Την ώρα που ο Υπουργός Εργασίας υποστηρίζει ότι τα μέτρα της κυβέρνησης αποδίδουν και μειώνονται οι απολύσεις,  βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ καταθέτουν ερώτηση για το «ξήλωμα» του ηλεκτρονικού συστήματος καταγραφής ΕΡΓΑΝΗ, υποστηρίζοντας ότι ουσιαστικά έχει πάψει να λειτουργεί.

Ο Υπουργός Εργασίας Γιάννης Βρούτσης σε συνέντευξή του την Τρίτη υποστήριξε ότι οι απολύσεις του Μαρτίου 2020 είναι μικρότερες από τον Μάρτιο του 2019, αλλά επειδή δεν έγιναν προσλήψεις είναι πολύ αρνητικό το ισοζύγιο, και πρόσθεσε: «Και αν δείτε και αναλυτικά την καμπύλη, που θα παρουσιάσουμε στην ΕΡΓΑΝΗ, θα δείτε πως μετά την παρέμβαση της κυβέρνησης στις 20 Μάρτη δεν υπάρχουν απολύσεις. Τα μέτρα μας έπιασαν τόπο και εύχομαι να συγκρατήσουμε τις απολύσεις και το μήνα Απρίλιο».

Όμως, η ΕΡΓΑΝΗ επί της ουσίας βρίσκεται σε «καταστολή» αφού με σχετική Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου η κυβέρνηση ανέστειλε την υποχρέωση των εργοδοτών να ενημερώνουν το μητρώο για τις μεταβολές στην απασχόληση του προσωπικού, και τους δίνει τη δυνατότητα να το κάνουν μεταγενέστερα. Αυτό σημαίνει ότι πλέον η ΕΡΓΑΝΗ δεν αποτυπώνει την πραγματική κατάσταση στην αγορά εργασίας.

Η επιλογή της κυβέρνησης έγινε σε ένα χρονικό σημείο που ο αριθμός των απολύσεων είχε φτάσει στις αρχές Μαρτίου, τις 41.000 σύμφωνα με δημοσιεύματα ενώ ο ίδιος ο κ. Βρούτσης, χαρακτήριζε αποκαρδιωτική την κατάσταση, κάνοντας λόγο για «τρομακτική εικόνα η οποία δεν έχει προηγούμενο». Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του συστήματος ΕΡΓΑΝΗ, χάθηκαν περίπου 42.000 θέσεις εργασίας, καθώς οι απολύσεις ξεπέρασαν τις 77.000, ενώ οι προσλήψεις ήταν μόλις 35.000 - και έγιναν κυρίως το πρώτο 15ήμερο του μήνα, πριν επιβληθούν τα μέτρα  για την ανάσχεση της πανδημίας.

Βουλευτές ΣΥΡΙΖΑ: «Ράβε-ξήλωνε» εν μέσω πανδημίας

47 βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, με πρωτοβουλία της  Βουλευτή ΣΥΡΙΖΑ Β'  Θεσσαλονίκης Δώρας Αυγέρη, κατέθεσαν σχετική ερώτηση προς τον Υπουργό Εργασίας  όπου διαπιστώνουν ότι η Κυβέρνηση ανέστειλε την υποχρέωση των εργοδοτών να ενημερώνουν εγκαίρως το σύστημα  για οποιαδήποτε εργασιακή μεταβολή και κατηγορούν τη ΝΔ ότι, μετά την αποδυνάμωση του Σώματος Επιθεωρητών Εργασίας (ΣΕΠΕ), μετά την απορρύθμιση στις απολύσεις και τις συλλογικές συμβάσεις, σειρά τώρα παίρνει και το σύστημα «ΕΡΓΑΝΗ», με αφορμή τα μέτρα αντιμετώπισης του κορωνοϊού,

