«Ψάχνω εδώ και ένα μήνα για σπίτι, γιατί αυτό που έμενα από το 1990 πωλήθηκε σε μια κινέζικη εταιρεία και θα αξιοποιηθεί για βραχυχρόνια μίσθωση» λέει με άγχος στην «Αυγή» η Άννα, που για χρόνια ήταν κάτοικος Καλλιθέας.

«Δυστυχώς, είναι δύσκολο να βρω κάτι που να ανταποκρίνεται  στις  ανάγκες μου και το ενοίκιο να είναι λογικό, γιατί λόγω της Airbnb τα ενοίκια έχουν εκτοξευτεί σε δυσθεώρητα επίπεδα» προσθέτει, υπογραμμίζοντας ότι «από τα σπίτια που έχω δει, τα περισσότερα είναι τρώγλες με πολύ ακριβό ενοίκιο, γιατί πολλά καλά σπίτια έχουν δοθεί για βραχυχρόνια μίσθωση».

Αυτή είναι μια από τις μαρτυρίες μόνιμων κατοίκων που έρχονται αντιμέτωποι με την επέλαση των βραχυχρόνιων μισθώσεων.

Από το 2012, η Αθήνα, όπως και όλοι οι τουριστικοί προορισμοί της χώρας, είναι αντιμέτωποι με το φαινόμενο που ξεσπιτώνει τους μόνιμους κατοίκους, οι οποίοι για χρόνια ενοικιάζουν τη στέγη τους.

Τεράστιο είναι, επίσης, το πρόβλημα για φοιτητές ή για δημοσίους υπαλλήλους, που είναι αναγκασμένοι να ενοικιάσουν σπίτι και με μεγάλη δυσκολία βρίσκουν στέγη, καθώς οι ιδιοκτήτες των ακινήτων προτιμούν να εισπράττουν 100 ευρώ τη βραδιά παρά 400 ευρώ τον μήνα. Το πρόβλημα εκτείνεται σε όλους τους τουριστικούς προορισμούς της χώρας, ενώ έντονο είναι στα νησιά, όπου υπάρχει έλλειψη κατοικιών για τον μη ντόπιο πληθυσμό.

Αγοράζουν ολόκληρες πολυκατοικίες

Στο κέντρο της Αθήνας και τις ευρύτερες περιοχές της πρωτεύουσας, εταιρείες κινεζικών και ισραηλινών συμφερόντων αγοράζουν ολόκληρες πολυκατοικίες για να τις αξιοποιήσουν για βραχυχρόνια μίσθωση. Μόνιμοι κάτοικοι, με μηνιαία μίσθωση, αναγκάζονται να φύγουν και να αλλάξουν ακόμη και συνοικία. «Ήρθε χθες το μαγαζί μου ο κύριος Σπύρος, που μια φορά την εβδομάδα που τον επισκέπτεται ο γιος του με την οικογένεια του παίρνει σοκολατάκια. Τον είδα πολύ στενοχωρημένο. Όταν τον ρώτησα, μου είπε ότι ο σπιτονοικοκύρης του τον διώχνει από το σπίτι για να το δώσει για βραχυχρόνια μίσθωση» λέει η Γεωργία στην «Αυγή» περιγράφοντας μεγάλες αλλαγές στην περιοχή πέριξ της Ακρόπολης και στο Κουκάκι.

«Τα μαγαζιά που έκλεισαν τα πρώτα χρόνια της κρίσης, τώρα ανοίγουν ξανά ως μπακάλικα ή καφετέριες που προσφέρουν πρωινό γεύμα ή ακόμη και καθαριστήρια» σημειώνει. «Αλλάζει το κέντρο της Αθήνας, αλλά αυτό δεν είναι προς το καλύτερο. Μιλάμε για αλλοίωση των τελευταίων γειτονιών που έχουν απομείνει στην Αθήνα» σημειώνει η Γεωργία. Μαζί με την αλλοίωση του αστικού ιστού, διάχυτος είναι ο προβληματισμός εάν οι υποδομές ηλεκτροδότησης, ύδρευσης και αποχέτευσης θα αντέξουν, αφού οι επισκέπτες στην πρωτεύουσα έχουν πολλαπλασιαστεί τη θερινή περίοδο. Φημολογείται ότι στην Αττική τα ακίνητα που διατίθενται με βραχυχρόνια μίσθωση ανέρχονται σε 14.000 σπίτια. Εκτιμάται,   δηλαδή,   ότι   διατίθενται 42.000 κλίνες στα μισθωμένα διαμερίσματα, ενώ οι κλίνες των ξενοδοχείων της Αττικής ανέρχονται στις 22.000.

