Η υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Τζάνετ Γέλεν προειδοποίησε σήμερα ότι σε περίπτωση που το Κογκρέσο δεν καταφέρει  να αυξήσει το ανώτατο όριο του χρέους της κυβέρνησης αυτό θα οδηγούσε σε στάση πληρωμών και θα πυροδοτούσε μια «οικονομική καταστροφή» που θα έφερνε υψηλότερα επιτόκια για τα επόμενα χρόνια.

Σε δηλώσεις της για μια εκδήλωση στην Ουάσιγκτον με στελέχη επιχειρήσεων από την Καλιφόρνια, η Αμερικανίδα υπουργός Οικονομικών ανέφερε ότι η κατάρρευση για το δημόσιο χρέος των ΗΠΑ θα είχε ως αποτέλεσμα απώλειες θέσεων εργασίας, ενώ οδηγεί σε υψηλότερα επίπεδα τις δόσεις των νοικοκυριών σε στεγαστικά δάνεια, δάνεια αυτοκινήτων και πιστωτικές κάρτες.

Είπε ακόμα ότι είναι  «βασική ευθύνη» του Κογκρέσου να αυξήσει ή να αναστείλει το ανώτατο όριο δανεισμού των 31,4 τρισεκατομμυρίων δολαρίων, προειδοποιώντας ότι μια αθέτηση πληρωμών θα απειλούσε την οικονομική πρόοδο που έχουν σημειώσει οι Ηνωμένες Πολιτείες μετά την πανδημία της COVID-19.

«Μια αθέτηση του χρέους μας θα προκαλούσε οικονομική και χρηματοπιστωτική καταστροφή», είπε η Γέλεν στα μέλη του Μητροπολιτικού Επιμελητηρίου του Σακραμέντο. «Μια χρεοκοπία θα αύξανε το κόστος του δανεισμού στο διηνεκές. Οι μελλοντικές επενδύσεις θα γίνουν σημαντικά πιο δαπανηρές», προειδοποίησε.

Εάν δεν αυξηθεί το ανώτατο όριο του χρέους, οι επιχειρήσεις των ΗΠΑ θα αντιμετωπίσουν επιδείνωση των πιστωτικών αγορών και η κυβέρνηση πιθανότατα δεν θα είναι σε θέση να εκδώσει επιταγές πληρωμών σε οικογένειες στρατιωτικών και ηλικιωμένους που βασίζονται στην Κοινωνική Ασφάλιση, είπε.

«Το Κογκρέσο πρέπει να ψηφίσει για την αύξηση ή την αναστολή του ορίου χρέους. Θα πρέπει να το κάνει χωρίς όρους. Και δεν πρέπει να περιμένει μέχρι την τελευταία στιγμή», τόνισε η Γέλεν.

Η υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ είπε στους νομοθέτες τον Ιανουάριο ότι η κυβέρνηση θα μπορούσε να πληρώσει τους λογαριασμούς της μόνο μέχρι τις αρχές Ιουνίου χωρίς να αυξήσει το όριο.

Σε αντίθεση με τις περισσότερες άλλες ανεπτυγμένες χώρες, οι ΗΠΑ θέτουν αυστηρό όριο στο πόσο μπορούν να δανειστούν. Επειδή η κυβέρνηση ξοδεύει περισσότερα από όσα παίρνει, οι νομοθέτες πρέπει να αυξάνουν περιοδικά το ανώτατο όριο του χρέους.

Ο Κέβιν Μακάρθι, ηγέτης της Βουλής των Αντιπροσώπων που ελέγχεται από τους Ρεπουμπλικάνους, παρουσίασε την περασμένη εβδομάδα ένα σχέδιο που θα διπλασίαζε σε 4,5 τρισεκατομμύρια δολάρια τις περικοπές δαπανών, με 1,5 τρισεκατομμύρια δολάρια αύξηση στο ανώτατο όριο του χρέους, αποκαλώντας το βάση για τις διαπραγματεύσεις τις επόμενες εβδομάδες.

Ο Λευκός Οίκος επιμένει ότι τα δύο ζητήματα δεν πρέπει να συνδέονται και η Γερουσία που ελέγχεται από τους Δημοκρατικούς είναι πιθανό να απορρίψει την πρόταση.

Οι χρηματοπιστωτικές αγορές ανησυχούν ολοένα και περισσότερο για το αδιέξοδο, στέλνοντας το κόστος ασφάλισης της έκθεσης στο αμερικανικό χρέος στο υψηλότερο επίπεδο της τελευταίας δεκαετίας, με τους οικονομικούς αναλυτές να προειδοποιούν για τον αυξανόμενο κίνδυνο χρεοκοπίας.

Πηγή: Reuters

Ολοκληρωμένη δέσμη προτάσεων για την εφαρμογή μέτρων εγγύησης της βιωσιμότητας του ελληνικού ξενοδοχείου κατά τη μετα-πανδημική φάση, παρουσίασε το Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο της Ελλάδος, στο πλαίσιο διαδικτυακής Συνέντευξης Τύπου που διενεργήθηκε την Δευτέρα 13 Απριλίου.

Παράλληλα δόθηκε στη δημοσιότητα ο 3ος κύκλος της έρευνας «Cocid-19 και ελληνικά ξενοδοχεία» του ΙΤΕΠ, που διενεργήθηκε στο διάστημα 1-10 Απριλίου 2020 σε δείγμα 1.779 ξενοδοχείων εκ του συνόλου των 9.954 μελών του Επιμελητηρίου (ήτοι το 18% του συνολικού αριθμού των ξενοδοχείων της χώρας).

Ο Πρόεδρος του ΞΕΕ Αλέξανδρος Βασιλικός παρουσίασε τα κυριότερα ευρήματα της εν λόγω έρευνας πεδίου που έχει αναθέσει το Επιμελητήριο στο Ινστιτούτο Τουριστικών Ερευνών και Προβλέψεων.

Όπως διαπιστώνεται μεταξύ των ξενοδοχείων συνεχούς λειτουργίας, το 65% εξ αυτών θεωρεί πιθανή ή πολύ πιθανή τη χρεοκοπία (46,6% πιθανή, 18,3 % πολύ πιθανή). Το αντίστοιχο ποσοστό για τα ξενοδοχεία εποχικής λειτουργίας ανέρχεται στα 51,8 % (40,5% πιθανή, 11,3% πολύ πιθανή).

Ταυτόχρονα το 95% των ξενοδοχείων συνεχούς λειτουργίας διαβλέπει ποσοστιαία μείωση του τζίρου κατά Μ.Ο. 56,3%. Αντίστοιχα το 94,2% των ξενοδοχείων εποχικής λειτουργίας αναμένει μείωση του τζίρου κατά Μ.Ο. 56,1%.

Με αναγωγή στον συνολικό ξενοδοχειακό πληθυσμό, η απώλεια ξενοδοχειακού τζίρου για το 2020 εκτιμάται σε 1,2 δισ. για τα ξενοδοχεία συνεχούς λειτουργίας και σε 3,26 δισ. για τα εποχικής. Η συνολική εκτιμώμενη απώλεια φτάνει στα 4,46 δισ.

Ακολούθως το 57,3% των ξενοδοχείων συνεχούς λειτουργίας εκτιμούν μείωση της απασχόλησης κατά 40%. Αντίστοιχα, το 65,4% εποχικής λειτουργίας βλέπει πτώση της απασχόλησης κατά 41,5%. Με αναγωγή στο συνολικό πληθυσμό των ξενοδοχείων υπολογίζεται πως κινδυνεύουν άμεσα 45.142 θέσεις εργασίας.

Επίσης το 71,1% των ξενοδοχείων συνεχούς λειτουργίας δηλώνει ότι έχει ανάγκη για χρηματοδότηση, η οποία ανέρχεται κατά ΜΟ στο 31,1% του τζίρου τους. Αντίστοιχα 66,6% των ξενοδοχείων εποχικής λειτουργίας δηλώνουν ανάγκες χρηματοδότησης στο 31,4%. Με αναγωγή εκτιμάται πως οι ανάγκες χρηματοδότησης φτάνουν τα 498 εκατ. ευρώ για τα συνεχούς λειτουργίας και 1.29 δισ. ευρώ για τα εποχικής. Συνολικά η ανάγκη χρηματοδότησης διαμορφώνεται στα 1.79 δισ. ευρώ.

