Μια ξενοδοχειακή αλυσίδα εγκαθιστά μια κάμερα στους κάδους απορριμμάτων της για να κατασκοπεύει τι πετάνε οι επισκέπτες. Συμπέρασμα; Τα κρουασάν του πρωινού της παραείναι μεγάλα. Πολλά καταλήγουν στα σκουπίδια – μαζί με όποια κέρδη αποφέρουν. Ένα σούπερ μάρκετ μπορεί να σκαλίσει τα δεδομένα πωλήσεών του και να βρει ότι τα λευκά κρεμμύδια δεν πωλούνται τόσο γρήγορα όσο τα κόκκινα και είναι πιο πιθανό να πεταχτούν στα σκουπίδια. Ποιος βρίσκεται πίσω από αυτές τις δύο προσπάθειες; Η τεχνητή νοημοσύνη.

Μια καλπάζουσα βιομηχανία προσπαθεί να δώσει χρηματικό αντίκρισμα σε ένα παράλογο ανθρώπινο πρόβλημα: την τεράστια ποσότητα φαγητού που πηγαίνει από τα σούπερ μάρκετ και τα εστιατόρια στα σκουπίδια. Ένα μεγάλο μέρος, αν δεν κομποστοποιηθεί, καταλήγει σε χωματερές, όπου και αποσυντίθεται, απελευθερώνοντας στην ατμόσφαιρα ισχυρά αέρια θερμοκηπίου που ζεσταίνουν τον πλανήτη.

Κάπως έτσι γεννιέται μια νέα επιχειρηματική ευκαιρία. H εταιρεία Winnow έχει αναπτύξει το εργαλείο τεχνητής νοημοσύνης που κατασκοπεύει τα σκουπίδια των εστιατορίων. Μια άλλη εταιρεία, η Afresh, επεξεργάζεται τα δεδομένα των σούπερ μάρκετ για να αναζητήσει τις αναντιστοιχίες μεταξύ του τι διαθέτει ένα κατάστημα και του τι αγοράζουν οι άνθρωποι.

Η τεχνητή νοημοσύνη, βέβαια, έχει το δικό της βρόμικο περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Η επεξεργασία τεράστιου όγκου δεδομένων απαιτεί τεράστιες ποσότητες ηλεκτρικής ενέργειας. Επίσης, η ΤΝ δεν μπορεί (ακόμη) να αλλάξει αυτό που ο ανθρώπινος εγκέφαλος έχει συνηθίσει να περιμένει στις σύγχρονες βιομηχανικές κοινωνίες: αφθονία φρέσκων αβοκάντο στο σούπερ μάρκετ όλο τον χρόνο, ένα ολοένα και μεγαλύτερο εύρος μικροσκοπικών πλαστικών ποτηριών γιαουρτιού, τεράστιες πιατέλες με νάτσος στα μενού των happy hour.

Η σπατάλη είναι πρόβλημα 

Οι δύο εταιρείες αποτελούν μέρος μιας βιομηχανίας σε άνθηση, η οποία προσπαθεί να αντιμετωπίσει ένα πρόβλημα που δημιουργήθηκε από τη σύγχρονη βιομηχανία τροφίμων. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, το ένα τρίτο των τροφίμων που καλλιεργούνται δεν καταναλώνονται ποτέ. Σε παγκόσμιο επίπεδο, 1 δισ. τόνοι τροφίμων πήγαν χαμένοι το 2022, σύμφωνα με το Περιβαλλοντικό Πρόγραμμα του ΟΗΕ. Η σπατάλη τροφίμων αντιπροσωπεύει από 8% έως 10% των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, ποσό περίπου ίσο με τις εκπομπές από την αεροπορία και τη ναυτιλία μαζί.

Στις ΗΠΑ, το ένα τρίτο των τροφίμων που καλλιεργούνται δεν καταναλώνονται ΠΟΤΕ. Σε παγκόσμιο επίπεδο, 1 δισ. τόνοι τροφίμων πήγαν χαμένοι το 2022, σύμφωνα με το περιβαλλοντικό πρόγραμμα του ΟΗΕ. 

«Είναι ένα τεράστιο πρόβλημα», δήλωσε ο Μαρκ Ζορνς, ιδρυτής της Winnow, η οποία συνεργάζεται με εστιατόρια, ξενοδοχεία και εταιρείες τροφοδοσίας ιδρυμάτων. Στο πρόβλημα προστίθενται και οι συγκεχυμένες ετικέτες «ανάλωση μέχρι» και «πώληση μέχρι» στα τρόφιμα, που έχουν ως αποτέλεσμα να καταλήγουν στα σκουπίδια απολύτως βρώσιμα τρόφιμα.

Αμερικανικά σούπερ μάρκετ

Σημάδια προόδου εμφανίζονται από μια ομάδα αλυσίδων σούπερ μάρκετ στις δυτικές Ηνωμένες Πολιτείες και στον Καναδά που δεσμεύτηκαν εθελοντικά να μειώσουν τα απορρίμματα τροφίμων στις δραστηριότητές τους. Μεταξύ του 2019 και του 2022, οι οκτώ αλυσίδες που συμμετέχουν στο πρόγραμμα Pacific Coast Food Waste Commitment ανέφεραν μείωση κατά 25% του συνολικού όγκου των αναξιοποίητων τροφίμων τους. Ανέφεραν επίσης ότι δώρισαν περισσότερα τρόφιμα σε φιλανθρωπικά ιδρύματα και έστειλαν περισσότερα από τα απορρίμματά τους σε εγκαταστάσεις κομποστοποίησης, οι οποίες σπανίζουν, αντί για χώρους υγειονομικής ταφής.

