αναδημοσίευση από την efsyn
Τάσος Κωστόπουλος:

Τις θλιβερότερες στιγμές της καταστροφικής φάρσας των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004 θύμιζε η πρόσφατη πανηγυρική τελετή της παραλαβής από το ελληνικό κράτος της «δωρεάς» του Κέντρου Πολιτισμού Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ) που θα στεγάσει την Εθνική Βιβλιοθήκη και τη Λυρική Σκηνή.

«Η μεταφορά της Εθνικής Βιβλιοθήκης», διακήρυξε στην ομιλία του ο πρωθυπουργός, «θα συμβάλει στο να είναι το πολύτιμο αυτό υλικό προσβάσιμο σε ολοένα και ευρύτερο κοινό».

Στην πραγματικότητα συμβαίνει το ακριβώς αντίθετο. Μέχρι τη φετινή Πρωτοχρονιά η Εθνική Βιβλιοθήκη ήταν απόλυτα προσβάσιμη στο κοινό καθώς λειτουργούσε στο κέντρο της Αθήνας, δίπλα σε σταθμό του μετρό.


ΑΠΕ - ΜΠΕ / ΣΥΜΕΛΑ ΠΑΝΤΖΑΡΤΖΗ

Με τη μετεγκατάστασή της θα μείνει κλειστή για τουλάχιστον επτά μήνες και όταν ξανανοίξει πρέπει να ταξιδεύει κανείς ώς την παραλιακή, να πληρώνει πάρκινγκ (του Ιδρύματος) και να εξαρτάται από τις καντίνες του πολυτελούς και απομονωμένου «Κέντρου Πολιτισμού», δίχως την ευχέρεια των αντίστοιχων επιλογών που προσφέρει το αθηναϊκό κέντρο. Κάτω απ’ αυτές τις συνθήκες, μόνο για «άνοιγμα» της βιβλιοθήκης δεν μπορεί να γίνει λόγος.

Ο πρωθυπουργός έχει βέβαια το ελαφρυντικό ότι δεν επέλεξε ο ίδιος την παραλαβή της «δωρεάς», αλλά δέθηκε χειροπόδαρα από τις ρήτρες της λεόντειας σύμβασης που υπέγραψαν το 2009 με το Ιδρυμα Νιάρχος οι τότε υπουργοί Πολιτισμού και Παιδείας, Αντώνης Σαμαράς και Αρης Σπηλιωτόπουλος.

Νομιμοποίησε όμως με την ομιλία του μια πρακτική που δεν έχει τίποτα να ζηλέψει από το έπος του Μεγάρου Μουσικής, που ο ίδιος στηλίτευσε στην ομιλία του.

Αρκεί να ξεφυλλίσει κανείς την επίμαχη σύμβαση, που κυρώθηκε μ’ έναν από τους τελευταίους νόμους της κυβέρνησης Καραμανλή (Ν. 3785 της 7/8/2009), και τις διαφημιστικές «Μελέτες Επιδράσεων» που συνέταξε για λογαριασμό του Ιδρύματος κάποιο Boston Consulting Group (BCG) κι έχουν αναρτηθεί στον ιστότοπο του Κέντρου (www.snfcc.org), για να διαπιστώσει πως η «δωρεά» δεν είναι στην ουσία παρά έμμεση ιδιωτικοποίηση ενός από τους σημαντικότερους πνευματικούς θεσμούς της χώρας.

Διαρκής ομηρία

ΑΠΕ - ΜΠΕ /ANDREA BONETTI

Ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας με τον πρόεδρο του διοικητικού συμβουλίου του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος κατά την πανηγυρική τελέτη παράδοσης στο Δημόσιο. Η’ μήπως της έμμεσης «παράδοσης» του Δημοσίου; Ο Αλέξης Τσίπρας πάντως έχει ένα... ελαφρυντικό: ότι δεν επέλεξε ο ίδιος την παραλαβή της «δωρεάς», αλλά δέθηκε χειροπόδαρα από τις ρήτρες της λεόντειας σύμβασης που υπέγραψαν άλλοι το 2009

Κατ’ αρχάς, δεν πρόκειται για κανονική δωρεά αλλά για μεταμφιεσμένη μίσθωση. Σύμφωνα με το άρθρο 29§1 της σύμβασης του 2009, το Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος διατηρεί το δικαίωμα να ανακαλέσει μονομερώς τη «δωρεά» με μια απλή αιτιολογημένη «έγγραφη δήλωσή του προς το Ελληνικό Δημόσιο»· η λύση επέρχεται μέσα σ’ ένα δίμηνο, αν το Δημόσιο δεν «προβεί στις κατάλληλες ενέργειες θεραπείας των συγκεκριμένων πράξεων ή παραλείψεων, οι οποίες αναφέρονται στην ανωτέρω δήλωση του Ιδρύματος» (ΦΕΚ 2009/Α/138, σ. 3945). Κανονικό τελεσίγραφο, δηλαδή.

Οι ρήτρες που δεσμεύουν το Δημόσιο στην περίπτωση τέτοιας μονομερούς λύσης της σύμβασης ισοδυναμούν με πραγματική ομηρία.

Μέσα σ’ ένα τρίμηνο θα πρέπει να καταβάλει στο Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος όσα αυτό (ισχυριστεί ότι) ξόδεψε για την κατασκευή του Κέντρου, βάσει δικών του επιλογών και δίχως τον παραμικρό κρατικό έλεγχο πάνω στις επιμέρους δαπάνες.

Τι ακριβώς μπορεί να περιληφθεί σ’ αυτό το ποσό μας το διευκρινίζει («ενδεικτικά») το άρθρο 29§2: «Το σύνολο των αμοιβών και των πάσης φύσεως δαπανών των εκπονηθεισών μελετών, της κατασκευής και διαμόρφωσης του Κ.Π., της αγοράς και τοποθέτησης εξοπλισμού, των υπηρεσιών συμβούλων και συνεργατών του Ιδρύματος και του Οργανισμού για τις ανάγκες υλοποίησης του Κ.Π. καθώς και το κόστος διακοπής των σχετικών εργασιών, προμηθειών και συμβάσεων».

Το ποσό αυτό θα προσαυξηθεί για κάθε χρονιά «κατά ποσοστό ίσο με την αύξηση του τιμαρίθμου» (μείον 1,5%), σε περίπτωση δε καθυστέρησης της καταβολής επιβαρύνεται με τόκο υπερημερίας (άρθρο 29§4).

Σύμφωνα με το φυλλάδιο του BCG, το Ιδρυμα προσδιόρισε το κόστος κατασκευής σε 596 εκατομμύρια ευρώ. Ο δε πρωθυπουργός, στην πανηγυρική ομιλία του, ανέφερε ακόμη μεγαλύτερο ποσό (617 εκατομμύρια).

Μολονότι άκρως λεπτομερειακό, το κείμενο της σύμβασης δεν αναφέρει τίποτα για την τύχη του περιεχομένου της Εθνικής Βιβλιοθήκης σε περίπτωση λύσης της σύμβασης.

Το πιθανότερο είναι να εφαρμοστούν οι σχετικές διατάξεις του Αστικού Κώδικα. Να μετατραπούν δηλαδή τα βιβλία και τα σπάνια χειρόγραφα σε ενέχυρο στα χέρια του «δωρητή» για τη διασφάλιση των απαιτήσεών του.

Με ποιες δικαιολογίες μπορεί να καταγγελθεί η σύμβαση; Εκτός από διάφορες επιπλοκές που ανάγονταν στην κατασκευή του έργου, ενίοτε αρκετά εύγλωττες (όπως η περίπτωση καθυστέρησης του έργου πάνω από ένα τρίμηνο «λόγω ανεύρεσης αρχαιοτήτων», άρθρο 29§1.ε), πιθανότερη αιτία αποτελεί η πρόβλεψη του άρθρου 29§1.ιδ: αν το Δημόσιο, η Βιβλιοθήκη ή η Λυρική μέσα στα πρώτα πέντε χρόνια λειτουργίας του Κέντρου «καταγγείλουν τις συμβάσεις παροχής ολοκληρωμένων υπηρεσιών» που, βάσει του άρθρου 16 της σύμβασης, θα τους παρέχει κατ’ αποκλειστικότητα η Α.Ε. «Κέντρο Πολιτισμού Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος», «ή/και τις συμβάσεις που έχει συνάψει» η Α.Ε. «πριν την ολοκλήρωση» του έργου.

Για την έκταση που μπορούν να πάρουν αυτές οι απαιτήσεις, αποκαλυπτική είναι η «Μελέτη Επιδράσεων» που συνέταξε το BCG.

Ως «προαπαιτούμενο» για την αποδοτική λειτουργία του Κέντρου «κατά τα διεθνή πρότυπα», απαιτείται εκεί προϋπολογισμός 14,5 εκατομμυρίων ευρώ τον χρόνο για τη Λυρική, 8 εκατομμυρίων για τη Βιβλιοθήκη και 5 για την Α.Ε. – συνολικά 27,5 εκατομμύρια (σ. 69).

Ο συνολικός προϋ­πολογισμός της Εθνικής Βιβλιοθήκης για το 2016 ήταν αντίθετα λίγο πάνω από ένα εκατομμύριο (1.189.579,58 ευρώ).

