Ο πληθωρισμόςτον Ιανουάριο «έπεσε» στο 7,2% σε ετήσια βάση, από 7,6% τον Δεκέμβριο, όπως προκύπτει από τα στοιχεία που δημοσιεύει η Eurostat, συνεχίζοντας την πτωτική τάση των τελευταίων μηνών.
Στην Ευρωζώνη, ο πληθωρισμός μειώθηκε στο 8,5% από 9,2% τον Δεκέμβριο.
Σημειώνεται πως ο πληθωρισμός, με βάση τον εναρμονισμένο δείκτη τιμών καταναλωτή της Eurostat, έχει μειωθεί σημαντικά μετά τον Σεπτέμβριο, όταν είχε εκτιναχθεί στο 12,1%.
Αντίστοιχα, ο εθνικός δείκτης τιμών της ΕΛΣΤΑΤ μειώθηκε στο 7,2% τον Δεκέμβριο, όπως μεταδίδει το Imerisia.gr.
Στα περσινά επίπεδα οι τιμές της ενέργειας - Κι άλλη αύξηση σε τρόφιμα
Στην κάμψη του πληθωρισμού συνέβαλε τους περασμένους μήνες καθοριστικά η αποκλιμάκωση των τιμών ενέργειας, ενώ οι τιμές των τροφίμων και ο πυρήνας του πληθωρισμού συνέχισαν να αυξάνονται.
Η τάση αυτή συνεχίστηκε και τον Ιανουάριο, με τις τιμές της ενέργειας να κινούνται ουσιαστικά στα ίδια επίπεδα με τον περσινό Ιανουάριο (για την ακρίβεια αυξήθηκαν 0,4%), ενώ οι τιμές των τροφίμων αυξήθηκαν περισσότερο, κατά 15,4% έναντι 14,9%.
Οι τιμές των μη βιομηχανικών προϊόντων αυξήθηκαν 8,2% έναντι 7,3% τον Δεκέμβριο και των υπηρεσιών κατά 5,3% έναντι 5,2%.
Ο πυρήνας του πληθωρισμού, που δεν περιλαμβάνει τις τιμές της ενέργειας, των τροφίμων, του καπνού και του αλκοόλ, αυξήθηκε 6,5% από 5,9%.
Αντίστοιχη τάση και στην Ευρωζώνη
Αντίστοιχη ήταν η τάση και στην Ευρωζώνη, η οποία συνεχίστηκε τον Ιανουάριο. Συγκεκριμένα, οι αυξήσεις στις τιμές ενέργειας επιβραδύνθηκαν περαιτέρω, στο 17,2% σε ετήσια βάση από 25,5% τον Δεκέμβριο), ενώ αντίθετα οι τιμές των τροφίμων αυξήθηκαν 14,1% από 13,8%.
Μεγαλύτερη αύξηση σημείωσαν και οι τιμές των μη ενεργειακών βιομηχανικών προϊόντων - στο 6,9% από 6,4% - ενώ οι τιμές των υπηρεσιών επιβραδύνθηκαν στο 4,2% από 4,4%.
Ποδαρικό με νέες ανατιμήσεις στα ράφια του σούπερ μάρκετ θα κάνει το 2023, με αυξήσεις έως και άνω των 10% σε βασικούς κωδικούς προϊόντων. Market pass και καλάθι του νοικοκυριού φιλοδοξούν να βάλουν φρένο στο ράλι των ανατιμήσεων, κάτι που φαίνεται δύσκολο να επιτευχθεί, μιας και οι προβλέψεις για το νέο έτος κάνουν λόγο για αυξήσεις των τιμών σε τουλάχιστον 500 προϊόντα.
Οι τελευταίοι τιμοκατάλογοι που έφθασαν από τους προμηθευτές στις αλυσίδες των σούπερ μάρκετ, μαρτυρούν ότι το 2023 οι καταναλωτές θα συνεχίσουν να παλεύουν με το τέρας της ακρίβειας. Ανατιμήσεις που θα φτάσουν ακόμα και διψήφιο ποσοστό αναμένεται να υπάρξουν στα παρακάτω προϊόντα:
Ελαιόλαδο
Τυροκομικά
Ζυμαρικά
Απορρυπαντικά
Βρεφικές πάνες
Αναψυκτικά
Φρυγανιές
Μπισκότα
Ζήτημα βιωσιμότητας θέτουν οι αλυσίδες - Αυξημένος ο τζίρος τους
Οι επιχειρηματίες του κλάδου δηλώνουν πως ναι μεν κάνουν ό,τι είναι δυνατόν για να συγκρατήσουν τις τιμές, ωστόσο αυτό δεν είναι καθόλου εύκολο διότι τα κόστη τους αυξάνονται σημαντικά.
Υπενθυμίζεται ότι οι εκπρόσωποι της βιομηχανίας όταν συναντήθηκαν με τον υπουργό Ανάπτυξης, Αδωνι Γεωργιάδη, είχαν ξεκαθαρίσει ότι δεν μπορούν να δεσμευθούν για συγκράτηση των τιμών, διότι οι πρώτες ύλες αυξάνονται σημαντικά και αν δεν ακολουθήσουν τους κανόνες της αγοράς είναι πιθανόν αυτό να σημάνει υπονόμευση της βιωσιμότητας των επιχειρήσεών τους.
Η αύξηση του τζίρου των σούπερ μάρκετ δεν φαίνεται ότι αρκεί για να αποφευχθούν οι νέες ανατιμήσεις στα προϊόντα, εν μέσω πληθωριστικών πιέσεων.
Υπενθυμίζεται ότι στο δεκάμηνο Ιανουαρίου - Οκτωβρίου του 2022 ο τζίρος των σούπερ μάρκετ αυξήθηκε 5%. Η αύξηση αυτή αποδίδεται στις ανατιμήσεις, σύμφωνα με τα στοιχεία της εταιρείας ερευνών IRI.
