιν αυτού, δύναται να θεωρηθή ως γεγονός βέβαιον ότι η Κυβέρνησις ούτω καταρτιζομένη αντί να μειώση τον εθνικόν κίνδυνον, διά της αρνητικής της επιδράσεως θα επαυξήση αυτόν μέχρις ακροτάτου»

ΝΕΟΛΟΓΟΣ ΠΑΤΡΩΝ

• Η ΕΞΕΛΙΞΙΣ ΤΗΣ ΚΡΙΣΕΩΣ – ΤΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ
• ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΛΥΣΙΝ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΡΙΣΕΩΣ
• ΤΑ ΕΝ ΣΜΥΡΝΗ ΜΕΤΡΑ
• Η ΣΤΑΣΙΣ ΤΗΣ ΑΓΓΛΙΑΣ

ΠΑΤΡΙΣ

• Η ΚΩΜΩΔΙΑ ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ

«Αλλ’ η κωμωδία αυτή την οποίαν σκηνοθετεί από διετίας ο κ. Γούναρης πρέπει να τελειώση, διότι θα έχη πολύ τραγικήν λύσιν. Ο φαύλος αυτός κύκλος προσώπων εναλλασσομένων, διά να κατεργάζεται την καταστροφήν της Ελλάδος ο κ. Γούναρης, πρέπει να λήξη και να λήξη μάλιστα το ταχύτερον. Δεν είνε δυνατόν να καταδικασθή επ’ άπειρον ο λαός να βλέπη εν ατελείωτον πολιτικόν καρναβάλι»

ΠΟΛΙΤΕΙΑ

• Η ΝΕΑ ΚΥΒΕΡΝΗΣΙΣ

«Δεν είναι, όμως, κυβερνητική η κρίσις, την οποίαν διανύει η Χώρα σήμερον. Εις κρίσιν κυβερνητικήν ευρίσκεται από πολλού, αφού υπό τόσας κυβερνήσεις ήχθη εις το τελευταίον όριον της εθνικής ακυβερνησίας. […] Η νέα υπό τον εξ Ευβοίας πολιτευτήν Κυβέρνησις πώς θα δυνηθή ν’ αντιμετωπίση τον ενώπιόν της άθλον, ο οποίος και δι’ άλλους, ισχυροτέρους, θα ήτο ανυπολογίστως επίμοχθος; Το ερώτημα προβάλλεται αυθορμήτως»

ΠΡΩΪΝΗ

• Η ΝΕΑ ΚΥΒΕΡΝΗΣΙΣ ΚΑΙ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

«Επί του παρόντος χρειάζεται Κυβέρνησις κύρους και επιβολής, διά να επιβάλη την τάξιν και ΕΞΥΓΙΑΝΗ την εσωτερικήν Διοίκησιν. Τούτο προέχει και εις τούτο πρέπει να επιδοθή το Στέμμα. Οι άνθρωποι του παρελθόντος δεν εμπνέουν ουδεμίαν εμπιστοσύνην εις τον Λαόν. Την δε Κυβέρνησιν του κ. Καλογεροπούλου την αποδέχεται ο Ελληνικός Λαός ως προσωρινήν τοιαύτην με την προϋπόθεσιν, ότι τώρα που εξέλιπεν η Μικρά Ασία είνε ΔΥΝΑΤΟΝ ΤΑΧΥΤΑΤΑ να προβώμεν εις την οργάνωσιν του Εσωτερικού μετώπου»

• ΔΙΑΤΙ Ο ΣΤΕΡΓΙΑΔΗΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΠΟΜΑΚΡΥΝΘΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ

• ΩΡΑ ΚΙΝΔΥΝΩΝ

«Εις την τραγικήν παραλίαν της Μικράς Ασίας, όπου εκτυλίσσεται αυτήν την στιγμήν η τελευταία πράξις του ανιστορήτου πολεμικού δράματος, το οποίον κινεί το αόρατον νήμα του στυγνού Πεπρωμένου των Αισχυλείων εμπνεύσεων, δεν εναυάγησαν μόνον πόθοι ελληνικοί από τους προσφιλεστέρους. Κινδυνεύει να ναυαγήση μαζύ των η Ανατολική πολιτική της Δυνάμεως εκείνης, η οποία το έτερον σκέλος της ακμής της και του μεγαλείου της στηρίζει εις την Προποντίδα και την Μεσόγειον»

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

• Η ΟΡΓΑΝΩΜΕΗ ΕΡΓΑΤΙΚΗ ΤΑΞΙΣ ΕΝΩΠΙΟΝ ΤΗΣ ΚΡΙΣΕΩΣ

ΑΙ ΣΗΜΕΡΙΝΑΙ ΑΜΕΣΟΙ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΥ ΛΑΟΥ

ΠΡΟΚΗΡΥΞΙΣ ΤΟΥ ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΟΥ ΕΡΓΑΤΙΚΟΥ (ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΟΥ) ΚΟΜΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΣΥΝΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΣ ΤΩΝ ΕΡΓΑΤΩΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

ΣΚΡΙΠ

• ΣΗΜΕΡΟΝ ΤΗΝ ΠΡΩΙΑΝ ΟΡΚΙΖΕΤΑΙ Η ΝΕΑ ΚΥΒΕΡΝΗΣΙΣ
• ΤΟ ΕΡΓΟΝ ΤΗΣ ΚΟΙΝΗΣ ΣΩΤΗΡΙΑΣ
• ΜΕΤΑ ΜΑΚΡΑΝ ΣΥΝΟΜΙΛΙΑΝ ΜΕ ΤΟΝ ΑΝΤΙΣΤΡΑΤΗΓΟΝ κ. ΧΑΤΖΗΑΝΕΣΤΗΝ

ΕΠΙ ΤΩΝ ΑΙΤΙΩΝ ΚΑΙ ΗΣ ΕΞΕΛΙΞΕΩΣ ΤΩΝ ΤΕΛΕΥΤΑΙΩΝ ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ – Η ΔΥΝΑΜΙΣ ΤΟΥ ΕΧΘΡΟΥ ΚΑΙ ΤΟ ΗΘΙΚΟΝ ΤΟΥ ΣΤΡΑΤΟΥ ΜΑΣ – ΑΙ ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΚΕΜΑΛ – ΑΙ ΝΗΟΩΙΑΙ – ΑΙ ΚΑΤΑΒΛΗΘΕΙΣΑΙ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑΙ

ΣΦΑΙΡΑ

• ΕΙΣ ΥΠΟΛΑΝΑΘΑΝΩΝ ΚΙΝΔΥΝΟΣ

«Η εν Μικρά Ασία πολεμική περιπέτεια όσον και αν απέβη καταστρεπτική, δεν καταστρέφει δυστυχώς και το όλον τραγικόν ζήτημα από Ελληνικής απόψεως. Φοβούμεθα μήπως αποτελεί την αρχήν  μειζόνων δεινών. [….] Τα εφ’ ημίν διαβλέπομεν ταύτα εν τη ανεπαρκεία, εν τη ελλείψει των χρησίμων εις την ζωήν, αυτών  των τροφίμων»

Πηγή: ertnews.gr

Σαν σήμερα, 28 Απριλίου 1986, κατέληξε ο αξιωματικός Σπύρος Μουστακλής, που τόλμησε και όρθωσε το ανάστημα του στη χούντα.

Σύμβολό της αντίστασης και αγωνιστής ο Σπύρος Μουστακλής βασανίστηκε για 47 ολόκληρες ημέρες δοκιμάζοντας το μένος και την παράνοια του «μακελάρη» όπως τον αποκαλούσαν Αναστασίου Σπανού, ένα από τα πρωτοπαλίκαρα του πραξικοπηματία Στυλιανού Παττακού. Το γεγονός πως ένας στρατιωτικός αντιστάθηκε θεωρήθηκε από τους ταγματάρχες ως εσχάτη προδοσία.

