• ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΤΣΑΤΣΑΡΑΓΚΟΥ

“Λυπάμαι που η δουλειά μου παρερμηνεύτηκε. Τα θύματα γυναικοκτονιών είναι ήρωες του αγώνα για ελευθερία και ζωή στην Ελλάδα και διεθνώς”. Τη λιτή και περιεκτική αυτή απάντηση έδωσε μέσω της σελίδας της στο Instagram η νεαρή εικαστικός Γεωργία Λαλέ στην εντολή Γεραπετρίτη να απομακρυνθεί άμεσα το έργο τέχνης της για την έμφυλη βία και τις γυναικοκτονίες από έκθεση στο Γενικό Προξενείο της Ελλάδας στη Νέα Υόρκη.

Το έργο της εικαστικού, που είναι μία έμπειρη καλλιτέχνις και ακτιβίστρια, λέγεται “Ενοχή της Γειτονιάς”, και πραγματεύεται τα φαινόμενα της γυναικοκτονίας και της ενδοοικογενειακής βίας. Πιο συγκεκριμένα το έργο είναι μία ροζ σημαία έχει δημιουργηθεί από σεντόνια, τα οποία έκαναν δωρεά γυναίκες που ζουν στην Ελλάδα. «Αυτές οι γυναίκες έχουν φαινομενικά λίγα κοινά πράγματα, αλλά όλες έχουν ξαπλώσει σε αυτά τα σεντόνια απελπισμένες και φοβισμένες» έγραφαν οι διοργανωτές της έκθεσης.

Και πρόσθεταν: «Το σπίτι δεν είναι καταφύγιο για ανθρώπους που ζουν σε ένα καταχρηστικό περιβάλλον. Αντίθετα, εδώ είναι πιο ευάλωτοι, μόνοι και εκτεθειμένοι. Η πλειονότητα των θυμάτων γυναικοκτονίας δολοφονούνται στα σπίτια τους και στα κρεβάτια τους. Η ζωή τους τελειώνει στο κρεβάτι που στρώνουν κάθε πρωί. Τα σεντόνια τους απορροφούν το αίμα τους. Παρόμοια σεντόνια με αυτά που απορροφούν τα δάκρυά μας, που απορροφούν τα όνειρά μας».

 

Ποια είναι η Γεωργία Λαλέ

Η 34χρονη καλλιτέχνις, που έχει γεννηθεί στο Χαϊδάρι, ζει και εργάζεται στο Μπρούκλιν. Μέσω της διεπιστημονικής της πρακτικής, η Lale εξερευνά το σχέδιο του ανθρώπινου σώματος στο κοινωνικό και πολιτικό πεδίο της σύγχρονης κοινωνίας.

Είναι απόφοιτος της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών και ολοκλήρωσε τις μεταπτυχιακές σπουδές της στις εικαστικές τέχνες στη σχολή School of Visual Arts στην Νέα Υόρκη. Είναι αποδέκτης της υποτροφίας του Ιδρύματος Γουλανδρή και του βραβείου Paula Rhodes Memorial Award της Σχολής Εικαστικών Τεχνών για εξαιρετικές επιδόσεις στις σπουδές MFA Fine Arts. Έχει παρουσιάσει τη δουλειά της σε σημαντικούς διεθνείς χώρους, όπως το Nuit Blanche Festival στις Βρυξέλλες και η Διεθνής Εβδομάδα Performance Art Week της Βενετίας. Έχει συμμετάσχει σε πάνελ ακαδημαϊκών συνεδρίων που διοργανώθηκαν από το Ίδρυμα Dedalus, το MoMA Archives, το Yale History of Art Modernist Forum και το Yale School of Management.

Η performance της #OrangeVest παρουσιάστηκε στο ελληνικό περίπτερο της 15ης Μπιενάλε Αρχιτεκτονικής της Βενετίας (2016) και πολλά ελληνικά Μέσα είχαν τότε φιλοξενήσει συνεντεύξεις της.

Έργα της Γ. Λαλέ από τον ιστότοπου aaart.gr ΓΚΑΛΕΡΙ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΥ

Στην Ελλάδα εκπροσωπείται επισήμως από την A.Antonopoulou Art Gallery, στον επίσημο ιστότοπο της οποίας διαβάζουμε για το κόνσεπτ πίσω από τα έργα της:

“Αντιλαμβάνομαι την τέχνη μου ως μια ιστορική αναφορά που καταγράφει την προσωπική μου ζωή και την εποχή μας μέσα από εικόνες. Το έργο μου εξερευνά αφηγήσεις για τη χρόνια ασθένεια και την αναγκαστική μετανάστευση μέσα από μια διαπροσωπική προοπτική. Μέσα από το έργο μου, στοχεύω να αποκαταστήσω ποιητικά τα χαμένα κομμάτια της πολιτισμικής σύγχυσης της οικογένειάς μου που συνέβη το 1922, με την αναγκαστική μετανάστευση και τον εκτοπισμό από τη Μικρά Ασία στην Ελλάδα.

Από τότε που διαγνώστηκα με καρκίνο, παράγω ένα σύνολο έργων που αφορούν την κοινωνική αορατότητα, το στίγμα, τον εξοστρακισμό και το τραύμα που βιώνουν οι ασθενείς κατά τη διάρκεια της διάγνωσης, της θεραπείας και της ανάρρωσής τους. Η παλέτα των μέσων μου χαρακτηρίζεται από την εννοιολογική μινιμαλιστική χρήση συναισθηματικά φορτισμένων αντικειμένων, όπως σωσίβια, θερμικές κουβέρτες έκτακτης ανάγκης και νοσοκομειακές ρόμπες. Χρησιμοποιώ περφόρμανς, δημόσιες παρεμβάσεις, γλυπτική και γλώσσα προκειμένου να υποστηρίξω την κοινωνική δικαιοσύνη και το δικαίωμα στην καθολική υγειονομική περίθαλψη.”

Μέσω της τέχνης και του ακτιβισμού εξερευνά το αποτύπωμα του ανθρώπινου σώματος στο κοινωνικό και πολιτικό πεδίο της σύγχρονης κοινωνίας μας. Ως καρκινοπαθής, έχει εκτεθεί σε διάφορες οικονομικές, κοινωνικές, σωματικές και ψυχολογικές δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι χρόνια πάσχοντες στην Αμερική.

Μέρος του έργου της είναι να χρησιμοποιεί παραστάσεις, δημόσιες παρεμβάσεις, εγκαταστάσεις και υφάσματα προκειμένου να υποστηρίξει την προσιτή και ολοκληρωμένη υγειονομική περίθαλψη ως θεμελιώδεις προϋποθέσεις για τη “Ζωή, την Ελευθερία και την Επιδίωξη της Ευτυχίας”.

Όταν φορούσε πορτοκαλί σωσίβιο στη Νέα Υόρκη

Όταν ήταν 26 ετών η Ελληνίδα καλλιτέχνις θέλησε να ευαισθητοποιήσει την αμερικανική κοινή γνώμη για το προσφυγικό δράμα της Ευρώπης, που επικεντρωνόταν στην πατρίδα της, την Ελλάδα. Τότε έκανε το μεταπτυχιακό της στο School of Visual Art με υποτροφία του Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή. Παρακολουθώντας με έντονο ενδιαφέρον όσα συμβαίνουν στην Ευρώπη και την Ελλάδα με τους Σύρους πρόσφυγες, ένιωσε την ανάγκη να συμβάλει, με τον δικό της τρόπο, στην αντιμετώπιση τoυ προσφυγικού. Σε συνέντευξή της στο Έθνος της Κυριακής είχε πει:

 

 

«Ολα ξεκίνησαν το καλοκαίρι καθώς παρακολουθούσα τα αμερικάνικα δίκτυα ενημέρωσης να καλύπτουν τη σωρεία των προσφύγων στα ελληνικά νησιά. Τα συναισθήματα ήταν ανάμεικτα. Ημουν σοκαρισμένη από τις δύσκολες, απάνθρωπες συνθήκες κάτω από τις οποίες οι πρόσφυγες προσπαθούν να ξεφύγουν από τον πόλεμο και τον τρόμο και συγκινημένη από το θάρρος, την τόλμη και την αυτοθυσία των κατοίκων των νησιών που προσπαθούσαν να βοηθήσουν και να σώσουν τις ζωές τόσων ανθρώπων. Ενιωσα ντροπή που, λόγω της απόστασης και των ακαδημαϊκών μου υποχρεώσεων, δεν μπορούσα να έρθω στην Ελλάδα και να προσφέρω κι εγώ σε αυτό το δύσκολο έργο των συμπατριωτών μου».

 

 

Κάπως έτσι γεννήθηκε η ιδέα της δράσης με τον χαρακτηριστικό τίτλο #OrangeVest, δηλαδή Πορτοκαλί σωσίβιο. Φορώντας μαύρα ρούχα στη μνήμη των ανθρώπων και των παιδιών που έχασαν τις ζωές τους στη Μεσόγειο και στο Αιγαίο – και από πάνω ένα πορτοκαλί σωσίβιο περπάτησε στο Μητροπολιτικό Μουσείο διασχίζοντας την απόσταση από την πτέρυγα με τη Συριακή Τέχνη σε αυτήν με την Ελληνική Τέχνη. Και αργότερα στην Times Square. Μετά από τις δύο αυτές δράσεις, περισσότεροι άνθρωποι εξέφρασαν την επιθυμία τους να περπατήσουν μαζί της και να υποστηρίξουν με τη συμμετοχή τους την άποψη ότι το προσφυγικό είναι ένα θέμα που αφορά τον καθέναν μας.

