Πρεκατέ ΒικτωρίαΨυχολόγος (Γνωσιακή Ψυχοθεραπεία)/Συγγραφέας

Από την εμπειρία χρόνων στην εθελοντική συμβουλευτική κακοποιημένων γυναικών, οι λόγοι για τους οποίους μια γυναίκα 'δεν φεύγει' είναι πολλοί και περίπλοκοι. Υπάρχουν βαθιές, πολιτισμικά κληροδοτημένες πεποιθήσεις, που αποθαρρύνουν την γυναίκα και λειτουργούν σε κοινωνικό, αλλά και βαθιά προσωπικό επίπεδο, όπως: 

Α) H βαθιά εδραιωμένη στάση (ακόμη κι όταν δεν εκφράζεται ρητά) ότι η γυναίκα οφείλει για χάρη του 'σπιτικού' της να παραμείνει στο γάμο, όσο κακοποιητικός κι αν είναι. Μπορεί όλοι εκ των υστέρων να κατηγορούν την γυναίκα γιατί δεν έφυγε, οι ίδιοι όμως θα την ήταν που επίσης θα την κατηγορούσαν ΑΝ έφευγε. Θα την στιγμάτιζαν και θα την απομόνωναν (επειδή 'διάλυσε το σπιτικό της'). Αν η κακοποίηση είναι τόσο βαριά, ώστε να καταλήξει στο νοσοκομείο (ή ακόμη χειρότερα), οι ίδιοι άνθρωποι ενδόμυχα θα σκέφτονται 'ε, τι να κάνουμε, ατύχησε'. Δυστυχώς όσο κι αν δεν το παραδέχεται, η βαθιά συντηρητική ελληνική κοινωνία (ειδικά στα κλειστά πλαίσια της επαρχίας) θεωρεί την έμφυλη βία λίγο ως πολύ αναμενόμενη και ότι είναι υποχρέωση της γυναίκας να την υπομείνει στωικά 'για χάρη των παιδιών της' (σαν να υπήρχε ποτέ περίπτωση τα παιδιά να ωφεληθούν όταν βλέπουν τον πατέρα να χτυπά τη μάνα). Ή, όπως χαρακτηριστικά είπε ξαδέρφη κακοποιημένης γυναίκας στην ίδια, όταν  έμαθε ότι την χτυπούσε:  'Ε, τι  περιμένεις; Άντρας σου είναι!'....

Β) Ο δεύτερος κοινωνικός παράγοντας, επίσης βαθιά εδραιωμένος στην κοινωνία μας, είναι δυστυχώς η έλλειψη αλληλεγγύης μεταξύ των γυναικών. Πολλές είναι οι περιπτώσεις όπου διαζευγμένες γυναίκες ανέφεραν ότι μόλις χώρισαν, σταμάτησαν όλα τα τηλέφωνα από τις 'φίλες'. Σε μια κοινωνία που σκέπτεται και λειτουργεί σε 'κουτάκια' , το να πάρει μια γυναίκα την απόφαση να φύγει μπορεί να σημαίνει αυτόματα κοινωνικό αποκλεισμό και απομόνωση, ακόμη ίσως κι από την αρχική της οικογένεια. Σε μια κοινωνία δε, όπου η αξία της γυναίκας ορίζεται ΑΚΟΜΗ από τους παραδοσιακούς ρόλους της νοικοκυράς-συζύγου-μητέρας, οι υπόλοιπες γυναίκες αντιμετωπίζουν τη γυναίκα που έφυγε ως απειλή στο αξιακό τους σύστημα και την απορρίπτουν. Ενεργοποιούνται βαθιά ριζωμένα πολιτισμικά πρότυπα, που συσχετίζουν την απώλεια συζύγου με τον φόβο της επιβίωσης και η μόνη γυναίκα αποφεύγεται σαν να έχει κάτι κολλητικό...

Γ)Η πεποίθηση ότι «τον χρειάζομαι για να υπάρχω». Βαθύτατη, εσφαλμένη πεποίθηση που πηγάζει από προσωπικά, οικογενειακά και συλλογικά βιώματα. Ακόμη και γυναίκες οικονομικά ανεξάρτητες, με υποστήριξη στη ζωή τους, νιώθουν ως μικρά ανήμπορα κοριτσάκια μέσα στην σχέση. Ξεκινούν τη σχέση για να τις προστατέψει ο σύντροφος από τον αφιλόξενο αυτό κόσμο  και καταλήγουν να πρέπει να προστατευτούν από τον 'προστάτη' τους. Λησμονούν κάθε επίγνωση της προσωπικής τους δύναμης.  Ο σύντροφος γίνεται ταυτόχρονα δήμιος (όταν κακοποιεί) και μεσσίας (όταν αλλάξει...). «Δεν μπορώ να ζήσω χωρίς αυτόν» λέει συχνά (αν όχι στους άλλους, τουλάχιστον στον εαυτό της).  Η πιο ακριβής θεραπευτική προσέγγιση για αυτήν την περίπτωση είναι εκείνη των 12 βημάτων (των Ανώνυμων Συνεξαρτητικών), όπου οι γυναίκες αναγνωρίζουν ότι ουσιαστικά έχουν μετατρέψει το άλλο άτομο σε ανώτερη, θεϊκού τύπου, δύναμη. Τα 12 βήματα βοηθούν την συνεξαρτητική να έρθει σε επαφή με τη ΔΙΚΗ ΤΗΣ  δύναμη και σιγά σιγά να αποσύρει την επένδυση  που έχει  προβάλει στον σύντροφο. 

Αν δεν αλλάξουν αυτές οι βαθιά ριζωμένες κοινωνικές στάσεις, πολύ φοβάμαι ότι παρά τις φιλότιμες προσπάθειες στην παροχή πρακτικών επιλογών διεξόδου προς τις κακοποιημένες γυναίκες, θα συνεχίσουμε να τις βλέπουμε να παραμένουν στην κακοποιητική σχέση, με όποιο ρίσκο...