Τα φάλτσα στην επανασύσταση (;) μιας "συμφωνικής" ορχήστρας
Την 11η Ιουνίου 2013, όταν "η κυβέρνηση αποφάσισε να κλείσει την ΕΡΤ", απολύθηκαν και 138 μουσικοί, εργαζόμενοι σε αυτήν με συμβάσεις "αορίστου χρόνου", oι οποίοι μαζί με τους 47 συμβασιούχους "ορισμένου χρόνου" μουσικούς, αποτελούσαν τα μέλη των τριών Μουσικών Συνόλων της.
Του Αρτέμη Σαμαρά, εργαζόμενου της ελεύθερης ΕΡΤ – μουσικού της Εθνικής Συμφωνικής Ορχήστρας της ΕΡΤ
(Αναδημοσίευση από το www.typologies.gr)
Όταν το βράδυ της 20ής Ιουνίου 2013, ο Ευάγγελος Βενιζέλος, στις δηλώσεις του για το μέλλον του νέου δημόσιου ραδιοτηλεοπτικού φορέα, αναφέρθηκε και σε "ειδική μέριμνα για τα Μουσικά Σύνολα, για τα οποία θα διαμορφωθεί ειδικό θεσμικό πλαίσιο", οι μουσικοί κι οι χορωδοί της ΕΡΤ αναθάρρησαν. Όχι όλοι...
Ακολούθησε στις αρχές Αυγούστου, η δεύτερη προκήρυξη για 1.453 προσλήψεις εποχικών στην ΔΤ, στην οποία συμπεριλαμβάνονταν 138 θέσεις Μουσικών – Χορωδών, "φωτογραφίζοντας" προφανώς, το σύνολο των "αορίστου χρόνου" μελών των Μουσικών Συνόλων της ΕΡΤ.
Οι νομικές συμβουλές (και όχι θέσφατα) μιας μερίδας εργατολόγων σε συνδυασμό με το λαμπερό όνομα ενός μαέστρου (Λ. Καρυτινός), ο οποίος τοποθετήθηκε μέλος του εποπτικού συμβουλίου της ΝΕΡΙΤ, αλλά κυρίως η αβεβαιότητα για το αύριο των σοκαρισμένων από την αιφνίδια απόλυση μουσικών της ΕΡΤ, οδήγησαν τους 120 από τους 138, να αιτηθούν την πρόσληψή τους στο μεταβατικό μόρφωμα.
Στο μεταξύ, τα Μουσικά Σύνολα, ως συντεταγμένο σώμα, διέκοψαν οριστικά τις σχεδόν καθημερινές μέχρι τότε συναυλίες τους στο Ραδιομέγαρο, αποχωρώντας πρόωρα κι εγκαταλείποντας άδοξα τη μέχρι τότε εμβληματική συμβολή τους στον αγώνα ενάντια στο "μαύρο", ο οποίος συνεχίζεται μέχρι και σήμερα.
Οι αιτήσεις τους έγιναν όλες αποδεκτές κι εγκρίθηκε η πρόσληψή τους. Όπως αποδείχθηκε όμως, έγιναν στο... πουθενά! Διότι ουδέποτε, στην πολύμηνη λειτουργία της ΔΤ, προσελήφθη έστω και ένας μουσικός!
...Έως την 28η Απριλίου 2014, οπότε και κοινοποιήθηκε από τη ΝΕΡΙΤ στη "Δι@ύγεια", "ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ, για την επιλογή 70 μουσικών συμφωνικής ορχήστρας που θα συνάψουν σύμβαση μίσθωσης έργου".
(http://static.diavgeia.gov.gr/doc/ΒΙ0ΡΟΞΝΛ-5Κ7)
Εδώ επιβάλλεται να γίνουν ορισμένες αναγκαίες παρατηρήσεις:
1) Ο τίτλος. Η "Πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος" δεν συνεπάγεται επ' ουδενί προκήρυξη θέσεων, και μάλιστα οργανικών, απαραίτητη προϋπόθεση για τη θεσμοθέτηση και τη σύσταση συμφωνικής ορχήστρας.
2) "...Για την επιλογή 70 μουσικών συμφωνικής ορχήστρας..."
Το οργανόγραμμα της Εθνικής Συμφωνικής Ορχήστρας της ΕΡΤ προέβλεπε 102 μουσικούς. Μέχρι την 11η Ιουνίου 2013 λειτουργούσε με 93, με ελλείψεις κατά καιρούς σε σημαντικά για αυτήν όργανα, γεγονός που δημιουργούσε πολλές φορές προβλήματα ως προς την εκτέλεση συγκεκριμένων έργων συμφωνικού ρεπερτορίου.