Συγκεκριμένα στο ποσό των 6,933 δισ. ευρώ ανήλθε ο τζίρος των σούπερ μάρκετ στο δεκάμηνο από 6,605 δισ. ευρώ το αντίστοιχο περυσινό διάστημα, σημειώνοντας αύξηση 5%, που σχετίζεται με τις ανατιμήσεις και όχι με την αύξηση της ζήτησης.
Σημειώνεται ότι οι μεγαλύτερες αυξήσεις τιμών από τις αρχές του έτους μέχρι και τον Οκτώβριο καταγράφηκαν στα υλικά μαγειρικής (11,3%), στα είδη ατομικής υγιεινής (11,2%) και στα γαλακτοκομικά (10,2%).
Καλάθι: Μειωμένες ή σταθερές τιμές στο 98% των προϊόντων την 9η εβδομάδα
Σταθερές ή μειωμένες τιμές για το 98% των προϊόντων που περιλαμβάνονται στο Kαλάθι του Nοικοκυριού, καταγράφονται κατά την 9η εβδομάδα εφαρμογής της πρωτοβουλίας της κυβέρνησης (28/12/2022 -3/1/2023), με βάση τους νέους τιμοκαταλόγους που γνωστοποίησαν στο υπουργείο Ανάπτυξης & Επενδύσεων την Τετάρτη, οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ.
Επιπλέον, αναφορικά με την πρωτοβουλία για το Καλάθι του Αη Βασίλη, το υπουργείο γνωστοποίησε ότι από σήμερα, 28 Δεκεμβρίου μετέχουν 40 αλυσίδες με 1.991 παιχνίδια (από 32 αλυσίδες με 1.560 παιχνίδια που ξεκίνησαν στις 14 Δεκεμβρίου). Οι τιμές στα παιχνίδια που προσφέρονται με έκπτωση παραμένουν αμετάβλητες.
«Προχωρούμε σταθερά στη μάχη κατά του Πληθωρισμού και υπέρ των καταναλωτών», σχολίασε ο υπουργός Ανάπτυξης & Επενδύσεων 'Αδωνις Γεωργιάδης.
Αναλυτικά, σύμφωνα με το υπουργείο από το σύνολο 850 προϊόντων στο Καλάθι του Νοικοκυριού που είναι απολύτως συγκρίσιμα:
στα 47, ποσοστό 6%, η τιμή μειώθηκε,
στα 782, ποσοστό 92%, η τιμή παρέμεινε σταθερή, και
μόλις σε 21, ποσοστό 2%, η τιμή αυξήθηκε.
Ως εκ τούτου, το συνολικό κόστος του «Καλαθιού του Νοικοκυριού» είναι μειωμένο στη συντριπτική πλειονότητα των σούπερ μάρκετ με τη μεγαλύτερη μείωση -2,23% στην αλυσίδα LIDL.
Market Pass: Εντός Φεβρουαρίου οι πρώτες πληρωμές
Εντός Φεβρουαρίου αναμένεται να ανοίξει η ηλεκτρονική πλατφόρμα για την υποβολή αιτήσεων για το market pass, τη χορήγηση της κάρτας αγορών, ενώ από το τέλος του ίδιου μήνα εκτιμάται ότι θα γίνουν οι πρώτες πληρωμές οι οποίες και θα ολοκληρωθούν έξι μήνες μετά, δηλαδή τον Ιούλιο του 2023.
Να σημειωθεί ότι οι καταβολές θα γίνονται την πρώτη εβδομάδα κάθε μήνα.
Οπως ανακοινώθηκε και ψηφίστηκε με σχετική τροπολογία, δίνεται ενίσχυση ύψους 10% επί των αγορών νοικοκυριών που πληρούν τα κριτήρια ένταξης, σε σουπερμάρκετ και άλλες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στο λιανικό εμπόριο τροφίμων (φούρνους, μίνι-μάρκετ, οπωροπωλεία, κρεοπωλεία, ιχθυοπωλεία, γαλακτοπωλεία κτλ.).
Ας δούμε τις βασικές παραμέτρους της παρέμβασης, η οποία αφορά περίπου 8,5 εκατ. πολίτες.
Η ενίσχυση δίνεται σε επίπεδο νοικοκυριού. Ως μέλη του νοικοκυριού λαμβάνονται οι σύζυγοι ή μέλη με σύμφωνο συμβίωσης, τα εξαρτώμενα τέκνα αυτών, τα λοιπά εξαρτώμενα μέλη και τα φιλοξενούμενα μέλη.
Το μηνιαίο όριο αγορών ανά νοικοκυριό επί του οποίου λαμβάνει την ενίσχυση 10% ανέρχεται σε 220 ευρώ για το μονομελές νοικοκυριό, αυξανόμενο κατά 100 ευρώ για κάθε επιπλέον μέλος του νοικοκυριού και έως 1.000 ευρώ αγορές.
Μηνιαίο όριο αγορών και ύψος ενίσχυσης, παραδείγματα:
Τα ανωτέρα ποσά θα πιστώνονται μηνιαίως σε ψηφιακή χρεωστική κάρτα που μπορεί να χρησιμοποιηθεί αποκλειστικά σε καταστήματα λιανικού εμπορίου τροφίμων.
Σε περίπτωση που ο δικαιούχος επιλέξει κατάθεση σε τραπεζικό λογαριασμό τα ποσά καταβάλλονται ανά τρίμηνο και το ύψος της ενίσχυσης ανέρχεται στο 80% των ανωτέρω ποσών.