Ο κ. Βασιλικός επισήμανε πως μπροστά σε μια πρωτόγνωρη και αχαρτογράφητη -όπως τη χαρακτήρισε- πραγματικότητα, είναι απόλυτη ανάγκη να υπάρξουν λύσεις και πρόνοια, σημειώνοντας πως η προτεινόμενη δέσμη μέτρων έχει ήδη προωθηθεί στο Υπουργείο Τουρισμού.

Η πρόταση του ΞΕΕ εμπεριέχει 5 κατηγορίες μέτρων* οι οποίες επιμερίζονται ως εξής:

1. Υγειονομικοί όροι λειτουργίας στην επανέναρξη.
2. Φορολογικά.
3. Εργασιακά.
4. Τραπεζικές ρυθμίσεις.
5. Επιμέρους στοχεύσεις σε κρίσιμα ζητήματα.

Μετά την ολοκλήρωση της αναλυτικής παρουσίασης της προτεινόμενης δέσμης μέτρων, ο Πρόεδρος του ΞΕΕ κ. Αλέξανδρος Βασιλικός έκανε την ακόλουθη δήλωση:

«Ο τουρισμός είναι αυτή την ώρα στο σημείο μηδέν. Τα ξενοδοχεία εκπέμπουν SOS. Θα απαιτηθεί ολική επαναφορά προκειμένου να κερδίσουν το μέλλον και να συνεχίσουν τη μεγάλη προσφορά τους στην ανάπτυξη, την απασχόληση και τη συνοχή της κοινωνίας. Μεσοπρόθεσμα αυτό θα επιτευχθεί με το δεκαετές σχέδιο για τον τουρισμό, στην εκπόνηση του οποίου το ΞΕΕ θα συμμετέχει με τεκμηριωμένες θέσεις. Μέχρι τότε όμως πρέπει το ξενοδοχείο να στηριχτεί σήμερα, για να παραμείνει όρθιο αύριο. Με άμεσα μέτρα που θα καταστήσουν εφικτή την επανεκκίνησή τους και αυτό πρέπει να είναι το μήνυμα της σημερινής συνέντευξης Τύπου. Τα ελληνικά ξενοδοχεία και οι εργαζόμενοι σε αυτά έχουν απόλυτη ανάγκη άμεσης στήριξης. Έχουν απόλυτη ανάγκη από άμεσα και τολμηρά μέτρα».

πηγή tvxs.gr

Στα όρια της χρεοκοπίας βρίσκεται η έκθεση «documenta 14», κυρίως λόγω του μεγάλου κόστους της διοργάνωσης στην Αθήνα και εξαιτίας του περιορισμένου αριθμού επισκεπτών κατά το τελευταίο διάστημα της έκθεσης, στο Κάσελ.
Σύμφωνα με σημερινά δημοσιεύματα του τοπικού Τύπου, τα οποία επιβεβαίωσε το μέλος του Εποπτικού Συμβουλίου της έκθεσης, Ραμπανί Αλακουζέι, η έκθεση, η οποία για πρώτη φορά φέτος μοιράστηκε μεταξύ του Κάσελ και άλλης πόλης -της Αθήνας- ολοκληρώθηκε με έλλειμμα ύψους επτά εκατομμυρίων ευρώ και τώρα η διάσωσή της εξαρτάται από το εάν ο δήμος και το κρατίδιο της Έσσης θα αναλάβουν τις εγγυήσεις, ύψους 3,5 εκατομμυρίων ευρώ, τουλάχιστον μέχρι το τέλος του έτους.

Αιτία του υψηλού ελλείμματος είναι, σύμφωνα με τον κ. Αλεκουζέι, η πτώση του αριθμού τον επισκεπτών στο Κάσελ τον Αύγουστο, το υψηλό κόστος των μέτρων ασφαλείας, τόσο στο Κάσελ, όσο και στην Αθήνα, το κόστος μεταφοράς των έργων από την Ελλάδα στη Γερμανία και τα έξοδα ηλεκτροδότησης στην Αθήνα, όπου οι υψηλές θερμοκρασίες υποχρέωσαν σε συνεχή χρήση κλιματιστικών.

Όπως αναφέρεται στα δημοσιεύματα, στο τέλος Αυγούστου πραγματοποιήθηκε έκτακτη σύσκεψη του Εποπτικού Συμβουλίου, στην οποία δεν προσκλήθηκε ο καλλιτεχνικός διευθυντής της «documenta», Άνταμ Σίμτσικ. Σύμφωνα μάλιστα με την τοπική εφημερίδα «HNA», ο κ. Σίμτσικ θεωρείται υπεύθυνος για το «οικονομικό φιάσκο» της έκθεσης, ωστόσο, ο ίδιος, όπως αναφέρει η «taz», αγόρασε πρόσφατα σπίτι στην Ύδρα, ενώ φημολογείται ότι θα μπορούσε να είναι ο επόμενος επικεφαλής του Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης της Αθήνας.

ΑΠΕ-ΜΠΕ

Hταν 3 Ιανουαρίου 1990, αργά το βράδυ και ενώ οι διάδρομοι της Βουλής ήσαν σχεδόν άδειοι, στο γραφείο του πρωθυπουργού της οικουμενικής κυβέρνησης Καθηγητή Ξενοφώντα Ζολώτα επικρατούσε μια απίστευτη ένταση και υπερκινητικότητα. Το συμβούλιο των πολιτικών αρχηγών (Κωνστ. Μητσοτάκης, Ανδρέας Παπανδρέου, Χαρίλαος Φλωράκης - πρόεδρος Συνασπισμού της Αριστεράς) δεν ενέκρινε το έκτακτο σχέδιο 10 σημείων που πρότεινε ο κ. Καθηγητής και η χώρα κινδύνευε με άμεση χρεοκοπία και στάση πληρωμών.
 

Το ήξεραν ή το υποψιάζονταν ελάχιστοι και η καθημερινότητα στην χειμωνιάτικη Αθήνα ήταν απολύτως ομαλή παρά τις γνωστές και οικείες έντονες πολιτικές αντιπαραθέσεις. Άλλωστε παντού στον δυτικό κόσμο η πτώση του τείχους του Βερολίνου, η διάλυση του υπαρκτού σοσιαλισμού και το άνοιγμα των βόρειων συνόρων της χώρας είχαν προκαλέσει μια γενικευμένη αίσθηση αισιοδοξίας.
 
Στην Ελλάδα είχαν προηγηθεί δύο εκλογικές αναμετρήσεις με την πρώτη να οδηγεί στην συγκρότηση της κυβέρνησης Τζαννετάκη με συνεργασία ΝΔ-Συνασπισμού και η δεύτερη στην οικουμενική κυβέρνηση Ζολώτα. Ήταν μια κυβέρνηση γέφυρα που θα οδηγούσε την χώρα ομαλά στην επόμενη εκλογική αναμέτρηση μέσα όμως από ένα σχέδιο συναινετικής Εθνικής Ανασυγκρότησης που θα οδηγούσε τη χώρα σε μια νέα πορεία. Γι’αυτό ο Ζολώτας αποφάσισε ως πρωθυπουργός να συγκροτήσει την περίφημη τότε άγνωστη σήμερα Επιτροπή Αγγελόπουλου (Άγγελος Αγγελόπουλος, Καθηγητής Οικονομίας, νεανικός φίλος του Ξ. Ζολώτα, υπουργός της «Κυβέρνησης του  Βουνού» ΠΕΕΑ και της Κυβέρνησης Εθν. Ενότητας τον Οκτώβριο Δεκέμβριο 1944).
 
Στόχος του ήταν να πείσει επιτέλους όλα τα πολιτικά κόμματα να συμφωνήσουν σε ένα ελάχιστο κοινό πρόγραμμα που συμπύκνωνε την έμμονη ιδέα του Καθηγητή από το 1924, όταν έγινε - ο νεότερος στη ιστορία - Καθηγητής Οικονομικών. Νομισματική σταθερότητα μαζί με γρήγορη οικονομική ανάπτυξη και εκβιομηχάνιση. Κάτι που το κατόρθωσε προσωρινά ως διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας την περίοδο 1955-1967, όταν η Ελλάδα σημείωσε ποσοστά ανάπτυξης του ΑΕΠ με τον «ιαπωνικό» ρυθμό  του 6-7% ετησίως. Σε στενή συνεργασία και με την υποστήριξη του Κων. Καραμανλή που έγινε πρωθυπουργός το 1955, προώθησε ένα επιτυχημένο μείγμα κρατικής παρέμβασης και αγοράς που μόνον η Ιαπωνία και η Νότιος Κορέα κατόρθωσαν να επιτύχουν.
 
