Πάνω από 1,6 εκατομμύρια στρέμματα καμένης δασικής έκτασης είναι ο απολογισμός των φετινών δασικών πυρκαγιών σύμφωνα με την πρώτη οικολογική αποτίμηση του WWF Ελλάς στις 6/9. Τα 935.000 στρέμματα από τη συνολική αυτή έκταση βρίσκονται στον Νομό Έβρου που καιγόταν για 16 συνεχόμενες ημέρες, κάνοντας την πυρκαγιά αυτή μία από τις σημαντικότερες από οικολογικής άποψης, αλλά και τη μεγαλύτερη από θέμα έκτασης που έχει καταγραφεί ποτέ στη χώρα μας, αλλά και σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Πέραν των ανθρώπων που χάθηκαν άδικα, των χιλιάδων ζώων που κάηκαν και των αμέτρητων περιουσιών που καταστράφηκαν, ο απολογισμός είναι αποκαρδιωτικός και για το φυσικό περιβάλλον. Όπως σημειώνει το WWF, από τις φετινές πυρκαγιές επλήγησαν ιδιαίτερα οι προστατευόμενες περιοχές. Ειδικότερα, έχουν επηρεαστεί συνολικά πάνω από 700.000 στρέμματα σε 23 Προστατευόμενες Περιοχές (χωρίς να υπολογίζονται οι νέες εκτάσεις που επηρεάστηκαν μετά τις 3 Σεπτεμβρίου που ήταν η τελευταία γεωχωρική καταγραφή από την πυρκαγιά του Έβρου).
Αυτές περιλαμβάνουν 18 περιοχές Natura 2000 και 5 Καταφύγια Άγριας Ζωής, ενώ ταυτόχρονα, επηρεάστηκαν 3 σημαντικότατα Εθνικά Πάρκα (Δαδιάς-Λευκίμης-Σουφλίου, Δέλτα Έβρου και Χελμού-Βουραϊκού), καθώς και ο Εθνικός Δρυμός Πάρνηθας. Επιπρόσθετα, εντός αυτών των προστατευόμενων περιοχών, καταγράφονται συνολικά πάνω από 200.000 στρέμματα διπλοκαμένων εκτάσεων, δηλαδή εκτάσεων που έχουν πληγεί από αλλεπάλληλες πυρκαγιές εντός μόνο της τελευταίας 20ετίας.
Δεδομένο πολύ σημαντικό, μιας και οι ανεπτυγμένοι μηχανισμοί φυσικής αναγέννησης που φέρουν κάποια από αυτά τα οικοσυστήματα εξαντλούνται μετά από απανωτές πυρκαγιές και εφόσον αυτές συμβούν μέσα σε διάστημα 20 χρόνων. Συνεπώς, οι περιοχές αυτές θα χρειαστούν επιστημονική παρακολούθηση για τα επόμενα έτη, ώστε να γίνει σαφές αν η ανθρώπινη βοήθεια (αναδάσωση) κρίνεται απαραίτητη για την αποκατάστασή τους. Έχοντας βέβαια την πρόσφατη εμπειρία του πώς αντιμετωπίστηκε η Βόρεια Εύβοια μετά τις πυρκαγιές του 2021, δεν πρέπει να είμαστε και πολύ αισιόδοξοι. Αφού ο χαμηλός προϋπολογισμός για αναδασώσεις κρύφτηκε πίσω από το στρατηγικής σύλληψης επιχείρημα ότι η Φύση θα «καθαρίσει», μιας και το δάσος αναγεννιέται από μόνο του…
Ενώ οι συγκρίσεις με τις προηγούμενες καταστροφικές χρονιές του 2007 και του 2021, σταματάνε στο μέγεθος, μιας και οι ποιοτικές διαφορές είναι μεγάλες και σχετίζονται με το ότι:
Οι φωτιές που ξέσπασαν από τον Ιούλιο του 2023 έως και σήμερα, έχουν μεγαλύτερη γεωγραφική διασπορά
Έχουν επηρεάσει για πρώτη φορά τόσο μαζικά, αρχέγονα (ώριμα) δασικά οικοσυστήματα στα βόρεια της χώρας, πολλά από τα οποία παρουσιάζουν δυσκολίες στη φυσική τους αποκατάσταση
Για πρώτη φορά έχουν επηρεαστεί τόσες πολλές προστατευόμενες περιοχές. Κάποιες εξ αυτών έχουν διεθνή σημασία με σημαντικότατα ενδιαιτήματα για την πανίδα και με δασικά οικοσυστήματα, που είτε δεν έχουν φυσικούς μηχανισμούς αναγέννησης (π.χ. Μαύρη Πεύκη στον Έβρο), είτε τους έχουν εξαντλήσει μετά από απανωτές πυρκαγιές (π.χ. Ρόδος, Πάρνηθα, Έβρος, Κέρκυρα, Αιγιαλεία)
Απειλή ή ευκαιρία;
Με την Κλιματική Αλλαγή να προβάλλεται ως η μόνη δικαιολογία, αλλάζοντας μάλιστα και το ενεργειακό μείγμα για την αντιμετώπιση της και μετατρέποντας τα όλα σε «Πράσινα», ενώ την ίδια ώρα αφήνουμε τα δάση να καίγονται, μάλλον θα καταλήγαμε στο συμπέρασμα πως στην τρίτη δεκαετία του 21ου αιώνα, κοιτάμε ως χώρα, την ανεμογεννήτρια και (κυριολεκτικά) χάνουμε το δάσος. Αφού η προστασία και συντήρηση τους είναι αποδεδειγμένα εξισορροπητικός παράγοντας για το περιβάλλον και την αντιμετώπιση της Κλιματικής Αλλαγής, καθώς και της μείωσης των συνεπειών της για τα Κράτη και τους προϋπολογισμούς τους.
Η περίπτωση της Δαδιάς
Τo Εθνικό Πάρκο Δάσους Δαδιάς – Λευκίμης – Σουφλίου είναι μια από τις σημαντικότερες προστατευόμενες περιοχές σε εθνικό, ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο. Είναι μία από τις πρώτες περιοχές στην Ελλάδα που τέθηκαν σε καθεστώς προστασίας, λόγω του μεγάλου αριθμού σπάνιων ειδών αρπακτικών πουλιών. Η συνολική έκταση του είναι 428.000 στρέμματα (ΚΥΑ 35633/2066) από τα οποία τα 72.900 αποτελούν τις 2 ζώνες προστασίας της φύσης (ζώνες Α1 και Α2). Το «μωσαϊκό» τοπίων που διαμορφώνεται από δάση πεύκης και δρυός, τα οποία διακόπτονται από ξέφωτα, βοσκοτόπια και καλλιεργούμενες εκτάσεις, αποτελεί το ιδανικό περιβάλλον για τα αρπακτικά πουλιά. Στο Εθνικό Πάρκο συναντώνται τρία από τα τέσσερα είδη Γύπα της Ευρώπης: Μαυρόγυπας, Όρνιο και Ασπροπάρης, αφού ο Γυπαετός απαντάται μόνο στην Κρήτη. Παράλληλα φιλοξενεί τη μοναδική πολυπληθή αναπαραγόμενη αποικία Μαυρόγυπα στα Βαλκάνια.
Πέρα από μια γενική εικόνα, ακόμα δεν υπάρχουν ακριβή δεδομένα για τη ζημιά που προκάλεσε η πυρκαγιά. Πρακτικά το Εθνικό Πάρκο έχει καεί. Με εξαίρεση ένα Δρυοδάσος στο βόρειο κομμάτι πάνω από το Σουφλί, στο οποίο και τελειώνει το περίγραμμα του Εθνικού Πάρκου, μιας και τα δάση του Έβρου συνεχίζονται Βόρεια και Δυτικά του Νομού.
Ό,τι έχει μείνει άκαυτο, είναι κάποιες νησίδες που είχαν επιβιώσει από την περσινή φωτιά. Κι αυτό επειδή πέρσι επικρατούσε άπνοια και γι’ αυτό διασώθηκαν τα δέντρα σε αυτές. Φέτος επειδή φυσούσε και η φωτιά είχε ορμή, όταν δεν συναντούσε καύσιμη βλάστηση στο έδαφος (επειδή είχε καεί πέρυσι), δεν έκαιγε τα ψηλότερα δέντρα. Κι έτσι η επικάλυψη των δύο φωτιών (πέρσι και φέτος) στις νησίδες αυτές είχε ως αποτέλεσμα την απώλεια «μόνο» ενός 20-25%.
Το νότιο τμήμα του Εθνικού Πάρκου από τη Λευκίμμη μέχρι τα Κοίλα, είχε καεί και το 2011. Οπότε και η ζημιά είναι ακόμα μεγαλύτερη στο κομμάτι αυτό.
Το δάσος έχει κάποιες δυνατότητες να αναγεννηθεί μετά από μια φωτιά, αρκεί να περνάνε 15-30 χρόνια. Όταν η φωτιά ξαναπερνά μετά από 10-12 χρόνια, δυσκολεύει πάρα πολύ τη φυσική αναγέννηση.
Η εικόνα του νεαρού Μαυρόγυπα
Η εικόνα του Μαυρόγυπα στην άσφαλτο με φόντο τα καμένα, την επόμενη του σβησίματος της φωτιάς, είχε σοκάρει το Πανελλήνιο. Παρόλα αυτά, η πραγματικότητα ήταν λιγότερο τραγική. Κι αυτό γιατί το συγκεκριμένο πουλί ήταν νεαρό χωρίς μεγάλη εμπειρία στο πέταγμα. Τον πρώτο καιρό τα διαστήματα πτήσης δεν είναι μεγάλα μιας και τα νεαρά πουλιά έχουν την ανάγκη να σταματούν και να ξεκουράζονται.
Οι φωλιές για τα πουλιά δεν είναι όπως για τους ανθρώπους τα σπίτια τους. Ακόμα και χωρίς να καταστραφεί το δέντρο που έχουν φτιάξει τη φωλιά τους μπορεί την επόμενη χρονιά να την φτιάξουν σε άλλο. Αυτό που έχει σημασία είναι να υπάρχουν διαθέσιμα δέντρα ώστε να μπορούν τα πουλιά να φτιάχνουν σε αυτά τις φωλιές τους.
«Η φύση δεν καταστρέφεται»
Το Εθνικό Πάρκο της Δαδιάς ήταν ένα πρότυπο διαχείρισης. Με πολλές έρευνες, μελέτες, διδακτορικά όλα τα προηγούμενα χρόνια. Τώρα θα πρέπει να γίνει κι ένα πρότυπο αποκατάστασης. Η Δαδιά ήταν (και όλος ο Έβρος) ένας τόπος εξαιρετικής σημασίας για τη βιοποικιλότητα σε ευρωπαϊκή κλίμακα. Ήταν ένα δάσος με μεγάλα δέντρα, μεγάλης ηλικίας, σε πολύ χαμηλά υψόμετρα, με πολύ μικρή ανθρώπινη παρέμβαση. Συνθήκη που ευνοεί την ανάπτυξη πολλών ειδών Πανίδας και Χλωρίδας. Παράδειγμα η Μαύρη Πεύκη που χρειάζεται υγρασία και φυτρώνει σε μεγάλα υψόμετρα.
Στο δάσος της Δαδιάς συναντούμε δύο είδη Πεύκης (όπως και σε όλο τον Έβρο): Τη Μαύρη και την Τραχεία. Η Τραχεία Πεύκη είναι μεσογειακό είδος μιας και συναντάται σε ξηρά μέρη. Η Μαύρη Πεύκη θέλει πιο υγρά μέρη. Οπότε και σε πιο χαμηλά μέρη στη Δαδιά, μέσα σε ρέματα που υπάρχει πιο πολύ υγρασία, μπόρεσε να ευδοκιμήσει, μαζί με διάφορα πλατύφυλλα (είδη Δρυός). Ψηλότερα, που το περιβάλλον είναι πιο ξηρό, ευδοκιμεί η Τραχεία Πεύκη που θέλει περισσότερη ζέστη και ο θάμνος Ερείκη ή Ρείκι που αξιοποιείται από τους μελισσοκόμους, αλλά είναι και πάρα πολύ εύφλεκτος.