Η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών (ΚΟΑ), επίσης συμφωνική, αποτελείται από 107 μουσικούς.
Η Συμφωνική Ορχήστρα της Βαυαρικής Ραδιοφωνίας από 115.
Ανάλογος είναι κι ο αριθμός των μελών της Συμφωνικής Ορχήστρας του BBC, ενός από τα οκτώ (8) μουσικά σύνολα που διαθέτει ο φορέας, στα πρότυπα του οποίου η κυβέρνηση φιλοδοξεί (;) να συστήσει τη ΝΕΡΙΤ.
Θα μπορούσαν να παρατεθούν δεκάδες ακόμα παραδείγματα, ώστε να συμπεράνει ο οποιοσδήποτε, ότι με 70 (ή λιγότερους) μουσικούς, ναι, μπορεί να συσταθεί μια ορχήστρα, αλλά σίγουρα όχι "συμφωνική". Τόσο ως προς το ρεπερτόριό της καθεαυτό, όσο κι ως προς το εύρος του. Ειδικά για τις συμφωνικές ορχήστρες ραδιοφωνίας.
3) "...Για τη σύναψη μίσθωσης έργου..."
Με άλλα λόγια επιστροφή σε εργασιακές παθογένειες οι οποίες ταλάνιζαν επί χρόνια μεγάλο μέρος των μουσικών και των εργαζομένων της ΕΡΤ. Αυτή τη φορά όμως, προορίζονται για το σύνολο των μουσικών της «Συμφωνικής» της ΝΕΡΙΤ.
Η συνοχή και το άρτιο καλλιτεχνικό αποτέλεσμα μιας θεσμοθετημένης συμφωνικής ορχήστρας, απαιτούν τη σταθερή εργασιακή σχέση των μελών της. Αυτονόητη προϋπόθεση να έχουν προηγουμένως κριθεί ως άξια να εργάζονται σε αυτήν, κατόπιν ακροάσεων κι ακολούθως μιας σύντομης δοκιμαστικής περιόδου. Οι θεσμοθετημένες συμφωνικές ορχήστρες άλλωστε, δεν είναι "εργολαβικά συνεργεία". Δύσκολο να το κατανοήσουν οι λάτρεις του αγοραίου «πολιτισμού». Πόσο πιθανό είναι το παραπάνω "εργασιακό μοντέλο" να καθιερωθεί στο μέλλον και στο σύνολο των μουσικών και των υπολοίπων συμφωνικών ορχηστρών της χώρας;
4) "...Για 150 συναυλίες και εκπαιδευτικά προγράμματα..."
Με ποιά προγραμματισμένη ημερομηνία έναρξης, κι έως πότε; Στην διάρκεια π.χ. έξι μηνών; Έξι ετών;... Άγνωστο! Άγνωστο και το ωράριο εργασίας. Η μη αναγραφή χρονικού προσδιορισμού, δεν δημιουργεί καμία δέσμευση για τον χρονικό ορίζοντα απασχόλησης των μουσικών.
5) Σε όλες τις επαγγελματικές συμφωνικές ορχήστρες, στην κάθε ομάδα οργάνων (με εξαίρεση τα πρώτα βιολιά, όπου οι επικεφαλής είναι οι δύο Εξάρχοντες ή "Κοντσερτίνα") η προβλεπόμενη ιεράρχηση και πλήρωση των θέσεων, είναι: Δύο Κορυφαίοι Α', δύο ή τρεις Κορυφαίοι Β' και Μουσικοί ("Tutti"). Τα καθήκοντα είναι προκαθορισμένα για κάθε θέση.
Στην εν λόγω πρόσκληση, στη λίστα με τις θέσεις των μουσικών, προβλέπεται μόνον ένας Κορυφαίος για κάθε ομάδα, (με εξαίρεση τα πρώτα βιολιά), ενώ εισάγεται ένας νεολογισμός: "Συγκορυφαίος". Ποια τα ακριβή καθήκοντά του; Ουδείς γνωρίζει!