Αυτό ήταν το όραμα Ζολώτα. Βιομηχανία τύπου Νότιας Κορέας (το 1960 ήταν φτωχότερη από την Ελλάδα) δημοκρατία αναπτυγμένης χώρας και στόχευση στην καρδιά της Ευρώπης. Αν και δεν εξέφραζε ποτέ ανοικτά τις πολιτικές του προτιμήσεις και τηρούσε με θρησκευτική ευλάβεια την αμερόληπτη ουδετερότητα που του επέβαλλε η θέση του ως Διοικητή της ΤτΕ και ο δυναμικά μειλίχιος χαρακτήρας του, δεν ανήκε ποτέ στην Δεξιά Παράταξη. Ήταν πάντοτε ένας κεντρώος της σύνθεσης.
 
Έκανα αυτή την παρενθετική παρέμβαση του κεντρικού αφηγηματικού νήματος του άρθρου για τρεις λόγους. Ο πρώτος είναι η εξαιρετική έκθεση για το έργο και την ζωή του Ξενοφώντα Ζολώτα που εγκαινιάστηκε προχθές στο νέο κτίριο της Τράπεζας της Ελλάδος (ΤτΕ) στην οδό Αμερικής και θα διαρκέσει αρκετούς μήνες. Προτείνω σε όλους και ιδίως στους νεότερους που μάλλον δεν ξέρουν καν της ύπαρξή του να την επισκεφτούν. Πρόκειται για τον μεγαλύτερο Έλληνα οικονομολόγο και - για μένα - τον πιο συνειδητό Έλληνα πρωθυπουργό που προσέγγισε την έννοια του «Δημόσιου Συμφέροντος» περισσότερο από οποιονδήποτε άλλον.
 
Ο δεύτερος λόγος έχει να κάνει και αυτός με την επικαιρότητα των πιο σκληρών πλευρών της ιστορίας μας.  Με αφορμή τα 70 χρόνια από τα Δεκεμβριανά του 1944 και την συζήτηση που άνοιξε θα πρέπει να εξεταστεί και η προσπάθεια ενός τρίτου, σοσιαλιστικού και δημοκρατικού πόλου που συνετρίβη πρόωρα μέσα στην μέγγενη του εμφύλιου πολέμου που ακολούθησε. Άλλωστε ο Ξεν. Ζολώτας θεωρούσε ιδανικό οικονομικό σύστημα και για την Ελλάδα – με σταδιακά βήματα και εφόσον το επέτρεπαν οι συνθήκες – τον «Δημιουργικό Σοσιαλισμό» (βλέπε βιβλίο του με τον ίδιο τίτλο το 1943) που θα ήταν μια σύνθεση φιλελεύθερης (όχι αρρύθμιστης ή όπως λέμε σήμερα νεοφιλελεύθερης) αγοράς με ένα ισχυρό κοινωνικό κράτος και γι’αυτό μαζί με τον Άγγελο Αγγελόπουλο ίδρυσαν κατά την διάρκεια της Κατοχής το 1942 τον όμιλο Σοσιαλιστική Ένωση (στην οποία από πρόταση της Ιωάννας Τσάτσου συμμετείχε για λίγο και ο Κωνσταντίνος Καραμανλής).
 
Ο τρίτος λόγος και πιο σημαντικός ακολουθεί. Ας ξαναγυρίσουμε  λοιπόν στην αρχή της ιστορίας.
 
«Είναι καλοί άνθρωποι αλλά είναι άρπαγες του κράτους»
 
Όταν στις 23 Νοεμβρίου 1989 ο Καθηγητής Ζολώτας ανέλαβε  ύστερα από ομόφωνα πρόταση των κομμάτων την πρωθυπουργία της οικουμενικής Κυβέρνησης, τα οικονομικά στοιχεία που του δόθηκαν ήταν από ασαφή έως θολά. Σίγουρα πολύ χειρότερα απ' ότι του είχαν ειπωθεί. Είχε προηγηθεί η τρίμηνη θητεία της κυβέρνησης Τζαννετάκη, ένα καθεστώς ημικυβερνησίας. Υπουργός Οικονομικών ήταν ο Αντ. Σαμαράς με βασική καινοτομία της υπουργίας του την εισαγωγή των αφορολόγητων κόκκινων πινακίδων αυτοκινήτων ΑΜΟ που πλημμύρισαν τη χώρα, παρότι προορίζονταν αρχικά για τους εργαζόμενους στο εξωτερικό (βλ άρθρο ΑΔ Παπαγιαννίδη στον Οικ. Ταχυδρόμο Σεπτ 1999). Μεταπήδησε στην συνέχεια και στην οικουμενική ως υπουργός Εξωτερικών. Την ίδια θέση διατήρησε και στην κυβέρνηση Μητσοτάκη που ήλθε στην εξουσία τον Απρίλιο του 1990, όταν έγινε ο «μοιραίος» άνθρωπος για την εμπλοκή στο Σκοπιανό αλλά και για την πτώση της κυβέρνησης της ΝΔ το 1993. Και μετά ήλθε πάλι στην εξουσία ο ΑΓ Παπανδρέου και πάλι τα γνωστά. Στην Ελλάδα ένας κλειστός αριθμός ατόμων επανέρχονται εναλλάξ στην εξουσία.
 
Γενικά η κυβέρνηση Τζαννετάκη - όπως και όλες οι προηγουμένως -  δεν παρέδωσε τίποτα. Όταν ο πρωθυπουργός μου ζήτησε να βρω τα αρχεία αποφάσεων και ομιλιών για να τα συμβουλευτεί, οι δέκα, προϋπάρχουσες, κυρίες γραμματείς του Γραφείου Τύπου του Πρωθυπουργού - «τρελάθηκα» με τον αριθμό - με κοίταξαν με απορία. «Ποια αρχεία, δεν υπάρχουν αρχεία» μου είπε η προϊσταμένη. «Τα παίρνουν όλα οι Πρωθυπουργοί στο σπίτι τους». Τρελάθηκα για δεύτερη φορά αλλά όπως αποδείχτηκε ήμουν απλά στον πρόλογο. (Τελικά το 2002 ψηφίσθηκε νόμος για τα Αρχεία του Πρωθυπουργού με πρωτοβουλία του καθηγητή Γιώργου Παπαδημητρίου, νομικού συμβούλου επί πρωθυπουργίας Κώστα Σημίτη, αλλά μάλλον δεν εφαρμόζεται πλήρως ακόμη. Ίσως το 2050). Όταν  μετέφερα το νέο στον Καθηγητή Ζολώτα, παρότι τυπικά το θέμα ήταν ήσσονος σημασίας για την εποχή, εξερράγη. «Είμαι 86 ετών. Έχω γράψει  40 βιβλία αλλά μόνο τώρα αρχίζω να καταλαβαίνω τις βαθιές παθογένειες της χώρας. Είναι θαύμα που επιβιώνει αυτό το κράτος» Και ήταν μόνο  η αρχή.
 
Στις 3 Ιανουαρίου του 1990 η κατάσταση στα δημοσιονομικά πράγματα έτεινε να γίνει απελπιστική. Το ΑΕΠ της χώρας σε ευρώ ήταν περίπου στα 70 δις (σήμερα είναι 184 δις) ενώ το Δημόσιο χρέος ακόμη ήταν μόνο στο 70% με ραγδαία όμως αυξητική τάση (σήμερα είναι ως γνωστόν στο 176% του ΑΕΠ). Ο πληθωρισμός γύρω στο 15% (σήμερα έχουμε αρνητικό πληθωρισμό ή αποπληθωρισμό) τα επιτόκια εσωτερικού στο 24% το δημόσιο έλλειμμα κτύπαγε το 13% (όπως το 2009) και περίπου στο 10-12% ήταν το έλλειμμα του εξωτερικού ισοζυγίου πληρωμών. Είχαν αρχίσει σταδιακά εξαγωγές κεφαλαίων με ταξίδια στην Ελβετία κα το κυριότερο κινδυνεύαμε με αθέτηση  διεθνών πληρωμών και με μη πληρωμή μισθών και συντάξεων. Ουσιαστικά υπήρχε διορία 2 ή 3 ήμερών πριν το πρόβλημα πάρει μεγάλες διαστάσεις και υπήρχε ο άμεσος κίνδυνος γενικευμένης ανησυχίας των πολιτών για την «υγεία» και την ισοτιμία της δραχμής. (Αποκτήσαμε τελικά το 2001 το ευρώ αλλά ήδη είχαν ξεπροβάλλει τα τρία περίφημα κριτήρια του Μάαστριχτ που θεσπίστηκαν το 1993.)
 