Δικαιούχοι και κριτήρια ένταξης
Δικαιούχοι της ενίσχυσης είναι φυσικά πρόσωπα άγαμα ή έγγαμα ή σε κατάσταση χηρείας ή πρόσωπα που έχουν συνάψει σύμφωνο συμβίωσης ή εν διαστάσει ή διαζευγμένα. Ειδικά, για τους έγγαμους ή τα πρόσωπα που έχουν συνάψει σύμφωνο συμβίωσης, δικαιούχος είναι ο υπόχρεος σε υποβολή της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος κατά το άρθρο 67 του ν. 4172/2013 ή ένας εκ των δύο σε περίπτωση υποβολής χωριστής δήλωσης.
Τα φυσικά πρόσωπα δικαιούνται της ενίσχυσης, εφόσον πληρούν τα ακόλουθα κριτήρια:
Το ετήσιο συνολικό οικογενειακό εισόδημά τους, ανεξάρτητα από την πηγή προέλευσής του, πραγματικό και τεκμαρτό, ανέρχεται:
έως 16.000 ευρώ για άγαμο υπόχρεο ή υπόχρεο σε κατάσταση χηρείας ή εν διαστάσει και
24.000 ευρώ για έγγαμο υπόχρεο ή τους έγγαμους ή τα μέρη του συμφώνου συμβίωσης ή τα φυσικά πρόσωπα που έχουν συνάψει σύμφωνο συμβίωσης και έχουν υποβάλει κοινή φορολογική δήλωση χωρίς τέκνα, το οποίο προσαυξάνεται κατά 5.000 ευρώ για κάθε εξαρτώμενο τέκνο, άλλο εξαρτώμενο μέλος και φιλοξενούμενο μέλος του νοικοκυριού. Ομοίως, για τη μονογονεϊκή οικογένεια το ως άνω εισόδημα ανέρχεται έως 24.000 ευρώ, το οποίο προσαυξάνεται κατά 5.000 ευρώ για κάθε εξαρτώμενο τέκνο, άλλο εξαρτώμενο μέλος και φιλοξενούμενο μέλος μετά το πρώτο. Στο ετήσιο συνολικό οικογενειακό εισόδημα δεν περιλαμβάνεται εκείνο το οποίο αθροιστικά απαλλάσσεται από το φόρο εισοδήματος.
Η συνολική αξία της ακίνητης περιουσίας, όπως αυτή προκύπτει από την πράξη διοικητικού προσδιορισμού ΕΝ.Φ.Ι.Α. του έτους 2022, υπόχρεου, συζύγου ή μέρους συμφώνου συμβίωσης και εξαρτώμενων, να μην υπερβαίνει το ποσό των 250.000 ευρώ για τους άγαμους, τους υπόχρεους σε κατάσταση χηρείας ή εν διαστάσει και το ποσό των 400.000 ευρώ για τους έγγαμους ή μέρη συμφώνου συμβίωσης και τις μονογονεϊκές οικογένειες.
Εξαιρούνται από τη χορήγηση της ενίσχυσης:
α) Τα φυσικά πρόσωπα, τα οποία δηλώνονται στη Δήλωση Φορολογίας Εισοδήματος Φυσικών Προσώπων ως εξαρτώμενα μέλη του υπόχρεου κατά το άρθρο 11 του ν. 4172/2013.
β) Τα φυσικά πρόσωπα, τα οποία δηλώνουν στη Δήλωση Φορολογίας Εισοδήματος Φυσικών Προσώπων ότι φιλοξενούνται.
γ) Τα φυσικά πρόσωπα που εμπίπτουν στο φόρο πολυτελούς διαβίωσης.
δ) Οι φορολογικοί κάτοικοι αλλοδαπής.
ε) Τα φυσικά πρόσωπα που δεν έχουν υποβάλλει οριστικά τη δήλωση φορολογίας εισοδήματος φορολογικού έτους 2021 έως και την 31η Δεκεμβρίου 2022.
Για τον προσδιορισμό των ανωτέρω εξαιρέσεων χρησιμοποιούνται τα δεδομένα της δήλωσης Φορολογίας Εισοδήματος Φυσικών Προσώπων του φορολογικού έτους 2021, όπως αυτή έχει διαμορφωθεί κατά την 31η Δεκεμβρίου 2022 και άλλες πηγές.
Διαδικασία χορήγησης και χρήσης της ενίσχυσης
Ο δικαιούχος φυσικό πρόσωπο (ο υπόχρεος σε υποβολή της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος ή ένας εκ των δύο συζύγων/μελών σε περίπτωση υποβολής χωριστής δήλωσης) εισέρχεται σε σχετική ηλεκτρονική πλατφόρμα στο gov.gr, με τους κωδικούς taxisnet, όπου πιστοποιείται η επιλεξιμότητα και πληροφορείται το μηνιαίο ύψος της ενίσχυσης.
Κατόπιν δύναται να επιλέξει τη χρήση ψηφιακής χρεωστικής κάρτας ή την λήψη της ενίσχυσης σε τραπεζικό λογαριασμό.
Σε περίπτωση λήψης της ενίσχυσης σε τραπεζικό λογαριασμό λαμβάνει το 80% του ύψους της ενίσχυσης, σε τριμηνιαία βάση και δύναται να κάνει χρήση του ποσού όπως επιθυμεί.
Σε περίπτωση χρήσης ψηφιακής χρεωστικής κάρτας, το πλήρες ποσό της ενίσχυσης πιστώνεται σε μηναία βάση και ειδικότερα η πρώτη πίστωση πραγματοποιείται πριν το τέλος του Φεβρουαρίου 2023 και στη συνέχεια εντός της πρώτης εβδομάδας κάθε μηνός.
Υπολογισμός κόστους / δικαιούχων
Τα εισοδηματικά κριτήρια εκτιμάται ότι τα καλύπτουν το 83% των νοικοκυριών και τα περιουσιακά το 95% των νοικοκυριών. Δυνητικοί ωφελούμενοι εκτιμούνται περί τα 3,2 εκατ. νοικοκυριά (εκ των 4,1 εκατ. νοικοκυριών) με περίπου 8,5 εκατ. μέλη (εκ των 10,4 εκατ. πληθυσμού).