Ο Σπύρος Μουστακλής θέλοντας να αποφύγει τη συμμετοχή του στο πραξικόπημα της 21^ης Απριλίου συμμετείχε στο Κίνημα του Ναυτικού, που σκοπό είχε την απαγωγή του δικτάτορα Παπαδόπουλου και ανατροπή της χούντας. Το σχέδιο ήθελε, στις 20 Αυγούστου 1969, κατά τη διάρκεια άσκησης, με κωδικό όνομα «Θρίαμβος» να απομονώσουν τον Παπαδόπουλο σε ένα πλοίο και να υπάρξει αποκατάσταση της δημοκρατίας. Δυστυχώς, το κίνημα προδόθηκε και το πλήρωμα του αντιτορπιλικού ΒΕΛΟΣ ζήτησε πολιτικό άσυλο στην Ιταλία. Με τη σειρά της η ιταλική κυβέρνηση υπέκυψε στις πιέσεις των ταγματαρχών και των αμερικανών φίλων τους και με πρόσχημα τη συνθήκη του ΝΑΤΟ τους ανακήρυξε λιποτάκτες και τους παρέδωσε στην Ελλάδα, όπου τους περίμενε η φρίκη των κελιών της ΕΣΑ.

Την πρώτη φορά που μπήκε ο βασανιστής Σπανός στο κελί του Μουστακλή του είπε τη φράση «Θα σε κάνω να ακούς ΕΣΑ και να τρέμεις», όμως ο Σπύρος Μουστακλής δεν έτρεμε κι ούτε μίλησε. Από τις 22 Μαΐου τον είχαν στα κρατητήρια του ΕΑΤ – ΕΣΑ (σημερινό πάρκο Ελευθερίας) και τον χτυπούσαν μέρα και νύχτα. Ένα από τα χτυπήματα του προκάλεσε εγκεφαλική αιμορραγία. Μετά από πολλές καθυστερήσεις μεταφέρθηκε στο 401 στρατιωτικό νοσοκομείο με το ψευδώνυμο «Μιχαηλίδης». Το χαρτί του νοσοκομείου έγραφε «θύμα τροχαίου στον Ιππόδρομο». Στη συνέχεια μεταφέρθηκε στο ΚΑΤ, όπου υποβλήθηκε σε διάφορες θεραπείες. Κατάφερε με δυσκολία να περπατήσει ξανά, όχι όμως και να μιλήσει.

Μετά, το θάνατο του, δόθηκε ως τιμής ένεκεν ο βαθμός του Αντιστράτηγου και το όνομα του στο κέντρο νεοσύλλεκτων Μεσολογγίου (2/39 Σύνταγμα Ευζώνων), όπου είναι και η γενέτειρα του.

Όταν αργότερα ρωτήθηκε σε συνέντευξη ο δικτάτορας Παττακός για τον αγωνιστή και ήρωα Σπύρο Μουστακλή, εκείνος φανερά ενοχλημένος, αλλά  με την ίδια κυνικότητα που τον χαρακτήριζε είπε πως «Καλά του κάναμε… Να ησυχάσουμε… Η δύναμις επιβάλλεται διά παντός τρόπου. Ό,τι δε λύνεται, κόβεται».

 

 

Αργότερα είδε το φως της δημοσιότητας ένα ποίημα του Αντώνη Δωριάδη για τον Σπύρο Μουστακλή.

«Του ζήτησαν να μαρτυρήσει

Δε μίλησε

Του τσάκισαν τα δόντια

Του τσάκισαν τα δάχτυλα

Του τσάκισαν τα πλευρά

Σιωπούσε

Του “καψαν το στήθος

Του” καψαν τα πόδια

Του “καψαν την κοιλιά

Δε μαρτυρούσε

Του θραύσαν τις μασέλες

Του μάτωσαν τα νεφρά

Του συνθλίψαν τους όρχεις

Αυτός σιωπούσε

Κοίταζε μόνο

Αιώνες μακριά

Με τα μάτια

Του Ιησού»

Πηγή: documento.gr

Σήμερα ολοκληρώνονται 30 χρόνια από το θάνατο του μεγάλου ποιητή Γιάννη Ρίτσου, ο οποίος έγραψε ένα χρυσό κεφάλαιο στην ιστορία της ελληνικής λογοτεχνίας με τα ποιήματα του και ανήκει στη λεγόμενη «γενιά του ‘30. Ο «Επιτάφιος», η «Ρωμιοσύνη» και η «Σονάτα υπό το Σεληνόφως» είναι τρία από τα πιο γνωστά έργα του ενώ το 1975 προτάθηκε για το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας.

 

Ο Γιάννης Ρίτσος γεννήθηκε στη Μονεμβασιά την πρωτομαγιά του 1909. Ήταν το μικρότερο από τα τέσσερα παιδιά του μεγαλοκτηματία Ελευθέριου Ρίτσου και της Ελευθερίας Βουζουναρά. Τα τρία μεγαλύτερα αδέλφια του ήταν η Νίνα (1898-1970), ο Μίμης (1899-1921) και η Λούλα (1908- 1995).

Το 1919 αποφοίτησε από το Σχολαρχείο της Μονεμβασιάς και το 1921 γράφτηκε στο Γυμνάσιο του Γυθείου. Την ίδια χρονιά πέθαναν ο αδερφός του Μίμης και η μητέρα του Ελευθερία, και οι δύο από φυματίωση. Το 1924 δημοσίευσε τα πρώτα του ποιήματα στο περιοδικό «Διάπλαση των Παίδων» με το ψευδώνυμο «Ιδανικόν Όραμα».

Το 1925 ολοκλήρωσε τις γυμνασιακές του σπουδές στο Γύθειο και έφυγε με την αδερφή του Λούλα για την Αθήνα. Είχε προηγηθεί η οικονομική καταστροφή του πατέρα του κι έτσι ο ποιητής αναγκάστηκε να εργαστεί για τα προς το ζην, αρχικά ως δακτυλογράφος και στη συνέχεια ως αντιγραφέας στην Εθνική Τράπεζα. Το 1926 προσβλήθηκε και ο ίδιος από φυματίωση και επέστρεψε στη Μονεμβασιά ως το φθινόπωρο του ίδιου χρόνου, οπότε γράφτηκε στη Νομική Σχολή της Αθήνας, χωρίς να μπορέσει ποτέ να φοιτήσει. Συνέχισε να εργάζεται ως βοηθός βιβλιοθηκαρίου και γραφέας στο Δικηγορικό Σύλλογο της Αθήνας.

Τον Ιανουάριο του 1927 νοσηλεύτηκε στην κλινική Παπαδημητρίου και τον επόμενο μήνα στο σανατόριο «Σωτηρία», όπου έμεινε τελικά για τρία χρόνια. Στη «Σωτηρία» ο Ρίτσος γνωρίστηκε με τη Μαρία Πολυδούρη και με μαρξιστές και διανοούμενους της εποχής του, ενώ παράλληλα έγραψε κάποια ποιήματά του που δημοσιεύτηκαν στο φιλολογικό παράρτημα της Εγκυκλοπαίδειας «Πυρσός». Από το φθινόπωρο του 1930 και για ένα χρόνο έζησε στα Χανιά, αρχικά στο φθισιατρείο της Καψαλώνας και μετά από προσωπική του καταγγελία των άθλιων συνθηκών ζωής που επικρατούσαν εκεί σε τοπική εφημερίδα, μεταφέρθηκε μαζί με όλους τους τρόφιμους στο σανατόριο Άγιος Ιωάννης.

Τον Οκτώβριο του 1931 επέστρεψε στην Αθήνα κι ανέλαβε τη διεύθυνση του καλλιτεχνικού τμήματος της Εργατικής Λέσχης. Εκεί σκηνοθέτησε και συμμετείχε σε παραστάσεις. Η υγεία του βελτιώθηκε σταδιακά, το ίδιο και τα οικονομικά του με τη βοήθεια της αδερφής του Λούλας, που είχε στο μεταξύ παντρευτεί και φύγει για την Αμερική. Τον επόμενο χρόνο, ο πατέρας του μπήκε στο Ψυχιατρείο στο Δαφνί (όπου πέθανε το 1938) και πέντε χρόνια αργότερα τον ακολούθησε η Λούλα, η οποία πήρε εξιτήριο το 1939.