Και μια επισήμανση ακόμα: Με ποιό άραγε σκεπτικό οι "συγκορυφαίοι", στην ομάδα των δευτέρων βιολιών, προβλέπεται να είναι τρεις, όταν σε όλες τις άλλες ομάδες των εγχόρδων οι "συγκορυφαίοι" είναι δύο ή ένας;
6) Στα τυπικά προσόντα, απαιτείται οι υποψήφιοι (επιπροσθέτως των προβλεπόμενων πτυχίων ή διπλωμάτων), να διαθέτουν κι εμπειρία δύο τουλάχιστον ετών σε "Συμφωνική Ορχήστρα Ηχογραφήσεων". Άλλος ένας νεολογισμός. Γιατί, τέτοιου είδους ορχήστρα δεν υπάρχει πουθενά στον κόσμο! Ηχογραφήσεις (κυρίως δίσκων) δεν κάνουν μόνον οι συμφωνικές ορχήστρες ραδιοφωνίας, η δραστηριότητα των οποίων άλλωστε δεν περιορίζεται μόνον σε αυτές. Στην Ελλάδα, ηχογραφήσεις έργων συμφωνικού ρεπερτορίου έχει κάνει π.χ. και η ΚΟΑ.
Συνεπώς, όποιος θεωρεί ότι το συγκεκριμένο απαιτούμενο τυπικό προσόν, "φωτογραφίζει" (εκ νέου), αποκλειστικά τους μουσικούς της ΕΡΤ, πλανάται...
7) "Η ακρόαση θα διενεργηθεί από πενταμελή Εξεταστική Επιτροπή που θα αποτελείται από έγκριτους Διευθυντές Ορχήστρας ή/και Συνθέτες."
Δεν θα έπρεπε να συμπεριλαμβάνεται στην επιτροπή τουλάχιστον ένας εγνωσμένου κύρους μουσικός του ιδίου οργάνου με τον κάθε εξεταζόμενο; Στις ακροάσεις ποιας ορχήστρας και μάλιστα δημοσίου χαρακτήρα, έχει συσταθεί επιτροπή με αυτή τη σοβαρότατη παράλειψη; Απάντηση: Σε καμία και ποτέ!
Για όλα τα παραπάνω (κι όχι μόνον...) -τα οποία είναι βέβαιο ότι τα έχουν υπόψη τους, τόσο ο εμπειρότατος και καταξιωμένος αρχιμουσικός Λουκάς Καρυτινός, όσο και ο συνθέτης και μέλος του Δ.Σ. της ΝΕΡΙΤ Νίκος Ξανθούλης (επί πολλά χρόνια Κορυφαίος Α' τρομπετίστας, της ορχήστρας της ΕΛΣ)- η περιβόητη "ειδική μέριμνα", αποδεικνύεται μια ΚΟΡΟΪΔΙΑ. Το δε "ειδικό θεσμικό πλαίσιο", καθιστά το αρχαιότερο επαγγελματικό συμφωνικό σύνολο της χώρας ένα ευτελές "παραμάγαζο", ενταγμένο σε ένα φορέα, του οποίου το μόνο που ουσιαστικά υφίσταται τώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές, είναι το... λογότυπό του!
Η... "σιγή ασυρμάτου" (κατ' άλλους ο "αγώνας"), για την ύπαρξη των "τίτλων" και των άλλων δύο συνόλων (Χορωδία & Ορχήστρα Σύγχρονης Μουσικής), συνεχίζεται...
Και οι βάναυσα απολυμένοι μουσικοί της ΕΡΤ;
Αυτοί, στη συντριπτική τους πλειονότητα, εξουθενωμένοι οικονομικά και κυρίως ψυχολογικά, "προσκαλούνται" (όσοι "ενδιαφέρονται") να αποδείξουν για ακόμα μια φορά, εάν αξίζουν να συμπεριληφθούν στη λίστα των 70 "εργολάβων" της "συμφωνικής" αυτής ορχήστρας.
Ως εκ τούτου, άσχετα από την όποια καλλιτεχνική αξία του καθενός ξεχωριστά, ο αγώνας τους θα είναι εκ των πραγμάτων άνισος.
ΥΓ: Η Ιστορία θα δείξει, εάν η ζοφερή αυτή "καμπή" στη μακρόχρονη δραστηριότητα της μοναδικής στην Ελλάδα συμφωνικής ορχήστρας ραδιοφωνίας, θα αποτελεί σύντομα μια παρένθεση, ή την απαρχή μιας (πολιτισμικά, καλλιτεχνικά κι εργασιακά) μακρόχρονης παρακμιακής περιόδου...