Εξαιτίας κάποιας γενετικής ανωμαλίας η Μαύρη Πεύκη όταν μεγαλώνει στο δάσος της Δαδιάς, δεν σχηματίζει κορυφή στο τέλος της, αλλά «σπάει» ανοίγοντας, επιτρέποντας έτσι τον σχηματισμό μιας «ομπρέλας». Πάνω λοιπόν, σε αυτές τις πλατφόρμες μπορούσε ο Μαυρόγυπας (κυρίως) να φτιάξει τις (πολλών μέτρων) φωλιές του.
Αλλά και στον Μικρό Πυρήνα που δεν απαντάται η Μαύρη Πεύκη, οι Μαυρόγυπες φωλιάζουν στην Τραχεία Πεύκη. Στην Ισπανία φωλιάζουν σε Δρυοδάση.
Η ιδιαιτερότητα της Δαδιάς είναι ότι φιλοξενεί την τελευταία αποικία του Μαυρόγυπα στην Βαλκανική Χερσόνησο. Είδος που κάποτε ζούσε σε όλη τη Μεσόγειο και έχει εξαφανιστεί λόγω της ανθρώπινης δραστηριότητας εδώ και εκατοντάδες χρόνια. Αυτός ήταν και ο λόγος που η συγκεκριμένη περιοχή κηρύχτηκε προστατευόμενη τη δεκαετία του ’80. Ξεκίνησε με 4 ζευγάρια για να καταφέρει να φτάσει τα 35. Πέρα όμως από τους Γύπες,* στη Δαδιά φιλοξενείται πολύ μεγάλη ποικιλία (σε είδη και αριθμό) πουλιών στην Ευρώπη. Είτε, όπως ο Μαυρόγυπας που δεν μεταναστεύει, είτε αποδημητικά, όπως ο Ασπροπάρης (που κινδυνεύει πλέον με εξαφάνιση στην Ελλάδα, καθώς έχουν απομείνει τρία ζευγάρια στη Δαδιά και δύο στην περιοχή του Νέστου) που μεταναστεύει στην Κεντρική Αφρική (Σαχέλ) το Χειμώνα και επιστρέφει την Άνοιξη.
Το τι θα γίνει τα επόμενα χρόνια στη Δαδιά μένει να το δούμε. Βασικός παράγοντας να υπάρχει ικανή τροφική βάση για τρέφονται τα αρπακτικά πουλιά (λαγοί, χελώνες, φίδια, ποντίκια). Άρα το πρώτο που πρέπει να καταγραφεί είναι τι απέμεινε από την εδαφική πανίδα που συντηρεί τα αρπακτικά. Παρόλο που υφίσταται και ενισχυτική τροφοδοσία από την ταΐστρα που υπάρχει στον Μεγάλο Πυρήνα και συγκυριακά για τους επόμενους μήνες, τα καμένα ζώα.
*Οι Γύπες είναι η καθαριστές της φύσης. Πριν καταστεί υποχρεωτική η καύση των νεκρών ζώων, οι κτηνοτρόφοι τα άφηναν, καθώς και τα υπολείμματα σφαγών, σε ρεματιές, ώστε να πάνε οι Γύπες και να τα καταναλώσουν.
Τα Όρνια και οι Μαυρόγυπες ψάχνουν για τροφή σε μια ακτίνα 200 χλμ. φτάνοντας μέχρι την Βουλγαρία. Γι’ αυτό το λόγο και μεγάλο πρόβλημα για τα πουλιά αυτά αποτελούν τα αιολικά που βρίσκονται στην Ροδόπη και τον Έβρο. Με περισσότερες από 200 ανεμογεννήτριες κι ενώ συνεχίζουν να μπαίνουν καινούργιες, καταβάλλεται μια προσπάθεια να εξαιρεθούν τουλάχιστον κάποιες κρίσιμες -για την προστασία τους- περιοχές.
Τυχεροί στην ατυχία μας η φωτιά ξέσπασε τον Αύγουστο κι έτσι τα μικρά είχαν πετάξει από τις φωλιές τους. Οπότε και ο πληθυσμός των Γυπών δεν επηρεάστηκε σε αντίθεση με τα θηλαστικά στο έδαφος. Οι Γύπες φωλιάζουν τον Ιανουάριο και τα μικρά τους πετάνε τέλη Ιούλιου.
Η Μονάδα Διαχείρισης Εθνικών Πάρκων Δέλτα Έβρου, Δαδιάς και Προστατευόμενων Περιοχών Ανατολικής Θράκης καταγράφει τις δυνατότητες που υπάρχουν για φώλιασμα στις εναπομείνασες νησίδες και σε περιοχές που κρίνονται κατάλληλες για φωλεοποίηση να δημιουργηθούν τεχνητές φωλιές (τεχνητές εξέδρες). Πλατφόρμες πολλών μέτρων πάνω σε στύλο που θα στηρίζονται περιμετρικά με συρματόσχοινα τοποθετημένα σε άκαυτα δέντρα. Μεγάλες δηλαδή κατασκευές που θα μεταφερθούν και τοποθετηθούν στο χώρο από ελικόπτερα, όπως γίνεται και για τους μεταλλικούς πυλώνες μεταφοράς ρεύματος.
Πρέπει να περιμένουμε 2-3 χρόνια για να καταγράψουμε τη συμπεριφορά των πουλιών στα άκαυτα κομμάτια. Όπως και το αν θα διατηρήσουν τις φωλιές τους σε καμένα πλέον δέντρα -τα οποία ναι μεν η φωτιά ξέρανε- αλλά που θα στέκονται για 3-4 χρόνια ακόμα πριν πέσουν. Σε αντίθεση με εκείνα που είναι μαύρα -έχοντας καεί εντελώς- και άρα χάσει τη στατικότητα τους.
Οπότε αν έχουν επιβιώσει πολλά χερσαία ζώα από τη φωτιά, από του χρόνου που θα βλαστήσει ξανά η χλωρίδα στο έδαφος και άρα θα υπάρχει πληθώρα τροφής για αυτά, θα αυξηθεί και ο αριθμός τους. Αν έχουν καεί τα περισσότερα αυτό θα αποτελέσει πρόβλημα.
Το δάσος θα επανέλθει, αλλά απαιτεί μεγάλο συντονισμό όλων των εμπλεκομένων, ώστε αφενός να περιοριστούν οι απώλειες (λόγω της μεγάλης βιοποικιλότητάς του) και αφετέρου, ώστε τα επόμενα 15 χρόνια κομμάτι-κομμάτι αυτό να βοηθηθεί στην αναδημιουργία του.
Υπεύθυνος για τον συντονισμό αυτό πλέον είναι ο Οργανισμός Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (Ο.ΦΥ.ΠΕ.Κ.Α.). Ο τότε υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Γιώργος Αμυράς κατήργησε το 2021 τους επτά κατά τόπους Φορείς Διαχείρισης ως αυτοτελείς οντότητες, δημιουργώντας τον Ο.ΦΥ.ΠΕ.Κ.Α. Ως σχεδιασμός δεν ήταν καινούργιος, απλά τότε ευοδώθηκε. Και σε ένα με ενάμιση χρόνο άρχισαν να αλλάζουν και οι διοικήσεις των τοπικών μονάδων. Προκειμένου να υπάρχει συνολικός σχεδιασμός ταυτόχρονα για όλους τους τέως Φορείς, νυν Μονάδες. Το προσωπικό παρέμεινε, χάθηκε όμως η τοπικότητα που είναι πολύ σημαντικός παράγοντας στην έγκαιρη λήψη αποφάσεων. Οι παλαιοί Φορείς γνωμοδοτούσαν για τα έργα και το Κράτος όφειλε να τη λάβει σοβαρά υπόψιν του. Κι ενώ ως αρμοδιότητα μεταφέρθηκε αρχικά και στο νέο σχήμα του Ο.ΦΥ.ΠΕ.Κ.Α., λίγους μόνο μήνες αργότερα αφαιρέθηκε από αυτόν και προστέθηκε στις αρμοδιότητες του Γενικού Γραμματέα του ΥΠΕΝ.
Οι παλιοί Φορείς είχαν ένα ΔΣ με πρόεδρο κάποιον επιστήμονα-καθηγητή (αμισθί) και όλοι οι υπόλοιποι ήταν μέλη της τοπικής κοινωνίας: Δήμαρχοι, κτηνοτρόφοι, επιχειρηματίες. Ως σχήμα -υποδομές και προσωπικό- παρέμεινε ως είχε. Οι αποφάσεις όμως πλέον παίρνονται στην Αθήνα. Οι Φορείς υποχρηματοδοτούνταν έχοντας πολύ μικρά κονδύλια να διαχειριστούν -ίσα-ίσα να επιβιώνουν- κι αυτά μέσα από μια δαιδαλώδη γραφειοκρατία. Πλέον, όμως ο Ο.ΦΥ.ΠΕ.Κ.Α. έχει να διαχειριστεί μεγάλα κονδύλια που προέρχονται κυρίως από το Πράσινο Ταμείο και από αλλού.
Οι περισσότερες από τις απαιτούμενες εργασίες δίνονται σε Εργολαβίες, αφού δεν υπάρχει το απαιτούμενο προσωπικό σε τοπικό επίπεδο για την εκτέλεση τους.
«Η μισή αλήθεια, δεν είναι αλήθεια»
Η ανακοίνωση που εξέδωσε ο Ο.ΦΥ.ΠΕ.Κ.Α. για την φετινή πυρκαγιά που μαίνονταν επί 16 μέρες στον Έβρο -ενώ δεν ήταν λάθος- υπονοούσε μικρότερη συνολική ζημιά για το Εθνικό Πάρκο. Αναφερόταν στο ότι κάηκε το 60% της έκτασης του, υπονοώντας ότι το 40% παρέμεινε άκαυτο. Έπαιρνε όμως ως δεδομένο, την κατάσταση που είχε διαμορφωθεί μετά τις απώλειες που προκλήθηκαν εξαιτίας της περσινής φωτιάς και όχι το άθροισμα των καμένων πέρσι και φέτος (για να μην συνυπολογίσουμε και τα καμένα του 2011). Οι νησίδες που έχουν παραμείνει είναι πολύ κρίσιμες για την επιβίωση των πουλιών.
Ανεμογεννήτριες
Για την καταπολέμηση της Κλιματικής Αλλαγής στόχος είναι η ενέργεια να προέρχεται από ΑΠΕ με τα αιολικά πάρκα να κατέχουν μεγάλο μερίδιο. Η Θράκη είναι μια περιοχή με δυνατούς ανέμους και γι’ αυτό έχει χαρακτηριστεί ως περιοχή αιολικής προτεραιότητας για την εγκατάσταση αιολικών πάρκων. Τα τελευταία 15 με 20 χρόνια έχουν εγκατασταθεί πάρα πολλές ανεμογεννήτριες στον Έβρο και γενικότερα στη Θράκη με αποτέλεσμα να υφίσταται μια πίεση τόσο το φυσικό περιβάλλον όσο και το ανθρωπογενές περιβάλλον, αφού εγκαθίστανται ακόμη και γύρο από οικισμούς. Σε αυτή τη μικρή περιοχή του Έβρου και της Ροδόπης πλέον των 276 ανεμογεννητριών έχουν εγκατασταθεί και λειτουργούν, έχουν ήδη αδειοδοτηθεί ακόμη 165, ενώ περιμένουν να αδειοδοτηθούν περισσότερες από 1.000.