Με δεδομένη την άρνηση των τριών πολιτικών αρχηγών να συναινέσουν στα 10 έκτακτα μέτρα Ζολώτα, το μόνο που έμενε ήταν η έκτακτη σύναψη Syndicated Loan από Διεθνείς Τράπεζες (η αγορά Ομολόγων δεν ήταν τότε πολύ αναπτυγμένη). Πράγμα ιδιαιτέρως δύσκολο να πραγματοποιηθεί σε ένα λογικό και μη αστρονομικό επιτόκιο.
 
Όταν μπήκα στο γραφείo του καθηγητή Ζολώτα στο ισόγειο της Βουλής, τον είδα για μια και μόνη φορά στην 18χρονης γνωριμίας μας (τον γνώρισα το 1986 όταν έκανα μαζί του μια συνέντευξη εφ’όλης της ύλης για τα 70 χρόνια του ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΥ) να κάθεται «σε αναμμένα κάρβουνα».  Είχε μπροστά του δυο μεγάλα καλογραμμένα λογιστικά φύλλα κάτι σαν έσοδα - έξοδα υποχρεώσεις του κράτους και δίπλα κράταγε σημειώσεις με συνεχείς αναπροσαρμογές. Είχε έρθει για δεύτερη φορά ένας παλιός μαθητής του από το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους με άλλα δυο λογιστικά τεφτέρια υπό μάλης. Τηλεφώνησε στον από χρόνια στενότερο συνεργάτη του Ν.Α. από την Τράπεζα της Ελλάδας «Μόνο σε αυτούς του δύο έχω εμπιστοσύνη για την αξιοπιστία των στοιχείων. Είναι οι μόνοι που δεν μου πασάρουν "αλλοιωμένα" στοιχεία για τις πραγματικές υποχρεώσεις του κράτους». «Μα κύριε Καθηγητά του αντέτεινα αυτά δεν είναι επίσημα στοιχεία. Είστε Πρωθυπουργός της χώρας θα έπρεπε να είχατε σε πέντε λεπτά τα πραγματικά μεγέθη του Κράτους».
 
«Παιδί μου, είπε (προσφιλής προσφώνηση του Καθηγητή στους στενούς του συνεργάτες ανεξαρτήτως ηλικίας) δεν υπάρχει πλέον ενιαίο κράτος στην Ελλάδα. Το κράτος είναι κάτι σαν αδειανό πουκάμισο για τα μάτια του κόσμου. Γνωρίζω από παλιά τον Ανδρέα και τον Μητσοτάκη και είναι καλοί άνθρωποι ως άτομα. Αλλά με τα κόμματά τους έχουν γίνει άρπαγες του κράτους που το λαφυραγωγούν εναλλάξ. Έχουν φτιάξει δύο παράλληλους κομματικούς μηχανισμούς υποκαθιστώντας το επίσημο κράτος. Συγκρούονται αδυσώπητα αλλά ξέρουν ότι είναι μια ο ένας μια ο άλλος. Και κρατάνε τις κρίσιμες πληροφορίες μόνο για τον εαυτό τους.  Οι της ΝΔ δραματοποιούν τα στοιχεία προς το χειρότερο γιατί θέλουν άμεσα εκλογές, οι του ΠΑΣΟΚ κάνουν το ακριβώς αντίθετο γιατί δεν θέλουν τώρα εκλογές και είναι ικανοί μέσα στην αδιάφορη ανευθυνότητά τους να καταγγέλλουν ο ένας τον άλλο δημοσίως και να εκθέτουν τη χώρα διεθνώς. Να το θυμάσαι ότι αυτό οι δύο σε πέντε σε δέκα ίσως και λίγο περισσότερα χρόνια θα χρεοκοπήσουν την Ελλάδα».
 
«Το δράμα», συνέχισε «η τραγωδία είναι ότι αυτός που είναι ο πιο λογικός αυτός που με στηρίζει περισσότερο στο Συμβούλιο Αρχηγών που είναι αυτός που έχουμε τις μεγαλύτερες διαφορές. Ο Χαρίλαος Φλωράκης ίσως επειδή έζησε την άγρια εποχή του εμφύλιου δείχνει την μεγαλύτερη ευαισθησία για την κρισιμότητα της κατάστασης. Αλλά και αυτός δεν μπορεί να τα πει δημοσίως. Τις προάλλες μου είπε: «Ξενοφώντα αν σε στηρίξω δημοσίως θα με φάνε οι δικοί μου». Ίσως τελικά να μας σώσει η Ευρώπη με τις νέες Συνθήκες αλλά με διαλυμένο και αρπακτικό κράτος η ιδιωτική οικονομία θα μείνει απροστάτευτη και θα καταστραφεί μέσα στον θυελλώδη ανταγωνισμό».
 
Συγκρουσιακή λαφυραγώγηση εναλλάξ και ΜΝΗΜΟΝΙΟ
 
Σοφά, προφητικά λόγια ενός ΜΟΝΑΔΙΚΟΥ  Έλληνα που δυστυχώς αποδείχτηκαν στο σύνολο τους αληθινά. Δεκατέσσερα χρόνια μετά, το 2004 ο Γ. Αλογοσκούφης καταγγέλλει ως υπουργός Οικονομικών της κυβέρνησης Κώστα Καραμανλή την προηγούμενη κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ ότι έκρυβε ελλείμματα κάτω από το χαλί. Πρώτη διεθνής δυσφήμηση της χώρας. Το 2009 ο Γιώργος Παπακωνσταντίνου ως υπουργός Οικονομικών της κυβέρνησης Γιώργου Παπανδρέου καταγγέλλει τον Γ Αλογοσκούφη (και  Γ Παπαθανασίου) ότι και αυτοί με την σειρά τους έκρυβαν το κολοσσιαία δημόσιο έλλειμμα στο 13,5% του ΑΕΠ. Τα στοιχεία ήσαν αληθινά αλλά πρέπει να δούμε τον «φαύλο κύκλο» και των δυο μαζί στο ίδιο πλαίσιο. Είναι οι δυο όψεις της ίδιας συγκρουσιακής λαφυραγώγησης του κράτους εναλλάξ που έλεγε κι ο καθηγητής Ζολώτας. Δεύτερη διεθνής δυσφήμηση της χώρας. Μετά πανικός, μερική χρεοκοπία, αποκλεισμός από τις αγορές, ΜΝΗΜΟΝΙΟ. Όσοι έζησαν από κοντά και μέσα στο εσωτερικό της τότε κεντρικής εξουσίας περιγράφουν μια εικόνα απίστευτης σύγχυσης, πρωτοφανούς ερασιτεχνισμού και τσαπατσουλιάς και δυστυχώς δεν υπήρχε ένας Ζολώτας με μαεστρικές κινήσεις να σώσει την χώρα όπως το έκανε το 1990.
 
Ο Α Σαμαράς και η ΝΔ ήταν κατά του Μνημονίου μέχρι το 2012. Μετά ανέλαβε την εξουσία μαζί με το ΠΑΣΟΚ και έγινε υπέρ αναφανδόν. Συνεχίσθηκε η ίδια παράλογη υφεσιακή περιοριστική πολιτική σε καθεστώς αποπληθωρισμού που στραγγάλισε την ιδιωτική οικονομία και η οποία είναι ομόρροπη μόνο με τα βραχυπρόθεσμα συμφέροντά της Γερμανίας και των χωρών του Βορρά. Ακολούθησαν θυελλώδεις, σπασμωδικές δήθεν «αλλαγές», μαζική περικοπή εισοδημάτων και υπερφορολόγηση που αφορούσαν μόνον τους «πολλούς άλλους», αλλά όχι το κομματικό τους δυναμικό μαζί με τις οικογένειές τους. Σύμφωνα με ορισμένες αδημοσίευτες έρευνες, το ποσοστό ανεργίας τους ανέρχεται μόνο στο 4-5% ενώ το συνολικό είναι 27%.
 