«Αποδεικνύει ότι ο εθνικός στόχος (Σ.τ.Μ.: των ΗΠΑ) να μειωθούν τα απορρίμματα τροφίμων στο μισό μέχρι το 2030 μπορεί, πράγματι, να είναι εφικτός, αλλά θα απαιτήσει πολύ περισσότερη δράση σε όλους τους σταθμούς της διατροφικής διαδρομής για να συμβεί αυτό», δήλωσε η Ντέινα Γκάντερς, επικεφαλής της Refed, ενός οργανισμού που παρακολουθεί τα δεδομένα του εθελοντικού προγράμματος.

Υπάρχουν τώρα πολλά νέα εργαλεία για να βοηθήσουν τους λιανοπωλητές να μειώσουν τα απόβλητα. Ορισμένες νεοφυείς επιχειρήσεις, όπως η Apeel και η Mori, προσφέρουν προστατευτικές επιστρώσεις για τα φρέσκα προϊόντα, ώστε να μην αλλοιώνονται τόσο γρήγορα. 

Πόσα αυγά αυτή την εβδομάδα; 

Για κάθε προϊόν στο τμήμα φρέσκων τροφίμων ενός παντοπωλείου με το οποίο συνεργάζεται, η τεχνολογία της Afresh εξετάζει δεδομένα πωλήσεων έξι ετών. Το εργαλείο τεχνητής νοημοσύνης της μπορεί να μαντέψει πότε οι άνθρωποι αγοράζουν αβοκάντο και σε ποια τιμή. Μπορεί να το συνδυάσει με δεδομένα σχετικά με το πόσο γρήγορα χαλάνε τα αβοκάντο και προσφέρει συμβουλές για το πόσα αβοκάντο πρέπει να αποθηκευτούν. Αντίστοιχα, αν η εποχή του βαψίματος των αυγών το Πάσχα έφερε παραδοσιακά περισσότερες πωλήσεις αυγών, το εργαλείο αυτό μπορεί να υπολογίσει πόσα περισσότερα κιβώτια πρέπει να παραγγείλει το κατάστημα, αλλά και πόσες περισσότερες πιπεριές, επειδή οι αγοραστές συνήθως φτιάχνουν ομελέτες με τα επιπλέον αυγά στο σπίτι.

Ναι, σύμφωνοι, πιθανότατα ένας έμπειρος διευθυντής καταστήματος θα το γνώριζε αυτό, δήλωσε ο Ματ Σουάρτζ, συνιδρυτής της Afresh, ωστόσο η τεχνητή νοημοσύνη θα προσφέρει πιο ακριβείς πληροφορίες για πολύ περισσότερα προϊόντα. Θα μπορούσε, για παράδειγμα, να συστήσει στον υπεύθυνο του καταστήματος να παραγγείλει 105 κιβώτια αυγών την εβδομάδα πριν από το Πάσχα αντί για 110. «Κάθε κιβώτιο έχει σημασία», είπε. Επίσης, δήλωσε η Σούζαν Λονγκ, επικεφαλής βιωσιμότητας της αλυσίδας παντοπωλείων Albertsons, η οποία χρησιμοποιεί την τεχνολογία της Afresh, οι έμπειροι διευθυντές καταστημάτων είναι όλο και πιο σπάνιοι. «Η τεχνητή νοημοσύνη είναι εξαιρετικά ακριβής. Όχι απλώς “πρέπει να παραγγείλω κρεμμύδι”, αλλά “αυτό το είδος κρεμμυδιού”». Η Λονγκ δήλωσε επίσης ότι η αλυσίδα έχει μειώσει τη σπατάλη τροφίμων, αλλά αρνήθηκε να πει κατά πόσο.

Μεγάλα γλυκά πρωινού

Η Winnow εγκαθιστά κάμερες πάνω από τους κάδους απορριμμάτων στις κουζίνες των εστιατορίων. Οι εικόνες τροφοδοτούνται σε έναν αλγόριθμο που μπορεί να διακρίνει τη διαφορά μεταξύ μισού ταψιού λαζάνια (άξιο λόγου) και μιας μπανανόφλουδας (όχι και τόσο). Κάποια ξενοδοχεία Hilton που έθεσαν σε εφαρμογή το εργαλείο διαπίστωσαν ότι πολλά από τα γλυκά του πρωινού τους παραήταν μεγάλα – καθώς επίσης και ότι τα ψημένα φασόλια συνήθως έμεναν μισοφαγωμένα.

Η ερευνητική ομάδα Refed διαπίστωσε στις εκτιμήσεις της για το 2022 ότι το 70% των τροφίμων που σπαταλούνται στα εστιατόρια είναι τρόφιμα που μένουν στο πιάτο, γεγονός που σηματοδοτεί την ανάγκη επανεξέτασης των μεγεθών των μερίδων. Ο Μαρκ Ζορνς συνεργάζεται κυρίως με ξενοδοχεία και καφετέριες. Εκτιμά ότι τα εστιατόρια σπαταλούν μεταξύ 5% και 15% των τροφίμων που αγοράζουν. «Αυτό είναι ένα προφανές πρόβλημα που όλοι γνωρίζουν», δήλωσε ο Ζορνς. «Αλλά είναι ξεκάθαρα και ένα πρόβλημα που δεν διορθώνουμε».

