Η σφαγή άρχισε στις 9 Οκτωβρίου του 1740, από μισθοφόρους της Ολλανδικής Εταιρείας Ανατολικών Ινδιών· θύματά τους Κινέζοι, κάτοικοι της Μπατάβια (σημερινή Τζακάρτα) στις Ολλανδικές Ανατολικές Ινδίες. Το αίμα έρρεε επί 15 μερόνυχτα· κι όλα αυτά για τη ζάχαρη!

Τον Σεπτέμβριο του 1740, καθώς οι ταραχές εντείνονταν μεταξύ του κινεζικού πληθυσμού η έκρυθμη κατάσταση και η μείωση των τιμών της ζάχαρης υποχρέωσαν τον Γενικό Κυβερνήτη Αντριάν Βακενίερ να δηλώσει πως οποιαδήποτε εξέγερση θα αντιμετωπιζόταν με θάνατο!

Στις 7 Οκτωβρίου, εκατοντάδες Κινέζοι, πολλοί από τους οποίους εργάτες στις φυτείες ζάχαρης, σκότωσαν 50 Ολλανδούς στρατιώτες, οδηγώντας τα αποικιακά στρατεύματα στο να κατάσχουν όλα τα όπλα από τον κινεζικό πληθυσμό και να θέτουν τους Κινέζους υπό απαγόρευση κυκλοφορίας. Δύο ημέρες αργότερα, και άλλες εθνοτικές ομάδες που κατοικούσαν στη Μπατάβια, υποκινούμενες από Ολλανδούς, έκαψαν κινεζικά σπίτια, ενώ ολλανδοί στρατιώτες κανονιοβόλησαν ολόκληρες κινεζικές συνοικίες. Η βία σύντομα εξαπλώθηκε σε όλη τη Μπαταβία· οι περισσότεροι των νεκρών ήταν Κινέζοι.

 

Απαραίτητοι τεχνήτες

Στα πρώτα χρόνια του ολλανδικού αποικισμού των Ανατολικών Ινδιών (σημερινή Ινδονησία), πολλοί τεχνίτες κινεζικής καταγωγής προσλήφθηκαν για το χτίσιμο της πόλης στη βορειοδυτική ακτή της Ιάβας. Τα επόμενα χρόνια ο τόπος απόλαυσε οικονομική άνθηση από το εμπόριο μεταξύ των Ανατολικών Ινδιών και της Κίνας μέσω του λιμανιού της Μπατάβια, και αυξήθηκε η μετανάστευση Κινέζων στην Ιάβα. Οι ολλανδοί αποικιοκράτες ζητούσαν να φέρουν χαρτιά και να εγγράφονται στους καταλόγους οι μετανάστες και απέλαυναν όσους δεν συμμορφώνονταν. Η πολιτική απέλασης έγινε αυστηρότερη κατά τη δεκαετία του 1730, έπειτα από ξέσπασμα ελονοσίας που σκότωσε χιλιάδες ανθρώπους, συμπεριλαμβανομένου του Γενικού Κυβερνήτη των Ολλανδικών Ανατολικών Ινδιών, Ντιρκ φαν Κλουν.
Τότε κυκλοφορούσαν έντονες φήμες ότι οι εκτοπισμένοι δεν μεταφέρονταν στους προορισμούς τους, αλλά πετάγονταν στη θάλασσα. Ο ολλανδός ιστορικός Albertus Nicolaas Paasman χαρακτηρίζει τους Κινέζους (τότε): «Εβραίους της Ασίας». Τότε η ζάχαρη ήταν το βαρύ χαρτί του «χρηματιστηρίου» της Ευρώπης και όχι μόνο.

Ρυθμιστές στο... χρηματιστήριο

Οι πλούσιοι Κινέζοι κατείχαν ζαχαρόμυλους και ασχολούνταν με τη γεωργία και τη ναυτιλία, ωστόσο, οι Ολλανδοί άρχοντες καθόριζαν την τιμή για τη ζάχαρης. Μέχρι το 1740, οι παγκόσμιες τιμές της ζάχαρης είχαν πέσει στο μισό της τιμής του 1720· αυτό προκάλεσε σημαντικές οικονομικές δυσχέρειες στην αποικία. Και κάποια μέρα οι Κινέζοι εξεγέρθηκαν.

Παρόλο που ο Κυβερνήτης κήρυξε αμνηστία στις 11 Οκτωβρίου, συμμορίες ταραχοποιών συνέχισαν να κυνηγούν και να σκοτώνουν Κινέζους. Οι περισσότερες μαρτυρίες για τη σφαγή υπολογίζουν ότι 10.000 Κινέζοι σκοτώθηκαν εντός τειχών της πόλης Μπατάβια, ενώ τουλάχιστον 500 τραυματίστηκαν σοβαρά. Από 600 έως 700 σπίτια κινεζικής ιδιοκτησίας κάηκαν.

Και η ζάχαρη; Η παραγωγή στην περιοχή έπεσε σχεδόν στο μηδέν μετά τη σφαγή, καθώς πολλοί από τους Κινέζους που στήριζαν την καλλιέργεια και την επεξεργασία είχαν σκοτωθεί ή αγνοούνταν. Η Σφαγή της Μπατάβια θεωρείται «ένα από τα πιο εντυπωσιακά γεγονότα της [ολλανδικής] αποικιοκρατίας του 18ου αιώνα».

Στη νομιμοποίηση του σφαγιασμού ζώων χωρίς αναισθησία είναι έτοιμη να περάσει η κυβέρνηση, η οποία με άρθρο σε νομοσχέδιο του υπουργείου Εσωτερικών γυρνά την κοινωνία δεκαετίες πίσω επιχειρώντας να καταργήσει για πρώτη φορά την ευνοϊκότερη νομοθεσία προς τα ζώα που όριζε ο ισχύων και ψηφισμένος ήδη από το 1981 νόμος.

Περισσότερα από σαράντα χρόνια μετά ο υπουργός Εσωτερικών, Μάκης Βορίδης, ο οποίος είχε διακηρύξει την ευαισθησία του στα ζώα μετατρέποντας σε κακούργημα την κακοποίηση και τον βασανισμό τους, επιχειρεί να ανάψει το πράσινο φως για βασανιστικούς σφαγιασμούς ζώων χωρίς προηγούμενη αναισθητοποίηση εφόσον πρόκειται για «ιδιαίτερες μεθόδους σφαγής που προβλέπονται από λατρευτικούς τύπους, οι οποίοι δεν επιτρέπουν την αναισθητοποίηση πριν τη σφαγή».

Στο υπό διαβούλευση νομοσχέδιο – σκούπα, στο οποίο έχουν συμπεριληφθεί διατάξεις και άλλων υπουργείων, τροποποιεί το άρθρο 2 του νόμου 1198/1981 επαναλαμβάνοντας την πρόβλεψη περί απαγόρευσης της θανάτωσης χερσαίων ζώων στα σφαγεία εφόσον δεν προηγηθεί αναισθητοποίηση σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 4 του Κανονισμού (ΕΚ) 1099/2009, αλλά εισάγοντας μία βασική εξαίρεση που αφορά τα ζώα που θανατώνονται στο πλαίσιο λατρευτικών τελετών. Η συγκεκριμένη διάταξη αναφέρει: «Για τα χερσαία ζώα που υποβάλλονται σε ιδιαίτερες μεθόδους σφαγής που προβλέπονται από λατρευτικούς τύπους, οι οποίοι δεν επιτρέπουν την αναισθητοποίηση πριν τη σφαγή, δεν εφαρμόζονται οι απαιτήσεις της παρ. 2 (δηλαδή περί προηγούμενης αναισθητοποίησης), υπό την προϋπόθεση ότι η σφαγή διενεργείται σε σφαγείο».

Ορίζεται επίσης ότι με απόφαση του υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, η οποία θα ακολουθήσει, θα θεσπιστούν οι αρμόδιες αρχές, οι διαδικασίες, οι λοιποί όροι και προϋποθέσεις, η διενέργεια ελέγχων και η επιβολή κυρώσεων, καθώς και κάθε άλλο θέμα σχετικά με τη σφαγή ζώων με μεθόδους που προβλέπονται από λατρευτικούς τύπους.

Η διάταξη αφορά κατά βάση τα προιόντα κρέατος με την πιστοποίηση «χαλάλ» και «κοσέρ», τα οποία απευθύνονται κυρίως σε πολίτες που έχουν ασπαστεί το ισλαμικό ή ιουδαικό θρήσκευμα και προκειμένου να πιστοποιηθούν ως τέτοια θα πρέπει να προέρχονται από ζώα που σφαγιάστηκαν χωρίς προηγούμενη αναισθητοποίηση.

Η διάταξη έχει ήδη προκαλέσει την οργή ζωόφιλων και κτηνιάτρων συγκεντρώνοντας ήδη 179 σχόλια από την περασμένη Πέμπτη που το νομοσχέδιο αναρτήθηκε σε δημόσια διαβούλευση έως σήμερα, με τα οποία ζητείται η απόσυρση του εν λόγω άρθρου.