Το 1933 συνεργάστηκε με το αριστερό περιοδικό «Πρωτοπόροι» και για τέσσερα χρόνια ως ηθοποιός με τους θιάσους Ζωζώς Νταλμάς, Ριτσιάρδη, Παπαϊωάννου και Μακέδου. Το 1934 άρχισε να αρθρογραφεί από τις στήλες του Ριζοσπάστη κι εξέδωσε την πρώτη του συλλογή με τίτλο «Τρακτέρ» με το ψευδώνυμο Σοστίρ (αναγραμματισμό του επιθέτου του). Τον ίδιο χρόνο έγινε μέλος του ΚΚΕ, στο οποίο παρέμεινε πιστός μέχρι το θάνατό του. Το 1935 κυκλοφορεί τη δεύτερη ποιητική συλλογή του με τίτλο «Πυραμίδες» και προσλαμβάνεται ως επιμελητής κειμένων στις εκδόσεις «Γκοβόστη».

Στις 9 Μαΐου 1936 γίνονται στη Θεσσαλονίκη αιματηρές ταραχές, κατά τη διάρκεια της μεγάλης καπνεργατικής απεργίας. Την επομένη, ο Ρίτσος βλέπει στο «Ριζοσπάστη» τη φωτογραφία μιας μάνας να θρηνεί το νεκρό παιδί της και παίρνει αφορμή για να γράψει ένα από πιο δημοφιλή ποίηματά του, τον «Επιτάφιο», που εκδίδεται σε 10.000 αντίτυπα. Με τη δικτατορία Μεταξά (1936-1940) τα τελευταία 250 καίγονται στους στύλους του Ολυμπίου Διός.

 

Το 1937 νοσηλεύτηκε στο σανατόριο της Πάρνηθας και τον ίδιο χρόνο, συγκλονισμένος από την αρρώστια της πολυαγαπημένης του αδελφής Λούλας, γράφει την ποιητική σύνθεση «Το τραγούδι της αδελφής μου», ένα από τα ωραιότερα λυρικά της νεοελληνικής ποίησης. Ο Κωστής Παλαμάς, εντυπωσιασμένος από το ποίημα, έγραψε τους στίχους - εγκώμιο για τον Ρίτσο:

    Γρήγορο αργοφλοίβισμα της γαλάζιας πλάσης
    Να παραμερίσουμε για να περάσης.

Το 1938 κυκλοφορεί η «Εαρινή Συμφωνία» και προσλαμβάνεται στο Εθνικό Θέατρο. Δύο χρόνια αργότερα, εκδίδει την «Παλιά μαζούρκα σε ρυθμό βροχής» και προσλαμβάνεται ως χορευτής στη Λυρική Σκηνή.

Στη διάρκεια της Κατοχής, ο Ρίτσος έζησε κατάκοιτος, παρόλα αυτά συμμετείχε στη δραστηριότητα του μορφωτικού τμήματος του ΕΑΜ και αρνήθηκε να δεχτεί χρήματα από έρανο όταν κινδύνεψε η ζωή του από τις κακουχίες το 1942. Μετά την ήττα του ΕΛΑΣ στα «Δεκεμβριανά» ακολούθησε τις δυνάμεις του στη σύμπτυξη. Περνά από τη Λαμία, όπου συναντά τον Άρη Βελουχιώτη και φθάνει μέχρι την Κοζάνη, όπου ανεβάστηκε το θεατρικό του «Η Αθήνα στ’ άρματα». Το 1945 γράφει τη «Ρωμιοσύνη», ένα ακόμη δημοφιλές ποίημά του, που το μελοποίησε το 1966 ο Μίκης Θεοδωράκης.

Στη διάρκεια του Εμφυλίου Πολέμου εξορίστηκε λόγω της αριστερής δράσης του στο Κοντοπούλι της Λήμνου (1948), στη Μακρόνησο (1949) και στον Άγιο Ευστράτιο (1950-1951). Το 1952 επέστρεψε στην Αθήνα και πολιτεύτηκε στην ΕΔΑ. Το 1954 παντρεύτηκε την παιδίατρο Φηλίτσα Γεωργιάδου από τη Σάμο, με την οποία απέκτησε μία κόρη, την Έρη (1955). Το 1956 ταξίδεψε στη Σοβιετική Ένωση ως μέλος αντιπροσωπείας διανοουμένων και δημοσιογράφων και την ίδια χρονιά τιμήθηκε με το κρατικό βραβείο ποίησης για τη «Σονάτα του Σεληνόφωτος». Όταν το διάβασε ο σπουδαίος Γάλλος ποιητής και συγγραφέας Λουί Αραγκόν (1897-1982) αισθάνθηκε «το βίαιο τράνταγμα μιας μεγαλοφυΐας» και αποφάνθηκε πως ο δημιουργός του είναι «ο μεγαλύτερος από τους ποιητές του καιρού μας που βρίσκονται στη ζωή».

Το 1960 ο Μίκης Θεοδωράκης μελοποίησε τον «Επιτάφιο» και σηματοδότησε την περίοδο της διάδοσης της μεγάλης ποίησης στο πλατύ κοινό. Το 1962 ο Ρίτσος επισκέφθηκε τη Ρουμανία και συναντήθηκε με το Ναζίμ Χικμέτ, του οποίου μετέφρασε ποίηματα στα ελληνικά. Κατόπιν πήγε στην Τσεχία και τη Σλοβακία, όπου ολοκλήρωσε την Ανθολογία Τσέχων και Σλοβάκων ποιητών, την Ουγγαρία και τη Λ. Δ. της Γερμανίας. Το 1964 συμμετείχε στις βουλευτικές εκλογές με την ΕΔΑ.

Όταν ξέσπασε το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου 1967, οι φίλοι του τον ειδοποίησαν να κρυφτεί, εκείνος όμως δεν έφυγε από το σπίτι του. Τον συνέλαβαν και τον έκλεισαν στον Ιππόδρομο του Φαλήρου. Στα τέλη Απριλίου μεταφέρθηκε στη Γυάρο και αργότερα στο Παρθένι της Λέρου. Το 1968 νοσηλεύθηκε στον «Άγιο Σάββα» και στη συνέχεια τέθηκε σε κατ' οίκον περιορισμό στο σπίτι της γυναίκας του στο Καρλόβασι της Σάμου. Το 1970 επέστρεψε στην Αθήνα, μετά όμως από άρνησή του να συμβιβαστεί με το καθεστώς του Παπαδόπουλου εξορίστηκε εκ νέου στη Σάμο ως το τέλος του χρόνου που μπήκε για εγχείρηση στη Γενική Κλινική Αθηνών. Το 1973 συμμετείχε στα γεγονότα του Πολυτεχνείου.

Μετά την πτώση της δικτατορίας και τη μεταπολίτευση έζησε κυρίως στην Αθήνα, όπου συνέχισε να γράφει με πυρετώδεις ρυθμούς. Το 1975 αναγορεύτηκε σε επίτιμο διδάκτορα του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και τιμήθηκε με το μεγάλο γαλλικό βραβείο ποίησης «Αλφρέ ντε Βινί». Τον επόμενο χρόνο τιμήθηκε με το βραβείο «Λένιν» στη Μόσχα. Ακολούθησαν τα επόμενα χρόνια αναγορεύσεις του σε διάφορα ξένα πανεπιστήμια: Μπίρμιγχαμ (1978), Καρλ Μαρξ της Λειψίας (1984) και Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών (1987). Το 1986 του απονεμήθηκε το βραβείο «Ποιητής διεθνούς ειρήνης» του ΟΗΕ.

Ο Γιάννης Ρίτσος έφυγε από τη ζωή στις 11 Νοεμβρίου 1990, αφήνοντας πίσω του 50 ανέκδοτες ποιητικές συλλογές. Ενταφιάστηκε τρεις μέρες αργότερα στη γενέτειρά του Μονεμβασιά.

Το κύριο σώμα του έργου του συγκροτούν πάνω από 100 ποιητικές συλλογές, 9 πεζογραφήματα και 4 θεατρικά έργα. Οι μελέτες για ομοτέχνους του, οι πολυάριθμες μεταφράσεις και χρονογραφήματα, καθώς και άλλα δημοσιεύματα συμπληρώνουν την εικόνα του χαλκέντερου δημιουργού.