Πηγή: new york times / ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

Αρνητική επίδοση για την Ελλάδα

Ο μέσος όρος των χωρών της Ε.Ε. είναι 131 κιλά ανά άτομο, γεγονός το οποίο καταδεικνύει ότι οι επιδόσεις της Ελλάδας μπορούν να βελτιωθούν σημαντικά. Θα πρέπει μάλιστα να σημειωθεί πως, σύμφωνα με τους ειδικούς, πολλά από τα τρόφιμα που τελικώς καταλήγουν στα σκουπίδια παραμένουν βρώσιμα και θα μπορούσαν να καταναλωθούν με σωστή συντήρηση και έλεγχο.

Κι αυτό αποκτά μεγαλύτερη σημασία καθώς η Ελλάδα διανύει ακόμα μία δύσκολη χρονιά με τον πληθωρισμό των τροφίμων και την ακρίβεια να έχουν μετατρέψει τις αγορές στο σούπερ μάρκετ σε πραγματικόεφιάλτη.

Περίπου το 45% των αποβλήτων, ήταν σε κάποια φάση βρώσιμα

Μόνο σε επίπεδο νοικοκυριών χωρίς δηλαδή να συνυπολογίζεται ο αγροτικός ή ο μεταποιητικός τομέας, από την έρευνα που διεξήχθη από το Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο σε περισσότερα από 1.100 νοικοκυριά με τη μέθοδο της αναλυτικής καταγραφής σε ημερολόγιο, προέκυψε ότι η ποσότητα αποβλήτων τροφίμων φτάνει τα 87 κιλά ανά άτομο το χρόνο. Από, αυτά όπως εξηγεί στο «Εθνος» η Κάτια Λαζαρίδη, καθηγήτρια Γεωγραφίας στο Χαροκόπειο, η οποία ασχολείται εδώ και πολλά χρόνια με το θέμα, περίπου το 45% είναι απόβλητα, τα οποία ήταν σε κάποια φάση βρώσιμα, όπως για παράδειγμα ψωμί που μούχλιασε σε αντίθεση με τα υπόλοιπα, όπως τα κόκκαλα που δεν ήταν ποτέ βρώσιμα. Αυτό σημαίνει ότι περίπου το 45% των τροφίμων δυνητικά θα μπορούσε να μην είχε καταλήξει στα σκουπίδια με καλύτερο προγραμματισμό ακόμα και με ...καλύτερη τοποθέτηση των προιόντων στο ψυγείο και τα ντουλάπια.

Η ποσότητα των τροφίμων που καταλήγει στον κάδο στην Ελλάδα είναι σίγουρα μεγάλη. Ωστόσο, σύμφωνα με την κυρία Λαζαρίδη, αυτό δε θα πρέπει να μας κάνει αφοριστικούς: «Η χώρα μας έχει σημαντική αγροτική παραγωγή και χαρακτηρίζεται από μεγαλυτερη αφθονία φρέσκων προιόντων που μπορεί να οδηγηθούν ως απόβλητα. Αν χρησιμοποιήσω φρέσκιες πατάτες στην παρασκευή του φαγητού μου, σίγουρα θα δημιουργήσω περισσότερα απόβλητα από τα φλούδια που θα απορρίψω, συγκριτικά με μία συσκευασία. Χρεαζόμαστε περισσότερα στοιχεία πριν γίνουμε αφοριστικοι. Σαφώς σημαντική ποσότητα τροφίμων πετάγεται, αλλά σε μεγάλο βαθμό μπορεί να οφείλεται και στον διαφορετικό τρόπο παρασκευής φαγητού καθώς χρησιμοποιούμε περισσότερο φρεσκο».

Σημαντικά κενά στο στάδιο της αγροτικής παραγωγής

Την ίδια στιγμή σε ό,τι αφορά την ακριβή εικόνα των αποβλήτων τροφίμων, φαίνεται ότι εξακολουθούν να υπάρχουν σημαντικά κενά στα στοιχεία κυρίως στο στάδιο της αγροτικής παραγωγής, κάτι που συμβαίνει και σε άλλες χώρες.

Σε κάθε περίπτωση αυτό που είναι βέβαιο είναι πως στη χώρα μας λείπει η δέσμευση πόρων, αλλά και η πολιτική δέσμευση που θα φέρει το ζήτημα των αποβλήτων τροφίμων ψηλά στην ατζέντα, αφού ελάχιστοι υπάλληλοι στο αρμόδιο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας έχουν στο αντικείμενό τους από το κλείσιμο των παράνομων χωματερών και το σχεδιασμό και την ανάπτυξη εργοστασίων έως την πρόληψη της σπατάλης τροφίμων.

Θα πρέπει, πάντως, να σημειωθεί ότι η ΕΕ έχει προτείνει επισήμως χωρίς ωστόσο ακόμα αυτή η πρόταση να έχει λάβει τη μορφή Οδηγίας, την αναθεωρηση του ισχύοντος πλαισίου ώστε να περιληφθεί ο δεμευτικός στόχος της μείωσης κατά 30% της ποσότητας αποβλήτων από τη λιανική έως την κατανάλωση.

