Tο μνημείο των νεκρών στο Αστέρι, στο σημείο «Τσίχλικας», που έγιναν οι εκτελέσεις
Εκδηλώσεις Μνήμης για τους Εκτελεσθέντες Υπό των Γερμανών στο Αστέρι Ρεθύμνου την Κυριακή 31/5/2015
Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Σταυρωμένου και οι συγγενείς των θυμάτων καλούν στο Αστέρι του Δ.Δ Χαμαλευρίου την Κυριακή 31/5/2015 στο μνημόσυνο εις μνήμην των εκτελεσθέντων της 1ης Ιουνίου 1941 από τα Γερμανικά Στρατεύματα Κατοχής .
Κυριακή 31.5.2015
9.30 π.μ., Ιερός Ναός Αγίου Γεωργίου, Αστέρι:
Μνημόσυνο για την ανάπαυση των ψυχών των εκτελεσθέντων υπό των γερμανικών στρατευμάτων.
11π.μ. Μνημείο των θυμάτων:
· Επιμνημόσυνη δέηση
· Κατάθεση Στεφάνων
· Ομιλία από τον Αριστομένη Συγγελάκη, μέλος της Σ.Ε του Εθνικού Συμβουλίου Διεκδίκησης των Οφειλών της Γερμανίας προς την Ελλάδα και μέλος της Ένωσης Θυμάτων Ολοκαυτώματος Δήμου Βιάννου με θέμα: «Μνήμη και Χρέος, Δικαιοσύνη και Αποζημίωση».
Σημείωμα Αριστομένη Συγγελάκη
Η Μάχη της Κρήτης αποτελεί το μοναδικό, έως τότε, παράδειγμα καθολικής, πάνδημης, αντίστασης ενός λαού απέναντι σε ένα κράτος – εισβολέα. Ο ηρωικός λαός της Κρήτης αμυνόμενος με πείσμα κι αυταπάρνηση, με τα όπλα των προγόνων του ή ακόμη και με γυμνά χέρια, προκάλεσε βαρύτατες απώλειες στις γερμανικές δυνάμεις και κέρδισε τον παγκόσμιο θαυμασμό. Όμως η Κρήτη έχει το ηρωικό αλλά και συνάμα τραγικό προνόμιο να αποτελεί τον τόπο όπου για πρώτη φορά υλοποιήθηκε το αποκρουστικό δόγμα της συλλογικής ευθύνης και συντελέσθηκαν οι πρώτες σφαγές αμάχων στην Ευρώπη. Συνολικά, περίπου 2.000 Κρητικοί δολοφονούνται μέχρι τον Αύγουστο του 1941.
Στο Αστέρι, κοντά στο Ρέθυμνο, την 1 Ιουνίου του 1941 έγιναν οι πρώτες ομαδικές εκτελέσεις ταυτόχρονα με τη λήξη της Μάχης της Κρήτης και την επικράτηση των Γερμανών.
Οι 12 που στήθηκαν απέναντι από τα όπλα των Γερμανών στον «Τσίχλικα» είναι οι Κων. Σταύρου Διαλεκτός 63 χρονών, Κων. Μάρκου Ζαχαράκης 48, Γιάννης Μιχ. Καρδαμίτσης 49, Μανώλης Νικ. Κισανδράκης 46, Γιώργος Εμμ. Πολιουδάκης 54, Γιώργος Παναγ. Πολιουδάκης 43, Θανάσης, Γιώργος και Παντελής Δημ. Πυργαρούσης 27, 36 και 44 χρονών αντίστοιχα, Μιχάλης Νικ. Φραγκιαδάκης 68 χρονών, Μανώλης Αρ. Φραγκιουδάκης 53 και Κώστας Ιωάνν. Τσιχλάκης 69 χρονών.
Είχαν προηγηθεί, εν μέσω της Μάχης της Κρήτης, στις οι ομαδικές εκτελέσεις στα Μισίρια Ρεθύμνου (23 και 24 Μάη), οι πρώτες στην Ευρώπη, με 110 εκτελεσθέντες και στις 24.5 οι εκτελέσεις στον Κακόπετρο Χανίων. Μετά το Αστέρι, τις επόμενες δύο μέρες, ακολούθησαν οι εκτελέσεις σε Άδελε, Παγκαλοχώρι και Λούτρα Ρεθύμνου, Κοντομαρί, Φλώρια, Πρασές και Κάνδανο Χανίων, εκτελέσεις των 12 μαρτύρων στο Ηράκλειο και πολλά ακόμη φρικτά εγκλήματα τις επόμενες μέρες.
Ωστόσο, παρά τη ναζιστική τρομοκρατία ο υπερήφανος και αδούλωτος λαός της Κρήτης δεν κάμφθηκε: κατά παγκόσμια πρωτοτυπία, πριν ακόμη πέσει η Κρήτη, στις 30 Μαΐου, συγκροτείται η πρώτη αντιστασιακή ομάδα!