Το υπουργείο προκειμένου να δικαιολογήσει την πρότασή του σημειώνει στο έγγραφο ανάλυσης των συνεπειών της ρύθμισης ότι λαμβάνει πλήρως υπόψη τις απαιτήσεις καλής διαβίωσης των ζώων ως ευαίσθητων όντων αποδίδοντας την τροποποίηση στην ανάγκη τήρησης θρησκευτικών και πολιτιστικών παραδόσεων και προστασίας της θρησκευτικής ελευθερίας της μουσουλμανικής και ιουδαικής κοινότητας. Σημειώνει χαρακτηριστικά ότι κινείται «τηρώντας ταυτοχρόνως τις νομοθετικές ή διοικητικές διατάξεις και τα έθιμα των κρατών μελών που αφορούν ιδίως τα θρησκευτικά τυπικά, τις πολιτιστικές παραδόσεις και την κατά τόπους πολιτιστική κληρονομιά» όσο και του άρθρου 10 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σύμφωνα με το οποίο «κάθε πρόσωπο έχει δικαίωμα στην ελευθερία σκέψης, συνείδησης και θρησκείας». Το δικαίωμα αυτό συνεπάγεται την ελευθερία μεταβολής θρησκεύματος ή πεποιθήσεων, καθώς και την ελευθερία εκδήλωσης του θρησκεύματος ή των πεποιθήσεών του, ατομικά ή συλλογικά, δημοσία ή κατ' ιδίαν, με τη λατρεία, την εκπαίδευση, την άσκηση των θρησκευτικών καθηκόντων και τις τελετές, καθώς και της υποχρέωσης που απορρέει από το άρθρο 13 του Συντάγματος για σεβασμό της ελευθερίας της θρησκευτικής συνείδησης, η οποία είναι απαραβίαστη και του γεγονότος ότι κάθε γνωστή θρησκεία είναι ελεύθερη και τα σχετικά με τη λατρεία της τελούνται ανεμπόδιστα υπό την προστασία των νόμων, ενώ ταυτόχρονα η άσκηση της λατρείας δεν επιτρέπεται να προσβάλλει τη δημόσια τάξη ή τα χρηστά ήθη».

Το ΣτΕ έχει απαγορεύσει τον σφαγιασμό χωρίς αναισθητοποίηση

Υπενθυμίζεται ότι αντίστοιχη ρύθμιση είχε επιχειρηθεί να εφαρμοστεί και το 2017. Τότε όμως για το ζήτημα είχε εκδοθεί Κοινη Υπουργική Απόφαση από τα υπουργεία Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και Ανάπτυξης, η οποία ομως δεν μπορούσε επ ουδενί να καταργήσει νόμο. Κατά συνέπεια όταν κατά της απόφασης ασκήθηκαν αιτήσεις ακυρώσεως στο Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) από την Πανελλαδική Φιλοζωική και Περιβαλλοντική Ομοσπονδία (ΠΦΠΟ), αυτές οι έγιναν αποδεκτές με αποτέλεσμα να ακυρωθούν οι εν λόγω υπουργικές αποφάσεις με την απόφαση ΣτΕ 1751/2021 (Δ’ Τμήμα).

Με βάση το σκεπτικο του ΣτΕ, η ισχύουσα εθνική διάταξη της παρ. 2 του άρθρου 2 του ν. 1197/2081 επέχει θέση μέτρων ευρύτερης προστασίας των ζώων. Στην περίληψη της απόφασης επισημαίνεται: «Παράλειψη του κανονιστικού νομοθέτη, κατά τη ρύθμιση της θρησκευτικής σφαγής ζώων, να προβεί σε στάθμιση μεταξύ της υποχρέωσής του να προστατεύσει τα ζώα και της υποχρέωσής του να σεβασθεί τη θρησκευτική ελευθερία μουσουλμάνων και εβραίων που ζουν στην Ελλάδα. Με την προαναφερθείσα απόφαση κρίθηκε μη νόμιμη η 951/44337/21.4.2017 κοινή απόφαση του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και του Αναπληρωτή Υπουργού Ανάπτυξης, με την οποία καθορίσθηκαν αναγκαία συμπληρωματικά μέτρα για την εφαρμογή του Κανονισμού (EK) 1099/2009, σε σχέση με τη σφαγή ζώων σε σφαγεία στο πλαίσιο λατρευτικών τύπων».

Οργή στους ζωόφιλους

Για επιστροφή του βασανισμού των ζώων κατά τη σφαγή, κάνει λόγο η ανακοίνωση της Ομοσπονδίας Ζωοφιλικών Σωματείων Ελλάδας σημειώνοντας πως «ο νόμος 1197/1981 αποτελεί το βασικό νομοθετικό κείμενο που απηχεί τις σύγχρονες αντιλήψεις για την προστασία των ζώων και ουδεμία κυβέρνηση μέχρι και σήμερα επιχείρησε και τόλμησε να τροποποιήσει τις διατάξεις του προς ευνοϊκότερο καθεστώς ώστε να έρχεται σε αντίθεση με την προστασία των ζώων».

«Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι η σφαγή του ζώου ενόσω έχει τις αισθήσεις του έχει τα χαρακτηριστικά του βασανισμού, αφού σφαγιάζεται και αφαιμασσεται διατηρώντας τις αισθήσεις μέχρι και το θάνατο του. Η αυτονόητη αντίθεση με κάθε είδους βασανισμό πλάσματος, καταδεικνύει και τον βαθμό πολιτισμού μιας χώρας», υπογραμμίζει στο «ethnos.gr» ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας, Βαγγέλης Παλαιοδήμος.

Ο ίδιος όπως και το σύνολο των εκπροσώπων των ζωοφιλικών σωματείων ζητούν την απόσυρση του άρθρου 50, το οποίο και δεν προφυλάσσει τα ζώα από πόνο, αγωνία και ταλαιπωρία προσθέτοντας πως «ο φορέας μας θα σταθεί με σθένος και με συνέπεια απέναντι σε όλους εκείνους που επιχειρούν να οδηγήσουν την χώρα μας πριν το 1981 όπου δεν απαιτείτο αναισθητοποίηση των ζώων πριν την σφαγή τους για να μην υποφέρουν».

Για «ένα τεράστιο βήμα προς τα πίσω» μιλά και η ΠΦΠΟ σε δική της ανακοίνωση, στην οποία επισημαίνει: «Η κυβέρνηση δεν θα σεβαστεί την απόφαση του ΣΤΕ (του Ανώτατου Διοικητικού Δικαστηρίου της χώρας), αλλά και την φιλοσοφία της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την προστασία των ζώων κατά τη θανάτωση και την εφαρμογή της πριν τη σφαγή αναισθητοποίησης. H Κυβέρνησή στα κρυφά, οπως το συνηθίζει, καταργεί το άρθρο 2 του νομου 1197/81 με ένθετη διάταξη σε άσχετο νομοσχέδιο του Υπουργείου Εσωτερικών που είναι τώρα σε διαβούλευση. Αυτό είναι ένα τεράστιο βήμα προς τα πίσω όσον αφορά την ευζωία των ζώων αλλά και αντίθετο με την ηθική και την κοινή γνώμη στη χώρα μας και προϋποθέτει τον επιπλέον βασανισμό των ζώων τις ύστατες ώρες αφαίρεσης της ζωής τους».

Ερώτηση και στη Βουλή

Ερώτηση, με την οποία ζητεί να μάθε εάν η κυβέρνηση θα σεβαστεί την απόφαση του ΣτΕ που απαγορεύει τις σφαγές των ζώων χωρίς αναισθησία, υπέβαλε προς τον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης ο βουλευτής του ΜέΡΑ25, Κρίτων Αρσένης.

Ο κ. Αρσένης σημειώνει ότι η νομοθεσία της Ε.Ε. απαιτεί την αναισθητοποίηση των ζώων πριν τη σφαγή κατά την άσκηση θρησκευτικών πρακτικών προκειμένου να καταστεί κατά το δυνατό λιγότερο επώδυνη η όλη διαδικασία όπως περιγράφεται στην Κοινοτική Νομοθεσία (Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1099/2009).

Στο κείμενο της ερώτησης ο βουλευτής σημειώνει ότι «προκειμένου να καλυφθούν οι ανάγκες των μουσουλμανικών και εβραϊκών κοινοτήτων ή/και για λόγους εξαγωγών - βάσει του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης - οι χώρες χορηγούν παρεκκλίσεις από την υποχρέωση αναισθητοποίησης», ενώ προσθέτει ότι σύμφωνα με πρόσφατη Απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου το κρέας από σφαγή χωρίς αναισθησία δεν μπορεί να πάρει την βιολογική πιστοποίηση δηλ. ποιοτικό για την ανθρώπινη υγεία διότι “Επιστημονικές μελέτες έχουν δείξει ότι μόνο η αναισθητοποίηση μπορεί να διασφαλίσει τον μικρότερο δυνατό βασανισμό των ζώων κατά τη σφαγή”.

 

 

Οι Γερμανοί είναι πλέον οι νέοι κατακτητές της Κρήτης. Μετά από μάχες 10 ημερών, το νησί έχει πέσει στα χέρια τους. Αυτοί έχουν πέσει έξω στους υπολογισμούς τους, καθώς ο σχεδιασμός τους ήταν να το καταλάβουν μέσα σε λίγες μόλις ώρες.

Το τίμημα της επιχείρησης είναι πολύ ακριβό. Χιλιάδες αλεξιπτωτιστές και άνδρες του στρατού τους έχουν σκοτωθεί ή τραυματιστεί βαριά.  Η αντίσταση των άοπλων Κρητικών, μαζί με τις λίγες δυνάμεις των Βρετανών, Αυστραλών και Νεοζηλανδών, έχουν καταφέρει να αποδεκατίσουν το σώμα αλεξιπτωτιστών, καταρρίπτοντας και πάνω από 200 αεροπλάνα.

Με την κατάληψη του νησιού, απ’ το οποίο οι σύμμαχοι αποχωρούν από τις 28 μέχρι τις 31 Μαΐου αφήνοντας μόνο τον πληθυσμό, οι Γερμανοί άρχισαν τα αντίποινα και την εκδίκηση για την αντίσταση που συνάντησαν. Στο μικρό χωριό του νομού Χανίων Κοντομαρί, κοντά στο Μάλεμε, θέτουν σε εφαρμογή το πρώτο τους απάνθρωπο σχέδιο.