Τα λάθη

Σύμφωνα με την κυρία Λαζαρίδη, ένα από τα βασικά λάθη που γίνονται στα νοικοκυριά, το οποίο ωστόσο φαίνεται να μειώνεται με τα χρόνια είναι οι αυθόρμητες αγορές, δηλαδή τα ψώνια στο σούπερ μάρκετ ή στη λαική που γίνονται χωρίς λίστα ή χωρίς να έχει προηγηθεί έλεγχος στο ψυγείο και τα ντουλάπια.

Το δεύτερο λάθος γίνεται στην τακτοποίηση καθώς πολλοί προτιμούν τον «εύκολο» τρόπο τοποθετώντας τα καινούρια μπροστά: «Θα πρέπει να κοιτάζουμε και με μια κίνηση να φέρνουμε τα πιο παλιά μπροστά, δηλαδή αυτό που μπήκε πρώτο μέσα να βγαίνει πρώτο έξω. Να κρατάμε τον έλεγχο των αποθηκευτικών χώρων για τα τρόφιμα στο ψυγείο, την κατάψυξη και το ντουλάπι».

Ειδικά για την κατάψυξη, η ίδια σημειώνει πως είναι ένα πάρα πολύ καλό εργαλείο, αλλά πολύς κόσμος δεν ξέρει πως να το χρησιμοποιεί. «Πολλά πράγματα όταν βλέπουμε ότι μπορεί να μας περισσέψουν μπορούμε να τα τοποθετήσουμε σε μικρές μερίδες και να τα ξεπαγώσουμε όταν τα χρειαστούμε, ακόμα και μαγειρεμένα φαγητά. Φυσικά όχι τα φρέσκα λαχανικά», τονίζει η κυρία Λαζαρίδη προσθέτοντας ότι η σωστή αποθήκευση των τροφίμων μπορεί να παρατείνει τη διάρκεια ζωής τους και κατά συνέπεια αυξάνονται οι πιθανότητες αυτά να καταναλωθούν αντί να πεταχτούν.

Στην Ελλάδα οι «αυστηρότερες» ημερομηνίες λήξης

Γρίφος φαίνεται όμως ότι παραμένει για αρκετούς και η σήμανση των τροφίμων ως προς την ημερομηνία τους, με την οποια παρατηρείται σημαντικό πρόβλημα.

«Πολλοί άνθρωποι ακόμα μπερδεύονται και επειδή θεωρούν ότι πρέπει να υπάρχει ασφάλεια σε αυτό που καταναλώνουν, καταλήγουν να πετούν τρόφιμα, τα οποία στην πραγματικότητα δε χρειάζεται να πεταχτούν», σημειώνει η κυρία Λαζαρίδη.

Εξηγεί ότι υπάρχουν δύο ημερομηνίες λήξης το «αναλωση έως» και το «ανάλωση κατά προτίμηση πριν από». «Η μία μπαίνει στα ευαλοίωτα προιόντα και πρέπει να την κοιτάξει κανείς λίγο περισσότερο. Την άλλη μπορεί και να την αγνοήσει πλήρως. Τα μακαρόνια μας δε θα χαλάσουν ποτέ. Δε θα πάθουμε δηλητηρίαση εξαιτίας μακαρονιών που έχουν ξεχαστεί στο ντουλάπι», τονίζει η καθηγητρια του Χαροκοπείου.

Προσθέτει μάλιστα ότι πολύς κόσμος αγνοεί μια άλλη σημαντική παράμετρο: ότι το που μπαίνει ημερομηνία, αν πρέπει να μπει ανάλωση έως ή κατα προτίμηση είναι κάτι που αποφασίζουν οι βιομηχανίες διότι γνωρίζουν καλύτερα τα προιόντα τους: «Δεν υπάρχει κάποια ευρωπαική οδηγία γι΄αυτό. Γι΄αυτό το λόγο μπορείτε να βρείτε το ίδιο προιόν, το γιαούρτι για παράδειγμα, σε μία χώρα να αναγράφει ανάλωση έως και σε άλλη χώρα κατα προτίμηση έως. Αυτό συμβαινει για πολλούς λόγους που σχετίζονται με το τί έχει συνηθίσει το κοινό, την εμπιστοσύνη του κοινού, πώς αξιολογουν οι βιομηχανιες ότι θα αντιδράσει το κοινό, πόσο ευασθητοποιημένο είναι. Βλέπουμε ότι σε κοινωνίες ευαισθητοποιημένες στο ζήτημα της σπατάλης τροφίμων, κάποιες βιομηχανίες αλλάζουν τη σήμανση ακόμα και στο γάλα ή το γιαούρτι και δοκιμάζουν σήμανση του είδους «συχνά κατάλληλο και μετά από κάποια ημερομηνία. Στις περισσότερες περιπτώσεις αν ένα τρόφιμο έχει διατηρηθεί στις σωστές συνθήκες, σε ένα καλό ψυγείο, μπορεί να διατηρηθεί και μέρες μετά την ημερομηνία που αναγράφει και επομένως δεν εχει κανένα λόγο να πεταχτεί», υπογραμμίζει.

Αναφέρεται επίσης σε τρόφιμα που δε χαλάνε, αλλά παρόλα αυτά στις συσκευασίες τους αναγράφεται ημερομηνία λήξης: «Εχω δει ημερομηνία λήξης στο αλάτι. Το αλάτι είναι από μόνο του συντηρητικό. Παλιά βάζαμε τρόφιμα σε άλμη για να διατηρηθούν. Αντίστοιχα το μέλι, δεν έχει κανένα λόγο να λήξει. Δεν υπάρχει κανένας λόγος να το πετάξει κανείς».

