Για μια πραγματική Aνασυγκρότηση, απαιτούνται και ρήξεις
Γιάννος Γιαννόπουλος, πολιτικός μηχανικός
...για την ανασυγκρότηση του ΜΕΤΑ και του συνδικαλιστικού κινήματος
Η κατάσταση μας θέτει καθήκοντα
Ο χώρος του συνδικαλιστικού κινήματος έχει να αντιμετωπίσει μια σειρά προβλημάτων, στα οποία δεν έχει δώσει απάντηση ούτε η Ριζοσπαστική Αριστερά, για ιστορικούς λόγους, που αφορούν και την σημασία που απέδιδε συνολικά τις δύο τελευταίες δεκαετίες στο εργατικό κίνημα, όσο και για λόγους εγγενών αδυναμιών.
Από την οργάνωση των ανέργων στα σωματεία, τη δημιουργία σωματείων και σχημάτων εργατικής παρέμβασης εκεί που δεν υπήρχαν, την οργάνωση των εργαζομένων στους νέους εργασιακούς χώρους και τομείς της οικονομίας, αλλά και των νέων μορφών επισφαλούς εργασίας, το εργατικό κίνημα στην Ελλάδα παραμένει σημαντικά κατώτερο των περιστάσεων, ακόμα και σε ζητήματα που φαντάζουν αυτονόητα. Τα προλεταριοποιούμενα στρώματα των επιστημόνων έχουν μείνει να εκφράζονται από τις επιστημονικές ενώσεις πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, και όλα τα παραπάνω αποτυπώνονται στην ελάχιστη συνδικαλιστική πυκνότητα του ιδιωτικού τομέα.
Από τη διεκδίκηση των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας, μαχητικά Σωματεία έχουν φτάσει κυρίως να διεκδικούν ανακλήσεις απολύσεων, και όχι πάντα με επιτυχία, και το επίσημο συνδικαλιστικό κίνημα μοιάζει να έχει "ξεχάσει" την ευθεία αντιπαράθεση με την εργοδοσία. Η προαναφερθείσα κατάσταση συμπυκνώνεται στους συσχετισμούς και τις πρακτικές της ΓΣΕΕ, της στήριξης του "ΝΑΙ" στο δημοψήφισμα, των απεργιών για τα μάτια του κόσμου, της αποκλιμάκωσης ακόμα και στην πρόσφατη μάχη του ασφαλιστικού.
Για να μπορέσουμε λοιπόν να ξεκινήσουμε από τα στοιχειώδη και να οργανώσουμε τους εργατικούς αγώνες και να τους συνδέσουμε και με άλλους τρόπους, με συντονισμούς ανά κλάδο και ευρύτερους, σωματείων-ομοσπονδιών-πρωτοβουλιών, ώστε να παρακάμπτουμε τις γραφειοκρατικές και εντέχνως απονευρωμένες τριτοβάθμιες δομές, χρειαζόμαστε και μια παράταξη, που θα λειτουργεί ως δικτύωση παρατάξεων ομοσπονδιών, σχημάτων πρωτοβάθμιων σωματείων, συσπειρώσεων εργαζομένων, μεμονωμένων συνδικαλιστών που πρόσκεινται στο δικό μας ιδεολογικό χώρο, πρωτοβουλιών ανέργων και επισφαλώς εργαζομένων, μια παράταξη που θα συνενώνει τις επιμέρους αντιστάσεις και θα τις αναβαθμίζει στο δευτεροβάθμιο και τριτοβάθμιο επίπεδο.
Ποιοι;
Σε αυτά είναι που έρχεται να απαντήσει η πρωτοβουλία για την ανασυγκρότηση του ΜΕΤΑ. Γιατί θα πρέπει να έχουμε ξεκάθαρο ότι δεν γίνεται τα παραπάνω να επιτευχθούν χωρίς τη μαζική συμμετοχή των εργαζομένων, συμμετοχή που δεν γίνεται να επιτευχθεί χωρίς να ανακτήσει ο συνδικαλισμός τη χαμένη του αξιοπιστία. Και η αξιοπιστία δεν κερδίζεται, αλλά χάνεται μέσα από τη συμπόρευση με σχήματα κυβερνητικού ή εργοδοτικού συνδικαλισμού.