 

 

Η ευαισθητοποίησή της στο θέμα των προσφύγων έχει σχέση με την ιστορία της οικογένειάς της, καθώς ο παππούς της ήρθε σαν πρόσφυγας στην Ελλάδα, το 1922, σε ηλικία 5 χρονών. Ηταν από τη Μαγνησία της Μικράς Ασίας και η οικογένειά του ταξίδεψε κάτω από παρόμοιες συνθήκες με αυτές που οι πρόσφυγες διασχίζουν σήμερα το Αιγαίο. “Η προγιαγιά μου, της οποίας και πήρα το όνομα, ταξίδεψε μόνη της μαζί με τα οχτώ παιδιά της ενώ γέννησε το ένα από αυτά πάνω στην προκυμαία, καθώς περίμεναν την επιβίβαση στις βάρκες” είχε δηλώσει σε συνέντευξή της.

Ροζ ελληνική σημαία: Αντιδράσεις για την εντολή απόσυρσης – “Μυρίζει ακροδεξιά διολίσθηση”

Εντωμεταξύ στην Ελλάδα – Το ιστορικό της… ροζ ελληνικής σημαίας

Η ροζ ελληνική σημαία της ενόχλησε Δημήτρη Νατσιό της «Νίκης», ο οποίος ζήτησε από το βήμα της Βουλής την απόσυρσή του. Με τον Δημήτρη Νατσιό συντάχθηκε απόλυτα ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης.

Αντίθετα, στο πλευρό της εικαστικού τάχθηκε ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ Στέφανος Κασσελάκης, που με ανάρτησή του υπογράμμισε: «Η τέχνη επιτρέπεται να “παίζει” ακόμη και με τα χρώματα των εθνικών συμβόλων, όταν θέλει να μεταφέρει ένα μήνυμα -από την αντίθεσή της στον ρατσισμό μέχρι την ενδοοικογενειακή βία». «Αντίθετα, η εξωτερική πολιτική της χώρας μας δεν επιτρέπεται να παίζει με τα εθνικά θέματα «υποκλινόμενη» -κυριολεκτικά και μεταφορικά- διότι αυτό είναι που προσβάλλει στην πράξη τα εθνικά μας χρώματα» υπογράμμισε με νόημα ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης.

 

 

Παράλληλα η επιμελήτρια Νιόβη Ζαραμπούκα-Χατζημάνου έκανε σχετική ανάρτηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, πριν ωστόσο δοθεί εντολή να κατέβει το έργο, περιγράφοντας όσα συνέβησαν με την περίφημη ροζ ελληνική σημαία. Όπως αναφέρει, μεταξύ άλλων, τα ακροδεξιά στοιχεία πέρα από το ότι ζητούσαν να κατέβει, προχώρησαν και ένα βήμα πιο πέρα, με υβριστικά μηνύματα στην ίδια την εικαστικό αλλά και τους επιμελητές της έκθεσης.

«Το θέμα είχε προκύψει Εδώ και κανά δυο 24ωρα, η έκθεση της Γεωργίας Λαλέ στο Ελληνικό Προξενείο της Νέας Υόρκης δέχεται επιθέσεις από ακροδεξιούς εντός και εκτός ΗΠΑ, επειδή «μαγάρισε» το εθνικό σύμβολο. Πρόκειται για τη συμμετοχή της στο Carte Blanche Project με το έργο «Ενοχές της γειτονιάς» με το οποίο πραγματεύεται τα εγκλήματα της γυναικοκτονίας και της ενδοοικογενειακής βίας.

Χτες ο Πρόεδρος της Νίκης βγήκε στη Βουλή και είπε ότι η σημαία μας βάφεται κόκκινη μόνο με το αίμα των ηρώων (είπε ο φασίστας γελάω), η εικαστικός και οι επιμελητές δέχονται υβριστικά και απειλητικά μηνύματα και χτες κάποιος/α έκαψε τους θάμνους του προξενείου με βενζίνη. Πριν λίγο ήρθε στα αυτιά μου ότι τους ζητήθηκε να κατέβει το έργο. Ελπίζω να πρόκειται για αστείο. Εννοείται στέλνω την αμέριστη στήριξη μου στη Georgia Lale, και στη συμβουλευτική επιτροπή τεχνών, που αποτελείται από την Ειρήνη Λιναρδάκη, τη Νατάσα Κατερινοπούλου, τη Λολίτα Κουτούδη και τον Πάνο Τσαγκάρη. Φυσικά δεν συζητάμε το να κατέβει…»

Σε ανάρτησή του, μετά την εντολή απόσυρσης του έργου τέχνης, ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος της Νέας Αριστεράς, Νάσος Ηλιόπουλος, αναφέρει:

«Η έκθεση της Γεωργίας Λαλέ στο προξενείο στην Νέα Υόρκη έγινε στόχος επιθέσεων από ακροδεξιούς. Ένα έργο που έχει ως στόχο τον σχολιασμό των γυναικοκτονιών και της έμφυλης βίας συγκεντρώνει τα πυρά διαφόρων σκοταδιστικών κύκλων.

Ο πρόεδρος της “Νίκης” καταφέρθηκε εναντίον του συγκεκριμένου έργου και ο κ. Γεραπετρίτης δεν έχασε την ευκαιρία να ζητήσει να αποσυρθεί από την έκθεση.

Η κυβέρνηση της ΝΔ κάνει τα πάντα για νομιμοποιήσει την ακροδεξιά λογική και έρχεται να λειτουργήσει ως ιεροεξεταστές. Προφανώς και δηλώνουμε την αλληλεγγύη μας στους συντελεστές της έκθεσης, απαιτείται μια ουσιαστική κινητοποίηση ενάντια σε αυτές τις ακροδεξιές πρακτικές που καλύπτει και κανονικοποιεί η κυβέρνηση της ΝΔ.

Καλό θα ήταν αντί να κυνηγάει ένα έργο τέχνης να κάνει κάτι ουσιαστικό για την καταπολέμηση της έμφυλης βίας».

Πηγή: news247.gr

Η πρωτοβουλία WOM.A έχει προκύψει από γυναίκες εργαζόμενες στον χώρο του Πολιτισμού και των Τεχνών, με σκοπό να συνεισφέρει στην καταπολέμηση των έμφυλων στερεοτύπων και της έμφυλης βίας, που βιώνουν σε όλες τις εκφάνσεις οι γυναίκες στον συγκεκριμένο επαγγελματικό χώρο.

Δεν είχαμε σκοπό να προβούμε σε ανακοινώσεις και δημόσιες παρεμβάσεις, όσο είμαστε ακόμη υπό σύσταση. Ωστόσο, παρακολουθώντας τις εξελίξεις των τελευταίων ημερών στον  χώρο του Αθλητισμού, συγκλονισμένες από τη δύναμη της Σοφίας Μπεκατώρου και των γυναικών που εμπνέει και εμψυχώνει η μαρτυρία της, αισθανόμαστε την ανάγκη, πέρα από το να δηλώσουμε την αλληλεγγύη μας, να επισημάνουμε τα εξής:

Ο κλάδος του Πολιτισμού μαστίζεται, βεβαίως, και αυτός από σεξιστικές συμπεριφορές, από φαινόμενα που φέρουν την κουλτούρα βιασμού, από την απαξίωση και τον αποκλεισμό των θυμάτων της παρενόχλησης ή της κακοποίησης στον χώρο της εργασίας τους. Τα φαινόμενα αυτά παρατηρούνται σε όλο το φάσμα των Τεχνών και ακολουθούν συγκεκριμένα μοτίβα σχέσεων εξουσίας.

Θεωρούμε πως είναι η στιγμή, να ανοίξει ο δημόσιος διάλογος για αυτό το ζήτημα ταμπού, ώστε να κάνουμε ένα μεγάλο βήμα για να περιοριστεί και να σταματήσει.

Πιστεύουμε στην έμπρακτη υποστήριξη και ενδυνάμωση των γυναικών όλων των ηλικιών και των επαγγελμάτων του συγκεκριμένου χώρου, ώστε κάθε γυναίκα που έχει να μοιραστεί την προσωπική της ιστορία σεξουαλικής παρενόχλησης ή κακοποίησης να νιώσει ασφαλής να το κάνει και να μην εξαρτάται αυτό το δικαίωμά της από την αναγνώριση ή το δημόσια αναγνωρισμένο κύρος της.

Μας ενδιαφέρει η δημόσια παρέμβαση σε σχέση με όλες τις πρακτικές που κατατάσσουν εργασιακά τις γυναίκες σε δεύτερη ταχύτητα. Ζητάμε ακηδεμόνευτη και ελεύθερη έκφραση κάθε γυναίκας. Καταδικάζουμε ενεργά κάθε απόπειρα που θίγει την επαγγελματική υπόσταση της γυναίκας σε οποιονδήποτε εργασιακό κλάδο του Πολιτισμού και των Τεχνών. Διεκδικούμε την ουσιαστική ισότητα στο εργασιακό μας περιβάλλον και στο κοινωνικό γίγνεσθαι.