Οπως μάλιστα έχει καταδείξει διεθνής έρευνα, η Ελλάδα είναι από τις χώρες, στις οποίες απαντάται συχνότερα η σήμανση λήξης «ανάλωση έως», η οποία οδηγεί αρκετούς στο να πετούν τρόφιμα που δεν είναι επικίνδυνα.

«Με εξαίρεση το κρέας, το ψάρι, τα αλλαντικά και ορισμένα άλλα ιδιαίτερα ευαλοίωτα τρόφιμα, στα υπόλοιπα χρησιμοποιούμε τις αισθήσεις μας, τη μύτη μας, τη γεύση μας, τα μάτια μας ειδικά στα γαλακτοκομικά. Για παράδειγμα ακόμα κι αν δούμε μούχλα στο σκληρό, μέσα πιθανότατα είναι μια χαρά. Αν πετάμε αλόγιστα τρόφιμα κάνουμε κακό και στο περιβάλλον, αλλά και στην τσέπη μας».

Πετούν περισσότερο τα μονομελή νοικοκυριά

Αν και από τις έρευνες δεν προέκυψαν κάποιες διαφορές ανάλογα με την ηλικία, το μορφωτικό επίπεδο ή το γεωγραφικό διαμέρισμα, αυτό που φάνηκε σαφώς είναι πως τα μονομελή νοικοκυριά πετούν περισσότερα τρόφιμα.

Το γεγονός αυτό αποδίδεται στο ότι συχνά κάνουν λάθος στα ψώνια ή δυσκολεύονται να βρουν τις ποσότητες που πρέπει να μαγειρέψουν ώστε να καταναλωθεί το σύνολο του φαγητού ειδικά εάν κάποιες ημέρες της εβδομάδας φάνε κάτι έξω.

Αμέσως μετά στην κατάταξη ως προς τις ποσότητες αποβλήτων τροφίμων έρχονται, σύμφωνα με τους ερευνητές, τα νοικοκυριά με μικρά παιδιά.

Αυτό, το οποίο προκύπτει επίσης από έρευνες γνώμης είναι το γεγονός ότι το καταναλωτικό κοινό δε συνδέει τα απόβλητα τροφίμων με κάτι αρνητικό και επιβλαβές για το περιβάλλον, όπως για παράδειγμα συμβαίνει με τα επικίνδυνα πλαστικά: «Πολλοί είναι εκείνοι που θεωρούν ότι δε δημιουργείται πρόβλημα εάν πεταχτεί ένα χαλασμένο μήλο. Δεν έχουν συνδέσει ότι κάθε τρόφιμο για να παραχθεί απαιτεί πολλούς πόρους, λιπάσματα, φυτοφάρμακα, ενέργεια, εκτοπισμό του φυσικού οικοσυστήματος για να μετατραπεί μια έκταση σε χωράφι. Αν πετάξω ένα τρόφιμο, έχω πετάξει όλα αυτά», τονίζει η κυρία Λαζαρίδη.

Τα τελευταία χρόνια, πάντως, κάτι φαίνεται να αλλάζει σε επίπεδο συμπεριφοράς και πολιτικής κυρίως στον κλάδο της εστίασης. Ετσι, εκτός της δωρεάς τροφίμων για τις ανάγκες συσσιτίων ή ιδρυμάτων, σερβιτόροι εστιατορίων συχνά συμβουλεύουν τους πελάτες να μην παραγγέλνουν υπερβολικά, ενώ προσφέρουν τις μερίδες που έμειναν σε πακέτο και στον μπουφέ των ξενοδοχείων ακολοθούνται διαφορετικά μοντέλα.

Επίσης πολλοί φούρνοι πωλούν σε χαμηλότερη τιμή ό,τι έχει περισσέψει στο τέλος της ημέρας, ενώ το τελευταίο διάστημα έκανε την εμφάνισή της στα πρότυπα χωρών του εξωτερικού και η πρώτη εφαρμογή για κινητά, η οποία παρέχει σε όσους την κατεβάσουν σακούλες τροφίμων από φούρνους ή άλλα συνεργαζόμενα μαγαζιά με είδη που περίσσεψαν σε χαμηλές τιμές.

Αυτό, το οποίο σίγουρα χρειάζεται καλύτερο προγραμματισμό, σύμφωνα με την κυρία Λαζαρίδη, είναι τα μαθητικά γεύματα: «Πρόκειται για μια από τις μεγαλύτερες σπατάλες που γίνονται με τον τρόπο που έχει οργανωθεί. Δίνονται πολλές φορές γεύματα αδιακρίτως στο σύνολο των μαθητών σχολείων με αποτέλεσμα πολλά να μην καταναλώνονται και κανείς δεν έχει μπορέσει να μετρήσει σε τί ποσοστό πετιούνται. Την ίδια στιγμή, τα τρόφιμα αυτά είναι δύσκολο να αποτελέσουν δωρεά σε οικογένειες σε ανάγκη καθώς τα σχολεία δεν έχουν τις απαραίτητες προδιαγραφές συντήρησής τους (ψυγεία ή θερμοθαλάμους) ώστε αυτά να παραμείνουν ασφαλή για να καταναλωθούν ώρες αργότερα αφού θα έχουν μεταφερθεί σε σημεία διανομής».