Στις 2 Ιουνίου περικυκλώνουν το χωριό, συγκεντρώνουν στην πλατεία όλους τους κατοίκους και στη συνέχεια μεταφέρουν 26 άνδρες, ηλικίας 18-50 ετών, σε ένα λιόφυτο.
Ο επικεφαλής του αποσπάσματος ανθυπολοχαγός Χορστ Τρεμπς, τους ανακοινώνει ότι θα εκτελεστούν ως αντίποινα για το θάνατο Γερμανών στρατιωτών.

Είχε βρεθεί κι ένα ματωμένο σακάκι Γερμανού στο χωριό, αλλά μάλλον αυτή ήταν απλώς μια αφορμή για το μαζικό έγκλημα…

Γερμανοί εξετάζουν ένα σακάκι με αίμα, κρίνοντας ένοχο το χωριό…

Ο Τρεμπς δίνει το σύνθημα και η εκτέλεση αρχίζει. Συνολικά πέφτουν αμέσως νεκροί 24 άνδρες. Δύο καταφέρνουν να τρέξουν, προσπαθώντας να διαφύγουν, πληγωμένοι βαριά. Ξεφεύγουν, αλλά μόνο ο ένας διασώζεται τελικά.

Ο Τρεμπς λίγο μετά παρασημοφορήθηκε, για τη «γενναιότητά» του να ξεκληρίσει ένα χωριό αμάχων…

Ο Τρεμπς (αριστερά) στο Κοντομαρί

Δυο μήνες μετά παρασημοφορείται!

Η θηριωδία, η πρώτη στην Κρήτη και από τις πρώτες των Ναζί σε όλη την Ευρώπη, απαθανατίστηκε στιγμή προς στιγμή. Ο ανταποκριτής προπαγάνδας της Βέρμαχτ, Φραντς Πήτερ Βέιξλερ βρισκόταν μαζί με το απόσπασμα όταν μπήκε στο χωριό και φωτογράφισε τα πάντα. Οι φωτογραφίες – απόδειξη του μαζικού εγκλήματος- φυλάχτηκαν καλά στα αρχεία του γερμανικού στρατού μέχρι το 1980, όταν εντοπίστηκαν και δημοσιοποιήθηκαν για πρώτη φορά από τον Έλληνα δημοσιογράφο Βάσο Μαθιόπουλο, χωρίς να είναι γνωστό το χωριό της τραγωδίας, που βρέθηκε μετά από δημοσιογραφική, και πάλι, έρευνα.

Σήμερα αναδημοσιεύουμε μερικές από τις φωτογραφίες, όπως διατηρούνται στα αρχεία του γερμανικού στρατού. Στο κάτω μέρος κάθε μιας αναγράφεται το αρχείο, το όνομα του φωτογράφου και η ημερομηνία της λήψης.

ΟΙ ΓΕΡΜΑΝΟΙ ΦΤΑΝΟΥΝ ΣΤΟ ΧΩΡΙΟ

ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΝΟΥΝ ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΚΑΤΟΙΚΟΥΣ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΟΔΗΓΟΥΝ ΣΕ ΕΛΑΙΩΝΑ

ΞΕΧΩΡΙΖΟΥΝ ΤΟΥΣ ΑΝΔΡΕΣ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΕΤΟΙΜΑΖΟΥΝ ΓΙΑ ΕΚΤΕΛΕΣΗ

ΣΤΟ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ…

ΕΤΟΙΜΟΙ, ΠΥΡ…

ΚΑΠΟΙΟΙ ΠΡΟΣΠΑΘΟΥΝ ΝΑ ΞΕΦΥΓΟΥΝ… ΑΛΛΑ ΠΕΦΤΟΥΝ ΝΕΚΡΟΙ. ΕΝΑΣ ΜΟΝΟ ΓΛΙΤΩΝΕΙ

Η ΧΑΡΙΣΤΙΚΗ ΒΟΛΗ…

ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΦΟΒΕΡΟΥ ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΣ…

Η 19η Μαΐου αποτελεί μια άκρως σημαντική επέτειο για ολόκληρο τον ελληνισμό, Ημέρα Μνήμης της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου, όπως αυτή καθιερώθηκε το 1994 με ομόφωνη απόφαση της Βουλής των Ελλήνων

Η Γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου αναφέρεται ευρέως στις σφαγές και τους εκτοπισμούς εναντίον Ελληνικών πληθυσμών στην περιοχή του Πόντου που πραγματοποιήθηκαν από το κίνημα των Νεότουρκων και των εθνικιστών του Κεμάλ κατά την περίοδο 1914-1923.



Τα γεγονότα αυτά κατέληξαν στην εξαφάνιση του ελληνικών κοινοτήτων από την περιοχή όπου διαβιούσαν επί τρεις χιλιετίες.

Οι μέθοδοι που χρησιμοποιήθηκαν για αυτές τις πράξεις των Νεότουρκων ήταν η εκτόπιση, η εξάντληση από έκθεση σε κακουχίες, τα βασανιστήρια, η πείνα και η δίψα, οι πορείες θανάτου στην έρημο και συχνότατα οι εν ψυχρώ δολοφονίες ή εκτελέσεις.

Ο αριθμός των θυμάτων σύμφωνα με τις περισσότερες Ελληνικές, αλλά και κάποιες ξένες, πηγές υπολογίζεται σε πάνω από 300.000 (το Κεντρικό Συμβούλιο Ποντίων στη Μαύρη Βίβλο του κάνει αναφορά σε 353.000 θύματα). Υπάρχουν ωστόσο και άλλες μεμονωμένες πηγές που κατεβάζουν τα θύματα σε περίπου 100 ως 150 χιλιάδες άτομα.
  Οι επιζώντες κατέφυγαν στον Άνω Πόντο (στην ΕΣΣΔ) και μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή το 1922, στην Ελλάδα.

 

Η διεθνής βιβλιογραφία και τα κρατικά αρχεία πολλών χωρών εμπεριέχουν πλήθος μαρτυριών για τις δολοφονίες και τους διωγμούς που διαπράχθηκαν κατά των Ποντίων κατοίκων της οθωμανικής αυτοκρατορίας, κάτι που συνέβη παράλληλα και με διώξεις ή και για πολλούς γενοκτονίες εις βάρος και άλλων πληθυσμών, δηλαδή των Αρμενίων και των Ασσυρίων, με αποτέλεσμα ορισμένοι ερευνητές να θεωρήσουν τις επιμέρους διώξεις ως τμήματα μιας ενιαίας πολιτικής εις βάρος των Ελλήνων ή γενικότερα των Χριστιανών της Μικράς Ασίας.

Κατόπιν εισήγησης του τότε Πρωθυπουργού Ανδρέα Παπανδρέου, η Βουλή των Ελλήνων αναγνώρισε τη γενοκτονία το 1994 και ψήφισε την ανακήρυξη της 19ης Μαΐου ως «Ημέρας Μνήμης για τη Γενοκτονία των Ελλήνων στο Μικρασιατικό Πόντο». Το 1998 η Βουλή ψήφισε ομόφωνα την ανακήρυξη της 14ης Σεπτεμβρίου ως «ημέρα εθνικής μνήμης της Γενοκτονίας των Ελλήνων της Μικράς Ασίας από το Τουρκικό Κράτος».

Η Ελλάδα διεξάγει από τότε μια εκστρατεία για τη διεθνή αναγνώριση της γενοκτονίας Ποντίων. Πέρα από το ελληνικό κράτος ο διωγμός των Ποντίων αναγνωρίζεται επισήμως ως γενοκτονία από την Κύπρο, την Αρμενία, την Σουηδία, ορισμένες ομοσπονδιακές δημοκρατίες της Ρωσίας, εννέα πολιτείες των ΗΠΑ (Φλόριντα, Τζώρτζια, Μασαχουσέτη, Νιου Τζέρσεϊ, Νέα Υόρκη, Πενσυλβάνια, Νότια Καρολίνα, Ρόουντ Άιλαντ και από τις 11/9/2019 Καλιφόρνια, ενώ υπάρχει και μια γενική αναφορά -οιονεί αναγνώριση- σε γενοκτονία Ελλήνων και από την πολιτεία της Αλαμπάμα), τη βουλή της αυστραλιανών πολιτειών της Νότιας Αυστραλίας και της Νέας Νότιας Ουαλίας, την Αυστρία (ακολουθούμενη λίγες ημέρες αργότερα από το Δήμο της Βιέννης) και την Ολλανδία.

Στο Καναδά οι πόλεις Οττάβα και Τορόντο έχουν αναγνωρίσει την 19η Μαΐου ως ημέρα μνήμης της Ποντιακής γενοκτονίας.

Ωστόσο η Ποντιακή γενοκτονία έχει οριστεί και αναγνωριστεί από τη Διεθνή Ένωση Μελετητών Γενοκτονιών (IAGS) το Δεκέμβριο 2007 και εξέδωσε το εξής ψήφισμα

«ΕΚΤΙΜΩΝΤΑΣ ότι η άρνηση μιας γενοκτονίας αναγνωρίζεται παγκοίνως ως το έσχατο στάδιο γενοκτονίας, που εξασφαλίζει την ατιμωρησία για τους δράστες της γενοκτονίας, και ευαπόδεικτα προετοιμάζει το έδαφος για τις μελλοντικές γενοκτονίες,
ΕΚΤΙΜΩΝΤΑΣ ότι η Οθωμανική γενοκτονία εναντίον των μειονοτικών πληθυσμών κατά τη διάρκεια και μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, παρουσιάζεται συνήθως ως γενοκτονία εναντίον μόνο των Αρμενίων, με λίγη αναγνώριση των ποιοτικά παρόμοιων γενοκτονιών, εναντίον άλλων χριστιανικών μειονοτήτων της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας,
ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΤΑΙ ότι είναι πεποίθηση της Διεθνούς Ένωσης των Μελετητών Γενοκτονιών, ότι η Οθωμανική εκστρατεία εναντίον των χριστιανικών μειονοτήτων της αυτοκρατορίας, μεταξύ των έτων 1914 και 1923, συνιστούν γενοκτονία εναντίον των Αρμενίων, Ασσυρίων, Ποντίων και των Έλλήνων της Ανατολίας.
ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΤΑΙ η Ένωση να ζητήσει από την κυβέρνηση της Τουρκίας να αναγνωρίσει τις γενοκτονίες εναντίον αυτών των πληθυσμών, να ζητήσει επίσημα συγγνώμη, και να λάβει τα κατάλληλα και σημαντικά μέτρα προς την αποκατάσταση (μη επανάληψη).»