Ας βρούμε τη φωνή μας στον δημόσιο διάλογο. Ας φτιάξουμε ένα ευρύ δίκτυο, που να μας συνδέσει δυναμικά μεταξύ μας και με την κοινωνία.

Μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μας στο woma.greece@gmail.com και στη σελίδα facebook: WOM.A - WomeninArts.

Σοφία Αντωνίου - ηθοποιός/σκηνοθέτις

Ιώ Βουλγαράκη - σκηνοθέτις

Χρηστίνα Γαρμπή - ηθοποιός/σκηνοθέτις

Κάλλια Γερακιανάκη - μουσικός

Ειρήνη Γεωργαλάκη - ηθοποιός/σκηνοθέτις

Εριφίλη Γιαννακοπούλου - λυρική τραγουδίστρια/σκηνοθέτις

Μάρθα Γιαννακοπούλου - αρχιτέκτων/μηχανικός

Αμαλία Καβάλη - ηθοποιός/οικονομολόγος

Κατερίνα Μαυρογεώργη - ηθοποιός/σκηνοθέτις

Λυδία Μιχαήλ - παραγωγός κινηματογράφου/τηλεόρασης

Μαντώ Παπαρρηγοπούλου - ηθοποιός

Σοφία Πάσχου - σκηνοθέτις

Μαρία Τσιμά - ηθοποιός

Κατερίνα Φώτη - χορεύτρια/χορογράφος/δικηγό

ΟΜΑΔΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ - ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΥ - ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑΣ

Έπειτα από τη συγκινητική διάδοση του κεντρικού μας μηνύματος #SupportArtWorkers σε κάθε γωνιά του διαδικτύου, δηλώνουμε αρχικά την αντίδρασή μας στην απαξίωση των εργαζομένων του Πολιτισμού και στην απουσία οποιουδήποτε κυβερνητικού σχεδίου για τους χιλιάδες ανθρώπους που απασχολούνται και προσφέρουν στον χώρο αυτό και προχωράμε άμεσα στην ανακοίνωση των αιτημάτων μας.

Αφού καταγράψαμε όλα τα αιτήματα και τις ανησυχίες που διατυπώθηκαν στο πλαίσιο της Πρωτοβουλίας των Εργαζομένων στις Τέχνες, προσπαθήσαμε, κατόπιν νομικής επεξεργασίας, να τα οργανώσουμε. Κατά τη διαδικασία αυτή, διαπιστώθηκε ότι τα αιτήματα χωρίζονται σε δύο μεγάλες κατηγορίες.

Πρώτον, αυτά που χρήζουν άμεσης αντιμετώπισης, χωρίς καμία αναβολή, ακριβώς λόγω της παντελούς απουσίας κυβερνητικού σχεδίου. Αυτά δηλαδή που κρίνεται ως επιτακτική η ανάγκη να διευθετηθούν, καθώς αν δεν δοθεί λύση τώρα, μακροπρόθεσμα το πλήγμα για τον χώρο της Τέχνης και τους εργαζόμενους σ’ αυτόν θα είναι ανεπανόρθωτο. Δεύτερον, αιτήματα που αφορούν στη ριζική αντιμετώπιση παθογενειών που ταλαιπωρούν τον Πολιτισμό και τους εργαζομένους του εδώ και δεκαετίες.

Δεδομένου, όμως, του τρόπου δημιουργίας και λειτουργίας αυτής της Πρωτοβουλίας, η οποία δεν αποτελεί θεσμικό όργανο, αποφασίσαμε, προς το παρόν, να διατυπώσουμε μόνο τα ΑΙΤΗΜΑΤΑ ΑΜΕΣΗΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ αυτής της κρίσης, η οποία προβλέπεται, εκτός των άλλων εργασιακών κλάδων, να πλήξει βαριά και εκείνους των Τεχνών για τουλάχιστον ένα εξάμηνο. Για να γνωρίζουμε όλοι για τι παλεύουμε και να αφήσουμε τα συνολικότερα αιτήματα σε δεύτερο χρόνο, εάν και εφόσον η Πρωτοβουλία αυτή αποκτήσει και συντηρήσει μια δυναμική και είμαστε όλοι μαζί εδώ.

Τα αιτήματα που ακολουθούν έχουν σταλεί και στα υπάρχοντα Σωματεία του Πολιτισμού προς εξειδίκευση για κλάδους που πιθανόν δεν καλύπτονται. Είναι εύκολα αντιληπτό και μόνο από τα 17.000 μέλη της παρούσας Πρωτοβουλίας και τις πολλές ειδικότητες που αντιπροσωπεύουν, ότι η όποια προσπάθεια οργάνωσης των αιτημάτων από μέρους μας κινδύνευε να είναι ελλιπής.

Θέλουμε, επίσης, να επισημάνουμε, ότι δεδομένης της συγκυρίας για το σύνολο των εργαζομένων στην χώρα μας κατά την πανδημία, θεωρήσαμε ως βάση διεκδίκησής μας το τι προβλέπεται για όλες τις υπόλοιπες κατηγορίες εργαζομένων και άρα την κατ’ αντιστοιχία ένταξή μας στα ήδη ισχύοντα μέτρα, συνεκτιμώντας, όμως, το άναρχο τοπίο του Πολιτισμού.

Τέλος, επισημαίνουμε για ακόμη μια φορά, ότι η παρούσα Πρωτοβουλία αποτελεί μια αυθόρμητη, συσπειρωτική, ανεξάρτητη από κομματικές παρατάξεις αντίδραση στην απαξίωση του Πολιτισμού. Όσα διατυπώνονται παρακάτω, έχουν έρεισμα αποκλειστικά και μόνο στα αιτήματα και στις ανησυχίες της διαδικτυακής ομάδας “Support Art Workers - Πρωτοβουλία Εργαζομένων στις Τέχνες”. Υπενθυμίζουμε πως σε καμία περίπτωση δεν υποκαθιστούμε τα υπάρχοντα Σωματεία, που βρίσκονται σε διάλογο με τους φορείς.

ΑΜΕΣΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΕΠΕΡΧΟΜΕΝΗΣ ΚΡΙΣΗΣ

Κρίνοντας και από τη διεθνή πρακτική (πρωτόκολλο Κορέας), ακόμα και αν οι πολιτιστικοί χώροι ανοίξουν (σε πρώτη φάση οι ανοικτοί και σε μεταγενέστερο χρόνο οι κλειστοί), τα μέτρα περιορισμού της διασποράς της νόσου και οι υγειονομικοί κανόνες θα επηρεάσουν το σύνολο της καλλιτεχνικής παραγωγής για αβέβαιο χρονικό διάστημα. Πιθανόν μέχρι και τα Χριστούγεννα βάσει της διεθνούς ειδησεογραφίας.

Για τον κλάδο των Τεχνών, λοιπόν, ορίζουμε ως “σημείο άρσης των περιοριστικών μέτρων” την επιστροφή στην προ πανδημίας λειτουργία των πολιτιστικών χώρων (χωρίς μέτρα αποστασιοποίησης, ήτοι πλήρης λειτουργία όλων των χώρων). Μέχρι τότε και με δεδομένες τις διατυπώσεις από το Υπουργείο ότι καταρτίζεται πλάνο πραγματοποίησης κάποιων πολιτιστικών γεγονότων εντός του καλοκαιριού, διαχωρίζουμε τους εργαζόμενους:

• • Σε όσους συμμετέχουν σε παραγωγές που θα πραγματοποιηθούν.
• • Σε όσους συμμετείχαν σε αυτές που ήδη ματαιώθηκαν/αναβλήθηκαν ή λόγω των συνθηκών δεν θα πραγματοποιηθούν (αριθμός συμμετεχόντων, οικονομικό ρίσκο, αλλοίωση καλλιτεχνικής έκφρασης λόγω μέτρων, κ.ά.).
• • Σε όσους μένουν άνεργοι λόγω του περιγραφόμενου πλαισίου.

Ανάλογα είναι και τα μέτρα που προτείνουμε:

ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΣΤΗΡΙΞΗΣ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΣΤΙΣ ΤΕΧΝΕΣ

Από 1η Μαΐου έως και την άρση των περιοριστικών μέτρων (λειτουργία πολιτιστικών χώρων χωρίς πρωτόκολλα). Αναλυτικότερα:

Α) ΣΤΗΡΙΞΗ ΜΙΣΘΩΤΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ

1) EΠΙΔΟΜΑ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΣΤΙΣ ΤΕΧΝΕΣ

ΕΠΙ ΤΗ ΒΑΣΕΙ ΤΩΝ 800 ευρώ ΓΙΑ 45 ΗΜΕΡΕΣ

ΑΡΑ, μηνιαία 533 ευρώ.