«Ανεβαίνει» η κτηματαγορά

Από την άλλη πλευρά, οι βραχυχρόνιες μισθώσεις έχουν επηρεάσει την κτηματαγορά. Οι μεσίτες βλέπουν ανάκαμψη μετά τη ραγδαία πτώση του 2015. Ωστόσο, δεν είναι λίγοι αυτοί που εκτιμούν ότι η απότομη άνοδος των τιμών στα ακίνητα ενδεχομένως να οδηγήσει σε νέα «φούσκα». Γνώστες του χώρου λένε ότι στα Εξάρχεια κάνουν «επέλαση» οι Κινέζοι, οι οποίοι αγοράζουν ολόκληρες πολυκατοικίες για να τις μισθώνουν βραχυχρόνια σε τουρίστες. Το ίδιο κάνουν και Ισραηλινοί επιχειρηματίες. Μεταφέρουν στην «Αυγή» ότι ημιυπόγειο 28 τ.μ. στο κέντρο της Αθήνας με αρχική τιμή πώλησης στα 10.000 ευρώ τελικώς. λόγω του ανταγωνισμού μεταξύ των Κινέζων με τους Ισραηλινούς αγοραστές, πωλήθηκε έναντι 74.000 ευρώ, αλλά το συμβόλαιο πώλησης έγραφε 5.000 ευρώ! «Η πρακτική αυτή είναι συνήθης από κυκλώματα που θέλουν να διαμορφώσουν μια νέα εικόνα στην κτηματαγορά της πρωτεύουσας» λένε στην «Αυγή» γνώστες της αγοράς.

Σε δυσθεώρητα επίπεδα οι τιμές των ακινήτων

Κτηματομεσίτες υποστηρίζουν ότι η άνοδος των τιμών σε περιοχές πέριξ της Ακρόπολης, ιδίως στην περιοχή του Κουκακίου, του Μεγάρου Μουσικής και του Κάραβελ, ανέρχεται στο 30%, με την τιμή ανά τετραγωνικό μέτρο να εκκινεί από τα 1.500 ευρώ. Όπως μας πληροφορούν, αυτή η άνοδος επηρεάζει όλους τους πιθανούς εγχώριους αγοραστές. Υποστηρίζουν, πάντως, ότι σε σχέση με πέρυσι περισσότεροι Έλληνες αγοράζουν σε αυτές τις περιοχές. «Στις περισσότερες περιπτώσεις είναι μικροεπενδυτές, που θέλουν να αγοράσουν ακίνητα για βραχυχρόνια μίσθωση» εξηγούν οι κτηματομεσίτες με τους οποίους επικοινώνησε η «Αυγή», σημειώνοντας ότι  «οι  περισσότεροι  αγοράζουν τοις μετρητοίς ή με τραπεζικό δανεισμό που αγγίζει το 30-40% του συνολικού ποσού». «Παρατηρούμε ότι η άνοδος στην κίνηση της κτηματαγοράς οφείλεται στη βραχυχρόνια μίσθωση, που λειτουργεί ουσιαστικά ως κινητήριος μοχλός», σημειώνουν. Οι εκτιμήσεις για την πορεία της κτηματαγοράς μιλούν για επέκταση της ακτίνας πέραν του κέντρου των Αθηνών και οι αισιόδοξοι υποστηρίζουν ότι οι τιμές θα σταθεροποιηθούν τα επόμενα χρόνια.

Τι προτείνουν οι ξενοδόχοι

Πάντως, οι ξενοδόχοι από το 2012 είχαν ζητήσει από την κυβέρνηση να λάβει μέτρα όχι για να μειωθούν οι κλίνες, αλλά «για να μπει τάξη στην αγορά». Ζητούν, λοιπόν, να υπάρξει ρύθμιση της αγοράς με φορολόγηση της δραστηριότητας της βραχυχρόνιας μίσθωσης ώστε να υπάρχει ίση φορολογική μεταχείριση, αλλά και επιβολή του κανονισμού υγιεινής και ασφάλειας, που ισχύει για τα ξενοδοχεία.