Ο κυβερνητικός συνδικαλισμός δεν αφορά γενικώς και αορίστως τη συμμετοχή σε μια παράταξη, συνδικαλιστών που πρόσκεινται στο εκάστοτε κυβερνητικό κόμμα. Δεν νομίζω ότι έψεξε κανένας όσους συμμετείχαν παλιότερα στον ΣΥΡΙΖΑ, γιατί τη βδομάδα του δημοψηφίσματος οργανώνονταν και μιλούσαν με κάθε πιθανή υπηρεσία για να καταγγείλουν τα αμέτρητα περιστατικά εργοδοτικής αυθαιρεσίας, την ώρα που η ΓΣΕΕ αδιαφορούσε, απλώς επειδή ανήκαν στο κόμμα που ήταν στην κυβέρνηση. Είναι όμως τελείως διαφορετική αυτή η κατάσταση με καταστάσεις όπου συνδικαλιστές υπερασπίζονται ή εξωραΐζουν τις κυβερνητικές πολιτικές που πλήττουν τα συμφέροντα των εργαζομένων μέσα στα συνδικάτα, και δη την περίοδο των μνημονίων. Υπονομεύοντας στην πράξη τους εργατικούς αγώνες, μιλώντας από τη μια πλευρά στο όνομά τους, και συνεργαζόμενοι, από την άλλη, με τα μνημονιακά υπουργεία για την προώθηση ή έστω τη λείανση των κυβερνητικών πολιτικών.
Την ίδια στιγμή, ο κυβερνητικός συνδικαλισμός δεν είναι το μοναδικό πρόβλημα. Πρακτικές που ασχολούνται μόνο με τον εσωτερικό συσχετισμό σε σωματεία και ομοσπονδίες, θυσιάζοντας τις αξίες του εργατικού κινήματος σε αυτό τον βωμό, από την ανάδειξη διοικητικών στελεχών σε συνδικαλιστικά ως τα μορατόρια με την εργοδοσία ακόμα και όταν υπάρχουν σοβαρές παραβιάσεις δικαιωμάτων, δεν μπορούν να γίνονται ανεκτά, ούτε θα συνεισφέρουν στο να οργανωθεί στα σωματεία ο ασυνδικάλιστος, αόρατος και επισφαλώς εργαζόμενος κόσμος της εργασίας.
Πώς
Η οργάνωση των εργαζομένων πρέπει να γίνει με νέους όρους. Με λειτουργούσες παρατάξεις που θα αξιοποιούν και θα συνδέουν τη δουλειά που γίνεται σε επιμέρους κοινωνικούς χώρους. Με οριζόντια ενημέρωση ώστε να διαχέεται η γνώση που αποτελεί από τα βασικά όπλα των εργαζομένων. Με τη στελεχοποίηση όσων έχουν αποδείξει στο πρωτοβάθμιο επίπεδο με τη δράση τους ότι μπορούν να βοηθήσουν και στο δευτεροβάθμιο, και όχι με την ανάδειξη κομματικών στελεχών. Με την ενημέρωση και την εμπλοκή των ενεργών εργαζομένων των πρωτοβάθμιων σωματείων στο δευτεροβάθμιο και τριτοβάθμιο συνδικαλισμό. Με παρατάξεις που δεν θα είναι καθρέφτης της διοικητικής διαίρεσης του συνδικαλιστικού κινήματος για να δίνουν μάχες συσχετισμών. Με τον περιορισμό των θητειών στις αποσπάσεις, και κυρίως με ένα άλλο μοντέλο συνδικαλιστή, ενός συνδικαλιστή που θα λειτουργεί με τρόπο που θα τον καθιστά μελλοντικά αχρείαστο, επειδή θα υπάρχουν περισσότεροι και περισσότερες για να φέρουν σε πέρας τα ίδια καθήκοντα. Χρειαζόμαστε ένα μοντέλο συνδικαλιστή που θα προσπαθεί να διαχέει - και όχι να συγκεντρώνει όλη τη γνώση και τις αρμοδιότητες, ώστε να γίνει "αυτός που ξέρει" και άρα είναι αναντικατάστατος, με αποτέλεσμα να εκλέγεται σε αποσπασμένες θέσεις επί 20 χρόνια. Πάντοτε βασισμένοι στη λογική αυτονομίας πρώτα απ' όλα απέναντι στο κράτος και τις κυβερνήσεις, αλλά και απέναντι στη λογική του κομματικού βραχίονα στο συνδικαλιστικό κίνημα. Εκεί συνίσταται εξάλλου η αυτονομία· στο να παίρνουν τις αποφάσεις αυτοί που αγωνίζονται καθημερινά και που ζουν απ' τη δουλειά τους.
