Συνέντευξη στη Μαρία Κωνσταντοπούλου 

Η ΟΜΑΔΑ ARTIKA έχοντας παρουσιάσει σημαντικό δείγμα γραφής τα τελευταία χρόνια στον χώρο του βρεφικού και παιδικού θεάτρου επιστρέφει αυτή τη σεζόν με τις νέες παραστάσεις και δράσεις της. Συναντήσαμε στα παρασκήνια τους συντελεστές και μιλήσαμε μαζί τους.

Πως είναι η επιστροφή στις θεατρικές σκηνές μετά από αρκετό χρόνο δυσκολιών και αποχής λόγω συνεχών lockdown στον χώρο του πολιτισμού;
Μαρία Μπαλούτσου (ηθοποιός - συνεργάτης της Artika)
Για εμάς, που είμαστε ηθοποιοί και δημιουργοί, η τέχνη μας και η δουλειά μας, δεν υφίσταται χωρίς το κοινό. Τα συνεχή lockdown, έβαλαν τον πολιτισμό σε πάγο, ο κόσμος κλείστηκε μπροστά σε οθόνες (ακόμα κι εμείς οι ίδιοι) και η τέχνη έγινε ένα μονόπλευρο κανάλι. Αλήθεια, τι αξία έχει ένα θεατρικό έργο, μια ταινία, μια συναυλία, χωρίς την επικοινωνία με το κοινό; Είναι ένα στείρο ερέθισμα, δεν ξυπνάει συναισθήματα, δεν γεννάει έμπνευση, δεν πάει το πνεύμα παρακάτω. Με την επιστροφή στις θεατρικές σκηνές, ήρθε μαζί και το άγχος: θα έρθει ξανά ο κόσμος στο θέατρο; Ευτυχώς ο κόσμος έρχεται, γιατί υπάρχει έντονη η ανάγκη της αληθινής, δια ζώσης επικοινωνίας, η ανάγκη να ξεφύγουμε από την καθημερινότητα, η ανάγκη να επιστρέψουμε στην προηγούμενη ζωή μας και η ανάγκη να επιτρέψουμε στο νου μας να ταξιδέψει.Προσωπικά, νιώθω ξανά ζωντανή και ευγνώμων που το κοινό μας στηρίζει, που είναι εδώ, παρά τον φόβο που συνεχώς κρέμεται από πάνω μας. Γιατί, ο πολιτισμός και η αλληλεπίδραση με τους συνανθρώπους μας, είναι το κίνητρο για να ονειρευόμαστε και να δημιουργούμε.

Από τις πρώτες παραστάσεις σας, ποια είναι η αντίδραση του κοινού; Ειδικότερα του δικού σας που αφορά σε παιδιά πολύ μικρών ηλικιών με τους γονείς τους.
Κλεονίκη Καραχάλιου (ηθοποιός/χορεύτρια - μέλος της Artika)
H αντίδραση του κοινού είναι κάθε φορά ξεχωριστή και μαγική! Τις περισσότερες φορές παρακολουθούν την παράσταση με μια  γλυκιά ησυχία, άλλες φορές αναπαράγουν λέξεις ή μικρές φράσεις από το έργο. Κάθε παράσταση είναι ένα ξεχωριστό ταξίδι για εμάς που καλούμαστε να αφουγκραστούμε όλες τις αντιδράσεις τους και να τις μεταφέρουμε στην δική μας σκηνική δράση. Στο τέλος αυτής της διαδρομήςεπικρατεί μια αίσθηση χαλάρωσης, ευχαρίστησης αλλά και συγκίνησης.