«Δυστυχώς, η κατάσταση έχει ξεφύγει. Απέναντι από ξενοδοχεία αγοράζουν ολόκληρες πολυκατοικίες και μισθώνονται παράνομα για τη διαμονή τουριστών, χωρίς τα κτήρια να πληρούν τις προδιαγραφές μαζικής φιλοξενίας ως προς την υγιεινή και την ασφάλεια» τονίζει στην «Αυγή» ο Αλέξανδρος Βασιλικός, πρόεδρος του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδας. «Δεν πρόκειται για οικονομικό διαμοιρασμό. Πρόκειται για αθέμιτο ανταγωνισμό» τονίζει, χωρίς όμως να μπορεί να προσδιορίσει τυχόν ζημία των ξενοδοχείων, αφού δεν υπάρχουν στοιχεία, αφού τα έσοδα από τις βραχυχρόνιες μισθώσεις δεν είναι καταγεγραμμένα. Το δε Μητρώο αναμένεται να λειτουργήσει το επόμενο διάστημα. «Εμείς λειτουργούμε σε ένα υπεφορολογημένο και υπερ-θεσμοθετημένο περιβάλλον, ενώ αυτοί που ασχολούνται με τις βραχυχρόνιες μισθώσεις ακινήτων δεν υπόκεινται σε κανένα έλεγχο» σημειώνει.

Ρ. Αξελός: Αλλοιώνεται η φυσιογνωμία της πόλης

Το θέμα έχει φτάσει και στο Δημοτικό Συμβούλιο Αθηναίων, με την Ανοιχτή Πόλη να θέτει εκ νέου το ζήτημα προκειμένου να διαμορφωθούν θέσεις «ώστε να αντιμετωπιστούν οι συνέπειες που προκαλούνται από την εξάπλωση του φαινομένου». «Αυτές οι πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης μπορεί να θεωρούμε ότι έχουν κινήσει την αγορά ως προς τις επισκευές παλαιών σπιτιών, που ήταν κλειστά, αλλά έχουν δημιουργήσει τεράστιο πρόβλημα κατοικίας στα νέα ζευγάρια, στις οικογένειες που δεν έχουν δικό τους σπίτι, σε όσους εργάζονται σε πόλεις μακριά από την έδρα τους» σημειώνει στην «Αυγή» ο Ρήγας Αξελός, επικεφαλής της δημοτικής παράταξης Ανοιχτή Πόλη.

«Παράλληλα, δημιουργείται μια τεχνητή αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών» τονίζει, για να συμπληρώσει ότι «αλλοιώνεται η φυσιογνωμία των πόλεων και των περιοχών, αφού επιβαρύνονται οι δομές καθαριότητας, αυξάνονται τα ενοίκια». Κάνοντας ένα βήμα παραπέρα, ο Ρήγας Αξελός τονίζει ότι μέσω αυτής της δραστηριότητας «υπάρχει ανεξέλεγκτη φοροδιαφυγή, οι δήμοι και το κράτος χάνουν έσοδα και αυξάνεται η μαύρη εργασία», ενώ «προκύπτουν ζητήματα υγιεινής και ασφάλειας για τους ενοικιαστές με βραχυχρόνια μίσθωση». «Σε όλες τις χώρες και τις πόλεις της Ευρώπης αρχίζουν να θεσπίζονται μέτρα» υπογραμμίζει, για να καταλήξει πως η δημοτική παράταξη ζητά από το δημοτικό συμβούλιο Αθηναίων «να εξετάσει συνολικά μέτρα για την αντιμετώπιση του φαινομένου».

Ευρωπαϊκές πόλεις απέναντι στο φαινόμενο

Το πρόβλημα της ανεξέλεγκτης διάθεσης διαμερισμάτων έχει επηρεάσει όλες τις ευρωπαϊκές χώρες και για την αντιμετώπισή του ακολουθήθηκαν διάφορες πρακτικές. Η πιο αυστηρή είναι αυτή που πλέον εφαρμόζεται στην Πάλμα ντε Μαγιόρκα, την πρωτεύουσα των Βελεαρίδων Νήσων, όπου αποφασίστηκε η απαγόρευση των βραχυχρόνιων μισθώσεων των σπιτιών, αφού οι κάτοικοι κατήγγειλαν ότι οι τιμές ενοικίασης είχαν αυξηθεί ραγδαία. Έτσι, αποφασίστηκε η εφαρμογή νέου κανονισμού, δεν θα ενοι κιάζονται σε τουρίστες ούτε σπίτια ούτε δωμάτια για μικρό χρονικό διάστημα. Είχε προηγηθεί απόφαση με επιβολή προστίμου ύψους 300 ευρώ για τους ιδιοκτήτες που αναρτούσαν τα σπίτια τους για βραχυχρόνια μίσθωση στη διαδικτυακή πλατφόρμα της Airbnb. Πλέον, όμως, με τον νέο κανονισμό, δεν θα επιτρέπεται η βραχυχρόνια μίσθωση διαμερισμάτων, παρ’ ότι οι βίλες θα είναι διαθέσιμες εφ’ όσον δεν βρίσκονται σε προστατευόμε νες περιοχές ή σε περιοχές πέριξ του αεροδρομίου ή σε κτήρια που δεν βρίσκονται σε οικιστική περιοχή.