Όμως, τον ίδιο αέρα με τον οποίο μέσω των ανεμογεννητριών παράγεται ρεύμα, χρησιμοποιούν και τα «καρτάλια» -όπως αποκαλούν τα αρπακτικά πουλιά οι Θρακιώτες- για να κινούνται. Προφανώς, όταν υπάρχει τέτοια ανάπτυξη αιολικών πάρκων σε μια περιοχή με τόσο μεγάλους πληθυσμούς, δημιουργούνται και τα ανάλογα προβλήματα. Έτσι, έχουν καταγραφεί 26 νεκρά αρπακτικά πουλιά λόγω πρόσκρουσης σε φτερωτές ανεμογεννητριών, με 14 από αυτά να είναι Γύπες (Μαυρόγυπες και Όρνια), πολλά πουλιά άλλων ειδών και εκατοντάδες νυχτερίδες. Κι ενώ καταβάλλεται μια προσπάθεια να εξαιρεθούν τουλάχιστον κάποιες κρίσιμες -για την προστασία τους περιοχές- είκοσι μέρες σχεδόν μετά το σβήσιμο της καταστροφικής πυρκαγιάς του Αυγούστου η Αποκεντρωμένη Διοίκηση Μακεδονίας – Θράκης προχώρησε στην αδειοδότηση τριών αιολικών σταθμών μέσα σε περιοχές Natura και σε Ζώνες Ειδικής Προστασίας, εντός κρίσιμων βιότοπων αρπακτικών πουλιών. Αποφάσεις που είχαν παρθεί τον Ιούλιο, αλλά καθαρογράφτηκαν τον Αύγουστο. Ενώ γνωμοδότησε αρνητικά η τοπική Μονάδα Διαχείρισης του Ο.ΦΥ.ΠΕ.Κ.Α., ο Γ.Γ. αγνοώντας την, έδωσε την τελική (πολιτική) έγκρισή του.
Ανεμογεννήτριες στη Θράκη (Wind turbines in Thrace)
Δάση όπως Αυτοκινητόδρομοι
Εδώ και δεκαετίες εξυφαίνεται σχέδιο να καταργούν και να αποδυναμώνουν οι κυβερνώντες διαχρονικά τις υπηρεσίες που προστατεύουν τα δάση. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η Δασική Υπηρεσία με τα κατά τόπους Δασαρχεία που βάλλονται από παντού και που πρακτικά -υποστελεχωμένα και χωρίς μέσα- δεν υπηρετούν τον σκοπό για τον οποίο δημιουργήθηκαν. Χωρίς ποτέ να έχουν γίνει προσλήψεις όλα αυτά τα χρόνια, το τελειωτικό χτύπημα ήρθε όταν τους περάσανε στο Κτηματολόγιο για να κάνουν δουλειά γραφείου αντί να είναι στο πεδίο.
Η κατάργηση της Δασοπυρόσβεσης (επί κυβερνήσεων Σημίτη) και το πέρασμά της στην Πυροσβεστική Υπηρεσία, έφερε υποχρεωτικά και τη λάθος προτεραιοποίηση: Πρώτα οι οικισμοί και τελευταία τα δάση. Η Δασοπυρόσβεση στελεχωνόταν από τοπικούς που γνώριζαν την περιοχή και πραγματοποιούσαν εργασίες αντιπυρικής προστασίας όλο τον χρόνο (καθαρισμός, παρατήρηση, περιπολίες, αντιπυρικές ζώνες, τοποθέτηση δεξαμενών, κατασκευή φυλακίων). Κομμάτι δε, αυτής της τακτικής απαξίωσης είναι και το ότι μετά από κάθε φωτιά κατηγορούνται οι υπάλληλοι του κατά τόπου Δασαρχείου («άρα, τί τους χρειαζόμαστε;»).
Τη δεκαετία του ’90 με πρόσχημα οι υλοτόμοι να έχουνε περισσότερα κέρδη, καταργήθηκε υπηρεσία που εκμεταλλευόταν την ξυλεία που προέκυπτε από τον καθαρισμό τους (αραίωση), ώστε οι ίδιοι να μπορούν να πουλάνε τα ξύλα αυτά, με το Κράτος απλώς να επιβλέπει. Το αποτέλεσμα ήταν να κόβονται πλέον όχι μόνο τα δέντρα που έπρεπε να κοπούν, αλλά και μεγαλύτερα που αποφέρουν περισσότερο κέρδος.
Ιδιωτικοποίηση των δασών
Στο τέλος αυτής της χρονοβόρας και με στάδια πολιτικής, βρίσκεται και ο απώτερος στόχος της: Η ιδιωτικοποίηση των δασών μέσω Συμβάσεων Παραχώρησης. Όπως έγινε και με τους αυτοκινητοδρόμους. Εταιρείες θα αναλάβουν τη διαχείριση δασών σε μορφή «πακέτων». Για παράδειγμα, πλούσια δάση της Βόρειας και ορεινής Ελλάδας, μαζί με κάποια ξηρά της νότιας. Με το επιχείρημα ότι αφού τα δάση καίγονται, πρέπει να τα δώσουμε σε ιδιώτες να τα διαχειριστούν. Με αποτέλεσμα η διαχείριση που θα τους γίνεται να είναι καταστροφική (ληστρική) για τα ίδια και συνολικά για το περιβάλλον και άρα όλους μας.
Την Δευτέρα 23/10 ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Θεόδωρος Σκυλακάκης, ανακοίνωσε την πρόθεση του να κατεβάσει έως το τέλος του έτους Νομοσχέδιο για την συνδιαχείριση/συνεκμετάλλευση των δασών μέσω ΣΔΙΤ. Και μάλιστα με επιδότηση. Συμπράξεις Δασικών Συνεταιρισμών με Ιδιώτες που θα εκμεταλλεύονται τη βιομάζα που τα δάση προσφέρουν. Μόνο που τα δάση δεν είναι πάρκα με δεντροστοιχίες… Είναι οικοσυστήματα που προσφέρουν πολλαπλές υπηρεσίες.
*Οι φωτογραφίες είναι μια ευγενική παραχώρηση του κ. Νάσου Ναλμπάντη, από το υπό έκδοση Λεύκωμα για την Πανίδα και Χλωρίδα του Εθνικού Πάρκου της Δαδιάς.
Με άκρως αμφιλεγόμενες Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων και παρά τις αντιδράσεις πολιτών και φορέων, το «έργο-μαμούθ» -όπως έχει χαρακτηριστεί από τον οικονομικό Τύπο- για την εγκατάσταση 86 βιομηχανικού μεγέθους ανεμογεννητριών στην Εύβοια προχωράει, μετατρέποντας την πολύπαθη περιοχή σε βιομηχανική αιολική ζώνη, κάτι που σύμφωνα με τους κατοίκους θα δημιουργήσει «ενεργειακούς μετανάστες».
Πρόκειται για το μεγαλύτερο, μέχρι στιγμής, αδειοδοτημένο έργο στον ελληνικό χώρο, την κατασκευή του οποίου έχουν αναλάβει η εταιρεία ΕΛΛΑΚΤΩΡ και ο πορτογαλικός ενεργειακός κολοσσός EDP Renewables.
Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του δημοσιογράφου Τάσου Σαραντή για την Εφημερίδα των Συντακτών, για τα δύο ξεχωριστά αδειοδοτημένα έργα συνολικής εγκατεστημένης ισχύος 374 ΜW, που αφορούν ένα ενιαίο έργο που έχει ενταχθεί στο επιταχυμένο αδειοδοτικό καθεστώς των Στρατηγικών Επενδύσεων, ασκήθηκαν αιτήσεις ακύρωσης προς το ΣτΕ από πολίτες, ορειβατικούς και πεζοπορικούς συλλόγους, δασικούς συνεταιρισμούς και δήμους κατά δυο Αποφάσεων Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων που εκδικάστηκαν στην κατάμεστη αίθουσα του ΣτΕ την Τετάρτη 8/11.
Το πρώτο έργο στην κεντρική Εύβοια θα αποτελείται από 4 αιολικούς σταθμούς με 51 ανεμογεννήτριες (214,2 MW) που θα εγκατασταθούν στα διοικητικά όρια των δήμων Διρφύων-Μεσσαπίων, Ερέτριας και Κύμης-Αλιβερίου. Για την υλοποίησή του θα απαιτηθούν συνολικά εκσκαφές άνω του 1,5 εκατομμυρίου κυβικών μέτρων χώματος και υλικών.
Αν από αυτή την ποσότητα αφαιρεθεί ο όγκος των εκσκαφέντων που θα επαναχρησιμοποιηθεί για επιχώσεις, για τη διαμόρφωση της βάσης δρόμων και των πλατειών των ανεμογεννητριών, τότε περισσεύουν χώμα και υλικά περίπου 860 χιλιάδων κυβικών (47.000 φορτηγά χώμα).
Εντούτοις, όπως προκύπτει από τη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) του έργου, δεν υπάρχει καμία σαφής και συγκεκριμένη πρόβλεψη για την απομάκρυνσή τους. Κάτι που δημιουργεί βάσιμους φόβους για την ανεξέλεγκτη απόθεσή τους στις πλαγιές της περιοχής, με ανυπολόγιστες καταστροφικές συνέπειες στο υδρολογικό της δίκτυο και στη γεωφυσική της ευστάθεια.
Επιπλέον, κάτι τέτοιο καθιστά υπαρκτό τον κίνδυνο της παράσυρσης των χιλιάδων κυβικών φερτών υλικών από έντονες βροχοπτώσεις, κάτι που θα έχει ανεπανόρθωτες υλικές καταστροφές, ενέχοντας ακόμη και τον κίνδυνο για την απώλεια ανθρώπινων ζωών στους γειτονικούς οικισμούς που θα βρίσκονται σε απόσταση αναπνοής.
Τμήμα του έργου σχεδιάζεται να κατασκευαστεί εντός του Αισθητικού Δάσους Στενής Ευβοίας με έλατα, πεύκα, βελανιδιές, καστανιές και πλατάνια, που απλώνεται στη νότια πλαγιά του όρους Δίρφυς και βρίσκεται κοντά στα χωριά Στενή, Στρόπωνες και Καμπιά. Πρόκειται για το τελευταίο συμπαγές δάσος του νησιού.
Για την υλοποίηση του έργου θα κοπούν εκατοντάδες ή και περισσότερα δέντρα. Μέρος του έργου (27 ανεμογεννήτριες) θα βρίσκεται εντός περιοχής Natura, στην κορυφογραμμή Λεύκα δίπλα στην κορυφή της Δίρφης, στο ελατόδασος του Ξηροβουνίου και το 25% σε αναδασωτέες εκτάσεις.
Όπως προκύπτει από πρόσφατη τεχνική έκθεση που εκπόνησε ο γεωλόγος και μηχανικός περιβάλλοντος Νίκος Στάππας, παρ’ όλο που στην ΜΠΕ ο φορέας του έργου δεν περιγράφει τα χαρακτηριστικά των υδατορεμάτων που απαντούν στις περιοχές εγκατάστασης των θεμελίων των ανεμογεννητριών αλλά και των συνοδών έργων οδοποιίας, εντός των γηπέδων εγκατάστασης υπάρχουν 61 τμήματα ρεμάτων μεταξύ 10 και 545 μέτρων. Επιπλέον στην περιοχή υπάρχουν 133 πηγές και αναβλύσεις νερού, σύμφωνα με τη Γεωγραφική Υπηρεσία Στρατού.
Συν τοις άλλοις, ο φορέας υλοποίησης του έργου αναφέρει στην ΜΠΕ ότι θα χρησιμοποιήσει ένα κινητό παρασκευαστήριο έτοιμου σκυροδέματος που θα μεταφέρεται στις κορυφογραμμές, σε εργασίες που θα διαρκέσουν πολλούς μήνες, το οποίο θα χρησιμοποιεί 300 κυβικά μέτρα νερού τη μέρα, αλλά δεν αναφέρει τον τρόπο υδροδότησής του.
Κάτι που αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο να αντληθεί αυτή η απίστευτη ποσότητα νερού από τις πλούσιες πηγές της περιοχής. Καμία αναφορά δεν γίνεται στην ΜΠΕ και για την ποσότητα των υγρών αποβλήτων που θα παράγει το παρασκευαστήριο καθώς και ποια θα είναι η «μοίρα» τους, αν και πρόκειται για λιπαντικά ορυκτέλαια που περιλαμβάνονται στην κατηγορία των επικίνδυνων αποβλήτων.