Μιλήστε μας για τη νέα παράσταση Μια θαυμάσια Ημέρα. 
Μαριλένα Τριανταφυλλίδου (σκηνοθέτρια/ηθοποιός - ιδρυτικό μέλος της Artika)
Η παράσταση Μια Θαυμάσια Ημέρα είναι μία συμπαραγωγή που πραγματοποιείται στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού προγράμματος Mapping - a map on the aesthetics of performing arts for early years, στο οποίο συμμετέχουμε μαζί με άλλους 18 εταίρους από όλη την Ευρώπη και συγχρηματοδοτείται από το Creative Europe και το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού. Πιο συγκεκριμένα η παράσταση δημιουργήθηκε σε συνεργασία με άλλα τρία θέατρα-θεατρικές ομάδες, το θέατρο Madam Bach από τη Δανία, το Polka Theatre από το Ηνωμένο Βασίλειο και τη θεατρική ομάδα Branar που συνεργάζεται με το Baboro Διεθνές Φεστιβάλ Παιδικού Θεάτρου, από την Ιρλανδία. Και οι τέσσερεις αυτές ομάδες διερευνούμε μαζί τον “λόγο” στις παραστάσεις για πολύ νεαρές ηλικίες, θέτοντας ερωτήματα σχετικά με το πως τον χρησιμοποιήσουμε, πότε, πόσο, και πως μπορούμε να επικοινωνήσουμε τις λέξεις, το νόημα, το περιεχόμενο και να δημιουργήσουμε “αισθητικές” στιγμές ανάμεσα στους καλλιτέχνες και τα παιδιά των νεαρών αυτών ηλικιών. Και λέγοντας “αισθητικές” εννοούμε τις στιγμές εκείνες που οι αισθήσεις είναι σε πλήρη διέγερση και δημιουργείται ένας ανοιχτός δίαυλος επικοινωνίας ανάμεσα στον καλλιτέχνη και τον θεατή. Η παράσταση ξεκίνησε να προετοιμάζεται πριν περισσότερο από 2 χρόνια, αλλάζοντας εξαιρετικά στη διάρκεια αυτή μέχρι να πάρει την τελική της μορφή. Τον τίτλο της τον εμπνευστήκαμε από τον ομώνυμο πίνακα του Αλέκου Φασιανού “Μια θαυμάσια ημέρα ή ο ποδηλάτης της πρωίας” καθώς το αρχικό θέμα που κυριάρχησε μετά το πρώτο κοινό εργαστήριο που κάναμε όλες οι ομάδες μαζί τον Ιούνιο του 2019 στη Breda της Ολλανδίας ήταν το ποδήλατο! Το ποδήλατο, λοιπόν, μας ταξίδεψε πολύ μακρυά, διανύοντας μαζί του και τη μεγάλη περίοδο την πανδημίας και της καραντίνας, και μας οδήγησε στην τελική μορφή της παράστασης που μπορούν να απολαύσουν τώρα οι θεατές. Το θέμα που θίγουμε είναι ο τρόπος που επιλέγουμε να κινούμαστε μέσα στη ζωή όταν καλούμαστε να επαναλαμβάνουμε ίδιες δράσεις και κινήσεις μέσα, δηλαδή, στις ρουτίνες μας. Οι ρουτίνες είναι πολύ χρήσιμες ακόμα και αναγκαίες, αρκεί να μην ξεχνάμε να παραμένουμε μέσα σε αυτές ζωντανοί και δημιουργικοί. Στην παράσταση, τη ρουτίνα έρχεται να “φωτίσει” η ποίηση, ο ποιητικός λόγος. Καταλαβαίνετε πως εμπλέκονται πολλά θέματα μέσα σε “Μια θαυμάσια ημέρα”! Ο λόγος είναι ότι θέλαμε να δημιουργήσουμε ένα θέαμα που θα μπορεί να απευθυνθεί σε ένα όσο το δυνατό μεγαλύτερο εύρος ηλικιών, επιτρέποντας σε κάθε θεατή να δει και να πάρει αυτό που επιθυμεί. 