Αυτό φαίνεται λογικό γιατί ΝΔ και ΠΑΣΟΚ (περίπου 6000 στελέχη και 150.000 μέλη) έχουν γίνει τα τελευταία 20 χρόνια αποκλειστικοί «ιδιοκτήτες» του ελληνικού κράτους.  Έχουν «αποικιοποιήσει» το κράτος.  Σε συνδυασμό με προσωρινά ευνοϊκές γι αυτούς ευρωπαϊκές συμμαχίες και μαζί με το 20% των πιο πλούσιων Ελλήνων που έχουν πληγεί λίγο η καθόλου από την κρίση είχαν συγκροτήσει ένα σκληρό μπλοκ εξουσίας που μοιάζει με στάσιμη ολιγαρχία και ελέγχει το σύνολο σχεδόν των επικοινωνιακών διαύλων της χώρας. Αποτελούν ένα είδος «vested interests» (καθεστωτικά συμφέροντα) που υπονομεύουν την παραγωγικότητα του κράτους, την κοινωνική κινητικότητα και την επιχειρηματική ανανέωση. Γιατί να δουλέψει κάποιος περισσότερο και πιο παραγωγικά όταν ξέρει ότι ο κομματικός θα πάρει όλα τα εύσημα  και τις θέσεις έτσι κι αλλιώς; Γιατί να δεχτεί κάποιος αξιολόγηση όταν ξέρει ότι την αξιολόγηση την ελέγχει ο μηχανισμός ΝΔ - ΠΑΣΟΚ;
 
Η Ελληνική Δημοκρατία που δημιουργήθηκε με τόσες προσδοκίες το 1974 πρέπει να βρει με άψογες δημοκρατικές και κοινοβουλευτικές διαδικασίες ένα τρόπο να απελευθερώσει το Ελληνικό κράτος από την «αποκλειστική ιδιοκτησία» τους προσπαθώντας επιτέλους να του δώσει δίκαιες «απρόσωπες» δομές σε κοινό κτήμα έτσι ώστε κανένας να μην μπορεί να γίνει μόνιμα αποκλειστικός κυρίαρχος. Ένα σύγχρονο δημοκρατικό κράτος στην καρδιά του πρέπει να παραμένει πάντοτε ένας «κενός χώρος» με προσωρινή καθοδήγηση αυτών που επιλέγουν οι πολίτες. Χωρίς να είναι ιδιοκτησία κανενός. Αυτή είναι η μία και μόνη κεφαλαιώδης «Διαρθρωτική Αλλαγή» η  πιο σημαντική μεταρρύθμιση που πρέπει να γίνει και είναι πολύ πιο σημαντική από οποιαδήποτε εργαλειοθήκη του ΟΟΣΑ για τις επιμέρους αγορές ή την ασφαλιστική μεταρρύθμιση των ταμείων.
 
Για να κλείσουμε εαυτό το μακροσκελές και βιωματικό άρθρο που είναι αφιερωμένο στα 10 χρόνια από το θάνατο του Καθηγητή Ζολώτα (πέθανε πλήρης ημερών το 2004 σε ηλικία 100 ετών) να πούμε ότι την 3 Ιανουαρίου 1990 μέσα σε λίγες ώρες με απανωτές, συντονισμένες κινήσεις ο πρωθυπουργός Ζολώτας έσωσε την χώρα από μια άτακτη   χρεοκοπία. Με τηλεφωνικές επικοινωνίες με 3 κεντρικούς τραπεζίτες, τον Ζακ Ντελόρ, τον Μίνω Ζομπανάκη και ιδίως με τον τότε Διοικητή της ΤτΕ Γ. Χαλικιά για την αποτροπή οποιασδήποτε ανησυχίας του κοινού για την δραχμή και την κινητοποίηση του προσωπικού με εποπτεία των τραπεζών (τότε δεν υπήρχαν online συστήματα και πολλά ΑΤΜ) και ιδίως  με την σύναψη δολλαριακού δάνειου με το υψηλό επιτόκιο 10,4% (πληρώσαμε παραπάνω αλλά σώθηκε προσωρινά η χώρα) η απειλή χρεοκοπίας απεχώρησε από το προσκήνιο.
 
Οι εκλογές έγιναν ομαλά στις 8 Απριλίου 1990 και εξελέγη πρωθυπουργός ο Κων Μητσοτάκης. Εκείνη την ημέρα αφού ψήφισε στο εκλογικό κέντρο κοντά στην Διονυσίου Αρεοπαγίτου κάτσαμε σε ένα καφενεδάκι για έναν ήρεμο καφέ. Ήταν εύθυμος, σφύριζε με τον δικό του μελωδικό σκοπό, κάπνισε το καθιερωμένο τσιγάρο Benson Royal των 100 εκατοστών με τον καφέ - χωρίς ποτέ να κατεβάζει τον καπνό - σχολίαζε και συζήταγε με δεκάδες θαμώνες που του μιλούσαν με σεβασμό. Ήταν 87 ετών και ένιωθε πενηντάρης. «Έκανα το καθήκον μου και παρέδωσα την χώρα χωρίς κανένα επιπλέον πρόβλημα. Θα μπορούσα να κάνω πολλά ακόμη αν με άφηναν και αν είχα χρόνο. Αλλά αυτός ο Μητσοτάκης βιαζότανε να πάρει την εξουσία και απέσυρε τους υπουργούς του πρόωρα. Τι να κάνουμε αυτά έχει η ζωή και  η πολιτική. Αλλά μην ξεχάσεις ότι σου είπα την πρώτη ημέρα που σε διόρισα στο γραφείο μου. Ό,τι είδες, ό,τι ακούσεις, ό,τι σου είπα θα τα ξεχάσεις. Τουλάχιστον για 20 χρόνια. Έως τότε θα έχουμε ίσως διορθωθεί και άλλωστε μάλλον και οι τέσσερις μας στο Συμβούλιο Πολιτικών Αρχηγών θα έχουμε αποδημήσει εις Κύριον».
 
Μόνο μια αστοχία πρόβλεψης. Ο Κων. Μητσοτάκης ζει και βασιλεύει κα είναι πλέον ο μόνος εν ζωή πολύπειρος πρώην πρωθυπουργός. Λίγα χρόνια μετά  ρώτησα τον Κων. Μητσοτάκη ποια είναι η γνώμη του για τον Ξενοφώντα Ζολώτα. «Ο Ξενοφών Ζολώτας είναι ένας πεπεισμένος κρατιστής. Γι’αυτό διαφωνούσαμε τόσο συχνά». Ναι αλλά τι είδους κρατιστής; ¨Ένα τέτοιο δημιουργικό κρατιστή με μετριοπαθείς φιλελεύθερες απόψεις και πίστη στον δημιουργικό Σοσιαλισμό που συνδυάζει το κράτος με την αγορά και την επιχειρηματική καινοτομία μάλλον χρειάζεται ακόμη και σήμερα η χώρα, 110 χρόνια μετά τη γέννησή του.
 
Περικλής Βασιλόπουλος
 
Δημοσιογράφος, Αντιπρόεδρος της Ένωσης Πολιτών για την ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ. Διατέλεσε Διευθυντής του Γραφείου Τύπου του Πρωθυπουργού στην Οικουμενική Κυβέρνηση Ζολώτα (1989-90)





Πηγή tvxs.gr

του Κώστα Παπουλή

Ακόμη και σήμερα, διάφοροι αρθρογράφοι της αριστεράς και της δεξιάς, προσπαθούν να αποσυνδέσουν την τραγική κατάσταση της χώρας από την βασική αιτία της καταστροφής της, την συμμετοχή της στην διαδικασία της ευρωπαϊκής ενοποίησης και ιδιαίτερα στον σκληρό της πυρήνα την ζώνη του ευρώ. Και στις δύο περιπτώσεις, δεν έχουμε παρά αριστερο(α)δέξιες προσπάθειες που δεν έχουν βάση την λογική, την οικονομική επιστήμη και την πραγματικότητα, παρά μόνο την ιδεοληψία.



