Άνοδος του Εθνικιστικού Κόμματος στην Τουρκία
του Θωμά Σίδερη
Το Εθνικιστικό Κόμμα της Τουρκίας MHP φαίνεται προς το παρόν να βγαίνει κερδισμένο στις δημοσκοπήσεις ενόψει των γενικών εκλογών της 1ης Νοεμβρίου. Ο Ντεβλέτ Μπαχτσελί βλέπει τα ποσοστά του κόμματός του να αυξάνονται έως και έξι ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με το διόλου ευκαταφρόνητο 16,6% και τις 86 βουλευτικές έδρες του περασμένου Ιουνίου.
Όλα αυτά και ενώ έχουν ήδη συμπληρωθεί σχεδόν δύο μήνες από την έναρξη των πολεμικών επιχειρήσεων που σχεδίασε και υλοποίησε με χειρουργική ακρίβεια το καθεστώς Ερντογάν εναντίον στόχων του PKK. Ο Τούρκος Πρόεδρος πόνταρε στις αρχές του καλοκαιριού στο βίαιο τέλος της ειρηνευτικής διαδικασίας με τους Κούρδους και στην οργή των πολιτών από τις συνακόλουθες πολεμικές επιχειρήσεις. Ήλπιζε στην καθαρή μεταστροφή του εκλογικού σώματος προς το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚP), παρέχοντάς του έτσι την πολυπόθητη αυτοδυναμία που θα του επέτρεπε να προχωρήσει σε μια εκ βάθρων αλλαγή του Συντάγματος και στη μετατροπή του πολιτεύματος σε Προεδρική Δημοκρατία. Ο Σουλτάνος του Βοσπόρου είχε ήδη κόψει και ράψει στα μέτρα του τον ρόλο του στο νέο πολιτειακό καθεστώς.
Ο Ερντογάν πόνταρε στην οργή του εκλογικού σώματος και είχε δίκιο. Δεκάδες θάνατοι στρατιωτών και πολιτών ήταν οι παράπλευρες απώλειες ενός πολέμου που σχεδίασε ο Ερντογάν για εκλογικά και όχι μόνο οφέλη και με απώτερο στόχο να βγάλει από τη μέση του φιλοκουρδικό κόμμα HDP που εισήλθε τον περασμένο Ιούνιο πανηγυρικά στη Βουλή κερδίζοντας 77 έδρες. Η ευθεία και χωρίς περιστροφές σύνδεση του ΗDP με τους “τρομοκράτες” του PKK, όπως αποκαλεί τα μέλη του PKK, είναι κάτι παραπάνω από προφανής. Το σκεπτικό του ήταν μάλλον απλοϊκό: Οι πολίτες θα έπαυαν να υποστηρίζουν ένα κόμμα που σχετίζεται με τρομοκράτες οι οποίοι σκοτώνουν αθώους πολίτες και στρατιώτες που εκτελούν το καθήκον τους.
Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι οι μυστικές υπηρεσίες της Τουρκίας και ο δαιμόνιος επικεφαλής της, θερμός υποστηρικτής του Ερντογάν, ο οποίος συχνά διατείνεται ότι έχει προστατέψει τον Τούρκο Πρόεδρο από αποσταθεροποιητές του πολιτεύματος, εννοώντας το κίνημα Χιζμέτ, κρύβονται πίσω από πολλές ένοπλες επιθέσεις οι οποίες αποδόθηκαν στο PKK. Οι μυστικές υπηρεσίες γνωρίζουν καλά την έννοια της προβοκάτσιας και τον έντεχνο διεμβολισμό του PKK.
Αυτό όμως που δεν υπολόγισε ο Τούρκος Πρόεδρος είναι ότι εκτός από την οργή των ψηφοφόρων από τις ένοπλες αιματηρές επιθέσεις υπάρχει και η απέχθειά τους στα σκάνδαλα διαφθοράς που βαραίνουν το “παλάτι της Άγκυρας”. Η ρητορική του Εθνικιστικού Κόμματος φαίνεται να κερδίζει τους δυσαρεστημένος ψηφοφόρους του ΑΚP, οι οποίοι κατανοούν ότι οι διαδρομές του μαύρου χρήματος από στελέχη και βουλευτές του AKP δεν είναι μία ακόμα θεωρία συνωμοσίας που εξυφάνθηκε στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού από τον Φετουλάχ Γκιουλέν.