ενώ έχει τύχει αναγνώρισης και από μερικές διεθνείς οργανώσεις και φορείς, όπως οι Ευρωπαίοι Δημοκράτες Φοιτητές.

Τέλος ψηφίσματα της Γερουσίας των ΗΠΑ κάνουν αναφορά γενικά για γενοκτονία κατά Ελλήνων.

Το κύμα διωγμού και εξόντωσης των ελληνικών πληθυσμών του Πόντου διακρίνεται ιστορικά σε τρεις συνεχόμενες φάσεις: από την έναρξη του Α' Παγκοσμίου Πολέμου ως την κατάληψη της Τραπεζούντας από τον ρωσικό στρατό (1914-1916), η δεύτερη τελειώνει με το τέλος του Α' Παγκοσμίου Πολέμου (1916-1918) και η τελευταία ολοκληρώνεται με την εφαρμογή του Συμφώνου για την ανταλλαγή των πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας (1918-1923).

Α' και Β' φάση

Το κύμα διώξεων ξεκίνησε στον Πόντο με την μορφή εκτοπίσεων το 1915. Η τουρκική ήττα κατά τον ρωσσο-τουρκικό πόλεμο στην περιοχή, στο Σαρικαμίς στην βόρεια περιοχή της Μικράς Ασίας το 1915, αποδόθηκε στους Έλληνες που υπηρετούσαν στον οθωμανικό στρατό. Ως συνέπεια αυτού, όλοι οι στρατολογημένοι Πόντιοι εξαναγκάστηκαν σε στρατολόγηση στα τάγματα εργασίας. Έτσι δεν άργησαν να εκδηλώνονται κύματα λιποταξίας, με τον κόσμο να καταφεύγει στα βουνά. Μάλιστα στην επαρχία Κερασούντας, για αυτό τον λόγο, κάηκαν 88 χωριά ολοσχερώς μέσα σε τρεις μήνες. Οι Έλληνες της επαρχίας, περίπου 30.000, αναγκάστηκαν να διανύσουν, πεζοί, πορεία προς την Άγκυρα κατά τη διάρκεια του χειμώνα. Αναπόφευκτα το ένα τέταρτο αυτών πέθαναν καθ' οδόν .

Οι εκτοπίσεις συνεχίζονταν ακατάπαυστα και κατά την εποχή που τα ρωσικά στρατεύματα εισήλθαν στην Τραπεζούντα στις αρχές του 1916. Ιδιαίτερα με το πρόσχημα ότι οι Πόντιοι υποστήριζαν τις κινήσεις των Ρώσων μεγάλος αριθμός κατοίκων από τις περιοχές της Σινώπης και της Κερασούντας εκτοπίστηκαν στην ενδοχώρα της Μικράς Ασίας. Σημειώθηκαν επίσης και εξαναγκαστικοί εξισλαμισμοί γυναικών.

Οι διώξεις προκάλεσαν τη δημιουργία θυλάκων αντίστασης από τους Πόντιους. Τελικά οι διώξεις εντάθηκαν με την έκδοση διατάγματος, τον Δεκέμβριο του 1916, που προέβλεπε την εξορία όλων των ανδρών από 18 ως 40 ετών και τη μεταφορά των γυναικόπαιδων στο εσωτερικό της Μικράς Ασίας. Η εφαρμογή αυτού του μέτρου ξεκίνησε από την Άνω Αμισό και στην Μπάφρα. Στην επαρχία Αμάσειας 72.375 Έλληνες, από τους συνολικά 136,768, εκτοπίστηκαν, από τους οποίους το 70% πέθανε από τις κακουχίες. Πολλοί Πόντιοι θέλησαν να αντισταθούν οργανώνοντας, στις ορεινές εκτάσεις του Πόντου, αντάρτικα εναντίον του τακτικού στρατού, όπως στη Σάντα.

Στον Άγιο Γεώργιο Πατλάμ της Κερασούντας είχαν συγκεντρωθεί 3.000 Έλληνες, οι οποίοι έγκλειστοι και σε συνθήκες ασιτίας από τις οθωμανικές αρχές, βρήκαν αργό θάνατο. Κατά τη διάρκεια του Α' Παγκοσμίου Πολέμου εξορίστηκαν συνολικά 235.000 Πόντιοι, ενώ 80.000 μετανάστευσαν στη Ρωσία. Ταυτόχρονα όμως, λιγότερο έντονες ήταν οι διώξεις που υπέστησαν, τότε, οι Έλληνες του ανατολικού Πόντου, στην περιοχή της Τραπεζούντας, κυρίως λόγω της ικανότητας του μητροπολίτη Χρύσανθου να συνδιαλλάσσεται με τις τοπικές αρχές, αλλά και από το γεγονός ότι από τον Απρίλιο του 1916 η περιοχή καταλήφθηκε από τον ρωσικό στρατό.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις του επίσκοπου Τραπεζούντας, ο αριθμός των θυμάτων αυτών των πολιτικών ανήλθε, για εκείνο το διάστημα, σε 100.000 περίπου. Δεν έπαψαν και οι διαμαρτυρίες από Αυστριακούς και Αμερικανούς διπλωμάτες κατά της οθωμανικής κυβέρνησης.

Γ' φάση

Ύστερα από την συνθηκολόγηση της Ρωσίας και την απόσυρση του ρωσικού στρατού από την περιοχή, εντάθηκαν οι διώξεις στην περιοχή. Με την άφιξη του Κεμάλ Ατατούρκ, τον Μάιο του 1919, στην περιοχή και την έξαρση του κινήματός του εντάθηκε η δράση ατάκτων ομάδων (τσετών) κατά των χριστιανικών πληθυσμών.

Στις 29 Μαϊου ο Κεμάλ ανέθεσε στον τσέτη Τοπάλ Οσμάν την επιχείρηση για τη διενέργεια μαζικών επιχειρήσεων κατά του τοπικού πληθυσμού. Σε αυτό το πλαίσιο, πραγματοποιήθηκαν οι σφαγές και οι εκτοπίσεις των Ελλήνων στη Σαμψούντα και σε 394 χωριά της περιοχής, κατοικημένα από ελληνικούς πληθυσμούς. Σχετικές αναφορές έχουν καταγραφεί από το ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών, καθώς και από τον Αμερικανό πρέσβη Χένρυ Μοργκεντάου.^[31]

Μεταξύ Φεβρουαρίου και Αυγούστου 1920 πραγματοποιήθηκε η πυρπόληση της Μπάφρας και η μαζική εξόντωση των 6.000 Ελλήνων που είχαν σπεύσει να βρουν προστασία στις εκκλησίες της περιοχής. Συνολικά από τους 25.000 Έλληνες που ζούσαν στις περιοχές της Μπάφρας και του Ααζάμ, το 90% δολοφονήθηκε, ενώ από τους υπόλοιπους, οι περισσότεροι εκτοπίστηκαν στο εσωτερικό της Μικράς Ασίας.

Οι προύχοντες και οι προσωπικότητες του πνεύματος, συνελήφθησαν και καταδικάστηκαν σε θάνατο από τα αποκαλούμενα "Δικαστήρια της Ανεξαρτησίας" στην Αμάσεια, κατά τον Σεπτέμβριο του 1921. Παράλληλα, σημειώνονταν και εξαναγκαστικές αποσπάσεις νεαρών κοριτσιών και αγοριών από τις οικογένειές του, τα οποία δίνονταν για τα χαρέμια των εύπορων Τούρκων.

Πλήθος θυμάτων

Το ζήτημα του πλήθους των θυμάτων των διωγμών κατά τη δεκαετία που διήρκεσε ως και τη Μικρασιατική Καταστροφή απασχολεί μελετητές και ακτιβιστές που επιζητούν την αναγνώρισή των γεγονότων ως γενοκτονίας και συναρτάται με το ερώτημα του πλήθους των Ελλήνων που ζούσαν στη Μικρά Ασία την περίοδο έναρξης του Α' Παγκοσμίου Πολέμου. Στην περίπτωση του Πόντου, ο μελετητής και πρόσφυγας ο ίδιος Γεώργιος Βαλαβάνης καθιέρωσε το 1925 τον αριθμό των 353 χιλιάδων θυμάτων, τον οποίο εν συνεχεία αναπαρήγαγαν οι ακτιβιστές της ποντιακής γενοκτονίας με αποτέλεσμα να γίνει επίσημα αποδεκτός και να επαναλαμβάνεται σε όλες τις σχετικές τελετές μνήμης.
Ο πολιτικός επιστήμονας Ρούντολφ Ράμμελ εκτιμά ότι στοίχισε τη ζωή περίπου 326.000-382.000 Ελλήνων.