Οι «δεξιοί», πιστεύουν ακράδαντα όπως οι ιαχωβάδες, στις δυνάμεις της αγοράς, στην απολυτή ελευθερία του εμπορίου και στην απουσία κρατικής παρέμβασης. Η συμμετοχή της χώρας στην Ε.Ε. και στο ευρώ εξασφαλίζει ακριβώς αυτή την απόλυτη κυριαρχία των δυνάμεων της αγοράς. Όμως, ως γνωστόν, σε μια τέτοια κατάσταση επιβιώνουν οι επιχειρήσεις που διαθέτουν απόλυτο πλεονέκτημα εις βάρος των πιο αδύναμων. Το ίδιο ισχύει και για ολόκληρες οικονομίες. Οι πιο αδύναμες αποδιαρθρώνονται περαιτέρω, ενώ αυτές της υψηλής παραγωγικότητας ενισχύονται. «Κάτι» που μεταφράζεται στον οικονομικό χώρο σε αποψίλωση της «περιφέρειας» και σε ενίσχυση του «κέντρου». Η πόλωση είναι ο κανόνας της απελευθέρωσης του εμπορίου, του κεφαλαίου και των υπηρεσιών. Η παγκοσμιοποίηση σήμερα, εκφράζει τους ισχυρούς παίκτες στον πλανήτη, το χρηματοπιστωτικό κεφάλαιο και τις πολυεθνικές. Η Ε.Ε. λοιπόν, αποτελεί τον χώρο της υπερπαγκοσμιοποίησης του πλανήτη αφού οι τέσσερις ελευθερίες της, καταργούν κάθε έννοια προστατευτισμού της οικονομίας. Το δε ευρώ, αναιρεί και την τελευταία δυνατότητα προστασίας μιας οικονομίας για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητάς της, αφού καταργεί και την συναλλαγματική πολιτική. Τέλος, το ευρώ απαγορεύει οποιαδήποτε κρατική παρέμβαση, ή επεκτατική πολιτική στην οικονομία, αφού δεσμεύει και ελέγχει τόσο την δημοσιονομική όσο και την νομισματική πολιτική.  Οι «λάτρεις» των δυνάμεων της αγοράς όμως δεν έχουν να επιδείξουν ούτε ένα παράδειγμα που μια χώρα ανήλθε στον διεθνή καταμερισμό εργασίας, χωρίς προστατευτισμό.

Οι «αριστεροί» ζούν και αυτοί στην δικιά τους ιδεοληψία. «Φταίει» η παγκόσμια καπιταλιστική κρίση. Τι και αν η Ελλάδα βρίσκεται στα τάρταρα, τι και αν, χώρες ισχυρές όπως η Ιταλία έχουν δεχτεί ισχυρό πλήγμα και αδυνατούν να παραμείνουν στο κοινό νόμισμα. Τι και αν ακόμη, και από τα ορθόδοξα οικονομικά (θεωρία των άριστων νομισματικών περιοχών) προκύπτει ως αιτία της κρίσης, το ευρώ.

Οι «αριστεροί» δεν θέλουν να παραδεχτούν την πραγματικότητα, γιατί τους χαλάει την «σοσιαλιστική» τους σούπα. Αν αιτία δεν είναι ο καπιταλισμός και η κρίση του σκέφτονται, τότε δεν προκύπτει η αναγκαιότητα του σοσιαλισμού και της επανάστασης. Αν η Ελλάδα μπορεί να βγει από την κρίση μέσω της «αποπαγκοσμοιοποιησής» της, δηλαδή πρώτα με επιστροφή στην δραχμή και κατόπιν με αποδέσμευση από την Ε.Ε., τότε μπορεί να βγει από την κρίση, ίσως και χωρίς σοσιαλιστικό μετασχηματισμό.  Τι και αν ενισχυθούν οι δυνάμεις της εργασίας και της δημοκρατίας, τι και αν αναπνεύσουν οι συνταξιούχοι, τι και αν σταματήσει η αιμορραγία της μετανάστευσης και η μαζική κατάθλιψη των ελλήνων. Τι και αν «σωθούμε» από τον εφιάλτη, τι και αν κατακτήσουμε την εθνική μας ανεξαρτησία, αφού υπάρχει περίπτωση, η έξοδος από   την κρίση να μην συνδεθεί αυτόματα με τον σοσιαλισμό.

Δυστυχώς τέτοιους «αριστερούς» έχουμε πολλούς και για να πούμε την αλήθεια, φαίνεται να έχουν την ιδεολογική ηγεμονία στην οργανωμένη και αυτοχαρακτηριζόμενη κομμουνιστική, ή αντικαπιταλιστική αριστερά.

Σήμερα είτε μας αρέσει, είτε δεν μας αρέσει, δεν υπάρχει στην πολιτική σκηνή διαίρεση ανάμεσα σε δεξιά και αριστερά, αλλά ανάμεσα σε αυτούς που είναι με την συμμετοχή της χώρας στην ευρωζώνη και σε αυτούς που είναι με την δραχμή. Γιατί όπως έδειξε και η ζωή, καμία κυβέρνηση, είτε αριστερή είτε δεξιά, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά στο σύνολο της ζώνης του ευρώ δεν μπορεί να ακολουθήσει δικιά της και ανεξάρτητη πολιτική. Ιδιαίτερα στις χώρες της περιφέρειας, σε αυτές που είναι πολύ χαμηλής ανταγωνιστικότητας όπως η Ελλάδα, όλες οι κυβερνήσεις προσπαθούν να ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας, κτυπώντας τους μισθούς τα εργατικά δικαιώματα και το κοινωνικό κράτος. Για αυτό δεν έχει καμία μα καμία σημασία, αν έχουμε πρωθυπουργό τον Τσίπρα, η τον Κούλη. Έχουμε κυβερνήτη έναν και μοναδικό, το ευρώ με τους μηχανισμούς του.

Ο λαός πρέπει να αναλογιστεί ότι σήμερα το 2016,το κατακεφαλήν ΑΕΠ της χώρας είναι ακριβώς ίδιο σε σταθερές τιμές ευρώ με αυτό του 1981. Η χώρα ανάμεσα στο 1981 και στο 2001 έχασε 500.000 θέσεις εργασίας στην γεωργία και στην μεταποίηση. Το γεωργικό ισοζύγιο έγινε αρνητικό, ενώ η αποβιομηχάνιση είναι διαρκής. Όσο για την ανεργία, από 1,5% πριν την ένταξη ακόμη και τα χρόνια της πλαστής ευμάρειας ήταν κοντά στο 10%. Με την είσοδο στην ΕΟΚ η οικονομία άρχισε να αποδιαρθρώνεται και η χώρα πέρασε στην στασιμότητα τουλάχιστον για 15 χρόνια. Η μετέπειτα «ανάπτυξη» ήταν φούσκα, που στρέβλωσε περισσότερο την οικονομία και οφειλόταν στον εξωτερικό δανεισμό ιδιωτικό και δημόσιο.

Πρέπει πάντοτε να προσέχουμε και να κάνουμε την ιεράρχηση των δύο καταστροφικών και διαδοχικών φάσεων της ευρωπαϊκής ενοποίησης για την χώρα. Την είσοδο στην ΕΟΚ και την προσχώρηση στην συνθήκη του Μάαστριχτ και στην ΟΝΕ. Το σύνολό τους όμως, είναι 36 χαμένα χρόνια που κατέληξαν στον σύγχρονο εθνικό τιτανικό.

Αν η Ελλάδα τότε, είχε παραμείνει εκτός συνθήκης του Μάαστριχτ μέσα στην Ε.Ε., με εθνικό νόμισμα, θα βρισκόνταν σήμερα ναι μεν σε παρακμή και στασιμότητα, αλλά δεν θα χρεοκοπούσε δημοσιονομικά, δεν θα ήταν σήμερα μετααποικία του Βερολίνου και των Βρυξελών.

Αντίθετα με τις «θεωρίες» της δημόσιας «σπατάλης», η της παγκόσμιας κρίσης, όσο και της συνομωσίας (όπου η χώρα έπεσε θύμα ξένων κέντρων), οι αριθμοί αλλά και η οικονομική επιστήμη, αποδεικνύουν ως βασικό υπεύθυνο της χρεοκοπίας και της σημερινής δεινής κατάστασης, την ένταξη της Ελλάδας στην ΟΝΕ. Για να είμαστε πιο σαφείς, η είσοδος στο ευρώ προϋπόθετε εξαρχής λιτότητα και όχι δημοσιονομικά ελλείμματα, κύρια ο εξωτερικός δανεισμός, ιδιωτικός και δημόσιος θα έπρεπε να περιοριστεί. Αλλά έτσι η κρίση και η λιτότητα θα έπληττε την χώρα πριν 15 χρόνια. Γιατί η παρούσα κρίση, ύφεση και λιτότητα, τα μνημόνια, δεν είναι τίποτε άλλο, από την βίαιη προσαρμογή της ελληνικής οικονομίας στην ευρωζώνη που κάποτε έπρεπε να γίνει.