Πηγή: ethnos.gr

Την Πέμπτη 19 Οκτωβρίου 2023 δικάζονται οι Γιώργος Λέτσιος, Στέλιος Λημνιός, Φαίη Τζανετουλάκου ενώπιον του Μονομελούς Πλημμελειοδικείου Βόλου, μέλη της επιτροπής αγώνα κατά της καύσης των απορριμμάτων, με τις κατηγορίες της παράνομης βίας και της διατάραξης οικιακής ειρήνης. «Στεκόμαστε αλληλέγγυες/οι/α στους τρεις πολίτες και υπερασπιστ(ρι)ές του περιβάλλοντος στο Βόλο που διώκονται και δικάζονται στις 19 Οκτωβρίου 2023» τονίζει η παράταξη δικηγόρων «Εναλλακτική Παρέμβαση - Δικηγορική Ανατροπή».

Ολόκληρη η ανακοίνωση:

Την Πέμπτη 19 Οκτωβρίου 2023 δικάζονται οι Γιώργος Λέτσιος, Στέλιος Λημνιός, Φαίη Τζανετουλάκου ενώπιον του Μονομελούς Πλημμελειοδικείου Βόλου, μέλη της επιτροπής αγώνα κατά της καύσης των απορριμμάτων, με τις κατηγορίες της παράνομης βίας και της διατάραξης οικιακής ειρήνης. Για ποιόν λόγο δικάζονται; Οι πολίτες, στο πλαίσιο μιας ευρύτερης κινητοποίησης ενάντια στη καύση σκουπιδιών από την τσιμεντοβιομηχανία ΑΓΕΤ – Lafarge Holcim, διαμαρτυρήθηκαν για την μεταφορά επίφοβου υλικού προερχόμενου όπως πίστευαν αρχικά από την Ιταλία, και όπως προέκυψε εν τέλει από την Ηuelva ως ενδιάμεσο σταθμό, μια ισπανική πόλη γνωστή για την επικίνδυνη για το περιβάλλον διαχείριση των ραδιενεργών αποβλήτων. Ένα από τα πιο γνωστά εγκλήματα κατά των φτωχότερων χωρών και κοινοτήτων ανά τον κόσμο είναι η μετακίνηση τοξικών απορριμμάτων από τις πλούσιες χώρες της Ευρώπης προς τις οικονομικά ασθενέστερες χώρες ανά τον κόσμο. Η μετακίνηση αυτή γίνεται είτε νόμιμα με το πρόσχημα της πώλησης απορριμμάτων προς καύση των σκουπιδιών είτε παράνομα με διάφορους τρόπους, ένας εκ των οποίων είναι η παραποίηση εγγράφων, η αλλαγή κωδικών. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, στην οποία παρενέβησαν οι τρεις πολίτες του Βόλου, είχαν σβηστεί στοιχεία από την πορεία του πλοίου και υπήρχαν και άλλες ημερομηνίες ελλιμενισμού από το αρμόδιο υπουργείο.

Δεν είναι όμως η πρώτη φορά που οι πολίτες υπερασπίστηκαν την ζωή των ίδιων και των υπόλοιπων κατοίκων και του περιβάλλοντος. Την 1η Απριλίου του 2018 σταμάτησαν ένα από τα παράνομα ανοιχτά φορτηγά που μετέφεραν το ως φερόμενο τότε απόβλητο RDF, το οποίο έρχεται από την Ιταλία για αποτέφρωση στο Βόλο. Το προϊόν, δεν έφερε επίσημη σήμανση ή γραμμωτό κώδικα ούτε υπήρχε ως όφειλε αναγεγραμμένος ο τόπος προέλευσης. Το υλικό όμως δεν έμοιαζε με RDF που έτσι και αλλιώς δύναται να είναι καρκινογόνο, αλλά το φορτίο αποτελούταν από οσμηρές, υγρές, συμπιεσμένες συσκευασίες τεμαχισμένων ανακυκλωμένων και μη ανακυκλωμένων υλικών όπως τα πλαστικά PET, μπαταρίες, αναπτήρες και άλλα υλικά. Η κινητοποίηση του κόσμου οδήγησε, στην υπό την παρουσία εισαγγελέα, λήψη δείγματος το οποίο αποδείχθηκε ότι ήταν 96% πλαστικό με υψηλό ποσοστό υδραργύρου, ο οποίος είναι από τους πιο τοξικούς και ανθεκτικούς ρύπους στο περιβάλλον και το οποίο όταν καίγεται εκπέπμπει διοξίνες και φουράνια τα οποία συσσωρευόμενα στο ανθρώπινο ιστό προκαλούν διαφορετικούς τύπους καρκίνου.

