ΕΡΤ3: Aπό τη Θεσσαλονίκη… για το μέλλον της χώρας!
του Γιώργου Τσιάκαλου
ομότιμου καθηγητή Παιδαγωγικής ΑΠΘ
Υπάρχουν στιγμές στην πορεία μιας χώρας όπου κάποιες συγκυρίες τής επιτρέπουν να κάνει ένα ποιοτικό άλμα στους πιο σημαντικούς τομείς: στην οικονομία, στον πολιτισμό, στη δημιουργία αποτελεσματικών πολιτικών και κοινωνικών θεσμών. Συχνά οι συγκυρίες αυτές είναι αποτέλεσμα προηγούμενων αρνητικών εξελίξεων ή/και καταστροφών, που γεννούν την ανάγκη να αξιολογηθούν αποτυχημένες πρακτικές του παρελθόντος, να αναζητηθούν νέοι δρόμοι, να ανακαλυφθούν παραμελημένα πεδία δράσης. Αυτό ισχύει και για τη δική μας χώρα. Ομως εδώ οι εκάστοτε κυβερνώντες διακρίνονται διαχρονικά για το γεγονός ότι αφήνουν να φύγουν ανεκμετάλλευτες τέτοιες συγκυρίες ή, ακόμη χειρότερα, προσηλωμένοι στην υπεράσπιση των λανθασμένων πολιτικών τους, τις εξορκίζουν και τις καταπολεμούν.
Το τηλεοπτικό τοπίο σήμερα αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα. Ζήσαμε όλοι και όλες την ιστορία με τον ξαφνικό θάνατο της ΕΡΤ. Δύσκολα θα βρεθεί άνθρωπος που θα ισχυριστεί ότι τα πράγματα έγιναν καλύτερα. Το αντίθετο ισχύει: υπάρχει ευρεία συμφωνία ότι η κατάσταση είναι χειρότερη, και η μοναδική διαφωνία είναι για το ποιος φταίει γι' αυτό. Την ίδια στιγμή απαρατήρητο περνά το γεγονός ότι στις διαπραγματεύσεις της Ευρωπαϊκής Ενωσης με τις ΗΠΑ για τη δημιουργία μιας ενιαίας εμπορικής ζώνης, κρίνεται, πέραν των άλλων, και το δικαίωμα και η δυνατότητα κάθε χώρας να προστατεύει και να ενισχύει τον ιδιαίτερο πολιτισμό της και το δημόσιο συμφέρον της. Ολες οι απόψεις συγκλίνουν ότι η δυνατότητα αυτή θα εξασφαλίζεται μόνον με την ύπαρξη μιας ανεξάρτητης δημόσιας τηλεόρασης. Οπου «δημόσια» σημαίνει ότι δεσμεύεται μόνον απέναντι στο δημόσιο συμφέρον και όχι στο κέρδος των ιδιωτών, και «ανεξάρτητη» σημαίνει ότι η διοίκησή της δεν ορίζεται από την εκάστοτε κυβέρνηση αλλά αποτελείται από εκπροσώπους της κοινωνίας που ορίζονται με βάση μια πάγια λογική. Ας μη βιαστεί κανείς να διατυπώσει αντιρρήσεις επικαλούμενος μια δήθεν «ασάφεια» της έννοιας «εκπρόσωποι της κοινωνίας». Ολες οι ευρωπαϊκές χώρες, όπου υπάρχει ανεξάρτητη δημόσια τηλεόραση, λειτουργούν με αυτή τη φιλοσοφία και όλες έχουν βρει κατάλληλους τρόπους αποτελεσματικής εφαρμογής της, γιατί όχι εμείς; Αλλωστε τώρα πια σ' αυτόν τον τομέα έχουμε ένα καλό πρότυπο που καλούμαστε να το διαφυλάξουμε και να του δώσουμε θεσμική μορφή: την ΕΡΤ3 του τελευταίου χρόνου.
Υπενθυμίζω ότι το «μαύρο» της ΕΡΤ δεν ήταν απόλυτο στην ΕΡΤ3, αλλά αφορούσε και αφορά μόνον τους δέκτες της ψηφιακής τηλεόρασης. Ομως το δημοσιογραφικό της επιτελείο δε σταμάτησε ποτέ να παρέχει -μέσα από τις εγκαταστάσεις της ΕΡΤ3- πρόγραμμα «από τη Θεσσαλονίκη για όλο τον κόσμο» με ποσοστά ακροαματικότητας που ξεπερνούν κατά πολύ εκείνα που είχε η ΕΡΤ πριν την κρίση αλλά και αυτά πολλών ιδιωτικών σταθμών σήμερα. Επιπλέον, όπως δείχνει σχετική έρευνα, ιδιαίτερα υψηλή είναι η ακροαματικότητά της στις νεότερες και στις οικονομικά δραστήριες ηλικίες. Σημειώνω ότι η ΕΡΤ3 (τηλεόραση και ραδιόφωνο) παρακολουθείται σε όλο τον κόσμο μέσα από το διαδίκτυο και σε όλες τις περιοχές της Ελλάδας, όπου υπάρχει ακόμη αναλογικό σήμα, από τους κοινούς δέκτες.
Το πιο σημαντικό είναι ότι έχει πια φανατικούς οπαδούς, διότι με απλήρωτους/ες, αλλά αφοσιωμένους/ες στη δουλειά τους, δημοσιογράφους και τεχνικούς κατόρθωσε να δώσει νέα διάσταση στο πρόγραμμά της, πλησιάζοντας υποδειγματικά την κοινωνία και τις ανάγκες της, και γι' αυτό αγκαλιάστηκε από τόσο πολλούς ανθρώπους, που είναι έτοιμοι να δώσουν τα πάντα για την ενίσχυσή της. Τώρα, ως δημόσια τηλεόραση δεν προσπαθεί να μιμηθεί τους ιδιωτικούς σταθμούς για να κερδίσει ακροαματικότητα, αλλά, αντίθετα, κερδίζει ακροαματικότητα διαμορφώνοντας εναλλακτική πρόταση και αναβαθμίζοντας ποιοτικά το τηλεοπτικό πεδίο. Οι γνώστες της διεθνούς πραγματικότητας διαπιστώνουν ότι δεν διαφέρει πια από τα καλά δημόσια κανάλια της Ευρώπης παρά μόνο σε ό,τι αφορά την πλήρη ανυπαρξία πόρων και θεσμικής θωράκισης της ανεξαρτησίας της. Και τα δύο μπορούν και πρέπει να αντιμετωπιστούν με αποδοχή από όλους και όλες της νέας ελπιδοφόρας πραγματικότητας.
Οι συγκυρίες οδήγησαν τη Θεσσαλονίκη να παίζει σήμερα στον τομέα αυτό πρωταγωνιστικό και πρωτοποριακό ρόλο. Αυτό που διαμορφώθηκε στην ΕΡΤ3 και γύρω απ' αυτήν αποτελεί εγγύηση για το μέλλον της Ελλάδας στις δύσκολες εποχές που έρχονται, ας μην περάσει απ' το μυαλό κανενός να το μαυρίσει και να το καταστρέψει.
Αναδημοσίευση από τον Αγγελιοφόρο της Κυριακής