Ο δωρητής τα παίρνει όλα

Ο αρχιτέκτονας του έργου Ρέντσο Πιάνο (όρθιος) παρουσιάζει στον τότε πρωθυπουργό Κώστα Καραμανλή τη μακέτα του έργου. Αριστερά ο Φίλιππος Νιάρχος |EUROKINISSI / ΤΑΤΙΑΝΑ ΜΠΟΛΑΡΗ

Η βασική ιδιομορφία της επίμαχης «δωρεάς» έγκειται στο γεγονός ότι βασικές λειτουργίες του «δώρου» περνούν από τα χέρια του (τύποις) «ιδιοκτήτη» σ’ εκείνα του «δωρητή». Η ιδιοτυπία αυτή δεν αποκρύπτεται αλλά εξυμνείται, με την κατάλληλη φυσικά φρασεολογία, στη διαφημιστική «Μελέτη Επιδράσεων» του BCG:

«Στα επιπρόσθετα οφέλη για την ελληνική οικονομία από το ΚΠΙΣΝ», διαβάζουμε, «συμπεριλαμβάνεται το μοναδικό μοντέλο συνεργασίας δημοσίου-ιδιωτικού τομέα που αναπτύχθηκε μέσω της συνεργασίας του ΚΠΙΣΝ με το ελληνικό κράτος» (σ. 52 και ξανά σ. 53).

Προεξοφλείται, μάλιστα, πως «το ΚΠΙΣΝ μπορεί να λειτουργήσει ως πρότυπο για μελλοντικές συνεργασίες μεταξύ δημοσίου και ιδιωτικού τομέα σε παρόμοια έργα» (σ. 63).

Τι ακριβώς προβλέπει αυτή η συνεργασία όσον αφορά τη λειτουργία της Εθνικής Βιβλιοθήκης; Σύμφωνα με το άρθρο 2§3 της σύμβασης, «η διαχείριση και συντήρηση του συνόλου των υποδομών του Κ.Π. θα γίνεται από τον Οργανισμό» (δηλαδή την Α.Ε.) μέσω ενός «συμφωνητικού παροχής ολοκληρωμένων υπηρεσιών», το οποίο θα αφορά «ενδεικτικά» τις «υπηρεσίες συντήρησης, φύλαξης και καθαριότητας των εγκαταστάσεων».

Σκοπό της Α.Ε. αποτελούν όχι μόνο τα παραπάνω, αλλά και «η εν γένει αξιοποίηση και διαχείριση του Κέντρου Πολιτισμού» (άρθρο 3). Ως βασική πηγή εσόδων της Α.Ε. προβλέπεται «η επαρκής χρηματοδότηση από το Υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών» (άρθρο 3§2.3.2), με συμπληρωματικές εισροές από δωρεές, επιχορηγήσεις, ευρωπαϊκά προγράμματα κ.λπ., αλλά και τα «έσοδα από την παροχή ολοκληρωμένων υπηρεσιών προς την Ε.Β.Ε. και την Ε.Λ.Σ., την εκμετάλλευση των υποδομών του Κ.Π. και την παροχή υπηρεσιών για την κάλυψη των λειτουργικών αναγκών των υποδομών αυτών».

Η ίδια διάταξη επαναλαμβάνεται ως άρθρο 7 του καταστατικού της Α.Ε., που έχει ενσωματωθεί στον ίδιο νόμο (σ. 5.962).

Παρά τη στρυφνή νομική γλώσσα, τα πράγματα είναι εξαιρετικά σαφή. Το Δημόσιο υποχρεώνεται να καλύπτει το κόστος λειτουργίας του πολυδάπανου Κέντρου που του «χάρισε» το Ιδρυμα, τόσο μέσω της απευθείας χρηματοδότησης όσο και μέσω του προϋπολογισμού των κρατικών ιδρυμάτων που φιλοξενούνται εκεί. Η δε Α.Ε. εκμεταλλεύεται κατ’ αποκλειστικότητα τις «υποδομές» και τις «παροχές υπηρεσιών» του Κέντρου.

Σύμφωνα λ.χ. με τα άρθρα 6 και 7 του (δεσμευτικού) «σχεδίου σύμβασης» Α.Ε. και Εθνικής Βιβλιοθήκης, που έχει επίσης ενσωματωθεί στον Ν. 3785, η τελευταία «δεν δικαιούται να συμμετέχει στα έσοδα από την εκμετάλλευση των χώρων στάθμευσης» των πελατών της, ούτε «στα έσοδα από την εκμετάλλευση των εστιατορίων και των κυλικείων» (σ. 5.949).

Πρόκειται για το ίδιο μοντέλο διαχείρισης (δημόσιων πόρων από ανεξέλεγκτους ιδιωτικούς φορείς) που μεγαλούργησε προ δεκαπενταετίας στα χέρια της Γιάννας Αγγελοπούλου.

Παρά την υποχρεωτική χρηματοδότηση της Α.Ε. από το κράτος, ξεκαθαρίζει το άρθρο 3§3.1 της σύμβασης, αυτή «δεν υπάγεται στον ευρύτερο δημόσιο τομέα, το δημόσιο λογιστικό, τις εθνικές διατάξεις περί εκπόνησης μελετών, παροχής υπηρεσιών, εκτέλεσης έργων και διενέργειας προμηθειών του δημοσίου, τις διατάξεις για την πρόσληψη προσωπικού στον δημόσιο τομέα και θα λειτουργεί ως φορέας ιδιωτικού δικαίου» (σ. 5.936).

Εξίσου εύγλωττη είναι η ρητή απαλλαγή της Α.Ε. (άρθρο 3§4.3) «από την υποχρέωση υποβολής στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. προς θεώρηση συμβάσεων ή συμφωνητικών και καταστάσεων με συμβάσεις ή συμφωνητικά που συνομολογεί με τρίτους».

Ποιος όμως κουμαντάρει αυτή την τόσο προνομιούχα Α.Ε.; Σύμφωνα με το καταστατικό της (άρθρο 16§2), διευθύνεται από επταμελές Δ.Σ. που ορίζει η Γ.Σ. των μετόχων – το Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος μέχρι τώρα, το ελληνικό Δημόσιο εφεξής.

Με κάποιους, όμως, ρητούς περιορισμούς όσον αφορά τη διακριτική ευχέρεια αυτού του τελευταίου. Η Εθνική Βιβλιοθήκη και η Λυρική απαγορεύεται π.χ. ρητά από τη σύμβαση να υποδείξουν περισσότερα από τρία συνολικά μέλη (άρθρο 3§2.4). «Επιπλέον», ξεκαθαρίζει το άρθρο 16§4 του καταστατικού της Α.Ε., «τα μέλη του Δ.Σ. θα πρέπει να μην έχουν ανταγωνιστικά προς τον Οργανισμό ή το Ιδρυμα συμφέροντα». Αρμόδιο για την επισήμανση «ανταγωνιστικών συμφερόντων» είναι, λογικά, το ίδιο το Ιδρυμα. Νιάρχος κερνά και Νιάρχος πίνει...

Disclaimer, δηλαδή... χάντρες και καθρεφτάκια

Η άτυπη αυτή ιδιωτικοποίηση συνοδεύεται στη «Μελέτη Επιδράσεων» από φανταχτερές υποσχέσεις, μπροστά στις οποίες ωχριούν οι μεγαλόστομες επαγγελίες των παπαγάλων του αλήστου μνήμης «Αθήνα 2004»: οι τουρίστες θα παρατείνουν τη διαμονή τους στην Αθήνα για να επισκεφτούν το ΚΠΙΣΝ, επιστήμονες απ’ όλο τον κόσμο θα εισρεύσουν για να φωτιστούν, χιλιάδες θέσεις εργασίας θα δημιουργηθούν, το Δημόσιο θα μαζέψει φόρους, η γύρω περιοχή θα αναπτυχθεί και άλλα συναφή.

Στην τελευταία σελίδα του φυλλαδίου, αμετάφραστη και τυπωμένη με μικροσκοπικά γράμματα (σε αντίθεση με τα πολύχρωμα διαγράμματα του κυρίως περιεχομένου), παρατίθεται η αγγλόγλωσση «Αποποίηση Ευθύνης» (Disclaimer) της συντάκτριας εταιρείας:

«Οι οικονομικές εκτιμήσεις», διαβάζουμε, «και τα συμπεράσματα που περιέχονται σ’ αυτά τα υλικά βασίζονται σε πάγιες μεθοδολογίες αποτίμησης, δεν είναι οριστικές προβλέψεις και δεν τις εγγυάται το BCG». Χάντρες και καθρεφτάκια για Βαλκάνιους ιθαγενείς, δηλαδή.

Οπως διαβάζουμε άλλωστε στη σύμβαση του 2009 (σ. 5.947), η υπογραφή της έγινε από τους μεν υπουργούς στην Αθήνα, για λογαριασμό δε του Ιδρύματος από τους Φίλιππο και Σπύρο Νιάρχο στο Σεντ Μόριτς της Ελβετίας.

Τα μυστικά του «δανεισμού»

Η κάρπωση των εσόδων από την εκμετάλλευση της Εθνικής Βιβλιοθήκης είναι η μια πλευρά του νομίσματος.