Εξάλλου, η ΜΠΕ δεν αξιολογεί καν τις πιθανές επιπτώσεις από τη λειτουργία των προς εγκατάσταση ανεμογεννητριών στην τοπική οικονομία, κυρίως στον αναπτυσσόμενο κλάδο του ήπιου τουρισμού, ιδιαίτερα στους οικισμούς της Στενής και των Στροπώνων, καθώς θα βρίσκονται σε απόσταση ενός έως δύο χιλιομέτρων και θα υπάρχει οπτική επαφή με αυτές που θα είναι οι πρώτες που επιχειρείται να εγκατασταθούν στην οροσειρά της Δίρφης, που αποτελεί πόλο έλξης για χιλιάδες επισκέπτες. Είναι ενδεικτικό ότι στην περιοχή εγκατάστασης των ανεμογεννητριών και σε απόσταση μέχρι 3 χιλιομέτρων λειτουργούν ήδη άνω των 30 τουριστικών εγκαταστάσεων.
Το… καλύτερο όμως, όπως αναφέρει το ρεπορτάζ, είναι ότι η εγκριθείσα ΜΠΕ από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας αποδεικνύεται επιστημονικά μη έγκυρη, το ίδιο και οι συνοδευτικές της μελέτες (Διάδοσης Θορύβου και Οπτικής Παρεμβολής, Εκθεση Συμβατότητας με το Ειδικό Χωροταξικό για τις ΑΠΕ), αφού έχουν εκπονηθεί από έναν και μόνο άνθρωπο, τον Ελευθέριο Καραπιδάκη, που έχει πτυχίο δασολόγου και ο οποίος μάλιστα δραστηριοποιείται στον τομέα ανάπτυξης ΑΠΕ και επομένως ελέγχεται για την αντικειμενικότητά του ως δασολόγος-επενδυτής.
Πέραν του τι σχέση και γνώση μπορεί να έχει ένας δασολόγος με τις μελέτες θορύβου ή με την ακτινοβολία χαμηλών συχνοτήτων Πυλώνων Υπερυψηλής Τάσης, το ότι η ΜΠΕ είναι επιστημονικά διάτρητη και ακατάλληλη για την εκτίμηση των επιπτώσεων στο φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον επιβεβαιώνεται και από το ότι είναι κατά 70% ταυτόσημη (copy paste) με μια άλλη ΜΠΕ, του δεύτερου έργου της ΕΛΛΑΚΤΩΡ στη νότια Εύβοια, που έχει εκπονήσει ο ίδιος δασολόγος, παρ’ όλο που αυτό χωροθετείται σε περιοχή με εντελώς διαφορετικά χαρακτηριστικά.
Αρκεί να ειπωθεί ότι οι περιοχές όπου θα εγκατασταθούν οι 51 ανεμογεννήτριες είναι ορεινές, με υψόμετρο πολύ πάνω από 600 μέτρα, ενώ η Δημοτική Ενότητα Στυρέων όπου θα εγκατασταθούν οι άλλες ανεμογεννήτριες είναι κυρίως μια παραθαλάσσια περιοχή.
Στην Κάρυστο
Το δεύτερο έργο στην υπερφορτωμένη από αιολικά νότια Εύβοια θα αποτελείται από 5 αιολικούς σταθμούς με 35 ανεμογεννήτριες (160 MW), ύψους 180 μέτρων, που θα εγκατασταθούν στα διοικητικά όρια του Δήμου Καρύστου και κοντά σε χωριά και οικισμούς όπως τα Νέα Στύρα και το Νημποριό.
Η υλοποίηση του έργου θα επιφέρει αλλοίωση της βιοποικιλότητας της περιοχής και καταστροφικές επιπτώσεις στον πρωτογενή τομέα παραγωγής, όπως στην κτηνοτροφία (κατσίκια και τυριά ΠΟΠ) και τη μελισσοκομία (μέλι κισσούρι ΠΟΠ) και στον υδροφόρο ορίζοντα, που έχει ήδη προβλήματα ποιότητας και έλλειψης νερού λόγω της ύπαρξης καρστικών πετρωμάτων.
Και εδώ η σημαντική οπτική ρύπανση που θα προκληθεί από συγκεκριμένο αιολικό σταθμό σε συνδυασμό με τους άλλους παρακείμενους θα καταστρέψει πρότερες οικονομικές και κοινωνικές δραστηριότητες όπως ο τουρισμός. Αλλά και η μείωση των δασικών εκτάσεων της περιοχής για την κατασκευή των δρόμων που απαιτούνται ενδέχεται να γιγαντώσει τους κινδύνους σε περίπτωση πλημμυρών (ήδη 3 στην περιοχή). Σημαντικές θα είναι και οι επιπτώσεις στα άγρια πτηνά της περιοχής, όπως ο σπιζαετός, δεδομένου ότι οι αιολικοί σταθμοί θα γειτνιάζουν με προστατευόμενες περιοχές Natura, όπως η λίμνη του Δύστου.
Ανησυχούν οι κάτοικοι
Επιπλέον, η Ακρόπολη και τα Δρακόσπιτα, κορυφαία μνημεία της περιοχής, ήδη ασφυκτιούν λόγω των υφιστάμενων αιολικών σε πολύ μικρές αποστάσεις, ενώ με τα νέα σχεδιαζόμενα έργα θα περικυκλωθούν ολοκληρωτικά από τις θηριώδεις ανεμογεννήτριες.
Το δε αιολικό πάρκο στη θέση «Πυργάρι» Νημποριού σχεδιάζεται σε μια περιοχή που παραμένει ακήρυχτος αρχαιολογικός χώρος, ενώ με την εγκατάστασή του θα καταστραφούν ολοσχερώς τα πολυάριθμα ρωμαϊκά λατομεία που καταλαμβάνουν μεγάλη έκταση του λόφου ώς το παραλιακό μέτωπο και βρίσκονται σε αναδασωτέες εκτάσεις.
Οι κάτοικοι ανησυχούν και για τις επιπτώσεις στην υγεία από την έκθεση στον θόρυβο και στους υπόηχους τόσων πολλών ανεμογεννητριών, που θα πρέπει να συνυπολογιστούν με τους παρακείμενους αιολικούς σταθμούς της περιοχής και συνολικά υπερβαίνουν κατά πολύ τα επιτρεπόμενα όρια. Ανησυχίες υπάρχουν και για τις επιπτώσεις στην υγεία από την έκθεση στα ηλεκτρομαγνητικά πεδία από τις γραμμές υψηλής τάσης και την κατασκευή Κέντρου Υπερυψηλής Τάσης (ΚΥΤ).
Τέλος, οι σωρευτικές επιπτώσεις που θα προκληθούν από τη λειτουργία των 5 αιολικών σταθμών σε συνδυασμό με τους υπάρχοντες αποτελούν πραγματική απειλή για την περιοχή, καθώς τη μετατρέπουν σε βιομηχανική αιολική ζώνη, κάτι που σύμφωνα με τους κατοίκους θα δημιουργήσει «ενεργειακούς μετανάστες».
Κι αυτό το έργο θα είναι η αρχή για μια σειρά νέων έργων που ήδη έχουν προχωρήσει σε στάδιο βεβαίωσης παραγωγού με 35 ανεμογεννήτριες, όλες εντός περιοχής Natura, και 97 ανεμογεννήτριες βόρεια της Δίρφης.
Η Εύβοια, με ήδη 709 ανεμογεννήτριες σε λειτουργία και νεκροταφεία ανεμογεννητριών στον νότο (στους δήμους Καρύστου και Κύμης-Αλιβερίου) και την απώλεια τεράστιας έκτασης δάσους στο βόρειο τμήμα, ουσιαστικά κινδυνεύει να χάσει για πάντα τα τελευταία δάση της.
Στις 8/11, στο ΣτΕ εκδικάστηκε η προσφυγή που είχαν καταθέσει σύλλογοι και δήμοι της Εύβοιας ενάντια στην τοποθέτηση περισσότερων από 50 ανεμογεννητριών σε καμένες και πράσινες περιοχές χωρίς να πληρούνται βασικά κριτήρια προστασίας του περιβάλλοντος. Από τη μία σύλλογοι, δήμοι και ντόπιοι, και από την άλλη η εταιρεία συμφερόντων Βαρδινογιάννη. Στο ΤΡΡ μίλησε ο Τρύφωνας Κόλλιας, πληρεξούσιος δικηγόρος του Δηρού Ζηρού και κατοίκων.Το 2022 εγκρίθηκαν οι μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων από το υπ. περιβάλλοντος με μία fast track διαδικασία. Τις μελέτες έκανε ένας δασολόγος, που όμως είναι κι ο ίδιος επενδυτής στον τομέα των ΑΠΕ, έχει εταιρεία με αιολικά και φωτοβολταϊκά. Όπως εξηγεί ο κ. Κόλλιας, «σήμερα η χωρά είναι η 7η παγκοσμίως σε εγκατάσταση ΑΠΕ, ενώ έχει πιάσει όλους τους στόχους και συγκεκριμένα στο ενεργειακό μας μείγμα στο 35%. Ο στόχος ήταν το 20% μέχρι το 2020 και τώρα έχουμε φτάσει στο 35%». Και η κυβέρνηση δίνει το πράσινο φως στα μεγάλα ιδιωτικά οφέλη με «φωτογραφικές διατάξεις για την εξυπηρέτηση συγκεκριμένων έργων ΑΠΕ». Ο πρόεδρος του Ελληνικού Ορειβατικού Συλλόγου Χαλκίδας, Τάσος Μπαλτάς αναφέρει επίσης στο ΤΡΡ πως «θα είναι η οριστική αλλοίωση όλου του τοπίου αν τοποθετηθούν οι ανεμογεννήτριες. Υπάρχουν 709 αιολικά σε λειτουργιά. Έχουμε χάσει το νότιο κομμάτι. Κι έρχονται κι αλλά... Στα έργα που έρχονται κι ένα τρομακτικό έργο με φωτοβολταϊκά που θα καλύψουν τον ευβοϊκό. Θα περνάτε απέναντι περπατώντας».
από την εκπομπή Κοινωνία Ώρα Press με τις Γεωργία Κριεμπάρδη & Νεκταρία Ψαράκη
Στη σκιά του φιάσκου της κυβέρνησης με το αιολικό πάρκο στα καμένα του Έβρου, του οποίου η αδειοδότηση αναβλήθηκε άρον άρον, σήμερα εκδικάστηκε άλλη μία υπόθεση – σκάνδαλο τοποθέτησης ανεμογεννητριών σε καμένες εκτάσεις της Εύβοιας. Ο Τρύφωνας Κόλλιας, πληρεξούσιος δικηγόρος του Ζηρού και κατοίκων, μίλησε στο ΤΡΡ και την εκπομπή Κοινωνία Ώρα Press λίγες ώρες μετά την εκδίκαση της υπόθεσης στο ΣτΕ.
Το χρονικό
«Σήμερα 8/11, δικάστηκαν δύο συγκροτήματα αιολικών πάρκων. Ουσιαστικά είναι μια ενιαία επένδυση ήδη από το 2021. Πρόκειται για 32 ανεμογεννήτριες στην Νότια Εύβοια και 51 ανεμογεννήτριες στην κεντρική Εύβοια.
Η διαδικασία αδειοδότησης έχει ξεκινήσει από το 2010. Είχαν κατατεθεί αιτήσεις για την άδεια παραγωγής, από δύο εταιρείες που είχαν δημιουργηθεί γι’ αυτό το σκοπό και λίμναζαν στη Ρυθμιστική Αρχή Διαφάνειας. Ενώ αυτό εκκρεμούσε 10 χρόνια, το 2020 εμφανίζεται ο ΕΛΛΑΚΤΩΡ -που ακόμη δεν είχε μπει στον όμιλο αυτόν ο Βαρδινογιάννης- και αναλαμβάνει τις εταιρείες αυτές και εκδίδονται οι πρώτες άδειες παράγωγης. Μετά ο ΕΛΛΑΚΤΩΡ πέρασε στον όμιλο Βαρδινογιάννη και δρομολογήθηκε αυτά τα έργα αυτά να υλοποιηθούν από τον όμιλο Βαρδινογιάννη και την EDPR.