Πόσο δύσκολο είναι το θέατρο για τόσο μικρές ηλικίες θεατών;
Βασίλης Καζής(ηθοποιός/μουσικός - μέλος της Artika)
Το θέατρο για τόσο νεαρές ηλικίες είναι αρκετά δύσκολο τόσο κατά τη διάρκεια δημιουργίας του όσο και κατά τη διάρκεια παρουσίασής του στο κοινό. Oι παραστάσεις που φτιάχνουμε ως ομάδα δημιουργούνται κυριολεκτικά από το μηδέν, καθώς δεν βασίζονται σε μία υπάρχουσα ιστορία ή σε κάποιο υπάρχον κείμενο. Ξεκινάμε από ένα θέμα που προκύπτει από την ανάγκη να μιλήσουμε για κάτι που μας αφορά και που ελπίζουμε τελικά να αφορά και τις μικρές ηλικίες αλλά και τους γονείς/συνοδούς που έρχονται στο θέατρο για να βιώσουν αυτή την εμπειρία μαζί με τα παιδιά τους. Η δημιουργική διαδικασία που ακολουθούμε είναι αυτή του devised theatre (θέατρο της επινόησης) και είναι πολύ απαιτητική καθώς το υλικό της παράστασης προκύπτει αποκλειστικά μέσα από συνεχείς αυτοσχεδιασμούς και δοκιμές για να δούμε τι λειτουργεί και πώς μπορεί η ιστορία που θέλουμε να πούμε να πάει παρακάτω. Αυτό απαιτεί επιμονή, υπομονή και διαθεσιμότητα από όλους μας και παρότι είναι μια δύσκολη διαδικασία είναι πάντα μαγικό να βλέπεις ότι τα πράγματα σιγά σιγά αρχίζουν να αποκαλύπτονται μπροστά σου και να βγάζουν νόημα.Πέρα όμως από τη δυσκολία της δημιουργικής διαδικασίας το θέατρο για πολύ νεαρές ηλικίες είναι πολύ απαιτητικό και σε ερμηνευτικό επίπεδο. O performer χρειάζεται να έχει πολύ καλό έλεγχο όλων των εκφραστικών του μέσων καθώς και ανεπτυγμένο το στοιχείο της μουσικότητας. Επίσης χρειάζεται μια ευαισθησία καθώς το κοινό του είναι ένα κοινό πολύ ιδιαίτερο. Χρειάζεται να είναι σε συνεχή επαφή με τους μικρούς θεατές και να είναι διαθέσιμος ακόμα και να αλλάξει κάτι στην ποιότητα της ερμηνείας του εάν το κοινό το έχει ανάγκη. Η σχέση του performer με το νεαρό κοινό είναι μια σχέση ζωντανή, απρόβλεπτη και εύθραυστη σε όλη τη διάρκεια της παράστασης.Να πούμε ότι όλες οι δυσκολίες της δημιουργίας θεάτρου για νεαρές ηλικίες είναι,ίσως, και οι λόγοι που το βρίσκουμε τόσο ενδιαφέρον και τόσο εύφορο έδαφος για εξερεύνηση και εξέλιξη.

Η ομάδα σας συμμετέχει σε διοργανώσεις και εκτός της Ελλάδας. Μιλήστε μας για αυτή την εμπειρία σας.
Μαριλένα Τριανταφυλλίδου (σκηνοθέτρια/ηθοποιός - ιδρυτικό μέλος της Artika)
Είναι μία εξαιρετική εμπειρία και κάτι που επιδιώξαμε από την αρχή της δημιουργίας της ομάδας μας. Πιστεύω πως είναι απαραίτητο να βγεις έξω από τα όρια του τόπου σου, να δεις και να συγκριθείς με αυτό που υπάρχει έξω. Διότι τότε είναι που μπορείς να αναγνωρίσεις καλύτερα την ταυτότητά σου και τί είναι αυτό που σε χαρακτηρίζει και σε διαφοροποιεί. Έτσι, γίνεσαι πιο “δυνατός”, και εξελίσσεσαι κι άλλο καλλιτεχνικά. Επίσης, έχει πολύ ενδιαφέρον να βλέπεις πως προσλαμβάνει το κοινό του εξωτερικού αυτό που έχεις δημιουργήσει. Διότι δεν είναι καθόλου αυτονόητο πως κάτι που θα συγκινήσει τον Έλληνα θεατή ή κάτι που θα τον κάνει να γελάσει, θα συγκινήσει και τον Γερμανό θεατή, ή θα κάνει και τον Σουηδό θεατή να γελάσει. Από την άλλη μεριά, εμείς απευθυνόμαστε και σε πολύ νεαρό κοινό, οπότε η συνάντηση μαζί τους γίνεται ακόμα πιο σημαντική, αφού δεν έχουν προλάβει ακόμα να παγιώσουν τρόπους σκέψης και συμπεριφοράς. 