ΜΕ ΚΡΙΤΗΡΙΑ

• • Δυο παραγωγές τα τελευταία τρία χρόνια ΓΙΑ ΑΜΙΓΩΣ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ (2018, 2019, 2020).
• • 15 ένσημα σε καλλιτεχνικό κλάδο για κάθε χρόνο/δεκτοί και οι τίτλοι κτήσης για όσους δεν έχουν εισοδήματα πάνω από 10.000 ευρώ ετησίως κι έχουν τέτοιου είδους παραστατικά

*Το πρώτο είναι το κριτήριο επιλεξιμότητας για επιχορήγηση σχημάτων χορού και θεάτρου από το ΥΠΠΟΑ και το δεύτερο υποχρέωση ελάχιστου αριθμού παραστάσεων σε περίπτωση έγκρισης της επιχορήγησης.

• • Είτε απόφοιτοι αναγνωρισμένων καλλιτεχνικών σχολών Ελλάδας και εξωτερικού είτε εγγεγραμμένοι στα αντίστοιχα Σωματεία.

* Λόγω της πολυπλοκότητας στον χώρο του Πολιτισμού, όσοι δεν μπορούν να αποδείξουν τα 15 ένσημα και παράλληλα ΔΕΝ έχουν άλλη κύρια εργασία (σε άλλο κλάδο εργασίας και που αποδεικνύεται από την ΕΡΓΑΝΗ), άρα εξαρτώνται αποκλειστικά από την καλλιτεχνική εργασία, μπορούν να αποδείξουν την εργασία τους με προγράμματα, εγγραφή σε σωματείο, κ.λπ. Εδώ το κριτήριο είναι τρεις παραγωγές τα τρία τελευταία χρόνια.

Ειδικά για το 2020, αρκεί η ανακοίνωση ένταξης σε καλλιτεχνική παραγωγή (δελτία Τύπου, αναρτημένα προγράμματα, ηλεκτρονική αλληλογραφία κ.λπ.) δεδομένου ότι πολλές συμβάσεις είτε δεν πρόλαβαν να συνταχθούν και να υπογραφούν (παραγωγές μετά τις 12/3/2020) είτε περίμεναν να υπογραφούν στην ολοκλήρωση της παραδοσιακής σαιζόν (Κυριακή των Βαΐων, επί τη βάσει ποσοστών).

ΤΡΟΠΟΣ ΒΕΒΑΙΩΣΗΣ: Οι εταιρείες εκτέλεσης παραγωγής μπορούν να βεβαιώσουν με υπεύθυνη δήλωση τους υπόλοιπους που δεν αναφέρονται (τεχνικούς, εταιρείες κατασκευής, ενοικίασης κ.λπ.). Οι παραγωγοί μπορούν να βεβαιώσουν με υπεύθυνη δήλωση τις παραγωγές που οργάνωναν με αναλυτικό κατάλογο όλων των συντελεστών σε όλα τα πόστα και τις εταιρείες που θα συνεργάζονταν. (Κατά το πρότυπο εγγραφής μελών στους κατά τόπους Δικηγορικούς Συλλόγους)

Για τους ΤΕΧΝΙΚΟΥΣ και ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΙΚΑ ΤΩΝ ΤΕΧΝΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ (ταξιθέτες, ταμίες, εκτέλεση παραγωγής, οργάνωση παραγωγής, γραφείο Τύπου & Επικοινωνίας κ.ά.) όσοι εργάσθηκαν με 150 ένσημα σωρευτικά τα τελευταία τρία χρόνια.

2) ΕΠΙΔΟΜΑ ΑΝΕΡΓΙΑΣ

• • Αναθεώρηση συνολικού αριθμού ενσήμων που απαιτούνται για επίδομα ανεργίας (δεδομένης της αβέβαιης χρονικής διάρκειας της κρίσης και του ότι “έτρεξαν” κανονικά μόνο 2,5 μήνες εργασίας εντός του 2020).
• • Επίδομα ανεργίας που λαμβάνεται ήδη, αναστέλλεται και δεν συμψηφίζεται με το επίδομα στήριξης καλλιτεχνών.
• • Το επίδομα στήριξης δεν καταργεί το δικαίωμα αίτησης για εποχικό επίδομα και δεν συμψηφίζεται με αυτό, σε περίπτωση που τα μέτρα επεκταθούν και κατά την περίοδο καταβολής του εποχικού επιδόματος.
• • Το εποχικό επίδομα δίνεται στους εργαζόμενους στις Τέχνες χωρίς μίνιμουμ ένσημα, διατηρείται όμως το μάξιμουμ (210).

3) ΕΙΔΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ

• • Να αφαιρεθεί από τις προϋποθέσεις λήψης επιδόματος στήριξης προηγούμενων ΠΝΠ, ο όρος πως όσοι έχουν πάρει όποιου είδους επιδότηση από τον ΟΑΕΔ κατά το πρώτο τετράμηνο του 2020 (01/01/2020 - 30/04/2020) αυτομάτως αποκλείονται από το επίδομα των 800 ευρώ.
• • Να καταργηθεί το μέτρο ένταξης στο επίδομα των 800 ευρώ για καλλιτέχνες αναλογικά με το ποιος πήρε το εποχικό επίδομα έτους 2019.

4) ΕΚΠΤΩΣΕΙΣ, ΑΠΑΛΛΑΓΕΣ, ΓΕΝΙΚΟΤΕΡΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ

• • ΕΚΠΤΩΣΗ ΕΝΟΙΚΙΟΥ στους εργαζόμενους στις τέχνες που δικαιούνται επίδομα.
• • Προστασία της πρώτης κατοικίας, υπαγωγή χωρίς καμία εξαίρεση στο άρθρο 72 του Ν.4605/2019, όπως επεκτάθηκε και στην τελευταία ΠΝΠ- Άρθρο Πρώτο αυτής).
• • Απαγόρευση διακοπής παροχής υπηρεσιών λόγω οφειλών στους παρόχους ύδρευσης, ηλεκτρισμού και τηλεπικοινωνίας – έκπτωση κατά 50% των λογαριασμών κατανάλωσης και εφαρμογή έως τον Σεπτέμβριο (εφαρμόζοντας αναλογικά το τελευταίο άρθρο της ΠΝΠ για τον πάροχο DIGEA)

5) ΕΞΑΙΡΕΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΑ ΜΕΤΡΑ

• • Συνταξιούχοι εργαζόμενοι στις τέχνες.
• • ΕΙΔΙΚΗ ΜΕΡΙΜΝΑ για τους χαμηλοσυνταξιούχους. Οικονομική ενίσχυση έως του ποσού των 533 ευρώ μηνιαίως.
• • Εργαζόμενος με δύο ή περισσότερους εργοδότες, δικαιούται επίδομα στήριξης μόνο για έναν από αυτούς.
• • Εργαζόμενος που παίρνει επίδομα από άλλο κλάδο πλην Τεχνών, καλύπτεται από την ισχύουσα νομοθεσία.
• • Εργαζόμενοι που έχουν σύμβαση σε οπτικοακουστικές παραγωγές (τηλεοπτικά γυρίσματα, κινηματογραφικά γυρίσματα), εφόσον αυτές πραγματοποιηθούν εντός του διαστήματος που ισχύουν τα μέτρα περιορισμού. Δυνατότητα ένταξης στα μέτρα μετά το πέρας των γυρισμάτων και μέχρι την άρση των περιορισμών.

Β) ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΗ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΤΩΝ ΤΕΧΝΩΝ ΣΕ ΚΡΑΤΙΚΟΥΣ ή ΕΠΟΠΤΕΥΟΜΕΝΟΥΣ ΦΟΡΕΙΣ (Ελληνικό Φεστιβάλ ΑΕ, Δημοτικά Φεστιβάλ ανά την Ελλάδα, συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα)

*Δεδομένου ότι ναι μεν οι φορείς αυτοί θα χάσουν μεγάλο ποσοστό των εσόδων τους από τα εισιτήρια, ταυτόχρονα όμως θα έχουν μεγάλη μείωση στις λειτουργικές τους δαπάνες, ζητάμε:

• • Από τον συνολικό προϋπολογισμό του κάθε φορέα να διατεθεί ποσοστό 60 % της συμφωνημένης αμοιβής για όλες τις παραγωγές στις εκάστοτε εταιρείες παραγωγής. Ακόλουθα οι εταιρείες παραγωγής εξοφλούν το ίσο ποσοστό αμοιβής στους καλλιτέχνες και συντελεστές.
• • Αυτό ισχύει και για τις περιπτώσεις συμπαραγωγών με ιδιώτες. Ο δημόσιος φορέας καλύπτει το παραπάνω ποσοστό εξ ολοκλήρου.
• • Σε περίπτωση που οι παραγωγές γίνουν σε μεταγενέστερη ημερομηνία και ΕΝΤΟΣ του 2020, εκταμιεύεται η υπόλοιπη συμφωνημένη αμοιβή.
• • Δέσμευση όλων των φορέων να ανακοινώσουν σε συνεργασία με το Υπουργείο Πολιτισμού έως τις 31/5/2020 την πραγματοποίηση ή όχι και ποιων εκδηλώσεων των θερινών φεστιβάλ με απώτατο όριο πραγματοποίησής τους τις 30/9/2020.
• • Αν οι εκδηλώσεις πραγματοποιηθούν μετά τις 30/9/2020, θα πρέπει να αποζημιωθούν εκ νέου οι εργαζόμενοι.
• • Η αποζημίωση από τον κρατικό φορέα συμψηφίζεται με το επίδομα στήριξης εργαζομένων στις Τέχνες που λαμβάνει ο εργαζόμενος μέχρι και την πραγματοποίηση της εκάστοτε παραγωγής. Έπειτα από την πραγματοποίησή της, ο εργαζόμενος λαμβάνει το επίδομα έως και την άρση των περιοριστικών μέτρων.