Τον αριθμό των 350.000 νεκρών στον Πόντο κατά την περίοδο της Αρμενικής γενοκτονίας, 1915-1923, επαναλαμβάνουν οι μελετητἐς γενοκτονιών Σάμιουελ Τότεν και Πωλ Μπάρτροπ.
Όπως απέδειξε, ωστόσο, ο δημοσιογράφος Τάσος Κωστόπουλος, ο αριθμός αυτός του Βαλαβάνη προέκυψε με την αυθαίρετη πρόσθεση 50.000 στον αριθμό των 303.238 εκτοπισθέντων που ανέφερε ένα φυλλάδιο του 1922, οι οποίο παρουσιάζονταν όχι ως εκτοπισμένοι αλλά ως εξολοθρευθέντες. Ο Κωστόπουλος υπολογίζει σε περίπου 100-150.000 τους εξολοθρευθέντες την περίοδο 1912-1924 στον Πόντο.

Η σφαγή του Κομμένου ήταν μια από τις μεγαλύτερες σφαγές αμάχων στην ιστορία της Γερμανικής κατοχής στην Ελλάδα.
Η θηριωδία διαπράχθηκε κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου, στις 16 Αυγούστου 1943, στο χωριό Κομμένο που βρίσκεται στον νομό Άρτας και είναι χτισμένο κοντά στις όχθες του ποταμού Άραχθου.



Η μηχανοκίνητη μονάδα ναζιστικών στρατευμάτων από τη Φιλιππιάδα, με την εντολή της Διοίκησης Ιωαννίνων, εισέβαλε στο χωριό Κομμένο της Άρτας τα χαράματα της 16ης Αυγούστου 1943, με το πρόσχημα των αντιποίνων για την ύπαρξη ανταρτών του ΕΛΑΣ και του ΕΔΕΣ στην περιοχή.

Το χωριό κοιμόταν ήσυχο μετά από γαμήλια γιορτή πού είχε γίνει την προηγούμενη ημέρα. Στο χωριό υπήρχαν και ορισμένοι φιλοξενούμενοι από την Πρέβεζα. Την εποχή εκείνη πρακτικά το Κομμένο ανήκε στο Νομό Πρέβεζας με θαλάσσια επικοινωνία. 

Τα ναζιστικά στρατεύματα προέβησαν σε μια άνευ προηγουμένου σφαγή του άμαχου πληθυσμού. Έστησαν πολυβόλα στις εισόδους του χωριού, εισέβαλαν στα σπίτια και σκότωσαν όποιον έβρισκαν μπροστά τους και στο τέλος έβαλαν φωτιά και τα έκαψαν. Λίγοι ξέφυγαν με βάρκες στον Αμβρακικό Κόλπο. Στο τέλος της σφαγής οι ναζί στρατιώτες κάθισαν στην πλατεία του χωριού όπου έφαγαν και ήπιαν μπύρες αφήνοντας εκεί άδειες κονσέρβες, δίπλα σε 7 πτώματα. Συνολικά οι νεκροί της σφαγής ήταν 317 άτομα..



Η σφαγή του Κομμένου Άρτας είναι ισοδύναμη με αυτή των Καλαβρύτων και του Διστόμου. Ο αείμνηστος Στέφανος Παππάς, μετέπειτα γυμνασιάρχης, από το Κομμένο, νεαρός τότε επέζησε της σφαγής και έγραψε βιβλίο με πλήρη περιγραφή των γεγονότων. Ένα απόσπασμα από το βιβλίο του είναι το εξής:
 «Οι πρώτοι προστρέξαντες μετά την ανθρωποσφαγή Γρηγόρης Κολιοκώτσης και Ευστάθιος Κολιοκώτσης, ευρήκαν τις δύο ξαδέρφες των Αθηνά και Θεοδοσία νεκρές από σφαίρες πιστολιού και φανερότατα τα ίχνη του βιασμού. Αλλα παραδείγματα μακαβρίου εγκληματικότητας είναι τα δύο μωρά του μακαρίτη Ευστάθιου Κολιοκώτση ηλικίας 7 μηνών, που ευρέθηκαν νεκρά από ασφυξία, γιατί οι κακούργοι εγέμισαν τα στόματά των με βαμβάκι βρεγμένο με βενζίνη και κατόπιν το άναψαν για να απολαύσουν ένα σαδιστικό πυροτέχνημα. Ευρέθη επίσης ο δεύτερος παππάς του χωριού Ζώης Παππάς σκοτωμένος με μαχαίρι και με εξωρυγμένους τους οφθαλμούς. Ως επισφράγισμα της θηριωδίας των ανωτέρω αναφέρω ένα πρωτάκουστο κακούργημα. Η ετοιμογέννητη Παναγιώτα σύζυγος του Λεωνίδα Τσιμπούκη βρέθηκε νεκρή με την κοιλιά ξεσχισμένη και το έμβρυο νεκρό δίπλα της, όπως βεβαιώνει ο αυτόπτης μάρτυρας Θεόδωρος Σταμάτης…».

Μια φράση  είχε μείνει στο μυαλό των αντρών μετά από χρόνια: «Θα μπούμε στο χωριό και δεν θ΄ αφήσουμε τίποτε όρθιο» .
Χρησιμοποιώντας το πέτρινο καμπαναριό της εκκλησιάς (χτίσμα του 1855) για παρατηρητήριο, χωρίστηκαν σε εκτελεστικά αποσπάσματα, παίρνοντας και τις τελικές οδηγίες της επέμβασης.
Xαράματα πια στις 16ης Αυγούστου, στο πρώτο θολό φως της ημέρας και στον ουρανό άρχισαν να διασταυρώνονται φωτοβολίδες διαφόρων χρωμάτων και ταυτόχρονα ακούστηκαν εκρήξεις όλμων που είχαν τοποθετηθεί σε τρία επίκαιρα σημεία του χωριού.
Αμέσως αρχίσανε οι πυροβολισμοί και η διασταύρωση των πυρών, ενώ τα πυροβόλα και τα οπλοπολυβόλα δε σταμάτησαν ούτε στιγμή, δίνοντας την εντύπωση κάποιας σκληρής μάχης. Καθώς εισέβαλαν στα σπίτια, ολόκληρες οικογένειες αιφνιδιάστηκαν στον ύπνο και μη μπορώντας να αντιδράσουν, έπεφταν νεκρές από τις σφαίρες των όπλων και τα βλήματα των χειροβομβίδων.
Γέροι άνθρωποι, ανάπηροι, ακόμη και τυφλοί, σκοτωθήκανε επιτόπου. 

Κορίτσια με την απειλή των όπλων σύρθηκαν στον έσχατο εξευτελισμό της προσωπικότητάς τους και βιάστηκαν κατ’ εξακολούθηση από τους νεαρούς οπαδούς της χιτλερικής ιδεολογίας, οι οποίοι, αφού ικανοποίησαν τα κτηνώδη ένστικτά τους, έκοβαν τους μαστούς και τις έσφαζαν σα ζώα.
Τα ανθρωπόμορφα κτήνη εφάρμοζαν μια σατανική τακτική εξοντώσεως των μικρών παιδιών. Αφού έβρεχαν βαμβάκι με βενζίνη, το τοποθετούσαν στα στόματα των βρεφών που κοιμόντουσαν ακόμη στην κούνια τους και αφού το άναβαν, απολάμβαναν σαδιστικά γελώντας με το «πυροτέχνημα» τους.
Μια γυναίκα έγκυος, αφού της ανοίξανε την κοιλιά, βγάλανε από εκεί το έμβρυο που σε λίγες μέρες θα έφερνε στον κόσμο και το εναποθέσανε στα χέρια της. Έτσι βρέθηκε η γυναίκα. Νεκρή με ανοιγμένα σπλάχνα και το αγέννητο παραμορφωμένο νεκρό, στα χέρια της.
Άλλα από τα παιδιά τα εκτελούσαν στον κρόταφο με μια σφαίρα περιστρόφου, ενώ άλλα τα κάρφωναν με τις ξιφολόγχες τους παρ’ όλη την αθωότητα και τα κλάματα τους.

Στο σπίτι του Θόδωρου Μάλλιου γινόταν ο γάμος τη κόρης του Αλεξάνδρας με το Θεοχάρη Καρίνο από τον Παχυκάλαμο, χωριό κοντά στο Κομμένο. Χάθηκαν όλοι. Τους έκαψαν και τους σκότωσαν. Τριάντα με τριάντα πέντε άτομα. Από τα 12 μέλη της οικογένειας του οικοδεσπότη Θόδωρου Μάλλιου σώθηκαν εκείνο το πρωινό μόνο δύο, ο Αλέξανδρος και η Μαρία, που είχαν φύγει μόλις πριν λίγα λεπτά για να φροντίσουν στο χωράφι τα ζώα.