Το μεσοσταθμικό όριο αγορών εκτιμάται στα περίπου 380 ευρώ και αφορούν αγορές ύψους περίπου 1,2 δισ. ευρώ μηνιαίως.
Το δημοσιονομικό κόστος για τους έξι μήνες, υπό την υπόθεση ότι περίπου τα μισά νοικοκυριά θα επιλέξουν τη χρήση χρεωστικής ψηφιακής χρεωστικής κάρτας ανέρχεται σε περίπου 650 εκατ. ευρώ.
Το σύνολο του κόστους θα καλυφθεί από το αποθεματικό του Προϋπολογισμού για την καταπολέμηση της ενεργειακής κρίσης.
H ισπανική κυβέρνηση ανακοίνωσε άλλα 10 δισεκατομμύρια ευρώ για την αντιμετώπιση των αυξανόμενων τιμών μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.
Οι προτάσεις περιλαμβάνουν περικοπές στον ΦΠΑ και εφάπαξ πληρωμή 200 ευρώ για εκατομμύρια νοικοκυριά με λιγότερα από 27.000 ευρώ ετησίως. Είναι η τρίτη δέσμη μέτρων βοήθειας της Ισπανίας και φέρνει τη συνολική στήριξη σε 45 δισ. ευρώ.
Η Ισπανία κατάφερε να μειώσει τον πληθωρισμό τους τελευταίους μήνες στο 6,8%, το χαμηλότερο ετήσιο ποσοστό στην Ευρωπαϊκή Ένωση και το χαμηλότερο ποσοστό από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022. Όμως ο πληθωρισμός των τιμών των τροφίμων είναι πολύ υψηλότερος.
Αποκαλούμενο ως πακέτο «κατά της κρίσης» για τον μετριασμό των αυξανόμενων τιμών και την τόνωση της ανάπτυξης το επόμενο έτος, τα τελευταία σχέδια επεκτείνουν για επιπλέον έξι μήνες τις περικοπές στους φόρους στο φυσικό αέριο και την ηλεκτρική ενέργεια που εισήγαγε η αριστερή κυβέρνηση.
Η εφάπαξ πληρωμή για τα νοικοκυριά θα ωφελήσει περίπου 4,2 εκατομμύρια νοικοκυριά – προηγουμένως περιοριζόταν σε οικογένειες με ετήσιο εισόδημα μικρότερο από 14.000 ευρώ.
Οι δημόσιες συγκοινωνίες θα συνεχίσουν επίσης να επιδοτούνται – με έκπτωση στις τιμές των εισιτηρίων διαρκείας να παρατείνεται έως το πρώτο εξάμηνο του 2023 – αλλά η έκπτωση 20 σεντς ανά λίτρο καυσίμων για τους καταναλωτές θα περιοριστεί σε ορισμένους τομείς εργασίας.
Ο Sánchez δεσμεύτηκε επίσης να καταργήσει τον φόρο επί των πωλήσεων για έξι μήνες σε βασικά τρόφιμα όπως το ψωμί, το γάλα, το τυρί, τα αυγά, τα φρούτα και τα λαχανικά – και να μειώσει τους φόρους στα ζυμαρικά και το μαγειρικό λάδι, από 10% σε 5%. Μέχρι το τέλος του 2023 θα διαρκέσει η απαγόρευση διακοπής φυσικού αερίου και ηλεκτρισμού στα νοικοκυριά.
Οι χώρες της ΕΕ έχουν ενεργήσει όλες για να προστατεύσουν τους καταναλωτές και τις επιχειρήσεις από την αύξηση των τιμών, με τη Γερμανία να ανακοινώνει ένα πακέτο «αμυντικής ασπίδας» τον Οκτώβριο αξίας 200 δισεκατομμυρίων ευρώ για να μειώσει το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας και του φυσικού αερίου. Η κυβέρνηση του Όλαφ Σολτς είπε ότι ήταν η απάντηση του Βερολίνου στον «ενεργειακό πόλεμο» της Ρωσίας.
Το λεγόμενο φρένο τιμών της Γερμανίας περιορίζει το κόστος των μονάδων αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας. Νωρίτερα αυτό το μήνα , οι ηγέτες της ΕΕ συμφώνησαν να περιορίσουν τις τιμές του φυσικού αερίου από τον ερχόμενο Φεβρουάριο, εάν υπερβούν τα 180 ευρώ.
Η Γαλλία , όπως και η Ισπανία, ανακοίνωσε μια εφάπαξ πληρωμή σε ευάλωτες οικογένειες που λαμβάνουν ενεργειακά κουπόνια ως μέρος ενός πακέτου 45 δισ. ευρώ.
Υποχρέωσε επίσης τον πάροχο ενέργειας Électricité de France (EDF) να περιορίσει τις αυξήσεις τιμών στο 4% για ένα χρόνο.
Στο Ηνωμένο Βασίλειο , η κυβέρνηση έβαλε ανώτατο όριο στην τιμή μιας μονάδας ενέργειας μέχρι τον Απρίλιο του 2023, που θα σημαίνει ότι ο τυπικός οικιακός λογαριασμός για φυσικό αέριο και ηλεκτρική ενέργεια θα είναι 2.500 £ ετησίως.
το 8,5% βρέθηκε ο πληθωρισμός τον Νοέμβριο, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ. Το παραπάνω συνιστά ένα «φρένο» σχετικά με το 9,1% του Οκτωβρίου, ωστόσο προκύπτει ότι οι τιμές των τροφίμων σημείωσαν νέα αύξηση κατά τη διάρκεια του μήνα που εφαρμόστηκε το «καλάθι του νοικοκυριού».
