Του Γιάννη Κουτζουράδη

    Επειδή πολύς αχός ακούστηκε και πολλά τουφέκια έπεσαν με αφορμή τις διαγραφές και επιπλήξεις ορισμένων ακραίων προπαγανδιστών της Τηλεόρασης από το ΠΠΣ της ΕΣΗΕΑ, αλλά κι επειδή εξέφρασα αμέσως τη θέση ότι το θέμα με αφήνει παγερά αδιάφορο, ως προς το «δίκαιο» η «άδικο» των ποινών, αφού ουδέποτε θεώρησα συναδέλφους μου τους περισσότερους από τους εγκαλούμενους, με αποτέλεσμα να ερωτηθώ, από νέους κυρίως, για τη θέση αυτή, μερικές σκέψεις.

 Διάβασα αρκετά κείμενα. Όπως είναι φυσικό, άξια διαφόρων χαρακτηρισμών. Παιδαριώδη η ιδιαίτερα αξιόλογα, με φανατική μεροληψία η ψύχραιμη αντιμετώπιση, από γνωρίζοντες η όπως συχνά συμβαίνει από αγνοούντες, κυρίως όμως από ανθρώπους που η άποψη τους προέρχεται από πολιτική τοποθέτηση. Το τελευταίο το βρίσκω υγιές, αφού ανέκαθεν θεωρούσα την διαβόητη «αντικειμενικότητα» παραμύθι για μικρονοικούς, η πλάνη ολκής. Εν τούτοις, ακόμα και στα σοβαρότερα από τα κείμενα αυτά, κυριαρχούσε η περίφημη αυτή λέξη, ως ένα είδος που θεραπεύει κάθε νόσο. (Ενας μάλιστα από τους συγγραφείς, που προσωπικά θεωρώ και σοβαρό και γνώστη, έγραψε πως δεν πρέπει να θεωρούνται δημοσιογράφοι όσοι ανήκουν σε κόμματα – άποψη που εκτιμώ ως απόλυτο στρουθοκαμηλισμό.)

     Στην ενδοοικογενειακή – ενδοκλαδική - συζήτηση που μοιραία ξέσπασε, υπάρχει κάτι που κυριαρχεί. Μια ένθεν κακείθεν αγωνία, για το μέλλον της Δημοσιογραφίας. Οι σκέψεις μου αυτό έχουν ως κυρίαρχο, επειδή πολύ συχνά θυμάμαι τη φράση ενός πολύ σημαντικού ανθρώπου της Επικοινωνίας, του Γιούργκεν Χάμπερμας, πως «…εάν δεν υπήρχε η Δημοσιογραφία, δεν θα έπρεπε να την εφεύρουμε». Προφανώς αναφερόταν σε μια έτσι ασκούμενη σ όλο τον καπιταλιστκό κόσμο Δημοσιογραφία…

       Σε μια από τις κορυφαίες αξιωματικές θέσεις , διάβαζε απάτες, του συστήματος, «η ενημέρωση είναι πυλώνας της Δημοκρατίας». Ε, όσο υπάρχει δικαιοσύνη και δημοκρατία στον Καπιταλισμό, ακριβώς άλλο τόσο υπάρχει και ενημέρωση - που πρέπει να λογίζεται ως κοινωνικό δικαίωμα και αγαθό. Υπάρχει . Αλλά, ως προιόν για κατανάλωση, άρα κατασκευασμένο σύμφωνα με τις νόρμες της αγοράς και ως παράγοντας υψηλότατης κερδοφορίας για τους επιχειρηματίες της ενημέρωσης.  Η οποία κερδοφορία, δεν εξασφαλίζεται από τις πωλήσεις του προιόντος, αλλά κυρίως από τις παροχές του συστήματος, παράνομες η νομότυπες και από τις πλουσιοπάροχες χορηγίες προς τις άλλες επιχειρήσεις των αφεντικών.

   Η λεγόμενη «αντικειμενική πληροφόρηση», είναι από τις αρχές του προηγούμενου αιώνα το μεγάλο φετίχ της δημοσιογραφίας. Αλλιώς, ο μέγιστος των μύθων που συντηρούνται στον κόσμο της ενημέρωσης, μια λιχουδιά που καταπίνει αμάσητη το κοινό. Αποτέλεσμα; Δείτε γύρω σας, πόσοι άνθρωποι μιλούν με σιγουριά για πράγματα που ωστόσο αγνοούν παντελώς. Νοιώθουν πως κατέχουν την αλήθεια, επειδή αυτά «πληροφορούνται» από την τηλεόραση. Και αδυνατούν να συνειδητοποιήσουν πως ότι θεωρούν γνώση, είναι κατασκευασμένο σε ειδικά χαλκεία, διοχετεύεται στα υπάκουα ΜΜΕ και σερβίρεται από τους  (τρομάρα τους) αναλυτές. Καλύτερο παράδειγμα στις μέρες μας, είναι η «γνώμη» που εκφράζει η πλειονότητα των Ελλήνων για το Ευρώ και την Ε.Ε. Τίποτα δεν ειν δικό τους. Παπαγαλίζουν όσα ακούνε απ τους παπαγάλους της Τηλεόρασης, απ τους αξιότιμους Πρετεντέρη, Πορτοσάλτε και τους καμιά 20σαριά ακόμα ομοίους τους προπαγανδιστές, τους οποίους η κοινή γνώμη (άλλος όρος μύθος αυτός), όχι μόνο θεωρεί δημοσιογράφους, αλλά τους μόνους δημοσιογράφους. Πχ, πολλοί γνωρίζουν ως δημοσιογράφο τον… Μπογδάνο, αλλά ελάχιστοι τον Βότση.