Οι Ναζί δε σεβάστηκαν και δε λογάριασαν τίποτε και κανέναν. Σκότωσαν και τη νύφη την Αλεξάνδρα και το γαμπρό το Θεοχάρη.
Όσοι πρόλαβαν και πετάχτηκαν έξω απ’ τα σπίτια τους, έτρεχαν να σωθούν στα χωράφια ή να κρυφτούν χωμένοι στα βαθιά χαντάκια. Μόνη σωτηρία απέμεινε για πολλούς το ποτάμι. Πλήθος κόσμου έτρεχε κατά εκεί. Άλλοι ρίχνονταν στα νερά του για να περάσουν απέναντι και να σωθούν. Άλλοι κρέμονταν απ’ τις βάρκες και τρέμοντας πάλευαν να γλιτώσουν απ’ τον εφιάλτη. Κι εκεί πνίγηκαν σχεδόν όλοι όσοι μπήκαν στη βάρκα του Σπύρου Βλαχοπάνου, σχεδόν είκοσι άτομα. Κι ο θρήνος κι οι κραυγές του πνιγμού έσμιγαν με τη βουή της φωτιάς και των όπλων που αφάνιζαν το Κομμένο.
Από αυτό που συμπεραίνεται, από τα λεγόμενα επιζώντων αυτοπτών μαρτύρων για ορισμένα περιστατικά, είναι ότι οι φονιάδες μεθούσαν με ναρκωτικές ουσίες για να είναι γρήγοροι στις αποφάσεις τους και όσο πιο αποτελεσματικοί στα πρωτόγονα ένστικτά τους.
Ούτε και την εκκλησιά της Παναγιάς δε σεβάστηκαν, αφού αφόδευσαν στην πύλη του ιερού βήματος, πέταξαν στο πάτωμα του ναού τις εικόνες του τέμπλου και τα ιερά σκεύη.
Εκείνο το πρωινό της 16ης Αυγούστου, ο παπα-Λάμπρος πήγαινε στην εκκλησία έχοντας μαζί του το ευαγγέλιο, το θυμιατό και τα άμφια που χρησιμοποίησε την προηγούμενη μέρα για να τελέσει έναν γάμο. Ο παπα-Λάμπρος πιάστηκε από τους Γερμανούς και αφού τον βασάνισαν άγρια, τον σύρανε αιμόφυρτο στον προπυλώνα της εκκλησίας και τον εκτέλεσαν με μια σφαίρα στο μέτωπο. Αυτός ήταν και ο πρώτος της σφαγής του Κομμένου μαζί με το Ευαγγέλιο που βρέθηκε διάτρητο από σφαίρα σε μια γωνία, με ποτισμένες τις σελίδες του από το αίμα αυτού του τίμιου κληρικού.

Ο άλλος ιερέας του χωριού, που εφημέρευε στο ναό των Αγίων Ταξιαρχών στον Λουτρότοπο και που είχε έρθει στους συγγενείς του για το πανηγύρι, βρέθηκε κατακρεουργημένος και αιμόφυρτος και με βγαλμένα τα μάτια.
Με μια ειδική σκόνη που έριχναν στο πάτωμα και με μια πιστολιά έκαψαν τα περισσότερα σπίτια του χωριού, αφού πρώτα έπαιρναν ότι πολύτιμο υπήρχε μέσα.Το θέαμα στο Κομμένο μετά την σφαγή ήταν φρικιαστικό. Παντού πτώματα απανθρακωμένα, ενώ η ατμόσφαιρα είχε τη μυρωδιά από καμένες σάρκες. Η σήψη είχε ήδη αρχίσει και πολλά εντόσθια είχαν χυθεί στο έδαφος. Πολλά ανθρώπινα μέλη ήταν διασκορπισμένα από δω και από εκεί, ενώ τα σκυλιά οδηγημένα από το αίμα είχαν αρχίσει να τρώνε κομμάτια κρέας από διάφορα σώματα.
Γύρω στο απόγευμα της 16ης Αυγούστου ο Δημήτρης Αποστόλου, ένας νεαρός Κομμενιώτης, γύρναγε στο χωριό του και στο σπίτι του. Τα Γερμανικά στρατεύματα είχαν φύγει, μετά από 7 ώρες που κράτησε η επιδρομή. Στα απανθρακωμένα απομεινάρια των σπιτιών, δοκάρια καίγονταν ακόμη. Τα πτώματα είχαν αρχίσει να φουσκώνουν από τη θερμότητα. Η κοιλιά μιας γυναίκας είχε σχισθεί και ένα κοτόπουλο είχε αρχίσει να σέρνει τα εντόσθια της κατά μήκος του δρόμου. Λίγο μετά που είδε αυτό, ο Αποστόλου λιποθύμησε.
Ένα δεκάχρονο αγόρι τότε, ο Αλέξανδρος Μάλιος, που έχασε όλη την οικογένεια του, θυμάται «Σα φτάσαμε κοντά στο σπίτι, ακόμα κάπνιζε. Απ’ έξω δεν μπορούσαμε να περάσουμε απ’ τους σκοτωμένους. Δεν είχες που να πατήσεις. Δρασκελίσαμε πάνω απ’ τα πτώματα κι αντίκρισα τον πατέρα μου μ’ ένα μικρό παιδί μέσα στα αίματα. Οι άλλοι μέσα ήταν όλοι καμένοι. Έσκυψα, τον αγκάλιασα και λιποθύμησα. Τα είχαμε χαμένα και ζούσαμε σ’ ένα εφιαλτικό όνειρο, έτσι που δεν είχαμε τη δύναμη να κλάψουμε».
Συνολικά 317 άνθρωποι ήταν τα θύματα του Κομμένου εκείνη τη μέρα σ’ αυτή τη σφαγή. Ίσως της πιο φριχτής που διαπράχθηκε στην Ελλάδα την περίοδο της Κατοχής.

Εξαιτίας του μεγάλου αριθμού των πτωμάτων, οι δυστυχισμένοι Κομμενιώτες τα έθαβαν επιφανειακά με λίγο χώμα, σαν άλλες Αντιγόνες του Σοφοκλή, κάνοντας σπονδή με τα δάκρυα τους, στις αυλές και στους κήπους των σπιτιών.
Στην πλατεία του χωριού, τον Αύγουστο του 1946 οι κάτοικοι χτίσανε ένα καλλιμάρμαρο μνημείο που αναγράφονται τα ονόματα των 317 πατέρων και τέκνων και αδελφών.
Οι κάτοικοι, απομεινάρια ορφάνιας, λείψανα πένθους, γυμνοί από καθετί που συγκρατούσε άλλοτε τη Ζωή τους, πλούσιοι μόνο σε αναμνήσεις και σεβασμό, έκοψαν απ’ το ψωμί τους για να ανταποκριθούν στο χρέος της καρδιάς και στήσανε το μνημείο των ηρώων με δικά τους έξοδα. Χρέος που έπρεπε να το νομίσει δικό τους ολόκληρος ο λαός της Ελλάδας. Χρέος που έπρεπε προπάντων να βαρύνει το κράτος. 

 Οι στρατιώτες σκότωναν όποιον έβρισκαν μπροστά τους ανεξαρτήτως φύλου και ηλικίας. Έμπαιναν στα σπίτια των αιφνιδιασμένων χωρικών και ξεκλήριζαν ολόκληρες οικογένειες. Χαρακτηριστικό είναι οτι 20 οικογένειες ξεκληρίστηκαν μέχρις ενός. Επί ώρες οι Γερμανοί σκότωναν, βίαζαν, έκαιγαν και κατέστρεφαν οτι υπήρχε στο διάβα τους. Όταν αποχώρησαν είχαν αφήσει πίσω τους 317 νεκρούς μεταξύ των οποίων 97 νήπια και παιδιά μέχρι 15 χρονών και 119 γυναίκες. H σφαγή έγινε ξημερώματα μια μέρα μετά το πανηγύρι του χωριού για τη γιορτή της Παναγίας.

Η απόφαση της αμερικανικής κυβέρνησης να μεταφέρει την πρεσβεία της απ’ το Τελ Αβίβ στην Ιερουσαλήμ, γεγονός που αποτελεί ντε φάκτο αναγνώριση της Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσας του Ισραήλ, άνοιξε τη όρεξη στα γεράκια του Ισραηλινού σιωνιστικού καθεστώτος να επιχειρήσουν μια πρωτοφανή σφαγή εναντίον άμαχων διαδηλωτών Παλαιστίνιων.

Η απόφαση των ΗΠΑ είναι βέβαιο ότι θα πυροδοτήσει ένα νέο γύρο συγκρούσεων δίνοντας την ευκαιρία στις ισραηλινές κατοχικές δυνάμεις να εξαπολύσουν νέο πογκρόμ βίας, τρομοκρατίας και δολοφονιών σε βάρος του αγωνιζόμενου λαού της Παλαιστίνης.

Η ΠΕΝΕΝ καταδικάζει το νέο έγκλημα του Ισραήλ, εκφράζει την αμέριστη συμπαράστασή της στον δίκαιο αγώνα του παλαιστινιακού λαού και απαιτεί απ’ την ελληνική κυβέρνηση να αποσύρει τη χώρα μας από κάθε στρατηγική- στρατιωτική συμμαχία με το βάρβαρο ισραηλινό καθεστώς. 



Η Διοίκηση της ΠΕΝΕΝ

Ο πρόεδρος της Παλαιστινιακής Αρχής Μαχμούντ Αμπάς καταδίκασε σήμερα Δευτέρα 14 Μαΐου 2018, την ισραηλινή «σφαγή» στην Λωρίδα της Γάζας μετά το θάνατο τουλάχιστον 52 Παλαιστινίων που σκοτώθηκαν από τον ισραηλινό στρατό στις διαδηλώσεις διαμαρτυρίας για τα εγκαίνια της πρεσβείας των ΗΠΑ στην Ιερουσαλήμ.

«Οι ΗΠΑ δεν είναι πλέον ένας μεσολαβητής στην Μέση Ανατολή», δήλωσε ο Αμπάς στην Ραμάλα, ενώπιον της παλαιστινιακής ηγεσίας, χαρακτηρίζοντας την αμερικανική πρεσβεία ένα «προκεχωρημένο φυλάκιο εποικισμού».

Ανακοίνωσε τριήμερο πένθος στα παλαιστινιακά εδάφη και την κήρυξη γενικής απεργίας αύριο Τρίτη, την ημέρα που οι Παλαιστίνιοι θρηνούν για τη «Νάκμπα» (Καταστροφή), όταν εκατοντάδες χιλιάδες απ' αυτούς εκδιώχθηκαν το 1948 από τα σπίτια τους.









ΑΠΕ

Σφαγή Παλαιστινίων με εν ψυχρώ δολοφονίες δεκάδων άοπλων διαδηλωτών από το Ισραήλ που κλιμακώνει τη δολοφονική του βία σε βάρος του παλαιστινιακού λαού, ενθαρρυμένο από την προκλητική στήριξη των ΗΠΑ, που σήμερα μεταφέρουν την πρεσβεία τους στην Ιερουσαλήμ.