Υπάρχει και η άλλη: η διακηρυγμένη πρόθεση αλλαγής πελατείας, μέσω της αλλοίωσης της λειτουργίας ενός θεσμού που μέχρι σήμερα κάλυπτε τις πνευματικές ανάγκες όσων δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα αγοράς των βιβλίων που χρειάζονται για τη δουλειά τους.

Για τα σχέδια αυτά, αποκαλυπτικό είναι το φυλλάδιο «Μελέτη Επιδράσεων ΚΠΙΣΝ» που συνέταξε το BCG κι έχει αναρτηθεί στον ιστότοπο του Κέντρου.

Η «Μελέτη» επιμένει στη μετατροπή της Εθνικής Βιβλιοθήκης σε δανειστική (σ. 21, 23 & 25), απαιτώντας μάλιστα ρητά την «προσαρμογή του τρέχοντος νομοθετικού πλαισίου» προς αυτή την κατεύθυνση (σ. 70).

Η αλλαγή αυτή δεν ισοδυναμεί μόνο με κατάργηση της Εθνικής Βιβλιοθήκης ως τέτοιας, ως χώρου δηλαδή όπου οποιοσδήποτε μπορεί να διαβάσει όποιον τίτλο αναζητά δίχως να περιμένει πότε θα τον επιστρέψει ο προηγούμενος πελάτης.

Αφήνουμε κατά μέρος τα προβλήματα ασφάλειας που δημιουργεί μια τέτοια μετάλλαξη για το μοναδικό σε έκταση και σημασία υλικό ενός κρατικού θεσμού που υφίσταται από το 1829. Υπάρχουν επίσης σοβαρές ενδείξεις για την πρόθεση οικονομικής εκμετάλλευσης αυτού του «δανεισμού».

Τον περασμένο Οκτώβριο πραγματοποιήθηκε λ.χ. ειδική έρευνα (τηλεφωνική και διά ζώσης), με κομβικό ερώτημα αν οι χρήστες είναι διατεθειμένοι να πληρώνουν εισιτήριο σε περίπτωση «αναβάθμισης των παροχών» της Βιβλιοθήκης.

Το ενδεχόμενο επιβολής αντιτίμου διαφαίνεται και από την ταυτόχρονη προαναγγελία «ψηφιακού δανεισμούβιβλίων» (σ. 70) – και όχι απλής ανάρτησης των ψηφιακών αντιγράφων τους στο Διαδίκτυο, όπως κάνουν οι εθνικές και λοιπές δημόσιες βιβλιοθήκες όλου του κόσμου.

Θανάσης Γιαλκέτσης

Την περασμένη Τρίτη, πέθανε στα 77 του χρόνια ένας σημαντικός στοχαστής, ο βουλγαρικής καταγωγής Γάλλος φιλόσοφος, θεωρητικός της λογοτεχνίας και ιστορικός των ιδεών Τσβετάν Τοντορόφ.
Το ακόλουθο κείμενο του Τοντορόφ είναι η απάντηση που έδωσε σε ερώτημα που του έθεσε το περιοδικό «Cahiers Pedagogiques» για την ιδέα της συνεργασίας.

Ο Τσβετάν Τοντορόφ |

Είναι δύσκολο να μιλήσουμε για τη συνεργασία στο σχολείο ή στον κόσμο της εργασίας, επειδή είναι μεγάλος ο πειρασμός να διολισθήσουμε σε έναν λόγο ηθικολογικό: όλοι συμφωνούν στο να λένε ότι η συνεργασία είναι προτιμότερη από τον πόλεμο, αλλά και στο να υπαινίσσονται ότι αυτή δεν προκύπτει αυθόρμητα, ότι, στην καλύτερη περίπτωση, θα είναι το αποτέλεσμα μεγάλων προσπαθειών.

Η συνεργασία είναι το ιδεώδες, αλλά η πραγματικότητα είναι ο πόλεμος ή τουλάχιστον ο εγωισμός. Αυτή η άποψη δεν είναι καινούργια. Διαποτίζει εδώ και τέσσερις αιώνες τον λόγο για τον άνθρωπο που διατυπώνουν φιλόσοφοι και πολιτικοί, ψυχολόγοι και ανθρωπολόγοι. Στον 16ο και τον 17ο αιώνα συγκροτείται, πράγματι, μια θεωρία σύμφωνα με την οποία η ανθρώπινη φύση είναι βαθιά κακή (ο άνθρωπος είναι λύκος για τον άνθρωπο).

Αν δεν θέλουμε να το παραδεχτούμε, είναι επειδή δεν μας αρέσουν οι τόσο πικρές αλήθειες (από τότε συνηθίσαμε να συμπεραίνουμε και το αντίστροφο: Αν μια περιγραφή του ανθρώπου είναι πικρή, τότε πρέπει σίγουρα να είναι αληθινή).

Η ηθική είναι ενάντια στη φύση, η συνεργασία συγκρούεται με τον έμφυτο εγωισμό μας. Μπροστά σε αυτήν τη διαπίστωση, ορισμένοι θα κηρύξουν το καλό (χρειάζεται να υπερβαίνουμε τις αδυναμίες μας, διδάσκει ο Καντ, πιστός σε αυτό στη διδασκαλία της χριστιανικής Εκκλησίας), ενώ άλλοι θα υποστηρίξουν ότι πρέπει να απελευθερώσουμε τη φύση από κάθε καταπιεστική κηδεμονία («Το μοναδικό χρέος του ανθρώπου είναι να ακολουθεί σε όλα τις αδυναμίες της καρδιάς του», έλεγαν οι εγκυκλοπαιδιστές).

Στην ίδια πάντοτε σοφία βρισκόμαστε και σήμερα, αν και προτιμάμε να την εκφράζουμε με το λεξιλόγιο των ψυχαναλυτών μάλλον παρά των ηθικολόγων. Μια τέτοια αντίληψη του ανθρώπου δεν είναι εντελώς εσφαλμένη (διαφορετικά δεν θα είχε διατηρηθεί επί τόσους αιώνες), αλλά είναι υπερβολικά σχηματική.

Και αν λέγαμε ότι η ανθρώπινη φύση είναι, αντίθετα, καλή; Τότε θα πέφταμε από την ηθικολογία στην αγγελική θεώρηση των πραγμάτων. Ενας τρόπος για να βγούμε από αυτές τις απορίες θα ήταν να έρθουμε σε ρήξη με το ηθικό πλαίσιο αυτών των υποθέσεων και να ξεκινήσουμε από την ακόλουθη απλή διαπίστωση: Περισσότερο από καλή ή κακή, η ανθρώπινη φύση είναι πάνω απ’ όλα κοινωνική. Οι σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων θεμελιώνουν το ανθρώπινο.

Εξάλλου, η κοινωνικότητα δεν είναι μόνον ανθρώπινη. Αν έκανε κάποιος τον κόπο να παρατηρήσει αυτόν τον φουκαρά τον λύκο, αντί να τον μετατρέπει σε φόβητρο για τον άνθρωπο, θα αντιλαμβανόταν ότι ο λύκος δεν είναι «λύκος» για τον λύκο.

Οπως και τα άλλα θηλαστικά, οι λύκοι αρχίζουν τη ζωή τους με μιαν ισχυρή κοινωνική σχέση, εκείνη που συνδέει το λυκόπουλο με τη μητέρα του. Αργότερα, οργανώνονται σε ομάδες που υποτάσσονται σε μια αυστηρή ιεραρχία. Οι συγκρούσεις δεν λείπουν, αλλά απέχουν πολύ από το να είναι η κυρίαρχη μορφή αλληλεπίδρασης. Επικρατεί, και μάλιστα κατά πολύ, η συνεργασία.

Η ανθρώπινη ύπαρξη, με τη σειρά της, δεν γνωρίζει κόσμο στερούμενο κοινωνικότητας. Το παιδί εξαρτάται από τους άλλους όχι μόνον για την επιβίωση, αλλά και για την ύπαρξή του στον κοινωνικό κόσμο. Μέσα στο βλέμμα του άλλου (της μητέρας του) βρίσκει την πρώτη αναγνώριση της ύπαρξής του.

Είμαι αυτό που εσύ βλέπεις: έτσι γεννιέται η αυτοσυνείδηση. Και σε όλη τη διάρκεια της ύπαρξής μας θα συνεχίσουμε να νιώθουμε αυτήν την ανάγκη της αναγνώρισης από τους άλλους (ή, για να το πούμε διαφορετικά, παραμένουμε καταδικασμένοι σε μιαν αθεράπευτη ατέλεια), ακόμη και αν μαθαίνουμε βαθμιαία να αποκρύπτουμε ή να αμβλύνουμε αυτήν την ανάγκη. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι είμαστε όλοι σε διαρκή ανταγωνισμό για την ίδια αναγνώριση.

Είναι η ίδια η πράξη της αναγνώρισης του άλλου αυτή που επιφέρει την ανταπόδοσή της: ο άλλος με αναγνωρίζει ως εκείνον που μπορεί να τον αναγνωρίσει. Δεν είναι μόνον το παιδί που επωφελείται από το βλέμμα της μητέρας του. Και η μητέρα, με τη σειρά της, αναγνωρίζεται χάρη στο ίδιο αίτημα του παιδιού της.