Γ) ΣΤΗΡΙΞΗ ΑΥΤΟΑΠΑΣΧΟΛΟΥΜΕΝΩΝ ΣΤΙΣ ΤΕΧΝΕΣ (όπως σκηνοθέτες, μουσικοί, εικαστικοί, παραγωγοί κ.ά.)

• • ΑΠΑΛΛΑΓΗ από την καταβολή εισφορών για την ατομική ασφάλιση, χωρίς απώλεια συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων.
• • ΑΠΑΛΛΑΓΗ από τέλος επιτηδεύματος, προκαταβολή φόρου και εισφορά αλληλεγγύης.
• • ΕΝΤΑΞΗ στα παραπάνω μέτρα στήριξης των μισθωτών.

Δ1) ΣΤΗΡΙΞΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

ΕΝΤΑΞΗ ΑΜΚΕ, ΚΟΙΝΣΕΠ, ΙΚΕ, ΟΕ, ΕΕ, Προσωπικών εταιρειών, συνεταιρισμών, συλλόγων, κ.λπ. στο επίδομα των 800 ευρώ για τις επιχειρήσεις:

• • Με τις ισχύουσες λοιπές προϋποθέσεις κατ’ αναλογία της ειδικής στήριξης 800 ευρώ σε αυτοαπασχολούμενους και ιδιοκτήτες εταιρειών.
• • Το επίδομα δεν καταβάλλεται προσωποπαγώς στον διαχειριστή/κάτοχο όποιας εταιρείας, αλλά στο ΑΦΜ της εκάστοτε εταιρείας.

ΓΙΑ ΔΙΕΥΚΟΛΥΝΣΗ ΟΛΩΝ:

Να ανοίξει το ΜΗΤΡΩΟ του Υπουργείου Πολιτισμού για εγγραφή όσων εταιρειών δεν έχουν κάνει ακόμα την εγγραφή τους, εντός του Μαΐου και για έναν μήνα, προκειμένου να ολοκληρωθεί ομαλά η καταγραφή από τις υπηρεσίες του Υπουργείου.

• • ΑΠΑΛΛΑΓΗ ΑΠΟ ΤΕΛΟΣ ΕΠΙΤΗΔΕΥΜΑΤΟΣ και ΠΡΟΚΑΤΑΒΟΛΗ ΦΟΡΟΥ για τις επιχειρήσεις με καλλιτεχνικό ΚΑΔ.
• • Έκπτωση ενοικίου κατά 40% και εφαρμογή του μέτρου περί απαγόρευσης διακοπής παροχής υπηρεσιών ηλεκτρικού, ύδρευσης κ.λπ.
• • Αναστολή είσπραξης οφειλών από ΑΑΔΕ και υποβολή σε ρύθμιση (24 δόσεων) των οφειλών που προέκυψαν από το διάστημα αυτό και για όσο αυτό το διάστημα παρατείνεται.
• • Ένταξη των καλλιτεχνικών επιχειρήσεων στο πρόγραμμα χορήγησης δανείου κεφαλαίου κίνησης της Αναπτυξιακής Τράπεζας ή σε αντίστοιχο πρόγραμμα (και εφόσον υπάρξει πρόγραμμα και υγειονομικό σχέδιο επαναλειτουργίας των χώρων).

Δ2) ΕΙΔΙΚΑ ΟΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΙ ΧΩΡΟΙ (θεατρικές αίθουσες, γκαλερί, σχολές χορού, studio καλλιτεχνικών μαθημάτων κ.ά.)

• • Μέτρα ενίσχυσης.
• • Σχέδιο υποστήριξής τους: ρευστότητα, φορολογικές/ ασφαλιστικές υποχρεώσεις, λογαριασμοί ενέργειας και λειτουργικά έξοδα, ενοίκιο.

Ε) ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΕΣ ΣΧΟΛΕΣ

Οδηγίες από το Υπουργείο Πολιτισμού σχετικά με τη λειτουργία των καλλιτεχνικών σχολών και τις εξετάσεις των τριτοετών σπουδαστών:

• • Πώς εξασφαλίζεται η τηλεκπαίδευση; Είναι εφικτή για τεχνικά μαθήματα; Κι αν ναι, είναι δόκιμη;
• • Πτυχιακές εξετάσεις; Πότε θα γίνουν και πώς θα πραγματοποιηθούν;
• • Πώς εξασφαλίζεται η αμοιβή των καθηγητών;
• • Πώς στηρίζονται οι σχολές ως επιχειρήσεις δεδομένου ότι ήδη πολλοί μαθητές δεν πληρώνουν τα δίδακτρα; Υπάρχει κάποιο σχέδιο;

ΣΤ) ΑΝΟΙΓΜΑ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ – ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ

• • Σύσταση επιτροπής απαρτιζόμενη από μέλη κάθε καλλιτεχνικού τομέα που θα συμβουλεύσει/ ενημερώσει τους αρμόδιους λοιμωξιολόγους για τις «ιδιαιτερότητες» κάθε τομέα. Προσομοίωση διαδικασιών καλλιτεχνικής παραγωγής και όχι γραπτές ή προφορικές ερωτήσεις που απαντώνται από την επιτροπή.
• • Επίσης στην επιτροπή, συμβουλευτικά και αντιπρόσωποι των ενώσεων παραγωγών πολιτιστικών εκδηλώσεων και των κατά φορέα αρμόδιων χώρων/κοινού. Τεστ προσομοίωσης για υποδοχή/ροή κοινού, ώστε το πρωτόκολλο που θα εφαρμοστεί να είναι το ασφαλέστερο δυνατό.
• • Κατάρτιση πλάνου για το ΠΩΣ θα διασφαλιστεί η ασφάλεια κατά τη διεξαγωγή των εκδηλώσεων.
• • Να δοθεί επαρκής χρόνος, ώστε οι εργαζόμενοι στους πολιτιστικούς χώρους να μάθουν τα νέα πρωτόκολλα. (Όχι συνοπτικές διήμερες επιμορφώσεις που έχουν εφαρμοστεί στο παρελθόν.)

Ζ) ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΟΡΗΓΗΣΕΙΣ περιόδου 2020-2021

Δεδομένης της αβεβαιότητας και της πληθώρας παραγωγών που έμειναν “στη μέση” είναι πολύ πιθανό οι νέες παραγωγές να γίνουν μετά τα Χριστούγεννα ή και πολύ αργότερα.

• • Χρειάζεται οπωσδήποτε διεύρυνση των ημερολογιακών προθεσμιών για την περίοδο 2020-2021.
• • Συνεννόηση με το Υπουργείο Οικονομικών για να μην φορολογηθούν εντός του 2020.

ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΑ για τις επιχορηγημένες παραγωγές που διακόπηκαν στις 12/03/2020 (καλλιτεχνική περίοδος 2019–2020)

• • Να προβλεφθεί ειδικό κονδύλι για ενδεχόμενες αλλαγές στα καλλιτεχνικά σχήματα (λόγω αλληλοεπικάλυψης παραγωγών ή αδυναμίας συντελεστών για την νέα ημερομηνία διεξαγωγής) καθώς και για την οικονομική επιβάρυνση λόγω εφαρμογής των πρωτόκολλων (καθαρισμός αιθουσών, μέσα απολύμανσης και υγιεινής κοινού, υποχρέωση ενοικίασης μεγαλύτερων χώρων, κ.ά.).

Η) ΕΙΔΙΚΗ ΡΗΤΡΑ

Για όλες τις καλλιτεχνικές παραγωγές, η ευθύνη ακύρωσης οποιασδήποτε παραγωγής λόγω εμφάνισης κρούσματος SARS COV 2 βαρύνει τον κρατικό φορέα που φιλοξενεί την εκάστοτε καλλιτεχνική παραγωγή.

Η ΟΜΑΔΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ - ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΥ – ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑΣ:

Βουρδαμής Γιωργος

Φώτη Κατερίνα

Αδάμ Ηλίας

Αντρέοβιτς Αντριάνα

Γαβρέλας Παναγιώτης

Γκουγκουλή Κορίνα-Άννα

Δημητριάδου Βαλέρια

Δικαίος Γιώργος

Εξηνταβελώνη Νατάσα

Ιωακείμ Πανάγος

Καραγιάν Ίρις

Κοντογεώργης Χρήστος

Κοτίδης Ιωάννης Ιώκο

Λάσκος Άρης

Μαρκιανός Φοίβος

Μεταξά Θεανώ

Μηλιάρης Ερρίκος

Μπιμπής Κωνσταντίνος

Ξάφης Αργύρης

Ξεροβάσιλα Λεωνή

Παναγιωτίδου Καλλιόπη

Παναγόπουλος Γιάννης

Πανάδης Μιχάλης

Παυλίδης Παύλος

Πράπας Βάιος

Σκυφτούλης Θοδωρής

Τόλης Χρήστος

Τσινικόρης Πρόδρομος

Χατζηαγγελάκης Σπύρος

Χριστοδουλοπούλου Έφη

Facebook page:Support ART Workers

E-mail:Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.

