Ο Πάπας Φραγκίσκος, γνωστός ως Πάπας των Φτωχών, απεβίωσε, ανακοινώθηκε από το Βατικανό. Ήταν 88 ετών και είχε υποφέρει από διάφορες ασθένειες στα 12 χρόνια που παρέμεινε στον παπικό θρόνο.

Ο Πάπας Φραγκίσκος, κατά κόσμον Χόρχε Μάριο Μπεργκόλιο, είχε διαγνωστεί με αμφίπλευρη πνευμονία και νοσηλεύτηκε στο νοσοκομείο Gemelli της Ρώμης, από το οποίο έλαβε εξιτήριο πριν λίγες μέρες.

Ο θάνατός του ανακοινώθηκε από τον καρδινάλιο Κέβιν Φάρελ: «Αγαπητοί αδελφοί και αδελφές, με βαθιά θλίψη πρέπει να ανακοινώσω τον θάνατο του Αγίου Πατέρα μας Φραγκίσκου.

Στις 7.35 π.μ. σήμερα το πρωί, ο επίσκοπος της Ρώμης Φραγκίσκος επέστρεψε στον οίκο του Πατέρα. Ολόκληρη η ζωή του ήταν αφιερωμένη στην υπηρεσία του Κυρίου και της Εκκλησίας Του.

Μας δίδαξε να ζούμε τις αξίες του Ευαγγελίου με πίστη, θάρρος και καθολική αγάπη, ιδιαίτερα υπέρ των φτωχότερων και πιο περιθωριοποιημένων.

Με απέραντη ευγνωμοσύνη για το παράδειγμά του ως αληθινού μαθητή του Κυρίου Ιησού, παραδίδουμε την ψυχή του Πάπα Φραγκίσκου στην άπειρη ελεήμονα αγάπη του Ενός και Τριαδικού Θεού».

Πιστοί έχουν αρχίσει να συγκεντρώνονται ήδη στο Βατικανό για να αποτίσουν φόρο τιμής.

Οι πολλές πρωτιές του Πάπα των Φτωχών

Ο Φραγκίσκος, έγινε πάπας το 2013 μετά την παραίτηση του προκατόχου του Βενέδικτου ΙΣΤ’. Η αρχή της θητείας του δεν ήταν εύκολη, εφόσον για μεγάλο χρονικό διάστημα συζητήθηκε ο ενδεχόμενος ρόλος του στο Βρώμικο Πόλεμο της Αργεντινής του 1974, και η σχέση του με τον δικτάτορα Χόρχε Ραφαέλ Βιντέλα.

Η θητεία του Φραγκίσκου είχε πολλές πρωτιές κι ενώ δεν σταμάτησε ποτέ να εισάγει μεταρρυθμίσεις στην Καθολική Εκκλησία, παρέμεινε δημοφιλής μεταξύ των παραδοσιακών.

Ήταν ο πρώτος Πάπας από την Λατινική Αμερική. Από το 741 που πέθανε ο γεννημένος στη Συρία Γρηγόριος Γ΄ είχε να υπάρξει μη Ευρωπαίος επίσκοπος της Ρώμης, υπενθυμίζει το BBC. Ήταν επίσης ο πρώτος Ιησουίτης που εξελέγη στο θρόνο του Αγίου Πέτρου – οι Ιησουίτες αντιμετωπίζονταν ιστορικά με καχυποψία από τη Ρώμη.

Ο προκάτοχος του Φραγκίσκου, ο Βενέδικτος ΙΣΤ΄, ήταν ο πρώτος Πάπας που αποσύρθηκε οικειοθελώς μετά από σχεδόν 600 χρόνια και για σχεδόν μια δεκαετία οι Κήποι του Βατικανού φιλοξένησαν δύο Πάπες.

Ως καρδινάλιος Bergoglio της Αργεντινής, ο Φραγκίσκος ήταν ήδη στα εβδομήντα του όταν έγινε Πάπας το 2013. Το όνομα που επέλεξε ήταν προς τιμήν του Αγίου Φραγκίσκου της Ασίζης,  μία απόφαση που έδειξε από την αρχή ότι η φτώχεια και οι κοινωνικές ανισότητες θα αποτελούσαν προτεραιότητά του.

Η 12ετής θητεία του χαρακτηρίστηκε από μια κλίση προς τη δημιουργία ανοικτών και αδελφικών κοινοτήτων, τον πρωταγωνιστικό ρόλο ενός συνειδητοποιημένου λαϊκισμού, και την φροντίδα για τους φτωχούς, τους φυλακισμένους και τους άρρωστους.

Τάραξε τα νερά

Κατά τη διάρκεια της δημόσιας ζωής του, ο Φραγκίσκος ξεχώρισε για την ταπεινοφροσύνη του, την έμφαση στο έλεος του Θεού, την παγκόσμια αναγνωρισιμότητά του ως πάπας, την ανησυχία του για τους φτωχούς και τη δέσμευσή του στο διάλογο μεταξύ των θρησκειών. Είναι γνωστός για την πιο απλή προσέγγισή του στο αξίωμα του πάπα, παραμερίζοντας τις επισημότητες – επέλεξε για παράδειγμα, να διαμείνει στον ξενώνα Domus Sanctae Marthae αντί να καταλάβει τα παπικά διαμερίσματα του Αποστολικού Παλατιού, όπως έκαναν οι προκάτοχοί του.