Το 2022 εγκρίθηκαν και οι μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων από το υπ. περιβάλλοντος με μία fast track διαδικασία.
Ενώ το συγκρότημα στη Νότια Εύβοια βρίσκεται σε απόσταση μόλις 400 μ. από περιοχή Natura, δεν έγινε η αναγκαία εξειδικευμένη μελέτη ώστε να την αξιολογήσει ΟΦΥΠΕΚΑ. Αυτή τη μελέτη την κάνει η εταιρεία και τη στέλνει στον ΟΦΥΠΕΚΑ για να την αξιολογήσει και να γνωμοδοτήσει. Ο ΟΦΥΠΕΚΑ δε γνωμοδότησε ποτέ γι’ αυτό το έργο, γιατί δεν έφτασε ποτέ εκεί κάποια μελέτη. Από την άλλη, στο συγκρότημα στην Κεντρική Εύβοια, αναγκάστηκαν να κάνουν οικολογική αξιολόγηση κι έκαναν κάποιες παρατηρήσεις πεδίου σε συγκεκριμένες μέρες, σε άκαιρα σημεία και βρήκαν ότι κάποια προστατευόμενα πτηνά -και γι αυτά είναι Natura η περιοχή- “δεν τα είδαμε εμείς που κάνουμε την ερευνά, άρα δεν εξετάζουμε τις επιπτώσεις του έργου ως προς αυτά τα πτηνά”».
«Η Βουλή ψηφίζει φωτογραφικές διατάξεις για την εξυπηρέτηση συγκεκριμένων έργων ΑΠΕ- Είναι πολλά τα λεφτά»
Όπως εξηγεί ο κ. Κόλλιας, «το Σύνταγμα απαγορεύει την εγκατάσταση οποιουδήποτε έργου σε αναδασωτέες εκτάσεις. Αλλά, ιδίως για τις ανεμογεννήτριας υπάρχει μια εξαίρεση ότι μπορούν να μπουν και σε αναδασωτέες εκτάσεις με μια προϋπόθεση: να αιτιολογείται από την Αρχή που δίνει την άδεια γιατί δε βρεθήκαν άλλες εκτάσεις που δεν είναι δάση ή αναδασωτέες να τοποθετηθούν εκεί. Κι αυτή η απόφαση να αιτιολογείται για σκοπό δημοσίου συμφέροντος. Ο σκοπός δημόσιου συμφέροντος είναι να πιάσουμε τον στόχο συμμετοχής των ΑΠΕ στο ενεργειακό μας μείγμα. Σήμερα η χωρά είναι η 7η παγκοσμίως σε εγκατάσταση ΑΠΕ, ενώ έχει πιάσει όλους τους στόχους και συγκεκριμένα στο ενεργειακό μας μείγμα στο 35%. Ο στόχος ήταν το 20% μέχρι το 2020 και τώρα έχουμε φτάσει στο 35%».
Στο σημείο αυτό να σημειωθεί πως το πλάνο περιλαμβάνει και άλλα έργα πέραν των ανεμογεννητριών. Ο κ. Κόλλιας αναφέρει ενδεικτικά: «πάνε να κάνουν δρόμο και ανεμογεννήτριες σε προστατευτικό δάσος. Tο δασαρχείο Χαλκίδας έχει δώσει εκατoμμύρια για δέντρα για να κρατιέται το έδαφος και σ’ αυτό το δάσος θέλουν να γκρεμίσουν τα δέντρα, να κάνουν χιλιάδες κυβικά μπάζα, να βάλουν τις ανεμογεννήτριες. Το σημαντικό του έργου πέρα από τις ανεμογεννήτριες είναι ότι σκοπεύουν τη διάνοιξη 41 χλμ δρόμων μέσα στα δάση, δρόμοι πλάτους 10 μέτρων και για την Κεντρική Εύβοια σκοπεύουν διάνοιξη 108 χλμ. Εκεί που θέλουν να μπουν οι ανεμογεννήτριες βρήκαμε 61 ρέματα, 133 πηγές, που αρδεύονται όλοι οι οικισμοί». Να σημειωθεί πως «αυτός που έχει συντάξει τις μελέτες για τα δύο αυτά έργα (μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων), είναι δασολόγος -έχει το δικαίωμα να συντάσσει μελέτες- αλλά είναι και ο ίδιος επενδυτής στον τομέα των ΑΠΕ, έχει εταιρεία με αιολικά και φωτοβολταϊκά».
Από τη μία «η Βουλή που δίνει το πράσινο φως στα μεγάλα ιδιωτικά οφέλη και «φωτογραφικές διατάξεις για την εξυπηρέτηση συγκεκριμένων έργων ΑΠΕ» και από την άλλη «όλος ο κόσμος, οι δήμοι, οι τοπικές κοινότητες, οι φορείς και βουλευτές που αντιδρούν στο έργο».
Τέλος, ο κ. Κόλλιας άφησε πληροφορίες, όσα μπορούσε να πει προς το παρόν, για ένα ακόμα σκάνδαλο. «Ερευνάται ότι χρησιμοποιήθηκαν εταιρείες ως πρόσχημα ώστε να λαμβάνουν δανειοδοτήσεις χωρίς εξασφαλίσεις από τράπεζες, προκειμένου αυτά τα χρήματα να πηγαίνουν σε άλλες δραστηριότητες κι όχι στην ανάπτυξη ΑΠΕ» (!)
«Για εμάς είναι θέμα αξιοπρέπειας»
Καλεσμένος στην εκπομπή και ο πρόεδρος του Ελληνικού Ορειβατικού Συλλόγου Χαλκίδας, Τάσος Μπαλτάς. Ένας άνθρωπος που παλεύει για ελεύθερα βουνά. «Για εμάς είναι θέμα αξιοπρεπείας, λατρεύουμε τα βουνά και τα δάση. Θα είναι η οριστική αλλοίωση όλου του τοπίου αν τοποθετηθούν οι ανεμογεννήτριες. Θα χάσουμε τα τελευταία δάση του νησιού, θα πληγούν τα νερά της περιοχής… Είναι ένα οικοσύστημα. Εμείς ζούμε από αυτό. Νερό και καθαρή τροφή έχουμε ανάγκη. Αν φύγει το καθαρό οικοσύστημα, θα γιγαντωθούν τα προβλήματα. Θα πνιγόμαστε, γιατί δε θα υπάρχουν δέντρα να σταματήσουν τα νερά. Θέλουν να αφανίσουν 50.000 δέντρα σε κάθε πλευρά. Θα μπαζώσουν τα ρεύματα…. Έχουμε το μεγαλύτερο δίκτυο σπηλαίων στην Ελλάδα και από τα μεγαλύτερα στην Ευρώπη. Είναι αδιανόητο πώς αυτό μπορεί να γίνει τσιμέντο».
«Υπάρχουν 709 αιολικά σε λειτουργιά. Έχουμε χάσει το νότιο κομμάτι. Έχουμε νεκροταφεία αιολικών, γιατί τα μικρά αιολικά με 20 χρόνια ζωής που μπήκαν το 2000 έχουν σταματήσει τη λειτουργιά τους και μένουν εκεί σάπια κουφάρια να σαπίζουν. Και όλα αυτά τα αιολικά είναι παράνομα» λέει ο κ. Μπαλτάς και συμπληρώνει: «Η Καρυστία αποτελεί το 0,5 της επιφάνειας της χώρας και κουβαλάει το 20% της αιολικής ενέργειας της χώρας. Είναι τέτοια η συσσώρευση αιολικών κι έρχονται κι αλλά… Έχουμε φωτοβολταϊκά μέσα στη θάλασσα και αιολικά στη θάλασσα. Στα έργα που έρχονται ένα τρομακτικό έργο που πάει να καλύψει όλο τον ευβοϊκό. Θα περνάτε απέναντι περπατώντας… Θα καταστραφούν όλα στη θάλασσα. Δεν ξέρω τι θα μείνει την επόμενη πενταετία στην Ελλάδα».
Πολίτες, φορείς, σύλλογοι, πολιτικοί τοπικοί παράγοντες αντιδρούν σ’ αυτό το έργο. Κι έρχονται αντιμέτωποι ακόμα και με διώξεις. «Υπάρχουν άνθρωποι που προσπαθούν ουσιαστικά να ζήσουν αξιοπρεπώς και δέχονται διώξεις, είτε δημοσιογράφοι είτε μικροί σύλλογοι που βρίσκουν παρανομίες σε μεγάλες εταίρες. Και προσπαθούν να τους διαλύσουν. Υπάρχει σύλλογος που του ζητάνε 250.000 ευρώ. Και είναι απλοί πολίτες» καταλήγει ο κ. Μπαλτάς.
Τη λήψη άμεσων μέτρων σχετικά με την αδειοδότηση έργων σε Εβρο και Ροδόπη, με στόχο να διασφαλιστεί η προστασία των πουλιών και των οικοσυστημάτων στις περιοχές αυτές μετά την καταστροφική πυρκαγιά που είχε ανυπολόγιστες συνέπειες γι’ αυτά, ζητούν με κοινή επιστολή τους προς τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, εννέα περιβαλλοντικές οργανώσεις.
Ηδη, το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας ανακοίνωσε την αναστολή των οικονομικών δραστηριοτήτων εντός των καμένων εκτάσεων έως την ολοκλήρωση σχετικής μελέτης που θα διερευνήσει το θέμα αυτό. Οι οργανώσεις αναγνωρίζουν ως θετική την πρωτοβουλία του υπουργείου και καταθέτουν συγκεκριμένες και τεκμηριωμένες προτάσεις ώστε η πρωτοβουλία αυτή να γίνει πράξη με νομοθετική ρύθμιση.
Συγκεκριμένα προτείνουν την αναστολή για τουλάχιστον τρία χρόνια (έως την ολοκλήρωση της σχετικής μελέτης που έχει ανακοινώσει ο ΟΦΥΠΕΚΑ) όλων των έργων που θα έχουν δυσμενείς επιπτώσεις (εκτός των απαραίτητων για την αποκατάσταση και των ωφέλιμων έργων) και σχεδιάζονται εντός των καμένων περιοχών. Κι ακόμη, την αναστολή όλων των αδειών για τους αιολικούς σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας (ΑΣΠΗΕ) και σε παρακείμενες των καμένων περιοχές που είναι σημαντικές για την ευαίσθητη ορνιθοπανίδα και τη λήψη μέτρων για τους ΑΣΠΗΕ που ήδη λειτουργούν σε αυτές τις περιοχές.
Οι επιπτώσεις των ΑΣΠΗΕ στα πουλιά αφορούν κυρίως την άμεση θανάτωσή τους ή τραυματισμό τους λόγω πρόσκρουσης στα πτερύγια των ανεμογεννητριών, τον εκτοπισμό τους από κατάλληλα ενδιαιτήματα και την απώλεια ενδιαιτημάτων. Ακόμη, οι σωρευτικές επιπτώσεις σε προστατευόμενα είδη πουλιών και σε οικοτόπους από το σύνολο των ΑΣΠΗΕ που ήδη λειτουργούν στον Εβρο και στη Ροδόπη είναι ήδη πολύ σοβαρές και οι προβλέψεις για το μέλλον, βάσει του έως τώρα σχεδιασμού, είναι δυσοίωνες, απειλώντας ακόμη και πληθυσμούς προστατευόμενων ειδών με εξαφάνιση.
Είναι ενδεικτικό ότι στον Εβρο και στη Ροδόπη έχουν ήδη εγκατασταθεί και λειτουργούν 28 ΑΣΠΗΕ με 276 ανεμογεννήτριες (συνολικής ισχύος 506,3 MW), εκ των οποίων οι 18 ΑΣΠΗΕ με 170 ανεμογεννήτριες βρίσκονται εντός περιοχών Natura, το σύνολο των 28 ΑΣΠΗΕ με 266 ανεμογεννήτριες εντός Σημαντικών Περιοχών για τα Πουλιά (ΣΠΠ) και 8 ΑΣΠΗΕ με 54 ανεμογεννήτριες εντός καμένης έκτασης.