Artens

Σεμινάρια για τις Τέχνες & τον Πολιτισμό

Βουκουρεστίου 40, Κολωνάκι | 210 33 17 312

 

Σεμινάριο Πολιτιστικής Επικοινωνίας με τον Άρη Ασπρούλη στην Artens

 

Έναρξη Μαθημάτων: Νοέμβριος 2019

Εποικοδομητική Ανυπακοή μέσα από τη γλυπτική τέχνη, της Ελένης Πόταγα


1ος Σταθμός Κουκάκι


Τις πρώτες μέρες του Σεπτέμβρη βρεθήκαμε στο Κουκάκι.

Περπατήσαμε στη σκιά του Μουσείου της Ακρόπολης, λίγα μέτρα πιο κάτω είχαμε ραντεβού με την Τέχνη και την Ιστορία.

Κρατούσαμε μια αγκαλιά λουλούδια.

Η πόρτα ήταν ανοιχτή.

Μια γυναικεία φιγούρα μας πλησίασε, πρώτα διακρίναμε τα χέρια της και μετά το χαμόγελό της.

Ήταν η γλύπρια και εικαστικός Ελένη Πόταγα, η μητέρα της εικαστικού Δανάης Στράτου και πεθερά του Γιάνη Βαρουφάκη.

Μας καλωσόρισε και κατεβήκαμε στο εργαστήριο της, εκεί μας άνοιξε τον δρόμο σε μια άλλη Ελλάδα. Εκεί δεν υπάρχουν fake news, ούτε  η μιντιακή προπαγάνδα της τρόικας εσωτερικού, ούτε μνημονιακοί σωτήρες.

Στο χώρο της Ελένης Πόταγα κυριαρχεί η Ύλη και η Ενέργεια. 

Το εργαστήριο στο ήπιο φως, και στην δροσιά που άφησε ο Ηριδανός που κυλούσε κάποτε εκεί που είναι τώρα τα θέμελια. Ένα εργαστήριο που θα έπρεπε να έχουν επισκεφθεί όλα τα σχολεία της χώρας.

Εργαλεία στη σειρά, ένα σφουγγαράκι στο πάτωμα δίπλα από τα σανδάλια εργασίας και οι τοίχοι γεμάτοι μικρά συνθήματα “Θα μπορούσε να υπάρχει μέσα στον εαυτό μας η μνήμη του ΣΥΜΠΑΝΤΟΣ”

Η Ελένη κρατούσε τα λουλούδια στην αγκαλιά της και μας σύστηνε τα έργα της, συγκινημένη, περήφανη, ανεπιτήδευτη, γεμάτη ελπίδα.

Μάρμαρο, Γύψος, Χαλκός.

Γυναίκες περήφανες σε κυοφορία, ένας Χριστός, Κούροι, Ανδρόγυνα ερωτευμένα και τέλος οι Ήρωες.

Σταθήκαμε στους  δυο άσημους ήρωες.
Στον Μάθιο Πόταγα και στον Κωνσταντίνο Κουκίδη. Και οι δύο υπήρξαν ανυπάκουοι απέναντι στην τρέλλα και την καταστροφή που έσπειρε ο Χίτλερ στην Ελλάδα.
Δυο ήρωες, δύο κούροι. Και οι δύο δεν είναι διάσημοι.
Και οι δύο αντιστάθηκαν στον ναζιστικό παραλογισμό και στη στέρηση της ελευθερίας της πατρίδας τους, θυσιάζοντας τον εαυτό τους.

Ο Μάθιος Πόταγας την τελευταία δεκαετία κοσμεί την κεντρική πλατεία της Βυτίνας, κάποιοι προς τιμήν τους τον θυμήθηκαν και ζήτησαν από την Ελένη Πόταγα, την αδερφή του, να δώσει ζωή στην Ιστορία.

Ο Κωνσταντίνος Κουκίδης παραμένει στο εργαστήριο της Ελένης Πόταγα, έχει ήδη περάσει στην αιωνιότητα, όταν έκανε το άλμα  από τον ιερό βράχο στο κενό, τυλίγοντας το σώμα του σαν κουκούλι με την ελληνική  σημαία, για να μην την παραδώσει στους ναζιστές.
Δεν έγινε ποτέ ιδιαίτερα γνωστός για αυτή την πράξη αντίστασης, ενώ επιπλέον κάποιοι τολμούν να αμφισβητούν την ύπαρξη του.

Η Ελένη Πόταγα όμως, έκανε πράξη την Eποικοδομητική της Aνυπακοή απέναντι στη Λήθη, έκανε δηλαδή πράξη την ανάγκη της, αλλά και την ανάγκη κάθε λαού, για Α-λήθεια. 

Πως; 

Mέσα από τη γλυπτική. 
Ειρηνικά, με πίστη και αφοσίωση.

Ξαναζωντάνεψε με τα χέρια τις πράξεις αντίστασης των Άσημων Ελλήνων Ηρώων της γερμανικής Κατοχής στην Ελλάδα. Χωρίς επιτήδευση, χωρίς εθνικιστικές κορώνες.

Με ουσία και πίστη στον άνθρωπο, στις ιδέες, στις κοινωνίες, στις πατρίδες και κυρίως στον Πολιτισμό.

Σε ευχαριστούμε Ελένη Πόταγα.

Χρύσα Αριάδνη Κουσελά

Η ΕΡΤopen, η εκπομπή «ΕΡΤopen Πολιτισμός» και η Χρύσα Αριάδνη Κουσελά έχουν την τιμή να φιλοξενούν την εικαστικό Δανάη Στράτου, απόψε στις 21:00.

Η Δανάη Στράτου μιλά για την εργογραφία της, την πορεία της μέχρι σήμερα, τα καλλιτεχνικά της ερεθίσματα, το αντικείμενο των έργων της και την οπτική της για τη ζωή, τη φύση και την κοινωνία.

 Συντονιστείτε στο ραδιόφωνο της ΕΡΤopen, στους 106,7fm και διαδικτυακά www.ertopen.com/radio απόψε στις 21:00-22:00.

Η εκπομπή "Ερτopen Πολιτισμός", η Χρύσα Αριάδνη Κουσελά και ο συμπαρουσιαστής Σωτήρης Μπότας, έχουν την τιμή να φιλοξενούν στο στούντιο της ΕΡΤopen την Ελένη Πόταγα, μια από τις σημαντικότερες σύγχρονες εικαστικούς και γλύπτριες της Ελλάδας.

Συντονιστείτε απόψε στις 21:00 στους 106.7fm και διαδικτυακά www.ertopen.com/radio

αναδημοσίευση από την efsyn
Τάσος Κωστόπουλος:

Τις θλιβερότερες στιγμές της καταστροφικής φάρσας των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004 θύμιζε η πρόσφατη πανηγυρική τελετή της παραλαβής από το ελληνικό κράτος της «δωρεάς» του Κέντρου Πολιτισμού Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ) που θα στεγάσει την Εθνική Βιβλιοθήκη και τη Λυρική Σκηνή.

«Η μεταφορά της Εθνικής Βιβλιοθήκης», διακήρυξε στην ομιλία του ο πρωθυπουργός, «θα συμβάλει στο να είναι το πολύτιμο αυτό υλικό προσβάσιμο σε ολοένα και ευρύτερο κοινό».

Στην πραγματικότητα συμβαίνει το ακριβώς αντίθετο. Μέχρι τη φετινή Πρωτοχρονιά η Εθνική Βιβλιοθήκη ήταν απόλυτα προσβάσιμη στο κοινό καθώς λειτουργούσε στο κέντρο της Αθήνας, δίπλα σε σταθμό του μετρό.


ΑΠΕ - ΜΠΕ / ΣΥΜΕΛΑ ΠΑΝΤΖΑΡΤΖΗ

Με τη μετεγκατάστασή της θα μείνει κλειστή για τουλάχιστον επτά μήνες και όταν ξανανοίξει πρέπει να ταξιδεύει κανείς ώς την παραλιακή, να πληρώνει πάρκινγκ (του Ιδρύματος) και να εξαρτάται από τις καντίνες του πολυτελούς και απομονωμένου «Κέντρου Πολιτισμού», δίχως την ευχέρεια των αντίστοιχων επιλογών που προσφέρει το αθηναϊκό κέντρο. Κάτω απ’ αυτές τις συνθήκες, μόνο για «άνοιγμα» της βιβλιοθήκης δεν μπορεί να γίνει λόγος.

Ο πρωθυπουργός έχει βέβαια το ελαφρυντικό ότι δεν επέλεξε ο ίδιος την παραλαβή της «δωρεάς», αλλά δέθηκε χειροπόδαρα από τις ρήτρες της λεόντειας σύμβασης που υπέγραψαν το 2009 με το Ιδρυμα Νιάρχος οι τότε υπουργοί Πολιτισμού και Παιδείας, Αντώνης Σαμαράς και Αρης Σπηλιωτόπουλος.

Νομιμοποίησε όμως με την ομιλία του μια πρακτική που δεν έχει τίποτα να ζηλέψει από το έπος του Μεγάρου Μουσικής, που ο ίδιος στηλίτευσε στην ομιλία του.