 



Στους 52 ανέρχονται οι Παλαιστίνιοι που σκοτώθηκαν σήμερα από ισραηλινά πυρά στη Λωρίδα της Γάζας, όπως ανακοίνωσε το υπουργείο Υγείας του παλαιστινιακού θύλακα, ενώ εκατοντάδες άλλοι τραυματίστηκαν

Μεταξύ των νεκρών είναι 8 παιδιά κάτω των 16 ετών.

Οι αξιωματούχοι στον τομέα της υγείας ανέφεραν ότι άλλοι 900 Παλαιστίνιοι τραυματίστηκαν, περίπου 450 από αυτούς από πραγματικές σφαίρες.

Από τους τραυματίες, σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας, τουλάχιστον 100 ήταν ανήλικοι, ενώ δεκάδες ήταν οι γυναίκες αλλά και οι δημοσιογράφοι που τραυματίστηκαν.

Από το πρωί της Δευτέρας, οι Παλαιστίνιοι στη Λωρίδα της Γάζας προσπαθούν να διασχίσουν τον ιδιαίτερα ενισχυμένο φράκτη που χωρίζει το θύλακα από το Ισραήλ, ωστόσο οι Ισραηλινοί στρατιώτες έχουν διαταγές να πυροβολούν όποιον προσπαθεί να καταστρέψει ή ακόμη και να πλησιάσει το φράκτη.

Οι σημερινές διαδηλώσεις γίνονται με αφορμή τα σημερινά εγκαίνια της αμερικανικής πρεσβείας στην Ιερουσαλήμ, ενώ παράλληλα αποτελούν την κορύφωση της αποκαλούμενης Μεγάλης Πορείας της Επιστροφής, που ξεκίνησαν οι Παλαιστίνιοι στις 30 Μάρτη, διεκδικώντας το δικαίωμα της επιστροφής για τους Παλαιστίνιους πρόσφυγες.

Από την αρχή των διαδηλώσεων αυτών μέχρι και την τελευταία σημερινή καταμέτρηση, ο αριθμός των Παλαιστινίων που έχουν σκοτωθεί από ισραηλινά πυρά ξεπερνά τους 100.


Οι αξιωματούχοι στον τομέα της υγείας ανέφεραν ότι άλλοι 900 Παλαιστίνιοι τραυματίστηκαν, περίπου 450 από αυτούς από πραγματικές σφαίρες.

  Καθιστούν επίσης την ημέρα αυτή την πιο φονική στην ισραηλινο-παλαιστινιακή σύγκρουση από τον πόλεμο του 2014 στον θύλακα.

Οι διαδηλώσεις εντάθηκαν λόγω της 70ής επετείου της ίδρυσης του Ισραήλ με τα μεγάφωνα σε τεμένη της Γάζας να καλούν τους Παλαιστίνιους να συμμετάσχουν στη «Μεγάλη πορεία της επιστροφής». Μαύρος καπνός από ελαστικά αυτοκινήτων που καίνε οι διαδηλωτές υψώνεται στον ουρανό στα σύνορα.

«Σήμερα είναι η μεγάλη ημέρα όταν θα περάσουμε τον φράχτη και θα πούμε στο Ισραήλ και σε όλο τον κόσμο ότι δεν θα δεχθούμε να είμαστε πάντα υπό κατοχή», δήλωσε ο δάσκαλος Επιστήμης στη Γάζα, Άλι.

«Πολλοί μπορεί να γίνουν μάρτυρες σήμερα, αλλά ο κόσμος θα ακούσει το μήνυμά μας. Η κατοχή πρέπει να τελειώσει», είπε.

Η σφαγή του Κομμένου ήταν μια από τις μεγαλύτερες σφαγές αμάχων στην ιστορία της Γερμανικής κατοχής στην Ελλάδα.
Η θηριωδία διαπράχθηκε κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου, στις 16 Αυγούστου 1943, στο χωριό Κομμένο που βρίσκεται στον νομό Άρτας και είναι χτισμένο κοντά στις όχθες του ποταμού Άραχθου.



Η μηχανοκίνητη μονάδα ναζιστικών στρατευμάτων από τη Φιλιππιάδα, με την εντολή της Διοίκησης Ιωαννίνων, εισέβαλε στο χωριό Κομμένο της Άρτας τα χαράματα της 16ης Αυγούστου 1943, με το πρόσχημα των αντιποίνων για την ύπαρξη ανταρτών του ΕΛΑΣ και του ΕΔΕΣ στην περιοχή.

Το χωριό κοιμόταν ήσυχο μετά από γαμήλια γιορτή πού είχε γίνει την προηγούμενη ημέρα. Στο χωριό υπήρχαν και ορισμένοι φιλοξενούμενοι από την Πρέβεζα. Την εποχή εκείνη πρακτικά το Κομμένο ανήκε στο Νομό Πρέβεζας με θαλάσσια επικοινωνία. 

Τα ναζιστικά στρατεύματα προέβησαν σε μια άνευ προηγουμένου σφαγή του άμαχου πληθυσμού. Έστησαν πολυβόλα στις εισόδους του χωριού, εισέβαλαν στα σπίτια και σκότωσαν όποιον έβρισκαν μπροστά τους και στο τέλος έβαλαν φωτιά και τα έκαψαν. Λίγοι ξέφυγαν με βάρκες στον Αμβρακικό Κόλπο. Στο τέλος της σφαγής οι ναζί στρατιώτες κάθισαν στην πλατεία του χωριού όπου έφαγαν και ήπιαν μπύρες αφήνοντας εκεί άδειες κονσέρβες, δίπλα σε 7 πτώματα. Συνολικά οι νεκροί της σφαγής ήταν 317 άτομα..



Η σφαγή του Κομμένου Άρτας είναι ισοδύναμη με αυτή των Καλαβρύτων και του Διστόμου. Ο αείμνηστος Στέφανος Παππάς, μετέπειτα γυμνασιάρχης, από το Κομμένο, νεαρός τότε επέζησε της σφαγής και έγραψε βιβλίο με πλήρη περιγραφή των γεγονότων. Ένα απόσπασμα από το βιβλίο του είναι το εξής:
 «Οι πρώτοι προστρέξαντες μετά την ανθρωποσφαγή Γρηγόρης Κολιοκώτσης και Ευστάθιος Κολιοκώτσης, ευρήκαν τις δύο ξαδέρφες των Αθηνά και Θεοδοσία νεκρές από σφαίρες πιστολιού και φανερότατα τα ίχνη του βιασμού. Αλλα παραδείγματα μακαβρίου εγκληματικότητας είναι τα δύο μωρά του μακαρίτη Ευστάθιου Κολιοκώτση ηλικίας 7 μηνών, που ευρέθηκαν νεκρά από ασφυξία, γιατί οι κακούργοι εγέμισαν τα στόματά των με βαμβάκι βρεγμένο με βενζίνη και κατόπιν το άναψαν για να απολαύσουν ένα σαδιστικό πυροτέχνημα. Ευρέθη επίσης ο δεύτερος παππάς του χωριού Ζώης Παππάς σκοτωμένος με μαχαίρι και με εξωρυγμένους τους οφθαλμούς. Ως επισφράγισμα της θηριωδίας των ανωτέρω αναφέρω ένα πρωτάκουστο κακούργημα. Η ετοιμογέννητη Παναγιώτα σύζυγος του Λεωνίδα Τσιμπούκη βρέθηκε νεκρή με την κοιλιά ξεσχισμένη και το έμβρυο νεκρό δίπλα της, όπως βεβαιώνει ο αυτόπτης μάρτυρας Θεόδωρος Σταμάτης…».

Μια φράση  είχε μείνει στο μυαλό των αντρών μετά από χρόνια: «Θα μπούμε στο χωριό και δεν θ΄ αφήσουμε τίποτε όρθιο» .
Χρησιμοποιώντας το πέτρινο καμπαναριό της εκκλησιάς (χτίσμα του 1855) για παρατηρητήριο, χωρίστηκαν σε εκτελεστικά αποσπάσματα, παίρνοντας και τις τελικές οδηγίες της επέμβασης.
Xαράματα πια στις 16ης Αυγούστου, στο πρώτο θολό φως της ημέρας και στον ουρανό άρχισαν να διασταυρώνονται φωτοβολίδες διαφόρων χρωμάτων και ταυτόχρονα ακούστηκαν εκρήξεις όλμων που είχαν τοποθετηθεί σε τρία επίκαιρα σημεία του χωριού.
Αμέσως αρχίσανε οι πυροβολισμοί και η διασταύρωση των πυρών, ενώ τα πυροβόλα και τα οπλοπολυβόλα δε σταμάτησαν ούτε στιγμή, δίνοντας την εντύπωση κάποιας σκληρής μάχης. Καθώς εισέβαλαν στα σπίτια, ολόκληρες οικογένειες αιφνιδιάστηκαν στον ύπνο και μη μπορώντας να αντιδράσουν, έπεφταν νεκρές από τις σφαίρες των όπλων και τα βλήματα των χειροβομβίδων.
Γέροι άνθρωποι, ανάπηροι, ακόμη και τυφλοί, σκοτωθήκανε επιτόπου. 

