O Αγροτουρισμός και τα «ατού» της Ελλάδας - Κωνσταντίνος Κουσκούκης
Πέμπτη, 07/05/2020 - 14:00Σήμερα κυρίως λειτουργούν 4 τύποι αγροτουρισμού:
α) ο παραδοσιακός με διαμονή στο αγρόκτημα με τους αγρότες,
β) ο σύγχρονος με διαμονή σε ξενώνα ή ξενοδοχείο εντός ή εκτός του αγροκτήματος,
γ) ο συνεταιριστικός με διαμονή σε καταλύματα συνεταιρισμών και
δ) ο αριστοκρατικός με διαμονή σε μικρά ξενοδοχεία πολυτελείας.
Περεταίρω με κριτήριο τη δυνατότητα συμμετοχής των τουριστών στην αγροτική δραστηριότητα, με άμεση ή έμμεση την επαφή με τη φύση, αλλά και την αυθεντικότητα της εμπειρίας που προσφέρεται, αναπτύσσονται 5 μορφές αγροτουρισμού. Η πρώτη μορφή δεν δίνει τη δυνατότητα συμμετοχής του τουρίστα στις αγροτικές δραστηριότητες και συνήθως διαμένουν εκτός φάρμας. Η δεύτερη μορφή προσφέρει στον τουρίστα παθητική επαφή με τις αγροτικές δραστηριότητες σε αγροτικές εργασίες. Η τρίτη μορφή επιτρέπει στον τουρίστα να έχει άμεση επαφή με τις αγροτικές δραστηριότητες, διατροφή και προϊόντα που παράγονται μέσα στη φάρμα. Η τέταρτη μορφή παρέχει στον τουρίστα άμεση επαφή και συμμετοχή σε σκηνοθετημένες για τις τουριστικές ανάγκες δραστηριότητες. Η πέμπτη μορφή προσφέρει στον τουρίστα άμεση και αυθεντική επαφή και συμμετοχή στην αγροτική δραστηριότητα στις καθημερινές ανάγκες της φάρμας με συγκεκριμένα καθήκοντα και υποχρεώσεις όπως δενδροκομία, συγκομιδή καρπών, ανθοκομία, κτηνοτροφία, βιολογική γεωργία και εκτροφή ζώων, αποκτώντας περιβαλλοντική ευαισθησία.
Ο οικοαγροτουρισμός είναι ειδική μορφή αγροτουρισμού όπου εκτός από τις αγροτικές εργασίες προσφέρονται στον τουρίστα περιηγήσεις και παρακολούθηση πτηνών κ.α., ενώ στον αγροτουρισμό με εθελοντές που δεν έχουν χρηματοδοτική ικανότητα, οι εθελοντές συμμετέχουν ενεργά στην παραγωγική διαδικασία.
Τα δυνατά σημεία της SWOT ανάλυσης που διαθέτει η χώρα μας είναι: α) οι αγροτικές περιοχές με πληθώρα φυσικών πόρων με πλούσια χλωρίδα και πανίδα και τοπίων ιδιαίτερου φυσικού κάλλους β) οι περιοχές με ειδική παραγωγική δομή, γ) οι εκδηλώσεις θεματικού χαρακτήρα με υψηλής ποιότητας ανθρώπινο δυναμικό με αγρότες οι οποίοι ασκούν πολλαπλούς ρόλους, δηλαδή του οικοδεσπότη, του μάγειρα, του ξεναγού, του οδηγού, του συνόδου - παραγωγού τουριστικών ειδών και δ) η παροχή εγγυήσεων/ασφαλείας αναφορικά με θέματα υγείας και αντιμετώπισης έκτακτων αναγκών.
Χρηματοδοτικά εργαλεία είναι: Πρόγραμμα ενίσχυσης μέσω της Ευρωπαϊκής Ένωσης – αγροτουρισμού όπως LEADER, LEADER+, επιχειρησιακό πρόγραμμα αγροτικής ανάπτυξης και να συγκρότησης υπαίθρου (ΕΠΑΑΑΥ), περιφερειακά επιχειρησιακά προγράμματα (ΠΕΠ), Επιχειρησιακό πρόγραμμα ανταγωνιστικότητας (ΕΠΑΝ)
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΠΟΥ ΘΑ ΒΟΗΘΗΣΟΥΝ ΤΟΝ ΘΙΓΟΜΕΝΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΟΡΟΝΩΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΤΟΥΡΙΣΜΟ
Προτεινόμενα μέτρα αποτελούν: α) η πρόβλεψη για θέματα χωροταξίας με καθιέρωση ορίου στον αριθμό των μικρών μονάδων που θα κατασκευαστούν σε μια αγροτική περιοχή β) ο αποκλεισμός των υπερκορεσμένων τουριστικά περιοχών στην ανάπτυξη αγροτουρισμού γ) οι πιστοποιήσεις ποιότητας των αγροτουριστικών καταλυμάτων σε διεθνές, εθνικό αλλά και τοπικό επίπεδο, δ) η εκπαίδευση όσων ασκούν αγροτουρισμό, ε) η προώθηση της Σφραγίδας Οικολογικής Ποιότητας ‘’Eco Label’’ στ) η ίδρυση “θερμοκοιτίδας” των νεοφυών επιχειρήσεων στον αγροτικό τομέα, ζ) το ανταγωνιστικό και κυρίως σταθερό φορολογικό πλαίσιο.
Ο αγροτουρισμός διαρκείας 1-2 εβδομάδων επιτυγχάνει αύξηση της τουριστικής περιόδου σε περιόδους μη αιχμής ως αντιστάθμισμα στην υπερζήτηση των θερινών μηνών για να έχουμε ποιοτικό τουρισμό τεσσάρων εποχών με καταναλωτική δαπάνη 25-30% μικρότερη των αστικών και θαλάσσιων περιοχών
Η δημιουργία και η προβολή πακέτων (clusters) υπηρεσιών και δράσεων θεματικών μορφών τουρισμού επιβάλλεται σήμερα παρά ποτέ καθόσον η κορονωϊκή κρίση απαιτεί μείωση αριθμού επισκεπτών, δημιουργώντας παράλληλα μια νέα τάξη πραγμάτων για αναζήτηση ποιοτικών τουριστών, γεγονός που θα ισοσκελίσει τον τουριστικό τζίρο, ενώ θα αναδείξει και την ανάγκη ανάπτυξης του πρωτογενή τομέα για ενίσχυση της αγροτικής οικονομίας με αύξηση εξαγωγών, καθιερώνοντας το Brand Name της Ελλάδας διεθνώς.
Κωνσταντίνος Κουσκούκης
Καθηγητής Δερματολογίας – Νομικός – Πρόεδρος της Ελληνικής Ακαδημίας Ιαματικής Ιατρικής - Πρόεδρος Ελληνικού Συνδέσμου Τουρισμού Υγείας