      Για όλ αυτά, όποιος έχει ειδικό ενδιαφέρον για τα φαινόμενα της ενημέρωσης, είναι καλό να θυμάται: η έρευνα στην Επικοινωνία, εξελίχθηκε λόγω της πρόθεσης αποτελεσματικότερου ελέγχου, προφανώς πολιτικού, στα πεδία οικονομία, εκπαίδευση, προπαγάνδα, διαφήμιση, δημόσιες και διαπροσωπικές σχέσεις. Όλα αποτελούν προνομιακό χώρο των ΜΜΕ!  

      Συμπέρασμα. Με επιχειρήσεις υπερχρεωμένες η οικονομικά ακμαίες, με εργαζόμενους αξιοπρεπώς αμειβόμενους είτε εξευτελιστικά κακοπληρωμένους, με εργασιακές σχέσεις τύπου γαλέρας η ανεκτές, με ένα πλαίσιο διαπλοκής όπως αυτό που γνωρίζουμε, αλλά ακόμα και σε περιβάλλον διαφάνειας (αν ποτέ θα μπορούσαμε να φανταστούμε κάτι τέτοιο για την Ελλάδα…),  με όποια συνθήκη κι αν επιστρατεύσει η φαντασία μας, το απολύτως βέβαιον είναι το ίδιο: η Δημοσιογραφία στον Καπιταλισμό, νυν και αεί, θα λειτουργεί και θα ασκείται υπό ομηρία, οιονεί σκλαβιά. Στο μεγαλύτερο και ισχυρότερης επιρροής κομμάτι της, θα είναι φιμωμένη, κατευθυνόμενη, απολύτως χειραγωγημένη. Οι ελάχιστες ρωγμές που μπορεί να προκληθούν δεν μπορούν να  ενοχλήσουν το παχύδερμο εξουσία. Και οι όποιες παράταιρες φωνές καταφέρνουν να ακουστούν, θα χαρακτηρίζονται γραφικές!

     Δεν υπάρχει πιο κατανοητό παράδειγμα απ το ίδιο το ζήτημα που τροφοδότησε όλη τη συζήτηση. Ελάχιστη ώρα μετά τη διαρροή των ποινών, τα συστημικά κανάλια κατακλύστηκαν από φωνασκούντες, που ολοφυρόμενοι έσκιζαν τα ρούχα τους, διότι συνιστούν (οι ποινές) λογοκρισία! Προσπερνώ την πολιτική πραγματικότητα που λέει πως οι περισσότεροι απ αυτούς είναι ιδεολογικοί απόγονοι των λογοκριτών της χούντας, για να επισημάνω μόνο πως δεν βρέθηκε (!) ούτε ένας καλεσμένος τους να υποστηρίξει την έννοια «άλλο». Τέτοια ομοφωνία από τους κήρυκες της… χαμένης ελευθερίας έκφρασης.

     Αντί άλλου επιλόγου, θα παραθέσω έναν διάλογο, απολύτως πραγματικό, μεταξύ δύο δημοσιογράφων και επί δεκαετίες φίλων, ανεξάρτητα από τον πολύ διαφορετικό πολιτικό προσανατολισμό τους. Διήνυσαν πάνω κάτω την ίδια επαγγελματική πορεία, υψηλότατα επιτελικά στελέχη,  έχουν συνταξιοδοτηθεί και μιλάνε για τη δουλειά τους. Λέει ο πρώτος: - Μου λείπει η Δημοσιογραφία, η εντύπωση πως μπορείς κάθε στιγμή να παρεμβαίνεις στα γεγονότα. Και απαντά ο δεύτερος: - εμένα μου λείπει η εξουσία που μου έδινε…

     Θα δυσκολευόταν πολύ κάποιος να τους τοποθετήσει στον πολιτικό χάρτη;

Υ.Γ. Όλα τα παραπάνω εκτίθενται ανεξάρτητα από την προσωπική γνώμη μου για τα πρόσωπα που απαρτίζουν τα δύο Πειθαρχικά Συμβούλια του Σωματείου, για τα οποία, αν εξαιρέσω τρία τέσσερα, γνωρίζω πως το επαγγελματικό και συνδικαλιστικό παρελθόν τους κι ακόμα περισσότερο η ιδιαίτερα λειψή κατάρτιση τους σε θεωρητικά ζητήματα της Ενημέρωσης, τα καθιστούν ακατάλληλα για τέτοιο αξίωμα...

Υ.Γ.2. Για να μη κατηγορηθώ για μερική λογοκλοπή, ο μισός τίτλος είναι «δάνειο» απ τον Μιχ. Κατσαρό.


αναδημοσίευση από sxedio-b