Επάνω σε αυτές τις βάσεις ξεκίνησε η πρωτοβουλία για την Ανασυγκρότηση του ΜΕΤΑ και έκανε τα πρώτα βήματα στην πρόσφατη πανελλαδική σύσκεψη. Στη βάση αυτής της λογικής δημιουργήθηκε μέσα από μια ρηξιακή αλλά αναγκαία διαδικασία το "Ρεσάλτο στη Γαλέρα" στο Εργατικό Κέντρο Αθήνας. Και σε αυτές τις βάσεις θα συνεχίσει, απέναντι στις προαναφερθείσες προβληματικές λογικές στο συνδικαλιστικό κίνημα, από όπου και αν αυτές εκπορεύονται. Αψηφώντας "νουθεσίες" που κλείνουν τα μάτια απέναντι στα όσα συμβαίνουν, που υπερασπίζονται φιλοκυβερνητικές πρακτικές ως υποτίθεται ενταγμένες στη λογική της αυτονομίας, για αποφάσεις που δεν ρωτήθηκε κανένας εργαζόμενος αλλά τις έλαβαν ελάχιστοι γραφειοκράτες που ηγούνται "σχημάτων" που δεν λειτουργούν πρακτικά ποτέ πλην των προσυνεδριακών διαδικασιών του συνδικαλιστικού κινήματος. Ενωτικά απέναντι σε όλες τις δυνάμεις του κινήματος και τους εργαζομένους, και "σεχταριστικά" απέναντι σε κυβερνητικούς συνδικαλιστές και συνδικαλιστές που - στην καλύτερη περίπτωση- δεν θέλουν να πολυενοχλούν την εργοδοσία. Μέσα από την επεξεργασία νέων θέσεων και κυρίως νέων συμπεριληπτικών μοντέλων λειτουργίας, στην πορεία προς μια επανιδρυτική συνδιάσκεψη το φθινόπωρο, που θα επιτρέψει τη μετεξέλιξη του ΜΕΤΑ σε μια διευρυμένη αγωνιστική παράταξη που θα αποτελέσει καταλύτη της λύσης, και όχι μέρος του προβλήματος, όπως συνέβαινε με τις περισσότερες συνδικαλιστικές εκπροσωπήσεις, ακόμα και της Αριστεράς, μέχρι σήμερα.
Πηγή: ergasianet.gr
Ο Γιάννος Γιαννόπουλος είναι μέλος του ΜΕΤΑ και του ΣΜΤ.
...για την ανασυγκρότηση του ΜΕΤΑ και του συνδικαλιστικού κινήματος
Η κατάσταση μας θέτει καθήκοντα
Ο χώρος του συνδικαλιστικού κινήματος έχει να αντιμετωπίσει μια σειρά προβλημάτων, στα οποία δεν έχει δώσει απάντηση ούτε η Ριζοσπαστική Αριστερά, για ιστορικούς λόγους, που αφορούν και την σημασία που απέδιδε συνολικά τις δύο τελευταίες δεκαετίες στο εργατικό κίνημα, όσο και για λόγους εγγενών αδυναμιών.
Από την οργάνωση των ανέργων στα σωματεία, τη δημιουργία σωματείων και σχημάτων εργατικής παρέμβασης εκεί που δεν υπήρχαν, την οργάνωση των εργαζομένων στους νέους εργασιακούς χώρους και τομείς της οικονομίας, αλλά και των νέων μορφών επισφαλούς εργασίας, το εργατικό κίνημα στην Ελλάδα παραμένει σημαντικά κατώτερο των περιστάσεων, ακόμα και σε ζητήματα που φαντάζουν αυτονόητα. Τα προλεταριοποιούμενα στρώματα των επιστημόνων έχουν μείνει να εκφράζονται από τις επιστημονικές ενώσεις πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, και όλα τα παραπάνω αποτυπώνονται στην ελάχιστη συνδικαλιστική πυκνότητα του ιδιωτικού τομέα.
Από τη διεκδίκηση των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας, μαχητικά Σωματεία έχουν φτάσει κυρίως να διεκδικούν ανακλήσεις απολύσεων, και όχι πάντα με επιτυχία, και το επίσημο συνδικαλιστικό κίνημα μοιάζει να έχει "ξεχάσει" την ευθεία αντιπαράθεση με την εργοδοσία. Η προαναφερθείσα κατάσταση συμπυκνώνεται στους συσχετισμούς και τις πρακτικές της ΓΣΕΕ, της στήριξης του "ΝΑΙ" στο δημοψήφισμα, των απεργιών για τα μάτια του κόσμου, της αποκλιμάκωσης ακόμα και στην πρόσφατη μάχη του ασφαλιστικού.