Για ποιους λόγους πρέπει να υπερασπιστούμε τους κατοίκους που αντιστέκονται ενάντια στην καύση των σκουπιδιών:

1. Γιατί η διαχείριση των απορριμμάτων είναι από τα πιο σκοτεινά και καλά κρυμμένα μυστικά του καπιταλισμού και των πλουσιότερων (και λευκότερων) χωρών του παγκόσμιου Βορρά. Γιατί η υποβάθμιση ολόκληρων περιοχών μέσα από την περιβαλλοντική ρύπανση είναι μέρους μιας ευρύτερης πολιτικής καπιταλιστικής διακυβέρνησης. Γιατί η διαχείριση των απορριμμάτων – το που θα πάνε τα σκουπίδια που παράγουν στην πλειοψηφία τους οι αναπτυγμένες χώρες της Ευρωπης – είναι ένα παγκόσμιο ζήτημα που επηρεάζει άμεσα και περιοχές όπως ο Βόλος.. Το έτος 2018 η κινέζικη κυβέρνηση απαγόρευσε τις εισαγωγές πλαστικών αποβλήτων που μέχρι τότε κυρίως εισήγαγε καθώς δεν μπορούσε να τις ανακυκλώσει αφού ποτέ το πλαστικό δεν είναι τόσο καθαρό ώστε να είναι ανακυκλώσιμο με ευκολία. Από τότε, πολλές χώρες του Παγκόσμιου Βορρά έχουν προσπαθήσει να βρουν νέους προορισμούς για τα πλαστικά τους απόβλητα, εξαναγκαζόμενες από την Σύμβαση της Βασιλείας να τις στέλνουν σε χώρες που ανήκουν στον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης. Μήπως ο Βόλος έχει μετατραπεί σε μία θανατηφόρα υψικάμινο όπου τα κέρδη είναι κυριολεκτικά πάνω απο την ζωή και την υγεία των ανθρώπων;

2. Γιατί οι κάτοικοι του Βόλου έχουν δώσει μια σειρά μάχες, μαζικές, στα δικαστήρια, στο δρόμο, έξω από τα εργοστάσια, θέτοντας την ζωή τους σε κίνδυνο, προσπαθώντας να προστατεύσουν την ζωή των κατοίκων του Βόλου και των μελλοντικών γενεών. Και γιατί ο Βασίλης Μάγγος στο πλαίσιο αυτών των κινητοποιήσεων χτυπήθηκε τόσο βάναυσα από την αστυνομία ώστε να χάσει την ζωή του τις επόμενες μέρες.

3. Γιατί καύση των απορριμμάτων είτε ως αποτέφρωση είτε ως ενέργεια σύμφωνα με μια σειρά έρευνες είναι ιδιαίτερα επικίνδυνη για τις ζωές των εργαζομένων και κατοίκων, πόσο μάλλον όταν το εργοστάσιο βρίσκεται 200 μέτρα από τα τελευταία σπίτια της πόλης. Είναι όμως καταστροφική και για ολόκληρο το περιβάλλον συμπεριλαμβανομένων πάντα και των ανθρώπων σε αυτό. Υπάρχουν, έρευνες που αποδεικνύουν ότι από την καύση των απορριμμάτων αναδεικνύουν ότι εκλύουν ένα τόνο διοξειδίου του άνθρακα για κάθε τόνο από τα απορρίμματα που καίγονται.

4. Γιατί ήδη ο Ιατρικός Σύλλογος Μαγνησίας έχει θεωρήσει δικαιολογημένες τις ανησυχίες των κατοίκων και έχει εκπονήσει μια μελέτη για τις επιπτώσεις επιπτώσεις στην Υγεία από την καύση απορριμμάτων και των παραγώγων τους (RDF και SRF) για παραγωγή ενέργειας. Ήδη έχουν γίνει αποτυπώσεις της αύξησης κατά τρείς φορές πάνω συγκριτικά με την υπόλοιπη Ελλάδα, σε καρδιαγγειακά, πνευμονολογικά και νεοπλασματικά νοσήματα καθώς και σε θανάτους λόγω καρκίνων.

5. Γιατί δεν εμπιστευόμαστε την ανάγκη τέτοιων βιομηχανιών για κέρδος χωρίς να υπολογίζουν τις ζωές των ανθρώπων. Και δεν χρειάζεται να αναφερθούμε σε πολλά. Ας πούμε για την LafargeHolcim. Η LafargeHolcim πρόσφατα καταδικάστηκε για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας για την δράση της στην περιοχή της Συρίας κατά τα χρόνια 2013-2014, όπου χρηματοδοτούσε ένοπλες ομάδες μεταξύ των οποίων και τον ΙSIS για να παραμείνει ανοιχτό το εργοστάσιο και να είναι ανταγωνιστικό στην παραγωγή τσιμέντου, θέτοντας σε κίνδυνο τους Σύριους εργαζόμενους της. Ο πόλεμος σκοτώνει και ξεριζώνει τους ανθρώπους και οι εταιρίες συνεχίζουν να αυξάνουν τα κέρδη τους. Γιατί οι Έλληνες καπιταλιστές μπορούν να συνεργάζονται με εταιρίες που έχουν κατηγορηθεί για εγκλήματα πολέμου απρόσκοπτα και αυτό να θεωρείται θεμιτό.

6. Γιατί ο Μπέος πριμοδοτεί τα συμφέροντα της τσιμεντοβιομηχανίας, μολύνοντας το περιβάλλοντος δηλώντας ότι η ΑΓΕΤ θα καίει ό,τι γουστάρει, ενώ παράλληλα προχωρεί στην κατασκευή και λειτουργία φαραωνικής μονάδας παραγωγής SRF για επιπλέον καύσιμη ύλη στην τσιμεντοβιομηχανία.

7. Γιατί η υπεράσπιση του περιβάλλοντος και της υγείας των κατοίκων του Βόλου είναι υπόθεση όλων μας.