Πηγή: sansimera.gr

 

Σαν σήμερα, 10 Απριλίου 1826 οι «Ελεύθεροι Πολιορκημένοι» του Μεσολογγίου πραγματοποιούν την ηρωική έξοδο.

Έξοδος του Μεσολογγίου ή κατά ορισμένους συγγραφείς Ολοκαύτωμα του Μεσολογγίου αναφέρεται στην έξοδο που πραγματοποίησαν οι πολιορκημένοι στρατιώτες και άμαχοι του Μεσολογγίου, όταν οι δυνατότητες συνέχισης της άμυνας απέναντι στα τουρκικά και αιγυπτιακά στρατεύματα είχαν χαθεί, λόγω εξάντλησης των τροφίμων

Ο Γρηγόρης Λαμπράκης γεννήθηκε στις 3 Απρίλη του 1912.

Αγωνιστής της Αντίστασης, αργότερα βουλευτής της ΕΔΑ, υφηγητής της Ιατρικής Σχολής στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας, παλιός βαλκανιονίκης, υπήρξε ειρηνιστής, ιδρυτικό μέλος της Ελληνικής Επιτροπής για τη Βαλκανική Συνεννόηση, ενώ μετά από δική του πρωτοβουλία του ιδρύθηκε η Eλληνική Eπιτροπή για τη Διεθνή Ύφεση και Ειρήνη (EEΔYE). 

Στις 21 Aπριλιου 1963 το ελληνικό Kίνημα Eιρήνης οργανώνει την πρώτη Mαραθώνια Πορεία Eιρήνης παρά το γεγονός ότι η κυβέρνηση Καραμανλή φροντίζει να την απαγορεύσει. Παράλληλα η Αστυνομία και η Χωροφυλακή ανακοινώνουν ότι για τις 21 Απριλίου, ημέρα που θα πραγματοποιούνταν η πορεία, απαγορευόταν κάθε συγκέντρωση σε ανοιχτό χώρο, σε ολόκληρη τη χώρα.

Η πορεία πραγματοποιείται και ο ειρηνιστής Γρηγόρης Λαμπράκης πρωτοστατεί.

Σύμφωνα με το τότε ρεπορτάζ της εφημερίδας «Τα Νέα» την 21η Απριλίου του 1963 η πρωτεύουσα βρισκόταν «επί ποδός πολέμου», ενώ «διά πρώτην φοράν τα περίφημα Τάγματα Ασφαλείας ενεφανίσθησαν επισήμως εις διαφόρους περιοχάς περί τον Μαραθώνα, έτοιμα προς δράσιν εις περίπτωσιν ανάγκης. Ακόμα και ναύται του Λιμενικού εχρησιμοποιήθησαν διά τη φρούρησιν της παραλίας του Μαραθώνος, διά τον φόβον προφανώς... αποβάσεως των οπαδών του Συνδέσμου "Μπέρτραντ Ράσελ"». Επί ποδός βρίσκονται συνολικά 10.000 άνδρες της Aστυνομίας, της Xωροφυλακής, του Λιμενικού Σώματος. Oι προσβάσεις προς τον Mαραθώνα αποκλείονται.

O κύριος όγκος των «οδοιπόρων της ειρήνης», περιγράφει ο Tύπος της εποχής, περί τους 3.000, αναχαιτίζεται, απωθείται, διαλύεται στους Aμπελόκηπους στο ύψος της Αγίας Tριάδας και στον Άγιο Δημήτριο, στην οδό Πανόρμου. Συλλαμβάνονται 628, ανάμεσά τους ο Mίκης Θεοδωράκης, ο Mίνως Aργυράκης, ο Aλέκος Aλεξανδράκης, η Aλίκη Γεωργούλη και πρώην βουλευτές και υποψήφιοι του κόμματος της Eνιαίας Δημοκρατικής Aριστεράς (EΔA).

Στον Tύμβο του Mαραθώνα μπόρεσαν να φτάσουν τέσσερις. Ανάμεσα τους ο Γρηγόρης Λαμπράκης. Aπό τον Tύμβο θα ξεκινήσει την πορεία που θα μείνει στην ιστορία του ελληνικού ειρηνιστικού κινήματος ως η Πρώτη Πορεία Eιρήνης. Kρατάει στα υψωμένα χέρια του ένα απλό πανό με τη λέξη EΛΛAΣ και με το σύμβολο του «Συνδέσμου Eιρήνης Mπέρτραντ Pάσελ», τον κύκλο με τον τσακισμένο σταυρό, παγκόσμιο σύμβολο της ειρήνης. Θα διανύσει έτσι πέντε χιλιόμετρα προς την Αθήνα.

Στη Ραφήνα οι αρχές ασφαλείας θα επιχειρήσουν να τον σταματήσουν και να τον σύρουν στο δάσος. Θα αποτύχουν μετά από την επέμβαση κατοίκων της περιοχής και όσων συνοδεύουν το Λαμπράκη. Οι τελευταίοι θα συλληφθούν κοντά στο Πικέρμι. Ο ίδιος ο Λαμπράκης θα συλληφθεί κοντά στο Χαρβάτι.

Οι αρχές ασφαλείας τον επιβιβάζουν σε ένα όχημα και αφού τον περιφέρουν για τρεισήμισι ώρες των εγκαταλείπουν στη Νέα Ιωνία. «Η πορεία ειρήνης, έστω και συμβολικά έγινε, μολονότι η κυβέρνησις έλαβε μέτρα που ούτε στην κατοχή είχαμε γνωρίσει. Ακολουθώντας πολιτική βάσεων και πυρηνικών υποβρυχίων "Πολάρις" δε θέλησε να επιτρέψει στο λαό να εκδηλώσει τη θέληση του για ειρήνη. Δεν το κατόρθωσε» θα δηλώσει ο Λαμπράκης στον τύπο.

Η δολοφονία Λαμπράκη

Ένα σχεδόν μήνα αργότερα, στις 22 Μάη 1963 και ώρα 22:15, κοντά στη διασταύρωση των οδών Βενιζέλου και Ερμού στη Θεσσαλονίκη, ο Γρηγόρης Λαμπράκης δέχτηκε δολοφονική επίθεση και τραυματίστηκε θανάσιμα. Μετά τις εκλογές του 1961, γνωστές ως εκλογές «βίας και νοθείας» καθώς, όπως έμεινε στην ιστορία «ψήφισαν και τα δέντρα», το πολιτικό σύστημα της χώρας βρισκόταν σε οξεία κρίση και επικρατούσαν κοινωνικές αναταραχές. Κάθε φιλειρηνική κίνηση ήταν απαγορευμένη. Η Επιτροπή για τη Διεθνή Ύφεση και την Ειρήνη, ήταν σχεδόν παράνομη και το κλίμα ψυχροπολεμικό.

Σε αυτές τις συνθήκες, ο Γρ. Λαμπράκης θα βρεθεί στη Θεσσαλονίκη προκειμένου να μιλήσει σε συγκέντρωση της Επιτροπής για τη Διεθνή Ύφεση και Ειρήνη με θέμα: «Ειρήνη και αφοπλισμός διά τον κόσμον ολόκληρον και διά την Ελλάδα» που πραγματοποιήθηκε στα γραφεία του Δημοκρατικού Συνδικαλιστικού Κινήματος.

Την ώρα που ο Λαμπράκης κατευθύνεται προς τα γραφεία για την έναρξη της εκδήλωσης βρίσκεται σε εξέλιξη αντισυγκέντρωση. Πλήθος παρακρατικών και αστυνομικών με πολιτικά είχαν καταλάβει τα γειτονικά πεζοδρόμια, φωνάζοντας συνθήματα και προπηλακίζοντας όσους προσέρχονταν στην αίθουσα. Αν και μεγάλος αριθμός ένστολων αστυνομικών βρίσκεται γύρω από το χώρο που πραγματοποιείται η συγκέντρωσή, παρά τις διαμαρτυρίες των οργανωτών και του ίδιου του Λαμπράκη δεν λαμβάνουν κανένα μέτρο για την απώθηση των παρακρατικών.