Χρειάζομαι την αναγνώριση, αλλά ακόμη περισσότερο χρειάζομαι να έχει κάποιος ανάγκη από τη δική μου αναγνώριση. Αυτή είναι η βάση πάνω στην οποία θα μπορούσαμε έπειτα να οικοδομήσουμε τη συνεργασία μας. Ποιες πρακτικές συνέπειες θα μπορούσε να αντλήσει ο εκπαιδευτικός από αυτή τη διαπίστωση; Είναι σχετικά εύκολο να διαγνώσουμε ορισμένες συνέπειες, που θα μπορούσαμε να πούμε ότι έχουν αποφασιστική σημασία.

Οι συμπεριφορές μας είναι κοινωνικές, αλλά οι πλέον συνήθεις τρόποι σκέψης μας δεν υπολογίζουν ορθά αυτό το δεδομένο. Οι τρόποι σκέψης μας όμως επηρεάζουν με τη σειρά τους τις συμπεριφορές μας.

Εξαιτίας του ότι ακούμε να λένε ότι ζούμε σε μια κατάσταση πολέμου όλων εναντίον όλων, ότι η ζωή του ανθρώπου διέπεται από την αρχή της απόλαυσης, ότι η βούληση για δύναμη είναι το κρυφό κίνητρο όλων των ενεργειών μας, θα καταλήξουμε να μοιάζουμε σε αυτήν την εικόνα.

Χρειάζεται να καταπολεμάμε αυτά τα στερεότυπα και να θυμίζουμε αυτό που καθένας μας μπορεί να παρατηρήσει γύρω του: οι ανθρώπινες υπάρξεις ζουν χάρη στις μεταξύ τους σχέσεις και αλληλεπιδράσεις.

Είναι πιο δύσκολο να πούμε από την αρχή ποιες μπορεί να είναι οι εποικοδομητικές συνέπειες αυτής της πιο ρεαλιστικής αντίληψης του ανθρώπου. Κι εγώ, που δεν είμαι επαγγελματίας εκπαιδευτικός, θα απέφευγα να παραστήσω κάποιον που παραδίδει μαθήματα. Μπορούμε να υποδείξουμε ότι πρέπει να επωφεληθούμε από την αμοιβαία μας εξάρτηση.

Οι μαθητές είναι, όπως κι ο καθένας μας, σε αναζήτηση της αναγνώρισης της ύπαρξής τους. Η καλύτερη όμως αναγνώριση προέρχεται από αυτό που σας ζητάει να αναγνωρίσετε κάποιος άλλος.

Ολοι μας έχουμε ανάγκες, αλλά η πιο έντονη ανάγκη είναι κάποιος να μας έχει ανάγκη. Το να δίνεις σε ανταμείβει περισσότερο από το να καταναλώνεις. Οχι επειδή το ένα είναι πιο ηθικό από το άλλο, αλλά επειδή το όφελος είναι πραγματικά μεγαλύτερο. Χρειάζεται να γίνουμε ικανοί να αντιλαμβανόμαστε αυτό το όφελος και ο εκπαιδευτικός σίγουρα μπορεί να συμβάλει σ’ αυτό.





πηγή efsyn

Ακόμη και όταν δεν τηγανίζουμε πολύ, όταν το κάνουμε, ρίχνουμε συνήθως το χρησιμοποιημένο λάδι στο νεροχύτη της κουζίνας, αλήθεια; Αυτό είναι από τα μεγαλύτερα λάθη που μπορούμε να κάνουμε. Γιατί το κάνουμε; Γιατί πολύ απλά δεν υπάρχει κανείς να μας πει το σωστό τρόπο. Γι΄ αυτό λοιπόν, το καλύτερο που μπορούμε να κάνουμε είναι να τοποθετούμε το λάδι σε ένα πλαστικό μπουκάλι (νερού, αναψυκτικού), να το κλείνουμε καλά και να το πετάμε στα κανονικά σκουπίδια.

Και αυτό, γιατί ένα λίτρο λαδιού μολύνει σχεδόν ένα εκατομμύριο λίτρα νερού, ποσότητα η οποία είναι ικανή να καλύψει τις ανάγκες σε νερό ενός σπιτιού για 14 χρόνια. Αν επιλέξεις να διαδόσεις αυτό το μήνυμα στους φίλους σου, το περιβάλλον θα σε ευγνωμονεί. Στο κάτω κάτω, είναι καλό για όλους...



πηγή oikologos.gr

Ποτέ μην κάνετε το σήμα «V» της νίκης όταν βγάζετε φωτογραφίες, υπάρχει δυνητικά ο κίνδυνος να κλαπούν τα δακτυλικά σας αποτυπώματα. Τουλάχιστον αυτό υποστηρίζουν Ιάπωνες επιστήμονες, οι οποίοι κατόρθωσαν να αντιγράψουν αποτυπώματα από φωτογραφία με μηχανή υψηλής ανάλυσης.

Οι Ιάπωνες ερευνητές ανακοίνωσαν ότι αντέγραψαν επιτυχώς δεδομένα δακτυλικών αποτυπωμάτων από μια ψηφιακή φωτογραφία προσώπου που έκανε με τα δάχτυλά του το σήμα «V» της ειρήνης, προκαλώντας σοβαρά ερωτήματα σχετικά με τη δυνατότητα να κλαπούν τέτοιες πληροφορίες.

Όπως δήλωσε στο πρακτορείο Reuters o Ισάο Ετσιζέν, καθηγητής στο Ιαπωνικό Εθνικό Ινστιτούτο Πληροφορικής, «μπορεί κάποιος να χρησιμοποιήσει την τεχνολογία αυτή για να εμφανιστεί σαν κάποιος άλλος, για παράδειγμα για να έχει πρόσβαση σ' ένα smartphone ή για να παραβιάσει κάποιον κλειδωμένο χώρο, όπως ένα διαμέρισμα».

Το σήμα της νίκης με τα δύο δάχτυλα είναι πολύ συνηθισμένη χειρονομία μεταξύ των Γιαπωνέζων που ποζάρουν για φωτογραφία.

Ο Ισάο Ετσιζέν και ο συνάδελφός του ερευνητής Τατέο Ογκάνε κατόρθωσαν να αναπαράγουν ένα πείραμα κατά το οποίο πήραν τα δακτυλικά αποτυπώματα του καθηγητή Ετσιζέν από ψηφιακή φωτογραφία υψηλής ανάλυσης που είχε τραβηχτεί από απόσταση 3 μέτρων.

Ειδικότερα, η φωτογραφία είχε τραβηχτεί με φακούς 135-mm από φωτογραφική μηχανή SLR.

Η ανησυχία οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι τα σκάνερ δακτυλικών αποτυπωμάτων έχουν πλέον περάσει σε κινητά τηλέφωνα, στους φορητούς ηλεκτρονικούς υπολογιστές, στους εξωτερικούς σκληρούς δίσκους και στα ηλεκτρονικά πορτοφόλια ως εναλλακτική επιλογή για την ταυτοποίηση του χρήστη, αντί των κωδικών ή των προσωπικών αριθμών αναγνώρισης (PIN).


πηγή efsyn

του Χρήστου Κάτσικα

Ο «κόσμος» και ο… «αντίκοσμος»!

Η οικονομική κρίση που χτύπησε κάθετα και οριζόντια όλα τα λαϊκά στρώματα τροποποίησε αναμφίβολα όλες τις υφιστάμενες κοινωνικές σχέσεις.

Εμβόλισε ανεπανόρθωτα -προς το παρόν- εδραιωμένες πεποιθήσεις, συγγενικές σταθερές, παγιωμένες αξίες και τρόπους ζωής. Τίποτα δεν είναι όπως πριν και από αυτή την άποψη η κρίση δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται ως ένα λογιστικό και αριθμητικό δεδομένο που αφορά μισθό, μεροκάματο, σύνταξη, επιδόματα, αλλά ως ένα πολυσύνθετο γεγονός με δεκάδες απολήξεις, άλλοτε εμφανέστατες, άλλοτε λιγότερο εμφανείς, που μετασχημάτισε όλον τον κοινωνικό ιστό.

Ακόμα και οι παραδοσιακές γιορτές που ένωναν τους λαϊκούς ανθρώπους και αποτελούσαν κοινωνική συγκολλητική ύλη μειώθηκαν σημαντικά. Και εδώ βλέπουμε ανάγλυφα και παραστατικά τις δύο «ψυχές» του κοινωνικού χώρου. Τον αριθμητή και τον παρονομαστή. Τους πάνω και τους κάτω.

Και να, μάθαμε ότι φέτος το ψηλότερο χριστουγεννιάτικο δέντρο στη χώρα (ύψους 24 μέτρων, με 80.000 λαμπάκια) άναψε για τις γιορτές στον Βόλο ο ποπ σταρ Σάκης Ρουβάς. Δίπλα του ο γνωστός ο έκπτωτος δήμαρχος Αχιλλέας Μπέος έριξε στην αρένα του ακριβοπληρωμένου θεάματος, μαζί με τη δανεική «χρυσόσκονη» από το αθηναϊκό star system, το «Χωριό του Αϊ-Βασίλη» που θα λειτουργήσει φέτος στην πόλη.

