Ένας από τους μεγαλύτερους στοχαστές του 20ου αιώνα, ο Ιμάνουελ Βαλερστάιν, άφησε προχθες την τελευταία του πνοή. Πολυγραφότατος και ευρυμαθής, υπήρξε από τους σημαντικότερους αναλυτές του παγκόσμιου συστήματος και της γεωπολιτικής. 

Σε συνέντευξή του στην Εφημερίδα των Συντακτών το 2014 προέβλεπε ότι η δομική κρίση του καπιταλισμού θα διαρκούσε για κάμποσες ακόμα δεκαετίες, προκαλώντας «χαοτικές αβεβαιότητες». Την ίδια ώρα και σε αντίθεση με τον κυρίαρχο φαταλισμό, υπογράμμιζε ότι η δράση των ατόμων και των κοινωνικών ομάδων είναι καθοριστική, «γιατί τίποτα δεν είναι προκαθορισμένο». 

Γεννημένος στη Νέα Υόρκη το 1930, σπούδασε Κοινωνιολογία στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια και στην Οξφόρδη και από νεαρός ενδιαφέρθηκε για το αντι-αποικιακό κίνημα στην Ινδία, ενώ υποστήριξε και το φοιτητικό κίνημα του 1968. 

Το 1974 εκδίδει τον πρώτο τόμο του τρίτομου έργου του «The Modern World System», το οποίο και θα τον καταστήσει κύριο ανανεωτή της νεομαρξιστικής σκέψης. Στην ίδια δεκαετία, θα στρέψει, επιπλέον, το ενδιαφέρον του στη μελέτη των «αντισυστημικών» κινημάτων, όρος του οποίου η πατρότητα τού ανήκει.

Βιβλία του στα ελληνικά: «Σύγκρουση πολιτισμών;» (Θύραθεν, 2011), «Ευρωπαϊκός Οικουμενισμός» (Θύραθεν, 2010), «Για να καταλάβουμε τον κόσμο μας» (Θύραθεν, 2009), «Ουτοπιστική ή αλλιώς ιστορικές επιλογές για τον 21ο αιώνα» (Κέδρος, 2007), «Η παρακμή της αμερικανικής ισχύος» (Εξάντας, 2005), «Μετά το Φιλελευθερισμό» (Ηλέκτρα, 2004) και «Ιστορικός καπιταλισμός» (Θεμέλιο, 1987).