Αδειοδότηση έχουν λάβει (αλλά δεν έχουν εγκατασταθεί ακόμη) 30 ΑΣΠΗΕ με 221 ανεμογεννήτριες (συνολικής ισχύος 863 MW) εκ των οποίων 9 ΑΣΠΗΕ με 68 ανεμογεννήτριες εντός περιοχών Natura, 22 ΑΣΠΗΕ με 123 ανεμογεννήτριες εντός ΣΠΠ και 8 ΑΣΠΗΕ με 19 ανεμογεννήτριες εντός καμένης έκτασης. Εκτός από αυτές είναι σε διαβούλευση για την έγκριση περιβαλλοντικής αδειοδότησης 38 ΑΣΠΗΕ με 348 ανεμογεννήτριες συνολικής ισχύος 1818,1 MW, εκ των οποίων 8 ΑΣΠΗΕ με 42 ανεμογεννήτριες εντός περιοχών Natura, 27 ΑΣΠΗΕ με 238 ανεμογεννήτριες εντός ΣΠΠ και 11 ΑΣΠΗΕ με 52 ανεμογεννήτριες εντός καμένης έκτασης.
Σε ό,τι αφορά περιστατικά πρόσκρουσης, έως σήμερα, στον Εβρο και τη Ροδόπη έχουν καταγραφεί 494 περιστατικά πρόσκρουσης πουλιών και νυχτερίδων στις ανεμογεννήτριες. Από αυτά 34 είναι αρπακτικά πουλιά (15 από αυτά γύπες), 170 είναι πουλιά άλλων ειδών και 290 είναι νυχτερίδες.
Οι εννέα οργανώσεις (ΑΝΙΜΑ, Ελληνική Εταιρεία Προστασίας της Φύσης, Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, η Εταιρεία Προστασίας Βιοποικιλότητας της Θράκης, Εταιρεία Προστασίας Πρεσπών, Καλλιστώ, Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης, MEDASSET, WWF Ελλάς) τονίζουν ότι λήψη των μέτρων που προτείνουν δεν αποτελεί τροχοπέδη στην επίτευξη των ενεργειακών στόχων της χώρας μας. Αντίθετα, αποτελεί συμμόρφωση στις υποχρεώσεις της στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών οδηγιών. «Η προσωρινή προστασία των απειλούμενων πτηνών σε αυτές τις περιοχές έναντι των επιπτώσεων από τους ΑΣΠΗΕ θα συμβάλει στις προσπάθειες αποκατάστασης της βιοποικιλότητας μετά την πυρκαγιά και παράλληλα θα εξασφαλίσει τη συνοχή του οικολογικού δικτύου Natura 2000», αναφέρουν.
SOS από το Επιμελητήριο Περιβάλλοντος: Υπογραφές για να μην μπουν αιολικά πάρκα στα καμένα - «Πατάνε» σε απόφαση του ΣτΕ
Τον κίνδυνο να εμφανιστούν ανεμογεννήτριεςκαι άλλες εγκαταστάσεις και χρήσεις στις καμένες και κηρυγμένες αναδασωτέες εκτάσεις υπογραμμίζει το Επιμελητήριο Περιβάλλοντος και Βιωσιμότητας, το οποίο ξεκίνησε διαδικτυακή προσπάθεια συλλογής υπογραφών με στόχο να ψηφιστεί μία απολύτως απαγορευτική και χωρίς εξαιρέσεις και «παραθυράκια» νομοθετική διάταξη.
Αν και ο νόμος απαγορεύει οποιαδήποτε άλλη δραστηριότητα στις αναδασωτέες εκτάσεις πλην της αναδάσωσης, το Επιμελητήριο σημειώνει ότι ύστερα από σχετική απόφαση το Συμβουλίο της Επικρατείας (ΣτΕ) το 2012 έκρινε ότι στα αναδασωτέα επιτρέπεται να εγκαθίστανται όχι μόνο ανεμογεννήτριες αλλά και κάθε «έργο το οποίο αποβλέπει την εξυπηρέτηση ανάγκης με ιδιαίτερη κοινωνική, εθνική ή οικονομική σημασία».
Όπως αναφέρει σε κείμενο που ανάρτησε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης η Μαρία Καραμανώφ, Αντιπρόεδρος ΣτΕ ε.τ. και Πρόεδρος του Επιμελητηρίου Περιβάλλοντος και Βιωσιμότητος «Με την απόφαση αυτή έγινε μια ριζικήτομή στο άβατο των αναδασωτέων. Από κει και πέρα, όταν ένα δάσος καεί, όπως συμβαίνει όλο και συχνότερα εξαιτίας των πάγιων και αδιόρθωτων αδυναμιών του κρατικού μηχανισμού, ο κάθε επίδοξος επενδυτής δεν χρειάζεται πλέον να περιμένει την ολοκλήρωση της αναδάσωσης. Η εκμετάλλευση των αναδασωτέωνμπορεί να ξεκινήσει την επομένη κιόλας της φωτιάς και μάλιστα με μεγαλύτερη ένταση απ’ ό,τι αν επρόκειτο για δάση, αφού η διατύπωση «έργο το οποίο αποβλέπει την εξυπηρέτηση ανάγκης με ιδιαίτερη κοινωνική, εθνική ή οικονομική σημασία» αφήνει περιθώρια για πολλές ερμηνείες».
Κατά συνέπεια, σύμφωνα με την κυρία Καραμανώφ, «το μέλλον για τα δάση της χώρας διαγράφεται ζοφερότερο από ποτέ. Τα δάση μας δεν κινδυνεύουν πλέον μόνο από τις πυρκαγιές, τυχαίες ή μη, ούτε από την ανικανότητα του κράτους για την πρόληψη και καταστολή τους. Πλήττονται περισσότερο και δη ανεπανόρθωτα από τις δικές μας συνειδητές και καθόλου τυχαίες νομικές επιλογές».
Τι ισχύει βάσει της νομοθεσίας
Να σημειωθεί ότι βάσει της υφιστάμενης νομοθεσίας και ύστερα από αλλεπάλληλεςτροποποιήσεις, αιολικά πάρκα και άλλες επιχειρήσεις μπορούν να εγκαθίστανται σε δάση και δασικές εκτάσεις. Αντιθέτως δεν μπορούσαν να εγκατασταθούν σε δασικές εκτάσεις, οι οποίες είχαν καεί και είχαν κηρυχθεί υποχρεωτικά αναδασωτέες. Η χρηση των εν λόγω εκτάσεων απαγορεύεται για οποιαδήποτε άλλο σκοπό πλην της αναδάσωσης και όπως σημειώνει και η κυρία Καραμανώφ στο κείμενό της, «Στο μεγάλο χρονικό διάστημα που μεσολαβεί τα αναδασωτέα οφείλουν να παραμείνουν ήσυχα, απάτητα και εκτός κάθε μορφής εκμετάλλευσης». Ωστοσο μετά την εν λόγω απόφαση του ΣτΕ του 2012, έχει ανοίξει πλέον ο δρόμος και για την υπό όρους εκμετάλλευση αναδασωτέων εκτάσεων.
Για το λόγο αυτό το Επιμελητήριο Περιβάλλοντος ξεκίνησε την ηλεκτρονική συλλογή υπογραφών στο αίτημα της άμεσης ψήφισης νομοθετικής διάταξης που «θα επαναφέρει, χωρίς νομικά παράθυρα και εξαιρέσεις, την απόλυτη απαγόρευση στα αναδασωτέα κάθε άλλης χρήσης ή δραστηριότητας εκτός από την αναδάσωση. Ούτε ανεμογεννήτριες ούτε φωτοβολταϊκά ούτε τουριστικές εγκαταστάσεις ούτε οποιοδήποτε άλλο «έργο το οποίο αποβλέπει την εξυπηρέτηση ανάγκης με ιδιαίτερη κοινωνική, εθνική ή οικονομική σημασία». Η ρύθμιση αυτή είναι αναγκαία γιατί η απλή και μόνο κήρυξη της αναδάσωσης δεν διασφαλίζει πλέον τίποτα στην ουσία», επισημαίνεται στο προς υπογραφή κείμενο.
Επιπλέον, τονίζεται ότι δε θα πρέπει να προβλεφθεί απλώς η προσωρινή αναστολή αλλά να γίνει και ανάκληση όλων των αδειών που έχουν δοθεί για οποιαδήποτε χρήση μέσα στα αναδασωτέα μέχρι την πραγματική ολοκλήρωση της αναδάσωσης.
Η νομοθετική διάταξη που προτείνεται είναι εξής:
«Δημόσια ή ιδιωτικά δάση και δασικές εκτάσεις που καταστράφηκαν ή καταστρέφονται από πυρκαγιά ή που με άλλο τρόπο αποψιλώθηκαν ή αποψιλώνονται δεν αποβάλλουν για το λόγο αυτό το χαρακτήρα που είχαν πριν καταστραφούν, κηρύσσονται υποχρεωτικά αναδασωτέες και αποκλείεται να διατεθούν για άλλο σκοπό. *
Η απαγόρευση διάθεσης και χρήσης περιλαμβάνει και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας κάθε μορφής (ανεμογεννήτριες, φωτοβολταϊκά κ.λπ.), καθώς και οποιοδήποτε άλλο έργο το οποίο αποβλέπει την εξυπηρέτηση ανάγκης με ιδιαίτερη κοινωνική, εθνική ή οικονομική σημασία.
Με τη δημοσίευση του παρόντος, οι κατά περίπτωση αρμόδιες αρχές ανακαλούν υποχρεωτικά τις άδειες κατασκευής έργων καθώς και τις άδειες ίδρυσης και λειτουργίας δραστηριοτήτων σε περιοχές που έχουν ήδη κηρυχθεί αναδασωτέες ή παρουσιάζουν τα χαρακτηριστικά της πρώτης παραγράφου και οφείλουν να κηρυχθούν αναδασωτέες για το λόγο αυτό.
Οποιαδήποτε διάταξη αντίθετη προς τις ρυθμίσεις του παρόντος καταργείται».
Σε συγκέντρωση στην κεντρική πλατεία Καρδίτσας, απόψε Δευτέρα στις οκτώ και στα δικαστήρια της πόλης αύριο Τρίτη, στις εννέα το πρωί, καλεί η Ανοιχτή Συνέλευση Ενάντια στην «Πράσινη» Ανάπτυξη και τα Αιολικά στα Άγραφα, ως αλληλεγγύη στους 17(!) πολίτες που μπήκαν στο στόχαστρο της Ασφάλειας Καρδίτσας, εξαιτίας της συμμετοχής τους στην κινητοποίηση της 6ης Ιουνίου 2021, στον Τύμπανο των Αγράφων.
Υπενθυμίζεται ότι εκείνη την Κυριακή, πραγματοποιήθηκε μαζική μαχητική κινητοποίηση στον Τύμπανο Αργιθέας, με τη συμμετοχή κατοίκων της Καρδίτσας και Αγραφιώτικων χωριών, αλλά και συλλογικοτήτων από διάφορες περιοχές της χώρας. Η διαδήλωση κατευθύνθηκε προς το σημείο, όπου έχουν γίνει οι εργασίες για την τοποθέτηση των ανεμογεννητριών.
Όλη η περιοχή ήταν γεμάτη με παντός τύπου αστυνομικές δυνάμεις, οι οποίες για πολλοστή φορά είχαν αναλάβει τη φύλαξη των εγκαταστάσεων των εταιρειών. Διμοιρίες των ΜΑΤ έφραζαν τον δρόμο και στα δύο σημεία όπου είχαν ξεκινήσει οι εργασίες. Όταν το σώμα της διαδήλωσης έφτασε στο σημείο όπου ο δρόμος είχε αποκλειστεί από κλούβα και δυνάμεις των ΜΑΤ, διεκδίκησε να περάσει τον φραγμό, με αποτέλεσμα η αστυνομία να επιτεθεί με ξύλο και χημικά.
Η αστυνομία σε ρόλο security των εταιρειών με τη διαδήλωση στις 6/5/2021 να πνίγεται στα χημικά.