Είναι πιθανόν, μάθαμε, να το επισκεφθεί και η γνωστή ομάδα των ξένων διαπραγματευτών, οι εκπρόσωποι των θεσμών, που ξημεροβραδιάζονται για να βρουν τις «κατάλληλες λύσεις» για τη χώρα.

Εντάξει, θα πει κανείς ότι αμείβονται, σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσαν οι ίδιες οι τράπεζες στα ενημερωτικά τους δελτία, ο καθένας με 16.000-20.000 ευρώ τον μήνα, αλλά μήπως είναι εύκολο να υμνούν τη λιτότητα και να απαιτούν κι άλλη λιτότητα και να εξηγούν πόσο ωφέλιμη είναι η λιτότητα και να συντάσσουν κάθε λίγο και λιγάκι τον κατάλογο των εκτελέσεων μισθών και συντάξεων; Να μην είμαστε και αχάριστοι!

Εντελώς τυχαία, στο ίδιο μέρος όπου ο Ρουβάς άναψε το ψηλότερο χριστουγεννιάτικο δέντρο στη χώρα, λίγες μέρες πριν, σαρανταεπτάχρονος άστεγος έσπασε το τζάμι αυτοκινήτου με κατσαβίδι.

Δεν τον είδε κανείς και γι’ αυτό παρουσιάζεται μόνος του στο αστυνομικό τμήμα. Εξηγεί πως το ’κανε για να φυλακιστεί και να εξασφαλίσει ένα πιάτο φαΐ κι ένα κρεβάτι. Ηταν όμως άτυχος καθώς ο ιδιοκτήτης του Ι.Χ. δεν υπέβαλε μήνυση κι έτσι ο δυστυχής αφέθηκε ελεύθερος να λιμοκτονεί στην παγωνιά.

«Γεννιούνται οι άνθρωποι, δεν γίνονται», θα απαντήσουν οι μόνιμοι προσηλυτιστές της κοινής γνώμης, γιατί είναι εύκολη απάντηση να ρίχνεις τον ψόγο στον θεό, στο σύμπαν, στο DNA, στους προγόνους και στη μεταφυσική.

Οι ίδιοι, ακόμα και όταν τα βήματα που ακούγονται δεν έχουν παρά μόνο το ουρλιαχτό των ανθρώπων που συντρίβονται, θα πουν, ε, ατύχημα είναι, αυτά συμβαίνουν. Να όπως εκεί, στο υπόγειο του ταχυ-σφαγείου, 3ης Σεπτεμβρίου και θανάτου γωνία, στην πλατεία Βικτωρίας, εκεί όπου η ζωή «καταναλώνεται» με την ίδια ταχύτητα με την οποία καταναλώνονται τα προϊόντα της αλυσίδας.

Και ο θάνατος, φυσικός, οικονομικός, πολιτιστικός, με τη μορφή της ανεργίας, της φτώχειας, του αποκλεισμού, γυρίζει πια πάνω από τα κεφάλια όλων και περισσότερων.

Να, όπως και στην περίπτωση του Μιχάλη Π. από τη Θεσσαλονίκη, που εδώ και κάμποσους μήνες αισθάνεται ότι βρίσκεται στα σύνορα του εξαποδώ. Ανεργος, με βιβλιάριο απορίας του δήμου, πατέρας 4 παιδιών, προσπαθεί να σώσει το σπίτι του από την τράπεζα που θέλει να του το πάρει.

Πρόκειται, πιθανόν, για μια σειρά «επεισοδίων», που συνθέτουν όμως κατά κάποιον τρόπο το παζλ της εποχής της χολέρας. Aκριβώς σαν μυθιστόρημα μιας άλλης εποχής, παιδιά άγουρα, από αυτά της διπλανής πόρτας που τα σκληραίνουν καθημερινά η ορφάνια και η εγκατάλειψη, τα βυζαίνουν η βία και η κοινωνική αδικία και τα μεγαλώνει… ποιος αλήθεια;

Και μαζί, χέρι χέρι, «νεοάστεγοι», αυτοκτονίες, φτώχεια, κουτσούρεμα και των ελάχιστων συντάξεων, πλειστηριασμοί, σπίτια που τυλίγονται στις φλόγες και όποιος αντέξει το σωτήριον νέον έτος 2017.


πηγή efsyn.gr

Σοκαριστικά είναι τα νέα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ και του ΙΝΕ-ΓΣΕΕ για την ανεργία στη χώρα:

Οι μακροχρόνια άνεργοι, δηλαδή όσοι αναζητούν από 12 μήνες και άνω εργασία, αποτελούν το 73,8% των ανέργων. Μόνο το 10% των ανέργων λαμβάνει επίδομα ανεργίας από τον ΟΑΕΔ, ενώ το πρόσθετο επίδομα των 200 ευρώ τον μήνα το λαμβάνει μόλις το 1,5% του συνόλου των εγγεγραμμένων μακροχρόνια ανέργων.

Όπως αναφέρουν τα «Νέα», που παρουσιάζουν τα συγκλονιστικά στοιχεία, εννέα στους δέκα άνεργους βρίσκονται κυριολεκτικά στο περιθώριο και δεν λαμβάνουν καμία απολύτως στήριξη από τον ΟΑΕΔ, ούτε επίδομα ανεργίας, ούτε επιδότηση απασχόλησης.

Μόνο το 10% των άνεργων λαμβάνει επίδομα ανεργίας από τον ΟΑΕΔ ενώ το πρόσθετο επίδομα των 700 ευρώ το μήνα το λαμβάνει μόλις το 1,5% του συνόλου των εγγεγραμμένων μακροχρόνια άνεργων.

Αναλυτικά:

1. Την τελευταία εξαετία η ανεργία έχει οδηγήσει στο εξωτερικό περίπου 300.000 νέους υψηλής εξειδίκευσης.
   
   
2. Κάθε άνεργος είναι άνεργος περισσότερο από δυόμισι χρόνια.
   
   
3. Σε 350.000 οικογένειες δεν υπάρχει εργαζόμενο μέλος.
   
   
4. Το ποσοστό ανεργίας των γυναικών (27,2%) είναι σημαντικά υψηλότερο από των αντρών.
   
   
5. Το υψηλότερο ποσοστό ανεργίας παρατηρείται στους νέους ηλικίας 15-24 ετών (46,9%).
   
   
6. Την 4ετία των δύο Μνημονίων (2010-2014) καταγράφηκε αύξηση κατά 45% στον αριθμό των εγγεγραμμένων άνεργων και μείωση κατά 47% στον αριθμό των δικαιούχων του επιδόματος ανεργίας.
   
   
7. Η πραγματική ανεργία στερεί από το ασφαλιστικό σύστημα πάνω από 7 δισ. ευρώ.
   
   

Σύμφωνα με την έκθεση «Η υγεία με μία ματιά: Ευρώπη 2016», ένας στους έξι Έλληνες δεν καλύπτει τις ιατρικές ανάγκες του για οικονομικούς λόγους ή γιατί δεν έχει πρόσβαση σε υπηρεσίες ή ακόμη επειδή υπάρχουν μεγάλες λίστες αναμονής

Σε ελεύθερη πτώση κινούνται οι δαπάνες υγείας στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια, ενώ αυξάνεται ο αριθμός των πολιτών που αμελούν την υγεία τους κυρίως για οικονομικούς λόγους. Στη χώρα μας, οι δαπάνες υγείας ανά κάτοικο ανέρχονται σε 1.663 ευρώ, όταν ο μέσος όρος στην Ευρώπη των 28 είναι 2.781 ευρώ. Μάλιστα ο ετήσιος ρυθμός αύξησης των δαπανών υγείας από το 2007 έως και το 2015 παρουσιάζει αρνητικό πρόσημο: -0,9% έναντι +1,2% του ευρωπαϊκού μέσου όρου. Συνολικά οι δαπάνες υγείας απορροφούν το 8,2% του ΑΕΠ (9,9% μέσος ευρωπαϊκός όρος).
Η Ελλάδα βρίσκεται στην 4η θέση στην ευρωπαϊκή κατάταξη σε ό,τι αφορά τις ιδιωτικές πληρωμές (out of pocket) με τα νοικοκυριά να δαπανούν σχεδόν διπλάσιες δαπάνες για την υγεία από τον οικογενειακό τους προϋπολογισμό (4,4% στην Ελλάδα έναντι 2,3% στην ΕΕ28). Την ίδια στιγμή, 1 στους 6 Έλληνες δεν καλύπτει τις ιατρικές ανάγκες του για οικονομικούς λόγους ή γιατί δεν έχει πρόσβαση σε υπηρεσίες ή ακόμη επειδή υπάρχουν μεγάλες λίστες αναμονής.

