Οι ελληνικές αστοχίες αφορούν μεταξύ άλλων την κακή εφαρμογή των νόμων, την έλλειψη συστήματος ελέγχων, τη βαθύτερη εξάρτηση της χώρας από το ορυκτό αέριο, τα σοβαρά ελλείμματα διαφάνειας σχετικά με το κλιματικό αποτύπωμα των επιχειρήσεων.

Στη σκιά της ενεργειακής κρίσης που προκαλεί η εξάρτηση της Ευρώπης από τα ορυκτά καύσιμα και ενώ ξεκίνησε νέος γύρος διαπραγματεύσεων για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης στο πλαίσιο της 27ης Διάσκεψης του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή (COP27), το WWF Ελλάς δημοσιοποίησε νέα έκθεση με τίτλο «Πολιτικά και θεσμικά κενά προς την κλιματική ουδετερότητα».

Στην έκθεση καταγράφονται σημαντικά κενά και αστοχίες σε επίπεδο εφαρμογής στην πορεία της Ελλάδας προς την κλιματική ουδετερότητα και την περιβαλλοντική βιωσιμότητα που αφορούν:

● Τη σταθερά θλιβερή πανευρωπαϊκή πρωτιά της Ελλάδας στις παραβιάσεις περιβαλλοντικού δικαίου της Ε.Ε. (με 22 ανοιχτές υποθέσεις παραβίασης του περιβαλλοντικού δικαίου της Ενωσης το 2021), γεγονός που καταδεικνύει σοβαρό έλλειμμα διακυβέρνησης που υποβαθμίζει τις προοπτικές της χώρας για συντεταγμένη πορεία προς την κλιματική ουδετερότητα και την περιβαλλοντική βιωσιμότητα. Το γεγονός ότι το 77% των ανοιχτών υποθέσεων παραβίασης από την Ελλάδα αφορά κακή εφαρμογή δείχνει ότι τα προβλήματα πρέπει να αντιμετωπιστούν ως δομικά (όπως, π.χ., η σοβαρή υποστελέχωση των υπηρεσιών περιβαλλοντικών ελέγχων) και πολιτικά.

● Τη συνεχή αποδυνάμωση του συστήματος περιβαλλοντικών επιθεωρήσεων, που οδηγεί μεθοδικά στην εξαφάνιση των επιθεωρητών περιβάλλοντος. Εντούτοις, χωρίς στιβαρό σύστημα ελέγχων τήρησης της νομοθεσίας για την προστασία του περιβάλλοντος και την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής θα είναι εξαιρετικά δύσβατη η πορεία της Ελλάδας προς την κλιματική σταθερότητα. Ετσι, καθίσταται ξεκάθαρη η ανάγκη για αναβάθμιση του σώματος επιθεωρητών περιβάλλοντος και η ίδρυση ανεξάρτητης αρχής περιβαλλοντικών επιθεωρήσεων, ώστε οι περιβαλλοντικοί έλεγχοι να μην εξαρτώνται από υπουργικές υποδείξεις και κομματικές παρεμβάσεις.

● Τη βαθύτερη εξάρτηση της χώρας από το ορυκτό αέριο, παρά το γεγονός ότι το 2022 επιφύλαξε στον πλανήτη, και ιδίως στην Ευρώπη, μια ενεργειακή κρίση που γκρέμισε τον μύθο του ορυκτού αερίου ως άφθονου καυσίμου που θα εξυπηρετήσει με ασφάλεια και χαμηλό κόστος τη μετάβαση στην κλιματική ουδετερότητα.

● Την αδικαιολόγητη (ενεργειακά, οικονομικά και γεωπολιτικά) βύθιση της χώρας σε μακροχρόνια εξάρτηση από συμβάσεις με πετρελαϊκές εταιρείες για εξόρυξη υδρογονανθράκων, με ευνοϊκούς όρους περιβαλλοντικής αδειοδότησης και σε συνδυασμό με τις απαιτήσεις τους για την κρατική οικονομική τους ενίσχυση.

● Την έλλειψη πολιτικής πρωτοβουλίας για την υπέρβαση των φραγμών στην ανάπτυξη των ενεργειακών κοινοτήτων, ώστε ώς το 2030 το 25% της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ να παράγεται από πολίτες και ενεργειακές κοινότητες.

● Τη σπατάλη κρατικών ενισχύσεων σε επενδύσεις που δεν προσφέρουν καινοτομία ή διαφοροποίηση της οικονομίας από το περιβαλλοντικά καταστροφικό πρότυπό της.

● Το γεγονός ότι, παρά την καταδίκη από το Δικαστήριο της Ε.Ε. το 2020, η Ελλάδα συνεχίζει την εγκατάλειψη των περιοχών Natura 2000 χωρίς διατάγματα προστασίας, ενώ καθυστερεί αδικαιολόγητα τη διαδικασία ολοκλήρωσης των ειδικών περιβαλλοντικών μελετών που θα υποδείξουν με επιστημονικά δεδομένα τα κατάλληλα μέτρα διατήρησης.

● Τα σοβαρά ελλείμματα διαφάνειας σχετικά με το κλιματικό αποτύπωμα των επιχειρήσεων και την ευθυγράμμιση του ιδιωτικού τομέα με τον στόχο συγκράτησης της ανόδου της θερμοκρασίας κατά 1,5 βαθμό Κελσίου.

Δεδομένων αυτών, το WWF προτείνει μεταξύ άλλων την επικαιροποίηση του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα, με σαφή στόχο απεξάρτησης από το ορυκτό αέριο και κατεύθυνση απεμπλοκής της χώρας από τις συμβάσεις με πετρελαϊκές εταιρείες και τη θέσπιση ενός ισχυρού συστήματος περιβαλλοντικών επιθεωρήσεων και ελέγχων, ανεξάρτητως από πολιτικές εντολές.

Κι ακόμη, την ενσωμάτωση των κλιματικών κινδύνων στην πολιτική εποπτείας του χρηματοπιστωτικού τομέα, την ολοκλήρωση του χωρικού σχεδιασμού, με ισχυρή θεσμική θωράκιση των κρίσιμων προστατευτικών οικοσυστημάτων και τη θέσπιση πλαισίου για κοινωνικά συμπεριληπτική και οικολογικά ασφαλή ανάπτυξη των ΑΠΕ.

Επίσης, την άμεση ολοκλήρωση της επί χρόνια εκκρεμούς διαδικασίας θέσπισης μέτρων διατήρησης για όλες τις περιοχές Natura 2000, την ενίσχυση πλαισίου για την αυτοπαραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ, την προώθηση του θεσμού των ενεργειακών κοινοτήτων και την ίδρυση εθνικής κλιματικής συνέλευσης, ως οργάνου στη διαδικασία λήψης αποφάσεων για το περιβάλλον και την κλιματική αλλαγή.

Πηγή: efsyn.gr