Στην είσοδο του κτιρίου ένας από αυτούς επιτίθεται στο Λαμπράκη και τον χτυπά στο κεφάλι. Αυτό το τραύμα είναι ελαφρύ. Σοβαρά τραυματίζεται ο αριστερός βουλευτής, Γιώργος Τσαρουχάς. Οι παρακρατικοί προσπαθούν να μπουν στο κτίριο και η αστυνομία δεν κάνει καμία προσπάθεια να τους εμποδίσει.

Τα μέλη της Επιτροπής με δυσκολία καταφέρνουν να κλείσουν την πόρτα. Όταν αρχίζει την ομιλία του και ακούγεται από τα μικρόφωνα, οι παρακρατικοί αρχίζουν να πετάνε πέτρες στο κτίριο Τα τζάμια σπάνε και πέφτουν στα κεφάλια των ομιλητών και των παρευρισκομένων. «Κάτω η ειρήνη», «Θέλουμε πόλεμο» «Λαμπράκη θα πεθάνεις» είναι σύμφωνα με το Ριζοσπάστη τα συνθήματα που ακούγονται, ενώ Λαμπράκης διακόπτει την ομιλία του: «Προσοχή, προσοχή. Εδώ βουλευτής Λαμπράκης. Ως εκπρόσωπος του έθνους και του λαού, καταγγέλλω ότι υπάρχει σχέδιο δολοφονικής απόπειρας εναντίον μου και καλώ τον υπουργό Βορείου Ελλάδας, τον νομάρχη, τον εισαγγελέα, τον στρατηγό Χωροφυλακής Μήτσου, τον διευθυντή Αστυνομίας Πόλεων, τον διοικητή Ασφαλείας Θεσσαλονίκης να προστατεύσουν τη ζωή των συγκεντρωμένων φίλων της ειρήνης και τη ζωή μου...»

Με την ολοκλήρωση της εκδήλωσης, ο Λαμπράκης εγκατέλειψε την αίθουσα για να γυρίσει στο ξενοδοχείο του. Τον ακολούθησαν μόνο δύο σύντροφοί του, καθώς η αστυνομία απέκλεισε το κοινό της εκδήλωσης στο εσωτερικό της αίθουσας, απαγορεύοντας προσωρινά την έξοδο. Στη διασταύρωση των οδών Ερμού και Ελ. Βενιζέλου και παρά το γεγονός ότι η αστυνομία είχε αποκλείσει όλους τους δρόμους, ένα τρίκυκλο εμφανίστηκε από το πουθενά, πλησίασε το Λαμπράκη με μεγάλη ταχύτητα. Ο ένας από τους δύο επιβαίνοντες του επέφερε ισχυρό χτύπημα στο κεφάλι με λοστό. Κανείς αστυνομικός δεν κινήθηκε για να εμποδίσει το τρίκυκλο πριν το χτύπημα, να συλλάβει τον οδηγό του μετά, ή ακόμα και να βοηθήσει τον αιμόφυρτο Λαμπράκη.

(Απόσπασμα από την ταινία «Ζ» του Κώστα Γαβρά, με μουσική του Μίκη Θοδωράκη, βασισμένη στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Βασίλη Βασιλικού (1966), με θέμα τη δολοφονία του Λαμπράκη και τη έρευνα του ανακριτή Χρήστου Σαρτζετάκη)

Ο παριστάμενος, Μανώλης Χατζηαποστόλου, γνωστός και με το παρατσούκλι «Τίγρης» κινήθηκε αστραπιαία πηδώντας στην καρότσα του τρίκυκλου. Για ένα περίπου χιλιόμετρο το τρίκυκλο έτρεχε στους δρόμους της Θεσσαλονίκης χωρίς κανένα αστυνομικό ή άλλο όχημα να το καταδιώκει. Ο Χατζηαποστόλου εξουδετέρωσε μετά από σκληρή πάλη το μοναδικό επιβάτη της καρότσας, Μανόλη Εμμανουηλίδη και κατόπιν υποχρέωσε τον οδηγό Σπύρο Γκοτζαμάνη να σταματήσει.

Ακολούθησε νέα πάλη αυτή τη φορά ανάμεσα στον Χατζηαποστόλου και τον Γκοτζαμάνη, έως ότου εμφανίστηκε ένας απλός αστυνομικός, ο οποίος μη γνωρίζοντας όσα είχαν προηγηθεί, συνέλαβε τον Γκοτζαμάνη κατόπιν υποδείξεων των περαστικών. Ο Λαμπράκης βαριά τραυματισμένος μεταφέρεται στο νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ. Η κατάσταση, είναι μη αναστρέψιμη. Αυτό επιβεβαιώνουν εκτός από τους Έλληνες γιατρούς και τέσσερις διάσημοι νευροχειρουργοί που καλούνται από το εξωτερικό ειδικά την περίπτωση του Λαμπράκη. Στις 27 Μάη, στις 01:22, ο Γρηγόρης Λαμπράκης χάνει τη μάχη για τη ζωή.

Η δίκη

Η επίσημη αστυνομική εκδοχή αντίθετα, ήταν ότι επρόκειτο για τροχαίο ατύχημα και ήταν αυτή που αρχικά υιοθέτησε και η κυβέρνηση της χώρας. Στη Θεσσαλονίκη ξεκίνησαν ανακρίσεις από τον Χρήστο Σαρτζετάκη και τον εισαγγελέα Δημήτριο Παπαντωνίου, υπό τη γενική εποπτεία του εισαγγελέα εφετών Παύλου Δελαπόρτα. Η ηγεσία της Xωροφυλακής Θεσσαλονίκης έκανε κάθε δυνατή προσπάθεια για να αποκρύψει κρίσιμα στοιχεία και να εκφοβίσει τους μάρτυρες.

Η ανακριτική ομάδα, παρά τις απροκάλυπτες παρεμβάσεις και πιέσεις που δέχτηκε από τον τότε εισαγγελέα του Αρείου Πάγου και μετέπειτα πρώτο πρωθυπουργό της δικτατορίας, Κωνσταντίνο Κόλλια κατόρθωσε να στοιχειοθετήσει ότι επρόκειτο για προμελετημένο έγκλημα και να αποκαλύψει τους ηθικούς αυτουργούς του.

Εκτός από τους φυσικούς αυτουργούς, Γκοτζαμάνη και Εμμανουηλίδη κατηγορήθηκαν οι Κωνσταντίνος Μήτσου, επιθεωρητής Βορείου Ελλάδος, Ευθύμιος Καμουτσής, διευθυντής αστυνομίας, Κωνσταντίνος Δόλκας και άλλοι οι οποίοι παραπέμφθηκαν για παράβαση καθήκοντος.

Στους ηθικούς αυτουργούς συμπεριλαμβανόταν ο πρόεδρος της παρακρατικής οργάνωσης στην οποία ανήκε ο Γκοτζαμάνης, Ξενοφών Γιοσμάς και ο υπομοίραρχος Εμμανουήλ Καπελώνης, διοικητής του αστυνομικού τμήματος Τούμπας. Στη δίκη που πραγματοποιήθηκε το 1966 και παρά την εισαγγελική πρόταση, οι ένορκοι έκριναν ένοχους μόνο τους δύο φυσικούς αυτουργούς και τον Ξενοφών Γιοσμά.

Η δίκη ουσιστικά κατέληξε στο συμπέρασμα ότι δεν υπήρξε δολοφονία. Οι κατηγορούμενοι αξιωματικοί αθωωθηκαν. Ο Γκοτζαμάνης και ο Εμμανουηλίδης, καταδικάστηκαν σε 11 και 8,5 χρόνια, αντίστοιχα, για πρόκληση «βαριών σωματικών κακώσεων» και «συνέργεια» αντίστοιχα. Αποφυλακίστηκαν επί χούντας.

Ο ξένος τύπος

H αγγελία του θανάτου του θα προκαλέσει εκτενή δημοσιεύματα σε ολόκληρο τον διεθνή Τύπο.