Αξίζει να σημειωθεί ότι μεγάλες είναι οι ανατιμήσεις σε βασικά είδη και ειδικά στα τρόφιμα. Αυξήσεις 25,3% σημειώθηκαν στα γαλακτοκομικά, 20,4% στα έλαια, 18,7% στο ψωμί, 16,7% στα κρέατα και 12,6% στα λαχανικά.
Παραμένουν και οι αυξήσεις τιμών στην ενέργεια, αν και ο ρυθμός αύξησης υποχώρησε (εδώ και ένα χρόνο και πλέον είναι σε εξέλιξη). Στο φυσικό αέριο η ανατίμηση είναι της τάξης 27,8%, στα στερεά καύσιμα 23,2%. Πτωτικά κινήθηκε η τιμή στο ηλεκτρικό ρεύμα, στο -5,3%.
Σημαντικές είναι οι ανατιμήσεις και στις μεταφορές. Αύξηση 42% σημειώθηκε στα αεροπορικά εισιτήρια, 32,9% στα ταξί και 26,7% στα πλοία.
Τα στοιχεία
Ειδικότερα, από τη σύγκριση του Γενικού ΔΤΚ του μηνός Νοεμβρίου 2022 με τον αντίστοιχο Δείκτη του Νοεμβρίου 2021 προέκυψε αύξηση 8,5% έναντι αύξησης 4,8% που σημειώθηκε κατά την αντίστοιχη σύγκριση του έτους 2021 με το 2020.
Ο Γενικός ΔΤΚ κατά τον μήνα Νοέμβριο 2022, σε σύγκριση με τον Οκτώβριο 2022 δεν παρουσίασε μεταβολή. Κατά την αντίστοιχη σύγκριση του προηγούμενου έτους σημειώθηκε αύξηση 0,5% .
Ο μέσος ΔΤΚ του δωδεκαμήνου Δεκεμβρίου 2021 – Νοεμβρίου 2022, σε σύγκριση με τον αντίστοιχο Δείκτη του δωδεκαμήνου Δεκεμβρίου 2020 – Νοεμβρίου 2021, παρουσίασε αύξηση 9,5% έναντι αύξησης 0,6% που σημειώθηκε κατά την αντίστοιχη σύγκριση του δωδεκαμήνου Δεκεμβρίου 2020 – Νοεμβρίου 2021 με το δωδεκάμηνο Δεκεμβρίου 2019 – Νοεμβρίου 2020.
Οι τιμές που κράτησαν ψηλά τις τιμές
Η αύξηση του Γενικού ΔΤΚ κατά 8,5% τον μήνα Νοέμβριο 2022, σε σύγκριση με τον αντίστοιχο Δείκτη του Νοεμβρίου 2021, προήλθε κυρίως από τις μεταβολές στις ακόλουθες ομάδες αγαθών και υπηρεσιών:
1. Από τις αυξήσεις των δεικτών κατά:
• 15,0% στην ομάδα Διατροφή και μη αλκοολούχα ποτά, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε: ψωμί και δημητριακά, κρέατα (γενικά), ψάρια (γενικά), γαλακτοκομικά και αυγά, έλαια και λίπη, φρούτα (γενικά), λαχανικά (γενικά), ζάχαρησοκολάτες-γλυκά-παγωτά, λοιπά τρόφιμα, καφέ-κακάο-τσάι, μεταλλικό νερό-αναψυκτικά-χυμούς φρούτων.
• 2,8% στην ομάδα Αλκοολούχα ποτά και καπνός, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών στα αλκοολούχα ποτά (μη σερβιριζόμενα).
• 10,9% στην ομάδα Ένδυση και υπόδηση, λόγω αύξησης των τιμών στα είδη ένδυσης και υπόδησης.
• 4,8% στην ομάδα Στέγαση, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε: ενοίκια κατοικιών, επισκευή και συντήρηση κατοικίας,
υπηρεσίες κοινοχρήστων, φυσικό αέριο, πετρέλαιο θέρμανσης, στερεά καύσιμα. Μέρος της αύξησης αυτής
αντισταθμίστηκε από τη μείωση κυρίως των τιμών στον ηλεκτρισμό.
• 11,0% στην ομάδα Διαρκή αγαθά-Είδη νοικοκυριού και υπηρεσίες, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε: έπιπλα και
διακοσμητικά είδη, υφαντουργικά προϊόντα οικιακής χρήσης, οικιακές συσκευές και επισκευές, υαλικά-επιτραπέζια σκεύη
και σκεύη οικιακής χρήσης, είδη άμεσης κατανάλωσης νοικοκυριού, οικιακές υπηρεσίες.
• 2,8% στην ομάδα Υγεία, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε: φαρμακευτικά προϊόντα, ιατρικά προϊόντα, ιατρικέςοδοντιατρικές και παραϊατρικές υπηρεσίες, νοσοκομειακή περίθαλψη.
• 14,5% στην ομάδα Μεταφορές, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε: καινούργια αυτοκίνητα, μεταχειρισμένα αυτοκίνητα,
μοτοποδήλατα-μοτοσυκλέτες, ανταλλακτικά και αξεσουάρ αυτοκινήτου, καύσιμα και λιπαντικά, συντήρηση και επισκευή
εξοπλισμού προσωπικής μεταφοράς, εισιτήρια μεταφοράς επιβατών με ταξί, εισιτήρια μεταφοράς επιβατών με αεροπλάνο,
εισιτήρια μεταφοράς επιβατών με πλοίο.