"Το σύστημα «ΕΡΓΑΝΗ» άρχισε να λειτουργεί στις δύσκολες μέρες του 2013 και αναδείχτηκε ως ένας μηχανισμός προστασίας και αναβάθμισης των εργασιακών σχέσεων, όχι απλώς ως ένα εργαλείο συλλογής στατιστικών δεδομένων. Σήμερα, ωστόσο, η κυβέρνηση της ΝΔ το υποβιβάζει σε μια πλατφόρμα υποβολής δηλώσεων για τους δικαιούχους του έκτακτου επιδόματος των 800 ευρώ", αναφέρουν. Οι εργοδότες απαλλάσσονται ουσιαστικά από την υποχρέωσή τους να καταχωρούν εκ των  προτέρων στο σύστημα τα στοιχεία για τις υπερωρίες, την υπερεργασία, τις αναγγελίες εκ μέρους του εργοδότη οικειοθελών αποχωρήσεων μισθωτών ή καταγγελιών συμβάσεων εργασίας αορίστου χρόνου ή λήξεων  συμβάσεως  εργασίας ορισμένου χρόνου και έργου.

Έτσι, οι εργοδότες μπορούν να γνωστοποιούν συγκεντρωτικά τα  στοιχεία εκ των υστέρων, μέσα στο πρώτο δεκαήμερο του επόμενου μήνα για τις  υπηρεσίες και τις υπερωρίες του προηγούμενου μήνα. Οι βουλευτές υποστηρίζουν ότι τ ο έκτακτο αυτό μέτρο στο οποίο προχώρησε η Κυβέρνηση με Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου, πέρα από την εγγενή αδυναμία ελέγχου που αποβαίνει σε βάρος των εργαζομένων, καθυστερεί και μια σειρά από διαδικασίες σε περιπτώσεις όπως είναι οι εργαζόμενες εγκυμονούσες γυναίκες. Σε συνδυασμό με την υποστελέχωση του ΣΕΠΕ και την αδρανοποίηση των ελέγχων λόγω πανδημίας, προκαλούν ιδιαίτερη ανησυχία στους εργαζόμενους ότι τα φαινόμενα αδήλωτης και ανασφάλιστης εργασίας και εκμετάλλευσης σε βάρος τους ολοένα και θα πληθαίνουν.

Οι βουλευτές αμφισβητούν ότι το μέτρο θα είναι προσωρινό και  καλούν τον Υπουργό Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων ν' αλλάξει πολιτική και να λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα για την ουσιαστική επανενεργοποίηση του ηλεκτρονικού συστήματος καταγραφής «ΕΡΓΑΝΗ» και την προστασία των εργαζομένων από τα φαινόμενα εργοδοτικής αυθαιρεσίας που πληθαίνουν.

Ακολουθεί το κείμενο της ερώτησης.

Το πληροφοριακό σύστημα «ΕΡΓΑΝΗ» του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων άρχισε την λειτουργία του τον Μάρτιο του 2013, διασυνδεόμενο με το ΟΠΣ ΟΑΕΔ και το ΟΠΣ ΙΚΑ – ΕΤΑΜ. Έκτοτε, το σύστημα «ΕΡΓΑΝΗ» αποτελεί όχι απλά και μόνον ένα εργαλείο συλλογής στατιστικών δεδομένων, αλλά κυρίως έναν σημαντικό μηχανισμό προστασίας και αναβάθμισης των εργασιακών σχέσεων και δικαιωμάτων.

Από το ξέσπασμα της πανδημίας του Covid19, το σύστημα «ΕΡΓΑΝΗ» λειτουργεί ως μια πλατφόρμα υποβολής δηλώσεων για επιχειρήσεις, μισθωτούς, επαγγελματίες και άλλους επαγγελματικούς κλάδους -που έχουν πληγεί από την κρίση και των οποίων η δραστηριότητα έχει ανασταλεί λόγω της επιβολής των περιοριστικών μέτρων- και είναι δικαιούχοι του έκτακτου επιδόματος των 800 ευρώ.