Η στάση του Φραγκίσκου έναντι της Ρωμαϊκής Κουρίας, του σώματος διακυβέρνησης της Αγίας Έδρας, ήταν μάλλον αποστασιοποιημένη. Ωστόσο, η ανοικτή κριτική που άσκησε με αφορμή σκάνδαλα στους κόλπους του Βατικανού, τράβηξε την προσοχή των υπόλοιπων Καρδιναλίων για το πρόσωπό του. Ο Πάπας Φραγκίσκος είχε πει σε συνέντευξή του στην ιταλική εφημερίδα “La Stampa” ότι το χειρότερο στοιχείο στην εκκλησία είναι η εκκοσμίκευση, η νοσούσα πνευματικότητά της και οι φιλοδοξίες καριέρας των εκπροσώπων της.

Ο Πάπας Φραγκίσκος τάχθηκε διαχρονικά κατά των αμβλώσεων και της παρένθετης μητρότητας, και προέβη σε άνοιγμα προς την κοινότητα ΛΟΑΤΚΙ, όμως όχι εντός του ιερού σεμιναρίου. Δραστηριοποιήθηκε ώστε να υπάρξει άνοιγμα για μεγαλύτερη γυναικεία παρουσία στις διοικητικές θέσεις του Βατικανού, και ανακήρυξε δύο Ιωβηλαία – του Ελέους, το 2015, και της Ελπίδας, το 2025.

Ο Φραγκίσκος επέκρινε τον καπιταλισμό, τον καταναλωτισμό και την υπερανάπτυξη. Είχε καταστήσει την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής ως έναν από τους κύριους στόχους της παπικής του θητείας. Καταδίκαζε την θανατική ποινή, δηλώνοντας ότι η Καθολική Εκκλησία δεσμεύεται για την κατάργησή της.

Οι επισκέψεις στην Ελλάδα

Ο Φραγκίσκος επισκέφτηκε δύο φορές την Ελλάδα, μια φορά το 2016 και μια το 2021.

Κατά την πρώτη του επίσκεψη ταξίδεψε στη Μόρια για να δει από κοντά το προσφυγικό δράμα και  επέστρεψε στο Βατικανό με τρεις οικογένειες προσφύγων από τη Συρία, προσφέροντας άσυλο και στα 12 μέλη τους.

Από την επίσκεψη του Πάπα Φραγκίσκου στον προσφυγικό καταυλισμό στη Μόρια το 2016

Στο δεύτερο ταξίδι του στη χώρα μας ήταν το 2021, μετά από τις επαφές του στην Αθήνα μετέβη εκ νέου στη Μυτιλήνη για να επισκεφτεί Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης όπου τέλεσε και δέηση.

Μάλιστα, άλλοι 100 πρόσφυγες ταξίδεψαν μετά από αυτή την επίσκεψη στη Ρώμη.

Η τελευταία του δημόσια εμφάνιση

Ο  Φραγκίσκος πραγματοποίησε την τελευταία του δημόσια εμφάνιση την Κυριακή του Πάσχα, 20 Απριλίου 2025, στο Βατικανό, μετά από τη  σοβαρή περιπέτεια υγείας με διπλή πνευμονία που τον είχε κρατήσει μακριά από τα καθήκοντά του για πέντε εβδομάδες.

Παρόλο που δεν προέστη της Αναστάσιμης Θείας Λειτουργίας, η οποία τελέστηκε από τον Καρδινάλιο Άντζελο Κομαστρί, ο Πάπας εμφανίστηκε στο μπαλκόνι της Βασιλικής του Αγίου Πέτρου για να απευθύνει το παραδοσιακό μήνυμα “Urbi et Orbi” και να ευλογήσει τους πιστούς. Στη συνέχεια, περιόδευσε στην πλατεία με το παπικό όχημα, χαιρετώντας και ευλογώντας το πλήθος, παρά την εμφανή αδυναμία του.

Η ζωή πριν την ιεροσύνη

Ο Χόρχε Μάριο Μπεργκόλιο γεννήθηκε στις 17 Δεκεμβρίου του 1936 στο Μπουένος Άιρες της Αργεντινής από Ιταλούς γονείς. Μετά τις σπουδές του στη σχολή στο Βίλα Ντεβότο, εντάχθηκε στο τάγμα των Ιησουιτών στις 11 Μαρτίου του 1958.

Ο Μπεργκόλιο έλαβε πανεπιστημιακό τίτλο στη φιλοσοφία από το Κολέγιο Μάξιμο Σαν Χοσέ στο Σαν Μιγκέλ ντε Τουκουμάν και στη συνέχεια δίδαξε λογοτεχνία και ψυχολογία στο Κολέγιο της Ιμακουλάδα (Αμώμου Συλλήψεως) στη Σάντα Φε και στο Κολέγιο του Σαλβαδόρ (Σωτήρος) στο Μπουένος Άιρες. Χειροτονήθηκε ιερέας στις 13 Δεκεμβρίου του 1969 από τον αρχιεπίσκοπο Χοσέ Ραμόν Καστελλάνο. Σπούδασε στη Φιλοσοφική και Θεολογική Σχολή του Σαν Μιγκέλ. Ο Μπεργκόλιο υπηρέτησε ως διδάσκαλος των δοκίμων και δίδασκε ως θεολόγος.

Στα 21 του χρόνια του αφαιρέθηκε μέρος του δεξιού του πνεύμονα, γεγονός που κατά καιρούς του προκάλεσε δυσφορία και προβλήματα στο αναπνευστικό.