Για να μπορέσουμε λοιπόν να ξεκινήσουμε από τα στοιχειώδη και να οργανώσουμε τους εργατικούς αγώνες και να τους συνδέσουμε και με άλλους τρόπους, με συντονισμούς ανά κλάδο και ευρύτερους, σωματείων-ομοσπονδιών-πρωτοβουλιών, ώστε να παρακάμπτουμε τις γραφειοκρατικές και εντέχνως απονευρωμένες τριτοβάθμιες δομές, χρειαζόμαστε και μια παράταξη, που θα λειτουργεί ως δικτύωση παρατάξεων ομοσπονδιών, σχημάτων πρωτοβάθμιων σωματείων, συσπειρώσεων εργαζομένων, μεμονωμένων συνδικαλιστών που πρόσκεινται στο δικό μας ιδεολογικό χώρο, πρωτοβουλιών ανέργων και επισφαλώς εργαζομένων, μια παράταξη που θα συνενώνει τις επιμέρους αντιστάσεις και θα τις αναβαθμίζει στο δευτεροβάθμιο και τριτοβάθμιο επίπεδο.
Ποιοι;
Σε αυτά είναι που έρχεται να απαντήσει η πρωτοβουλία για την ανασυγκρότηση του ΜΕΤΑ. Γιατί θα πρέπει να έχουμε ξεκάθαρο ότι δεν γίνεται τα παραπάνω να επιτευχθούν χωρίς τη μαζική συμμετοχή των εργαζομένων, συμμετοχή που δεν γίνεται να επιτευχθεί χωρίς να ανακτήσει ο συνδικαλισμός τη χαμένη του αξιοπιστία. Και η αξιοπιστία δεν κερδίζεται, αλλά χάνεται μέσα από τη συμπόρευση με σχήματα κυβερνητικού ή εργοδοτικού συνδικαλισμού.
Ο κυβερνητικός συνδικαλισμός δεν αφορά γενικώς και αορίστως τη συμμετοχή σε μια παράταξη, συνδικαλιστών που πρόσκεινται στο εκάστοτε κυβερνητικό κόμμα. Δεν νομίζω ότι έψεξε κανένας όσους συμμετείχαν παλιότερα στον ΣΥΡΙΖΑ, γιατί τη βδομάδα του δημοψηφίσματος οργανώνονταν και μιλούσαν με κάθε πιθανή υπηρεσία για να καταγγείλουν τα αμέτρητα περιστατικά εργοδοτικής αυθαιρεσίας, την ώρα που η ΓΣΕΕ αδιαφορούσε, απλώς επειδή ανήκαν στο κόμμα που ήταν στην κυβέρνηση. Είναι όμως τελείως διαφορετική αυτή η κατάσταση με καταστάσεις όπου συνδικαλιστές υπερασπίζονται ή εξωραΐζουν τις κυβερνητικές πολιτικές που πλήττουν τα συμφέροντα των εργαζομένων μέσα στα συνδικάτα, και δη την περίοδο των μνημονίων. Υπονομεύοντας στην πράξη τους εργατικούς αγώνες, μιλώντας από τη μια πλευρά στο όνομά τους, και συνεργαζόμενοι, από την άλλη, με τα μνημονιακά υπουργεία για την προώθηση ή έστω τη λείανση των κυβερνητικών πολιτικών.
Την ίδια στιγμή, ο κυβερνητικός συνδικαλισμός δεν είναι το μοναδικό πρόβλημα. Πρακτικές που ασχολούνται μόνο με τον εσωτερικό συσχετισμό σε σωματεία και ομοσπονδίες, θυσιάζοντας τις αξίες του εργατικού κινήματος σε αυτό τον βωμό, από την ανάδειξη διοικητικών στελεχών σε συνδικαλιστικά ως τα μορατόρια με την εργοδοσία ακόμα και όταν υπάρχουν σοβαρές παραβιάσεις δικαιωμάτων, δεν μπορούν να γίνονται ανεκτά, ούτε θα συνεισφέρουν στο να οργανωθεί στα σωματεία ο ασυνδικάλιστος, αόρατος και επισφαλώς εργαζόμενος κόσμος της εργασίας.