Αυτό που δεν λέγεται είναι ότι η χρεοκοπία δεν αφορά μόνο το μέγεθος του χρέους. Ο Σημίτης, βάζοντας την χώρα στην ΟΝΕ κατάφερε σε μια νύχτα να μετατρέψει όλο το χρέος της χώρας σε ένα οθνείο νόμισμα, το ευρώ. Ένα νόμισμα ξένο και ανεξέλεγκτο, άρα και το χρέος δεν μπορούσε να ελεγχθεί από τις ελληνικές οικονομικές αρχές.

Οι κύριες αιτίες, λοιπόν της δημοσιονομικής χρεοκοπίας είναι η αλλαγή της σύνθεσής του, από εσωτερικό σε εξωτερικό και ο μετασχηματισμός του από δραχμικό σε «ξένο» νόμισμα, το ευρώ, καθιστώντας το έτσι ανεξέλεγκτο. Ας δούμε συνοπτικά τρία σημεία.

Πρώτον, Το μέγεθος του χρέους: Αρχές του 2001, το δημόσιο χρέος ήταν 141 δις ευρώ, ενώ το ΑΕΠ 135 δις και κατά συνέπεια η σχέση χρέους/ΑΕΠ ήταν 104%. Τέλη του 2009 (πριν εφαρμοστεί το μνημόνιο), το δημόσιο χρέος προσέγγισε τα 300 δις και το ΑΕΠ ήταν 231 δις και άρα η σχέση χρέους/ΑΕΠ έφτασε στο 130%. Είναι αλήθεια ότι στην μέτρηση προστέθηκαν πολλά, που ναι μεν είναι στους ευρωπαϊκούς κανόνες, αλλά δεν εφαρμόζονται σε όλες τις χώρες της ευρωζώνης. Αυτά τα χρόνια το ΑΕΠ αυξήθηκε ονομαστικά (λόγω πληθωρισμού) κατά 33%, ενώ πραγματικά κατά 29%, συνολικά 71%, μέση ετήσια αύξηση 6,2%. Το δε χρέος αυξήθηκε κατά 112%, μέση ετήσια αύξηση κατά 8,8%. Άρα τα «χρυσά» χρόνια του ευρώ, το χρέος μεγάλωσε σε σχέση με το ΑΕΠ, αλλά δεν είναι το μέγεθος η αιτία της χρεοκοπίας.

Δεύτερον, Η σύνθεση του χρέους: Το 1994 άρχισε η εφαρμογή της συνθήκης του Μάαστριχτ. Τέθηκε ο στόχος της εισόδου στην ΟΝΕ. Απελευθερώθηκε ο χρηματοπιστωτικός τομέας. Η είσοδος στην ΟΝΕ σύμφωνα με τα κριτήρια, περιελάμβανε και χαμηλό πληθωρισμό. Για να επιτευχθεί ο στόχος, ακολουθήθηκε η πολιτική της «σκληρής» δραχμής. Η δραχμή δηλαδή, ακολουθούσε μικρότερη ονομαστική υποτίμηση σε σχέση με τον πληθωρισμό της χώρας αφαιρούμενου και του πληθωρισμού των βασικότερων εμπορικών εταίρων. Έτσι μειωνόταν ο εισαγόμενος πληθωρισμός, αλλά γινόταν και πραγματική ανατίμηση της δραχμής, άρα τα εγχώρια προϊόντα γινόταν ακριβότερα, ενώ τα ξένα φτηνότερα. Με την είσοδο στο ευρώ, η κατάσταση συνεχίστηκε μια που ο ελληνικός πληθωρισμός ήταν ο υψηλότερος της ευρωζώνης, άρα το ελληνικό ευρώ έγινε το πιο ακριβό. Συγχρόνως το ευρώ ανατιμήθηκε σημαντικά έναντι του δολαρίου. Έτσι η χώρα βρέθηκε σε τραγική εμπορική θέση στις συναλλαγές της, τόσο με τις εντός όσο και με τις εκτός ευρώ χώρες. Από το 1994 άρχισαν λοιπόν να διογκώνονται τα εμπορικά-εξωτερικά ελλείμματα, εξ αιτίας της προσπάθειας για ένταξη στην ΟΝΕ, για να φτάσουν στα τραγικά επίπεδα του 2007-2008-2009. Όμως το εξωτερικό έλλειμμα συνεπάγεται εξωτερικό δανεισμό (ιδιωτικό ή δημόσιο) για να καλυφτεί. Καθώς η καθαρή εγχώρια αποταμίευση μηδενιζόταν, για να γίνει αρνητική -όλα τα χρόνια του ευρώ-, το δημόσιο δανειζόταν όλο και περισσότερο από το εξωτερικό. Το 1993, μόνο το 10% του δημοσίου χρέους ήταν στα χέρια ξένων δανειστών, το 2001 ήταν το 40%, ενώ το 2008 ήταν το 75%-80%. Πλέον οι τόκοι του δημοσίου χρέους κατευθύνονταν στο εξωτερικό, δημιουργώντας αιμορραγία της ελληνικής οικονομίας και νέες ανάγκες νέου και ξένου δανεισμού.

Τέλος μελέτες αποδεικνύουν, ότι το εμπορικό έλλειμμα στην Ελλάδα, ευθύνεται κυρίως για το δημοσιονομικό έλλειμμα. Η παραγωγική χρεοκοπία οδηγεί και στην δημοσιονομική χρεοκοπία. Όταν φτάνεις να έχεις ετήσιο εξωτερικό έλλειμμα της τάξης του 15% του ΑΕΠ, αργά ή γρήγορα θα χρεοκοπήσεις.

Τρίτον, χρέος σε «ξένο» νόμισμα: Παραμονές της ένταξης της χώρας στο ευρώ, το 80% του χρέους ήταν σε δραχμές, ενώ το υπόλοιπο σε άλλα νομίσματα. Με την ένταξη όλο το χρέος μετατράπηκε σε «ξένο» νόμισμα, παρά το ότι το ελληνικό κράτος θεωρούσε δικό του νόμισμα το ευρώ.

Ήδη με την συνθήκη του Μάαστριχτ, το ελληνικό κράτος απώλεσε το εκδοτικό του προνόμιο, την δυνατότητά του να κόβει χρήμα και να καλύπτει δημόσιο έλλειμμα, έτσι παραδόθηκε στις αγορές. Με το ευρώ έχασε και κάθε δυνατότητα νομισματικής πολιτικής, π.χ., να ανεβάσει τον πληθωρισμό και να ροκανίσει το χρέος. Το χρέος σε εθνικό νόμισμα είναι ελέγξιμο και δεν οδηγεί ποτέ στην χρεοκοπία.

Συμπέρασμα: Στο παρελθόν το ελληνικό κράτος διαχειριζόταν με επιτυχία το δημόσιο χρέος του, είτε τυπώνοντας χρήμα, είτε ανεβάζοντας τον πληθωρισμό, δανειζόμενο κύρια από το εσωτερικό και την εγχώρια αποταμίευση που προστάτευε και διατηρούσε η συναλλαγματική του πολιτική, συμμαζεύοντας τα εμπορικά του ελλείμματα. Το ευρώ, ένα οθνείο νόμισμα κατάργησε κάθε δυνατότητα ελέγχου του δημοσίου χρέους και μαζί με το τεράστιο έλλειμμα ανταγωνιστικότητας που δημιούργησε και διεύρυνε,   οδήγησε στην παραγωγική και δημοσιονομική χρεοκοπία και στην αποικιοποίηση της χώρας.

Μοναδική λύση σωτηρίας της πατρίδας μας και του λαού μας, είναι η κήρυξη χρεοστασίου, η επιστροφή στην Δραχμή και σε επόμενο βήμα, η ενεργοποίηση του άρθρου 50 για αποδέσμευση από την Ε.Ε., για να ανακτηθεί η εμπορική, η βιομηχανική και αγροτική πολιτική. Αν δεν γίνουν αυτά, ίσως σε μερικά χρόνια δεν θα υπάρχει Ελλάδα. Δυστυχώς και εδώ, η πλειοψηφία της κομμουνιστικής αριστεράς δεν καταλαβαίνει ότι δεν χρειάζεται πολιτική σοσιαλιστικής βυζαντινολογίας, αλλά πρέπει να   συγκροτηθεί ένα πλατύ κοινωνικό και πολιτικό μέτωπο εθνικής σωτηρίας. Αυτό αναγκαστικά θα γίνει σε μίνιμουμ σημεία και σε ένα πρόγραμμα ανασυγκρότησης κατά το ιστορικό παράδειγμα του ΕΑΜ.