Ποια είναι τα καλλιτεχνικά σχέδια της ομάδας πέραν των παραστάσεων ; Προγραμματίζετε κάποια εργαστήρια;
Κατερίνα Αλεξάκη (σκηνοθέτρια/ηθοποιός/διαμεσολαβήτρια - ιδρυτικό μέλος της Artika)
Η Artika προγραμματίζει εργαστήρια για εκπαιδευτικούς, για γονείς με παιδιά και ακόμα για ενήλικες που τους ενδιαφέρει το θέατρο. Στα σχέδια μας βρίσκεται και η συνεργασία με ξένους καλλιτέχνες που ασχολούνται χρόνια με το θέατρο για μικρές ηλικίες και η δυνανατότητα να προσφέρουμε master class στους Ελληνες σκηνοθέτες η θεατροπαιδαγωγούς που θα ήθελαν να διευρύνουν τους ορίζοντές τους γύρω απο τις παραστατικές τέχνες για βρέφη και νήπια. Μια σειρά από εργαστήρια για εκπαιδευτικούς θα ξεκινήσουν με την Κατερίνα Αλεξάκη και θα αφορούν στο πώς ο παιδαγωγός μπορεί να χρησιμοποιεί τις τεχνικές τους θεάτρου για να καταστήσει την διαδικασία της εκπαίδευσης πιο βιωματική. Ο Βασίλης Καζής θα ξεκινήσει τα εργαστήρια για γονείς και παιδιά εξερευνώντας τον κόσμο της μουσικής. Μια υπέροχη εμπειρία που δεν πρέπει κανένας να χάσει. Τέλος την περίοδο των γιορτών θα ανακοινώσουμε μια σειρά συναντήσεων γνωριμίας με την δουλειά μας χωρίς καμμία χρέωση και θα καλέσουμε όποιον ενδιαφέρεται να γνωρίσει το θέατρο ως τρόπο παιχνιδιού, επικοινωνίας και αυτογνωσίας. Μείνετε συντονισμένοι λοιπόν!

Ποιο είναι το μήνυμα της παράστασης σας αλλά και γενικότερα της ομάδας Artika.
Κατερίνα Αλεξάκη (σκηνοθέτρια/ηθοποιός/διαμεσολαβήτρια - ιδρυτικό μέλος της Artika)
Το μήνυμα της Θαυμάσιας Ημέρας είναι ότι μετά την καταιγίδα αν σταθείς λίγο να “δεις” μέσα σου, γύρω σου, θα αρχίσεις να βάζεις ξανά τα πράγματα στην θέση τους και ίσως να τα μάθεις όλα από την αρχή. Και σε αυτήν την πορεία η σχέση με τον εαυτό μας είναι πολύ σημαντική, ίσως η πιο σημαντική που θα έχουμε ποτέ. Η Artika μετά από 16 χρόνια δουλειάς έχει γνωρίσει αντιξοότητες, δοκιμασίες, επιτυχίες και έχει δώσει αγώνες ειδικά τα τελευταία χρόνια που η πανδημία έχει θέσει το θέατρο στο περιθώριο, για να συνεχίσει να δημιουργεί. Καταλάβαμε μέσα από αυτό το ταξίδι ότι η πιο σημαντική αξία είναι η συνεργασία και η πίστη στην δύναμη της ομάδας και βέβαια να μην παραδίδεις τα όπλα. Η ικανότητα να βιοπορίζεσαι από το θέατρο και ειδικά όταν λειτουργείς ομαδικά και όχι κατά μόνας, ανάγεται σε τέχνη επιβίωσης. Απαιτούνται αρκετά απλήρωτα μερόνυχτα για να οργανώσεις παραστάσεις, να βρεις χρηματοδότηση, να επικοινωνήσεις με το κοινό σου και ταυτόχρονα να κρατάς τον πήχη ψηλά. Σίγουρα έχουν υπάρξει στιγμές απογοήτευσηςκαι κούρασης, αλλά η τακτική μας είναι να παίρνουμε αγκαλιά τον φόβο και την κούραση και να προχωράμε. Και αυτή η επιμονή αμείβεται από τα χαμόγελα των παιδιών, από τα σχόλια των γονιών και την αναγνώριση της δουλειάς μας τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό.

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΝ:

«Μια θαυμάσια ημέρα»
Τόπος: Μικρό Θέατρο Κεραμεικού, Ευμολπιδών 13,τηλ. 210 3637201, 210 3647200
Τιμές εισιτηρίων: Κανονικό: 10€ – Μειωμένο (Ανεργίας, Ομαδικό 15 άτομα+): 8€
Η διάθεση των εισιτηρίων γίνεται αποκλειστικά ηλεκτρονικά από την Ticketservices