• 2,7% στην ομάδα Αναψυχή-Πολιτιστικές δραστηριότητες, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε: διαρκή αγαθά αναψυχής και πολιτισμού, μικρά είδη αναψυχής-άνθη-κατοικίδια ζώα, κινηματογράφους-θέατρα, γραφική ύλη και υλικά σχεδίασης, πακέτο διακοπών. Μέρος της αύξησης αυτής αντισταθμίστηκε από τη μείωση κυρίως των τιμών σε οπτικοακουστικό εξοπλισμό-υπολογιστές-επισκευές.
• 2,2% στην ομάδα Εκπαίδευση, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε: δίδακτρα πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, δίδακτρα
δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.
• 8,0% στην ομάδα Ξενοδοχεία-Καφέ-Εστιατόρια, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε: εστιατόρια-ζαχαροπλαστεία-καφενείακυλικεία, ξενοδοχεία-μοτέλ-πανδοχεία.
• 4,9% στην ομάδα Άλλα αγαθά και υπηρεσίες, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε: κομμωτήρια και καταστήματα
προσωπικής φροντίδας, άλλα είδη ατομικής φροντίδας.
2. Από τη μείωση του δείκτη κατά:
• 2,1% στην ομάδα Επικοινωνίες, λόγω μείωσης κυρίως των τιμών στις τηλεφωνικές υπηρεσίες
Στο 9% υποχώρησε ο πληθωρισμός στη Ελλάδα τον Νοέμβριο από 9,5% που ήταν τον Οκτώβριο, σύμφωνα με τα προκαταρκτικά στοιχεία που έδωσε σήμερα στη δημοσιότητα η Eurostat.
Στην ζώνη του ευρώ διαμορφώθηκε στο 10% από 10,5%.
Οι αγορές παρακολουθούν την πορεία του πληθωρισμού προκειμένου να μπορέσουν να προβλέψουν τη πορεία που θα ακολουθήσει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, σε ό,τι αφορά την επιτοκιακή της πολιτική.
Το στοίχημα του Δεκεμβρίου
Ο Δεκέμβριος θα είναι ένας ακόμη ιδιαίτερα σημαντικός μήνας για την πορεία της νομισματικής πολιτικής καθώς η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ προσπαθούν να ισορροπήσουν τις αυξήσεις επιτοκίων μεταξύ καταπολέμησης του πληθωρισμού και προστασίας της οικονομίας από την ύφεση. Με μόλις μια ημέρα διαφορά, στις 14 και 15 του μήνα, FED και ΕΚΤ αντίστοιχα όχι μόνο θα προχωρήσουν σε νέες αυξήσεις επιτοκίων αλλά και αναμένεται να δώσουν σήμα για την πορεία που θα ακολουθήσουν το 2023.
Η FED έχει αρχίσει να δίνει σήμα ότι μπορεί να κόψει ρυθμό με τις μεμονωμένες πολύ υψηλές αυξήσεις της τάξης των 75 μονάδων βάσης κάθε φορά και να κινηθεί προς νέα αύξηση επιτοκίων 50 μονάδων βάσεων. Το ίδιο φέρονται να εξετάζουν και τα στελέχη της ΕΚΤ μετά τα πρόσφατα μεγάλα άλματα στο κόστος δανεισμού της ευρωζώνης -την ώρα που υπάρχουν αντιδράσεις “γερακιών” όπως κεντρικός τραπεζίτης της Αυστρίας ο Ρόμπερτο Χόλτσμαν που ζητά αύξηση 75 μονάδων βάσης.
Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας ενδέχεται να επιβραδύνουν την αύξηση των επιτοκίων με αύξηση κατά 50 μονάδες βάσης τον επόμενο μήνα, σύμφωνα με πηγές που επικαλείται το Bloomberg, καθώς οι πρώτες επαφές που έχουν γίνει για το θέμα υποδηλώνουν έλλειψη δυναμικής για νέα κίνηση 75 μονάδων βάσης, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές. Όλα μπορεί να αλλάξουν βέβαια εάν υπάρχει κάποια έκπληξη από το μέτωπο του πληθωρισμού.
Ανοικτές όλες οι επιλογές
Τη περασμένη Δευτέρα, η επικεφαλής της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ, άφησε ανοικτές όλες τις επιλογές όσον αφορά το μέγεθος και τον αριθμό των μελλοντικών αυξήσεων των επιτοκίων της EKT, τονίζοντας ότι η νομισματική πολιτική θα εξαρτηθεί από διάφορες μεταβλητές.
«Το πόσο περισσότερο πρέπει να προχωρήσουμε με τα επιτόκια και πόσο γρήγορα πρέπει να φτάσουμε εκεί, θα εξαρτηθεί από τις αναθεωρημένες προβλέψεις για την πορεία της οικονομίας, το πώς θα αντιδράσουν οι μισθοί, από τις πληθωριστικές προσδοκίες, την επιμονή των σοκ αλλά και την εκτίμηση μας για το πως επιδρά η πολιτική μας » δήλωσε η Λαγκάρντ στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Οι επενδυτές μέχρι στιγμή προσπαθούν να εκτιμήσουν αν η ΕΚΤ προχωρήσει σε αύξηση των επιτοκίων κατά 50 μονάδες βάσης ή κατά 75 μονάδες στην επόμενη συνεδρίαση αλλά και ποια θα είναι η κορυφή της αύξησης των επιτοκίων.
«Τον Δεκέμβριο,» εξήγησε η επικεφαλής της ΕΚΤ «θα καθορίσουμε επίσης τις βασικές αρχές για τη μείωση των ομολόγων στο χαρτοφυλάκιο του προγράμματος αγοράς περιουσιακών στοιχείων. Είναι σκόπιμο ο ισολογισμός να εξομαλυνθεί με την πάροδο του χρόνου με μετρημένο και προβλέψιμο τρόπο.