Τα παραπάνω στοιχεία προκύπτουν από την κοινή έκθεση του ΟΟΣΑ και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής «Health at a Glance: Europe 2016» («Η υγεία με μία ματιά: Ευρώπη 2016»), η οποία δόθηκε στη δημοσιότητα. Σύμφωνα με την έκθεση, οι δαπάνες υγείας το 2015 αντιπροσώπευαν το 9,9% του συνολικού ΑΕΠ της ΕΕ, έναντι 8,7% το 2005. Όπως αναφέρεται στην έκθεση, σε όλες τις χώρες, το ποσοστό του ΑΕΠ που καταναλώνεται σε δαπάνες υγείας αναμένεται να αυξηθεί κατά τα επόμενα έτη, κυρίως λόγω της γήρανσης του πληθυσμού και της διάδοσης νέων τεχνολογιών διάγνωσης και θεραπείας, ενώ παράλληλα οι κυβερνήσεις θα δεχθούν μεγαλύτερες πιέσεις για να ανταποκριθούν στις αυξανόμενες ανάγκες για μακροχρόνια περίθαλψη.



Σε τέσσερις χώρες της ΕΕ – (Κύπρος, Ελλάδα, Βουλγαρία και Ρουμανία) το 2014, ένα ποσοστό του πληθυσμού που ξεπερνούσε το 10% (στην Ελλάδα 17%) δεν διέθετε τακτική κάλυψη των δαπανών υγείας του. Στις περισσότερες χώρες της ΕΕ, το ποσοστό του πληθυσμού που δηλώνει ότι έχει εκκρεμείς ανάγκες περίθαλψης για οικονομικούς λόγους είναι αρκετά χαμηλό και είχε μειωθεί ακόμα περισσότερο κατά τα χρόνια που προηγήθηκαν της οικονομικής κρίσης, αλλά έχει αυξηθεί από το 2009 σε πολλές χώρες, ιδίως για τα νοικοκυριά χαμηλότερου εισοδήματος. Το 2014, οι φτωχοί ανέφεραν εκκρεμείς ιατρικές ανάγκες για οικονομικούς λόγους σε ποσοστό κατά μέσο όρο δεκαπλάσιο του αντίστοιχου ποσοστού των πλουσίων, σε όλες τις χώρες της ΕΕ.

Προσδόκιμο επιβίωσης

Σύμφωνα με την έκθεση, το προσδόκιμο επιβίωσης στα κράτη μέλη της ΕΕ έχει αυξηθεί κατά περισσότερο από 6 έτη από το 1990 και μετά, από τα 74,2 έτη το 1990 στα 80,9 έτη το 2014, αλλά εξακολουθούν να υπάρχουν ανισότητες μεταξύ και εντός των χωρών. Οι κάτοικοι των χωρών της δυτικής Ευρώπης με το μεγαλύτερο προσδόκιμο επιβίωσης συνεχίζουν να ζουν κατά μέσον όρο τουλάχιστον 8 χρόνια περισσότερο από τους κατοίκους των χωρών της κεντρικής και της ανατολικής Ευρώπης με το χαμηλότερο προσδόκιμο επιβίωσης. Στην Ελλάδα, το προσδόκιμο επιβίωσης είναι στα 81,4 έτη, ενώ στην 1η θέση βρίσκονται η Ισπανία και η Σουηδία (83,3 έτη) και στην τελευταία θέση η Βουλγαρία και η Λετονία (74,5 έτη).

Το 2013, στις χώρες της ΕΕ, πάνω από 1,2 εκατομμύρια άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους εξαιτίας ασθενειών και τραυματισμών που θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί με αποτελεσματικότερες πολιτικές δημόσιας υγείας και πρόληψης, ή με πιο έγκαιρη και αποτελεσματική υγειονομική περίθαλψη.

Περισσότεροι από 1 στους 5 ενήλικες στις χώρες της ΕΕ εξακολουθούν να καπνίζουν καθημερινά (στην Ελλάδα το ποσοστό των ενήλικων καπνιστών ανέρχεται σε περίπου 28%). Περισσότεροι από 1 στους 5 ενήλικες στις χώρες της ΕΕ δήλωσαν το 2014 ότι καταναλώνουν μεγάλη ποσότητα οινοπνεύματος τουλάχιστον μία φορά κάθε μήνα. Επιπλέον, 1 στους 6 ενήλικες σε όλες τις χώρες της ΕΕ ήταν παχύσαρκος το 2014 έναντι 1 στους 9 ενήλικες το 2000.

Το μέσο ποσοστό του πληθυσμού άνω των 65 ετών στις χώρες της ΕΕ αυξήθηκε από ένα ποσοστό χαμηλότερο του 10% το 1960 σε σχεδόν 20% το 2015 και προβλέπεται ότι θα αυξηθεί ακόμα περισσότερο, στο 30% περίπου, μέχρι το 2060.

Στην Ελλάδα, το ποσοστό των ατόμων ηλικίας άνω των 65 ετών ανέρχεται στο 20,9% το 2015 από 9,3% που ήταν το 1960. Υπολογίζεται ότι περίπου 50 εκατομμύρια πολίτες της ΕΕ σήμερα πάσχουν από δύο ή περισσότερες χρόνιες παθήσεις, και οι περισσότεροι από αυτούς έχουν ηλικία άνω των 65 ετών.
Σε ό,τι αφορά τη χρήση των αντιβιοτικών, η Ελλάδα παραμένει η 1η χώρα σε κατανάλωση στην Ευρώπη.

Τέλος, από το 2000 και μετά, ο κατά κεφαλήν αριθμός ιατρών αυξήθηκε σε όλες σχεδόν τις χώρες της ΕΕ, κατά 20% κατά μέσο όρο (από 2,9 ιατρούς ανά 1.000 κατοίκους το 2.000 σε 3,5 το 2014). Ωστόσο, ο αριθμός των ειδικευμένων ιατρών αυξήθηκε ταχύτερα απ’ ό,τι ο αριθμός των γενικών ιατρών, με αποτέλεσμα να υπάρχουν σήμερα πάνω από δύο ειδικευμένοι ιατροί για κάθε γενικό ιατρό σε όλες τις χώρες της ΕΕ.

Όπως δήλωσε ο Vytenis Andriukaitis, ευρωπαίος επίτροπος για την υγεία και την ασφάλεια των τροφίμων, η έκθεση «δείχνει ότι στην ΕΕ πολλοί άνθρωποι πεθαίνουν κάθε χρόνο από ασθένειες που θα μπορούσαν ίσως να αποφευχθούν και οι οποίες συνδέονται με παράγοντες κινδύνου όπως το κάπνισμα και η παχυσαρκία». Από την πλευρά του ο Angel Gurria, γενικός γραμματέας του ΟΟΣΑ, πρόσθεσε: «Πολύ περισσότερες ζωές θα μπορούσαν να σωθούν εάν τα πρότυπα περίθαλψης βελτιώνονταν στο καλύτερο δυνατό επίπεδο σε όλες τις χώρες της ΕΕ».



ΜΕΓΑΛΕΣ ΑΠΩΛΕΙΕΣ ΑΠΟ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ ΠΟΥ ΘΑ ΜΠΟΡΟΥΣΑΝ ΝΑ ΑΠΟΦΕΥΧΘΟΥΝ
Πεθαίνουν 550 χιλιάδες Ευρωπαίοι… χωρίς λόγο

Χρειαζόμαστε πιο αποτελεσματικά συστήματα υγείας: 550 000 άτομα σε ηλικία εργασίας πεθαίνουν κάθε χρόνο από ασθένειες που θα μπορούσαν ίσως να αποφευχθούν. Το 16 % των σημερινών ενηλίκων είναι παχύσαρκοι (από 11 % το 2000) και ένας στους πέντε εξακολουθεί να καπνίζει. Πολλές ζωές θα μπορούσαν να σωθούν χάρη, αφενός, στηδιοχέτευση περισσότερων πόρων σε στρατηγικές προαγωγής της υγείας και πρόληψης των ασθενειώνγια την αντιμετώπιση αυτών και άλλων παραγόντων κινδύνου, και αφετέρου, στη βελτίωση της ποιότητας της οξείας και της χρόνιας περίθαλψης.

Χρειαζόμαστε πιο προσβάσιμα συστήματα υγείας: το 27 % των ασθενών καταφεύγουν στο τμήμα επειγόντων περιστατικών επειδή δεν υπάρχει διαθέσιμη πρωτοβάθμια περίθαλψη-το 15 %, κατά μέσο όρο, των δαπανών για την υγεία καταβάλλεται απευθείας από τους ασθενείς, με μεγάλες αποκλίσεις μεταξύ των χωρών- και οι φτωχοί Ευρωπαίοι έχουν, κατά μέσο όρο, δεκαπλάσιες πιθανότητες να αντιμετωπίσουν προβλήματα στην παροχή κατάλληλης υγειονομικής περίθαλψης για οικονομικούς λόγους σε σχέση με τους πιο εύπορους. Οι πολιτικές των κρατών μελών θα πρέπει να εστιάσουν στον περιορισμό των οικονομικών εμποδίων στην υγειονομική περίθαλψη, στην ενίσχυση της πρόσβασης στην πρωτοβάθμια περίθαλψη και στη μείωση των εξαιρετικά μεγάλων χρόνων αναμονής.


