Νοσταλγία με την ταινιοθήκη της ΕΡΤ 3 :"Επικίνδυνο μονοπάτι" του Νίκολας Ρέη
Το αριστουργηματικό νουάρ του Νίκολας Ρέι Επικίνδυνο μονοπάτι (On dangerous ground, 1951, ΗΠΑ, ασπρόμαυρο) παρουσιάζει τη Δευτέρα 31 Μαρτίου στις 21.00 στον "Αλέξανδρο" η ταινιοθήκη της ΕΡΤ3. Ακολουθεί ένα κείμενο του Γιάννη Γ. Γκακίδη, με αφορμή την αυριανή προβολή.
Πρώην αθλητής του αμερικάνικου ποδοσφαίρου και επί δεκαπενταετία αστυνομικός αισθάνεται την ματαίωση από την μέχρι τώρα διαδρομή του. Τα ξεσπάσματά του, πάνω στους φερόμενους εγκληματίες ή απλά διαπράττοντες ποινικά αδικήματα, με τη χρήση μεθόδων που δεν συνάδουν με τον τρέχοντα νομικό πολιτισμό, είναι όλο και πιο συχνά. Το χειρότερο διαζύγιο για έναν άνθρωπο είναι αυτό που παίρνει από τον ίδιο του τον εαυτό, μη μπορώντας να εξοικειωθεί και να συμφιλιωθεί, με αυτό που είναι. Είναι η κατάσταση όπου, αυτό που θέλω να είμαι κοντράρεται με αυτό που τελικά είμαι. Ένα βήμα πριν από την έξοδο από το σώμα, του ανατίθεται μια αποστολή εκτός έδρας κάπου σε μιαν επαρχία με το χιόνι να υποδηλώνει όχι μόνο την παρουσία του χειμώνα, αλλά και την ψυχρότητα που επικρατεί στις ψυχές των ανθρώπων με προεξάρχοντα τον αστυνομικό. Στο ψυχρό τοπίο της μικρής πόλης έχει διαπραχθεί η δολοφονία ενός παιδιού και στο κατόπι του δολοφόνου βρίσκεται ήδη ο πατέρας.
Στην καταδίωξη του δράστη πλέον εντάσσεται και ο νεοφερμένος και εντεταλμένος αστυνομικός από την «μεγάλη» πόλη.
Τον φόνο έχει διαπράξει ένας νεαρός με μειωμένο καταλογισμό. Ωστόσο δεν έχει μόνον αυτός αναπηρία. Η αδελφή του με την οποία ζει είναι τυφλή. Ανάμεσα στους δύο υπάρχει μια συμπληρωματική σχέση. Αλλά και ο διώκτης αστυνομικός έχει μια μορφή «αναπηρίας» αφού δυσκολεύεται να επικοινωνήσει τόσο με τον επαγγελματικό περίγυρο του, αλλά κυρίως να συνάψει και να αναπτύξει φιλικές σχέσεις στην εξωεπαγγελματική και προσωπική ζωή του. Διάγει ένα είδος περιθωριοποιημένης ζωής.
Η συνάντηση των τριών αυτών προσώπων θα είναι καθοριστική για όλους.
Για πρώτη φορά, ή τουλάχιστον μετά από καιρό ο Τζιμ θα αισθανθεί κάποιον να τον πλησιάζει και δη γυναίκα. Και δεν είναι άλλη από την Μαίρη, την τυφλή αδελφή του δράστη.
Η απριόρι αποδοχή του σκληρού αστυνομικού κάτι αλλάζει μέσα του και η επισήμανση πως, «φαίνεται καλός» θα τον οδηγήσει σε μια αναθεώρηση σκέψεων, στάσεων και συμπεριφορών. Το άγγιγμα της Μαίρης δεν είναι μόνον απτικό αλλά και ψυχικό.
Βέβαια το κόστος της μεταλλαγής θα έχει και ένα νεκρό. Μια μεταλλαγή που δεν θα περιοριστεί μόνο στον Τζιμ αλλά και στον πατέρα του θύματος που, στην ουσία εκπροσωπεί την αντίληψη της κοινότητας και της μικρής κοινωνίας της περιοχής.
Δεν προσεγγίζονται όλοι οι άνθρωποι με τον ίδιο τρόπο, πολύ περισσότερο όταν υπάρχει ιδιαιτερότητα που αγγίζει την ψυχική αστάθεια και έως ασθένεια.
Μια ανθρώπινη ιστορία καθημερινών ανθρώπων, αλλά σε μονοπάτια όχι τόσο πεπατημένα, σε μονοπάτια που αποκλίνουν από τα εσκαμμένα και φαντάζουν επικίνδυνα. Όμως είναι μονοπάτια που επιβάλλεται να περπατηθούν, καθότι στη ζωή δεν υπάρχουν μόνο οι ασφαλείς συνηθισμένοι λεωφόροι.
Και κάτι ακόμα για τον κεντρικό ήρωα.
Ο Τζιμ όπως και κάθε άνθρωπος έχει το δικαίωμα να πιστεύει πως, του αξίζει να κάνει πράγματα σημαντικότερα από αυτά που η μοίρα του ορίζει. Οι συνθήκες ζωής οδηγούν ανθρώπους σε αντιφατικές συμπεριφορές.
Το περιβάλλον της καθημερινότητας, επαγγελματικής και προσωπικής μας καθορίζει και συχνά μας μεταλλάσσει. Είναι η μεταλλαγή επιβίωσης, αλλά συχνά γίνεται και φορέας ψυχικής αστάθειας που οδηγεί στην καταστροφή.
Ερεθίσματα υψηλής έντασης μπορούν να αλλάξουν τη ρότα μας και τούτο συμβαίνει και με τον Τζιμ.
Από τη νουβέλα του Τζέραλντ Μπάτλερ «Τρελός με Περισσή καρδιά», με σεναριακή διαμόρφωση από τον Α.Ι. Μπεζερίδη και τον εξαιρετικό σκηνοθέτη ανθρώπινων καταστάσεων Νίκολας ΄Ρέη με Ρόμπερτ Ράιαν, Ίντα Λουπίνο, Γουάρντ Μποντ.