Το AKP οδεύει λαβωμένο στις εκλογές, μετά και την έντονη δυσαρέσκεια του προσωρινού πρωθυπουργού Αχμέτ Νταβούτογλου για την αξιοποίηση κυβερνητικών στελεχών μόνο από μια στενή ομάδα από το περιβάλλον Ερντογάν. Από την άλλη, το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα (CHP), δεν μπορεί να εκμεταλλευτεί το ρήγμα εντός του AKP κα;ι μένει προσκολλημένο στα ποσοστά του. Οι πολιτικοί αναλυτές μιλούν για καθήλωση του CHP στα ποσοστά του Ιουνίου, αφού το εκλογικό σώμα χρεώνει στον Κεμάλ Κιλιντσάρογλου την αποστασιοποίησή του από τα θέματα της θρησκείας, θεωρώντας ότι το συγκεκριμένο κόμμα δεν βρίσκεται τόσο κοντά στο Ισλάμ.
Ο μεγάλος πάντως κερδισμένος των εκλογών του Νοεμβρίου φαίνεται πως θα είναι το Κόμμα Δικαιοσύνης των Λαών (HDP), αφού όπως όλα δείχνουν ο Σελαατίν Ντεμιρτάς κερδίζει τις εντυπώσεις και διατηρεί τα ποσοστά του κόμματός του στα επίπεδα του Ιουνίου, παρά την ολομέτωπη πολεμική που δέχεται, και, κυρίως της σύνδεσής του με το PKK. Πολλοί αναλυτές συγκρίνουν τον Ντεμιρτάς με τον Αλέξη Τσίπρα, σημειώνοντας ότι φέρνει νέο αέρα στην πολιτική σκηνή της Τουρκίας – μια πολιτική σκηνή που εδώ και δεκαετίες απορρίπτει οτιδήποτε νέο και καινοτόμο.
Επιπλέον, όμως, ο Ντεμιρτάς έχει και ένα πλεονέκτημα: τη στάση των ψηφοφόρων που υποστηρίζουν το κίνημα Χιζμέτ. Είναι οι ίδιοι ψηφοφόροι, πολλοί εκ των οποίων πιστοί μουσουλμάνοι, οι οποίοι ψήφισαν τον Ντεμιρτάς, παρά το ότι ο ίδιος δηλώνει άθεος, με απώτερο σκοπό να στείλουν ένα σαφές μήνυμα στον Ερντογάν.
treno.gr
Το Εθνικιστικό Κόμμα της Τουρκίας MHP φαίνεται προς το παρόν να βγαίνει κερδισμένο στις δημοσκοπήσεις ενόψει των γενικών εκλογών της 1ης Νοεμβρίου. Ο Ντεβλέτ Μπαχτσελί βλέπει τα ποσοστά του κόμματός του να αυξάνονται έως και έξι ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με το διόλου ευκαταφρόνητο 16,6% και τις 86 βουλευτικές έδρες του περασμένου Ιουνίου.
Όλα αυτά και ενώ έχουν ήδη συμπληρωθεί σχεδόν δύο μήνες από την έναρξη των πολεμικών επιχειρήσεων που σχεδίασε και υλοποίησε με χειρουργική ακρίβεια το καθεστώς Ερντογάν εναντίον στόχων του PKK. Ο Τούρκος Πρόεδρος πόνταρε στις αρχές του καλοκαιριού στο βίαιο τέλος της ειρηνευτικής διαδικασίας με τους Κούρδους και στην οργή των πολιτών από τις συνακόλουθες πολεμικές επιχειρήσεις. Ήλπιζε στην καθαρή μεταστροφή του εκλογικού σώματος προς το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚP), παρέχοντάς του έτσι την πολυπόθητη αυτοδυναμία που θα του επέτρεπε να προχωρήσει σε μια εκ βάθρων αλλαγή του Συντάγματος και στη μετατροπή του πολιτεύματος σε Προεδρική Δημοκρατία. Ο Σουλτάνος του Βοσπόρου είχε ήδη κόψει και ράψει στα μέτρα του τον ρόλο του στο νέο πολιτειακό καθεστώς.