Τα επιτόκια είναι και θα παραμείνουν το κύριο εργαλείο για την καταπολέμηση του πληθωρισμού. Τα υψηλότερα επιτόκια μειώνουν τις πιέσεις στη ζήτηση, καθιστώντας ακριβότερο τον δανεισμό και επηρεάζοντας τον τρόπο με τον οποίο οι πολίτες και οι επιχειρήσεις ξοδεύουν, αποταμιεύουν, δανείζονται και επενδύουν. Αυτό με τη σειρά του θα ασκήσει πτωτικές πιέσεις στις τιμές, αν και οι προσαρμογές θα χρειαστούν κάποιο χρόνο για να γίνουν αισθητές στην οικονομία.»
Η πορεία του πληθωρισμού στην ευρωζώνη
Ο πληθωρισμός στην ευρωζώνη δεν έχει κορυφωθεί και ο κίνδυνος είναι να αποδειχθεί ακόμη υψηλότερος από ό,τι αναμένεται σήμερα, επισημαίνει η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Κριστίν Λαγκάρντ.
«Δεν βλέπουμε τα στοιχεία ή την κατεύθυνση που θα με έκαναν να πιστέψω ότι έχουμε φθάσει στην κορύφωση του πληθωρισμού και ότι θα μειωθεί σε σύντομο χρονικό διάστημα» επισημαίνει η Λαγκάρντ.
«Κάθε φορά που ρωτώ τους κορυφαίους οικονομολόγους μου στην ΕΚΤ … για τον κίνδυνο, η απάντηση που λαμβάνω αυτή τη στιγμή είναι (ότι) ο κίνδυνος είναι ανοδικός, χωρίς να προσδιορίζουν την ανοδική τάση», κατέληξε.
Στο 9,5% διαμορφώθηκε ο πληθωρισμός στην Ελλάδα τον Οκτώβριο, σύμφωνα με τα τελικά στοιχεία της Eurostat. Στην ευρωζώνη, ο πληθωρισμός έφτασε σε ύψος ρεκόρ, της τάξης του 10,6%.
Τα χαμηλότερα ετήσια ποσοστά καταγράφηκαν στη Γαλλία (7,1%), στην Ισπανία (7,3%) και στη Μάλτα (7,4%). Το υψηλότερα ποσοστά καταγράφηκαν στην Εσθονία (22,5%), στη Λιθουανία (22,1%) και στην Ουγγαρία (21,9%).
Σε σύγκριση με τον Σεπτέμβριο, ο ετήσιος πληθωρισμός μειώθηκε σε έντεκα κράτη-μέλη, παρέμεινε σταθερός σε τρία και αυξήθηκε σεδεκατρία.
Η μεγαλύτερη συμβολή στον ρυθμό πληθωρισμού της ζώνης του ευρώ προήλθε από την ενέργεια. Ακολουθούν τα τρόφιμα, το αλκοόλ και ο καπνός, οι υπηρεσίες και τα μη ενεργειακά βιομηχανικά αγαθά.
Στη λίστα και επώνυμα και προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας
Σε ισχύ τέθηκε από σήμερα το πρωί και για μια βδομάδα το πρώτο «καλάθι του νοικοκυριού» το οποίο περιλαμβάνει τόσο προϊόντα επώνυμα όσο και ιδιωτικής ετικέτας.
Σημειώνεται ότι στην εφαρμογή εμφανίζεται η τιμή ανά συσκευασία αλλά και ανά μονάδα μέτρησης.
Το εγχείρημα αυτό είναι μια πρωτοβουλία δική μας, δεν έχει γίνει πουθενά αλλού στην Ευρώπη, είναι μια ιδέα που γεννήθηκε στο δικό μου το γραφείο, έχουμε δουλέψει για να εφαρμοστεί. Βλέπετε τις τιμές φαίνεται ότι είναι πολύ καλύτερες στο καλάθι από ότι έξω από αυτό κι αυτό θα συνεχίσουμε να κάνουμε και τις επόμενες εβδομάδες» τόνισε ο υπουργός Άναπτυξης Άδωνις Γεωργιάδης σε αυτοψία που έκανε για την πρεμιέρα της εφαρμογής του μέτρου «Καλάθι του Νοικοκυριού».
Στόχος του μέτρου είναι η συγκράτηση τιμών για μια ομάδα προϊόντων ευρείας κατανάλωσης, που καθορίστηκαν από το υπουργείο ενώ κάθε επιχείρηση σουπερμάρκετ θα επιλέγει αυτόνομα τους κωδικούς των προϊόντων που θα εντάσσονται στο καλάθι και τις τιμές τους.
Tα καταστήματα των αλυσίδων σούπερ μάρκετ έχουν αναρτήσει τα ειδικά σήματα επί των προϊόντων που δήλωσαν κάθε μία ότι συμμετέχουν στο «καλάθι» τους προσφέροντας στους καταναλωτές μία γκάμα αγαθών στην καλύτερη δυνατή τιμή.
Αποκαλυπτικά είναι τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για τον πληθωρισμό του Σεπτεμβρίου, που σκαρφάλωσε εκ νέου στο 12%, μετά από μια οριακή αποκλιμάκωση Ιούλιο και Αύγουστο.
Ανησυχητικές, όσο και ενδεικτικές για το τι μας περιμένει το χειμώνα, είναι οι αυξήσεις στο κόστος στέγασης κατά 35,4%, στη διατροφή κατά 13,5%, ενώ με υψηλές ταχύτητες τρέχει ο πληθωρισμός και στις μεταφορές, με ετήσια αύξηση 14,2%
Υπετριπλασιάστηκε σε ένα χρόνο η τιμή του φυσικού αερίου, με 332% αύξηση, το πετρέλαιο θέρμανσης αυξήθηκε κατά 65% και το ηλεκτρικό ρεύμα κατά 30%. Τα ενοίκια εμφανίζονται αυξημένα μόνο κατά 1,1%, ωστόσο τα στοιχεία της κτηματαγοράς δείχνουν αυξήσεις τουλάχιστον 20%, ειδικά στην φοιτητική στέγη.