Δεν χρειαζόμαστε φιλολογίες περί σοσιαλισμού, αλλά ένα πλατύ δημοκρατικό και πατριωτικό μέτωπο, που θα βγάλει την χώρα από την κρίση και θα εξασφαλίσει ψωμί-παιδεία-ελευθερία αλλά και εργασία στον ελληνικό λαό. Πόσο μεγάλη θα είναι η ρωγμή για να δημιουργηθεί ένα διαφορετικό κοινωνικό και πολιτικό παράδειγμα στη Μεσόγειο είναι ζήτημα που αντικειμενικά δεν μπορούμε να το «λύσουμε» σήμερα.



πηγή sxedio-b

«Ο ΣΥΡΙΖΑ εγγυάται τις καταθέσεις, την ανόρθωση της οικονομίας και την ανακούφιση χιλιάδων νοικοκυριών από τα χρέη και τη φτώχεια», τονίζει σε ανακοίνωση του ο ΣΥΡΙΖΑ, με αφορμή τη δήλωση του υπουργού Επικρατείας Δημήτρη Σταμάτη στην οποία ανέφερε ότι: «Οι επιλογές του κ. Τσίπρα είναι είτε χρεοκοπία, είτε υποχρεωτικό “χέρι” στις καταθέσεις των πολιτών».

Για δεύτερη φορά μετά από 13 χρόνια η Αργεντινή βρίσκεται αντιμέτωπη με το φάσμα της χρεοκοπίας. Οι διαπραγματεύσεις της Αργεντινής για τη ρύθμιση του χρέους με δύο αμερικανικά hedge funds απέβησαν άκαρπες.

Η Ελλάδα την επόμενη τετραετία θα χρεοκοπήσει ή θα βγει από το ευρώ, ή και τα δύο, εκτιμά ο αρθρογράφος των Financial Times Βόλφγκανγκ Μινχάου.

Η μεγάλη απειλή για τη Γερμανία και τη νέα κυβέρνηση του μεγάλου συνασπισμού την επόμενη τετραετία θα προέλθει από την εξελισσόμενη κρίση χρέους της Ευρωζώνης, αναφέρει σχολιαστής της εφημερίδας. Ανεξάρτητα από το ποιο σενάριο αντιμετώπισης επικρατήσει, σημειώνει ο αρθρογράφος, «κάποιες υποσχέσεις που δόθηκαν στο εκλογικό σώμα θα παραβιασθούν».

Ο κ. Μίνχαου αναφέρει παραδείγματα από την ειδησεογραφία των τελευταίων ημερών για να υποστηρίξει τον ισχυρισμό του, με πρώτο την πρόβλεψη του ΟΟΣΑ (Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης) ότι το ελληνικό χρέος θα σταθεροποιηθεί στο 160% του ΑΕΠ το 2020, ενώ η ΕΕ και το ΔΝΤ στηρίζουν όλη την αριθμητική τους για το ελληνικό πρόγραμμα σε ένα στόχο για χρέος 124% του ΑΕΠ.

«Στην επόμενη τετραετία, η Ελλάδα είτε θα χρεοκοπήσει είτε θα βγει από το ευρώ - ή και τα δύο», αναφέρει ο αρθρογράφος, προσθέτοντας ότι «η στρατηγική της ΕΕ να επιμηκύνει τη διάρκεια των δανείων και να μειώνει τα επιτόκιά τους πλησιάζει στο φυσικό της όριο».

Υπήρξαν, προσθέτει ο Μινχάου, και ειδήσεις για την ύπαρξη αποπληθωριστικών πιέσεων στην Ευρωζώνη. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) ανακοίνωσε ότι η προσφορά χρήματος με την ευρεία έννοια επιβραδύνθηκε και πάλι τον Οκτώβριο και ότι ο τραπεζικός δανεισμός προς τον ιδιωτικό τομέα μειώνεται με επιταχυνόμενο ρυθμό. Αυτό που οι Γερμανοί πολιτικοί γενικά δεν αντιλαμβάνονται, σημειώνει ο αρθρογράφος, είναι ότι η πολιτική τους σε σχέση με την προταθείσα τραπεζική ένωση της Ευρωζώνης συμβάλλει στην πιστωτική ασφυξία και τη διατήρησή της.

Η ΕΚΤ πρόκειται να αρχίσει έναν έλεγχο ποιότητας ενεργητικού των τραπεζών (asset quality review) και μία σε βάθος έρευνα των τραπεζικών ισολογισμών, την οποία θα ακολουθήσουν οι ασκήσεις αντοχής (των τραπεζών) το επόμενο έτος. Στο τέλος αυτής της άσκησης, σημειώνει ο Μινχάου, οι μεγαλύτερες 130 τράπεζες της Ευρωζώνης μπορεί να χρειασθούν νέα κεφάλαια έως και 100 δις. ευρώ, προσθέτοντας ότι «η γερμανική πολιτική ελίτ είναι ρητά αντίθετη στο να γίνουν κεφαλαιακές ενέσεις από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας, εκτός από ακραίες συνθήκες». Δεν προκαλεί έκπληξη, σημειώνει ο Μινχάου, ότι οι τράπεζες προσπαθούν να ελαχιστοποιήσουν το ύψος των κεφαλαίων που θα χρειασθούν να συγκεντρώσουν με τη μείωση της επικίνδυνης έκθεσής τους σε ιδιώτες πιστωτές. Είναι εύλογο να αναμένεται, προσθέτει, ότι η πιστωτική κρίση θα συνεχισθεί για όσο διάστημα λαμβάνει χώρα η προσαρμογή στον τραπεζικό - στη διάρκεια του 2014.

Η ΕΚΤ, εν τω μεταξύ, έχει σχεδόν εξαντλήσει τα συμβατικά μέτρα νομισματικής πολιτικής, σημειώνει ο Μινχάου, προσθέτοντας ότι η χορήγηση επιπλέον μακροπρόθεσμων δανείων ή μία ακόμη μικρή μείωση του επιτοκίου δεν θα είναι αρκετά για να αντιμετωπισθεί η αποπληθωριστική πίεση που προκαλούν η πιστωτική ασφυξία και η προσαρμογή των τιμών και των μισθών στον Νότο χωρίς αντισταθμιστική προσαρμογή στον Βορρά. Η Ευρωζώνη θα διακινδύνευε, σημειώνει ο Μινχάου, το σενάριο που περιέγραψε ο πρώην υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Λόρενς Σάμερς - μίας μακροχρόνιας στασιμότητας με μόνιμα αρνητικά πραγματικά επιτόκια.

Ο Μινχάου αναφέρει ότι η ΕΚΤ έχει έναν εναλλακτικό τρόπο δράσης. Θα μπορούσε να αγοράσει μεγάλα ποσά χρέους της Ευρωζώνης και να συμπληρώσει το πρόγραμμα αυτό με μία πιστωτική χαλάρωση ή ποσοτική χαλάρωση (quantitative easing), ώστε να μειώσει τα μακροπρόθεσμα επιτόκια. Το μεγάλο πολιτικό ερώτημα είναι πόσο καλά θα προσαρμοσθεί η γερμανική πολιτική τάξη και το συνταγματικό δικαστήριο της χώρας σε αυτή την πολιτική για την αντιμετώπιση της κρίσης, καθώς δεν θα είναι συνεπές με την τρέχουσα πολιτική ή νομική συναίνεση. «Για την ώρα, και τα δύο κόμματα του συνασπισμού αισθάνονται άνετα συμφωνώντας σε κόκκινες γραμμές για την κρίση στην Ευρωζώνη: Όχι σε κοινό ταμείο εκκαθάρισης των τραπεζών, όχι στα ευρωομόλογα, όχι σε έξωθεν έλεγχο στις γερμανικές αποταμιευτικές τράπεζες, όχι αυτό, όχι εκείνο. Το πιο δύσκολο για τα δύο κόμματα θα είναι το να βρουν έναν τρόπο να πουν «ναι», σημειώνει ο Μινχάου.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