«Μοντέρνοι καιροί» του Τσάρλι Τσάπλιν από την ταινιοθήκη της ΕΡΤ3
Η Ταινιοθήκη των ραδιοφώνων της ΕΡΤ-3, με πάνω από 8 μήνες συνεχούς λειτουργίας, με φανατικό κοινό αλλά και με συζητήσεις ως είδος λαϊκού πανεπιστημίου, έχει αγκαλιαστεί από τους σινεφίλ όλων των ηλικιών και των τάξεων της Θεσσαλονίκης, που τη θεωρούν πλέον ως αναγκαίο θεσμό. Πασχαλινό, αριστουργηματικό, κινηματογραφικό δώρο για μικρούς και μεγάλους αποτελεί η 35η ταινία της. Διακόπτοντας λόγω των ημερών το αφιέρωμα στον Πρέμινγκερ, παρουσιάζει τη Μεγάλη Δευτέρα 14 Απριλίου στις 21:00 στον Αλέξανδρο πάντα με δωρεάν είσοδο το κορυφαίο φιλμ του Τσάρλι Τσάπλιν Μοντέρνοι καιροί (Modern times, 1936) με τον ίδιο και την Πολέτ Γκοντάρ.
Η χορηγία της ταινίας είναι από τη NewStar, η ευγενική παροχή της αίθουσας από την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας- Κέντρο Πολιτισμού και η καλλιτεχνική επιμέλεια είναι του ΚΕΜΕΣ.
Θα προλογίσει ο Αλέξης Ν. Δερμεντζόγλου, ενώ στους θεατές θα διανεμηθεί μια εξαιρετική κριτική από το γνωστό, γαλλικό, κινηματογραφικό περιοδικό Cahiers du cinema. Μετά το τέλος της προβολής θα ακολουθήσει μακρά συζήτηση με το κοινό, ένα είδος λαϊκού, κινηματογραφικού πανεπιστημίου.
Είναι η πιο προοδευτική και ταυτόχρονα ουμανιστική δημιουργία του Τσάπλιν, συνδυασμός «βουβής» ταινίας και ήχου, η πιο φιλεργατική και ακόμα η πλέον επίκαιρη. Ο ήρωας προσλαμβάνεται σ’ ένα εργοστάσιο, όπου τα πάντα γίνονται αυτόματα, θεωρείται ηγέτης απεργίας και προσπαθεί να επιβιώσει.
Η κριτική που θα διανεμηθεί είναι η ακόλουθη:
«Η δεύτερη ηχητική ταινία του Τσάπλιν, σε μια εποχή όπου έχει ολοκληρώσει μια περιοδεία του σε όλο τον κόσμο, έχει αποκτήσει συνείδηση των κοινωνικών προβλημάτων που μαστίζουν τη βιομηχανοποιημένη Δύση και αποφασίζει να αφήσει το χαρακτήρα του γνωστού Αλήτη που δημιούργησε το 1914 και τον κατέστησε διάσημο και αγαπητό απ' όλους, για να επιδοθεί σε μιαν ιδιοφυή και απολαυστική κριτική του σύγχρονου αστικού μηχανοποιημένου κόσμου. Ένθερμος υποστηρικτής της Αριστεράς, στάση που του στοίχισε, στέφοντας για δεκαετίες το βλέμμα του FBI πάνω του, συνδυάζει σε αυτή την ταινία-σταθμό την καλλιτεχνική έκφραση με ένα δριμύτατο σαρκαστικό πολιτικό «κατηγορώ».
Η εναρκτήρια σκηνή, με την εικόνα των εργαζομένων σε αντιπαραβολή με ένα κοπάδι προβάτων, αλλά και οι σεκάνς της αυτόματης ταΐστρας εργατών και της πτώσης του στο εσωτερικό της μηχανής με τα γιγάντια γρανάζια, προδίδουν το υποκριτικό και σκηνοθετικό του μεγαλείο, παράλληλα με τις ιδεολογικές του ανησυχίες, όπως αυτές εμποτίστηκαν βαθιά από τη μαρξιστική σκέψη. Αγγίζει θέματα που παραμένουν επίκαιρα ακόμα και σήμερα: φτώχεια, ανεργία, απεργίες και απεργοσπάστες, πολιτική αδιαλλαξία, οικονομικές ανισότητες, τυραννία των μηχανών, ναρκωτικά.
Έχοντας υποστεί την απάνθρωπη μεταχείριση των εργοδοτών στις μεγάλες βιομηχανίες, ο ήρωας καταλήγει να περιπλανιέται άνεργος και πεινασμένος. Στο δρόμο συναντά μια φτωχή κοπέλα, την τελευταία του παρτενέρ επί της οθόνης, την οποία ερμηνεύει η σύντροφός του και στη ζωή εκείνη την περίοδο, Πολέτ Γκοντάρ. Μαζί προσπαθούν να ξεφύγουν από τους αστυνομικούς που τους καταδιώκουν και να ζήσουν τη δική τους ρομαντική πλάνη, μακριά από έναν κόσμο δυστυχίας και αναταραχών. Η περιπλάνησή τους μέσα στην πόλη, όπως και οι απόπειρές τους να βρουν δουλειά, οδηγούν και τους δύο σε μία σειρά ξεκαρδιστικών, ωστόσο γλυκόπικρων περιπετειών.
Η ένταση με την οποία ο Τσάπλιν καταφέρνει να επικοινωνήσει, σε συνεχή εναλλαγή συναισθημάτων χαράς αλλά και μελαγχολίας, σχετίζεται άμεσα με την επιδίωξή του να παρουσιαστεί στο κοινό περισσότερο «ώριμος». Σταθμός στην καριέρα του ίδιου του Τσάπλιν είναι η σκηνή στην οποία εμφανίζεται για πρώτη και τελευταία φορά να μιλά και συγκεκριμένα να τραγουδά. Αμετανόητος πολέμιος του ομιλούντος σινεμά, ο Τσάπλιν δίσταζε να εισαγάγει την αγαπημένη του περσόνα στη νέα αυτή εποχή του ηχητικά ενισχυμένου κινηματογράφου.
Οι Μοντέρνοι Καιροί είναι μια ηχητική ταινία, αλλά όχι μια ταινία διαλόγων. Συνέθεσε ένα ακουστικό κολάζ από τους ήχους της πόλης και των εργοστασίων, με ελάχιστες ηχογραφημένες ομιλίες και τηρώντας τη χρήση των επεξηγηματικών καρτών ανάμεσα στις σκηνές. Η σεκάνς κατά την οποία ο Τσάπλιν προσλαμβάνεται για να σφίγγει βίδες στη γραμμή παραγωγής ενός εργοστασίου μπλέκεται στα γρανάζια ενός τεράστιου μηχανήματος και τελικά χάνει τόσο πολύ την ανθρώπινη υπόστασή του από τη δουλειά ώστε τριγυρίζει στο εργοστάσιο, σφίγγοντας τις μύτες και τα κουμπιά όσων συναντά, είναι μια σκηνή ανθολογίας».
Η επόμενη ταινία μας είναι "Ο γκρεμός" στο αφιέρωμα στον Πρέμινγκερ, που προβάλλεται την τρίτη ημέρα του Πάσχα, Τρίτη 22 Απριλίου στις 21:00 στον Αλέξανδρο.