Κορίτσια με την απειλή των όπλων σύρθηκαν στον έσχατο εξευτελισμό της προσωπικότητάς τους και βιάστηκαν κατ’ εξακολούθηση από τους νεαρούς οπαδούς της χιτλερικής ιδεολογίας, οι οποίοι, αφού ικανοποίησαν τα κτηνώδη ένστικτά τους, έκοβαν τους μαστούς και τις έσφαζαν σα ζώα.
Τα ανθρωπόμορφα κτήνη εφάρμοζαν μια σατανική τακτική εξοντώσεως των μικρών παιδιών. Αφού έβρεχαν βαμβάκι με βενζίνη, το τοποθετούσαν στα στόματα των βρεφών που κοιμόντουσαν ακόμη στην κούνια τους και αφού το άναβαν, απολάμβαναν σαδιστικά γελώντας με το «πυροτέχνημα» τους.
Μια γυναίκα έγκυος, αφού της ανοίξανε την κοιλιά, βγάλανε από εκεί το έμβρυο που σε λίγες μέρες θα έφερνε στον κόσμο και το εναποθέσανε στα χέρια της. Έτσι βρέθηκε η γυναίκα. Νεκρή με ανοιγμένα σπλάχνα και το αγέννητο παραμορφωμένο νεκρό, στα χέρια της.
Άλλα από τα παιδιά τα εκτελούσαν στον κρόταφο με μια σφαίρα περιστρόφου, ενώ άλλα τα κάρφωναν με τις ξιφολόγχες τους παρ’ όλη την αθωότητα και τα κλάματα τους.

Στο σπίτι του Θόδωρου Μάλλιου γινόταν ο γάμος τη κόρης του Αλεξάνδρας με το Θεοχάρη Καρίνο από τον Παχυκάλαμο, χωριό κοντά στο Κομμένο. Χάθηκαν όλοι. Τους έκαψαν και τους σκότωσαν. Τριάντα με τριάντα πέντε άτομα. Από τα 12 μέλη της οικογένειας του οικοδεσπότη Θόδωρου Μάλλιου σώθηκαν εκείνο το πρωινό μόνο δύο, ο Αλέξανδρος και η Μαρία, που είχαν φύγει μόλις πριν λίγα λεπτά για να φροντίσουν στο χωράφι τα ζώα.

Οι Ναζί δε σεβάστηκαν και δε λογάριασαν τίποτε και κανέναν. Σκότωσαν και τη νύφη την Αλεξάνδρα και το γαμπρό το Θεοχάρη.
Όσοι πρόλαβαν και πετάχτηκαν έξω απ’ τα σπίτια τους, έτρεχαν να σωθούν στα χωράφια ή να κρυφτούν χωμένοι στα βαθιά χαντάκια. Μόνη σωτηρία απέμεινε για πολλούς το ποτάμι. Πλήθος κόσμου έτρεχε κατά εκεί. Άλλοι ρίχνονταν στα νερά του για να περάσουν απέναντι και να σωθούν. Άλλοι κρέμονταν απ’ τις βάρκες και τρέμοντας πάλευαν να γλιτώσουν απ’ τον εφιάλτη. Κι εκεί πνίγηκαν σχεδόν όλοι όσοι μπήκαν στη βάρκα του Σπύρου Βλαχοπάνου, σχεδόν είκοσι άτομα. Κι ο θρήνος κι οι κραυγές του πνιγμού έσμιγαν με τη βουή της φωτιάς και των όπλων που αφάνιζαν το Κομμένο.
Από αυτό που συμπεραίνεται, από τα λεγόμενα επιζώντων αυτοπτών μαρτύρων για ορισμένα περιστατικά, είναι ότι οι φονιάδες μεθούσαν με ναρκωτικές ουσίες για να είναι γρήγοροι στις αποφάσεις τους και όσο πιο αποτελεσματικοί στα πρωτόγονα ένστικτά τους.
Ούτε και την εκκλησιά της Παναγιάς δε σεβάστηκαν, αφού αφόδευσαν στην πύλη του ιερού βήματος, πέταξαν στο πάτωμα του ναού τις εικόνες του τέμπλου και τα ιερά σκεύη.
Εκείνο το πρωινό της 16ης Αυγούστου, ο παπα-Λάμπρος πήγαινε στην εκκλησία έχοντας μαζί του το ευαγγέλιο, το θυμιατό και τα άμφια που χρησιμοποίησε την προηγούμενη μέρα για να τελέσει έναν γάμο. Ο παπα-Λάμπρος πιάστηκε από τους Γερμανούς και αφού τον βασάνισαν άγρια, τον σύρανε αιμόφυρτο στον προπυλώνα της εκκλησίας και τον εκτέλεσαν με μια σφαίρα στο μέτωπο. Αυτός ήταν και ο πρώτος της σφαγής του Κομμένου μαζί με το Ευαγγέλιο που βρέθηκε διάτρητο από σφαίρα σε μια γωνία, με ποτισμένες τις σελίδες του από το αίμα αυτού του τίμιου κληρικού.

Ο άλλος ιερέας του χωριού, που εφημέρευε στο ναό των Αγίων Ταξιαρχών στον Λουτρότοπο και που είχε έρθει στους συγγενείς του για το πανηγύρι, βρέθηκε κατακρεουργημένος και αιμόφυρτος και με βγαλμένα τα μάτια.
Με μια ειδική σκόνη που έριχναν στο πάτωμα και με μια πιστολιά έκαψαν τα περισσότερα σπίτια του χωριού, αφού πρώτα έπαιρναν ότι πολύτιμο υπήρχε μέσα.Το θέαμα στο Κομμένο μετά την σφαγή ήταν φρικιαστικό. Παντού πτώματα απανθρακωμένα, ενώ η ατμόσφαιρα είχε τη μυρωδιά από καμένες σάρκες. Η σήψη είχε ήδη αρχίσει και πολλά εντόσθια είχαν χυθεί στο έδαφος. Πολλά ανθρώπινα μέλη ήταν διασκορπισμένα από δω και από εκεί, ενώ τα σκυλιά οδηγημένα από το αίμα είχαν αρχίσει να τρώνε κομμάτια κρέας από διάφορα σώματα.
Γύρω στο απόγευμα της 16ης Αυγούστου ο Δημήτρης Αποστόλου, ένας νεαρός Κομμενιώτης, γύρναγε στο χωριό του και στο σπίτι του. Τα Γερμανικά στρατεύματα είχαν φύγει, μετά από 7 ώρες που κράτησε η επιδρομή. Στα απανθρακωμένα απομεινάρια των σπιτιών, δοκάρια καίγονταν ακόμη. Τα πτώματα είχαν αρχίσει να φουσκώνουν από τη θερμότητα. Η κοιλιά μιας γυναίκας είχε σχισθεί και ένα κοτόπουλο είχε αρχίσει να σέρνει τα εντόσθια της κατά μήκος του δρόμου. Λίγο μετά που είδε αυτό, ο Αποστόλου λιποθύμησε.
Ένα δεκάχρονο αγόρι τότε, ο Αλέξανδρος Μάλιος, που έχασε όλη την οικογένεια του, θυμάται «Σα φτάσαμε κοντά στο σπίτι, ακόμα κάπνιζε. Απ’ έξω δεν μπορούσαμε να περάσουμε απ’ τους σκοτωμένους. Δεν είχες που να πατήσεις. Δρασκελίσαμε πάνω απ’ τα πτώματα κι αντίκρισα τον πατέρα μου μ’ ένα μικρό παιδί μέσα στα αίματα. Οι άλλοι μέσα ήταν όλοι καμένοι. Έσκυψα, τον αγκάλιασα και λιποθύμησα. Τα είχαμε χαμένα και ζούσαμε σ’ ένα εφιαλτικό όνειρο, έτσι που δεν είχαμε τη δύναμη να κλάψουμε».
Συνολικά 317 άνθρωποι ήταν τα θύματα του Κομμένου εκείνη τη μέρα σ’ αυτή τη σφαγή. Ίσως της πιο φριχτής που διαπράχθηκε στην Ελλάδα την περίοδο της Κατοχής.

Εξαιτίας του μεγάλου αριθμού των πτωμάτων, οι δυστυχισμένοι Κομμενιώτες τα έθαβαν επιφανειακά με λίγο χώμα, σαν άλλες Αντιγόνες του Σοφοκλή, κάνοντας σπονδή με τα δάκρυα τους, στις αυλές και στους κήπους των σπιτιών.
Στην πλατεία του χωριού, τον Αύγουστο του 1946 οι κάτοικοι χτίσανε ένα καλλιμάρμαρο μνημείο που αναγράφονται τα ονόματα των 317 πατέρων και τέκνων και αδελφών.
Οι κάτοικοι, απομεινάρια ορφάνιας, λείψανα πένθους, γυμνοί από καθετί που συγκρατούσε άλλοτε τη Ζωή τους, πλούσιοι μόνο σε αναμνήσεις και σεβασμό, έκοψαν απ’ το ψωμί τους για να ανταποκριθούν στο χρέος της καρδιάς και στήσανε το μνημείο των ηρώων με δικά τους έξοδα. Χρέος που έπρεπε να το νομίσει δικό τους ολόκληρος ο λαός της Ελλάδας. Χρέος που έπρεπε προπάντων να βαρύνει το κράτος. 

 Οι στρατιώτες σκότωναν όποιον έβρισκαν μπροστά τους ανεξαρτήτως φύλου και ηλικίας. Έμπαιναν στα σπίτια των αιφνιδιασμένων χωρικών και ξεκλήριζαν ολόκληρες οικογένειες. Χαρακτηριστικό είναι οτι 20 οικογένειες ξεκληρίστηκαν μέχρις ενός. Επί ώρες οι Γερμανοί σκότωναν, βίαζαν, έκαιγαν και κατέστρεφαν οτι υπήρχε στο διάβα τους. Όταν αποχώρησαν είχαν αφήσει πίσω τους 317 νεκρούς μεταξύ των οποίων 97 νήπια και παιδιά μέχρι 15 χρονών και 119 γυναίκες. H σφαγή έγινε ξημερώματα μια μέρα μετά το πανηγύρι του χωριού για τη γιορτή της Παναγίας.