Τι έγραφαν τα πρωτοσέλιδα της εποχής:

Δολοφονία ή δυστύχημα;
«The Economist»

H ανάκριση για το φόνο Έλληνα αριστερού αποκαλύπτει δράση αντικομουνιστικών ομάδων
«The New York Times»

Ο άνθρωπος που πέθανε για τη δημοκρατία
«Tribune»

100.000 Έλληνες στην κηδεία. Οι αριστεροί κραυγάζουν όχι άλλο αίμα!
«The Daily Telegraph»

H τεράστια λαϊκή εκδήλωση επί ευκαιρία της κηδείας του Λαμπράκη ανησυχεί την Ελληνική Κυβέρνηση
«L'Humanité»

Βδελυρά απόπειρα κατά αριστερού βουλευτή
«Aurore»

Ζωηρή συγκίνηση στην Αθήνα: Ο βουλευτής της Αριστεράς Λαμπράκης απεβίωσε λόγω των πληγών του
«Le Figaro»

Ο φόνος ενός βουλευτή διαιρεί την Ελλάδα
«Paris Presse»

Στο μεταξύ ο λόρδος Ράσελ θα δηλώσει στην «Sunday Telegraph»: «Τέτοια είναι η τρομοκρατία στην Ελλάδα ώστε παρέστη ανάγκη να απευθυνθεί τηλεφωνική έκκληση σε μένα για να εξευρεθούν χειρούργοι οι οποίοι να θεραπεύσουν τον τραυματία».

«Κάθε νέος και Λαμπράκης»

Το χτύπημα κατά του Λαμπράκη προκάλεσε μια άνευ προηγουμένου πολιτική κρίση, με τα κόμματα της αντιπολίτευσης και το σύνολο του κεντρώου και αριστερού Τύπου να κάνουν λόγο από την πρώτη στιγμή για οργανωμένο σχέδιο δολοφονίας.

«Η Ένωση Κέντρου καταγγέλλει τον αρχηγό της ΕΡΕ Κωνσταντίνο Καραμανλή ως ηθικό αυτουργό της δολοφονίας του βουλευτή Γρηγόρη Λαμπράκη. Ο κ. Καραμανλής προβαίνει στην οργάνωση τρομοκρατικών ομάδων δια τα εγκλήματα των οποίων βεβαίως καθίσταται ηθικός αυτουργός. Θα πρέπει δια τούτο όχι μόνο να ντρέπεται αλλά και να λογοδοτήσει ενώπιον του Λαού και της Δικαιοσύνης» θα δηλώσει ο αρχηγός της Ένωσης Κέντρου, Γεώργιος Παπανδρέου.

«Με τη σημερινή του δήλωση, ο Γεώργιος Παπανδρέου θα ντρέπεται εις όλη του τη ζωή» θα του απαντήσει ο αρχηγός της ΕΡΕ, Κωνσταντίνος Καραμανλής.

Ωστόσο, η κυβέρνηση κλονίζεται και κάτω και από τη διογκούμενη λαϊκή πίεση, θα παραιτηθεί είκοσι μέρες μετά τη δολοφονία με τον Καραμανλή να αναρωτιέται «Επιτέλους, ποιος κυβερνάει αυτό τον τόπο;».

Η απάντηση θα έρθει λίγους μήνες μετά με το πραξικόπημα και την εγκαθίδρυση της στρατιωτικής δικτατορίας του Παπαδόπουλου.

Η κηδεία πραγματοποιήθηκε σε τεταμένο κλίμα. Την παρακολούθησε πλήθος 500.000 ανθρώπων, φωνάζοντας τα συνθήματα «Λαμπράκη ζεις, εσύ μας οδηγείς», «Ζει, Ζει, Ζει» και «Κάθε νέος και Λαμπράκης».

Την ίδια χρονιά της δολοφονίας ιδρύθηκε η «Νεολαία Λαμπράκη», της οποίας πρώτος πρόεδρος εκλέχτηκε ο Μίκης Θεοδωράκης και η οποία αποτέλεσε μια από τις σημαντικότερες εκφράσεις του αριστερού νεολαιίστικου κινήματος στην Ελλάδα.

Ο Λαμπράκης έζησε…

«Στο πρόσωπο του άξιου γιου της Ελλάδας Γρηγόρη Λαμπράκη, ζήτησαν να σκοτώσουν την ειρήνη, την λεβεντιά, την ανθρωπιά. Μα σκοτώνεται ποτέ ο ήλιος; Η Ελλάδα σύσσωμη είναι στο πόδι. Όχι για ταφή, μα για ανάσταση» Διδώ Σωτηρίου

*Φωτογραφίες από το ιστολόγιο //www.sarantakos.com/ (ΑΣΚΙ, Ντ και Ριζοσπάστης)

πηγή tvxs.gr

Η γέννηση του περιβόητου λήσταρχου Γιαγκούλα, του φόβου και τρόμου του Ολύμπου, παραμένει άγνωστη, αν και μία πιθανή χρονολογία είναι το 1894.
Είδε το φως του κόσμου κάπου στα τέλη του 19ου αιώνα στο χωριό Μεταξάς κοντά στα Σέρβια Κοζάνης.

Ο θάνατός του στις 20 Σεπτεμβρίου 1925, υπήρξε ωστόσο, επεισοδιακός όσο και ο βίος του και έγινε πρώτη είδηση.

Ο αμφιλεγόμενος Φώτης Γιαγκούλας, ο άνθρωπος που λέγεται ότι είχε στο ενεργητικό του τόσους φόνους όσες και αγαθοεργίες, αγαπούσε την καλή ζωή, γοήτευε τις γυναίκες και ευκαιρίας δοθείσης, χλεύαζε και εξευτέλιζε τη χωροφυλακή.

Σύμφωνα με το βιβλίο του Βασίλη Τζανακάρη «Φώτης Γιαγκούλας: Ο απέθαντος και άλλες ληστρικές ιστορίες» (εκδόσεις Μεταίχμιο), «[…] Ο λήσταρχος Φώτης, γνωστός ως Φώτος ή Φώτης Γιαγκούλας [….] ξεκινά τη δράση του με ένα ‘έγκλημα τιμής’, καθώς κατεβαίνει στην Αθήνα και φονεύει έναν υπομοίραρχο που είχε βιάσει μια ξαδέλφη του. Στη συνέχεια «βγαίνει στο κλαρί», επικηρύσσεται το 1920 και σκοτώνεται σε συμπλοκή με τα καταδιωκτικά αποσπάσματα. Έδρασε κυρίως στην περιοχή του Ολύμπου, με φόνους, ληστείες και απαγωγές να καταγράφονται στο ενεργητικό του, ενώ για ένα μικρό διάστημα διέμεινε στην Αθήνα, όπου ανέπτυξε σχέση με κυρία της αριστοκρατίας, φυσικά».

Κατά μία άλλη εκδοχή, στα χρόνια του Α’ Παγκοσμίου, ο νεαρός Γιαγκούλας κατηγορήθηκε για ζωοκλοπή από τους συγχωριανούς του, σε μια εποχή πείνας και εξαθλίωσης. Φώναζε ότι είναι αθώος, αλλά φυλακίστηκε για τέσσερις μήνες στη Λάρισα. Βγαίνοντας πήρε τα βουνά και τον δρόμο της παρανομίας. 

O θρυλικός λήσταρχος λοιπόν, έδρασε την άγρια εποχή του Μεσοπολέμου στον Όλυμπο και στα Πιέρια, την Ελασσόνα και την Κοζάνη. Έστηνε τα καρτέρια του στις κλεισούρες και με τη συμμορία του, ριχνόταν σε ληστείες και απαγωγές. Η ιστορία του, όπως και οι ιστορίες άλλων ληστών και λησταρχαίων της εποχής, κυκλοφορούσαν σε φτηνά αναγνώσματα ήδη από τα τέλη του 19ου αιώνα και τροφοδοτούσαν τη λαϊκή φαντασία. Ίσως, επειδή, όπως λέγεται, με τα κέρδη του βοηθούσε φτωχούς. 