Έως τις 15 Αυγούστου 1941, δηλαδή μέσα στους πρώτους 2,5 μήνες της Κατοχής, δημιουργούνται στην Κρήτη ένα πλήθος αντιστασιακών οργανώσεων, που σε συνεργασία με το ΕΑΜ, τον ΕΛΑΣ, την Ε.Ο.Κ. δίνουν σκληρή μάχη εναντίον των κατακτητών, συμβάλλοντας τελικά στη συντριβή του χιτλερισμού και την απελευθέρωση της Ελλάδας και της Ευρώπης.
Παρά τα τρομερά και χονδροειδή ψεύδη, που συστηματικά διέδωσε το Γ’ Ράιχ προκειμένου να «νομιμοποιήσει» τις σφαγές (ψεύδη τα οποία δυστυχώς συνεχίζουν να διαδίδουν και σήμερα κάποιοι αμετανόητοι), η πραγματική αιτία των γερμανικών εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας ήταν το αδούλωτο φρόνημα του κρητικού λαού, που δεν μπορούσε να γίνει αποδεκτό από τους σχεδιαστές της ναζιστικής νέας τάξης πραγμάτων.
Σήμερα η Κρήτη πρωτοστατεί στην απόκρουση της προσπάθειας παραχάραξης της Ιστορίας της και στη διεκδίκηση των γερμανικών οφειλών. Έναν αγώνα διεκδίκησης κι όχι εκδίκησης. Έναν αγώνα Μνήμης και Δικαιοσύνης.
Χρέος μας και δέσμευσή μας να συνεχίσουμε τον ιερό αυτό αγώνα μέχρι τη νίκη. Στην Ελλάδα, τη Γερμανία και την Ευρώπη. Με ιστορικά, πολιτικά και νομικά μέσα. Με καθοδηγητή τον Μανώλη Γλέζο, τον πρωταγωνιστή, μαζί με τον Απόστολο Σάντα, εκείνης της νύχτας στην Ακρόπολη, που φώτισε με ελπίδα όλο τον κόσμο.
Δεν θα ησυχάσουμε μέχρι να δικαιωθούμε!
Οι φωτογραφίες των εκτελεσθέντων σε αίθουσα του μουσείου «Το Σπίτι του Πολιού» στο Αστέρι
Υ.Γ. Οι φωτογραφίες παραχωρήθηκαν από τον δημοσιογράφο Μανώλη Παντινάκη, όπως και άλλα χρήσιμα
στοιχεία.
Αριστομένης Συγγελάκης
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΚΔΗΛΩΣΗΣ
Κυριακή 31.5.2015
9.30 π.μ., Ιερός Ναός Αγίου Γεωργίου, Αστέρι:
Μνημόσυνο για την ανάπαυση των ψυχών των εκτελεσθέντων υπό των γερμανικών στρατευμάτων.
11π.μ. Μνημείο των θυμάτων:
· Επιμνημόσυνη δέηση
· Κατάθεση Στεφάνων
· Ομιλία από τον Αριστομένη Συγγελάκη, μέλος της Σ.Ε του Εθνικού Συμβουλίου Διεκδίκησης των Οφειλών της Γερμανίας προς την Ελλάδα και μέλος της Ένωσης Θυμάτων Ολοκαυτώματος Δήμου Βιάννου με θέμα: «Μνήμη και Χρέος, Δικαιοσύνη και Αποζημίωση».
Σημείωμα Αριστομένη Συγγελάκη
Η Μάχη της Κρήτης αποτελεί το μοναδικό, έως τότε, παράδειγμα καθολικής, πάνδημης, αντίστασης ενός λαού απέναντι σε ένα κράτος – εισβολέα. Ο ηρωικός λαός της Κρήτης αμυνόμενος με πείσμα κι αυταπάρνηση, με τα όπλα των προγόνων του ή ακόμη και με γυμνά χέρια, προκάλεσε βαρύτατες απώλειες στις γερμανικές δυνάμεις και κέρδισε τον παγκόσμιο θαυμασμό. Όμως η Κρήτη έχει το ηρωικό αλλά και συνάμα τραγικό προνόμιο να αποτελεί τον τόπο όπου για πρώτη φορά υλοποιήθηκε το αποκρουστικό δόγμα της συλλογικής ευθύνης και συντελέσθηκαν οι πρώτες σφαγές αμάχων στην Ευρώπη. Συνολικά, περίπου 2.000 Κρητικοί δολοφονούνται μέχρι τον Αύγουστο του 1941.