Χρειαζόμαστε πιο ανθεκτικά συστήματα υγείας: Σε ολόκληρη την ΕΕ, το ποσοστό του πληθυσμού άνω των 65 ετών αυξήθηκε από κάτω του από 10 % το 1960 σε σχεδόν 20 % το 2015, και προβλέπεται να αυξηθεί σε περίπου 30 % έως το 2060. Η γήρανση του πληθυσμού, σε συνδυασμό με τα αυξανόμενα ποσοστά χρόνιων παθήσεων και τους δημοσιονομικούς περιορισμούς, θα καταστήσει αναγκαία την πραγματοποίηση αλλαγών στον τρόπο παροχής της υγειονομικής περίθαλψης, όπως είναι η ανάπτυξη της ηλεκτρονικής υγείας (eHealth), η μείωση της παραμονής στο νοσοκομείο μέσω της καλύτερης οργάνωσης υπηρεσιών όσον αφορά την πρωτοβάθμια και την κατ’ οίκον περίθαλψη, και οι συνετότερες δαπάνες για φάρμακα, μεταξύ άλλων μέσα από την πλήρη αξιοποίηση των ευκαιριών για αντικατάσταση με γενόσημα.


ergasianet

Αναπληρωτές Εκπαιδευτικοί Ειδικοτήτων Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης

Μετά τις συνελεύσεις μας στο ΕΜΠΡΟΣ, καταλήξαμε σε αυτήν εδώ την επιστολή, που απευθύνεται κυρίως στους γονείς αλλά και σε όλους όσοι δεν γνωρίζουν τι πραγματικά συμβαίνει στο δημόσιο σχολείο αυτήν τη στιγμή.
(Διακινήστε – κοινοποιήστε – προωθήστε ελεύθερα).

Για τον «νέο» τύπο δημοτικού σχολείου:
τι σηματοδοτεί για τους μαθητές, τους γονείς, την κοινωνία

Ανοιχτή επιστολή εκπαιδευτικών ειδικοτήτων

Λίγους μήνες νωρίτερα και δίχως να έχει προηγηθεί ουσιαστικός διάλογος με την εκπαιδευτική κοινότητα, τους γονείς, την κοινωνία, επιβλήθηκε με υπουργική απόφαση ο «νέος/ενιαίος» τύπος ολοήμερου δημοτικού σχολείου.

Τι άλλαξε όμως, σε ποια βάση, και τι παρέμεινε ίδιο;

Καταργώντας τα 1.300 περίπου δημοτικά σχολεία Ενιαίου Αναμορφωμένου Εκπαιδευτικού Προγράμματος (ΕΑΕΠ) στα οποία είχαν εισαχθεί νέα διδακτικά αντικείμενα και εξειδικευμένοι εκπαιδευτικοί για τη διδασκαλία τους, η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΘ δεν φρόντισε να περάσει σε έναν πραγματικά ενιαίο τύπο σχολείου που θα διασφάλιζε την ισότιμη πρόσβαση όλων των μαθητών σε όλα τα διδακτικά αντικείμενα, καλλιεργώντας και ενισχύοντας την αισθητική και φυσική αγωγή, τη γλωσσομάθεια, καθώς και την επαφή των μαθητών με τις νέες τεχνολογίες.
Αντιθέτως, επιχείρησε να βαφτίσει ως νέο έναν τύπο σχολείου που φτιάχτηκε αποκλειστικά για να εξυπηρετήσει τις περικοπές που επιβάλλουν οι μνημονιακές δεσμεύσεις της κυβέρνησης. Γι’ αυτόν το λόγο, επιστρατεύθηκαν παιδαγωγικοί όροι, που, όσο και αν διαστρεβλώθηκαν, δεν καταφέρνουν να αποκρύψουν την αλήθεια.

Η «απογυμνασιοποίηση» του δημοτικού σχολείου, που πολλάκις χρησιμοποιήθηκε ως όρος από τον υπουργό Παιδείας για να δικαιολογήσει την περικοπή των διδακτικών ωρών ώστε το ωράριο των μαθητών να τελειώνει για όλα τα σχολεία στη 13:15 αντί στις 14:00, σε καμία περίπτωση δεν αφορά τις ώρες παραμονής των μαθητών στο σχολείο. Άλλωστε, στο «νέο» τύπο σχολείου δεν εξακολουθούν να είναι διογκωμένες η διδακτέα ύλη, η εργασία για το σπίτι, η βαθμοθηρία;

Ποιο ήταν όμως το πλαίσιο του «παλιού» σχολείου το οποίο το υπουργείο θέλησε να αλλάξει κάνοντάς το «νέο»;

Ποιος ο ρόλος των μαθημάτων των ειδικοτήτων και ποια η σημασία της διδασκαλίας τους από ανθρώπους που έχουν σπουδάσει αυτά τα αντικείμενα;

Ζούμε σε μια κοινωνία μέσα στην οποία τα παιδιά, από πολύ μικρή ηλικία, έρχονται αντιμέτωπα με το άγχος και την πίεση της καθημερινότητας.
Επιπλέον, οι οικονομικές δυσκολίες που αντιμετωπίζουν σχεδόν όλες οι οικογένειες, καθώς και οι εικόνες βίας και πολέμου που κυριαρχούν στα τηλεοπτικά προγράμματα δημιουργούν στα παιδιά μια τάση προς την επιθετικότητα και τη βίαιη συμπεριφορά, που εμποδίζουν συχνά την ομαλή κοινωνικοποίησή τους και την αρμονική σχολική ζωή.

Τα μαθήματα της Αισθητικής Αγωγής (Μουσική, Εικαστικά, Θεατρική Αγωγή) και της Φυσικής Αγωγής, όταν διδάσκονται από εξειδικευμένους παιδαγωγούς, συμβάλλουν στην ψυχική ωρίμανση και κοινωνικοποίηση όλων των παιδιών – ιδιαίτερα εκείνων με δυσκολίες ένταξης, με γλωσσικά ή μαθησιακά προβλήματα.

Τα μαθήματα αυτά αποτελούν εργαλείο για την πρόληψη του σχολικού εκφοβισμού, καθώς προάγουν την ομαδικότητα, την αυτοεκτίμηση, την αποδοχή του άλλου, τους δεσμούς αλληλεγγύης, τη συναισθηματική έκφραση και τον αλληλοσεβασμό στην πράξη, μέσα από το παιχνίδι και τη δημιουργικότητα. Τα εν λόγω διδακτικά αντικείμενα συμβάλλουν επίσης και στην καλλιέργεια των παιδιών, βοηθώντας τα να αναπτύξουν αισθητικά κριτήρια απέναντι στα πρότυπα που επιβάλλει η μαζική κουλτούρα.

Μέσα στην Κοινωνία της Πληροφορίας και στην εποχή της τεχνολογίας, η εξοικείωση των μαθητών με τον υπολογιστή και τις εφαρμογές του (ως εργαλείου έκφρασης και δημιουργίας) και η ευαισθητοποίηση απέναντι στα Μέσα και στις επιπτώσεις της τεχνολογίας στο σύγχρονο τρόπο ζωής αποτελούν αναπόσπαστα κομμάτια της μόρφωσης των παιδιών.

To μάθημα της Πληροφορικής έχει ως στόχο την καλλιέργεια της μεταγνώσης στο παιδί (του να μάθει πώς να μαθαίνει), την ανάπτυξη της κριτικής του σκέψης, όπως και τεχνικών επίλυσης προβλημάτων, σε συνδυασμό με την ενίσχυση ικανοτήτων συνεργασίας και ανάληψης πρωτοβουλιών, τόσο στον εικονικό όσο και στον πραγματικό κόσμο.

Οι περικοπές των διδακτικών ωρών των μαθημάτων ειδικοτήτων, η (δίχως κανένα επιστημονικό και παιδαγωγικό κριτήριο) κατάργηση της Θεατρικής Αγωγής από την Ε’ και Στ’ τάξη και η υποβάθμιση του ολοήμερου προγράμματος, οδηγούν, ανάμεσα στα υπόλοιπα, και στην αύξηση των εξόδων των οικογενειών. Οι μαθητές που προέρχονται από –όλο και περισσότερες– οικογένειες με χαμηλά εισοδήματα αποκλείονται από την ισότιμη μάθηση. Τρανταχτό παράδειγμα η μείωση των ωρών των Αγγλικών, της Πληροφορικής, των Καλλιτεχνικών Μαθημάτων και της Γυμναστικής. Τα παιδιά προωθούνται στα Κέντρα Μελέτης, στα ιδιωτικά μαθήματα, στα ωδεία, στα καλλιτεχνικά εργαστήρια, στα γυμναστήρια, στα κέντρα Ξένων Γλωσσών και στα κάθε είδους φροντιστήρια. Κάποιος μαθητής, που έχει μία ιδιαίτερη κλίση σε ένα μάθημα από τα παραπάνω, δεν θα μπορεί να την αναπτύξει αν οι γονείς του δεν έχουν την οικονομική άνεση. Εννοείται ότι, σε αντίθεση με το δημόσιο σχολείο, το ίδιο πρόγραμμα σπουδών ακολουθείται και στα ιδιωτικά σχολεία, αλλά διδάσκεται από εξειδικευμένους εκπαιδευτικούς. Κάτι που δεν ισχύει πλέον στο δημόσιο σχολείο, διότι, με την υπουργική απόφαση απελευθερώνεται και η διδασκαλία των μαθημάτων ειδικοτήτων, τα οποία δύναται να ανατίθενται πλέον και στους συναδέλφους του κλάδου ΠΕ 70 (δασκάλους), οι οποίοι, σε πολλά σχολεία της επικράτειας διδάσκουν ήδη Εικαστικά, Θεατρική Αγωγή, Μουσική, Φυσική Αγωγή και Πληροφορική (με μια απλή πιστοποίηση β᾽επιπέδου)!
Όμως, η ποιοτική εκπαίδευση δεν είναι πολυτέλεια, είναι συνταγματική υποχρέωση της Πολιτείας. Και απαιτεί επάρκεια, εξειδίκευση και καταλληλότητα – κι αυτά δεν θα έπρεπε να είναι διαπραγματεύσιμα.