Ο Ερντογάν πόνταρε στην οργή του εκλογικού σώματος και είχε δίκιο. Δεκάδες θάνατοι στρατιωτών και πολιτών ήταν οι παράπλευρες απώλειες ενός πολέμου που σχεδίασε ο Ερντογάν για εκλογικά και όχι μόνο οφέλη και με απώτερο στόχο να βγάλει από τη μέση του φιλοκουρδικό κόμμα HDP που εισήλθε τον περασμένο Ιούνιο πανηγυρικά στη Βουλή κερδίζοντας 77 έδρες. Η ευθεία και χωρίς περιστροφές σύνδεση του ΗDP με τους “τρομοκράτες” του PKK, όπως αποκαλεί τα μέλη του PKK, είναι κάτι παραπάνω από προφανής. Το σκεπτικό του ήταν μάλλον απλοϊκό: Οι πολίτες θα έπαυαν να υποστηρίζουν ένα κόμμα που σχετίζεται με τρομοκράτες οι οποίοι σκοτώνουν αθώους πολίτες και στρατιώτες που εκτελούν το καθήκον τους.
Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι οι μυστικές υπηρεσίες της Τουρκίας και ο δαιμόνιος επικεφαλής της, θερμός υποστηρικτής του Ερντογάν, ο οποίος συχνά διατείνεται ότι έχει προστατέψει τον Τούρκο Πρόεδρο από αποσταθεροποιητές του πολιτεύματος, εννοώντας το κίνημα Χιζμέτ, κρύβονται πίσω από πολλές ένοπλες επιθέσεις οι οποίες αποδόθηκαν στο PKK. Οι μυστικές υπηρεσίες γνωρίζουν καλά την έννοια της προβοκάτσιας και τον έντεχνο διεμβολισμό του PKK.
Αυτό όμως που δεν υπολόγισε ο Τούρκος Πρόεδρος είναι ότι εκτός από την οργή των ψηφοφόρων από τις ένοπλες αιματηρές επιθέσεις υπάρχει και η απέχθειά τους στα σκάνδαλα διαφθοράς που βαραίνουν το “παλάτι της Άγκυρας”. Η ρητορική του Εθνικιστικού Κόμματος φαίνεται να κερδίζει τους δυσαρεστημένος ψηφοφόρους του ΑΚP, οι οποίοι κατανοούν ότι οι διαδρομές του μαύρου χρήματος από στελέχη και βουλευτές του AKP δεν είναι μία ακόμα θεωρία συνωμοσίας που εξυφάνθηκε στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού από τον Φετουλάχ Γκιουλέν.
Το AKP οδεύει λαβωμένο στις εκλογές, μετά και την έντονη δυσαρέσκεια του προσωρινού πρωθυπουργού Αχμέτ Νταβούτογλου για την αξιοποίηση κυβερνητικών στελεχών μόνο από μια στενή ομάδα από το περιβάλλον Ερντογάν. Από την άλλη, το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα (CHP), δεν μπορεί να εκμεταλλευτεί το ρήγμα εντός του AKP κα;ι μένει προσκολλημένο στα ποσοστά του. Οι πολιτικοί αναλυτές μιλούν για καθήλωση του CHP στα ποσοστά του Ιουνίου, αφού το εκλογικό σώμα χρεώνει στον Κεμάλ Κιλιντσάρογλου την αποστασιοποίησή του από τα θέματα της θρησκείας, θεωρώντας ότι το συγκεκριμένο κόμμα δεν βρίσκεται τόσο κοντά στο Ισλάμ.
Ο μεγάλος πάντως κερδισμένος των εκλογών του Νοεμβρίου φαίνεται πως θα είναι το Κόμμα Δικαιοσύνης των Λαών (HDP), αφού όπως όλα δείχνουν ο Σελαατίν Ντεμιρτάς κερδίζει τις εντυπώσεις και διατηρεί τα ποσοστά του κόμματός του στα επίπεδα του Ιουνίου, παρά την ολομέτωπη πολεμική που δέχεται, και, κυρίως της σύνδεσής του με το PKK. Πολλοί αναλυτές συγκρίνουν τον Ντεμιρτάς με τον Αλέξη Τσίπρα, σημειώνοντας ότι φέρνει νέο αέρα στην πολιτική σκηνή της Τουρκίας – μια πολιτική σκηνή που εδώ και δεκαετίες απορρίπτει οτιδήποτε νέο και καινοτόμο.
Επιπλέον, όμως, ο Ντεμιρτάς έχει και ένα πλεονέκτημα: τη στάση των ψηφοφόρων που υποστηρίζουν το κίνημα Χιζμέτ. Είναι οι ίδιοι ψηφοφόροι, πολλοί εκ των οποίων πιστοί μουσουλμάνοι, οι οποίοι ψήφισαν τον Ντεμιρτάς, παρά το ότι ο ίδιος δηλώνει άθεος, με απώτερο σκοπό να στείλουν ένα σαφές μήνυμα στον Ερντογάν.
treno.gr