Αρκεί να ξεφυλλίσει κανείς την επίμαχη σύμβαση, που κυρώθηκε μ’ έναν από τους τελευταίους νόμους της κυβέρνησης Καραμανλή (Ν. 3785 της 7/8/2009), και τις διαφημιστικές «Μελέτες Επιδράσεων» που συνέταξε για λογαριασμό του Ιδρύματος κάποιο Boston Consulting Group (BCG) κι έχουν αναρτηθεί στον ιστότοπο του Κέντρου (www.snfcc.org), για να διαπιστώσει πως η «δωρεά» δεν είναι στην ουσία παρά έμμεση ιδιωτικοποίηση ενός από τους σημαντικότερους πνευματικούς θεσμούς της χώρας.

Διαρκής ομηρία

ΑΠΕ - ΜΠΕ /ANDREA BONETTI

Ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας με τον πρόεδρο του διοικητικού συμβουλίου του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος κατά την πανηγυρική τελέτη παράδοσης στο Δημόσιο. Η’ μήπως της έμμεσης «παράδοσης» του Δημοσίου; Ο Αλέξης Τσίπρας πάντως έχει ένα... ελαφρυντικό: ότι δεν επέλεξε ο ίδιος την παραλαβή της «δωρεάς», αλλά δέθηκε χειροπόδαρα από τις ρήτρες της λεόντειας σύμβασης που υπέγραψαν άλλοι το 2009

Κατ’ αρχάς, δεν πρόκειται για κανονική δωρεά αλλά για μεταμφιεσμένη μίσθωση. Σύμφωνα με το άρθρο 29§1 της σύμβασης του 2009, το Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος διατηρεί το δικαίωμα να ανακαλέσει μονομερώς τη «δωρεά» με μια απλή αιτιολογημένη «έγγραφη δήλωσή του προς το Ελληνικό Δημόσιο»· η λύση επέρχεται μέσα σ’ ένα δίμηνο, αν το Δημόσιο δεν «προβεί στις κατάλληλες ενέργειες θεραπείας των συγκεκριμένων πράξεων ή παραλείψεων, οι οποίες αναφέρονται στην ανωτέρω δήλωση του Ιδρύματος» (ΦΕΚ 2009/Α/138, σ. 3945). Κανονικό τελεσίγραφο, δηλαδή.

Οι ρήτρες που δεσμεύουν το Δημόσιο στην περίπτωση τέτοιας μονομερούς λύσης της σύμβασης ισοδυναμούν με πραγματική ομηρία.

Μέσα σ’ ένα τρίμηνο θα πρέπει να καταβάλει στο Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος όσα αυτό (ισχυριστεί ότι) ξόδεψε για την κατασκευή του Κέντρου, βάσει δικών του επιλογών και δίχως τον παραμικρό κρατικό έλεγχο πάνω στις επιμέρους δαπάνες.

Τι ακριβώς μπορεί να περιληφθεί σ’ αυτό το ποσό μας το διευκρινίζει («ενδεικτικά») το άρθρο 29§2: «Το σύνολο των αμοιβών και των πάσης φύσεως δαπανών των εκπονηθεισών μελετών, της κατασκευής και διαμόρφωσης του Κ.Π., της αγοράς και τοποθέτησης εξοπλισμού, των υπηρεσιών συμβούλων και συνεργατών του Ιδρύματος και του Οργανισμού για τις ανάγκες υλοποίησης του Κ.Π. καθώς και το κόστος διακοπής των σχετικών εργασιών, προμηθειών και συμβάσεων».

Το ποσό αυτό θα προσαυξηθεί για κάθε χρονιά «κατά ποσοστό ίσο με την αύξηση του τιμαρίθμου» (μείον 1,5%), σε περίπτωση δε καθυστέρησης της καταβολής επιβαρύνεται με τόκο υπερημερίας (άρθρο 29§4).

Σύμφωνα με το φυλλάδιο του BCG, το Ιδρυμα προσδιόρισε το κόστος κατασκευής σε 596 εκατομμύρια ευρώ. Ο δε πρωθυπουργός, στην πανηγυρική ομιλία του, ανέφερε ακόμη μεγαλύτερο ποσό (617 εκατομμύρια).

Μολονότι άκρως λεπτομερειακό, το κείμενο της σύμβασης δεν αναφέρει τίποτα για την τύχη του περιεχομένου της Εθνικής Βιβλιοθήκης σε περίπτωση λύσης της σύμβασης.

Το πιθανότερο είναι να εφαρμοστούν οι σχετικές διατάξεις του Αστικού Κώδικα. Να μετατραπούν δηλαδή τα βιβλία και τα σπάνια χειρόγραφα σε ενέχυρο στα χέρια του «δωρητή» για τη διασφάλιση των απαιτήσεών του.

Με ποιες δικαιολογίες μπορεί να καταγγελθεί η σύμβαση; Εκτός από διάφορες επιπλοκές που ανάγονταν στην κατασκευή του έργου, ενίοτε αρκετά εύγλωττες (όπως η περίπτωση καθυστέρησης του έργου πάνω από ένα τρίμηνο «λόγω ανεύρεσης αρχαιοτήτων», άρθρο 29§1.ε), πιθανότερη αιτία αποτελεί η πρόβλεψη του άρθρου 29§1.ιδ: αν το Δημόσιο, η Βιβλιοθήκη ή η Λυρική μέσα στα πρώτα πέντε χρόνια λειτουργίας του Κέντρου «καταγγείλουν τις συμβάσεις παροχής ολοκληρωμένων υπηρεσιών» που, βάσει του άρθρου 16 της σύμβασης, θα τους παρέχει κατ’ αποκλειστικότητα η Α.Ε. «Κέντρο Πολιτισμού Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος», «ή/και τις συμβάσεις που έχει συνάψει» η Α.Ε. «πριν την ολοκλήρωση» του έργου.

Για την έκταση που μπορούν να πάρουν αυτές οι απαιτήσεις, αποκαλυπτική είναι η «Μελέτη Επιδράσεων» που συνέταξε το BCG.

Ως «προαπαιτούμενο» για την αποδοτική λειτουργία του Κέντρου «κατά τα διεθνή πρότυπα», απαιτείται εκεί προϋπολογισμός 14,5 εκατομμυρίων ευρώ τον χρόνο για τη Λυρική, 8 εκατομμυρίων για τη Βιβλιοθήκη και 5 για την Α.Ε. – συνολικά 27,5 εκατομμύρια (σ. 69).

Ο συνολικός προϋ­πολογισμός της Εθνικής Βιβλιοθήκης για το 2016 ήταν αντίθετα λίγο πάνω από ένα εκατομμύριο (1.189.579,58 ευρώ).

Ο δωρητής τα παίρνει όλα

Ο αρχιτέκτονας του έργου Ρέντσο Πιάνο (όρθιος) παρουσιάζει στον τότε πρωθυπουργό Κώστα Καραμανλή τη μακέτα του έργου. Αριστερά ο Φίλιππος Νιάρχος |EUROKINISSI / ΤΑΤΙΑΝΑ ΜΠΟΛΑΡΗ

Η βασική ιδιομορφία της επίμαχης «δωρεάς» έγκειται στο γεγονός ότι βασικές λειτουργίες του «δώρου» περνούν από τα χέρια του (τύποις) «ιδιοκτήτη» σ’ εκείνα του «δωρητή». Η ιδιοτυπία αυτή δεν αποκρύπτεται αλλά εξυμνείται, με την κατάλληλη φυσικά φρασεολογία, στη διαφημιστική «Μελέτη Επιδράσεων» του BCG:

«Στα επιπρόσθετα οφέλη για την ελληνική οικονομία από το ΚΠΙΣΝ», διαβάζουμε, «συμπεριλαμβάνεται το μοναδικό μοντέλο συνεργασίας δημοσίου-ιδιωτικού τομέα που αναπτύχθηκε μέσω της συνεργασίας του ΚΠΙΣΝ με το ελληνικό κράτος» (σ. 52 και ξανά σ. 53).

Προεξοφλείται, μάλιστα, πως «το ΚΠΙΣΝ μπορεί να λειτουργήσει ως πρότυπο για μελλοντικές συνεργασίες μεταξύ δημοσίου και ιδιωτικού τομέα σε παρόμοια έργα» (σ. 63).

Τι ακριβώς προβλέπει αυτή η συνεργασία όσον αφορά τη λειτουργία της Εθνικής Βιβλιοθήκης; Σύμφωνα με το άρθρο 2§3 της σύμβασης, «η διαχείριση και συντήρηση του συνόλου των υποδομών του Κ.Π. θα γίνεται από τον Οργανισμό» (δηλαδή την Α.Ε.) μέσω ενός «συμφωνητικού παροχής ολοκληρωμένων υπηρεσιών», το οποίο θα αφορά «ενδεικτικά» τις «υπηρεσίες συντήρησης, φύλαξης και καθαριότητας των εγκαταστάσεων».