Πώς
Η οργάνωση των εργαζομένων πρέπει να γίνει με νέους όρους. Με λειτουργούσες παρατάξεις που θα αξιοποιούν και θα συνδέουν τη δουλειά που γίνεται σε επιμέρους κοινωνικούς χώρους. Με οριζόντια ενημέρωση ώστε να διαχέεται η γνώση που αποτελεί από τα βασικά όπλα των εργαζομένων. Με τη στελεχοποίηση όσων έχουν αποδείξει στο πρωτοβάθμιο επίπεδο με τη δράση τους ότι μπορούν να βοηθήσουν και στο δευτεροβάθμιο, και όχι με την ανάδειξη κομματικών στελεχών. Με την ενημέρωση και την εμπλοκή των ενεργών εργαζομένων των πρωτοβάθμιων σωματείων στο δευτεροβάθμιο και τριτοβάθμιο συνδικαλισμό. Με παρατάξεις που δεν θα είναι καθρέφτης της διοικητικής διαίρεσης του συνδικαλιστικού κινήματος για να δίνουν μάχες συσχετισμών. Με τον περιορισμό των θητειών στις αποσπάσεις, και κυρίως με ένα άλλο μοντέλο συνδικαλιστή, ενός συνδικαλιστή που θα λειτουργεί με τρόπο που θα τον καθιστά μελλοντικά αχρείαστο, επειδή θα υπάρχουν περισσότεροι και περισσότερες για να φέρουν σε πέρας τα ίδια καθήκοντα. Χρειαζόμαστε ένα μοντέλο συνδικαλιστή που θα προσπαθεί να διαχέει - και όχι να συγκεντρώνει όλη τη γνώση και τις αρμοδιότητες, ώστε να γίνει "αυτός που ξέρει" και άρα είναι αναντικατάστατος, με αποτέλεσμα να εκλέγεται σε αποσπασμένες θέσεις επί 20 χρόνια. Πάντοτε βασισμένοι στη λογική αυτονομίας πρώτα απ' όλα απέναντι στο κράτος και τις κυβερνήσεις, αλλά και απέναντι στη λογική του κομματικού βραχίονα στο συνδικαλιστικό κίνημα. Εκεί συνίσταται εξάλλου η αυτονομία· στο να παίρνουν τις αποφάσεις αυτοί που αγωνίζονται καθημερινά και που ζουν απ' τη δουλειά τους.
Επάνω σε αυτές τις βάσεις ξεκίνησε η πρωτοβουλία για την Ανασυγκρότηση του ΜΕΤΑ και έκανε τα πρώτα βήματα στην πρόσφατη πανελλαδική σύσκεψη. Στη βάση αυτής της λογικής δημιουργήθηκε μέσα από μια ρηξιακή αλλά αναγκαία διαδικασία το "Ρεσάλτο στη Γαλέρα" στο Εργατικό Κέντρο Αθήνας. Και σε αυτές τις βάσεις θα συνεχίσει, απέναντι στις προαναφερθείσες προβληματικές λογικές στο συνδικαλιστικό κίνημα, από όπου και αν αυτές εκπορεύονται. Αψηφώντας "νουθεσίες" που κλείνουν τα μάτια απέναντι στα όσα συμβαίνουν, που υπερασπίζονται φιλοκυβερνητικές πρακτικές ως υποτίθεται ενταγμένες στη λογική της αυτονομίας, για αποφάσεις που δεν ρωτήθηκε κανένας εργαζόμενος αλλά τις έλαβαν ελάχιστοι γραφειοκράτες που ηγούνται "σχημάτων" που δεν λειτουργούν πρακτικά ποτέ πλην των προσυνεδριακών διαδικασιών του συνδικαλιστικού κινήματος. Ενωτικά απέναντι σε όλες τις δυνάμεις του κινήματος και τους εργαζομένους, και "σεχταριστικά" απέναντι σε κυβερνητικούς συνδικαλιστές και συνδικαλιστές που - στην καλύτερη περίπτωση- δεν θέλουν να πολυενοχλούν την εργοδοσία. Μέσα από την επεξεργασία νέων θέσεων και κυρίως νέων συμπεριληπτικών μοντέλων λειτουργίας, στην πορεία προς μια επανιδρυτική συνδιάσκεψη το φθινόπωρο, που θα επιτρέψει τη μετεξέλιξη του ΜΕΤΑ σε μια διευρυμένη αγωνιστική παράταξη που θα αποτελέσει καταλύτη της λύσης, και όχι μέρος του προβλήματος, όπως συνέβαινε με τις περισσότερες συνδικαλιστικές εκπροσωπήσεις, ακόμα και της Αριστεράς, μέχρι σήμερα.
Πηγή: ergasianet.gr
Ο Γιάννος Γιαννόπουλος είναι μέλος του ΜΕΤΑ και του ΣΜΤ.