Για αρκετή ώρα γινόταν ρίψη ασφυξιογόνων, ενώ σημαντικός αριθμός διαδηλωτών δέχτηκε χημικά από πολύ κοντινή απόσταση. Για ακόμα μια φορά, το βουνό μετατράπηκε σε αστυνομοκρατούμενο φρούριο και από τις αστυνομικές επιθέσεις απειλήθηκε η σωματική ακεραιότητα των διαδηλωτών, πολλοί από τους οποίους κατέφυγαν στον γκρεμό για να αποφύγουν τα χημικά και το ξύλο.
Όπως είχε αποκαλύψει η «Εφ.Συν.» («Με σκευωρία θέλουν να ξεφορτωθούν το κίνημα για τα Αγραφα», 4/8/2021), προκειμένου να «δέσει» η δικογραφία εναντίον των 17, η αστυνομία της Καρδίτσας επιστράτευσε ένα ψεύτικο προφίλ στο Facebook, κατασκευασμένα βίντεο και καταθέσεις αστυνομικών που αναγνώρισαν πρόσωπα για επίθεση εναντίον τους, κατά τη διάρκεια της κινητοποίησης, αν και οι 17 που κλήθηκαν για καταθέσεις προέρχονταν από διαφορετικές πόλεις, ενώ τουλάχιστον δύο δε συμμετείχαν στην κινητοποίηση.
Εκτός του αυριανού δικαστηρίου, στο εδώλιο του κατηγορουμένου είχαν βρεθεί ακόμη τέσσερις πολίτες, τον Οκτώβριο του 2022, για τη συμμετοχή τους στις κινητοποιήσεις τον Αύγουστο του 2019, έξω από το δημαρχείο της Καρδίτσας που αθωώθηκαν ( «Αθώοι οι 4 για τις κινητοποιήσεις στο δημαρχείο Καρδίτσας», «Εφ.Συν.», 18/10/2022).
Η αφίσα των κινητοποιήσεων σήμερα και αύριο στην Καρδίτσα
«Η καταστολή όσων αμφισβητούν, αντιστέκονται και υψώνουν το ανάστημα είναι δομικό στοιχείο της «ανάπτυξης», “πράσινης” ή όχι, που ευαγγελίζονται το κράτος και οι επενδυτές. Επιβάλλεται βίαια, ακριβώς γιατί αυτή η ανάπτυξη είναι καταστροφική, τόσο για τη φύση όσο και για την κοινωνία και στρέφεται ενάντια στα συμφέροντα και τις ανάγκες της μεγάλης κοινωνικής πλειοψηφίας. Γι’ αυτό και έπειτα από την επιχείρηση εξαγοράς κατοίκων και συνειδήσεων που προηγήθηκε, τώρα ακολουθεί η επιχείρηση καταστολής, εκφοβισμού και φίμωσης όσων αγωνίζονται και αντιστέκονται. Κράτος και επενδυτές θέλουν να ξεμπερδεύουν με τις αντιστάσεις, ώστε να προχωρήσουν ανενόχλητοι τα σχέδια τους για τη λεηλασία των Αγράφων και τη μεγιστοποίηση των κερδών τους», αναφέρει στο κάλεσμά της η Ανοιχτή Συνέλευση Ενάντια στην «Πράσινη» Ανάπτυξη και τα Αιολικά στα Άγραφα.
«Από την πρώτη στιγμή, ως συνέλευση τονίζαμε ότι η επιλογή του θεσμικού δρόμου έχει συγκεκριμένα όρια. Ότι μπορεί να κερδηθεί κάποιος χρόνος, αλλά αυτό που θα καθορίσει τη μάχη είναι η μαζική κοινωνική κινητοποίηση. Ας γνωρίζουν όσοι επιβουλεύονται τη μετατροπή των Αγράφων σε βιομηχανική ζώνη ότι η καταστολή δε μας φόβισε και ούτε θα μας φοβίσει. Μας πεισμώνει. Ότι το δίκιο του αγώνα για ζωή, υγεία, γη και ελευθερία δεν μπορεί να σταματήσει στις ασπίδες των ΜΑΤ».
«Δύο επιλογές υπάρχουν. Ή θα βρεθούμε στους δρόμους, στο βουνό, στην πόλη και στα χωριά, με ένα σχέδιο ευρύτερης κλιμάκωσης της αντιπαράθεσης με τα σχέδια κράτους και επενδυτών, με την πλατιά κοινωνική ευαισθητοποίηση και κινητοποίηση ή θα δούμε τα βουνά και τα ποτάμια μας να καταστρέφονται προς όφελος της “πράσινης” ανάπτυξης για την εξυπηρέτηση συγκεκριμένων συμφερόντων».
«Καλούμε, συνεπώς, κάθε κάτοικο της Καρδίτσας και των Αγραφιώτικων χωριών, καθέναν και καθεμία που αντιλαμβάνεται το μέγεθος της καταστροφής, που νιώθει την αδικία, που βλέπει τη ζωή του και τη φύση να καταστρέφεται, να συμμετέχει στον αγώνα για την υπεράσπιση των Αγράφων. Αψηφώντας την κρατική βία και τρομοκρατία και αλληλέγγυοι ο ένας δίπλα στον άλλον, αγωνιζόμαστε για ζωή, υγεία, γη και ελευθερία», καταλήγει η Ανοιχτή Συνέλευση.
Αδιανόητες είναι οι εικόνες που δείχνουν αλυσοδεμένα σκυλιά σε πολικές σχεδόν θερμοκρασίες στα 1700μ, στο βουνό στα Άγραφα, προκειμένου να αποτρέψουν τις διαμαρτυρίες για την εγκατάσταση αιολικού πάρκου.
Όπως διαβάζουμε, η καταγγελία από το Δίκτυο Φορέων και Πολιτών για την Προστασία των Αγράφων Δίκτυο Φορέων και Πολιτών για την Προστασία των Αγράφων έγινε πριν μήνες στις 17/10/21 όσον αφορά την βαριά παθητική κακοποίηση τριών σκύλων παράπεσε στην Εισαγγελία Καρδίτσας και έπρεπε να γίνει άλλη, που την ξανάκαναν οι πολίτες του Δικτυου για την Προστασία των Αγράφων προχθες, Δευτέρα 10/01/22!
Σκύλοι σε πολικές θερμοκρασίες στα 1700 στο βουνό στα Αγραφα, αλυσοδεμένοι όλο το 24ωρο ,απροστατευτοι και ανεμογεννήτριες σε παρθενα φυσικά περιβαλλοντα από την Εταιρία ΤΕΡΝΑ .Δυο σε ένα δηλαδή .
Η καταγγελία απο το Δίκτυο Φορέων και Πολιτών για την Προστασία των Αγράφων Δίκτυο Φορέων και Πολιτών για την Προστασία των Αγράφων έγινε πριν μήνες στις 17/10/21 οσον αφορά την βαριά παθητική κακοποίηση τα 3 σκυλων ,παράπεσε, λεει ,στην Εισαγγελία Καρδίτσας και έπρεπε να γίνει άλλη ,που την ξανάκαναν οι πολίτες του Δικτυου για την Προστασία των Αγράφων χθες Δευτέρα 10/01/22 ενω η ΠΦΠΟ έστειλε την Κυριακή 09/01/22 επιστολή στην Εισαγγελία Καρδίτσας για την ΑΜΕΣΗ και οριστική αφαίρεση των σκυλων κ την μη επανατοποθέτηση άλλων ,εν ειδει σκιάχτρων ή παγοκολόνων για να φυλάνε τις ανεμογεννήτριες .
Αιδώς κύριοι της ΤΕΡΝΑ και για τα ζώα , αιδώς και για τους ανεμολογικούς ιστούς σε παρθενα πανεμορφα μέρη -δειγμα βεβαίως της πράσινης ανάπτυξης που προωθείτε - αιδώς και στο Δασαρχείο Μουζακίου -ΥΠΕΝ ,που ειναι η δευτερη φορά που μας το καταγγέλλουν ,αιδώς και στην Εισαγγελία Καρδίτσας .
Πριν παραθέσουμε αποσπάσματα της καταγγελίας του Δικτύου Αγράφων θα ζητησουμε απο την ΤΕΡΝΑ να μας δώσει την πατέντα της τύπου Μπαχάμες κατασκευής που έφτιαξαν για τα ζώα
ΜΕΡΟΣ ΤΗΣ ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΑΣ ΤΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ
ΓΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΖΩΩΝ ΣΥΝΤΡΟΦΙΑΣ ΣΕ ΚΥΝΔΥΝΟ - ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗ
ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΑΓ. ΝΙΚΟΛΑΟΥ - ΚΑΡΑΒΑΣ.
"Επιπροσθετα καταγγελουμε το γεγονος οτι η εταιρεία ΤΕΡΝΑ χρησιμοποιεί παρανομες πρακτικές που αντιτίθενται στον νομο για την ευζωία των ζώων συντροφιάς χρησιμοποιώντας τα για τη φυλαξη ανεμολογικού ιστου ,αλυσιδεμένα επι 24ωρου βάσεως , σε ακραιες καιρικές συνθήκες ,χωρις προστασία......
Ειναι οξύμωρο μια εταιρία στα πλαισια της πρασινης αναπτυξης να εγκαθιστα ανεμογεννήτριες σε παρθενα φυσικα περιβαλλοντα, να επιδεικνύει αδιαφορια και να εκθετει σε κινδυνο τις ζωες των σκύλων.................."
Σημειώνουμε ότι τα ανωτέρω έχουν καταγγελθεί και στην Πανελλαδική Φιλοζωική και Περιβαλλοντική Ομοσπονδία.
Για το Δίκτυο Φορέων και Πολιτών για την Προστασία των Αγράφων
ΜΕΡΟΣ ΤΗΣ ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΑΣ ΤΗΣ ΠΦΠΟ ΣΤΗΝ ΕΙΣΑΓΓΕΛΙΑ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ .
........Κάνοντας επίκληση στους νόμους 4830/21 και ιδιαίτερα στα άρθρα 2 παρ 2 , άρθρο 9 και άρθρο 33 , όπως και στους νόμους 1197/81 και 2017/92- κυρωση απο την Ελλάδα της ευρωπαικής σύμβασης για την προστασία των ζώων συντροφιάς- αιτούμαστε τη οριστική αφαίρεση των 3 επίδικων σκύλων ( ως καταγγελία της συλλογικότητας Δίκτυο Φορέων και Πολιτών για την Προστασία των Αγράφων ) , την απαγόρευση τοποθέτησης άλλων ζώων σε όλη την περιξ περιοχή και βεβαιως σε επομενο στάδιο τις ποινικές και διοικητικές κυρώσεις που προβλέπονται απο την κειμενη νομοθεσία .
Θα σας παρακαλούσαμε ,επειδή τα ζώα υποφέρουν επι πολλούς μήνες μεσα στα χιόνια και πιθανοτατα να ειναι ήδη βαριές και απρόβλεπτες οι συνέπειες της βαριάς κακοποίησής τους στην υγεία τους ,όπως εκδώσετε άμεσα ,ει δυνατόν και σήμερα 10/01 , την εισαγγελική διάταξη της αφαίρεσης τους κοκ
ΣΗΜΕΙΩΣΗ .
Μεχρι κ τώρα τα ζώα ειναι εκεί .
Μπορεί να παρέπεσε κ πάλι η καταγγελία , ποιος ξέρει .
Στις 11.00 απόψε το βράδυ πρόκειται να συζητηθεί στο ΚΑΣ το θέμα της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για τα αιολικά πάρκα στην Εύβοια.
Είναι πάγια τακτική του Γιώργου Διδασκάλου, γενικού γραμματέα του ΥΠΠΟΑ και προέδρου του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου, να επιλέγει τις προχωρημένες ώρες για τα σοβαρά θέματα που απαιτούν διαύγεια και μακρά συζήτηση των μελών. Γιατί άραγε; Επίσης πάγια τακτική του είναι να αναπτύσσουν πρώτα τις θέσεις τους οι εργολάβοι των έργων και στη συνέχεια όσοι επιχειρηματολογούν κατά αυτών. Αυτό τουλάχιστον συμβαίνει κατ εξακολούθηση στα δύο χρόνια που προεδρεύει και δεν θα μας εκπλήξει αν επαναληφθεί και σήμερα η ίδια σειρά.