Μέσα σε ένα μήνα, από Αύγουστο σε Σεπτέμβριο, το φυσικό αέριο ακρίβηνε κατά 34,8%, ενώ καταγράφεται μείωση στις τιμές του ρεύματος κατά -5,8% - υπολογίζοντας τις επιδοτήσεις power pass, που όμως τις πληρώνουν από την τσέπη τους οι φορολογούμενοι, αφού τα χρήματα προέρχονται από τον εθνικό προϋπολογισμό.
Από τα είδη διατροφής, οι πιο τσουχτερές αυξήσεις σημειώνονται στα γαλακτοκομικά και τα αυγά, με 23,3% - γεγονός που συνδέεται άμεσα με την κρίση της κτηνοτροφίας και τη μείωση του ζωικού κεφαλαίου, ενώ ειδικά οι αιγοτρόφοι αναγκάζονται να σφάζουν παραγωγικά ζώα, επειδή δεν μπορούν να καλύψουν ούτε το κόστος διατροφής τους.
Το ψωμί και τα δημητριακά ανατιμήθηκαν κατά 18,4%, τα κρέατα κατά 17,6%, τα έλαια-λίπη κατά 17%, καφές-κακάο-τσάι 14,3% και λοιπά τρόφιμα κατά 12,6%. Υψηλές είναι οι ετήσιες αυξήσεις σε λαχανικά (8,7%), ζάχαρη-σοκολάτες-γλυκά-παγωτά (6,2%), αλκοολούχα και μεταλλικό νερό-αναψυκτικά χυμοί (4,7%), ενώ η μόνη κατηγορία τροφίμων με μείωση τιμών είναι τα φρούτα με -4,4%.
Η αύξηση στις μεταφορές οφείλεται τόσο στην άνοδο των τιμών των αυτοκινήτων (13,7% στα καινούργια και 15,9% στα μεταχειρισμένα), όσο και των καυσίμων-λιπαντικών κατά 17,7%. Εξαιρετικά υψηλές ήταν οι ανατιμήσεις στα αεροπορικά εισιτήρια με 58,7%, στα ακτοπλοϊκά με 25,4%, ενώ τα κόμιστρα ταξί αυξήθηκαν κατά 32,9%.
Σημαντικές αυξήσεις σημειώθηκαν στα ξενοδοχεία - μοτέλ - πανδοχεία, με 25,8%, ενώ ο δείκτης τιμών στην εστίαση αυξήθηκε κατά 6,7%
Η πρωτοτυπία του φετινού δείκτη τιμών είναι ότι για πρώτη φορά, μετά από πολλούς μήνες, ο εθνικός τιμάριθμος είναι ελάχιστα χαμηλότερος του εναρμονισμένου (12,1% και 12% αντίστοιχα). Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, αυτό οφείλεται στις διακυμάνσεις στις τιμές προϊόντων που έχουν διαφορετικές σταθμίσεις στα δύο «καλάθια» - αφού ο μεν εθνικός δείκτης διαμορφώνεται με βάση τις καταναλωτικές δαπάνες των μόνιμων κατοίκων, ενώ στον εναρμονισμένο παίζουν ρόλο και οι καταναλωτικές δαπάνες των τουριστών.
Την ίδια ώρα, ο ετήσιος πληθωρισμός της ζώνης του ευρώ ήταν 8,9% τον Ιούλιο του 2022, από 8,6% τον Ιούνιο. Ένα χρόνο νωρίτερα, το ποσοστό ήταν 2,2%, χαρακτηριστικό του σε τι βαθμό έχουν επιδεινωθεί τα οικονομικά δεδομένα.
Τα χαμηλότερα ετήσια ποσοστά καταγράφηκαν στη Γαλλία, τη Μάλτα (6,8%) και τη Φινλανδία (8,0%). Τα υψηλότερα ετήσια ποσοστά καταγράφηκαν στην Εσθονία (23,2%), τη Λετονία (21,3%) και τη Λιθουανία (20,9%).
Σε σύγκριση με τον Ιούνιο, ο ετήσιος πληθωρισμός μειώθηκε σε έξι κράτη μέλη, παρέμεινε σταθερός σε τρία και αυξήθηκε σε δεκαοκτώ.
Τον Ιούλιο, η μεγαλύτερη συμβολή στον ετήσιο ρυθμό πληθωρισμού της ζώνης του ευρώ προήλθε από την ενέργεια (+4,02 ποσοστιαίες μονάδες), ακολουθούμενος από τρόφιμα, αλκοόλ και καπνό (+2,08 pp), υπηρεσίες (+1,60 pp) και μη ενεργειακά βιομηχανικά αγαθά (+1,16 pp).
Το ένα «μαύρο» ρεκόρ μετά το άλλο σπάει ο πληθωρισμός κάθε μήνα. Συγκεκριμένα, για τον μήνα Ιούνιο διαμορφώθηκε στο 12,1% από 11,3% τον Μάιο σκιαγραφώντας απολύτως το πλέγμα ακρίβειας που «πνίγει» καταναλωτές και νοικοκυριά. Το ποσοστό αυτό συνιστά αρνητικό ρεκόρ των τελευταίων 28 ετών καθώς ανάλογο είχε καταγραφεί το 1994.
Οι μεγαλύτερες αυξήσεις καταγράφονται στο στο φυσικό αέριο με 117,7%, το 70% στο ηλεκτρικό ρεύμα το 65,1% στο πετρέλαιο θέρμανσης και το 45,6% στα καύσιμα.
Όσον αφορά ττα τρόφιμα, αύξηση 24,9% καταγράφεται στα έλαια, 15,9% στο ψωμί, 15% στα κρέατα, και 11,3% στα λαχανικά.