Αντί, λοιπόν, για ένα νέο σχολείο της ουσιαστικής διάχυσης των διδακτικών αντικειμένων και των ίσων μορφωτικών δικαιωμάτων, στην ουσία επικράτησαν οι παλιές νοοτροπίες, ο συντηρητισμός και η προχειρότητα στο σχεδιασμό, που έδεσαν άψογα με τις περικοπές, τις αντιπαιδαγωγικές, αντιεπιστημονικές και αντισυναδελφικές αναθέσεις μαθημάτων (μια πρακτική που σιγά σιγά παγιώνεται), την επιδείνωση των εργασιακών συνθηκών των εκπαιδευτικών.

Άραγε πόσο καλό μάθημα μπορεί να κάνει ένας εκπαιδευτικός που δουλεύει σε πέντε σχολεία;
Οι μόνιμοι εκπαιδευτικοί δεν συμπληρώνουν πλέον ωράριο στην πρωινή ζώνη μαθημάτων και εξαναγκάζονται είτε να συμπληρώσουν το διδακτικό τους ωράριο στο ολοήμερο πρόγραμμα είτε σε άλλο σχολείο. Η θέση του υπεύθυνου ολοημέρου καταργείται. Οι πρώτες χιλιάδες απολύσεις αναπληρωτών εκπαιδευτικών που έχουν δουλέψει επί σειρά ετών στο δημόσιο σχολείο είναι γεγονός. Όλα αυτά για να καλυφθούν οι ανάγκες σε προσλήψεις μέσω ευρωπαϊκών κονδυλίων και όχι μέσω κρατικού προϋπολογισμού, ως όφειλε να έχει διασφαλίσει η Πολιτεία.

Από σας, τους γονείς των μαθητών μας, ζητάμε να συμπορευθείτε με μας στον αγώνα που δίνουμε για να υπερασπιστούμε το δημόσιο σχολείο, να διασφαλίσουμε το αγαθό της μόρφωσης και της παιδείας, καθώς και την ισότιμη πρόσβαση σε αυτό για όλους τους μαθητές μας.
Ήμασταν και παραμένουμε δίπλα σε εσάς και τα παιδιά σας, που για λίγες στιγμές της ημέρας γίνονται και δικά μας παιδιά. Σας θέλουμε στο πλευρό μας για να στηρίξουμε και να στηριχθούμε, να εμπνεύσουμε και να εμπνευστούμε.

Συστρατευόμαστε/συμμετέχουμε ενεργά σε όλες τις κινητοποιήσεις που εξαγγέλλονται στο άμεσο μέλλον, διεκδικώντας ένα καλύτερο σχολείο.
Ο αγώνας αυτός είναι κοινός και μόνο ενωμένοι μπορούμε να νικήσουμε όσους μας κλέβουν τη ζωή και την αξιοπρέπειά μας.

Αναπληρωτές Εκπαιδευτικοί Ειδικοτήτων Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης
(Επικοινωνία: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.)

Ελένη Καρασαββίδου

Η πείνα συγκατοικεί με το σκοτάδι, έγραψε ο Αισχύλος, σε μια από τις πιο πυκνές πολιτικοκοινωνικές φράσεις που γράφτηκαν ποτέ. Αποδείχθηκε από τότε χιλιάδες φορές στην Ιστορία. Ποδηγετήθηκε πολλές για να γεμίσει η ανθρωπότητα πραγματικούς και σημειολογικούς τάφους. Ξεπεράστηκε, με θυσίες φυσικά, αρκετές για να φυτρώσει στις γωνιές του πλανήτη η ελπίδα. Αναλύθηκε με μυριάδες τρόπους. Παρεξηγήθηκε με άλλους τόσους. Δεν επιλύθηκε ποτέ.

Τώρα ξαναεπιστρέφει στην απελπισμένη μορφή των προσφύγων που, συνηθισμένοι σε μια μεσοαστική ζωή οι περισσότεροι, πούλησαν τα πάντα ή τοποθέτησαν το καταπίστευμά τους σε μια προσπάθεια να τρέξουν μακριά από τον τρόμο και βρέθηκαν καθηλωμένοι στη μέση του πουθενά, στερημένοι πια από δυνατότητα για καθημερινή υγιεινή, καλή τροφή και υπηρεσίες υγείας και παιδείας.

Σύντομα τα στρατόπεδα συγκέντρωσης μιας Δύσης που ενεπλάκη στην ανατροπή καθεστώτων -μόνο για να εγκαθιδρύσει χειρότερα- και στο ξέσπασμα πολέμων -τους οποίους αρνείται να αναγνωρίσει ως αιτία προσφυγιάς μετά- θα μετατραπούν σε νησίδες παραγωγής και αναπαραγωγής ενός πολιτικού οικονομικού και πολιτιστικού μοντέλου όπου οι πολιτισμικές ιδιαιτερότητες, αποκομμένες από τις συνθήκες διαβίωσης, θα επιστρατεύονται για να δικαιολογήσουν δείκτες αναλφαβητισμού και εγκληματικότητας, αφήνοντας αλώβητες τις δομές μιας κυνικής κοινωνικής συνθήκης όπου όλο και περισσότερο θα αποκόβεται ο άνθρωπος από το ανθρώπινο.

Σύντομα (γιατί τίποτε δεν πρέπει να μένει ανεκμετάλλευτο τελικά, ιδίως η απελπισία) η Ευρώπη ενδέχεται να μιμηθεί το σύστημα των ιδιωτικών φυλακών των ΗΠΑ, εμπνευσμένο από τα στρατόπεδα του νεοναζισμού, όπου οι «εκ φύσεως βάρβαροι» θα προσφέρουν τις κατάλληλες εργασίες ουσιαστικά δωρεάν προς ισοπέδωση της εργασιακής αγοράς και προς κερδοφόρα δόξα των ιδιωτικών επιχειρήσεων που θα έχουν υπογράψει τις συμβάσεις.

Ο παγκοσμιοποιημένος ανεξέλεγκτος καπιταλισμός έχει μια τέτοια «μηχανική» (στηριγμένη όχι απαραίτητα στο προσχεδιασμένο μα στην τυχαία ευκαιρία κάθε τραγωδίας σε έναν χαοτικό πλανήτη) που δεν μπορεί να λειτουργήσει έχοντας τον Κινέζο (χειρωνάκτη ή πνευματικό) εργάτη με μεροκάματο του ενός ευρώ και τον Ευρωπαίο με 20...

Στα ίδια αυτά στρατόπεδα γεννιούνται αυτήν την εποχή οι γενιές και γενιές Βάρβαρων και Φιλισταίων και Προλετάριων, που χρησιμοποίησε ο Μάθιου Αρνολντ για να περιγράψει την αποκτήνωση εκμεταλλευόμενων κι εκμεταλλευτών, μα και την απίστευτη δυστυχία των πρώτων, στις πρόχειρα φτιαγμένες γύρω από τα εργοστάσια παραγκουπόλεις της Ευρώπης, στις απαρχές της εκβιομηχάνισης.

Οι ηγεσίες της Δύσης (εκμεταλλευόμενες και τις προφανείς ευθύνες των αραβικών πολιτικών και θρησκευτικών ηγεσιών και την παθητικότητα των τοπικών και διεθνών «κοινωνιών») τυφλωμένες ή ανιστόρητες, δεν συνειδητοποιούν πως τα στρατόπεδα συγκέντρωσης αλλόθρησκων πληθυσμών επικεντρώνονται κυρίως στην περιοχή των Βαλκανίων, χώρο όπου ιστορικά η θρησκευτική συνείδηση εθνικοποιήθηκε (Μπαλιμπάρ και Βάλερσταϊν, 1991), συμβάλλοντας στο παρελθόν ως «πυριτιδαποθήκη» στην ενδυνάμωση ακραίων φωνών και στο ξέσπασμα συγκρούσεων που πολύ γρήγορα αιματοκύλισαν όλη την ήπειρο...

Η Ιστορία δεν επαναλαμβάνεται ως φωτοτυπία... Αλλά κάθε εποχή αναπαράγει μερικές βασικές λειτουργίες ή «αλήθειες» με τον τρόπο της. Μια από αυτές τις αλήθειες που επαναλαμβάνεται σαν μια σκοτεινή προφητεία (στην πραγματικότητα ως παρατήρηση), στις λειτουργίες της κοινωνίας εξακολουθεί να είναι η εφιαλτική ρήση του Αισχύλου: Η πείνα όντως συγκατοικεί με το σκοτάδι. Αλλά παρ’ όλες τις βολικές ρητορικές των χορτάτων, που αποδέχονται άκριτα πολλοί που δεν ανήκουν στις τάξεις τους, δεν φταίνε πρώτιστα οι πεινασμένοι.