«Ο βασιλεύς των Ορέων»

Ο Γιαγκούλας ήταν επικηρυγμένος (αντί 600.000 χλμ δραχμών, ποσό πολύ υψηλό για την εποχή) και η χωροφυλακή τον κυνηγούσε μανιωδώς.

Για να μπορεί να κυκλοφορεί -και να πηγαίνει στις αγαπημένες του ταβέρνες- μεταμφιεζόταν. Συχνά πυκνά δε, καθόταν ακριβώς δίπλα στους χωροφύλακες και τους άκουγε να φλυαρούν για κείνον και να εξυφαίνουν σχέδια για τη σύλληψη του.

Μια φορά φεύγοντας από ένα ταβερνείο άφησε κάτω από το πιάτο του ένα χαρτάκι που έγραφε «βασιλεύς των Ορέων, Γιαγκούλας».

Ο εστιάτορας το βρήκε και το έδειξε στους κυνηγούς του. Εκείνοι φυσικά, έγιναν έξαλλοι.

Το γράμμα προς τον αρχηγό της χωροφυλακής

Κάποια στιγμή έφτασαν στα αφτιά του ιστορίες ότι οι χωροφύλακες κακομεταχειρίστηκαν χωρικούς, πρακτική που ήταν εξαιρετικά διαδεδομένη κατά την καταδίωξη ληστών.

Εξοργισμένος έστειλε στον αρχηγό της χωροφυλακής ένα γράμμα, στο οποίο του εξηγούσε (με πολύ γλαφυρό τρόπο) τον λόγο για τον οποίον κανένας βοσκός δεν επρόκειτο να τον προδώσει.

Το γράμμα έγραφε τα εξής: «Τί πιέζεις τους εργατικούς ανθρώπους και τους κτηνοτρόφους αφού βρε κωλογαλονάδες γαμώ τ’ αστέρια σας και όλη την οικογένειά σας, αφού σας στέλλω είδηση όπου περνώ και δεν έρχεστε να πολεμήσωμε. Τί φταίγει ο κόσμος ο εργατικός και τους κακοπιέζεις; Έλα εσύ ρε αρχίδι και γίνε τσομπάνος και αν θέλης πρόδωσέ με. Την μίαν την βραδυάν θα με προδώσεις, την άλλη την βραδυάν θα σε κόψω σαν τ’ αρνάκι. Από σήμερα και εντεύθεν να ξεύρης εάν κακοποιήσεις τους ανθρώπους θα σε κάνωμε στρατοκαρτέρια και θα σε πελεκήσωμε με τα σπαθιά μας. Τ’ άντερα σου θα σου τα κάνωμε κοκορέτσι και θα σου τα δώσουμε να τα φας. Κι αυτή τη στιγμή σε καλούμε να έλθης βρε αρχίδι να έλθης να πολεμήσωμε εδώ απάνω εις τον άγιον Προφήτην Ηλίαν...»

Η μεγάλη απόδραση

Η πρώτη μεγάλη, επισήμως καταγεγραμμένη, προσβολή προς τις αρχές ήταν όταν ο Γιαγκούλας απέδρασε σιδηροδέσμιος, μέσα από το τρένο που τον μετέφερε στο Γκεντί Κουλέ στη Θεσσαλονίκη για να εκτίσει την ποινή του.

Οι αρχές τον είχαν συλλάβει λίγο νωρίτερα, αλλά ο Γιαγκούλας κατάφερε να γλιστρήσει μέσα από τα χέρια τους.

Η απόδραση έγινε για άλλη μια φορά θέμα στον Τύπο της εποχής, κυρίως εξαιτίας της… τακτικής του: Τους έβαλε να πιουν κρασί, έκανε τον κοιμισμένο και όταν οι χωροφύλακες όντες ζαλισμένοι αποκοιμήθηκαν, εκείνος πήδηξε έξω από το τρένο....

Με δυό σφαίρες 

Ο Γιαγκούλας σκοτώθηκε στις 20 Σεπτεμβρίου 1925, στην Κλεφτόβρυση Ολύμπου. Η συμπλοκή κράτησε οκτώ ολόκληρες ώρες.

Ο Γιαγκούλας και η συμμορία του βρέθηκαν αντιμέτωποι με 27 χωροφύλακες, αγροφύλακες και καταδότες.

Επικεφαλής ήταν ο μοίραρχος της χωροφυλακής και ορκισμένος εχθρός του, Ιωάννης Πετράκης. Τελικά, ο Φώτος έπεσε νεκρός με δύο σφαίρες στην κοιλιά.

Στη συμπλοκή σκοτώθηκαν επίσης, ο συνεργάτης του, Πάνος Μπαμπάνης, ο λήσταρχος Τσαμήτρας και ο χωροφύλακας Κωνσταντίνος Σαλιώρας.

Τα κεφάλια των ληστών εκτέθηκαν σε κοινή θέα στην Κατερίνη, επάνω σε ένα κοντάρι μπροστά στο κτίριο του δικαστηρίου.

«Στις 26 Σεπτεμβρίου 1925 τα κεφάλια των Γιαγκούλα, Μπαμπάνη, Τσαμήτρα μεταφέρθηκαν στην Αθήνα και παραδόθηκαν στο ιατροδικαστικό εργαστήριο της οδού Σωκράτους. Και τα τρία διατηρούνταν σε καλή κατάσταση».

Η μαρτυρία για τον αποκεφαλισμό του

Σχετικά με τα όσα ακολούθησαν τον θάνατο του λήσταρχου, διασώζεται η εξής μαρτυρία:

«Ύστερα από το τέλος των τριών λήσταρχων, ένας κτηνοτρόφος, ονόματι Καλαϊτζής, παρακάλεσε το μοίραρχο Πετράκη να αναλάβει το μακάβριο έργο να κόψει αυτός το κεφάλι του Φώτη Γιαγκούλα, και μάλιστα με το ίδιο μαχαίρι με το οποίο, όταν ο λήσταρχος ήταν εν ζωή, κατά τα λεγόμενα του Καλαϊτζή, τον είχε απειλήσει τέσσερις φορές να τον σφάξει. Ο μοίραρχος το αποδέχθηκε, ‘διότι κανείς άλλος δεν ήθελε να κάνει το έργον του χειρούργου’. Και ο κτηνοτρόφος ‘όρμησε κατά του άψυχου Γιαγκούλα και τον ήρπασεν από τα μαλλιά. Έσυρε στο κατόπιν το μαχαίρι του ίδιου του λήσταρχου (ένα μικρό ευτελέστατον που κόβουν το ψωμί) και μετ’ ολίγον εχώριζε την κεφαλήν από το σώμα κρατήσας το μαχαίρι ως ενθύμιον αφού του το προσέφερεν ο κ. Πετράκης’».

Στις τσέπες του θα βρεθεί μια ερωτική επιστολή της Μπήλιως. Λέγεται ότι οι ερωμένες του ήταν τουλάχιστον πέντε, παρότι υπήρξε παντρεμένος με συγχωριανή του.

Η περίφημη, φονική «Παρδάλα»

Το κεφάλι του Γιαγκούλα, μαζί με την περίφημη «Παρδάλα» (με την οποία εκτιμάται ότι δολοφόνησε 54 ανθρώπους) εκτίθενται στο Εγκληματολογικό Μουσείο.

Στην «Παρδάλα», τη μαχαίρα του, που είχε αποκτήσει το 1917 και η οποία θεωρείται δείγμα της παρορμητικής, ιδιόμορφης και φλογερής ιδιοσυγκρασίας του, είχε χαράξει τα εξής λόγια:

«Προς τους πάντας. Μη δηνάμενος να εύρο ίδινος δικαίου παρά της δυκαιοσήνης των Ελλήνων, ηναγγάσθην να τονίσο το δίκαιον της Παρδάλας ή Μαχαίρας. Όθεον η ύψηστος αυτή λειτουργός της ανάνδρου Δικαιοσύνης ονόματι Παρδάλα έχη τον λόγον από σήμερον εις πάντας τους αιωθούντας και απίστους. Η λειτουργία αυτής έσετε πάντοτε ειλικρινής και ουδέποτε θέλη λησμονήση τα Ιερά καθήκοντά της προς αναμονή του δικαίου. Μαρτίου 1917».