Ο Σύλλογος Οικιστών Νημποριού Στύρων, που θα πραγματοποιήσει παράσταση στο ΚΑΣ με μέλη του και τη δικηγόρο Έφη Μουγκαράκη, θα ζητήσει αναβολή του θέματος, όπως και ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων. Ο Σύλλογος Νημποριού κατέθεσε χθες (25/1021) δύο αιτήματα: ένα προς τη Γενική Διευθύντρια Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς, για προσωρινή οριοθέτηση του αρχαιολογικού χώρου χωρίς γνωμοδότηση του ΚΑΣ (κατ' άρθρο 12 παρ. 2 του νόμου 3028/2002, γιατί το έργο της εγκατάστασης των αιολικών πάρκων αποτελεί χωρική ρύθμιση με ισχυρές χωρικές επιπτώσεις σε χώρο που αποτελεί καμένη και αναδασωτέα δασική έκταση και υπό κήρυξη αρχαιολογικό χώρο) κι ένα προς τον γενικό γραμματέα κ. Διδασκάλου, για αναβολή.
Ολόκληρη η ανακοίνωση έχει ως εξής:
Ύστερα από την αδικαιολόγητη από όλες τις απόψεις (αρχαιολογικά, περιβαλλοντικά, νομικά, χρονικά) ενέργεια του Υπουργού Πολιτισμού και του Γ.Γ. Πολιτισμού του ΥΠ.ΠΟ. Γεωργίου Διδασκάλου να εισάγουν άρον άρον στην συνεδρίαση του ΚΑΣ τη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (Μ.Π.Ε) των πέντε αιολικών σταθμών στην περιοχή των Στύρων Ευβοίας την Τρίτη 26/10/2021, ο Σύλλογός μας κίνησε όλες τις απαραίτητες διαδικασίες, προκειμένου να μπει φρένο στις παράτυπες ενέργειες της πολιτικής ηγεσίας του ΥΠ.ΠΟ.Α., καταθέτοντας την 25η/10/2021 δύο αιτήματα.
Με αίτημα μας προς τη Γενική Διευθύντρια Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς (ΓΔΑΠΚ), Πολυξένη Αδάμ- Βελένη, ζητήσαμε την προσωρινή οριοθέτηση του αρχαιολογικού χώρου «Δρακόσπιτο, Πύργος Νημποριού Στυρέων Ευβοίας», η αναοριοθέτηση του οποίου εκκρεμεί από τις 3-9-2021 ύστερα από πρόταση της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ευβοίας, ενόψει της εσπευσμένης εξέτασης της ΜΠΕ. Εφόσον, λοιπόν, το Υπουργείο έθεσε στο συρτάρι την πρόταση διεύρυνσης των ορίων του αρχαιολογικού χώρου από την Εφορεία, ζητάμε από την αρμόδια Γενική Διεύθυνση την προσωρινή του οριοθέτηση, χωρίς γνωμοδότηση του ΚΑΣ, για λόγους κατεπείγουσας προστασίας του και προς απόκρουση του επικείμενου κινδύνου καταστροφής του.
Σύμφωνα με το άρθρο 12 και 13 του Ν. 3028/02, οι αρχαιολογικοί χώροι εντός ή εκτός οικισμών κηρύσσονται και οριοθετούνται πριν από την εξέταση νέων αιτημάτων χρήσεων στους χώρους αυτούς !!! Αξίζει να σημειωθεί ότι το αιολικό πάρκο στο «Πυργάρι» πρόκειται να εγκατασταθεί σε περιοχή με πλήθος ορατών αρχαιοτήτων που αφορούν σε λατομικές δραστηριότητες και οι οποίες, αν και προστατεύονται αυτοδίκαια από τον αρχαιολογικό νόμο 3028/02, ωστόσο κινδυνεύουν να καταστραφούν από την εγκατάσταση.
Παράλληλα, υποβάλλαμε αίτημα απόσυρσης της εξέτασης της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) του έργου των εγκαταστάσεων των πέντε αιολικών πάρκων από την ημερήσια διάταξη του ΚΑΣ. Το Υπουργείο οφείλει να αναβάλει την εξέταση του θέματος μέχρι την κήρυξη-αναοριοθέτηση του αρχαιολογικού χώρου ή μέχρι την έκδοση της απόφασης προσωρινής οριοθέτησης της ΓΔΑΠΚ, σύμφωνα με το αίτημά μας.
Η απόφαση του υπουργείου πολιτισμού να εισάγει το θέμα των αιολικών σταθμών στη συνεδρίαση του ΚΑΣ, ενώ εκκρεμεί η αρχαιολογική οριοθέτηση του χώρου και παρά τις περί του αντιθέτου δεσμεύσεις της από το βήμα της Βουλής στις επερωτήσεις που είχαν καταθέσει βουλευτές του ΚΚΕ και του ΜΕΡΑ25, αποδεικνύουν ξεκάθαρα ότι περιφρονεί το το καθήκον του, δηλαδή την προστασία και την ανάδειξη της πολιτιστικής μας κληρονομιάς και εγείρει ευλόγα ερωτήματα για το αν επιχειρηματικά σχέδια αποτελούν προτεραιότητα έναντι των αρχαιοτήτων (!!) .
Η απόφαση της πολιτικής ηγεσίας του ΥΠ.ΠΟ.Α. να «φυτέψουν» τις ανεμογεννήτριες νύχτα στον αρχαιολογικό χώρο του Νημποριού, αλλά και δίπλα στους αρχαιολογικούς χώρους των Στύρων (λόφος Αγ. Νικολάου), καταστρέφοντας ή υποβαθμίζοντας τους, μας βρίσκει απέναντι της. Σημειωτέον ότι ο υπό αναοριοθέτηση αρχαιολογικός χώρος στον οποίο χωροθετείται αιολικό πάρκο αποτελεί δασική έκταση που κάηκε για δεύτερη φορά τον Ιούλιο του 2021, κηρύχθηκε αναδασωτέα, επομένως απαγορεύεται από το άρθρο 117 του Συντάγματος ρητά η αλλαγή χρήσης της.
Τέλος, υποβάλαμε αίτημα παράστασης στη συνεδρίαση του ΚΑΣ, στην περίπτωση που δεν αναβληθεί η εξέταση του θέματος, ενώ αιτήματα παράστασης στην συνεδρίαση του ΚΑΣ, αναβολής του θέματος και οριοθέτησης του χώρου -σύμφωνα με την πρόταση της ΕΦ.Α. Ευβοίας, έχει καταθέσει και ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων (ΣΕΑ), Βουλευτές και τα τοπικά συμβούλια. Αντίστοιχα ανακοινώσεις που καταγγέλλουν τις μεθοδεύσεις της υπουργού έχουν εκδώσει οι Σύλλογος Εκτάκτων Αρχαιολόγων (Σ.ΕΚ.Α.). Το Πανελλήνιο Σωματείο Έκτακτου Προσωπικού στο ΥΠ.ΠΟ. (Π.Σ.Ε.Π. ΥΠ.ΠΟ). Η ΔΑΣ ΥΠ.ΠΟ. κ.α.
Ήδη κάτοικοι και φορείς της περιοχής έχουμε προβεί σε διαμαρτυρίες- κινητοποιήσεις στην Ακρόπολη των Στύρων στις 2/10/2021, αλλά και στο λιμάνι των Ν. Στύρων στις 24/10/2021, μόλις έγινε γνωστή η εισαγωγή της ΜΠΕ των αιολικών σταθμών στην ημερήσια διάταξη του ΚΑΣ.
Δηλώνουμε ότι θα συνεχίσουμε ακάθεκτοι τον αγώνα μας ενάντια στην περαιτέρω οικολογική και πολιτιστική υποβάθμιση της περιοχής μας που χρήζει προστασίας μέχρι τέλους. Καλούμε όλους τους πολίτες της Εύβοιας, τους φορείς, σωματεία, τον πολιτικό κόσμο και όλο τον ελληνικό λαό να συμπαρασταθεί στον δίκαιο αγώνα μας.
Απαντήσεις στο Tvxs.gr δίνει η εταιρεία αιολικών πάρκων Eren Hellas, που ανέλαβε ανάδοχος των έργων για την αντιπλημμυρική προστασία στην περιοχή της Λίμνης Εύβοιας, μετά τις καταστροφικές πυρκαγιές του καλοκαιριού.
Υπενθυμίζεται πως δημοσίευμα της «Αυγής», σχετικά με την απόφαση του υπουργείου Περιβάλλοντος να ορίσει την εταιρεία ΕRΕΝ ΕΛΛΑΣ ανάδοχο του έργου, ανέφερε πως η κυβέρνηση και συγκεκριμένα το υπουργείο Περιβάλλοντος, παραδίδει καμένες περιοχές της βόρειας Εύβοιας για την εκτέλεση των αντιδιαβρωτικών έργων, χωρίς δημόσιο έλεγχο.
Η Eren Hellas, που χαρακτηρίζει «παραπλανητικό» το ρεπορτάζ της «Αυγής», είναι εταιρία που, όπως αναγράφεται στον ιστότοπό της, «δραστηριοποιείται στην ανάπτυξη, εγκατάσταση και λειτουργία αιολικών και φωτοβολταϊκών πάρκων στην Ελλάδα».
Το αντικείμενο δηλαδή στο οποίο δραστηριοποιείται δεν έχει σχέση με τα αντιπλημμυρικά έργα και ενδεχομένως θα μπορούσε σε ένα βάθος χρόνου να ενδιαφέρεται για την εγκατάσταση αιολικών και φωτοβολταϊκών πάρκων στην περιοχή της Λίμνης ή ευρύτερα στη βόρεια Εύβοια.
«Εμείς κάναμε μια δωρεά ύψους 1 εκατ. ευρώ. Για να διασφαλίσουμε πως η σχετική μελέτη θα υλοποιηθεί σωστά και τα χρήματα θα αξιοποιηθούν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, αναλάβαμε το συντονισμό των αντιπλημμυρικών έργων σε επίπεδο project management. Τα έργα θα εκτελεστούν από τους τοπικούς δασικούς συνεταιρισμούς που γνωρίζουν το αντικείμενο και τις ιδιαιτερότητες της περιοχής», είπε στο tvxs.gr ο διευθύνων σύμβουλος της Eren Hellas, Κοσμάς Φέσσας.
Σε ερώτησή μας εάν υπάρχει πιθανότητα ανάπτυξης αιολικών ή φωτοβολταϊκών πάρκων από την Eren Hellas στη βόρεια Εύβοια, ο κ. Φέσσας απάντησε κατηγορηματικά: «Η εταιρία μας δεν σκοπεύει να αναπτύξει δραστηριότητα στη βόρεια Εύβοια. Κάναμε μόνο τη δωρεά για τα αντιπλημμυρικά έργα και φροντίζουμε για την καλή εκτέλεσή τους», τόνισε.
Το ερώτημα ωστόσο που παραμένει ανοιχτό είναι γιατί το υπουργείο Περιβάλλοντος αναθέτει την οργάνωση και επίβλεψη ενός τόσο σημαντικού και επείγοντος έργου - οι βροχές του φθινοπώρου μπορούν να προκαλέσουν καταστροφική διάβρωση στα καμένα εδάφη - σε ιδιώτη και όχι απευθείας στις τοπικές δασικές αρχές. Κι αν η απάντηση είναι «επειδή η συγκεκριμένη εταιρία έκανε τη δωρεά», δημιουργείται η απορία: Αν κανένας ιδιώτης δεν έκανε τη δωρεά, δε θα γίνονταν αντιπλημμυρικά έργα στην περιοχή της Λίμνης;
Αιολικός προβληματισμός στα χωριά του Ιτάμου. Συνάντηση τοπικών Συλλόγων για δημιουργία ισχυρού κοινωνικού δικτύου προστασίας του περιβάλλοντος, με αφετηρία τα Άγραφα. Πηγή: eoskarditsas.blogspot.com