Πώς ρύθμισαν την αγορά

Σε άλλους τουριστικούς προορισμούς όπως το Άμστερνταμ, οι εταιρείες - πλατφόρμες ενοικίασης έχουν υποχρεωθεί να  αποδίδουν φόρο στον δήμο. Επίσης, υπάρχουν περιορισμοί ως προς τον χρόνο μίσθωσης και τον αριθμό των καταλυμάτων. Στο Βερολίνο έχουν θεσπιστεί υψηλά πρόστιμα σε όσους παραβιάζουν τις ημέρες ενοικίασης και βέβαια σε όσους ενοικιάζουν χωρίς την απαραίτητη άδεια από τις τοπικές αρχές. Επιπλέον υπάρχει όριο ενοικιαζομένων διαμερισμάτων ανά γειτονιά, ώστε να μην αλλοιώνε- ται το ύφος της πόλης. Σε Παρίσι και Βαρκελώνη υπάρχουν χρονικοί και χωροταξικοί περιορισμοί στην ενοικίαση μέσω των πλατφορμών της οικονο- μίας του διαμοιρασμού. Στο δε Βέλγιο, οι εταιρείες - πλατφόρμες ενοικία- σης υποχρεούνται να γνωστοποιούν όλα τα απαραίτητα στοιχεία για τη φορολόγηση από τις εθνικές αρχές των υπόχρεων.

Σε εγρήγορση τα υπουργεία Οικονομικών και Τουρισμού

Τάξη στο θεσμικό χάος που επικρατούσε όλα τα προηγούμενα χρόνια στη βραχυχρόνια μίσθωση ακινήτου επιχειρούν να βάλουν υπουργείο Οικονομικών και Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ). Το πιο σημαντικό βήμα που αναμένεται να πραγματοποιηθεί μέσα στο αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα είναι το Μητρώο για τις βραχυχρόνιες μισθώσεις ακινήτων, στο  οποίο  θα  δηλώνονται  οι συμφωνίες μίσθωσης που συνάπτει ο ιδιοκτήτης του ακινήτου με την ηλεκτρονική πλατφόρμα. Παράλληλα, η ΑΑΔΕ ήδη ρίχνει τις πρώτες «καμπάνες» σε όσους   αποκτούν   εισοδήματα από μισθωτή υπηρεσία ή επιχειρηματική   δραστηριότητα και αμέλησαν  ή  αδιαφόρησαν  να δηλώσουν τα  εισοδήματα  της Airbnb.

Η Αρχή καλεί τους υπόχρεους να σπεύσουν πριν από την εκπνοή της προθεσμίας υποβολής των δηλώσεων στο τέλος του  μηνός να  τα  εμφανίσουν υποβάλλοντας   τροποποιητική δήλωση. Με την ενεργοποίηση της ηλεκτρονικής πλατφόρμας, θα εντοπίζονται οι βραχυχρόνιες μισθώσεις ακινήτων μέσω της οικονομίας διαμοιρασμού (Airbnb) και οι ιδιοκτήτες ακινήτων θα πρέπει να δηλώσουν τα στοιχεία για τα ακίνητα που εκμισθώνουν. Όσοι ασχολούνται με τη συγκεκριμένη δραστηριότητα θα πρέπει να ενταχθούν στο μητρώο και να δηλώνουν τις συμβάσεις που έχουν συνάψει από την 1η Ιανουαρίου 2018,  διαφορετικά απειλούνται  με  πρόστιμα  έως 5.000 ευρώ.

Το ζήτημα της βραχυχρόνιας μίσθωσης και του νέου τρόπου μίσθωσης κατοικιών μέσω της Airbnb έχουν θέσει και παράγο- ντες της τουριστικής αγοράς στην υπουργό Τουρισμού Έλενα Κουντουρά. Η υπουργός έχει αναφερθεί μάλιστα στις σημαντικές προσπάθειες που γίνονται από την κυβέρνηση προκειμένου να ελεγχθεί μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας η βραχυχρόνια μίσθωση.

Πηγή: Η Αυγή