Ελεύθερη απόδοση στη νέα ελληνική:

«Προς όλους. Επειδή δεν μπορώ να βρω δίκαιο στη δικαιοσύνη των Ελλήνων, αναγκάσθηκα να τονίσω το δίκαιο της Παρδάλας ή Μαχαίρας. Από τώρα και στο εξής η ύψιστη αυτή λειτουργός της άνανδρης Δικαιοσύνης, η ονομαζόμενη ‘Παρδάλα’, έχει τον λόγο απέναντι σε όλους τους υπεύθυνους και άπιστους. Η λειτουργία αυτής της μαχαίρας θα είναι πάντα ειλικρινής και πότε δεν θα λησμονήσει τα ιερά της καθήκοντα για την απονομή του δικαίου. Μάρτιος 1917».

Το 1928 η ζωή και η δράση του Γιαγκούλα αποτέλεσαν το θέμα ομώνυμης ταινίας του Κομινάκη, σε μια εμβρυακή εποχή του ελληνικού κινηματογράφου.







ΠΗΓΗ TVXS

Στις 11 Σεπτεμβρίου 2001, 19 τρομοκράτες, που συνδέονταν με την οργάνωση Αλ Κάιντα, κατέλαβαν τέσσερα αεροπλάνα, με σκοπό να πραγματοποιήσουν επιθέσεις αυτοκτονίας εναντίον στόχων στις ΗΠΑ. Δύο από τα αεροπλάνα στα οποία εκδηλώθηκε αεροπειρατεία προσέκρουσαν στους Δίδυμους Πύργους του Παγκόσμιου Κέντρου Εμπορίου στη Νέα Υόρκη, το τρίτο στο Πεντάγωνο, ενώ το τέταρτο συνετρίβη τελικά σε ανοικτό χώρο στην Πενσυλβάνια. Η 11^η Σεπτεμβρίου αποκλήθηκε ως «η ημέρα που άλλαξε τον κόσμο», καθώς πέρα από τους χιλιάδες θανάτους και καταστροφές που προκάλεσαν οι επιθέσεις αυτές στην καρδιά των ΗΠΑ, αποτέλεσαν τη «νομιμοποιητική βάση» για τις αμερικανικές εισβολές σε Αφγανιστάν και Ιράκ με πρόσχημα την καταπολέμηση της τρομοκρατίας.
 

^{Δείτε: 
Τα μυστήρια της 11ης Σεπτεμβρίου 2001
Πρόσχημα για πόλεμο}

Ήταν νωρίς το πρωί της Τρίτης της 11^ης Σεπτεμβρίου 2001 όταν ένα Boeing 767 της εταιρείας American Airlines προσέκρουσε στο βόρειο πύργο του Παγκόσμιου Κέντρου Εμπορίου της Νέας Υόρκης, προκαλώντας άμεσα το θάνατο εκατοντάδων ανθρώπων και των εγκλωβισμό πολλών ακόμη στον ουρανοξύστη των 110 ορόφων. Ολόκληρος ο πλανήτης παρακολουθούσε ζωντανά από τους τηλεοπτικούς δέκτες την εκκένωση του κτιρίου, καθώς και του δίδυμού του, θεωρώντας πως επρόκειτο για ένα τραγικό δυστύχημα. Ωστόσο, 18 μόλις λεπτά πριν από την πρώτη επίθεση ένα δεύτερο Boeing 767 εμφανίστηκε στον ουρανό της Νέας Υόρκης και σύντομα κατέληξε στον δεύτερο Δίδυμο Πύργο. Η πρόσκρουση προκάλεσε τεράστια έκρηξη και συντρίμμια από τα κτίρια κατέκλυσαν τους γύρω δρόμους. Ήταν πλέον γεγονός: οι ΗΠΑ δέχονταν επίθεση.

 
Εκατομμύρια άνθρωποι παρακολουθούσαν παγωμένοι τις εξελίξεις στη Νέα Υόρκη, όταν έφτασε η είδηση ότι ένα τρίτο αεροσκάφος συνετρίβη στη δυτική πλευρά του Πενταγώνου, προκαλώντας κατάρρευση τμήματος του τεράστιου τσιμεντένιου κτιρίου. Όπως έγινε γνωστό από τις αμερικανικές αρχές, 125 στρατιωτικοί και πολίτες σκοτώθηκαν από την επίθεση στο Πεντάγωνο, μαζί με τους 64 επιβαίνοντες στο αεροσκάφος.

 
Πίσω στη Νέα Υόρκη, επιβεβαιώνονταν οι χειρότεροι φόβοι. Ο νότιος πύργος κατέρρευσε και ένα τεράστιο σύννεφο σκόνης και καπνού κάλυψε την αμερικανική μεγαλούπολη. Λίγη ώρα αργότερα, ακολούθησε και ο άλλος πύργος κατέρρευσε, παρασέρνοντας στο θάνατο σχεδόν 3.000 ανθρώπους, μεταξύ αυτών και αστυνομικοί κα πυροσβέστες που βοηθούσαν στις επιχειρήσεις διάσωσης των εγκλωβισμένων.

 
Στο μεταξύ, το τέταρτο αεροπλάνο στο οποίο είχε εκδηλωθεί αεροπειρατεία συνετρίβη σε ανοικτή περιοχή στη νοτιοδυτική Πενσυλβάνια. Όπως ανακοινώθηκε αργότερα, η πτήση αυτή κατευθυνόταν προς την Ουάσινγκτον με πιθανό στόχο το Καπιτώλιο ή το Λευκό Οίκο, ενώ η αποτυχία των αεροπειρατών να φθάσει το αεροπλάνο στο στόχο του θεωρείται πως οφείλεται στους επιβάτες της πτήσης που προσπάθησαν να ανακτήσουν τον έλεγχο του αεροσκάφους.

 
Το βράδυ της ίδιας ημέρας, σε διάγγελμά του προς τον αμερικανικό λαό, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζορτζ Μπους διαμήνυσε πως «οι τρομοκρατικές επιθέσεις μπορεί να πλήξουν τα θεμέλια των μεγαλύτερων κτιρίων μας, αλλά δεν μπορούν να αγγίξουν τα θεμέλια των ΗΠΑ», ενώ προαναγγέλλοντας την αμερικανική απάντηση, τόνισε ότι «δεν θα γίνει διάκριση μεταξύ των τρομοκρατών που πραγματοποίησαν τις επιθέσεις και εκείνων που τους βοήθησαν».

Διαβάστε επίσης: «Θεωρίες συνομωσίας ή θεσμικές θεωρίες: Μετά την 11η Σεπτεμβρίου»

 
Η υπό την ηγεσία των ΗΠΑ επιχείρηση «Enduring Freedom», με στόχο τους Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν και ειδικά των Οσάμα Μπιν Λάντεν, ξεκίνησε μέσα σε λιγότερο από ένα μήνα μετά τις επιθέσεις σε Νέα Υόρκη και Ουάσινγκτον, στις 7 Οκτωβρίου. Σε διάστημα μόλις δύο μηνών, οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους είχαν ανατρέψει το καθεστώς των Ταλιμπάν. Ο πόλεμος όμως συνεχίστηκε, με αποτέλεσμα να καταστεί ο πιο μακροχρόνιος στον οποίο έχουν εμπλακεί οι ΗΠΑ από την εποχή του Βιετνάμ.

 
Ο Οσάμα Μπιν Λάντεν, που θεωρείται ως ο εγκέφαλος των επιθέσεων της 11^ης Σεπτεμβρίου, εντοπίστηκε και δολοφονήθηκε τελικά στις 2 Μαΐου 2011 από τις αμερικανικές δυνάμεις σε κρυψώνα του στο Πακιστάν. Τον Ιούνιο του 2011, ο Αμερικανός πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα ανακοίνωσε την έναρξη της επιχείρησης αποχώρησης των αμερικανών στρατιωτών από το Αφγανιστάν.

Διαβάστε επίσης: Ο Κόσμος και οι ΗΠΑ πριν και μετά την 11η Σεπτεμβρίου, του Π. Ήφαιστου


πηγή :// tvxs //