Στο Αστέρι, κοντά στο Ρέθυμνο, την 1 Ιουνίου του 1941 έγιναν οι πρώτες ομαδικές εκτελέσεις ταυτόχρονα με τη λήξη της Μάχης της Κρήτης και την επικράτηση των Γερμανών.
Οι 12 που στήθηκαν απέναντι από τα όπλα των Γερμανών στον «Τσίχλικα» είναι οι Κων. Σταύρου Διαλεκτός 63 χρονών, Κων. Μάρκου Ζαχαράκης 48, Γιάννης Μιχ. Καρδαμίτσης 49, Μανώλης Νικ. Κισανδράκης 46, Γιώργος Εμμ. Πολιουδάκης 54, Γιώργος Παναγ. Πολιουδάκης 43, Θανάσης, Γιώργος και Παντελής Δημ. Πυργαρούσης 27, 36 και 44 χρονών αντίστοιχα, Μιχάλης Νικ. Φραγκιαδάκης 68 χρονών, Μανώλης Αρ. Φραγκιουδάκης 53 και Κώστας Ιωάνν. Τσιχλάκης 69 χρονών.
Είχαν προηγηθεί, εν μέσω της Μάχης της Κρήτης, στις οι ομαδικές εκτελέσεις στα Μισίρια Ρεθύμνου (23 και 24 Μάη), οι πρώτες στην Ευρώπη, με 110 εκτελεσθέντες και στις 24.5 οι εκτελέσεις στον Κακόπετρο Χανίων. Μετά το Αστέρι, τις επόμενες δύο μέρες, ακολούθησαν οι εκτελέσεις σε Άδελε, Παγκαλοχώρι και Λούτρα Ρεθύμνου, Κοντομαρί, Φλώρια, Πρασές και Κάνδανο Χανίων, εκτελέσεις των 12 μαρτύρων στο Ηράκλειο και πολλά ακόμη φρικτά εγκλήματα τις επόμενες μέρες.
Ωστόσο, παρά τη ναζιστική τρομοκρατία ο υπερήφανος και αδούλωτος λαός της Κρήτης δεν κάμφθηκε: κατά παγκόσμια πρωτοτυπία, πριν ακόμη πέσει η Κρήτη, στις 30 Μαΐου, συγκροτείται η πρώτη αντιστασιακή ομάδα!
Έως τις 15 Αυγούστου 1941, δηλαδή μέσα στους πρώτους 2,5 μήνες της Κατοχής, δημιουργούνται στην Κρήτη ένα πλήθος αντιστασιακών οργανώσεων, που σε συνεργασία με το ΕΑΜ, τον ΕΛΑΣ, την Ε.Ο.Κ. δίνουν σκληρή μάχη εναντίον των κατακτητών, συμβάλλοντας τελικά στη συντριβή του χιτλερισμού και την απελευθέρωση της Ελλάδας και της Ευρώπης.
Παρά τα τρομερά και χονδροειδή ψεύδη, που συστηματικά διέδωσε το Γ’ Ράιχ προκειμένου να «νομιμοποιήσει» τις σφαγές (ψεύδη τα οποία δυστυχώς συνεχίζουν να διαδίδουν και σήμερα κάποιοι αμετανόητοι), η πραγματική αιτία των γερμανικών εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας ήταν το αδούλωτο φρόνημα του κρητικού λαού, που δεν μπορούσε να γίνει αποδεκτό από τους σχεδιαστές της ναζιστικής νέας τάξης πραγμάτων.
Σήμερα η Κρήτη πρωτοστατεί στην απόκρουση της προσπάθειας παραχάραξης της Ιστορίας της και στη διεκδίκηση των γερμανικών οφειλών. Έναν αγώνα διεκδίκησης κι όχι εκδίκησης. Έναν αγώνα Μνήμης και Δικαιοσύνης.
Χρέος μας και δέσμευσή μας να συνεχίσουμε τον ιερό αυτό αγώνα μέχρι τη νίκη. Στην Ελλάδα, τη Γερμανία και την Ευρώπη. Με ιστορικά, πολιτικά και νομικά μέσα. Με καθοδηγητή τον Μανώλη Γλέζο, τον πρωταγωνιστή, μαζί με τον Απόστολο Σάντα, εκείνης της νύχτας στην Ακρόπολη, που φώτισε με ελπίδα όλο τον κόσμο.
Δεν θα ησυχάσουμε μέχρι να δικαιωθούμε!
Οι φωτογραφίες των εκτελεσθέντων σε αίθουσα του μουσείου «Το Σπίτι του Πολιού» στο Αστέρι
Υ.Γ. Οι φωτογραφίες παραχωρήθηκαν από τον δημοσιογράφο Μανώλη Παντινάκη, όπως και άλλα χρήσιμα
στοιχεία.
Αριστομένης Συγγελάκης