8. Γιατί ο Βασίλης Μάγγος είναι παρών.

Σοκ προκάλεσαν στους τοπικούς αυτοδιοικητικούς παράγοντες του δήμου Πύργου τα στοιχεία φωτιά για την έκνομη δραστηριότητα υπηρεσιακών παραγόντων του δήμου και τις στενές τους σχέσεις με τα μέλη της εγκληματικής οργάνωσης που εξαρθρώθηκε από τις διωκτικές αρχές, που αποκαλύπτει σήμερα το περιοδικό HOT DOC. To περιοδικό αποκαλύπτει με έγγραφα – ντοκουμέντα ότι στο διαβιβαστικό του ΣΔΟΕ προς τις δικαστικές αρχές περιλαμβάνεται η μυστηριώδης υπόθεση της αγοράς του δεματοποιητή απορριμμάτων που φέρεται να έκανε ο δήμος Πύργου από εταιρεία με έδρα τον Ορχομενό Βοιωτίας τον Δεκέμβρη του 2009 έναντι 1.125.470 ευρώ. Πηγές του ΣΔΟΕ χαρακτηρίζουν την συγκεκριμένη αγορά ως «ύποπτη και κατά πάσα πιθανότητα εικονική» καθώς από την μέχρι τώρα έρευνα , τόσο ο δήμος του Πύργου όσο και η εταιρεία που πώλησε το πολύπλοκο μηχάνημα δεν έχουν ανταποκριθεί στο αίτημα του ΣΔΟΕ για την παροχή όλων των οικονομικών στοιχείων της συναλλαγής. (Τιμολόγια , Δελτία Αποστολής κλπ ).

Σε καθημερινή βάση, αντικρίζει κανείς στην Ξάνθη, σύμφωνα με το www.thrakitoday.com εικόνες σαν και αυτήν της φωτογραφίας, με πολίτες, από ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού να αναζητούν τροφή καθώς και κάθε άλλη αξιοποιήσιμη ύλη μέσα στους κάδους σκουπιδιών. Το περιστατικό, σύμφωνα με το τοπικό μέσο, σημειώθηκε το μεσημέρι της Κυριακής, στην οδό Βουλγαροκτόνου στην Ξάνθη. Πρόκειται για  μητέρα που αναζητούσε τροφή σε κάδο σκουπιδιών μαζί με το ανήλικο παιδί της το οποίο  βούτηξε και στον κάδο ψάχνοντας κάτι φαγώσιμο.

Πηγή-φωτογραφία: www.thrakitoday.com

Σε πράξη βεβαίωσης παράβασης, εισήγηση προστίμου κατά του δήμου Πύργου και αποστολή του φακέλου στον εισαγγελέα Πύργου για περαιτέρω διερεύνηση ποινικών ευθυνών, θα προχωρήσει η Ειδική Υπηρεσία Επιθεωρητών Περιβάλλοντος του ΥΠΕΚΑ, μετά την αυτοψία για την λειτουργία χωματερής στην θέση Λίμνες, Βώλακα Πύργου. Ο Γενικός Επιθεωρητής Περιβάλλοντος, Παναγιώτης Μέρκος, μιλώντας στο IONION FM, ανέφερε ότι ο δήμος Πύργου δεν έστειλε γραπτή απολογία μετά τον έκτακτο έλεγχο που έκαναν οι επιθεωρητές στις 14/11/2013 για τον ΧΑΔΑ στις Λίμνες, όπου διαπιστώθηκαν πέραν των περιβαλλοντικών παραβάσεων και σωρεία παρατυπιών. Παράλληλα επισημαίνει ότι πρέπει να διερευνηθεί πώς αδειοδοτήθηκε ο δεματοποιητής, καθώς ο περιφερειακός σχεδιασμός δεν προβλέπει δεματοποιητή στην Ηλεία, ενώ πιθανόν να υπάρχουν ευθύνες και σε υπηρεσιακούς και αυτοδιοικητικούς παράγοντες, που ενέκριναν την άδεια στις Λίμνες.

του Γιώργου Μαρινόπουλου, δημοσιογράφου της ΕΡΤ

Όταν πριν μερικές εβδομάδες βρέθηκα στη θυελλώδη ανοιχτή συνέλευση στο Λάτσειο Δημοτικό Μέγαρο Πύργου, εκεί όπου συμμετείχαν αυτοδιοικητικοί & φορείς του Πύργου και κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής των "Λιμνών", ένα κατάλαβα, μιας και το συγκεριμένο θέμα που θα αναφέρω με «έκαιγε» και λίγο παραπάνω γεωγραφικά, όντας ο μοναδικός Καρδαμαίος/Αμαλιαδίτης που παρευρέθηκα στη συνέλευση: Ότι σε ένα πράγμα συμφωνούσαν σχεδόν όλοι (πλην στελεχών των κομμάτων της Αριστεράς και ολίγων άλλων): Να γίνει άμεσα το εργοστάσιο επεξεργασίας στερεών αποβλήτων, η μονάδα παραγωγής ενέργειας και ο ΧΥΤΥ στην Τριανταφυλλιά Ήλιδας, να πάνε τα σκουπίδια του νομού εκεί. Η ένταση επικράτησε φυσικά για το «τι θα γίνει μέχρι τότε», γνωστά τοις πάσι άλλωστε τα γεγονότα σε Πύργο, Λίμνες και Χάλκοβα.