Ωστόσο, η κύρια και πολύ σημαντική λειτουργία του πληροφοριακού συστήματος «ΕΡΓΑΝΗ» για τη συγκέντρωση και την τήρηση στοιχείων από τον εργοδότη έχει  ανασταλεί, καθώς οι εργοδότες δεν έχουν για όλο αυτό το χρονικό διάστημα την υποχρέωση της εκ των προτέρων ενημέρωσης του  συστήματος, για οποιαδήποτε εργασιακή μεταβολή.

Συνεπώς, έχει ουσιαστικά ανασταλεί η καταχώρηση στο σύστημα «ΕΡΓΑΝΗ» των στοιχείων για την τήρηση των ωραρίων των εργαζομένων, τις υπερωρίες  και την υπερεργασία, τις αναγγελίες εκ μέρους του εργοδότη οικειοθελών αποχωρήσεων μισθωτών ή καταγγελιών συμβάσεων εργασίας αορίστου χρόνου ή λήξεων συμβάσεως εργασίας ορισμένου χρόνου και έργου.

Ειδικότερα στο άρθρο 4 της από 11.3.2020 ΠΡΑΞΗ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ υπό τον τίτλο «Κατεπείγοντα μέτρα αντιμετώπισης των αρνητικών συνεπειών της εμφάνισης του κορωνοϊού COVID-19 και της ανάγκης περιορισμού της διάδοσής του» προβλέπεται μεταξύ άλλων ότι:

«1. α) Αναστέλλεται η υποχρέωση του εργοδότη να καταχωρεί στο πληροφοριακό σύστημα «ΕΡΓΑΝΗ» του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων κάθε αλλαγή ή τροποποίηση του ωραρίου ή της οργάνωσης του χρόνου εργασίας των εργαζομένων, καθώς και την υπερεργασία και τη νόμιμη, κατά την ισχύουσα νομοθεσία, υπερωριακή απασχόληση. Σε κάθε περίπτωση συνεχίζουν να ισχύουν οι διατάξεις του π.δ. 88/1999 (Α’ 94). Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών, Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων και Υγείας μπορεί να παρατείνεται ο χρόνος εφαρμογής του κατά τα ανωτέρω έκτακτου και προσωρινού μέτρου, λαμβάνοντας υπόψη την πορεία εξέλιξης του φαινομένου. β) Για όσο χρόνο εφαρμόζεται το παραπάνω μέτρο, ο εργοδότης υποχρεούται να γνωστοποιήσει στο πληροφοριακό σύστημα «ΕΡΓΑΝΗ» του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, συγκεντρωτικά, κάθε αλλαγή ή τροποποίηση του ωραρίου ή της οργάνωσης του χρόνου εργασίας των εργαζομένων, καθώς και την υπερεργασία και τη νόμιμη, κατά την ισχύουσα νομοθεσία, υπερωριακή απασχόληση, που πραγματοποιήθηκε εντός του προηγούμενου μήνα κατά το πρώτο δεκαήμερο του επόμενου μήνα της παρασχεθείσας εργασίας. Με απόφαση του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων καθορίζεται κάθε όρος και λεπτομέρεια για την εφαρμογή της παρούσας παραγράφου».

Η δε πρόβλεψη για την εκ των υστέρων συγκεντρωτική γνωστοποίηση των στοιχείων μέσα στο πρώτο δεκαήμερο του επόμενου μήνα για τις παρασχεθείσες υπηρεσίες (π.χ. υπερωρίες) του προηγούμενου μήνα, πέρα από την εγγενή αδυναμία ελέγχου που αποβαίνει σε βάρος των εργαζομένων, καθυστερεί και μια σειρά από διαδικασίες. Για παράδειγμα, εγκυμονούσες εργαζόμενες αδυνατούν να συγκεντρώσουν τα αναγκαία δικαιολογητικά για την χορήγηση των σχετικών επιδομάτων, αδειών κ.λπ.