Σκοπό της Α.Ε. αποτελούν όχι μόνο τα παραπάνω, αλλά και «η εν γένει αξιοποίηση και διαχείριση του Κέντρου Πολιτισμού» (άρθρο 3). Ως βασική πηγή εσόδων της Α.Ε. προβλέπεται «η επαρκής χρηματοδότηση από το Υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών» (άρθρο 3§2.3.2), με συμπληρωματικές εισροές από δωρεές, επιχορηγήσεις, ευρωπαϊκά προγράμματα κ.λπ., αλλά και τα «έσοδα από την παροχή ολοκληρωμένων υπηρεσιών προς την Ε.Β.Ε. και την Ε.Λ.Σ., την εκμετάλλευση των υποδομών του Κ.Π. και την παροχή υπηρεσιών για την κάλυψη των λειτουργικών αναγκών των υποδομών αυτών».

Η ίδια διάταξη επαναλαμβάνεται ως άρθρο 7 του καταστατικού της Α.Ε., που έχει ενσωματωθεί στον ίδιο νόμο (σ. 5.962).

Παρά τη στρυφνή νομική γλώσσα, τα πράγματα είναι εξαιρετικά σαφή. Το Δημόσιο υποχρεώνεται να καλύπτει το κόστος λειτουργίας του πολυδάπανου Κέντρου που του «χάρισε» το Ιδρυμα, τόσο μέσω της απευθείας χρηματοδότησης όσο και μέσω του προϋπολογισμού των κρατικών ιδρυμάτων που φιλοξενούνται εκεί. Η δε Α.Ε. εκμεταλλεύεται κατ’ αποκλειστικότητα τις «υποδομές» και τις «παροχές υπηρεσιών» του Κέντρου.

Σύμφωνα λ.χ. με τα άρθρα 6 και 7 του (δεσμευτικού) «σχεδίου σύμβασης» Α.Ε. και Εθνικής Βιβλιοθήκης, που έχει επίσης ενσωματωθεί στον Ν. 3785, η τελευταία «δεν δικαιούται να συμμετέχει στα έσοδα από την εκμετάλλευση των χώρων στάθμευσης» των πελατών της, ούτε «στα έσοδα από την εκμετάλλευση των εστιατορίων και των κυλικείων» (σ. 5.949).

Πρόκειται για το ίδιο μοντέλο διαχείρισης (δημόσιων πόρων από ανεξέλεγκτους ιδιωτικούς φορείς) που μεγαλούργησε προ δεκαπενταετίας στα χέρια της Γιάννας Αγγελοπούλου.

Παρά την υποχρεωτική χρηματοδότηση της Α.Ε. από το κράτος, ξεκαθαρίζει το άρθρο 3§3.1 της σύμβασης, αυτή «δεν υπάγεται στον ευρύτερο δημόσιο τομέα, το δημόσιο λογιστικό, τις εθνικές διατάξεις περί εκπόνησης μελετών, παροχής υπηρεσιών, εκτέλεσης έργων και διενέργειας προμηθειών του δημοσίου, τις διατάξεις για την πρόσληψη προσωπικού στον δημόσιο τομέα και θα λειτουργεί ως φορέας ιδιωτικού δικαίου» (σ. 5.936).

Εξίσου εύγλωττη είναι η ρητή απαλλαγή της Α.Ε. (άρθρο 3§4.3) «από την υποχρέωση υποβολής στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. προς θεώρηση συμβάσεων ή συμφωνητικών και καταστάσεων με συμβάσεις ή συμφωνητικά που συνομολογεί με τρίτους».

Ποιος όμως κουμαντάρει αυτή την τόσο προνομιούχα Α.Ε.; Σύμφωνα με το καταστατικό της (άρθρο 16§2), διευθύνεται από επταμελές Δ.Σ. που ορίζει η Γ.Σ. των μετόχων – το Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος μέχρι τώρα, το ελληνικό Δημόσιο εφεξής.

Με κάποιους, όμως, ρητούς περιορισμούς όσον αφορά τη διακριτική ευχέρεια αυτού του τελευταίου. Η Εθνική Βιβλιοθήκη και η Λυρική απαγορεύεται π.χ. ρητά από τη σύμβαση να υποδείξουν περισσότερα από τρία συνολικά μέλη (άρθρο 3§2.4). «Επιπλέον», ξεκαθαρίζει το άρθρο 16§4 του καταστατικού της Α.Ε., «τα μέλη του Δ.Σ. θα πρέπει να μην έχουν ανταγωνιστικά προς τον Οργανισμό ή το Ιδρυμα συμφέροντα». Αρμόδιο για την επισήμανση «ανταγωνιστικών συμφερόντων» είναι, λογικά, το ίδιο το Ιδρυμα. Νιάρχος κερνά και Νιάρχος πίνει...

Disclaimer, δηλαδή... χάντρες και καθρεφτάκια

Η άτυπη αυτή ιδιωτικοποίηση συνοδεύεται στη «Μελέτη Επιδράσεων» από φανταχτερές υποσχέσεις, μπροστά στις οποίες ωχριούν οι μεγαλόστομες επαγγελίες των παπαγάλων του αλήστου μνήμης «Αθήνα 2004»: οι τουρίστες θα παρατείνουν τη διαμονή τους στην Αθήνα για να επισκεφτούν το ΚΠΙΣΝ, επιστήμονες απ’ όλο τον κόσμο θα εισρεύσουν για να φωτιστούν, χιλιάδες θέσεις εργασίας θα δημιουργηθούν, το Δημόσιο θα μαζέψει φόρους, η γύρω περιοχή θα αναπτυχθεί και άλλα συναφή.

Στην τελευταία σελίδα του φυλλαδίου, αμετάφραστη και τυπωμένη με μικροσκοπικά γράμματα (σε αντίθεση με τα πολύχρωμα διαγράμματα του κυρίως περιεχομένου), παρατίθεται η αγγλόγλωσση «Αποποίηση Ευθύνης» (Disclaimer) της συντάκτριας εταιρείας:

«Οι οικονομικές εκτιμήσεις», διαβάζουμε, «και τα συμπεράσματα που περιέχονται σ’ αυτά τα υλικά βασίζονται σε πάγιες μεθοδολογίες αποτίμησης, δεν είναι οριστικές προβλέψεις και δεν τις εγγυάται το BCG». Χάντρες και καθρεφτάκια για Βαλκάνιους ιθαγενείς, δηλαδή.

Οπως διαβάζουμε άλλωστε στη σύμβαση του 2009 (σ. 5.947), η υπογραφή της έγινε από τους μεν υπουργούς στην Αθήνα, για λογαριασμό δε του Ιδρύματος από τους Φίλιππο και Σπύρο Νιάρχο στο Σεντ Μόριτς της Ελβετίας.

Τα μυστικά του «δανεισμού»

Η κάρπωση των εσόδων από την εκμετάλλευση της Εθνικής Βιβλιοθήκης είναι η μια πλευρά του νομίσματος.

Υπάρχει και η άλλη: η διακηρυγμένη πρόθεση αλλαγής πελατείας, μέσω της αλλοίωσης της λειτουργίας ενός θεσμού που μέχρι σήμερα κάλυπτε τις πνευματικές ανάγκες όσων δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα αγοράς των βιβλίων που χρειάζονται για τη δουλειά τους.

Για τα σχέδια αυτά, αποκαλυπτικό είναι το φυλλάδιο «Μελέτη Επιδράσεων ΚΠΙΣΝ» που συνέταξε το BCG κι έχει αναρτηθεί στον ιστότοπο του Κέντρου.

Η «Μελέτη» επιμένει στη μετατροπή της Εθνικής Βιβλιοθήκης σε δανειστική (σ. 21, 23 & 25), απαιτώντας μάλιστα ρητά την «προσαρμογή του τρέχοντος νομοθετικού πλαισίου» προς αυτή την κατεύθυνση (σ. 70).

Η αλλαγή αυτή δεν ισοδυναμεί μόνο με κατάργηση της Εθνικής Βιβλιοθήκης ως τέτοιας, ως χώρου δηλαδή όπου οποιοσδήποτε μπορεί να διαβάσει όποιον τίτλο αναζητά δίχως να περιμένει πότε θα τον επιστρέψει ο προηγούμενος πελάτης.

Αφήνουμε κατά μέρος τα προβλήματα ασφάλειας που δημιουργεί μια τέτοια μετάλλαξη για το μοναδικό σε έκταση και σημασία υλικό ενός κρατικού θεσμού που υφίσταται από το 1829. Υπάρχουν επίσης σοβαρές ενδείξεις για την πρόθεση οικονομικής εκμετάλλευσης αυτού του «δανεισμού».

Τον περασμένο Οκτώβριο πραγματοποιήθηκε λ.χ. ειδική έρευνα (τηλεφωνική και διά ζώσης), με κομβικό ερώτημα αν οι χρήστες είναι διατεθειμένοι να πληρώνουν εισιτήριο σε περίπτωση «αναβάθμισης των παροχών» της Βιβλιοθήκης.

Το ενδεχόμενο επιβολής αντιτίμου διαφαίνεται και από την ταυτόχρονη προαναγγελία «ψηφιακού δανεισμούβιβλίων» (σ. 70) – και όχι απλής ανάρτησης των ψηφιακών αντιγράφων τους στο Διαδίκτυο, όπως κάνουν οι εθνικές και λοιπές δημόσιες βιβλιοθήκες όλου του κόσμου.