Τα παραπάνω, σε συνδυασμό με την υποστελέχωση του Σώματος Επιθεωρητών Εργασίας (ΣΕΠΕ) και την αδρανοποίηση των ελέγχων με την επίκληση της πανδημίας, προκαλούν ιδιαίτερη ανησυχία στους εργαζόμενους ότι τα φαινόμενα αδήλωτης και ανασφάλιστης εργασίας και εκμετάλλευσης σε βάρος τους ολοένα και θα πληθαίνουν.

• Επειδή, η διαφάνεια και ο έλεγχος στις εργασιακές σχέσεις προστατεύει τους εργαζόμενους από φαινόμενα αδήλωτης, ανασφάλιστης εργασίας και εκμετάλλευσης.
• Επειδή,  η «μαύρη» - αδήλωτη εργασία δεν πλήττει μόνο τα δικαιώματα των εργαζομένων, αλλά και τα δημόσια έσοδα, σε μια περίοδο που οι δείκτες της οικονομίας συνεχώς φθίνουν.
• Επειδή, η προστασία της εργασίας και η διασφάλιση των θέσεων εργασίας είναι υποχρέωση της Πολιτείας, πολύ περισσότερο σε περιόδους κρίσης.

Ερωτάται ο κ. Υπουργός: Τι μέτρα προτίθεται να λάβει για την ουσιαστική επανενεργοποίηση του ηλεκτρονικού συστήματος καταγραφής «ΕΡΓΑΝΗ» και την προστασία των εργαζομένων από ενδεχόμενα φαινόμενα εργοδοτικής αυθαιρεσίας;
 
Οι ερωτώντες βουλευτές

• Αυγέρη Θεοδώρα (Δώρα)
• Αβραμάκης Ελευθέριος
• Αθανασίου Αθανάσιος (Νάσος)
• Αλεξιάδης Τρύφων
• Αναγνωστοπούλου Αθανασία (Σία)
• Βαρδάκης Σωκράτης
• Βέττα Καλλιόπη
• Γιαννούλης Χρήστος
• Γκιόλας Ιωάννης
• Δρίτσας Θεόδωρος
• Ζαχαριάδης Κωνσταντίνος
• Ζεϊμπέκ Χουσεΐν
• Ζουράρις Κωνσταντίνος
• Ηγουμενίδης Νικόλαος
• Θραψανιώτης Εμμανουήλ
• Καρασαρλίδου Ευφροσύνη
• Κασιμάτη Ειρήνη (Νίνα)
• Καφαντάρη Χαρά
• Λάππας Σπύρος
• Μάλαμα Κυριακή
• Μαμουλάκης Χαράλαμπος
• Μάρκου Κωνσταντίνος
• Μεϊκόπουλος Αλέξανδρος
• Μουζάλας Ιωάννης
• Μπάρκας Κωνσταντίνος
• Μπουρνούς Ιωάννης
• Μωραΐτης Αθανάσιος
• Ξενογιαννακοπούλου Μαριλίζα
• Παπανάτσιου Αικατερίνη
• Παπαχριστόπουλος Αθανάσιος
• Πέρκα Θεοπίστη
• Πούλου Παναγιώτα
• Σαντορινιός Νεκτάριος
• Σαρακιώτης Ιωάννης
• Σκουρλέτης Παναγιώτης (Πάνος)
• Σκουρολιάκος Πάνος
• Σκούφα Ελισάβετ (Μπέττυ)
• Συρμαλένιος Νικόλαος
• Τελιγιορίδου Ολυμπία
• Τζούφη Μερόπη
• Τριανταφυλλίδης Αλέξανδρος
• Τσίπρας Γεώργιος
• Φάμελλος Σωκράτης
• Φίλης Νικόλαος
• Φωτίου Θεανώ
• Χρηστίδου Ραλλία
• Ψυχογιός Γεώργιος